Samen voor een stroomgebied op orde

nieuwsbrief nummer 1

Samen voor een stroomgebied op orde Het gebiedsproces Baakse BeekVeengoot is een bijzondere. Het waterschap Rijn en IJssel draagt hierbij namelijk niet alleen de zorg voor de zogeheten wateropgave, maar heeft ook de regie over het gehele proces.

formeel de opdrachtgever voor het gebiedsproces. Gedeputeerde Harry Keereweer. “Normaal gesproken trekt de provincie zo’n proces. Het mooie is hier dat het waterschap de regie heeft over het hele proces: de doelen voor water, maar ook voor natuur, Dijkgraaf Henk van Brink: “We heblandbouw, recreatie, cultuurhistorie ben natuurlijk vaker gebiedsprocessen en de leefbaarheid. Daardoor kan er gestart. Gebruikelijk is dat je als des- integraal worden gewerkt en heeft het kundigen een plan maakt waarmee je gebied een belangrijke inbreng”. het gebied in gaat. De betrokkenen kunnen dan reageren en wij stellen Het instellen van een regiegroep staat het plan nog wat bij. In het gebied symbool voor de samenwerking en van de Baakse Beek doen we het het realiseren van de integrale opgaanders: daar betrekken we vanaf het ve. Organisaties als gemeenten, terbegin organisaties en bewoners. Op reinbeheerders, landgoedeigenaren, basis van enkele uitgangspunten en het waterschap zijn hierin vertegenopgaven formuleert het gebied een woordigd. In deze nieuwsbrief komen toekomstvisie en ambities voor hun zij aan bod, evenals de ‘trekkers’ van thema. We zijn in 2009 eerst het ge- de bouwstenen, die de verschillende bied ingegaan om goed te luisteren inhoudelijke thema’s van de uitvoenaar wat belanghebbenden te melden ringsagenda vormgeven. Daarnaast hebben. Zij zijn het die wat we noegeeft programmamanager Jurjen men de bouwstenen opstellen. SaMoorman zijn visie op het proces in men met hen stellen we daarna een Baakse Beek-Veengoot en krijgt u een breed gedragen en realiseerbaar plan beeld van enkele al lopende projecop: de zogeheten integrale gebiedsten. Veel leesplezier en inspiratie. agenda”. De provincie Gelderland is Peter Schrijver, voorzitter regiegroep

Voor u ligt de eerste nieuwsbrief over de nieuwe ontwikkelingen in het gebied Baakse Beek-Veengoot, het zogeheten gebiedsproces. Onder het motto ‘Samen voor een stroomgebied op orde’ werken wij er met bewoners, ondernemers en andere belanghebbende partijen hard aan om van Baakse Beek-Veengoot een nog mooier, vitaal en leefbaar gebied te maken. Met deze nieuwsbrief stellen wij u de komende jaren regelmatig op de hoogte van wat er speelt.

In deze nieuwsbrief: • Samen voor een stroomgebied op orde • Interview met Peter Schrijver • Regiegroep is klaar voor de start • Bouwstenen voor de uitvoeringsagenda • De verbeterdoelen op een rijtje • De belangrijkste elementen van de bouwstenen tot nu toe • Interview met Jurjen Moorman • Twee sporen • Beekherstel • Waterhuishouding De Wiersse • Uw inbreng

1

Peter Schrijver, voorzitter regiegroep: Alle betrokken partijen denken mee “In het gebied Baakse Beek-Veengoot liggen veel kansen voor verbeteringen. Het gaat onder andere om het verbeteren van het waterbeheer en de landbouwstructuur, de ontwikkeling van nieuwe natuur en het aanpakken van verdroging op de landgoederen. Die ambities komen straks bijeen in de uitvoeringsagenda. Als regiegroep maken we ons sterk voor de integrale opgave.

dien kunnen we door met elkaar in gesprek te gaan het beleid koppelen aan onze eigen wensen en die van de bewoners in het gebied”.

Ik verwacht dat dan in beeld komt waar gebieden zijn waar de opgave ‘relatief eenvoudig’ is en waar de belangen gelijk zijn. Er zullen zeker ook gebieden zijn waar het wat ingewikBouwstenen kelder ligt. Daar gaan we heel goed De regiegroep is op 13 oktober ofopnieuw met betrokken partijen op ficieel geïnstalleerd. “De komende lokaal niveau in gesprek. Daarbij koperiode gaan wij ons buigen over men ook de bewoners nadrukkelijker de grondstrategie en de zogeheten in beeld. Dat wordt de fase van wat bouwstenen. We hebben grond nodig we ‘co-creatie’ noemen. Uiteindelijk om de basis te leggen voor de uitvoe- moeten we de bouwstenen naast

