Samenvatting
Jaar verslag 2013
Samenvatting
Jaar verslag 2013
VOORWOORD
Inhoudsopgave Voorwoord
3
Missie
4
Toezicht en organisatie
5
Medewerkers
7
Onderwijs
8
Financiën
10
Toekomst
11
Onze scholen
12
In 1996 is de Bisschop Möller Stichting (BMS) opgericht. Tegenwoordig bestuurt en beheert de BMS 31 basisscholen in Friesland, waar ruim vijfhonderd vaste medewerkers werken en ongeveer 5700 kinderen onderwijs volgen. Als maatschappelijke organisatie die opereert met publieke gelden, wil de BMS transparant zijn. In dit verkorte jaarverslag leggen wij verantwoording af over de wijze waarop onze plannen zijn gerealiseerd en welke resultaten er in 2013 zijn bereikt. Reacties op dit jaarverslag stel ik zeer op prijs. De volledige tekst van het jaarverslag, vastgesteld door het College van Bestuur op 19 mei 2014, is ter inzage beschikbaar.
Dick Lieftink Voorzitter College van Bestuur BMS
BMS // Archipelweg 135, 8921 CX Leeuwarden t 058 - 8700 078 e
[email protected]
w www.bms-onderwijs.nl
Organogram
RvT = Raad van Toezicht CvB = College van Bestuur GMR = Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad
RvT
BMT = Bovenschools managementteam
CvB
GMR
BMT
MR = Medezeggenschapsraad SAC = Schooladviescommissie OV = Oudervereniging OR = Ouderraad
De BMS staat voor brede persoonlijke ontwikkeling
Regio-overleg
AC = Adviescommissie
Servicebureau MR
Directeur
SAC
Team
OV / OR / AC
MISSIE De BMS streeft naar het in stand houden en verbeteren van het katholieke onderwijs in Friesland. Wij staan wij voor een brede persoonlijke ontwikkeling voor ieder kind.
het stichtingsbeleid van de BMS in 2013. Dit waren de speerpunten: • het aanscherpen van de identiteit van de stichting. Vanuit de nieuwe identiteit werken aan een gezamenlijk marktbeleid voor de BMS; • strategie opstellen om verwachte krimp van 10% in leerlingenaantal op te vangen; • onderwijskwaliteit borgen door te focussen op resultaatgerichtheid en taakvolwassenheid; • evenwicht tussen kosten en baten herstellen door efficiëntere bedrijfsvoering.
Kernwaarden Kwaliteit Wij bieden kinderen en medewerkers een veilige, hoogwaardige en inspirerende werk- en leeromgeving. Daardoor kan iedereen zich zo volledig mogelijk ontplooien.
Spiritualiteit
Effectief beleid
Wij streven naar het creëren van een sfeer binnen de scholen waarbij geloof een belangrijke rol speelt, maar waar ook ruimte is voor een bredere levensbeschouwing.
Het beleid van de BMS is in 2013 positief geweest want: • ondanks de krimp van het aantal leerlingen in de provincie Friesland groeide de stichting in leerlingenaantal; • het evenwicht tussen inkomsten en uitgaven, dat in de afgelopen jaren ernstig was verstoord, is met het financieel resultaat over 2013 volledig hersteld; • alle 31 uitvoeringslocaties beschikken nog steeds over de status 'groen' en voldoen aan de eisen van het toezichtkader van de onderwijsinspectie.
Gemeenschapszin Wij streven naar het creëren van een sfeer binnen de scholen waarbij geloof een belangrijke rol speelt, maar waar ook ruimte is voor een bredere levensbeschouwing.
Strategie De BMS streeft naar de instandhouding van haar 31 katholieke scholen. De schooldirecteuren zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de scholen. De stichting bepaalt samen met de directeuren per locatie hoe de kwaliteit van het onderwijs gewaarborgd wordt. Ook ouders en teamleden spelen in dit proces een belangrijke rol.
