Samen zorgen, het werkt

Samen zorgen, het werkt... Visie en werkwijze op de samenwerking tussen formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

1 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

Zorgen dat... De verzorgingsstaat maakt plaats voor de participatie samenleving. Zorg krijgt daarmee een nieuwe invulling. Zorgen 'voor' ontwikkelt zich in de richting van zorgen 'dat' . Zorgen dat mensen mee kunnen doen in de maatschappij, dat ze zich zo lang mogelijk zelf redden en dat ze regie houden over hun eigen leven. Het decentraliseren van de uitvoering van de zorgwetten van het rijk naar de gemeenten, de bezuinigingen én de veranderde perceptie op wat goede zorg is, zijn ontwikkelingen die invloed hebben op de uitvoering van ons werk. Terwijl de groep mensen met complexe problematiek groeit is op de professionele hulpverlening stevig bezuinigd, daardoor heeft een professional minder tijd per persoon beschikbaar. Samenwerking tussen de formele professionele zorg en informele zorg van De Regenboog Groep, kan een waardevolle aanvulling zijn op het aanbod aan de klant. Samen kunnen we een beroep doen op de eigen kracht van de deelnemers en hen helpen om zo zelfstandig mogelijk te leven. Om in te spelen op de ontwikkelingen in de maatschappij willen we graag duidelijk maken wat de visie is van De Regenboog Groep op de doelgroep en op de samenwerking tussen formele en informele zorg. Die visie, de werkwijze die wij voorstaan en de manier van samenwerken die wij beogen zetten wij hier uiteen. Dit stuk kan een basis vormen voor gesprekken tussen formele en informele zorg zodat we samen een optimale ondersteuning kunnen bieden aan de mensen die dat het hardst nodig hebben.

Zorg voor jezelf Iedere Amsterdammer voert zelf regie over zijn leven. Dat is het uitgangspunt van de gemeente. De Wmo voorzieningen zijn er voor mensen die (tijdelijk) niet voor zich zelf kunnen zorgen. De gemeente streeft ernaar om voor deze mensen individueel maatwerk te organiseren: vraaggerichte oplossingen, een flexibel en creatief ondersteuningsaanbod zo dicht mogelijk bij mensen in hun eigen wijk. Ieder mens is de moeite waard, dus ook kwetsbare en van langdurige zorg afhankelijke mensen. De Regenboog Groep heeft jaren lange ervaring met mensen die in armoede leven en/of sociale uitsluiting ervaren. Mensen die kampen met chronische psychosociale of psychiatrische problematiek, eenzaamheid, een grote afstand tot de arbeidsmarkt en een ontoereikend eigen netwerk. De Regenboog Groep biedt informele zorg aan deze mensen en ook aan mensen die verslaafd zijn, of zijn geweest, mensen in de prostitutie, daklozen, hiv-geïnfecteerden, ex-gedetineerden en niet-rechthebbenden. Samen met meer dan 950 goed getrainde vrijwilligers ondersteunen wij hen om zelf vorm en inhoud te geven aan hun bestaan. Wij vinden dat iedereen recht heeft op een menswaardig leven en mee mag doen in de samenleving. Wij werken met mensen die anderen al hebben opgegeven omdat we geloven dat het wél kan. Wij spreken deelnemers aan op hun eigen kracht, op hun mogelijkheden en talenten, zoals dat ook verwoord is in de Wmo visie. We maken mensen niet afhankelijk ván zorg maar helpen hen om zo zelfstandig mogelijk te leven mét zorg waar nodig. De organisatie van de informele zorg, met onze vrijwilligers, is bij de Regenboog Groep zodanig vormgegeven dat juist met deze doelgroepen goede resultaten behaald worden. We zorgen voor een goede match tussen vrijwilliger en deelnemer. Wij activeren mensen om het maximale uit zichzelf te halen. Door bij ons actief te zijn, verantwoordelijkheid te (leren) dragen en succesvol te zijn, komen deelnemers uit hun isolement, nemen zij weer deel aan de samenleving en krijgen het vertrouwen er weer bij te horen. 2 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

Wij zien mensen met deze complexe problematiek niet los van de context van hun persoonlijke situatie, de maatschappelijke ontwikkelingen en de mogelijkheden die onze partners hen kunnen bieden. Wij zoeken daarom samenwerking met en aansluiting bij de formele zorg zodat de grens tussen 'afhankelijk zijn van zorg' aan de ene kant en 'de regie in eigen hand hebben' aan de andere kant, vervaagt en vloeiend in elkaar overloopt. Dat we daarin slagen blijkt uit de waardering van onze samenwerkingspartners. Zij waarderen ons ondernemerschap en onze reputatie in dit werkveld met een 8 en onze visie en dienstverlening met een ruime voldoende. We zijn een actieve partner die primair naar buiten gericht is en andere partijen betrekt. Onze deelnemers zijn ook tevreden over de ondersteuning van De Regenboog Groep en geven de vrijwilligers een goede beoordeling.