Regiegroep is klaar voor de start De regiegroep voor Baakse Beek-Veengoot is 13 oktober officieel geïnstalleerd. Op 18 december had de eerste vergadering plaats. Mooi om te zien dat iedereen, ondanks de drukke agenda’s in deze periode, aanwezig was. Deze eerste vergadering stond vooral in het teken van het delen van informatie zoals het programmaplan, de stand van zaken van de bouwstenen en de communicatiestrategie, Hiermee is op hoofdlijnen het gemeenschappelijke vertrekpunt gemarkeerd. Hier geven de leden kort aan waar zij staan en welk motto zij het gebiedsproces willen meegeven. rtegennckhorst, ve ro B r e d u o a rs weth en Lochem. A nd ré B a ronckhorst B n te n e e m ge ntwiklandschapo woordigt de n e e p a h c fs jecten e Graa klaar om pro “Er is voor d n ij z e W . opgesteld in de intekelingsplan ook passen ie d n e rt a st op te : Zorg dat uit dat LOP eek”. Motto B se k a a B e o e van d g is gezet. Z grale opgav pt en in gan o lo l a t a w ij je aansluit b duidelijk r de burger o o v t blijft he

Agnes Gunnewijk voorzitter afdeling Berkelland van LTO-Noord. “We hebben een positieve start gemaakt met de ontwikkelingen voor Baakse Beek-Veengoot. Een goede verkaveling en een goede structuur zijn belangrijk voor de landbouw in het gebied”. Motto: Communiceer met het gebied

mers, bureau Achterhoek Lie M ar tin Ka al hoofd ij faciliteren dit proces provincie Gelderland. “W en n bijzondere rol. Er lop en hebben daardoor ee ten en in deze regio. We zit achttien gebiedsprocess jk”. vinden elkaar gemakkeli middenin de streek en we tief ergens naar toe rMotto: We gaan construc

2

Peter Schrijver

De regiegroep vergadert in het hoodfkantoor van Waterschap Rijn en IJssel

Voorzitter Peter Schijver van de regiegroep Baakse Beek-Veengoot beseft dat in dit gebied de komende jaren veel werk is te verrichten. Het beleid ligt weliswaar op hoofdlijnen vast maar samen met het gebied maken we keuzes over wat, waar, hoe en wanneer precies. “Het mooie is dat alle betrokken partijen meedenken en met ideeën komen. Ik ben heel blij dat alle partijen constructief om de tafel zitten. Ik vind het belangrijk dat op basis van vrijwilligheid wordt gepraat. Dat betekent overigens geen vrijblijvendheid: iedereen is doordrongen van het feit dat er een aantal beleidsdoelstellingen is en dat we die beter gezamenlijk kunnen realiseren dan ieder voor zich. Boven-

ring. Kansen die zich nu al voordoen willen wij zeker benutten. Hierover hebben we persoonlijk contact met geïnteresseerden. Vrijwilligheid en ieders visie op de toekomst staat centraal. Het baart ons zorgen dat de provincie heeft besloten om een aankooppauze voor grond af te kondigen”. Co-creatie Op de vraag wat er tot nu is gebeurd en hoe nu verder, antwoordt Schrijver: “Dit jaar hebben al veel partijen bijgedragen aan het opstellen van de bouwstenen voor onder meer natuur, landbouw, water en leefbaarheid. Die gaan we nu bestuderen en onze mening daarover vormen.

elkaar leggen en een integrale uitvoeringsagenda opstellen. Dat wordt een spannend en interessant proces, waar de betrokken partijen, commissies en bewoners uit het gebied opnieuw worden betrokken. Hun inbreng is van groot belang”. Adviseren Het streven is om eind 2010 de uitvoeringsagenda zodanig gereed te hebben dat de regiegroep de betrokken bestuurders van het waterschap, de provincie, gemeenten en organisaties kan adviseren. Daarna is het aan de besturen om op de gebruikelijke manier te besluiten over de onderdelen van de uitvoeringsagenda.

ken Peter Schut bestuurslid afdeling Bronkchorst e.o. van LTO-Noord. “Landbouw speelt een grote rol in het gebied. We hebben al vaker inbreng gegeven. We moeten er samen uitkomen”. Motto: Houd het nuchter, gebruik je boerenverstand

bestuurslid Gelders ParWer ner de Wilde ), vertegenwoordigt circa ticulier Grondbezit (GPG n bendgoederen hebben ee 160 landgoederen. “La van streek. Het zijn bakens langrijke functie in deze recreatie. Dat willen we natuur, cultuurhistorie en r ”. Motto: Kom met elkaa behouden en versterken ng zorg voor terugkoppeli tot goede gesprekken en

Rudi Gerard directeur uitvoering waterschap Rijn en IJssel. “Het is uniek dat het waterschap dit proces trekt. We moeten het met elkaar maken”. Motto: Toon lef met oog voor andermans belangen