In 2013 heeft een verdere doorontwikkeling plaatsgevonden van de in 2011 geformuleerde speerpunten. • Identiteitsontwikkeling • Resultaatgericht werken • Strategische schoolplanning • Effectief en Efficiënt schoolmanagement • Strategisch medewerkersbeleid • ICT beleid • Investeringen
Speerpunten in 2013 Het actieplan Re-invention en de notitie Het managen van Diversiteit en Verwachtingen vormden de basis voor
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
4
TOEZICHT EN ORGANISATIE Good Governance
verankering in de samenleving en de maatschappelijke omgeving is gewaarborgd. De Raad van Toezicht bestaat uit vijf personen. De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een bezoldiging van € 1.500,- per lid.
Bij goed onderwijsbestuur draait het om besturing, control, verantwoording en toezicht. In het kader van Good Governance hanteert de BMS de code 'goed onderwijsbestuur'. In het kader van de continuïteit heeft de RvT regelmatig adviserend overleg met het CvB. Het meerjarenbeleidsplan bevat een beschrijving van interne en externe ontwikkelingen (risico's en kansen) die in de jaarplannen beleidsmatig worden vertaald. Een meerjarenbegroting, vertaald in jaarbegrotingen geeft een goede mogelijkheid de financiële ontwikkelingen te bespreken met het CvB.
Vergaderingen De Raad van Toezicht heeft in 2013 acht keer regulier vergaderd. Belangrijke aandachtspunten waren de ontwikkeling van meerjarenbeleid, Passend Onderwijs en het op orde houden van de financiën en de formatie.
Commissies De in 2012 ingestelde commissies, audit commissie en remuneratie commissie, kennen een ongewijzigde samenstelling.
Raad van Toezicht De hoofdtaak van de Raad van Toezicht is toezicht houden op de kwaliteit van het bestuur, het financiële beleid, het behalen van de gestelde doelen, werkgeverschap en reglementering van besturing en verantwoording. Ook bepaalt de Raad de kaders door het meerjarenbeleid op strategisch en financieel gebied vast te stellen. Verder heeft de Raad goedkeurings- en vaststellingsbevoegdheden, fungeert als klankbord en vervult een adviesrol.
College van Bestuur Het College van Bestuur bestaat uit een professionele bestuurder en is verantwoording verschuldigd aan de Raad van Toezicht. Het College van Bestuur is integraal verantwoordelijk voor: • de dagelijkse leiding van de BMS; • de voorbereiding, vaststelling, uitvoering en evaluatie van het beleid op stichtingsniveau; • de totale organisatie van de stichting.
Samenstelling De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat betrokkenheid bij katholiek onderwijs, deskundigheid en
5
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
• de beschikbare middelen op een effectieve en verantwoorde wijze worden ingezet ter realisatie van deze opdracht.
De schooldirecteuren vallen onder het College van Bestuur. Het College van Bestuur van de Bisschop Möller Stichting kent vanaf 1 september 2011 een eenhoofdig bestuur, de heer D. Lieftink is voorzitter van het College van Bestuur.
Sinds 2007 heeft de Stichting een bestuurlijke structuur waarin een platte organisatie met een duidelijke scheiding van toezicht en bestuur de basis vormt. Er is gekozen voor een model met een Raad van Toezicht (RvT) en een College van Bestuur (CvB). De RvT mandateert taken en bevoegdheden aan het CvB. De Raad van Toezicht bepaalt de kaders van de Stichting middels de vaststelling van het meerjaren strategisch- en financieel beleid. Het College van Bestuur en de directeuren hebben binnen deze kaders hun taken en bevoegdheden zoals deze zijn vastgesteld in het Managementstatuut. Het College van Bestuur is rechtstreeks verantwoording schuldig aan de Raad van Toezicht.
Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad De Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad is het orgaan binnen de stichting waarin ouders en personeelsleden zijn vertegenwoordigd. De GMR heeft instemmingsrecht op een aantal beleidsterreinen, wanneer het alle of een meerderheid van de scholen binnen de stichting betreft. De GMR is samengesteld uit vijf ouders en vier personeelsleden.
