Samenvatting Q&A Research & Consultancy
Vrijdag 17 april 2009 vond de bekendmaking plaats van de Gemeente van het Jaar 2009. Dit was de eerste keer dat deze verkiezing heeft plaatsgevonden in Nederland. Ruim 53.000 burgers hebben hun mening gegeven over hun eigen gemeente. In deze korte rapportage geven we u een overzicht van de resultaten van deze eerste verkiezing.
1. Veiligheid 2. Verkeer & Vervoer 3. Openbare Ruimte & Afval 4. Wonen 5. Jeugd & Welzijn 6. Werken & Ondernemen 7. Winkelaanbod 8. Recreatie & Toerisme 9. Sociaal Klimaat 10. Dienstverlening Gemeente
Groningen Houten Houten Drechterland Zwolle Haarlemmermeer Veenendaal Haarlem Groningen Drechterland
6,97 7,45 7,61 7,74 7,57 7,42 8,22 7,73 7,70 6,75
De tien hoofd onderwerpen die aan de orde zijn gekomen staan in onderstaand overzicht met de hoogste gemiddelde score op het hoofdonderwerp per gemeente.
Beoordeling aspecten naar inwoneraantal
11,2%
Klein
3,6%
Recreatie & Toerisme
8,0%
Jeugd & Welzijn
15,8%
Wonen 10,9%
Verkeer & Vervoer
18,0%
Veiligheid 4%
Top 25
6%
7,0 6,5 6,0 5,5
7,5%
Openbare Ruimte & Afval
2%
Groot
7,5
9,6% 6,1%
0%
Middel
8,0
Winkelaanbod Werk & Ondernemen
Top 25
8% 10% 12% 14% 16% 18% 20%
De mate waarin de verschillende onderwerpen van belang zijn, laten een verschil zien naar mate een gemeente meer inwoners heeft. In het onderzoek hebben we de vier klassen naar inwonertal gebruikt voor de weging van de belangen.
W on en ug d & W W er el k & zij O n nd er ne m en W in ke Re la an cr ea bo tie d & To er ism So Di e cia en al st ve Kl im rle aa ni ng t G em ee nt e
Samenvatting van de onderzoeksresultaten
9,2%
Sociaal Klimaat
Groot
Je
(<20.000 inwoners) (20.000 – 50.000 inwoners) (50.000 – 100.000 inwoners) (>100.000 inwoners)
Gemiddeld Belangen Dienstverlening Gemeente
Middel
‘Veiligheid’, ‘Verkeer & Vervoer’ en ‘Openbare Ruimte & Afval’ worden juist belangrijker gevonden door burgers uit grotere gemeenten. Interessant om te zien is dat op de aspecten die het belangrijkst worden niet de hoogste scores worden behaald, duidelijk te zien als de grafiek met belangen vergeleken wordt met de gemiddelde beoordelingen.
Ve rk id ee r & V er ar vo e Ru er im te & A fv al
Klein Middel Groot Top 25
In de volgende grafiek kunt u tevens zien hoe belangrijk de verschillende onderwerpen zijn voor uw inwoners. Gemiddeld voor alle gemeenten in Nederland zien we dat veiligheid het belangrijkste onderwerp is voor de burgers. Recreatie en toerisme is voor een inwoner van een gemeente het minst belangrijke onderwerp.
en b
Het hoogste cijfer is behaald door Veenendaal op het onderwerp ‘Winkelaanbod’ met een eindcijfer van 8,22. Het laagst gemiddeld van alle onderwerpen werd gescoord op ‘Dienst-verlening Gemeente’ waarbij Drechterland het hoogste scoorde met een 6,75.