tshoofd Staatsbosbeheer, Le on Ha hn distric Het Natuurmonumenten en vertegenwoordigt ook en bb de natuurgebieden he Gelders Landschap. “In t de waterhuishouding. we vooral problemen me in bben we andere partijen Om die op te lossen, he : Samenwerken: de optel de streek nodig”. Motto onderlijke delen som is meer dan de afz Fons Hulshof wethouder gemeente Oost-Gelre, vertegenwoordiger gemeenten Berkelland, OostGelre, Aalten en Oude IJsselstreek. “In de meeste gemeenten heeft de landbouw het primaat. Er moet ook voldoende ruimte zijn voor natuur en recreatie. We mogen het belang van ‘de consument’ niet uit het oog verliezen”. Motto: We werken samen aan een duurzame omgeving atieschap orzitter recre o v rg nbo mateam ter program L e o S c h a re it rz o o v n e Liemers . “Het gaat AchterhoekAchterhoek io g e R ie m no en gasten vrijetijdseco an inwoners v g in v le e b linair m de atuurlijk, cu n ons vooral o p o t g li s u d. De foc willen de bij het gebie otentie; we p l e e v g o n r zit Geniet! en verblijf. E ten”. Motto: rk a rm e v r te nog be plaatjes’ kwaliteiten id en ‘mooie e jh ri v st a g n Biedt mense

Henk Wubbels heemraad Waterschap Rijn en IJssel, plaatsvervangend voorzitter. “Dit project heeft het in zich om een forse meerwaarde te betekenen voor veel ontwikkelingen door ze met elkaar te verbinden. Dat verbinden mag geen optelsom zijn maar moet een vermenigvuldiging worden”. Motto: willen is kunnen

aterschap heemraad W r e rijv voorrecht Peter S c h ind het een v k “I r. te it l, voorz zijn en zo Rijn en IJsse giegroep te re e z e d n a v r leveren”. om voorzitte le opgave te ra g te in e d n lingen e aa iere ontwikke mijn bijdrag o o m je r e en realise Motto: Sam lleen n allemaal a a d d ie b e g t in he

3

Bouwstenen voor de uitvoeringsagenda

De verbeterdoelen op een rijtje

Om tot een goede integrale afweging te komen, is het belangrijk dat betrokken partijen hun ambities, toekomstvisie en belangen op het niveau van het hele stroomgebied kenbaar maken. Dit staat beschreven in wat wij de bouwstenen noemen. Daaraan is voor een aantal thema’s door verschillende partijen hard gewerkt.

Het gebiedsproces voor Baakse Beek – Veengoot heeft het motto ‘Een stroomgebied op orde’ meegekregen. In het gebied liggen kansen voor het verbeteren van de waterhuishouding, landbouw, natuur, cultuurhistorie, recreatie en leefbaarheidsprojecten. Het beleid voor deze verbeteringen staat voor een gedeelte vast op hoofdlijnen. Dit stellen we niet meer ter discussie maar samen met het gebied maken we keuzes over de nadere invulling, het tempo, de plek, de planning. Kortom: hoe, wat, waar, wanneer precies. Daarbij worden ook de ambities van de streek betrokken en waar mogelijk meegenomen.

dit gebied door verschillende partijen al een groot aantal visies, documenten, rapporten opgesteld. Die maken onderdeel uit van de bouwstenen: in zijn geheel en soms is een aantal onderdelen nader uitgewerkt.

Individuele wensen Met heel veel organisaties, commissies, medewerkers van gemeenten, verenigingen en actieve netwerken Uitvoeringsagenda van bewoners is contact geweest. Dit Bouwstenen zijn nu nog visies en am- is pas een eerste stap in het organisebities en geen concrete of vastgestel- ren van participatie van organisaties de plannen. Ook zijn echt individuele en bewoners. Naarmate we dichter wensen nog niet geïnventariseerd. bij het uitwerken van opgaven in In 2010 worden de bouwstenen gebepaalde gebieden komen, zal er analyseerd en naast elkaar gelegd werkelijk sprake zijn van co-creatie zodat de basis voor de uitvoeringsamet de betrokken burgers op lokaal genda ontstaat. Die afweging gebeurt niveau. In dit stadium komen ook eerst door een team van onafhanindividuele wensen aan de orde. Als kelijk deskundigen. Dan worden de het goed is hoort u van ons, maar als verkregen inzichten weer samen met u een bijdrage wilt leveren, nodigen de betrokken partijen in het gebied wij u van harte uit contact met de besproken en verder uitgewerkt. Pas programmamanager op te nemen of voor de uiteindelijke uitvoeringsamet degenen die de kar trekken voor genda worden bestuurlijke keuzes en de bouwstenen. Zij worden op de een integrale afweging gemaakt door pagina’s 5 t/m 8 voorgesteld. alle betrokken bestuurders. Voorbereiding Natuurlijk zijn we niet vanaf nul gestart. In de afgelopen jaren is er voor

4

Kijk voor meer informatie ook op de website: www.baaksebeek.nl

 De belangrijkste beoogde verbeteringen op een rijtje: • versterken van de landbouwstructuur • water langer vasthouden • verbeteren van de waterkwaliteit • aanpak van verdroging op de landgoederen • ontwikkelen en realiseren van een ecologische verbindingszone • versterken van het landschap • aandacht voor cultuurhistorie • bevorderen en faciliteren van recreatie • versterken van de natuurbeleving • bevorderen van de leefbaarheid

De belangrijkste elementen van de bouwstenen tot nu toe Als gezegd is er door veel partijen, organisaties en personen aan het opstellen van de bouwstenen voor de verschillende thema’s gewerkt. Binnenkort zal die informatie op de site ww.baaksebeek.nl te vinden zijn en op de sites van de betrokken organisaties. Waar van toepassing kunt u ook de originele documenten lezen. In deze nieuwsbrief per thema een samenvatting om u een eerste idee te geven.