Organisatie Naast de Raad van Toezicht, het College van Bestuur en de Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad omvat de BMS de volgende overlegorganen: • staf en administratieve ondersteuning; • regio-overleg directeuren; • medezeggenschapsraad per basisschool; • ouderorgaan per basisschool.
MEDEWERKERS Bij de BMS werkten in 2013 516 vaste medewerkers verdeeld over 350 fte. In 2012 waren dit 511 medewerkers verdeeld over 346 fte.
Code goed bestuur
79%
Beweging in 2013
De Bisschop Möller Stichting is een maatschappelijke instellingen binnen het primair onderwijs met een specifieke verantwoordelijkheid. Zij verzorgt de vorming en opleiding van kinderen in de leeftijd van 4 tot circa 12 jaar en zorgt voor kwalitatief goed onderwijs.
Het jaar 2013 heeft veel flexibiliteit gevraagd van medewerkers. Er was sprake van gedwongen overplaatsingen naar een andere school. Medewerkers zijn aan de slag gegaan in een nieuw team onder leiding van een andere directeur. Daarnaast is veel beweging ontstaan door vrijwillige mobiliteit. Zowel bij gedwongen als ook bij vrijwillige mobiliteit is door medewerkers veel geïnvesteerd. Hiermee is wederom gedwongen ontslag van medewerkers voorkomen. In 2013 zijn opnieuw tijdelijke formatieplaatsen ingevuld door Payroll medewerkers. De verhouding vast-flex is respectievelijk 94% en 5,6% binnen de BMS.
Deze verantwoordelijkheid kenmerkt zich op de volgende aspecten: • ieder kind het maximale rendement uit zijn of haar mogelijkheden kan halen, doordat hij of zij het best mogelijke onderwijs krijgt; • de scholen adequate opbrengsten realiseren; • de leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen als democratisch burger en lid van de samenleving (burgerschap); • de leerlingen zich er van bewust worden dat leren positief bijdraagt aan hun ontwikkeling en een ‘leven lang’ aan de orde zou moeten zijn; • de medewerkers zich optimaal kunnen ontwikkelen en onder optimale omstandigheden hun bijdrage aan deze processen kunnen leveren (goed werkgeverschap);
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
De BMS staat voor samen leren, samen leven
Leerkrachten
12% 9%
79% Onderwijzend personeel 12% Onderwijsondersteunend personeel 9% Directie
Lerende organisatie Bij de BMS gaan we uit van het principe van de lerende organisatie als bouwsteen voor kwaliteitsverbetering. De ontwikkeling van het toekomstig basisonderwijs vraagt om medewerkers die zich voortdurend blijven ontwikkelen binnen hun vakgebied. In de begroting 2013 is € 357.000 uitgetrokken voor scholing en opleiding. De werkelijke kosten bedroegen €362.000
6
Ziekteverzuim Het ziekteverzuim onder personeelsleden van de BMS bedroeg over het jaar 2013 gemiddeld 6,6%. In 2012 was dat 5,7%. De meldingsfrequentie is met 0,9 vergelijkbaar met vorig schooljaar (0,86). Het landelijk gemiddelde bedraag 6,7%.
7
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
ONDERWIJS Strategie
Een aantal cursussen zijn 'niet-vrijblijvend' aangeboden. Deelname aan de netwerken over communicatie en het netwerk intern begeleiders zijn hier voorbeelden van. De regie van de academie is bij de directeur Onderwijs en Kwaliteit belegd.
De missie van de BMS komt tot uiting in het onderwijsbeleid. De BMS streeft naar onderwijs van onbesproken kwaliteit. Scholen geven onderwijs op maat, binnen de mogelijkheden van de schoolorganisatie en de competenties van teamleden. Ze gaan daarbij zo goed mogelijk om met verschillen. Per school wordt dit vastgelegd in het schoolplan.
