Samen Ondernemen met de Natuur Henk Gerbers Kleinschalig maakt gelukzalig, of is bulk beter? ‘Naar een Voedselbeleid’ van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR)
Verhaal over Ondernemen en de Natuur meer dialoog meer samen leren • • • • • • •
Blijft het groot of wordt het klein? Wat is groot en wat is klein? Is biologisch groot of klein? Is biologisch grootschalig of kleinschalig? Betekent herstel van verbinding in ketens juist groot of klein? Vraagt oplossen wereld voedselvraagstuk juist groot of klein? Is biologisch/Bio+ een voorbeeld van hoe het juist wel of niet kan?
Deze discussie vindt traditioneel plaats tussen twee kampen: aan de ene kant de (voornamelijk) maatschappelijke organisaties die het opnemen voor de kleinschalige boer, aan de andere kant de (voornamelijk) bedrijven en overheden, die inzetten op schaalvergroting in de landbouw.
Korte introductie Gerbers Consult
Bio+
• • • • • • •
• • • •
50 jaar Zoon melkveehouder WUR Marketing & Bedrijfskunde Bloemenveiling Holland Vion Food Group Stichting Merkartikel Bio+ Gerbers Consult – – – –
Van boer tot bord, agri/food Ketenvraagstukken Marketing & verduurzaming Project- & interim-management
•
•
Nu 10 jaar Multi retail- paraplumerk 28e merk in FOOD TOP100 Beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar maken van biologisch voor grote publiek Unieke samenwerking van fabrikanten en supermarkten gefaciliteerd door een stichting Platform waar boeren en consumenten zich weer kunnen verbinden
Nederlandse bio markt > € 1.000.000.000 Marktaandeel supermarkten > 50%
Bron: Monitor Duurzaam Voedsel
Omzetontwikkeling: Food stagneert, biologisch groeit Bio+ groeit sneller dan de (biologische) markt
slim samenwerken loont
Een snel groeiend merk in de Supermarkt Top 100 Bio+ nu op positie 28, is dat groot of klein? Ranking: 26
Hak
27
Blue
28
Bio+
29
LU
30 Calve Enige biologische merk in deze Top 100
Bio+ is groot geworden en klein gebleven Een uniek samenwerkingsmodel. In samenwerking met ca. 50 producenten (licentiehouders) werken we hard aan de beste kwaliteit biologische voeding , geproduceerd met respect voor mens, dier en omgeving. Inmiddels meer dan 300 artikelen. Er liggen Bio+ producten in meer dan 2.500 supermarkten in NL. In complexe en kleinschalige markten biedt samenwerking meer kans op succes.
Innovatie in samenwerking herstel van verbinding
Voeding en landbouw balans tussen arm en rijk • mondiaal werkt 1 op de 3 actieven in de landbouw • 70% van de armere wereld bevolking leeft op platteland en is afhankelijk van de landbouw qua werk en inkomen. • De 475 miljoen kleine boeren van de 570 miljoen boeren wereldwijd produceren ca. 80% van het voedsel dat we eten. • De grootschalige landbouw produceert m.n. voor industriele afnemers, ze levert mondiaal maar ca. 10 a 15% van het voedsel dat we eten. • De huidige landbouw produceert nu voldoende om de hele wereld te voeden, toch 800 miljoen mensen ondervoed, en nog meer overvoed. • Wereldwijde bevolkingsgroei van ca. 2,5 miljard tot 2050 is m.n. in arme landen waar voedsel door kleine boeren wordt geproduceerd. • Klimaatverandering heeft meer impact op ecosytemen in arme landen. • Per minuut verliezen we 30 voetbalvelden aan vruchtbare landbouwgrond. Gaat over gedrag en verantwoordelijkheid van mensen en organisaties. Gaat over ons, over mij, over u en over uw organisatie.
Voeding en gezondheid balans tussen intake en leefstijl • • • • •
80% van onze ziektes in het Westen zijn gerelateerd aan voeding Lagere sociale klassen eten minder gezond Lagere sociale klassen worden gemiddeld ca. 6 jaar minder oud. Wereldwijd al 600 miljoen mensen obese “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding“ (Hyppocrates) • Maatschappelijke kostenontwikkeling dwingt tot meer preventie. M.n. gedragsverandering en verhogen van natuurlijke weerstand. • Van grondstof supplier naar partner in volksgezondheid ? Wanneer je de verkeerde brandstof in je auto doet, gaat hij eerst 'pingelen' en 'stotteren' en daarna staat hij stil, de motor is stuk. Dat begrijpen we helemaal. En toch menen we dat wij wel alles kunnen eten en drinken. Gaat over gedrag en verantwoordelijkheid van mensen en organisaties. Voor jezelf maar ook voor anderen.
Voeding en markttypen
- EFMI studie veranderingen door interne en externe krachten • 1. De consument zet de keten aan tot samenwerking: geschaad vertrouwen in voedsel, vraag om transparantie en een kritische houding ten aanzien van voeding spelen een rol. NGO’s en (social) media versterken dit effect. • 2. Schaarste kantelt het spel van vraag en aanbod. • 3. Formules/merken zoeken onderscheidend vermogen mainstream
Gesloten Keten
Volume Markt
• Gangbaar ontwikkeld zich van rechtsboven naar links
Exclusieve Keten
Niche Markt
• Biologisch ontwikkeld zich van rechtsonder naar linksboven
smallstream
gesloten
open
• Waar zit u nu en straks?
Kunnen ketens veranderen? balans tussen waarde creatie en efficiency Ca. 1900 T-Ford
Ca. 2000 Nedcar
Diverse modellenreeksen en merken kriskras door elkaar op één lijn. Van op voorraad naar alleen op bestelling
Twee hoofdaanbevelingen en de positionering van biologisch
• Van landbouwbeleid naar voedselbeleid • Bevorder de veerkrachtig voedselnet
2011
Hoe zou je biologisch kunnen zien? -
‘uitvinder’ van duurzaamheid kampioen v/d meerkamp ondernemer met de natuur sterk in ketenmanagement verbonden met sociale omgeving boeren en consumenten verbonden innovatietuin voor gangbaar trendzettende minderheid
Westerse consument en maatschappij kiest stilstaan is geen optie Los van de natuur • • • • • • •
Geen nadelige impact op natuur en voor volgende generaties High Tech, industrieel Variatie uitsluiten pecialistisch en anoniem productie-optimalisatie Curatieve bijsturing Grootschalig en kleinschalig
Samen met de natuur • • • • • • •
Geen nadelige impact op natuur en voor volgende generaties High Tech , natuurlijk Variatie benutten Holistisch systeem verbonden met omgeving en keten Waarde-optimalisatie Preventieve bijsturing Grootschalig en kleinschalig
In transitie naar het nieuwe normaal meer dialoog • • • • • •
Onomkeerbare onderstroom naar herstel van verbinding. Gesloten ketens groeien ten koste van open markten. Smallstream concepten groeien ten koste van mainstream concepten. Meer in samenwerking met de natuur. Multi-functionele rol van eten, voedsel is meer dan alleen callorieen. Eten met een verhaal, gewoon voor iedereen.
• Bio1000
hele biologische keten in dialoog op 10-10-2015 te Ede co-creatie afgeleid van G1000 project waar steeds meer organisaties bij betrokken raken
Samen ondernemen met de natuur Dank voor uw aandacht
[email protected]