Zorg formeel en informeel Onder 'formele zorg' verstaan we de professionele hulpverlening zoals GGZ instellingen, maatschappelijke dienstverlening en thuiszorg. Een professional heeft een hulpverlenende rol. Hij neemt de vraag van de klant als uitgangspunt en heeft als hoofdtaak het behandelen van de klant, zoals het verrichten van verpleegkundige handelingen of het geven van therapie. In de nieuwe WMO wetgeving, wordt er uitgegaan van de eigen kracht van mensen en het vermogen van mensen om zoveel mogelijk hulp en steun in de eigen omgeving te organiseren. Vanuit dit principe wordt ook de zorg zo dicht mogelijk bij mensen georganiseerd, dus in de wijk. In 22 wijken van Amsterdam worden wijkzorg netwerken opgezet. Dit zijn netwerken waar onder andere de wijkverpleegkundige en de cliëntondersteuner een centrale rol zal gaan vervullen. Wijkveldregie is een onderdeel van de wijkzorg. Wijkveldregie wordt ingesteld voor mensen met complexe en meervoudige problematiek. De hulpverleners kunnen mensen doorverwijzen naar De Regenboog Groep. Zij kunnen daarbij vragen om ondersteuning voor hun cliënten. De vrijwilliger van de informele zorg heeft dus een ondersteunende rol. Het uitgangspunt is een gelijkwaardige relatie tussen klant en vrijwilliger. De klant staat er zo doende niet alleen voor. De Regenboog Groep levert al decennia informele zorg waarbij de vrijwilliger een centrale rol speelt. Een vrijwilliger staat naast de deelnemer en werkt daardoor vanuit een ander perspectief dan een hulpverlener. Wij kunnen bogen op ruime ervaring met het opzetten van succesvolle samenwerkingen tussen formele en informele zorg. Onze zorgvrijwilligers bieden langdurig ondersteuning aan mensen met psychosociale en psychiatrische problematiek. De Regenboog Groep hanteert de volgende definitie met betrekking tot de vrijwilligers die zij in de zorg inzet: ”vrijwilligers die onbetaald en onverplicht werkzaamheden verrichten in georganiseerd verband voor anderen die zorg en ondersteuning nodig hebben en met wie ze – bij de start – geen persoonlijke relatie hebben” (Scholten 2011: 4).

Informele zorg naast professionele zorg: • Als preventiemiddel in de 1e-lijns zorg: ondersteuning bij het zo lang mogelijk zelfstandig functioneren van de deelnemer, zonder professionele zorg aan huis. • Als nazorg, om terugval te voorkomen. • Als parallel traject met een eigen doel naast een traject van de formele zorg. • Als middel tot bijdrage aan herstel van de cliënten in de 2e-lijns zorg. • Als uitstroominstrument, of als instrument om professionele zorg te minimaliseren.


Rol van De Regenboog Groep De Regenboog Groep zet haar professionals, de coördinatoren van de afdeling Informele Zorg (IZ), in bij de wijkveldregie. Voor alle stadsdelen is er een professional beschikbaar die de inzet van de informele zorg bij de doelgroep en een wijkgerichte aanpak stimuleert. Onze kracht in het samenwerken met zorgorganisaties ligt op de volgende vlakken: Inventief. We werken vraaggericht en maken op maat afspraken met zorgaanbieders over de samenwerking en taken van de vrijwilliger. Versterkend. De begeleiding door onze vrijwilligers versterkt het reguliere begeleidingstraject van de klant. Paralleltrajecten kunnen bijdragen aan het voorkomen van uitval bijvoorbeeld bij schuldsaneringstrajecten en begeleid wonen. Betrokken. De vrijwilligers hebben een signalerende functie en nemen indien nodig contact op met hun coördinator. Zij zijn goed bekend met het GGZ netwerk en kunnen snel schakelen als de situatie daar om vraagt. Een zorgmelding wordt, afhankelijk van de samenwerkingsafspraken, besproken met de deelnemer en betrokken hulpverlener. Daarnaast zijn wij sterk in het: Binden van vrijwilligers. We zijn in staat een grote groep vrijwilligers aan onze organisatie te verbinden. Gemiddeld blijven vrijwilligers 2 jaar voor ons actief. Vraaggericht werken. De ontwikkelwensen van de deelnemer vormen ons vertrekpunt. Hier passen we ons tempo en de matching op aan. Wat wil de deelnemer graag bereiken en leren en wat is zijn kracht? Van onze deelnemers geeft 90% aan dat hun vrijwilliger kijkt naar wat ze wél kunnen (bron KTO 2014). Expertise t.a.v. doelgroep. Onze roots liggen in het werken met kwetsbare mensen in ingewikkelde situaties. Wij zijn hierin expert en rusten onze vrijwilligers toe met kennis. We hebben tijd. Vrijwilligers hebben relatief veel tijd t.o.v. de professional. De hulpverlener heeft vaak een grote case load. Een vrijwilliger begeleidt meestal één persoon. Vertrouwen. In de vrijwilligersovereenkomst leggen wij vast hoe we omgaan met vertrouwelijke informatie en verantwoordelijkheden. En voordat vrijwilligers beginnen vragen wij een VOG aan. Netwerk versterken. De vrijwilliger versterkt het persoonlijk netwerk van de klant. Visie op de klant Wij stellen de deelnemer centraal. Natuurlijk is hij zelf verantwoordelijk voor zijn eigen leven en zodoende ook voor zijn hulpvragen, problemen, kracht en oplossingen. Maar hij staat er niet alleen voor. Wij stimuleren de zelfredzaamheid en de ontwikkeling van de deelnemer door coaching, sociale ondersteuning en samenwerking met de formele zorg.

