SALMONELLA EN SHIGELLA STAMMEN AFGEZONDERD IN BELGIE IN 2000

Referentiecentrum voor Salmonella en Shigella

1/27

VERSLAG 2000

SALMONELLA EN SHIGELLA STAMMEN AFGEZONDERD IN BELGIE IN 2000 Inhoud. I.

Samenvatting.

2

II.

Salmonella van humane oorsprong.

3

1. Salmonella: oorsprong van de stalen.

3

2. Salmonella: verdeling per serogroep en belangrijkste serovars.

3

3. Salmonella: verdeling per leeftijdsgroep en geslacht.

8

4. Salmonella: seizoensgebonden voorkomen.

9

5. Salmonella: evolutie sedert 1981.

10

6. Salmonella: associatie met andere pathogenen.

11

7. Salmonella: na verblijf in het buitenland of bij migranten.

12

8. Salmonella: resistentie aan antibiotica.

13

9. Salmonella Typhi.

19

Salmonella: niet-humane oorsprong.

20

1. Salmonella geïsoleerd in voedingswaren voor menselijke consumptie.

20

2. Salmonella geïsoleerd bij dieren.

21

3. Salmonella geïsoleerd uit veevoeder.

21

4. Salmonella geïsoleerd uit het milieu.

21

Shigella.

22

1. Shigella: oorsprong van de stammen.

22

2. Shigella: verdeling per serotype.

22

3. Shigella: verdeling per geslacht en leeftijdsgroep.

23

4. Shigella: verdeling per maand.

24

5. Shigella: evolutie sedert 1990.

25

6. Shigella: associatie met andere pathogenen.

25

7. Shigella: na verblijf in het buitenland of bij migranten.

26

8. Shigella: epidemiologische gegevens.

27

III.

IV.

Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid NATIONAAL CENTRUM VOOR SALMONELLA EN SHIGELLA Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel

Secretariaat: Centrum: Fax: e-mail:

02/ 642 50 51 02/ 642 50 82 02/ 642 50 40 [email protected]


I.

VERSLAG 2000

2/27

Samenvatting.

Het Nationaal Referentiecentrum voor Salmonella en Shigella ontving tussen 1 januari 2000 en 29 februari 2001 bijna 15000 Salmonella en Shigellastammen geïsoleerd in het jaar 2000 door de medische, diergeneeskundige en voedingslaboratoria. In het totaal werden er 14929 stammen getypeerd waaronder: 14088 Salmonella bij de mens 391 Salmonella uit eetwaren 7 Salmonella uit dierenvoer 54 Salmonella bij dieren 11 Salmonella van diverse oorsprong maar niet dierlijk 378 Shigella bij de mens

In 2000 nam het aantal Salmonella stammen van menselijke oorsprong voor het eerst af sedert 1995. Er werden 10 % minder Salmonella bij de mens geïsoleerd dan in 1999. Samen vertegenwoordigen Salmonella Enteritidis en Salmonella Typhimurium 87,5% van alle Salmonella infecties. Salmonella Enteritidis blijft het meest voorkomende serotype ( 67,5 %) met 9503 isolaten. Sedert 1987 is er in België een sterke stijging van het aantal S. Enteritidis infecties met een piek van 10942 isolaten in 1999. De meeste S. Enteritidis stammen waren gevoelig aan de geteste antibiotica. Zij waren alle gevoelig aan cotrimoxazole, ciprofloxacine en cefotaxime. In 3 % van de gevallen was er resistentie aan ampicilline. Salmonella Typhimurium was na S. Enteritidis de meest voorkomende serovar met 2799 isolaten of 20 % van de stammen. Een derde van de S. Typhimurium stammen was resistent aan 5 of meer van de geteste antibiotica. 52,2 % van de stammen waren resistent aan ampicilline, 12,7% aan cotrimoxazole en 3,4 % aan nalidixinezuur. Alle waren gevoelig aan cefotaxime. Sedert 1999 is S. Brandenburg de meest voorkomende serovar na S. Typhimurium. Er werden in 2000 322 isolaten doorgestuurd naar het referentielaboratorium. Het aantal S. Hadar isolaten piekte in 1997 tot 670. In 2000 werden er 178 isolaten geregistreerd. Dit is een gunstige evolutie daar S. Hadar dikwijls multiresistent is. 81.5 % van de geteste stammen waren resistent aan 4 antibiotica of meer. 90 % waren resistent aan ampicilline, 93 % aan nalidixinezuur met een verminderde gevoeligheid voor ciprofloxacine. Zij waren alle gevoelig aan cotrimoxazole en cefotaxime.

In 2000 werden er 378 Shigellastammen getypeerd. Dit is bijna 25 % minder dan in 1999. De afname is hoofdzakelijk toe te schrijven aan een daling van het Shigella sonnei isolaten. (362 stammen in 1999; in 2000 243 stammen).


3/27

VERSLAG 2000

II.

Salmonella van humane oorsprong.

1.

Salmonella: oorsprong van de stalen.

In 2000 werden 14088 Salmonellastammen bij de mens geïsoleerd. Het merendeel van de Salmonellastammen ( 96 %) werd geïsoleerd uit faeces, 1,5 % uit bloed, 0,9 % uit urine, 0,5 % uit faeces en bloed en 1 % uit stalen van diverse oorsprong. Tabel 1. Salmonella: aard van het afgenomen staal (N=14088; 2000). Faeces

N

%

N

13552

96,20

Knievocht

2

Bloed

216

1,53

Ascitesvocht

1

Urine

133

0,94

Catheter

1

Faeces + bloed

63

0,45

Cerebrospinaal vocht

1

Faeces + urine

13

Cervicaal abces

1

Etter

12

Decubituswonde

1

Abdominaal abces

7

Faeces + urine + bloed

1

Sputum

5

Hersenabces

1

Galvocht

4

Heupprothese

1 1

Pleuravocht

4

Lamelvocht

Appendix

3

Milt

1

Bloed + urine

3

Osteomyelitis

1

Perianaal abces

3

Vocht heup

1

Faeces + etter

2

Niet gekend

54

2.

%

Salmonella: verdeling per serogroep en belangrijkste serovars.