Bouwsteen Landbouw LTO Noord Projecten heeft de landbouwopgave geïnventariseerd en beschreven in een zogeheten investeringsagenda, in samenwerking met DLG. het waterschap en een groot aantal agrariërs. Eind oktober is dit proces afgerond. Kern van het document is dat bij de verdere (her) inrichting van het gebied rekening wordt gehouden met de vestigingsfactoren die de boeren nodig hebben om goed te kunnen blijven ondernemen. Het gaat o.a. om verbeterde verkaveling, een grondwaterpeil dat is afgestemd op agrarisch gebruik in aaneengesloten gebieden en toegankelijke landbouwwegen. Daarnaast willen de agrariërs ruimte voor innovatief ondernemerschap en nieuwe economische activiteiten.

bied. Daarnaast heeft een klankbordgroep een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen van de investeringsagenda landbouw. Alle 1100 agrarische ondernemers met een bedrijf in het gebied zijn geïnformeerd over het proces en konden hun inbreng leveren. Zij hebben ook een soort samenvatting van de investeringsagenda ontvangen. Deze agenda is een visie voor het hele stroomgebied. Individuele wensen van ondernemers zijn nog niet volledig in beeld.

Op zeven deelgebiedbijeenkomsten hebben in totaal 350 agrariërs hun waardevolle inbreng geleverd voor noodzakelijke investeringen in het ge-

Radbouw Vorage: “Het gebiedsproces Baakse Beek-Veengoot is voor de landbouwondernemers een geweldige kans om aan verbeteringen

van hun bedrijfstak te werken en zo de toekomst vorm te geven. De meer dan duizend ondernemers in de agrobusiness zijn een factor van belang, economisch maar ook voor de vorming en het beheer van het landschap. Het is daarom goed dat zij een actieve inbreng hebben in dit proces”. Radboud Vorage, projectleider bij Projecten LTO Noord, 088 - 888 66 77 / 06 139 235 84, [email protected]

Suggesties zijn welkom Ook hier is van belang dat als u nog niet betrokken bent in het proces, het niet wil zeggen dat dat niet meer kan. Uw suggesties zijn altijd van harte welkom.

5

Bouwsteen Water Uitgangspunt voor de integrale uitvoeringsagenda is het vastgestelde beleid. Met name voor de wateropgave gaat het voor een groot deel over het realiseren van doelen zoals die beschreven zijn in het waterbeheerplan van het waterschap, het provinciale waterhuishoudingplan, de kaderrichtlijn Water, Natuurbeheerplan Gelderland, de TOP lijst van verdroogde gebieden en de routekaart van het waterschap die richting geeft aan de realisering van de wateropgave binnen het werkgebied van het waterschap. Door een team van deskundigen van waterschap en ander organisaties worden in het kader van de bouwsteen water het vastgestelde beleid vertaald naar een concrete inrichtingsopgave. Beschikbare gegevens worden verzameld, besproken en verder uitgewerkt. Belangrijke onderdelen hiervan zijn: • realiseren van een veerkrachtig watersysteem: vasthouden, bergen, afvoeren • uitvoeren van maatregelen Kaderrichtlijn Water

• realiseren van de Specifiek Ecologische Doelstellingen voor beken • realiseren van de natte ecologische verbindingszones • aanpak van de verdroging in de TOP gebieden • beperken van wateroverlast / opheffen van verdroging • lozen van rioleringswater op het waterlopenstelsel Dynamiek Naast deze opgaven heeft het waterschap ook ambities die onderdeel kunnen uitmaken van de integrale opgave zoals bij voorbeeld het wijzigen van profielen van waterlopen, zodat meer dynamiek ontstaat, een hogere ecologische doelstelling bereikt kan worden en een moderner onderhoudsregiem toegepast kan worden. Het watersysteem van de Baakse Beek-Veengoot heeft een aantal kunstwerken waarvan de levensduur voorbij is en waarvan bekeken wordt in hoeverre revisie dan wel vernieuwing noodzakelijks is voor de hele upgrading van het watersysteem.

Bouwsteen Natuur Nevendoelen Het waterschap hecht er in het algemeen aan om ook andere doelen zoals recreatief medegebruik en herstel van cultuurhistorische elementen mee te nemen in de wateropgave. Bij het samenvoegen van alle bouwstenen komen deze doelen in beeld. In 2009 is al een flink begin gemaakt met de bouwsteen water. Daartoe zijn o.a. de routekaart opgesteld en is gewerkt aan het opstellen van 3 GGOR’s. Begin 2010 wordt dit afgemaakt en met de andere onderdelen samengevoegd tot een document. Gerard Horst, projectleider waterschap: “In de wateropgave is het een uitdaging om te sturen op doelen en opgaven die passend zijn voor alle belangen”

De provincie Gelderland heeft samen met deskundigen van de natuur-en milieu organisaties de basis gelegd voor de natuuropgave. Belangrijk onderdeel van deze bouwsteen is het robuuster maken van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) tussen de Veluwe en Duitsland. Er wordt gebruikt gemaakt van verkenningen die in 2006 en 2008 (+ Arcadis 2002) voor de EHS zijn opgesteld.

natuurbeheer in het landgoederengebied.

is voor nieuwe natuur, sponswerking, de opvang van water of combinaties daarvan. Kwelgebieden kunnen worden hersteld en ambitie is om meer water te bergen en vast te houden, zowel benedenstrooms als op lage delen van landgoederen.