Doelstellingen Maatschappelijke uitgangspunten De verzorgingsstaat zoals we die hebben gekend ontwikkelt zich, mede naar aanleiding van de crisisjaren en de veranderde perceptie op zorg, tot een participatiesamenleving met nieuwe uitgangspunten. Voor Amsterdam betekent dat: Amsterdammers elkaar ondersteunen en helpen • Er zijn voor professionele zorgverlening minder budgetten beschikbaar en er worden grote bezuinigingen doorgevoerd. Er is dus minder geld beschikbaar voor ieder mens dat zorg nodig heeft. • Van mensen wordt daarom verwacht dat zij de ondersteuning die zij nodig hebben zoveel mogelijk halen uit hun eigen persoonlijke netwerk en door het inzetten van informele ondersteuning. 4 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

Amsterdammers maximaal zelfstandig participeren • Van professionele hulpverlening wordt verwacht dat zij een terugtrekkende beweging maakt en zich alleen concentreert op het verlenen van hulp bij mensen van wie de hulpvragen zo complex zijn dat alleen professionele ondersteuning dit kan beantwoorden. Meer mensen en bedrijven vrijwilligerswerk gaan doen • De professionele hulpverlening wordt geacht in toenemende mate de samenwerking op te zoeken met informele zorg (zowel mantelzorg als vrijwilligers) zodat de professionele zorg zich enkel op specialistische zorg kan richten. Meer mensen aan het werk en financieel zelfredzaam zijn • Mensen meer zelfredzaam in het leven staan, hun eigen problemen oplossen en hierbij zo min mogelijk ondersteuning krijgen van professionele hulpverleners. Doelstelling informele zorg De deelnemer en vrijwilliger hebben een zelfstandige en gelijkwaardige relatie die voor hen beiden van betekenis is. De ondersteuning van een vrijwilliger kan bestaan uit het voeren van gesprekken met de deelnemer, het meegaan naar (professioneel) aanbod in de wijk, gezamenlijke zoektocht naar aanbod, etc. Informele zorg kan zowel een ondersteunend als een meer coachend karakter hebben. De doelstellingen van informele zorg zijn het • Verminderen van sociaal isolement; • Bevorderen van zelfredzaamheid; • Tot stand brengen of herstellen van contact met de hulpverlening; • Stimuleren van de sociale en maatschappelijke participatie in de samenleving van de cliënten bijvoorbeeld door mensen toe te leiden naar dagbesteding, (vrijwilligers)werk, welzijnsaanbod en buurtinitiatieven. De Regenboog Groep heeft laten zien dat binnen een goede samenwerking de inzet van informele zorg ertoe leidt dat de deelnemer betere zorg ontvangt, de formele zorg efficiënter wordt gebruikt en de zelfredzaamheid van de deelnemer verder gestimuleerd wordt. Daarvan zijn mooie voorbeelden te vinden verderop in dit stuk onder het kopje 'Zorg in de Praktijk'. Voorwaarden De Regenboog Groep ziet een aantal voorwaarden voor een succesvolle samenwerking tussen formele en informele zorg rond de deelnemer. Door met de drie partijen concreet te maken op welke gebieden de vrijwilliger de deelnemer gaat ondersteunen, zorgen we vanaf de start van de samenwerking voor een duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden en taken. Stel de klant centraal. Binnen de samenwerking tussen formele en informele zorg zet De Regenboog Groep de deelnemer (de hulpvrager) centraal. We geven de samenwerking vorm vanuit de ondersteuningsbehoefte van de deelnemer omdat de slaagkans van een traject groter is als een deelnemer gemotiveerd is. Hij is de regisseur van zijn eigen proces, geeft aan waarbij hij de ondersteuning van een vrijwilliger wil en kan gebruiken en wij stimuleren de ontwikkeling van de deelnemer. De hulpvragen vormen het uitgangspunt voor het ondersteuningsplan van de professional. Bij zaken die de deelnemer niet alleen wil of kan oppakken kan de vrijwilliger helpen door mee te denken, een luisterend oor te bieden of soms, wanneer gewenst, een 'schop onder de kont' te geven. De vrijwilliger heeft samen met de deelnemer contact met de professional, maar voert geen opdrachten uit van de professional. Maak de samenwerking concreet. De klant, de professional en de vrijwilliger maken concrete afspraken over wat de samenwerking gaat inhouden. Dit gebeurt op basis van de wensen en vragen van de klant. Ze kunnen bijvoorbeeld samen afspreken dat de vrijwilliger de klant onder5 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