De stammen werden geserotypeerd volgens het schema van Kauffmann-White. 98 % van de stammen behoorden tot de serogroep D, B of C. (Zie tabel 3: Salmonella van menselijke oorsprong: verdeling per serogroep). Serogroep D was de belangrijkste serogroep (68 %). Het betrof hoofdzakelijk S. Enteritidisstammen (N=9503). Salmonella van groep B maakten 24 % van het totaal aantal Salmonellastammen uit. De belangrijkste vertegenwoordiger van deze groep was S. Typhimurium met 2789 isolaten. Verder werden in 2000 322 S. Brandenburg en 169 S. Derby geisoleerd. Van 5 serovars behorende tot groep C werden er meer dan 100 geïdentificeerd: S. Hadar, S.Virchow, S.Infantis, S. Livingstone en S. Bovismorbificans. ( Zie tabel 2) Tabel 2. Salmonella van humane oorsprong: frequentie van de voornaamste serovars (2000) Serovar Enteritidis

Aantal 9503

% 67,45

Typhimurium

2799

19,87

Brandenburg

322

2,29

Hadar

178

1,26

Derby

169

1,20

Virchow

147

1,04

Infantis

120

0,85

Livingstone

109

0,77

Bovismorbificans

108

0,77

Goldcoast

77

0,55

Andere

556

3,95

Totaal

14088

100,00


4/27

VERSLAG 2000

Tabel 3 a . Salmonella van menselijke oorsprong: verdeling per serogroep (N=14088; 2000) O:7(C1)

Totaal aantal Salmonella isolaten van menselijke oorsprong in 2000:

Serovar

Aantal

%

14088

Virchow

147

1,04

O:2 (A) Serovar

Infantis

120

0,85

Livingstone

109

0,77

Braenderup

19

0,13

Ohio

17

0,12

Rissen

11

0,08

Thompson

9

0,06 0,04

Aantal

%

Montevideo

6

Paratyphi A

7

0,05

Oranienburg

6

0,04

Totaal

7

0,05

Tennessee

4

0,03

O:4(B) Serovar Typhimurium

Aantal

%

2799

19,87

Choleraesuis

3

0,02

Mbandaka

3

0,02

Richmond

3

0,02

6,7:d:-

2

0,01

7:r:-

2

0,01

Concord

2

0,01

Oslo

2

0,01

Potsdam

2

0,01

Brandenburg

322

2,29

6,7:c:-

1

0,01

Derby

169

1,20

6,7:e,h:-

1

0,01

Indiana

23

0,16

7:-:-

1

0,01

Bredeney

16

0,11

Bareilly

1

0,01

4,5:-:-

13

0,09

Denver

1

0,01

Paratyphi B

13

0,09

Irumu

1

0,01

4:-:-

10

0,07

Mikawasima

1

0,01

Saintpaul

9

0,06

Paratyphi C

1

0,01

Schwarzengrund

8

0,06

Totaal

475

3,37

Heidelberg

7

0,05

Agona

4

0,03

Stanley

4

0,03

Serovar

Aantal

%

4,5:b:-

3

0,02

Hadar

178

1,26

O:8 (C2-C3)

4:d:-

3

0,02

Bovismorbificans

108

0,77

Kiambu

3

0,02

Goldcoast

77

0,55

4:b:-

2

0,01

Blockley

21

0,15

Africana

2

0,01

Muenchen

11

0,08

Reading

2

0,01

Kentucky

10

0,07

Wien

2

0,01

Newport

8

0,06

4:l,v:-

1

0,01

Corvallis

7

0,05

Bochum

1

0,01

Kottbus

7

0,05

Chester

1

0,01

Albany

5

0,04

Coeln

1

0,01

Emek

2

0,01

Duisburg

1

0,01

Bargny

1

0,01

Haifa

1

0,01

Manchester

1

0,01

Limete

1

0,01

Manhattan

1

0,01

Sandiego

1

0,01

Takoradi

1

0,01

3422

24,29

Totaal

438

3,11

Totaal


5/27

VERSLAG 2000

Tabel 3 b. Salmonella van menselijke oorsprong: verdeling per serogroep (N=14088;2000) O:9(D1) Serovar Enteritidis Panama

O:6,14(H)

Aantal

%

Serovar

Aantal

%

9503

67,45

Carrau

1

0,01

22

0,16

Totaal

1

0,01

9:-:-

19

0,13

Dublin

19

0,13

Typhi

16

0,11

Serovar

9:l,v:-

5

0,04

Hvittingfoss

O:16(I) Aantal

%

2

0,01

Berta

1

0,01

Hull

1

0,01

Eastbourne

1

0,01

Totaal

3

0,02

Goettingen

1

0,01

Moscow

1

0,01

9588

68,06

Totaal

O:3,10(E1)

O:17(J) Serovar

Aantal

%

Carmel

4

0,03

Totaal

4

0,03

Serovar

Aantal

%

London

24

0,17

Give

20

0,14

Serovar

Aantal

%

Anatum

12

0,09

Cerro

4

0,03

Uganda

3

0,02

18 : z4z23

1

0,01

Weltevreden

3

0,02

Totaal

5

0,04

Muenster

2

0,01

Zanzibar

2

0,01

3,10:-:-

1

0,01

Serovar

Aantal

%

3,15:-:-

1

0,01

Chicago

1

0,01

Amsterdam

1

0,01

Ona

1

0,01

Orion

1

0,01

Pomona

1

0,01

Totaal

70

0,50

Totaal

3

0,02

O:18 (K)

O:28 (M)

O:1,3,19 (E4)

O:35(O)

Serovar

Aantal

%

Serovar

Aantal

%

1,3,19:i:-

2

0,01

Ealing

2

0,01

Senftenberg

2

0,01

Totaal

2

0,01

Totaal

4

0,03 0:39(Q)

O:11(F) Serovar

Serovar

Aantal

% 0,04

Aantal

%

Champaign

5

Aberdeen

1

0,01

39:-:-

1

0,01

Kisarawe

1

0,01

Totaal

6

0,04

Totaal

2

0,01 O:42(T)

O:13 (G) Serovar

Serovar

Aantal

%

II42 : r : -

1

0,01

Totaal

1

0,01

Aantal

%

Kedougou

14

0,10

Poona

5

0,04

Havana

3

0,02

Grumpensis

2

0,01

Serovar

Aantal

%

Idikan

2

0,01

Milwaukee

2

0,01

Totaal

2

0,01

13,23 : i : 1,2

1

0,01

Putten

1

0,01

Totaal

28

0,20

O:43(U)


6/27

VERSLAG 2000

Tabel 3 c . Salmonella van menselijke oorsprong: verdeling per serogroep (N=14088;2000) O:44(V) Serovar

Niet geklasseerd

Aantal

%

Serovar

Aantal

%

IV44:z4:z23

1

0,01

Autoagglutinatie

19

0,13

Totaal

1

0,01

Totaal

19

0,02

O:45(W) Serovar

Aantal

%

IV45:gz51

1

0,01

Totaal

1

0,01

0:48(Y) Serovar

Aantal

%

II48:d:z6

1

0,01

Toucra

1

0,01

Totaal

2

0,01

O:50(Z) Serovar

Aantal

%

IV50:Z4Z23:-

3

0,02

Totaal

3

0,02

O:61(61) Serovar

Aantal

%

IIIb 61:l,v:1,5,7

1

0,01

Totaal

1

0,01

Tabel 5 toont de verdeling van de serovars in niet-faeces stalen. Na S. Enteritidis en S. Typhimurium zijn S.Typhi en S.Paratyphi de meest voorkomende serovars teruggevonden bij Salmonella sepsis ondanks hun relatief laag voorkomen . ( 0.11% en 0.05 % van het totaal aantal isolaten geïsoleerd bij de mens).