Verbeteringen Er zijn echter ook nog verbeteringen nodig. Zo is bijvoorbeeld de verbinding voor bos en open gebied nog niet effectief genoeg en de aansluiting van de IJssel op de landgoederen en Willem Drok: “Ik zie echt een perhet landgoederen -middengebied nog spectief om wat nu nog soms ‘kwaonvoldoende. liteit onder de oppervlakte‘ is tot iets moois uit te laten uitgroeien. Ik merk Nieuwe natuur dat heel veel mensen dit herkennen”. Op dit moment is al het een en ander Waar de komende jaren vooral op aan natuur gerealiseerd, zoals langs wordt ingezet is ‘herstelde sponswer- Willem Drok, coördinator natuur bureau de spoorlijn en een deel van de verking’ door vasthouden van water in Achterhoek en Liemers, bindingszone Veengoot. Bij Lievelde 0314 - 625 000, bodem en watergangen. De bouwen Zieuwent zijn diverse terreinen steen bevat voorstellen voor een aan- [email protected] ingericht. Daarnaast is veel agrarisch tal gebieden dat met name geschikt

Gerard Horst, projectleider water bij Waterschap Rijn en IJssel, 0314 – 369.369, [email protected]

Bouwsteen Recreatie/toerisme Met vertegenwoordigers van enkele gemeenten, Recreatieschap Achterhoek en Liemers, en het Achterhoeks Bureau voor Toerisme zijn na oriënterende gesprekken afspraken gemaakt om in beeld te brengen welke opgave er ligt op het gebied van recreatie en toerisme. Dit levert een eerste beeld op van de grotere regionale projecten die voor een deel spelen in het gebied. Met de doelen en uitvoering van die projecten kan straks in de uitvoeringsagenda rekening gehouden worden.

6

Het is belangrijk om te weten wat er loopt om optimale afstemming te waarborgen. Gebiedskennis De toeristische ondernemers en belangrijke netwerken in het gebied worden nog op een passende manier benaderd voor inbreng van hun deskundigheid en gebiedskennis als het gaat om kansen voor toerisme en recreatie.

aan projecten als bijvoorbeeld het fietsknoopuntensysteem die over de hele streek spelen. Een van de onderwerpen is voor ons recreatief medegebruik. In dit soort gebiedsprocessen is afstemming van belang waardoor ook nieuwe kansen benut kunnen worden” Jan ten Have, recreatieschap Achterhoek en Liemers, 0314-381745 Edwin Kok: Achterhoeks Bureau voor Toerisme, tel. 0575-51 93 30

Jan ten Have: “Als recreatieschap werken we vooral Achterhoek breed

7

Bouwsteen Cultuurhistorie De bureaus Vista en Lantschap hebben de opdracht voor het opstellen van een bouwsteen cultuurhistorie voor het gebied bovenstrooms van Ruurlo. Zij voerden de studie uit om antwoord te krijgen op de volgende vragen: • Welke cultuurhistorisch waardevolle patronen en elementen zijn aanwezig • Welke aanknopingspunten bieden deze patronen en elementen voor het vormgeven van de ruimtelijke opgaven in het gebied, zoals herstel van de sponswerking, tot stand brengen van de EHS, inrichting van landbouwontwikkelingsgebieden, etc. Deze studie is een aanvulling op de ontwerpstudie waterbeheer en cultuurhistorie uit 2006 voor de landgoe-

derenzone in het benedenstroomse deel van de Baakse Beek. Zo ontstaat een totaalbeeld van de cultuurhistorie over het hele stroomgebied.

teressante cultuurhistorie: de oude landgoederenzone uit de periode dertiende tot achttiende eeuw en het bovenstroomse gebied, waar in de negentiende en twintigste eeuw heel veel met het landschap is gebeurd. De cultuurhistorie van het gebied blijkt vele en diverse aanknopingspunten te bieden door waardevolle patronen en elementen. Deze kunnen uitstekend als bindende factor worden gehanteerd bij de gebiedsontwikkeling”.