Klein 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%
Op
Het onderzoek heeft online plaatsgevonden waarbij burgers hun beoordeling konden geven op een tiental hoofdonderwerpen. Deze tien hoofdonderwerpen kennen in totaliteit 42 onderliggende aspecten. Het onderzoek geeft inzicht in hoe de inwoners van alle 441 gemeenten die in het onderzoek zijn betrokken deze aspecten beoordelen en hoe belangrijk zij deze vinden. De beoordelingen van de verschillende aspecten zijn gewogen voor het belang en het gewogen cijfer is uiteindelijk gecorrigeerd voor de foutmarge op basis van het aantal waarnemingen per gemeente. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een ranglijst. Er zijn resultaten bekend gemaakt per provincie en naar inwonertal. Dit laatste is gedaan in een viertal klassen:
Belang aspecten naar inwoneraantal
rapportcijfer
Onderzoeksopzet
Zoals te zien is in onderstaand grafiek is voor burgers in een kleine gemeente bijvoorbeeld ‘Dienstverlening Gemeente ‘ en ‘Winkelaanbod’ belangrijker dan voor een grote gemeente.
Ve ilig he
Voor een standaard rapportage of een uitgebreide specifieke rapportage voor uw gemeente kunt u terecht bij Q&A Research & Consultancy.
De verschillen tussen de gemeenten aan de hand van het inwonertal zijn niet groot maar wel bepalend voor de scores op een aantal onderwerpen.
W on en ug d & W W er el k & zij n O nd er ne m en W in ke Re laa cr nb ea od tie & T oe ris m So Di e cia en al st Kl ve i rle m aa ni t ng G em ee nt e
Cijfer
Je
Gemeente
Ve ilig he rk id ee Op r & en V ba er re vo R er ui m te & A fv al
Onderwerpen
Ve
Gemeente van het jaar
Veiligheid is zeer belangrijk en wordt slecht beoordeeld, en ook dienstverlening is relatief belangrijk maar behaald lage gemiddelde beoordelingen. In de volgende paragrafen zullen we nader ingaan op de 10 hoofdonderwerpen. Bij ieder onderwerp laten we van twee subvragen de vijf hoogste scores zien en van één de laagste vijf scores.
Veiligheid
Verkeer & Vervoer
Openbare ruimte & Afval
Het onderwerp ‘Veiligheid’ is onderverdeeld naar de volgende drie aspecten:
Het onderwerp ‘Verkeer & Vervoer’ is onderverdeeld naar vijf aspecten:
Het onderwerp ‘Openbare ruimte onderverdeeld naar vijf aspecten:
1. Het optreden en de aanwezigheid van de politie 2. De hoeveelheid criminaliteit in uw gemeente 3. De mate waarin u zich veilig voelt in uw omgeving
1. Het aanbod en het functioneren van het openbaar vervoer 2. Het parkeerbeleid en de parkeergelegenheid binnen uw gemeente 3. De verkeersveiligheid in uw buurt 4. De bereikbaarheid van uw gemeente 5. Het onderhoud van wegen en fietspaden
Optreden en aanwezigheid politie 1. 2. 3. 4. 5.
Groningen Enschede Zwolle Smallingerland Rijswijk
7,00 6,98 6,92 6,81 6,73
85. 86. 87. 88. 89.
Westland Hilversum De Bilt Den Helder Enkhuizen
5,78 5,77 5,77 5,67 5,49
Mate waarin men zich veilig voelt in de omgeving 1. 2. 3. 4. 5.
Drechterland Hardenberg Houten Goes Noordoostpolder
7,99 7,84 7,81 7,81 7,80
Opvallend is dat het voortreffelijk optreden van de politie niet noodzakelijkerwijs gekoppeld is aan het veilige gevoel in je eigen directe omgeving. Ook is zichtbaar dat burgers zich het veiligst lijken te voelen in een kleinere gemeente. De verschillen in scores tussen de gemeenten in Nederland zijn op het gebied van optreden en aanwezigheid van de politie niet extreem groot. Het grootste verschil op dit vlak is 1,5 punt op basis van rapportcijfers met Groningen als best scorende gemeente en Enkhuizen als hekkensluiter.