steunt bij het bedenken wat voor dagbesteding hij zou willen doen. De vrijwilliger denkt mee, helpt met het uitzoeken van informatie en geeft een steuntje in de rug om daadwerkelijk stappen te zetten. Maak de rollen duidelijk binnen de samenwerking. De klant heeft zelf de regie over zijn eigen leven, proces en ontwikkeling. We vinden het belangrijk dat de hij zelf het doel van de ondersteuning door de vrijwilliger definieert en wensen voor matching doorgeeft, omdat dit het gevoel voor eigenaarschap en de verantwoordelijkheid voor het oppakken van de hulpvragen waar hij mee aan de slag wil vergroot. De professional heeft een hulpverlenende rol. Hij neemt de vraag van de klant als uitgangspunt en richt zich op de taken die alleen door een professional uitgevoerd kunnen worden. Dit kunnen praktische zaken zijn zoals het aanvragen van indicaties, verpleegkundige handelingen, maar ook het geven van therapie. De professional is verantwoordelijk voor het ondersteuningsplan en het monitoren hoe het behandelplan wordt uitgevoerd. De vrijwilliger heeft een ondersteunende en onafhankelijk rol. Hij gaat niet op de stoel van de klant of van de hulpverlener zitten. In de relatie met de klant denkt hij mee met de klant, geeft hij feedback en ondersteunt bij zaken die de deelnemer lastig vindt. Dit doet hij niet kritiekloos maar op een constructieve wijze en met gezond verstand zodat het bijdraagt aan het oplossen van de hulpvragen van de deelnemer. In de relatie met de professionele hulpverlener is de vrijwilliger transparant. De vrijwilliger kan de hulpverlener helpen met betrekking tot de relatie tot de klant door als een soort 'tolk' te fungeren. De vrijwilliger heeft inzicht in de leefwereld van de klant, kan een brug slaan tussen de systeemwereld van de hulpverlener en de leefwereld van de klant en geeft signalen aan de hulpverlener en de coördinator van De Regenboog Groep als hij ziet dat het niet goed gaat met de deelnemer. De coördinator bewaakt en borgt de positie van de vrijwilliger zodat de vrijwilliger geen assistent hulpverlener wordt. De coördinator begeleidt het spanningsveld tussen professional en vrijwilliger met betrekking tot de taakafbakening van de vrijwilliger. Daarbij weet de coördinator de juiste schakels binnen de GGZ te vinden om de klant verder te helpen. Het vrijwilligerswerk bij De Regenboog Groep is niet eenvoudig. Vrijwilligers moeten afstand kunnen houden van de problematiek van de mensen die zij ondersteunen. Zij moeten zelf goed grenzen aan kunnen geven en niet proberen om mensen te 'redden'. Vanwege de complexiteit van de hulpvraag en het gebrek aan eigen regie bij onze doelgroep is dat niet altijd makkelijk. Vrijwilligers krijgen daarom, na het selectiegesprek, een training bij de Vrijwilligersacademie zodat zij goed voorbereid aan de slag gaan. De vrijwilligers worden bij De Regenboog Groep intensief begeleid door professionele coördinatoren. Zij ondersteunen de vrijwilligers zodat zij in staat zijn om op hun beurt de deelnemer zo goed mogelijk te ondersteunen. Daarbij verzorgen we iedere 6 weken intervisie bijeenkomsten waar vrijwilligers oplossingen zoeken voor eventuele problemen die er zijn in het contact met de deelnemer. Maak de verwachtingen duidelijk. Binnen een samenwerking is het prettig voor alle betrokkenen als het duidelijk is wat men van elkaar mag verwachten. Wij starten de samenwerking graag met een wederzijdse uitgesproken ambitie. De sleutel tot succes hierbij is elkaar te leren kennen, regelmatig met elkaar in gesprek te gaan over de samenwerking en de afspraken vast te leggen in een samenwerkingsplan. • De klant is eindverantwoordelijk en werkt aan zijn problemen. • De hulpverlener is er voor de klant en communiceert primair met de klant. • De coördinator is er om de vrijwilliger en de samenwerking te begeleiden. • De vrijwilligers staat naast de deelnemer, neemt niet over maar begeleidt.