In de BMSacademie komen drie kwaliteitsversterkende ontwikkelingen bijeen: • scholing van het management; bestaand en aanstormend talent; • scholing gebaseerd op de schooleigen strategische beleidsontwikkeling voor team en individuele scholing waarbij expliciet gebruik wordt gemaakt van interne expertise en netwerken (zowel inhoudelijk of organisatorisch); • educatief partnerschap; ouderbijeenkomsten op school of stichtingsniveau waarin 'vraag en aanbod' elkaar ontmoet, informeert en stimuleert gezamenlijke keuzes te maken.
Inspectie Gedurende het kalenderjaar 2013 zijn de scholen door de onderwijsinspectie bezocht. Alle scholen zijn positief beoordeeld en groen bevonden. Alle onderzoeken kwamen voort uit de vierjarencyclus en bestonden uit een kort verkennend onderzoek waarin op hoofdlijnen de school beoordeeld werd.
Prestatiebox Schoolbesturen ontvangen naast de reguliere lumpsumbekostiging ook een bedrag via de zogenoemde prestatiebox. Het gaat om budgeten voor taal en rekenen en cultuureducatie. Deze bekostiging is bedoeld voor opbrengstgericht werken, professionalisering van leraren, schoolleiders en cultuureducatie. Schoolbesturen maken een strategisch meerjarenplan. De BMS heeft hier in 2013 een schooleigen invulling aan gegeven:
Cultuur en educatie Hiertoe zijn in 2012 afspraken gemaakt die in 2013 resulteren in netwerken op provinciaal niveau alsook regionaal niveau die financieel worden ondersteund door provinciale subsidiestromen.
Passend onderwijs
Opbrengstgericht werken
De stuurgroep passend onderwijs heeft het bestuurlijke wordingsproces Passend Onderwijs primair onderwijs na een intensief jaar afgerond. Dit traject leidt augustus 2014 tot een Friesland-brede, bestuurlijke construct dat borg staat voor het uitgangspunt dat alle besturen van bao, sbao en so zich committeren aan het zo goed mogelijk aanbieden van thuis-nabij en aangepast onderwijs. Ook committeren zij zich aan het in stand houden van de noodzakelijke voorzieningen van sbao en so maar ook expertise/deskundigen die het bao (kunnen) begeleiden in de ontwikkeling naar een passend onderwijsaanbod. Eveneens zal aan goede verbinding van Jeugdzorg en onderwijs gewerkt worden. De complicatie daarbij is dat Jeugdzorg gelijktijdig van een provinciale- naar een gemeentelijke aansturing overgaat. In 2013 is hard gewerkt aan het omzetten van de stuurgroep naar een bestuur waarbij alle wettelijke verplichtingen middels good governance veilig belegd zijn. De bestuursvorm is de stichtingsvorm, waarin alle denominaties gelijkwaardig slagvaardig vertegenwoordigd zijn, evenals het speciaal onderwijs (cluster 3 en 4).
Elf scholen hebben zich onder aansturing van de directeur Onderwijs en Kwaliteit aangesloten bij het project School aan Zet: een 3 jaren lopend project waarin de scholen zich door externe, ervaren crisesmanagers laten begeleiden om te komen tot het zakelijker en planmatiger in kaart brengen van – en daarop aansluitend – aansturing van de opbrengstverbetering door de directeur. De elf scholen hebben zich tot twee netwerken onder leiding van de directeur Onderwijs en Kwaliteit gevormd en wisselen verbeterplannen en methoden uit.
Professionalisering Om tot meer stichtinggestuurde professionalisering van de medewerkers te kunnen komen heeft de stichting de BMSacademie opgericht. Het aanbod wordt deels vanuit het BMT vastgesteld en een deel sluit aan bij de vraag van 'het veld'. Doordat de cursussen in eigen beheer worden aangeboden is sturing op de kwaliteit, de inhouden en de uitvoering mogelijk; de verwachting is dat dit zich in cursustevredenheid vertaald. Dat zal het eventueel volgen van een vervolgcursus bevorderen.
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
8
De BMS heeft oog voor het mysterie van het leven
Huisvesting in 2013
In het bestuur van Passend Onderwijs hebben twee leden van het BMT van de BMS zitting; ze vertegenwoordigen tevens de collega besturen LSV en Catent.