Tabel 4. Salmonella sepsis: frequentie van de voornaamste serovars (2000) Serovar N % Enteritidis 183 65,4 Typhimurium 50 17,9 Typhi 14 5,0 Paratyphi A 7 2,5 Brandenburg 7 2,5 Virchow 5 1,8 Hadar 2 0,7 Andere 12 4,3 Totaal 280 100,0


VERSLAG 2000

7/27

Tabel 5. Salmonella: verdeling van de serovars in de niet-faeces stalen (N=482) 216 Bloed Enteritidis

7 Abdominaal abces 138

Typhimurium

42

Typhi

10

Enteritidis

5

Typhimurium

2

5 Sputum

Paratyphi A

6

Enteritidis

3

Brandenburg

6

Typhimurium

2

Virchow

5

4 Galvocht

Rissen

1

Enteritidis

3

Paratyphi B

1

Virchow

1

Ohio

1

4 Pleuravocht

Livingstone

1

Enteritidis

2

Hadar

1

Autoagglutinatie

2

Dublin

1

Choleraesuis

1

Enteritidis

Bredeney

1

Typhimurium

1

6,7:c:-

1

London

1

133 Urine

3 Appendix 1

3 Bloed +urine

Enteritidis

63

Enteritidis

2

Typhimurium

15

Hadar

1

Brandenburg

11

3 Perianaal abces

Bovismorbificans

6

Enteritidis

2

Hadar

6

Livingstone

1

2 Faeces + etter

Infantis

6

Autoagglutinatie

5

Enteritidis

1

Derby

5

Brandenburg

1

9:-:-

4

4,5:-:-

2

Livingstone

2

London

2

Virchow

2

2 Knievocht Enteritidis Typhimurium

1

Kottbus

1

Mbandaka

1

Moscow

1

1 Cervicaal abces

45

1 Decubituswonde

Enteritidis

Enteritidis

8

Typhi

4

IV 44:z4:z23

Enteritidis

1

Typhimurium

Limete

1

1 Hersenabces

Infantis

1

Hadar

1

Brandenburg

1

Enteritidis

4,5:-:-

1

1 Lamelvocht

Enteritidis

9

1 Milt

Typhimurium

4

Enteritidis Typhimurium

1 1

Virchow

1 1

1 Heupprothese

Typhimurium

12 Etter

1

1 Faeces +urine +bloed

Paratyphi B

13 Faeces + urine

1

1 Cerebrospinaal vocht

Enteritidis

Typhimurium

1

1 Catheter

Goldcoast

63 Bloed + faeces

2

1 Ascitesvocht

Enteritidis

1 1 1

1 Osteomyelitis 11

Enteritidis

1

1 Heupvocht Virchow

1 1


3.

8/27

VERSLAG 2000

Verdeling per leeftijdsgroep en geslacht.

De incidentie van Salmonellose ( isolaten ) was groter bij kinderen jonger dan 5 jaar. S. Typhimurium werd in deze leeftijdsgroep tweemaal meer teruggevonden dan S. Enteritiditis vergeleken met hun voorkomen in de rest van de populatie. Tabel 6. Salmonellose: verdeling per leeftijd en geslacht (2000) Salmonellose S. Enteritidis Leeftijdsgroepen Totaal Man Vrouw Totaal Man Vrouw 0 tot < 1 jaar 862 436 417 475 231 238 1 tot < 5 jaar 5131 2570 2505 3122 1563 1524 5 tot < 15 jaar 2404 1249 1127 1825 962 841 15 tot < 25 jaar 677 290 381 503 208 289 25 tot < 45 jaar 1502 627 858 1126 454 662 45 tot < 64 jaar 1092 506 574 797 365 423 65 en > 65 jaar 1330 568 751 938 368 564 niet gekend 1090 378 387 717 255 257 Alle leeftijdsgroepen 14088 6624 7000 9503 4406 4798

S. Typhimurium Totaal Man Vrouw 202 109 93 1502 749 739 392 198 190 82 43 39 144 69 74 109 55 53 164 88 75 204 71 66 2799 1382 1329

Figuur 1. Distributiepercentage voor Salmonella Enteritidis en Salmonella Typhimurium in de verschillende leeftijdsgroepen vergeleken met de samenstelling van de Belgische bevolking.

Distributiepercentage

60 50 40

Populatie Enteritidis

30

Typhimurium

20 10

ja ar ni et ge ke nd

65

ja ar to t>

65 65

to t<

45

25

to t<

45

ja ar

ja ar 25

ja ar to t< 15

<

15

ja ar 5

to t

5

to t< 1

0

to t<

1

ja ar

0

Leeftijdsgroep

0 tot < 1 jaar 1 tot < 5 jaar 5 tot < 15 jaar 15 tot < 25 jaar 25 tot <45 jaar 45 tot < 65 jaar 65 tot > 65 jaar niet gekend

Populatie 1,1 4,4 12 12,1 29,8 23,7 16,8 0

Enteritidis 3,4 22,2 13 3,6 8 5,7 6,7 5,1

Typhimurium 7,2 53,7 14 2,9 5,1 3,9 5,9 7,3


4.

9/27

VERSLAG 2000

Salmonella: seizoensgebonden voorkomen.