Eerst zijn de beschikbare gegevens in kaart gebracht met inbreng van de gemeenten, lokale organisaties en verenigingen. Naast oude kaarten, historische studies etc. is ook de informatie uit de gemeentelijke landschapsontwikkelingsplannen (LOP’s) verwerkt. Deze zijn immers uitgebreid met de bevolking besproken en recent op- en/of vastgesteld en Er zijn in 2009 twee kennisateliers aansluiting daarop is van belang. en een kansenatelier gehouden met deskundigen uit het gebied, vertegenKlaas Jan Wardenaar, van Vista lands- woordigers van gemeenten en locale cape and urban design: “Het stroom- cultuurhistorische verenigingen. gebied van de Baakse Beek-Veengoot is echt een fantastisch gebied. Het Klaas Jan Wardenaar, bureau Vista, bevat werkelijk alle denkbare intel. 020 – 622.4431

Bouwsteen Leefbaarheid Alle dorpsbelangenorganisaties hebben via een brief korte informatie over het proces gekregen en zijn uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst. Doel van die bijeenkomst was hen te informeren en van hen te horen wat zij van belang vinden als het gaat om het thema leefbaarheid in de uitvoeringsagenda, hoe zij betrokken willen worden in het proces en hoe wij de bewoners van de kleine kernen zo goed mogelijk kunnen informeren en betrekken bij de thema’s die voor hen relevant zijn. Als algemene aandachtspunten bij

8

leefbaarheid werden genoemd: voorzieningen, veiligheid en geborgenheid, recreatief vertoeven in de kernen en wonen en werken. Men gaf aan dat het van belang is de mens centraal te stellen en met betrokkenen samen het gebied in te richten.

len. Zij gaven ook aan een rol te kunnen spelen in de communicatie naar de burgers met hun communicatiemiddelen als sites, nieuwsbrieven, Kleine Kernen Koerier en momenten als jaarvergadering en ledenvergaderingen. Alfred Wopereis, Marienvelds Belang, Het advies om de dorpsplannen te “Ik vind het belangrijk dat zaken die raadplegen zullen wij zeker opvolgen. in het dorpsplannen staan meegeDe dorpsbelangenorganisaties wilnomen worden. Daar zijn mensen len graag op de hoogte gehouden heel druk mee geweest. Nu is de proworden en als het gaat om concrete jectgroep bijvoorbeeld bezig met de zaken in een bepaald gebied of kern kuierpaden in samenwerking met het willen zij zeker een actieve rol spewaterschap”.

Programmamanager Jurjen Moorman: ‘Kansen benutten door samenwerken en integrale aanpak’ Als programmamanager voor Baakse Beek-Veengoot is Jurjen Moorman een belangrijke schakel in het gebied. Hij is bovendien voor iedereen aanspreekpunt. “Wie een vraag, idee of suggestie heeft over zaken die in Baakse Beek-Veengoot spelen, kan me bellen of mailen. Ik heb het overzicht en ken de mensen en de netwerken. Zo kan ik ervoor zorgen dat elke opmerking of tip op de juiste plek terecht komt.” Een aantal mensen kent hij zeker al van zijn vorige functie als manager van Plattelandshuis AchterhoekLiemers. “Dat heb ik tien jaar gedaan. Het werd tijd voor een nieuwe boeiende klus”. Zijn eerste verantwoordelijkheid is dat het zogeheten gebiedsproces Baakse Beek-Veengoot zorgvuldig verloopt. “Dat betekent dat de uitvoeringsagenda voor het gebied er komt in nauwe samenwerking met de gebiedspartijen. Samen met het programmateam en veel betrokken medewerkers van de partnerorganisaties zorg ik ervoor dat de regiegroep zijn werk kan doen. Daarnaast sta ik voor een goede samenwerking en Jurjen Moorman een integrale aanpak; de kern van dit proces”. menwerking met de vijf kavelruilcommissies die in het gebied actief zijn. Win-Win Vanzelfsprekend is het persoonlijke Een andere belangrijke taak is om er gesprek met degene die het betreft de voor te zorgen dat het waterschap sleutel tot succes en een werkelijke gronden kan verwerven. “Met grond win-win situatie”. doe je wonderen, zonder grond blijft het donderen, zeggen we wel eens. Kansen benutten Je kunt landbouw, natuur en water Uitgangspunt is dat in Baakse Beekalleen nieuwe kansen bieden als Veengoot de komende jaren zoveel je grondposities hebt. We hebben mogelijk kansen worden benut. “Als daarvoor een strategieplan, zodat we het maar even kan maken we werk aankoopkansen kunnen afwegen. met werk. Stel dat het waterschap een Het is de Dienst Landelijk Gebied die stuk van de beek wil laten meanderen gaat onderhandelen en de aankoop of het water langer wil vasthouden. uitvoert. Dit alles gaat in nauwe saHet zou ideaal zijn als dat wordt

gecombineerd met bijvoorbeeld een bruggetje, zodat een fiets- of wandelroute kan worden aangelegd. En dat als er grond vrijkomt voor nieuwe natuur, een agrariër in dat gebied zijn kavelstructuur kan verbeteren, een landgoedeigenaar een aantal lanen kan opknappen en er ook nog cultuurhistorische elementen worden hersteld. Je moet dan wel weten van elkaar dat je die wensen hebt. Daarin is een belangrijke rol voor de regiegroep en mijzelf als programmanager weggelegd”.