Houd de relatie open. Een samenwerkingsrelatie is ook een relatie tussen mensen waarbij vergissingen begaan kunnen worden en sprake kan zijn van misverstanden. We houden daarom de lijnen open zodat we van elkaar kunnen leren. Regelmatig overleg is een noodzaak, we informeren elkaar over ontwikkelingen, evalueren de samenwerking regelmatig, maken verwachtingen bespreekbaar en zorgen dat de hulpvraag van de klant het uitgangspunt blijf. Het doel is tenslotte het vergroten van de zelfredzaamheid van de klant.

Zorg Samen De Regenboog Groep maakt al onderdeel uit van meerdere samenwerkingsverbanden, zowel stedelijk, als op stadsdeel- of wijkniveau. Binnen een aantal projecten werken informele en formele zorgpartijen al succesvol samen. De klant is tevreden over de inzet van de vrijwilliger en de ziet meerwaarde met betrekking tot de ontwikkeling in zijn eigen proces, hij boekt vooruitgang of de situatie is gestabiliseerd. Ook de professional is tevreden over de inzet van de vrijwilliger en ziet de meerwaarde. We werken intensief samen met professionals en organiseren zo een geïntegreerd aanbod. We streven ernaar om in samenwerkingsverbanden zoveel mogelijk aanbod van GGZ, maatschappelijke dienstverlening, maatschappelijke opvang en welzijn te integreren. In veel gevallen vormt De Regenboog Groep een brug tussen de GGZ en Welzijn. Zo verwijst de GGZ klanten door die bij ons bijvoorbeeld actief gaan deelnemen in een kookteam in een Huis van de Wijk. Of we leggen verbindingen met de buurt door mensen met psychiatrische klachten, te laten participeren in het onderhoud van geveltuinen. Het coachingsproject Vonk, voor mensen met chronische schulden, werkt nauw samen met alle MaDi 's. Indien een medewerker van een MaDi voorziet dat een klant niet zelfstandig een traject kan doorlopen, dan meldt de MaDi hem aan bij Vonk. Belangrijke samenwerkings- en doorverwijspartners zijn onder meer: •

De GGZ-instellingen, Arkin en GGZ inGeest. HvO-Querido, Leger des Heils, MaDi 's, huisartsen, Verhulst, Meisa, Markant, MeeAZ, De Volksbond, Streetcornerwork, Cordaan, diverse thuiszorgorganisaties, Rode Kruis, Zonnebloem, Multiloog, Cliëntbelang Amsterdam, Ypsilon, ACM, Actenz, Philadelphia, Meldpunt Zorg en Overlast, Loket Zorg en Samenleven, Voedselbanken, Samen Doen Teams, GGD, Protestantse Diaconie en de Vrijwilligerscentrale.

•

DRG is onderdeel van de Manifestgroep Informele Zorg. De manifestgroep zet zich in om de Informele Zorg in Amsterdam als sector te versterken. Vanuit dit samenwerkingsverband en in samenwerking met de wethouder worden er voorbereidingen getroffen om een grootscheepse campagne op te zetten die zich richt op de werving van vrijwilligers.

•

We onderhouden contact met ondernemers en bedrijven die expertise, faciliteiten of vrijwillige inzet willen leveren. Ook de combinatie met (semi) commerciële activiteiten zien we als een manier om participatie te bevorderen en het aanbod betaalbaar te maken. De Buurtboerderij en Rederij Kees, initiatieven van De Regenboog Groep, zijn daarvan een goed voorbeeld.

•

Tevens werken we nauw samen met de Vrijwilligersacademie en de Academie voor Informele Zorg. Gezamenlijk scheppen wij de voorwaarden voor de ontwikkeling van trainingen en expertise op het gebied van informele zorg.


Schematische weergaven van het werkveld Eenvoudige vraag: Zelfredzaam en beperkt specialistisch

Dragende samenleving algemene basisvoorzieningen

Eerstelijns ambulante ondersteuning

Organisatorisch eenvoudig: Binnen domein weinig partijen

Organisatorisch complex: Domein overstijgend veel partijen

Ketenaanpak en specialistische trajecten

Wijkveldregie

Complexe zorgvraag: Niet-zelfredzaam en specialistisch

Het gearceerde deel geeft het veld aan waarin De Regenboog Groep expertise biedt.