Salmonella infecties hebben een sterk seizoensgebonden voorkomen. De maanden januari tot april vertoonden +/- 600 Salmonella isolaten per maand. De piekperiode ging van juni tot oktober met meer dan 1500 stammen per maand (met een maximum in augustus en september). De piekwaarde van alle Salmonella infecties bedroeg ongeveer driemaal de dalwaarde in de wintermaanden. In de wintermaanden waren 52 % van de Salmonella infecties Enteritidis infecties. In de piekmaand september was dit 77,5 % van het totaal aantal Salmonella infecties of een vervijfvoudiging van het aantal Enteritidis gevallen in vergelijking met de wintermaanden. Het aantal Typhimurium infecties nam met 50 % toe in de zomermaanden, de andere Salmonella infecties met 80 %. De sterke stijging van het aantal Salmonella infecties in de zomer is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de Enteritidis infecties. Tabel 7. Salmonella verdeling per maand ( 2000 ). Totaal Enteritidis N % N % Januari 640 4,5 366 3,9 Februari 600 4,3 308 3,2 Maart 625 4,4 307 3,2 April 612 4,3 304 3,2 Mei 1098 7,8 655 6,9 Juni 1510 10,7 1090 11,5 Juli 1709 12,1 1280 13,5 Augustus 1835 13,0 1333 14,0 September 2129 15,1 1650 17,4 Oktober 1588 11,3 1136 12,0 November 1001 7,1 628 6,6 December 741 5,3 446 4,7 14088 100,0 9503 100,0

Typhimurium N % 175 6,3 188 6,7 216 7,7 202 7,2 237 8,5 250 8,9 267 9,5 322 11,5 273 9,8 279 10,0 223 8,0 167 6,0 2799 100,0

Andere N % 99 5,5 104 5,8 102 5,7 106 5,9 206 11,5 170 9,5 162 9,1 180 10,1 206 11,5 173 9,7 150 8,4 128 7,2 1786 100,0

Figuur 2. Salmonella: verdeling per maand (2000).

Aantal isolaten

2500 2000 Totaal

1500

Enteritidis Typhimurium

1000

Andere

500 0 J

F

M

A

M

J

J

A

Maand

S

O

N

D


5.

10/27

VERSLAG 2000

Salmonella: evolutie sedert 1981.

De toename van Salmonella infecties gedurende de laatste vijftien jaar is voornamelijk toe te schrijven aan een toename van S. Enteritidis sedert het einde van de jaren ’80. Sedert 1987 is er in België een dramatische stijging van het aantal S. Enteritidis infecties met een piek van 10492 S. Enteritidis isolaten in 1999. In 2000 werden er in het referentielaboratorium 9503 S. Enteritidis stammen geserotypeerd. Dit was een daling van 9 % of ongeveer 1000 isolaten minder dan in 1999. Het aantal Typhimurium isolaten daalde met 16 %. Er werden voor het eerst minder dan 3000 gevallen geregistreerd. Na S. Typhimurium is S. Brandenburg de meest voorkomende serovar sedert 1999. Er werden in 2000 322 isolaten doorgestuurd naar het referentielaboratorium. Het aantal S. Hadar isolaten piekte in 1997 tot 670. In 2000 werden er 178 isolaten geregistreerd.Dit is een gunstige evolutie daar S. Hadar dikwijls multiresistente stammen zijn.

Figuur 3. Salmonella: evolutie sedert 1981. 18000 16000

Aantal

14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

Jaar Totaal

Enteritidis

Typhimurium

Andere

Tabel 8. Salmonella. Evolutie van de belangrijkste serovars sedert 1981.

Totaal

1981

1982

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

7449

8479

7237

6620

6803

6092

6360

8247

9752 11695 10891 10391 10840 11294 10754 12008 14239 14514 15774 14088

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

Enteritidis

218

163

132

155

165

298

320

1163

2236

3382

4721

4084

5260

5700

5138

6145

8284

9003 10492 9503

Typhimurium

4563

5212

4285

3825

3997

3512

3233

3699

4018

4756

3652

3835

3528

3418

3623

3522

3347

3221

3348

2799

Brandenburg

116

123

84

132

177

167

151

159

255

302

176

161

147

204

241

214

296

274

279

322

Hadar

30

34

34

16

21

39

115

255

183

100

143

126

155

403

417

601

670

459

237

178

Derby

115

134

127

130

163

131

169

168

177

161

134

139

103

113

107

118

157

162

138

169

Virchow

76

146

145

206

216

152

170

235

293

302

224

295

273

308

245

178

114

115

86

147

Infantis

212

439

427

248

146

168

173

168

275

249

224

225

160

150

174

267

263

180

169

120

Livingstone

67

30

22

30

36

70

49

93

119

157

166

111

52

52

47

53

54

107

83

109

Bovismorbificans

242

154

166

113

135

110

156

182

202

265

130

72

95

87

64

132

155

164

116

108

Goldcoast

18

38

39

58

49

47

109

97

104

88

77

45

51

27

47

58

49

83

49

77


11/27

VERSLAG 2000

Figuur 4. S. Brandenburg, S.Hadar, S. Derby en S. Virchow : evolutie sedert 1991.

800 700

Aantal

600 500

B ra n d e n b u rg Hadar D e rb y V ir c h o w

400 300 200 100 0 1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

Jaar 6.

Salmonella: associatie met andere pathogenen.

Er werd in 1,2 % van de Salmonella isolaten melding gemaakt van associatie met een andere pathogeen. De meest voorkomende associatie was S. Enteritidis met Campylobacter sp..

Tabel 9. 82

18

13

6

Salmonella: associatie met andere kiemen (N=175;2000).

Campylobacter + Enteritidis Typhimurium Brandenburg Livingstone Hadar Virchow Derby Weltevreden Typhi Milwaukee Kedougou Infantis Grumpensis Amsterdam 6,7:d:-

46 11 5 4 4 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1

7

Yersinia + Typhimurium Infantis Derby Ohio Enteritidis Brandenburg

11 2 2 1 1 1

Enterpathogene coli + Enteritidis Typhimurium Give Bredeney Albany

9 1 1 1 1

Shigella Enteritidis Typhimurium Eastbourne Haifa

3 1 1 1

19

11

10

4

5

Clostridium difficile + Enteritidis Brandenburg Staphylococcus aureus + Enteritidis Typhimurium Derby

6 1

17 1 1

Aeromonas + Enteritidis Typhimurium

7 4

Rotavirus + Enteritidis Virchow Typhimurium Poona Indiana Brandenburg

5 1 1 1 1 1

Adenovirus + Typhimurium Rissen London Infantis

1 1 1 1

Giardia + Enteritidis Typhimurium Derby

3 1 1


7.

12/27

VERSLAG 2000

Salmonella: na verblijf in het buitenland of bij migranten.

In 0,7 % van de gevallen werd er melding gemaakt van een verblijf in het buitenland of van een Salmonellose bij een migrant. Dit is waarschijnlijk een onderschatting.