9

Twee sporen: Denken en doen Met velen die deze Nieuwsbrief lezen is al contact geweest en zij zijn al goed op de hoogte. Nog even voor de duidelijkheid en voor degenen met wie wij nog niet hebben gesproken: het project of proces Baakse Beek kent twee sporen die naast elkaar lopen: 1. het maken van de uitvoeringsagenda: de basis voor de uitvoering op lange termijn 2. het voorbereiden en uitvoeren van projecten

van Zieuwent (Veengoot-Zanddijk) en ten zuiden van Mariënvelde (Baakse Beek-Kunnerij) Beide projecten hebben tot doel de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) te realiseren (vier hectare verwerving en vijftien hectare ingericht) en verdroging te bestrijden (zeventien hectare en drie kilometer beektraject). In juli dit jaar was een inloopbijeenkomst voor omwonenden.

De voorbereiding van uitvoeringswerkzaamheden op landgoed De Wiersse (zie pagina 11) is ook begonnen. Het waterschap is tevens Eind 2010 moet de basis voor de betrokken bij herstelprojecten van uitvoeringsagenda klaar zijn maar dat wil niet zeggen dat we tot die tijd bedrijventerrein Lindebrook, landwachten met de uitvoering. In het goed De Voshutten, Wientjesvoort zuid, natuurontwikkeling Walgemoet gebied worden nu al ongeveer 30 (landgoed Zelle) en een initiatief bij projecten voorbereid en uitgevoerd Barlo. Met het landgoed ’t Zelle loopt door het Waterschap, terreinbeheeen pilot om tot meerjarige afsprarende organisaties en diverse initiatiefnemers als stichtingen, gemeenten ken te komen voor de uitvoering. De wijziging van het bestemmingsplan of particulieren. Deze projecten zijn voor natuurontwikkeling op het Waleen eigen verantwoordelijkheid van de initiatiefnemers maar door elkaar gemoet ligt ter inzage. In het stroomte informeren en zaken af te stemmen gebied van de Baakse Beek-Veengoot kan meer worden bereikt en kan de lopen processen voor het vaststellen integrale opgave ook werkelijk worhet zogeheten gewenst Grond-en den gerealiseerd. Oppervlaktewater Regime (GGOR). Projecten Waterschap Rijn & IJssel voert twee beekherstelprojecten uit ten noorden

hectare), Halse Heide (acht hectare), Leeg’n Koningstool (zes hectare). Deze projecten zijn afgerond. Milieuherstel voor Koolmansdijk (zeventien hectare) is in voorbereiding. Voor het TOP-lijstgebied Baakse Beek Vorden is Het Gelders Landschap begonnen met het opstellen van een inrichtingsplan. De wijziging van het bestemmingsplan ligt ter inzage. Voor een aangrenzend gebied van circa vijftien hectare ontwikkelt ’t Onderholt in samenwerking met het Burgerweeshuis een plan voor particuliere natuurrealisatie. Natuurmonumenten voert in het kader van het gebiedscontract met de provincie Gelderland een aantal projecten uit, waaronder op het landgoed Hackfort. Door diverse initiatiefnemers worden projecten uitgevoerd die nu al een bijdrage leveren aan het realiseren van het uiteindelijke doel ‘een stroomgebied op orde’. Het gaat daarbij om projecten voor recreatie (fiets en wandelroutes) en landschapsherstel, projecten op landgoederen en ook op het gebied van landbouw (kavelruil, bedrijfsadvies, milieu-investeringen, verbreding).

Staatsbosbeheer is in 2008 begonnen met de uitvoering van milieuherstel op het landgoed Hagenbeek (28

Verbetering waterhuishouding op De Wiersse Waterschap Rijn en IJssel is druk doende om samen met de eigenaar van landgoed De Wiersse bij Vorden de waterhuishouding en de waterkwaliteit te verbeteren. Het landgoed geniet internationale bekendheid om haar tuin en landschapspark. De Baakse Beek loopt er dwars doorheen. “Behalve de Baakse Beek omvat De Wiersse ook twee vijvers, een binnen- en een buitengracht. Wij hebben in dat water veel last van kroos,” vertelt eigenaar Peter Gatacre. “Het probleem van het kroos is niet zo gemakkelijk op te lossen, maar we zijn met het waterschap in gesprek over maatregelen die we - vooruitlopend op maatregelen voor een langere toekomst - al snel kunnen nemen. Op de lange termijn moet de sponswerking worden hersteld en willen gedurende maatregelen hadden onvoldoende het hele jaar voldoende watertoevoer effect tegen de verdroging. Daarom zijn we nu opnieuw in gesprek om tot hebben”. verbeteringen te komen”. Het waterschap wil graag een vispasWater is essentieel voor het aanzien sage aanleggen in de Baakse Beek, van de tuin, stelt Gatacre. “Dat heeft evenals een extra stuw die voor te maken met de cultuurhistorie van betere waterverdeling moet zorgen dit eeuwenoude landgoed en met in de strijd tegen de verdroging van het landschap en de flora en fauna. het landgoed. Medewerker integraal waterbeheer Arie Koster: “Al eerder Er zijn twee bruggen over de Baakse hebben we de waterhuishouding op Beek en hoe die beek eruit ziet, is De Wiersse aangepast, maar deze voor ons heel belangrijk”. Koster zegt

dat het waterschap zeker het belang inziet van de esthetische kant van de geplande maatregelen. “Het is op zo’n mooi landgoed niet alleen een technisch verhaal. We zijn het erover eens dat we snel een aantal maatregelen willen nemen. De kunst is om er samen een plan van te maken waar beide partijen achter kunnen staan. Binnen een half jaar willen we een concreet plan klaar hebben”.