&
Afval’
is
1. Het onderhoud van trottoirs en pleintjes 2. De hoeveelheid groenvoorzieningen 3. Het onderhoud van perken, plantsoenen en parken 4. Het functioneren van de afvaldiensten 5. Het schoonhouden van de straat Onderhoud trottoirs en pleintjes
Parkeerbeleid en de parkeergelegenheid 1. 2. 3. 4. 5.
Huizen Stadskanaal Noordoostpolder Zoetermeer Dronten
7,88 7,79 7,79 7,72 7,67
85. 86. 87. 88. 89.
Schiedam Leiden Amsterdam Maastricht Hilversum
4,90 4,83 4,77 4,74 4,72
Aanbod en functioneren van het openbaar vervoer 1. 2. 3. 4. 5.
Almere Rijswijk Zoetermeer Purmerend Den Haag
7,99 7,94 7,53 7,49 7,47
Grote gemeenten scoren minder goed op parkeerbeleid en parkeergelegenheid, maar beter op het aanbod en het functioneren van het openbaar vervoer dan kleine gemeenten. Een uitzondering is Zoetermeer, die op beide aspecten in de top vijf staat. De scores op het gebied van parkeerbeleid lopen extreem uit elkaar. Maarliefst drie volle punten verschil. Op dit vlak worden de nodige onvoldoendes uitgedeeld door burgers van diverse gemeenten. De vijf slechtst scorende gemeenten krijgen zelfs een forse onvoldoende. Hilversum is de laagst scorende gemeente gevolgd door Maastricht en Amsterdam.
1. 2. 3. 4. 5.
Houten Rijswijk Goes Amstelveen Veenendaal
7,15 6,90 6,79 6,76 6,74
85. 86. 87. 88. 89.
Emmen Schiedam Zaanstad Roosendaal Den Helder
5,70 5,58 5,41 5,22 5,20
Functioneren van de afvaldiensten 1. 2. 3. 4. 5.
Houten Goes Dronten Drechterland Smallingerland
8,01 7,89 7,89 7,86 7,85
Noemenswaardig is dat kleine gemeenten over het algemeen het best scoren op het functioneren van de afvaldiensten. Het onderhoud van trottoirs en pleintjes wordt het laagst beoordeeld binnen de categorie ‘Openbare Ruimte & Afval’, waarbij de laagste vijf allen een onvoldoende hebben behaald. De afstand tussen de best en de slechtst scorende gemeenten zijn beperkt tot bijna twee punten op de tienpuntsschaal. Den Helder is regelmatig in de onderste regionen aan te treffen zo ook op het vlak van onderhoud trottoirs en pleintjes.
Wonen
Jeugd & Welzijn
Werk & Ondernemen
Het onderwerp ‘Wonen’ is onderverdeeld in drie aspecten:
Het onderwerp ‘Jeugd & Welzijn’ is onderverdeeld in zeven aspecten:
Het onderwerp ‘Werk & Ondernemen’ is onderverdeeld in twee aspecten:
1. De woonomgeving 2. De leefbaarheid (stedenbouwkundige gebruiksen belevingswaarde) 3. De prijs/kwaliteitverhouding van de woningen Woonomgeving 1. 2. 3. 4. 5.
Drechterland Houten Dronten Rijswijk De Bilt
8,05 7,99 7,89 7,87 7,86
85. 86. 87. 88. 89.
Zaanstad Hilversum Leiden Schiedam Roosendaal
7,17 7,14 7,09 7,06 7,02
Prijs/kwaliteitverhouding woningen 1. 2. 3. 4. 5.
Noordoostpolder Drechterland Dronten Lelystad Enkhuizen
7,54 7,53 7,48 7,37 7,33
Burgers zijn tevreden over hun woonomgeving; alle gemeenten behaalden een cijfer boven de zeven. In de provincie Flevoland is men het meest tevreden over de prijs/kwaliteitverhoudingen van de woningen met de gemeenten Noordoostpolder, Dronten en Lelystad in de top vijf.