Tabel 10. Salmonella: na infectie in het buitenland of bij migranten (N=95; 2000) 1

6,7:c:Bulgarije

1

Anatum

1

Bovismorbificans

2

Brandenburg

1 1 1 1 1 34

9

1

1

Heidelberg

2

Kentucky

1

Thailand

1

Italië

1

1

Livingstone

Frankrijk

2

1

Mbandaka

Thailand

1

1

Paratyphi A

Ethiopië

1

1

Potsdam

Turkije

1

1

Rissen

Burkina Faso

1

1

Schwarzengrund

Indonesië

1

1

Senftenberg

Spanje Marokko Italië Madagaskar Nederland Turkije Congo Tunesië Dominicaanse Republiek Ecuador Egypte Frankrijk Ghana Haïti India Joegoslavië Nigeria

5 4 3 3 3 3 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1

7

Typhi

Algerije Turkije Indonesië Kameroen Marokko Nederland Senegal

2 2 1 1 1 1 1

Egypte

1

Cholerasuis Concord Corvallis Eastbourne Emek Enteritidis

19

1

Egypte Tunesië

1 1

Algerije

1

Marokko

1

India

1

Egypte

1

Congo

1

Thailand

1

Algerije

1

India Nigeria Marokko Pakistan Senegal

2 2 1 1 1

Typhimurium

Hadar

Haifa

Congo

4

Virchow

1

Weltevreden

Frankrijk 3 Turkije 3 Marokko 2 Afrika 1 Brazilië 1 Burkina Faso 1 Congo 1 Duitsland 1 Egypte 1 Italië 1 Luxemburg 1 Oostenrijk 1 Polen 1 Spanje 1 Senegal 1 Marokko 1 India 1 Afrika 1 Pakistan

1


13/27

VERSLAG 2000

8. Salmonella: resistentie tegen antibiotica. 8.a. Stammen. Vanaf juni 2000 werd een random steekproef genomen uit 4 serovars van Salmonellastammen van humane oorsprong. Week 25–30: 4 stammen per week. Week 30-41: 8 stammen per week. Week 42-47: 4 stammen per week. Week 48-53: 2 stammen per week. S. Typhimurium: Week 25-29: 5 stammen per week. Week 30-41: 10 stammen per week. Week 42-53: 5 stammen per week. S. Hadar: Vanaf week 25: 1 stam per week. S. Virchow: Vanaf week 25: 1 stam om de 2 weken Op alle stammen werd een antibiogram uitgevoerd.

S. Enteritidis:

8.b. Methoden. Diffusiemethode. De gevoeligheid voor twaalf antibiotica werd bepaald met de diffusiemethode volgens Kirby-Bauer.

Agar. Er werd gebruik gemaakt van bereide Mueller-Hinton 2 platen (bioMérieux artikelnummer 43301 of Sanofi artikelnummer 63824) Antibioticaschijfjes van Sanofi. Antibioticum

Afkorting

Artikelnummer

Interpretatie van de zonediameters Gevoelig Intermediair Resistent

Lading

Ampiciline

Am

66128

10 µg

Cefotaxime

Cx

66368

30 µg

Tetracycline

Te

67448

30 µg

≥19

18-15

≤14

Ciprofloxacine

Ci

68648

5 µg

≥21

20-16

≤15

Trimethoprim

Tr

68888

5 µg

≥16

15-11

≤10

Nalidixinezuur

Na

68618

30 µg

≥19

18-14

≤13

Chlooramfenicol

C

66278

30 µg

≥18

17-13

≤12

Gentamicine

G

66608

10 µg

≥15

14-13

≤12

Kanamycine

K

66618

30 µg

≥18

17-14

≤13

Streptomycine

St

67418

10 µg

Sulfonamide Sulfamethoxazole + trimethoprim

Su

67578

300 µg

≥17

16-13

≤12

Sx

68898

1,25/23.75 µg

≥16

15-11

≤10

≥17

≥18

≥15

16-14

≤13

≤12

17-13

≤11

14-12

Inoculum. Bacteriële suspensie met turbiditeit van 0,5 MacFarland in Mueller-Hinton bouillon. De platen werden geinoculeerd en geïncubeerd volgens de methode aanbevolen door de NCCLS. Interpretatie van de zonediameters Zie bovenstaande tabel.

MIC bepaling. Voor de bepaling van de minimale inhibitorische concentratie voor ciprofloxacine werd gebruikgemaakt van de Etest® MIC (µg/mL) Ciprofloxacine

Gevoelig ≤1

Intermediair 2

Resistent ≥4


14/27

VERSLAG 2000

8.c. Resultaten. De volgende antibiotica werden getest: ampicilline, cefotaxime, tetracycline, ciprofloxacine, trimethoprim, nalidixinezuur, chlooramfenicol, gentamycine, kanamycine, streptomycine, sulfonamide en sulfamethoxazole + trimethoprim. De meeste S. Enteritidis stammen waren gevoelig aan deze antibiotica (95,9 %). 5 stammen waren resistent aan ampicilline (4,1 %). 1 stam was resistent aan sulfonamide, streptomycine en tetracycline. Een derde van de S. Typhimurium stammen was resistent aan 5 antibiotica of meer (zie tabel 11). De helft van de stammen was resistent aan ampicilline; alle stammen waren gevoelig aan cefotaxime. 3,4 % van de stammen was resistent aan nalidixinezuur. De stam, die intermediaire resultaten gaf voor ciprofloxacine was resistent aan nalidixinezuur. Een kwart van de stammen was resistent aan ampicilline, tetracycline, chlooramfenicol, sulfonamide en streptomycine.

Tabel 11 en figuur 5 . Salmonella Enteritidis (N=148), Salmonella Typhimurium (N=205), Salmonella Hadar (N=27) , Salmonella Virchow (N=13): percentage stammen resistent tegen 1 of meer antibiotica (2000). S. Enteritidis N % 142 95,9 5 4,1 1 0,7 1 0,7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

gevoelig tenminste 1 antibioticum tenminste 2 antibiotica tenminste 3 antibiotica tenminste 4 antibiotica tenminste 5 antibiotica tenminste 6 antibiotica tenminste 7 antibiotica tenminste 8 antibiotica tenminste 9 antibiotica tenminste 10 antibiotica tenminste 11 antibiotica tenminste 12 antibiotica