Zorg in de praktijk Om de samenwerking tussen informele en formele zorg verder vorm te geven en te ontwikkelen is er een aantal pilots opgezet en uitgevoerd. Zo toetsen we de haalbaarheid van de doelstellingen en maken de resultaten zichtbaar. De pilots zijn actief gemonitord zodat we hieruit lering kunnen trekken voor de toekomstige samenwerking. De volgende voorbeelden, een greep uit een veel groter aantal projecten, zijn illustratief voor de wijze waarop wij de samenwerking gestalte geven en wat de resultaten voor de deelnemer kunnen zijn. 2forTrust Het project 2forTrust richt zich op mensen die slachtoffer zijn van mensenhandel. De meeste slachtoffers zijn alleen in Nederland, ze hebben hier geen familie en verkeren in een moeilijke situatie. Contact leggen met de buitenwereld, bijvoorbeeld met leeftijdsgenoten, blijkt voor hen in de praktijk vaak lastig. Een vrijwilliger kan helpen om het vertrouwen in mensen te herstellen en de klant wegwijs te maken in de Nederlandse samenleving. Daarbij wordt nauw samengewerkt met de professionals van het Amsterdams Centrum voor Mensenhandel.

Norma komt uit Nigeria en is via mensenhandel in de prostitutie terecht gekomen. Ze heeft verschrikkelijke dingen meegemaakt en is daaraan zes maanden geleden ontsnapt. Sindsdien woont zij in het ACM. Haar maatschappelijk werkster, Laura, ziet dat zij zich eenzaam en onzeker voelt. Norma kent de weg niet in Amsterdam, dat en haar onzekere verblijfsstatus maakt dat ze vooral heel veel tijd op haar kamer zit te piekeren.


Laura besluit om Norma aan te melden voor 2forTrust. De coördinator van 2forTrust koppelt Norma aan Kate, een vrijwilligster die vloeiend Engels spreekt. Kate en Norma ondernemen samen leuke en ontspannende uitjes. Zij gaan samen de stad in en Kate laat Norma kennismaken met Amsterdam. Soms praten ze over de dingen waar Norma over piekert maar vaker hebben ze het over meidenzaken en kijken ze naar modeplaatjes op het internet. Norma ontspant zich wanneer Kate komt. Samen spreken ze elke twee maanden af met Laura, zo houden zij haar op de hoogte en horen ook waar Laura mee bezig is. De coördinator van 2forTrust ondersteunt Kate, omdat zij soms wel erg heftige verhalen van Norma hoort, zodat zij deze verhalen een plaats kan geven. Papermates In het project Papermates werken onze vrijwilligers samen met de professionals van MEE AZ. Steeds meer mensen krijgen problemen met ingewikkelde brieven en formulieren. Of ze raken het overzicht over hun geld kwijt en kunnen niet meer rondkomen. Door schulden te voorkomen (preventie) of begeleiding naar de schulphulpverlening kunnen mensen langer zelfstandig blijven functioneren. Een Papermate is een maatje om te helpen met administratie en geldzaken, een vrijwilliger die thuis helpt de post te ordenen en meegaat naar schuldhulpverlening als dat nodig is. Een Papermate biedt naast een MEE-cliëntondersteuner een extra steuntje in de rug en helpt de deelnemer weer regie te krijgen over zijn eigen administratie.

Zosja is een alleenstaande moeder met een IQ van 72. Zij heeft er moeite mee om haar papieren en administratie op orde te houden en haar schulden lopen op. Zij krijgt ondersteuning van Suzan, een consulent bij MEE AZ. Suzan helpt haar met de indicaties voor haar dagbestedingsplek en het regelen van opvoedondersteuning voor haar kinderen. Maar Suzan heeft geen tijd om ook de papieren voor haar te ordenen en mee te gaan naar afspraken met de schuldhulpverlening. Zosja heeft nauwelijks vrienden en haar moeder is zelf ook verstandelijk beperkt en niet in staat om haar goed te helpen. Daarom heeft Suzan haar aangemeld voor een Papermate. De coördinator van Papermate koppelt een actieve vrijwilliger, Rachel, aan Zosja. Rachel helpt haar met het op orde brengen van de administratie en gaat mee naar afspraken. Als de problemen zich opstapelen en Zosja haar motivatie dreigt te verliezen, ondersteunt de coördinator van De Regenboog Groep Rachel met tips en coaching om Zosja gemotiveerd te houden zodat zij haar problemen kan blijven aanpakken. Zij maken nu bijvoorbeeld ook samen een wandeling in de buitenlucht, dat helpt Zosja om af en toe haar problemen even te vergeten. Eén keer in de zes weken mailen ze samen naar Suzan en stellen haar op de hoogte van de ontwikkelingen. Een overzicht van projecten met een beschrijving van de doelen staat op de website www.deregenboog.org