1. De gezondheidszorgvoorzieningen 2. Welzijnsvoorzieningen: ouderen en gehandicapten 3. Welzijnsvoorzieningen: kinderen en jeugd 4. De kindvriendelijkheid in uw gemeente 5. Het aanbod van basisscholen 6. Het aanbod van middelbarescholen 7. Het aanbod van vervolg onderwijs (MBO, HBO, WO) Aanbod middelbare scholen 1. 2. 3. 4. 5.
Zwolle Oss Woerden Etten-Leur Smallingerland
7,98 7,86 7,84 7,83 7,83
85. 86. 87. 88. 89.
Maassluis Houten Steenwijkerland Beek Drechterland
6,67 6,63 6,58 4,95 4,90
Kindvriendelijkheid 1. 2. 3. 4. 5.
Houten Drechterland Dronten Goes Smallingerland
7,74 7,62 7,37 7,36 7,30
Het valt op dat Houten de meest kindvriendelijke gemeente is maar ook één van gemeenten is die het laagst scoort op het aanbod van middelbare scholen. Ook is opvallend dat Drechterland bij veel aspecten in de top vijf staat, maar het slechtst beoordeelde aanbod van middelbare scholen heeft van alle gemeenten. De verschillen op het gebied van de middelbare scholen is groot met ruim drie punten verschil tussen de best scorende gemeente Zwolle en de slechtst scorende gemeente. Groningen, de overall winnaar dit jaar, kreeg de beste score voor hoger en Universitair onderwijs.
1. De werkgelegenheid 2. Het bedrijfsklimaat Werkgelegenheid 1. 2. 3. 4. 5.
Haarlemmermeer Etten-Leur Westland Amstelveen Zwolle
7,50 7,30 7,28 7,21 7,19
85. 86. 87. 88. 89.
Emmen Maassluis Heerlen Stadskanaal Den Helder
6,11 6,08 5,97 5,69 5,35
Bedrijfsklimaat 1. 2. 3. 4. 5.
Amstelveen Haarlemmermeer Houten Barendrecht Rijswijk
7,37 7,35 7,34 7,30 7,29
Een goed bedrijfsklimaat in Amstelveen en Haarlemmermeer leidt ook tot een goed cijfer voor werkgelegenheid voor beide gemeenten. Het verschil tussen de best in class op het gebied van werkgelegenheid Haarlemmermeer en de slechtst presterende gemeenten is groot. Den Helder, gevolgd door Stadskanaal en Heerlen scoorden op het gebied van werkgelegenheid een onvoldoende.
Winkelaanbod
Recreatie & Toerisme
Sociaal Klimaat
Het onderwerp ‘Winkelaanbod’ is onderverdeeld in drie aspecten:
Het onderwerp ‘Recreatie & Toerisme’ is onderverdeeld in zes aspecten:
Het onderwerp ‘Sociaal Klimaat’ is onderverdeeld in drie aspecten:
1. De afstand tot de winkelfaciliteiten 2. De diversiteit in het aanbod van winkels 3. Uw algemene tevredenheid over winkelfaciliteiten
de
Afstand tot winkelfaciliteiten 1. 2. 3. 4. 5.
Rijswijk Leidschendam-Voorburg Veenendaal Amstelveen Veldhoven
8,27 8,20 8,19 8,12 8,08
85. 86. 87. 88. 89.
Zaanstad Almelo Hellendoorn Steenwijkerland Terneuzen
7,17 7,12 6,98 6,80 6,53
Diversiteit winkelaanbod 1. 2. 3. 4. 5.
Veenendaal Roermond Etten-Leur Leidschendam-Voorburg Haarlem
8,26 8,18 8,05 8,02 7,99
Veenendaal scoort verassend goed op winkelaanbod en staat meerdere malen in de top vijf. Noemenswaardig is de afwezigheid van grote winkelsteden zoals Amsterdam, Den Haag en Utrecht in de top in de categorie ‘winkelaanbod’. Zeker als bedacht wordt dat uit andere onderzoeken van Q&A deze steden altijd in de top staan van aantrekkelijke winkelsteden. Blijkbaar wennen de inwoners van de grote steden snel aan hun aanbod en verwachten ze steeds meer. De verschillen zijn enigszins beperkt en alle gemeenten scoren ruime voldoendes.