• Verbouwing van de St. Radboudschool in Jirnsum is opgeleverd. • Verbouw en nieuwbouw van de St. Mattheusschool in Joure is opgeleverd. • Aanbesteding nieuwbouw St. Ludgerusschool in Workum is opgeleverd. • De Sprong locatie Johan de Wale gaat, als initiator van het eerste Integraal Kind Centrum (IKC), gebruik maken van het naast de school gelegen complex.
Weer samen naar School De zorgbegeleiding en toeleiding van bao naar sbao en so vindt tot augustus 2014 plaats vanuit het project Weer samen naar School. Een werkgroep, onder leiding van de directeur Onderwijs en Kwaliteit, stuurt en organiseert daartoe een stichtingseigen deskundigenbeoordeling voor de aanmelding van zorgkinderen. Ze organiseert driemaal per jaar een studiemiddag voor de intern begeleiders, twee maal per jaar een studiemiddag voor leerkrachten groep 1&2, eens per jaar een bijeenkomst voor groep 8 leerkrachten en eens per jaar de Onderwijsdag voor directeuren en intern begeleiders. Deze bijeenkomsten hadden in 2013 (ter voorbereiding op passend onderwijs) het thema 'zoeken naar de ware aard van het kind' en 'het helder communiceren met ouders' en werden geleid door een externe spreker. Er is opgeroepen deze thema’s in alle geledingen van de scholen op te pakken.
Klachtenregeling In 2013 hebben een paar consultatieve contacten plaatsgevonden met de vertrouwenspersoon (vanuit ouders en directeuren). Deze hebben in één geval geleid tot een formele klachtenprocedure. Deze procedure loopt nog (onder de regie van de directeur Onderwijs en Kwaliteit).
Materiële zaken Op het terrein van materiële zaken hebben zich in 2013 geen grote veranderingen voorgedaan. Vanaf 2013 is de gezamenlijke inkoop vanuit de BMS uitgebreid.
9
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
FINANCIËN
TOEKOMST
Leerlingenaantal
Positieve exploitatie
Het ministerie gaat uit van bekostiging van personeel op basis van het aantal leerlingen op 1 oktober in het voorgaande jaar. Dit wordt de T-(minus)1-systematiek genoemd. De BMS kiest echter sinds 2010 voor een bekostiging op basis van teldatum 1 oktober van betreffende schooljaar, de T-systematiek. Ook in 2013 heeft BMS de inzet van personeel gebaseerd op het daadwerkelijk aantal leerlingen op 1 oktober 2012.
De stichting heeft het kalenderjaar 2013 met een positief exploitatieresultaat van € 854.000 afgesloten. Een forse verbetering in vergelijking met de begroting en het jaar ervoor. Dit wordt vooral verklaard door een hogere Rijksbijdrage vanuit het Herfstakkoord.
2013
Externe prognoses van het aantal kinderen in Friesland laten een dalende trend zien. Desondanks is in 2013 het leerlingaantal van de BMS opnieuw gestegen.
5761
Treasurybeleid
2010
Het treasurybeleid is conform het financieel beleidsplan van de Stichting uitgevoerd. Het beleid is conform het voorschrift beleggen en belenen van het ministerie. De liquiditeiten van de stichting zijn ondergebracht bij twee grote Nederlandse banken.
5555* 2011
5601
5685 Leerlingen
2012
* De daling van het leerlingenaantal in 2011 is het gevolg van de overdracht van de Jozelfschool op Texel aan Stichting Sarkon.
Ook de vermogenspositie van de BMS in 2013 is ten opzichte van 2012 verbeterd. De stichting is in staat op korte en lange termijn aan haar verplichtingen te voldoen.
De Stichting formuleert haar ambities en rol naar de scholen voor de komende planperiode 2014-2019 in het Stichtingjaarplan 2014-2015 en het Stichtingmeerjarenpnan 2015-2019. Daarbij wordt de lijn van de in 2011 geformuleerde speerpunten doorgetrokken.