Vormen van ondersteuning Zoals uit bovenstaande voorbeelden blijkt biedt een vrijwilliger ondersteuning, geeft aandacht en hulp zodat de deelnemer (weer) leert contacten aan te gaan, zijn netwerk uit te breiden en te onderhouden. Het gaat hierbij niet om kortdurende klussenhulp (mantelzorgers en vrijwillige inzet binnen intramurale instellingen) maar om langdurige ondersteuning door een vrijwilliger aan iemand die zelfstandig of begeleid woont met een praktische of sociaal- emotionele hulpvraag. Met 'langdurig' bedoelen we een half jaar tot een jaar. De vrijwilliger gaat er samen met de deelnemer op uit en stimuleert zo tot deelname aan de maatschappij. Door het werk van onze vrijwilligers blijven zij in contact met de maatschappij, kunnen zij zelfstandig blijven wonen en wordt de kans op terugval kleiner. Een vrijwilliger stimuleert om activiteiten te ondernemen of om zelf vrijwilligerswerk te gaan doen. Een vrijwilligerscontact is een laagdrempelige vorm van ondersteuning op basis van zo groot mogelijke gelijkwaardigheid. Sociale ondersteuning Veel van onze deelnemers leven in een sociaal isolement en mede door psychiatrische- of verslavingsproblemen zijn zij niet in staat om dit zelf te doorbreken. Een vrijwilliger kan dan door aanwezig te zijn (presentie) de eenzaamheid (tijdelijk) verminderen of doorbreken. De kracht van deze vorm van sociale ondersteuning zit in het contact dat deelnemers krijgen met mensen buiten de scene en/of met iemand anders dan de hulpverlener. Coachende ondersteuning Vrijwilligers kunnen ook ingezet worden bij mensen die graag een start willen maken bij het aanpakken van een aantal problemen. Dit kan zijn dat zij meer willen gaan participeren, hun netwerk willen uitbreiden of hun financiën op orde willen krijgen. De ondersteuning door vrijwilligers krijgt dan meer een coachend ondersteunend karakter. De vrijwilliger stimuleert de deelnemer om zelf stappen te zetten, denkt mee over de inhoud van stappen die genomen kunnen worden en geeft feedback over de genomen stappen. Samen verder Onze ervaring is dat deze vorm van informele zorg ondersteuning goed werkt. Deze relatie is wezenlijk anders dan de relatie tussen een professional en klant. De relatie is gelijkwaardiger. De vrijwilliger heeft een één op één relatie met de deelnemer en neemt daarmee de rol in van tijdelijke vriend die hem steunt en naast hem staat. Ieder mens heeft een dergelijke relatie nodig om moeilijke trajecten te doorlopen. De klant is en blijft zelf verantwoordelijk voor de beweging die hij wil maken. De vrijwilliger neemt deze verantwoordelijkheid niet over maar ondersteunt de deelnemer bij het nemen van de eigen verantwoordelijkheid.

Samen zorgen, het werkt... 10 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

Samenvatting Zorgen dat... De verzorgingsstaat maakt plaats voor de participatie samenleving. Zorg krijgt daarmee een nieuwe invulling. Zorgen 'voor' ontwikkelt zich in de richting van zorgen 'dat' . Zorgen dat mensen mee kunnen doen in de maatschappij, dat ze zich zo lang mogelijk zelf redden en dat ze regie houden over hun eigen leven.

Zorg voor jezelf Iedere Amsterdammer voert zelf regie over zijn leven. Dat is het uitgangspunt van de gemeente. De Wmo voorzieningen zijn er voor mensen die (tijdelijk) niet voor zich zelf kunnen zorgen. De gemeente streeft ernaar om voor deze mensen individueel maatwerk te organiseren: vraaggerichte oplossingen, een flexibel en creatief ondersteuningsaanbod zo dicht mogelijk bij mensen in hun eigen wijk.

Zorg formeel en informeel Informele zorg versus professionele zorg: • Als preventiemiddel in de 1e-lijns zorg: ondersteuning bij het zo lang mogelijk zelfstandig functioneren van de deelnemer, zonder professionele zorg aan huis. • Als nazorg, om terugval te voorkomen. • Als parallel traject met een eigen doel naast een traject van de formele zorg. • Als middel tot bijdrage aan herstel van de cliënten in de 2e-lijns zorg. • Als uitstroominstrument, of als instrument om professionele zorg te minimaliseren.