1. De uitgaansmogelijkheden en horeca aanbod 2. De culturele voorzieningen 3. Het aanbod van verenigingen, clubs en cursussen 4. De sportvoorzieningen 5. De aanwezigheid en kwaliteit van natuur en recreatiegebied (strand, duinen, bos) 6. Het aanwezige toerisme Uitgaansmogelijkheden en horeca aanbod 1. 2. 3. 4. 5.
Groningen Breda Enschede Maastricht Amsterdam
8,19 7,95 7,78 7,73 7,72
85. 86. 87. 88. 89.
Haarlemmermeer Lelystad Dronten Zwijndrecht Nieuwegein
5,70 5,67 5,64 5,04 4,98
Aanwezigheid en kwaliteit van natuur en recreatiegebied 1. 2. 3. 4. 5.
Velsen Apeldoorn Hellendoorn De Bilt Vlissingen
8,44 8,33 8,28 8,25 8,21
De top vijf uitgaansmogelijkheden zijn niet verassend te vinden in steden met meer dan 100.000 inwoners. Natuur en recreatie heeft zeer hoge scores met de top vijf allen met een ruime acht. Velsen scoort opvallend hoog voor de kwaliteit van natuur en recreatie gebied, maar staat van de 42 aspecten zesmaal bij de laagste vijf. De verschillen zijn zeer groot op het gebied van de horeca met ruim 3,5 punt verschil tussen Groningen en hekkensluiter Nieuwegein.
1. De sfeer en gezelligheid 2. Binnen de gemeente evenementen en festiviteiten 3. De samenstelling van de
georganiseerde
Gezelligheid en sfeer 1. 2. 3. 4. 5.
Breda Groningen Enkhuizen 's-Hertogenbosch Maastricht
8,02 8,00 7,96 7,89 7,88
85. 86. 87. 88. 89.
Zwijndrecht Schiedam Lelystad Nieuwegein Den Helder
6,03 6,01 5,97 5,57 5,54
Binnen de gemeente georganiseerde evenementen en festiviteiten 1. 2. 3. 4. 5.
Deventer Breda Nijmegen Bergen op Zoom Etten-Leur
8,00 7,81 7,80 7,79 7,64
Bij ‘Gezelligheid & Sfeer’ valt Enkhuizen op als kleine gemeente tussen de grote gemeenten. In de onderste regionen komen we wederom Den Helder en Nieuwegein tegen met dikke onvoldoendes. Breda scoort het best op gezelligheid en sfeer en als één na beste gemeente op het gebied van de georganiseerde evenementen en festiviteiten
Dienstverlening gemeente Het onderwerp ‘Dienstverlening onderverdeeld in vijf aspecten:
Gemeente’
is
1. Het functioneren van het gemeentebestuur en de organisatie in het algemeen 2. De hoogte van de prijzen die uw gemeente rekent (belastingen, heffingen, andere tarieven) 3. De mate waarin uw gemeente u betrekt bij beslissingen en u informatie verschaft 4. De kwaliteit van de service en klachtenbehandeling 5. De toekomstplannen die uw gemeente heeft
Weet u wie uw burgemeester is?
Vindt u uw burgemeester een leuk persoon?
In dit hoofdstuk zullen we een aantal vragen bekijken uit het thematische gedeelte van het onderzoek. De antwoorden op deze vragen wogen niet mee in de eindcijfers van de gemeenten.
In Limburg en Utrecht vind men de burgemeester over het algemeen het minst leuk. In Zeeland vinden burgers hun burgemeester relatief vaak een leuk persoon.
Een van de thematische onderwerpen was de burgemeester van de gemeente. Dit thema is in kaart gebracht per provincie. De eerste vraag luidde, ‘Weet u wie uw burgemeester is?’. In Drenthe weet 79% van de burgers wie hun burgemeester was terwijl in Flevoland het gemiddelde op 95% ligt zoals zichtbaar op de kaart.