S. Typhimurium N % 59 28,8 146 71,2 109 53,4 97 47,5 91 44,6 72 35,3 11 5,5 8 4,0 5 2,5 4 2,0 4 2,0 0 0,0 0 0,0

S. Hadar N % 0 0 27 100 27 100 25 92,6 22 81,5 3 11,1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

S. Virchow N % 6 46,2 7 53,8 2 15,4 2 15,4 1 5,9 1 5,9 1 5,9 1 5,9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

100,0 90,0 80,0 70,0

%

60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 ig el vo ge

nm te

e st in

1

tic io tib an

um

nm te

e st in

2

tic io tib an

a

nm te

st in

e

3

tic io tib an

Resistent aan

a

st in nm te

e

4

a tic io tib an e st in nm te

5

a tic io tib an nm te

e st in

6

a tic io tib an nm te

e st in

S. Enteritidis

7

tic io tib an

a

nm te

st in

e

8

tic io tib an

a

nm te

st in

e

9

tic io tib an

S. Typhimurium

a

e st in nm e t

10

a tic io tib an

t

e st in m en

S. Hadar

11

a tic io tib an

S. Virchow


15/27

VERSLAG 2000

Tabel 12 . S. Enteritidis (N=148): aantal en percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende geteste antibiotica (2000). Antibioticum Ampicilline Cefotaxime Tetracycline Ciprofloxacine Trimethoprim Nalidixinezuur Chlooramfenicol Gentamicine Kanamycine Streptomycine Sulfonamide Sulfamethoxazole + trimethoprim

Gevoelig N 143 148 140 148 148 148 148 148 148 145 146 148

Intermediair N % 0 0 0 0 7 4,7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1,4 1 0,7 0 0

% 96,6 100 94,6 100 100 100 100 100 100 97 98,7 100

Resistent N % 5 3,4 0 0 1 0,7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0,7 1 0,7 0 0

Figuur 6 . S. Enteritidis (N=148): percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende geteste antibiotica (2000).

100 90 80 70

%

60

Gevoelig Intermediair Resistent

50 40 30 20 10 0 Am Cx Te Ci

Tr Na C

G

K

St Su Sx

Antibioticum

Tabel 13. S. Enteritidis.Antibiogrammen (N=148; 2000) Antibiogram Gevoelig Am TeStSu

N 142 5 1

% 95,9 3.4 0,7


16/27

VERSLAG 2000

Tabel 14 . S. Typhimurium: percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende geteste antibiotica (N=205) Gevoelig N % 98 47,8 205 100,0 61 29,8 204 99,5 179 87,3 198 96,6 139 67,8 189 92,2 197 96,1 83 40,5 100 48,8 179 87,3

Antibioticum Ampicilline Cefotaxime Tetracycline Ciprofloxacine Trimethoprim Nalidixinezuur Chlooramfenicol Gentamicine Kanamycine Streptomycine Sulfonamide Sulfamethoxazole + trimethoprim

Intermediair N % 0 0,0 0 0,0 28 13,7 1 0,5 0 0,0 0 0,0 3 1,5 9 4,4 2 1,0 37 18,0 1 0,5 0 0,0

Resistent N % 107 52,2 0 0,0 116 56,6 0 0,0 26 12,7 7 3,4 63 30,7 7 3,4 6 2,9 85 41,5 104 50,7 26 12,7

%

Figuur 7 . S. Typhimurium (N=205): percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende geteste antibiotica (2000). 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

Gevoelig Intermediair Resistent

Am

Cx

Te

Ci

Tr

Na

C

G

K

St

Antibioticum Tabel 15. S. Typhimurium. Antibiogrammen (N=205; 2000) Antibiogrammen Gevoelig Te Am StSu AmTe AmSu TrSuSx TeStSu AmTeStSu TeTrSuSx TeGStSu TrStSuSx AmTeCStSu AmTeTrSuSx AmTeNaGSt TeTrCSuSx TeTrNaSuSx AmTeCKStSu AmTeNaCStSu AmTeTrStSuSx AmTeTrCKSuSx AmTeTrCStSuSx AmTeTrCGStSuSx AmTeTrNaCGKStSuSx

N 59 21 16 5 4 3 5 1 14 3 1 1 52 6 1 1 1 1 1 1 1 2 1 4 205

% 28,8% 10,2% 7,8% 2,4% 2,0% 1,5% 2,4% 0,5% 6,8% 1,5% 0,5% 0,5% 25,4% 2,9% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 1,0% 0,5% 2,0% 100,0%

Su

Sx


17/27

VERSLAG 2000

Tabel 16. S. Hadar: percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende geteste antibiotica ( N=27) Gevoelig

Antibioticum

N 3 27 0 27 27 2 27 25 23 1 27 27

Ampicilline Cefotaxime Tetracycline Ciprofloxacine Trimethoprim Nalidixinezuur Chloramfenicol Gentamycine Kanamycine Streptomycine Suphonamide Sulfomethoxazole + trimethoprim

Intermediair

% 11,1 100,0 0,0 100,0 100,0 7,4 100,0 92,6 85,2 3,7 100,0 100,0

N 0 0 1 0 0 0 0 0 2 1 0 0

Resistent

% 0,0 0,0 3,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 7,4 3,7 0,0 0,0

N 24 0 26 0 0 25 0 2 2 25 0 0

% 88,9 0,0 96,3 0,0 0,0 92,6 0,0 7,4 7,4 92,6 0,0 0,0

Figuur 8 . S. Hadar: percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende geteste antibiotica ( N=27).

100 80 Gevoelig Intermediair Resistent

%

60 40 20 0 Am

Cx

Te

Ci

Tr

Na

C

G

K

St

Su

Sx

Antibioticum Tabel 17 . Salmonella Hadar. Antibiogrammen (N=27;2000). Antibiogram AmNa TeSt AmTeNa TeKSt TeNaSt AmTeNaSt AmTeNaGSt AmTeNaKSt

N 1 1 1 1 1 19 2 1 27

% 3,7% 3,7% 3,7% 3,7% 3,7% 70,4% 7,4% 3,7% 100

81,5 % van S. Hadar stammen waren resistent aan 4 antibiotica of meer. Bijna 90 % van de stammen zijn resistent aan ampicilline, 93 % aan nalidixinezuur. Zij waren allen gevoelig aan cotrimoxazole en cefotaxime. De resistentie aan nalidixinezuur gaat gepaard met een verminderde gevoeligheid aan ciprofloxacine. De MIC50 voor ciprofloxacine was 0,25 µg/mL. De MIC van de twee voor nalidixinezuur gevoelige stammen bedroeg 0,023 en 0,016 µg/ml.