Uit de financiële resultaten blijkt dat de stichting qua baten in belangrijke mate afhankelijk is van de overheid (ministerie en gemeente): het vormt 96% van de inkomsten.
De ambities hebben betrekking op: • de kwaliteit van het onderwijs, de medewerkers en de bedrijfsvoering; • de vormgeving van spiritualiteit en gemeenschapszin; • het aanbod van de BMS en het aantal leerlingen.
Personele lasten vormen 83% van de totale lasten. De salariskosten zijn ten opzichte van 2012 gestegen met 1,4 %. Dit wordt met name veroorzaakt door een hogere brutoloonlast en door stijging van de werkgeverslasten.
De rol naar de scholen heeft betrekking op de BMS als: • strategisch regievoerder en marketeer; • kwaliteitsbeheerder; • werkgever; • facilitair centrum.
De stijging van de lasten ten opzichte van de begroting wordt vooral verklaard door een overschrijding van medewerkers- en huisvestingskosten. De medewerkerskosten liggen per saldo boven de begroting. Dit wordt vooral verklaard door extra inzet van medewerkers als gevolg van groei.
Financiële resultaten 2012 Baten
Realisatie 2013
Begroting 2013
Realisatie 2012
27.052.000
25.214.000
25.285.000
455.000
400.000
631.000
1.092.000
855.000
910.000
28.599.000
26.469.000
26.826.000
Realisatie 2013
Begroting 2013
Realisatie 2012
22.957.000
22.020.000
22.084.000
Afschrijvingslasten
724.000
726.000
695.000
Huisvestingslasten
1.747.000
1.569.000
1.708.000
Overige lasten
2.341.000
2.194.000
2.276.000
27.769.000
26.509.000
26.763.000
Rijksbijdrage OCW Overige overheidsbijdragen Overige baten Totale Baten
Lasten Personele lasten
Totale Lasten
Inkomsten 2013
95%
Rijksbijdrage OCW
4% 1%
Resultaat
Realisatie 2013
Begroting 2013
Realisatie 2012
Financiële baten en lasten
24.000
40.000
28.000
Netto exploitatieresultaat
854.000
0
91.000
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
10
11
Overige overheidsbijdragen
Overige inkomsten
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
\
wij zijn de BMS
ONZE SCHOLEN
22
5
16 15 17
8
31 7 23
4
21
3
25
29
26
30
14
12
24
2 1
2. St. Ludgerusschool Balk
13. St. Radboud Jirnsum
23. St. Bonifaciusschool Reahûs
3. St. Gregoriusschool Blauwhuis
14. St. Mattheüsschool Joure
24. It Klimmerblêd Sint Nicolaasga
4. Sint Maartenschool Bolsward
15. De Sprong Idzerdastins Leeuwarden
25. Thomas van Aquinoschool Sneek
16. Sint Thomasschool Leeuwarden
26. St. Bonifatiusschool Sneek
17. Sint Paulusschool Leeuwarden
27. St. Franciscusschool Wolvega
6
18. De Sprong J. de Walestraat Leeuwarden
28. Mgr. Scholtensschool Wolvega
7. St. Lukas Drachten 8. Sint Radbodusschool Dronryp
13
11
22. Kardinaal de Jongschool Nes
6. De Wiekslag Drachten
19
10
12. Sint Jozef Heerenveen
5. Sint Bonifatius Dokkum
18
9
1. De Toekomst Bakhuizen
28
9. De Kabas Franeker
19. De Sprong Techum Leeuwarden
10. St. Michaëlschool Harlingen
20. Sint Jozef Lemmer
11. St. Jozefschool Heeg
21. St. Martinus Makkum
29. St. Ludgerusschool Workum 30. Bonifatiusschool Woudsend 31. Teake Jan Roordaschool Wytgaard
27
20
© BMS 2014 // www.bms-onderwijs.nl
13
BMS // publieksvriendelijk jaarverslag 2013
wij zijn de BMS