Functioneren van het gemeentebestuur en de organisatie in het algemeen 1. 2. 3. 4. 5.
Huizen Drechterland Zoetermeer Woerden Etten-Leur
6,90 6,88 6,75 6,73 6,73
85. 86. 87. 88. 89.
Schiedam Hilversum Zaanstad Almelo Den Helder
5,52 5,49 5,39 5,36 3,30
GEMIDDELD: 56% JA 12% NEE 32% WEET NIET
Kwaliteit van de service en klachtenbehandeling 1. 2. 3. 4. 5.
Houten Drechterland Huizen Etten-Leur Smallingerland
6,75 6,71 6,67 6,60 6,49
Dienstverlening is de laagst scorende categorie overall en de enige categorie waarbij er een gemeente is die lager scoort dan een vier. Den Helder is deze uitschieter en behaalt ook overall de laatste plaats op de ranglijst. Den Helder staat bij maarliefst 25 van de 42 aspecten bij de laatste vijf. Zaanstad volgt met 20 keer bij de laatste vijf en daarna Schiedam met 19 keer. De verschillen zijn extreem groot met 3,6 punt. Als we echter naar de gemiddelde afstand kijken is het verschil tussen hoog en laag 1,2 punt.
Leukste: Woerden Minst leuke: Gouda
Voor de rest van de vragen over de burgemeester is een indexcijfer gebruikt, bestaande uit het percentage mensen die de vraag met ‘Ja’ beantwoorde min het percentage ‘Nee’. Hierbij werd de derde antwoordcategorie ‘Weet niet’ niet mee genomen.
Vindt u uw burgemeester betrouwbaar?
Is uw burgemeester toe aan vervanging?
Burgers in Flevoland hebben het minste vertrouwen in hun burgemeester. In Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en Zeeland vind men de burgemeester het meest betrouwbaar
Groningen is de provincie waar men het vaakst van mening is dat de burgemeester toe is aan vervanging.
. GEMIDDELD: 55% JA 8% NEE 37% WEET NIET Meest betrouwbaar: Oss Minst betrouwbaar: Den Helder
GEMIDDELD: 17% JA 62% NEE 21% WEET NIET Meest toe aan vervanging: Den Helder* Minst toe aan vervanging: De Bilt * De burgemeester van Den Helder is inmiddels al vervangen.
De top 50 Gemeenten van Nederland 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Groningen Zwolle Zoetermeer Breda Enschede Alkmaar Amersfoort Amstelveen Rijswijk Leidschendam-Voorburg Etten-Leur Houten 's-Hertogenbosch Nijmegen Den Haag Assen Amsterdam
6,78 6,71 6,67 6,63 6,62 6,62 6,59 6,58 6,56 6,53 6,52 6,49 6,44 6,42 6,41 6,41 6,41
18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
Smallingerland Almere Deventer Apeldoorn Maastricht Haarlem Veldhoven Emmen Wijchen Drechterland Arnhem Huizen Veenendaal Goes Tilburg Eindhoven Haarlemmermeer
6,40 6,39 6,39 6,37 6,37 6,36 6,36 6,33 6,33 6,33 6,33 6,33 6,32 6,32 6,31 6,30 6,30
35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50.