18/27

VERSLAG 2000

Tabel 18. S. Virchow: percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende antibiotica (N=13) Gevoelig N % 10 76,9 12 92,3 11 84,6 13 100,0 12 92,3 7 53,8 13 100,0 13 100,0 13 100,0 12 92,3 11 84,6 12 92,3

Antibioticum Ampicilline Cefotaxime Tetracycline Ciprofloxacine Trimethoprim Nalidixinezuur Chloramfenicol Gentamycine Kanamycine Streptomycine Suphonamide Sulfomethoxazole + trimethoprim

Intermediair N % 0 0,0 1 7,7 1 7,7 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0 0 0,0

Resistent N % 3 23,1 0 0,0 1 7,7 0 0,0 1 7,7 6 46,2 0 0,0 0 0,0 0 0,0 1 7,7 2 15,4 1 7,7

%

Figuur 9. S. Virchow: percentage stammen gevoelig, intermediair of resistent aan de verschillende antibiotica (N=13)

100 80 Gevoelig Intermediair Resistent

60 40 20 0 Am

Cx

Te

Ci

Tr

Na

C

G

G

St

Su

Sx

Antibioticum Tabel 19. Salmonella Virchow.Antibiogrammen (N=13;2000). Antibiogram Aantal % Gevoelig 6 46,2% Am 1 7,7% Na 4 30,8% AmNaSu 1 7,7% AmTeTrNaStSuSx 1 7,7% 13 100,0% 46,2 % van de S. Virchow stammen zijn gevoelig aan alle geteste antibiotica. Bijna 50 % van S. Virchow stammen zijn resistent aan nalidixinezuur en vertonen dan een verminderde gevoeligheid aan ciprofloxacine (MIC gaande van 0,19 tot 0,25 µg/ml).


VERSLAG 2000

19/27

10. Salmonella Typhi. In 2000 werden 16 Salmonella Typhi stammen doorgestuurd naar het referentielaboratorium. 87.5 % van deze stammen werden geïsoleerd uit het bloed van patiënten. 14 van de 16 stammen werden geïsoleerd bij mensen tussen 15 en 65 jaar. De meeste stammen werden geïsoleerd gedurende de maanden augustus, september en oktober.

Tabel 20. Salmonella Typhi: oorsprong van de stalen (N=16;2000)

Bloed Faeces Bloed + faeces Niet gekend Totaal

N

%

10 1 4 1 16

62,5 6,3 25,0 6,3 100,0

Tabel 21. Salmonella Typhi: verdeling per leeftijdsgroep (N=16;2000)

0 - < 1 jaar 1 - < 6 jaar 6 - < 15 jaar 15 - < 65 jaar 65 - > 65 jaar

N

%

0 1 4 10 1

0,0 6,3 25,0 62,5 6,3

Tabel 22. Salmonella Typhi: verdeling per maand (N=16;2000)

Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December

N

%

0 0 1 1 0 1 1 4 2 5 1 0

0,0 0,0 6,3 6,3 0,0 6,3 6,3 25,0 12,5 31,3 6,3 0,0


III.

20/27

VERSLAG 2000

Salmonella: niet-humane oorsprong. 1.

Salmonella geïsoleerd in voedingswaren voor menselijke consumptie.

Tabel 23. Salmonella in voedingswaren voor menselijke consumptie (N=391; 2000) 3 Vlees (soort niet gekend)

103Kip Enteritidis Kottbus

2 1

66Karkassen

29 Rund 29 Rundergehakt

Enteritidis Typhimurium Derby Brandenburg Goldcoast

14 10 3 1 1

Derby Typhimurium Brandenburg Londen Autoagglutinatie Enteritidis Livingstone 6,8:-:1,2 Bredeney Goldcoast Hadar Panama Stanley Typhimurium Derby Brandenburg Livingstone Enteritidis Infantis Virchow Bradford Bredeney Give Hadar London Newport Derby Typhimurium Brandenburg Livingstone Goldcoast Infantis

27 27 8 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 17 10 7 4 3 2 2 1 1 1 1 1 1 27 25 14 8 4 4

London Bredeney Anatum Autoagglutinatie Braenderup Give Kedougou Melegridis Panama Coeln

3 2 1 1 1 1 1 1 1 1

223 Varken 77 Karkassen (swab)

51 Varkensgehakt

95 Varkensvleesstukken

6 Wild Enteritidis Typhimurium 4,5:-:Schwarzengrund

2 2 1 1

37Kippefilet

Enteritidis Hadar Indiana Blockley Infantis Kiambu Paratyphi B Virchow Bredeney Heidelberg Infantis Hadar Paratyphi B Typhimurium Blockley Virchow Autoagglutinatie Indiana Anatum Enteritidis Kedougou Newport Rissen Mbandaka

46 4 3 2 2 2 2 2 1 1 1 6 7 5 4 4 2 2 1 1 1 1 1 2

4Gehakt vlees 3Soort niet gekend

1Gemengd gehakt (varken+rund)

Infantis Brandenburg Derby Litchfield

1 1 1 1

10Bereide gerechten charcuterie worst

kippegehakt

9:lv:Bredeney Enteritidis Livingstone Brandenburg Virchow Virchow Derby Hadar

1 1 1 1 1 1 1 1 1

wortelpurée

Enteritidis

1

filet américain kippeworst chipolata hamburger

7Eieren en zuivelproducten ei eiproducten eipoeder mascarpone

Enteritidis Enteritidis Enteritidis Braenderup Enteritidis

2 2 1 1 1

6Varia mayonaise

Enteritidis

1

roomijs milk shake patisserie tiramisu dessert"Madeira"

Enteritidis Enteritidis Enteritidis Enteritidis Typhimurium

1 1 1 1 1


2.

21/27

VERSLAG 2000

Salmonella geïsoleerd bij dieren.

Tabel 24. Salmonella geïsoleerd bij dieren (N=54; 2000)

Nutsdieren

Gevogelte

Varken (N=15) Brandenburg Bredeney Ibadan Kedougou Kuessel Luckenwalde Moers Plymouth Rubislaw Salt Virchow Weltevreden

1 1 4 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Rund(N=3) 6,7:-:4:-:Typhimurium

1 1 1

Schaap(N=1) 4:d:-

3.

3 1 1 1 1 2 3 1 1 1 1 1 1 2 1 2 2 1

Duif (N=1) Typhimurium

1

Hond (N=2) Enteritidis Montevideo

Leeuw (N=2) Anatum Agona

1 1

Steenmarter (N=1) Virchow

1

Leguaan (N=1) IV43:z4z23:-

1

Reptiel (N=1) IV43:z4z24:-

1

1 1 1 1 1 1 1

Salmonella geïsoleerd uit het milieu (N=12).