Rol van De Regenboog Groep Wij stellen de deelnemer centraal. Natuurlijk is de hij zelf verantwoordelijk voor zijn eigen leven en zodoende ook voor zijn hulpvragen, problemen, kracht en oplossingen. Maar hij staat er niet alleen voor. Wij stimuleren de zelfredzaamheid en de ontwikkeling van de deelnemer door coaching, sociale ondersteuning en samenwerking met de formele zorg.

Doelstellingen • • • •

Verminderen van sociaal isolement; Bevorderen van zelfredzaamheid; Tot stand brengen of herstellen van contact met de hulpverlening; Stimuleren van de sociale en maatschappelijke participatie in de samenleving van de cliënten bijvoorbeeld door mensen toe te leiden naar dagbesteding, (vrijwilligers)werk, welzijnsaanbod en buurtinitiatieven.

Zorg Samen Binnen een aantal projecten werken informele en formele zorgpartijen al succesvol samen. De klant is tevreden over de inzet van de vrijwilliger en de ziet meerwaarde met betrekking tot de ontwikkeling in zijn eigen proces, hij boekt vooruitgang of de situatie is gestabiliseerd. Ook de professional is tevreden over de inzet van de vrijwilliger en ziet de meerwaarde.

Zorg in de praktijk Sociale ondersteuning: Eenzaamheid verminderen of doorbreken en netwerk opbouwen. Coachende ondersteuning: Deelnemer stimuleren om zelf stappen te zetten. Door deze werkwijze, is het werk van de vrijwilliger een aanvulling op de formele hulpverlening.

Samen zorgen, het werkt... 11 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

De moeite waard Ieder mens de moeite waard, dus ook kwetsbare en van langdurige zorg afhankelijke mensen. De Regenboog Groep heeft jaren lange ervaring met mensen die in armoede leven en/of sociale uitsluiting ervaren. Mensen die kampen met chronische psychosociale of psychiatrische problematiek, eenzaamheid, een grote afstand tot de arbeidsmarkt en een ontoereikend eigen netwerk. De Regenboog Groep biedt informele zorg aan deze mensen en ook aan mensen die verslaafd zijn, of zijn geweest, mensen in de prostitutie, daklozen, hiv-geïnfecteerden, ex-gedetineerden en niet-rechthebbenden.

Complexe problematiek Wij zien mensen met deze complexe problematiek niet los van de context van hun persoonlijke situatie, de maatschappelijke ontwikkelingen en de mogelijkheden die onze partners hen bieden. Wij zoeken daarom samenwerking met en aansluiting bij de formele zorg zodat de grens tussen 'afhankelijk zijn van zorg' aan de ene kant en 'de regie in eigen hand hebben' aan de andere kant, vervaagt en vloeiend in elkaar overloopt.

Vrijwilligers Samen met meer dan 950 goed getrainde vrijwilligers ondersteunen wij hen om zelf vorm en inhoud te geven aan hun bestaan. Op grond van onze ervaring zetten wij vrijwilligers effectief in bij mensen met complexe hulpvragen. Onze professionele coördinatoren hebben een goed netwerk in de reguliere zorg; een goede samenwerking met de formele zorg vinden wij essentieel voor de ondersteuning van deze doelgroep. De organisatie van de informele zorg, met onze getrainde vrijwilligers, is bij de Regenboog Groep zodanig vormgegeven dat juist met deze doelgroepen goede resultaten behaald worden.

Menswaardig leven Wij vinden dat iedereen recht heeft op een menswaardig leven en mee mag doen in de samenleving. Wij spreken deelnemers aan op hun eigen kracht, op hun mogelijkheden en talenten, zoals dat ook verwoord is in de Wmo visie. Wij activeren mensen om het maximale uit zichzelf te halen. Door bij ons actief te zijn, verantwoordelijkheid te (leren) dragen en succesvol te zijn, komen deelnemers uit hun isolement, nemen zij weer deel aan de samenleving en krijgen het vertrouwen er weer bij te horen. We maken mensen niet afhankelijk ván zorg maar helpen hen om zo zelfstandig mogelijk te leven mét zorg waar nodig. Eenvoudige vraag: Zelfredzaam en beperkt specialistisch

Dragende samenleving algemene basisvoorzieningen

Eerstelijns ambulante ondersteuning

Organisatorisch eenvoudig: Binnen domein weinig partijen

Organisatorisch complex: Domein overstijgend veel partijen Ketenaanpak en specialistische trajecten

Wijkveldregie

Complexe zorgvraag: Niet-zelfredzaam en specialistisch 12 Visie en werkwijze samenwerking formele en informele zorg De Regenboog Groep 2015

Samen zorgen, het werkt

Recommend Documents