Utrecht Purmerend Ede Dronten Leeuwarden Doetinchem Hengelo Vlaardingen Dordrecht Oss Helmond Heerhugowaard Lelystad Roermond Hellevoetsluis Stadskanaal
6,29 6,29 6,28 6,28 6,28 6,27 6,26 6,25 6,25 6,25 6,24 6,24 6,24 6,24 6,24 6,22
Aantal gemeenten met meer dan 60 beoordelingen Gemeente
N
Amsterdam
1237 Dordrecht
239 Gouda
145 Wijchen
100 Oud-Beijerland
83 Horst aan de Maas
69
Rotterdam
1121 Delft
238 Oss
134 De Bilt
100 Delfzijl
83 Leudal
69 69
Den Haag
976 Heerlen
235 Hellevoetsluis
132 Harderwijk
99 Waalwijk
83 Oude IJsselstreek
Almere
677 Deventer
231 Heerhugowaard
130 Soest
99 Zevenaar
82 Waddinxveen
69
Utrecht
543 Assen
229 Middelburg
129 Heusden
98 Pijnacker-Nootdorp
82 Rijssen-Holten
68
Eindhoven
513 Hoorn
229 Velsen
127 Uden
97 Utrechtse Heuvelrug
82 Culemborg
68
Tilburg
490 Ede
218 Zeist
126 Venray
96 Landgraaf
82 Noordenveld
67
Groningen
449 Den Helder
218 Oosterhout
126 Meppel
95 Moerdijk
80 Stein
67
Breda
438 Leeuwarden
216 Houten
124 Geldrop-Mierlo
95 Borger-Odoorn
80 IJsselstein
67
Amersfoort
402 Roosendaal
209 Zutphen
124 Kerkrade
95 Heemskerk
79 Deurne
66
Maastricht
384 Hellendoorn
203 Etten-Leur
121 Heerenveen
94 Overbetuwe
78 Teylingen
66 66
Zoetermeer
381 Hilversum
203 Veldhoven
118 Sneek
94 Dongen
78 Bernheze
Apeldoorn
364 Venlo
201 Hardenberg
118 Enkhuizen
92 Uithoorn
77 Coevorden
66
Zaanstad
360 Hengelo
196 Smallingerland
117 Oldenzaal
92 Barneveld
76 Epe
65
Arnhem
356 Westland
190 Doetinchem
116 Kampen
92 Boxmeer
76 Echt-Susteren
65
Haarlemmermeer
352 Capelle aan den IJssel
186 Zwijndrecht
116 Leusden
90 Tytsjerksteradiel
75 Beek
64
's-Hertogenbosch
346 Helmond
184 Huizen
114 Schouwen-Duiveland
90 Twenterand
75 Duiven
64
Nijmegen
338 Alphen aan den Rijn
180 Stadskanaal
114 Rheden
89 Binnenmaas
74 Ermelo
64 64
Haarlem
335 Leidschendam-Voorburg
179 Vlissingen
114 Lansingerland
89 Hoogezand-Sappemeer
74 Langedijk
Enschede
321 Nieuwegein
176 Dronten
111 Tiel
89 Bronckhorst
73 Drimmelen
64
Zwolle
318 Bergen op Zoom
174 Woerden
108 Wageningen
88 Aa en Hunze
72 Woensdrecht
63
Amstelveen
269 Vlaardingen
169 Ridderkerk
108 Weert
88 Midden-Drenthe
72 Sluis
62
Spijkenisse
265 Hoogeveen
167 Noordoostpolder
108 Lingewaard
87 Skarsterlân
71 Tholen
62
Lelystad
264 Schiedam
165 Maassluis
107 Beverwijk
87 Hendrik-Ido-Ambacht
71 Castricum
61
Alkmaar
255 Almelo
155 Steenwijkerland
107 Berkelland
87 Bussum
71 Renkum
61
Purmerend
255 Roermond
154 Goes
104 Papendrecht
86 Veghel
70 Zeewolde
60
Sittard-Geleen
252 Rijswijk
150 Barendrecht
104 Katwijk
84 Hulst
70 Leiderdorp
60
Leiden
248 Terneuzen
149 Drechterland
102 Gorinchem
84 Diemen
70 Nijkerk
60
Emmen
247 Veenendaal
147 Maarssen
102 Veendam
84 Valkenswaard
69 Maasgouw
60
Q&A Research & Consultancy Maanlander 11 3824 MN Amersfoort T: 0031 (0) 33 – 2454637 F: 0031 (0) 33 – 2457690 W: www.q-and-a.nl E:
[email protected]
© 2009 Q&A Research B.V., Amersfoort. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Q&A Research B.V.
Gemeente van het Jaar 2009
Contactgegevens