Cerro Infantis Montevideo

10 1 1

1 1

Dieren uit de zoo

Salmonella geïsoleerd uit veevoeder (N=7).

6,7:d:Agona Cerro Ohio Orion Tennesee Thompson

4.

Kip (N=26) 3,19:-:4:-:9:-:Braenderup Cerro Enteritidis Ideka Infantis Kedougou Lexington Orion Paratyphi B Ruiri Tennesee Thompson Typhimurium Yoruba Autoagglutinatie

Huisdieren


IV.

22/27

VERSLAG 2000

Shigella. 1.

Shigella: oorsprong van de stammen. In 2000 werden er 378 Shigella stammen doorgestuurd naar het referentielaboratorium. Bijna alle stammen waren afkomstig uit faecesstalen.

Tabel 25. Shigella:oorsprong van de stammen (N,%,2000) N % Faeces 375 99,2 Bloed 1 0,3 Urine 1 0,3 Onbekend 1 0,3 Totaal 378 100

2.

Shigella: verdeling per serotype. Tabel 26. Shigella: verdeling(N,%) per serotype (2000) Serotype Shigella dysenteriae: 1 2 3 4 8

Shigella flexneri: 1a 2a 2b 3 4 6(Boyd88) 6(Newcastle) X Y

Shigella boydii: 1 2 4 5

Shigella sonnei: Shigella autoagglutinatie: Totaal

N 10 3 3 1 2 1 105 10 31 8 12 5 25 3 8 3 14 1 8 4 1 243 6 378

% 2,6

27,8

3,7

64,3 1,6 100


3.

23/27

VERSLAG 2000

Shigella: verdeling per geslacht en leeftijdsgroep. Tabel 27. Shigella: verdeling (N,%) per geslacht (2000) Geslacht Man Vrouw Onbekend Totaal

N 167 194 17 378

% 44,2 51,3 4,5 100,0

Tabel 28. Shigella: verdeling (N,%) per leeftijd (2000) Leeftijd 0 - < 1 jaar 1 - < 5 jaar 5 - < 15 jaar 15 - < 65 jaar 65 - > 65 jaar Onbekend

N 2 82 51 198 12 33 378

% 0,5 21,7 13,5 52,4 3,2 8,7 100,0

70

65,6

60

52,4

50 40

Populatie Shigella

30 21,7 16,8

12 13,5

10

ja

ja ar

ar

ar ja

65

->

65

65 -< 15

5

-<

15

5 1

-<

1 -<

3,2

0,5

ja ar

0

8,7

4,4

ja ar

1,1

Leeftijdsgroep

0

O nb ek en d

20

0

Distributiepercentage

Figuur 10. Distributiepercentage voor Shigella in de verschillende leeftijdsgroepen vergeleken met de samenstelling van de Belgische bevolking.


Shigella: verdeling per maand. Tabel 29. Shigella: verdeling (N,%) per maand (2000) Maand Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal

N 15 15 27 19 31 22 28 52 47 51 42 29 378

% 4,0 4,0 7,1 5,0 8,2 5,8 7,4 13,8 12,4 13,5 11,1 7,7 100,0

Figuur 11. Shigella: verdeling per maand (2000).

60 Aantal isolaten/maand

4.

24/27

VERSLAG 2000

52

50 40 30 20

31

27

51 42 29

28 22

19

15 15

47

10 0 J

F

M

A

M

J

J

Maand

A

S

O

N

D


5.

25/27

VERSLAG 2000

Shigella: evolutie sedert 1990.

Figuur 12. Shigella: evolutie sedert 1990.

AANTAL ISOLATEN

600 500 400

Shigella species

300

Shigella boydii + flexneri + dysenteriae Shigella sonnei

200 100

20 00

19 99

19 98

19 97

19 96

19 95

19 94

19 93

19 92

19 91

19 90

0

JAAR

6.

Shigella: associatie met andere pathogenen.

In 2,9 % van de gevallen werd er melding gemaakt van een associatie met een andere pathogeen.

Tabel 30.

Shigella: associatie met andere kiemen (N=11; 2000).

4 Campylobacter +

1 Staphylococcus aureus +

Shigella flexneri 2a

1

Shigella flexneri 3

1

Shigella sonnei

2

Shigella flexneri 2b

1

2 Giardia + Shigella sonnei

2

1 Salmonella Enteritidis + Shigella sonnei

1

2 Salmonella Eastbourne + Shigella sonnei

Totaal 2

1 Salmonella Typhimurium + Shigella sonnei

1

11


7.

VERSLAG 2000

Shigella: na verblijf in het buitenland of bij migranten. Tabel 31. Shigella: na infectie in het buitenland of bij migranten (N=67; 2000) 3

27

S. dysenteriae 1

S. dysenteriae 1

1

Afrika

1

S. dysenteriae 2

2

Congo

1

S. flexneri 1 a

1

Congo

9

S. flexneri 2 a

2

Sri Lanka

1

Senegal

1

Niger

S.flexneri

2 3

S. flexneri 2 b S. flexneri 3

11 S. flexneri 6

1 4

33

S. flexneri X

1

Marokko

1

Irak

1

India

1

Burkina Faso

1

Afrika

1

Madagaskar

1

Afrika

1

Zuid-Afrika

1

India

1

Congo

3

Marokko

2

Tunesië

1

Senegal

1

Nigeria

1

India

1

Haïti

1

Egypte

1

Afrika

1

Burkina Faso

S.boydii 1

S. boydii 1

1

Afrika

1

S. boydii 2

1

Rwanda

2

S. boydii 4

1

Bolivia

1

Afrika

6

Egypte

S.sonnei

67 Totaal

4

Marokko

4

Senegal

2

Afrika

2

Angola

2

Burkina Faso

2

Cuba

2

Kenia

1

Dominicaanse Republiek

1

Nepal

1

Nigeria

1

Sri Lanka

1

Thailand

1

Togo

1

Turkije

1

Vietnam

1

Congo

26/27


8.

VERSLAG 2000

Shigella: epidemiologische gegevens (2000)

Shigella sonnei

Shigella sonnei + campylobacter

Dit verslag werd opgesteld door Dr. Ingrid Wybo. Met medewerking van: Mevrouw Dina Baeyens. De Heer Francis De Cooman. Mevrouw Lutgart Willems.

4 gevallen in dezelfde familie (1 geval microbiologisch bevestigd) 3 gevallen in een kribbe 2 gevallen in dezelfde familie 2 gevallen in dezelfde familie

27/27

SALMONELLA EN SHIGELLA STAMMEN AFGEZONDERD IN BELGIE IN 2000

Recommend Documents