Beekherstel Op dit moment voert het waterschap twee beekherstelprojecten uit bij Mariënvelde en Zieuwent: de projecten Baakse Beek-Kunnerij en VeengootZanddijk. De beek heeft op die plekken nu nog een strak profiel en is voornamelijk gericht op waterafvoer. “Interessant bij de Baakse Beek is de koppeling met een particulier initiatief voor de ontwikkeling van een landgoed. Door de handen ineen te slaan kunnen meerdere doelen worden

10

bereikt en werk met werk gemaakt. Dit is volledig in lijn met wat ook de essentie is van het integrale proces van de Baakse Beek is,” vertelt projectleider Sander Klarenbeek van het waterschap. Het doel is om meer variatie aan te brengen, de beken anders vorm te geven en het watersysteem robuuster te maken, dat wil zeggen dat ze bij perioden van regen en droogte beter de pieken en dalen in de wateraan-

voer kunnen opvangen. Daarnaast krijgen flora en fauna meer ruimte, onder andere door natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Klarenbeek: “Dit is alvast een eerste stap in het hele traject en draagt een steentje bij aan het uiteindelijke doel: een stroomgebied op orde”. De ontwerpen zijn in juli gepresenteerd tijdens een drukbezochte inloopmiddag en enthousiast ontvangen door bewoners uit de omgeving.

11

Uw inbreng: Hoe blijft u op de hoogte en met wie kunt u contact opnemen Dit jaar hebben veel vertegenwoordigers van belanghebbende partijen, deskundigen en actieve netwerken in het gebied meegedacht en hun kennis van het gebied ingebracht. Dit in het kader van de zogenaamde bouwstenen. Er is een groot aantal informatieavonden en persoonlijke gesprekken geweest. Misschien bent u daar via uw netwerk of op een of andere manier al bij betrokken geweest of heeft u al informatie ontvangen. n we ekomst wille to e d In f e ieuw sbri . Dit kan Dig it a le N aan werken g n e v e ri sb nieuw cifieke doelmet digitale en, voor spe rd e e e ss re te ïn n. De nieuw voor alle ge onderwerpe le a ci e r sp o r o v ove ich daar zelf groepen of at mensen z d t g a ra v g wetgevin ebsite. kan via de w t a D . n e v e opg

llen et proces zu aandeweg h G n mu o te is s goed Bije en kom zijn dat het n te n e m o isselen. er m achten te w er zeker we d e g n a v u t n of me dt dat te informere aar als u vin m f e ti ia it in t he l weten. Wij nemen et ons voora h t a la , is ig dat nod

12

Deze Nieuwsbrief Deze papieren nieuwsbrief verschijnt op momenten dat er weer iets nieuws te melden is. Hiervoor kunt u zich ook opgeven via de site. Als u wilt dat uw leden, bezoekers of anderen de nieuwsbrief ontvangen, dan zullen we daar graag voor zorgen. Neem contact op met Anne Marie de Ronde.

n, oplle vrage a r o o V ger mamana ge s t ie s m g a r u g s o r n p e es is de Vr a g e n orman suggesti n e n e rjen Mo g Ju : n o o merkin pers @wrij.nl ewezen oorman .m de aang j • 7 5 98 90 • 06 53

Communicatie Als u een vraag heeft over bijeenkomsten die georganiseerd worden of als u wilt dat wij uw netwerk, leden of achterban informeren door presentaties of speciale nieuwsbrieven, bespreekt de communicatiemedewerker dat graag met u: Anne Marie de Ronde • 06 188 444 81 • [email protected]

matie t u infor d in v r ie oerd of . n l H ie uitgev seb e ek d k a n a te b c . ok beroje www en de p t u ons o s n e u c k o r e p it s over het . Via de worden id e r e b voor en. n reager e n e ik e r

we 10 gaan 0 2 n a v n verop In de lo n we ee e k a s r m e i n l te kateen’ e We r k a . In wer n elgebied e e p d r e p w o r en alle moige onde ‘inzoom rkt. Via p somm e o w g e la g s it s ar die ru dieping aken wa en verde k m a e z d n n e e rd u een we bek liers wo n zullen rden. Als le o a w n a n k e ll t neemt n zu gelijke ns hoor ehoude o g n s a r v e li iets en de werkate Wij stell ren en n e . v p o le s t il n o w ennis en tact met bijdrage ebiedsk lieft con g b , tu id e ls a h ig u dan rijs. deskund eer op p van uw z g n id e e r h b n in okke lijke betr persoon