SAINT PAUL TRAIL, MAAR DAN ANDERS
Tekst Roel van den Eijnde Fotografie Jan Mark Moquette
MOUNTAINBIKEN
TURKIJE OP Z’N BEST
98
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_1 98
11-02-2011 10:09:20
De lange, lange klim vanuit Atobey naar de onverharde Kaymazpas.
Zes jaar geleden verkende Op Pad de Turkse lange afstand wandelroute Saint Paul Trail. Schitterend, werkelijk waar. Maar hoe zou het zijn op de mountainbike? Anders, maar net zo schitterend.
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_1 99
99
11-02-2011 10:09:44
De feiten
GEBIED Westelijke Taurusgebergte, tussen het meer van Egˆirdir en Antalya aan de Middellandse Zee. ZWAARTE/MOEILIJKHEIDSGRAAD Technisch niet al te moeilijk, maar conditioneel pittig door de lange dagtochten en forse beklimmingen en afdalingen. Het grootste deel van de route is onverhard. NAVIGATIE Geen bewegwijzering, soms volg je de Saint Paul Trail (rood-wit). Op www.oppad.nl vind je een onontbeerlijke gps-track. N.a.v. onze bevindingen biedt Cycletours deze tocht georganiseerd aan, in samenwerking met een lokaal bureau dat ons ook begeleidde. Zie kader ‘lezersreis’. BESTE TIJD Tot in november kún je geweldig weer hebben. Vanaf eind maart ook uitstekend. Hartje zomer is niet te harden zo heet. OVERNACHTEN Eenvoudige hostals, omgebouwde scholen, privéadressen. Afwisseling gegarandeerd! ER NAARTOE Vliegen met Transavia vanaf Eindhoven, Rotterdam of Amsterdam. Reken op ca. € 200 voor een retour (fiets meenemen € 80 extra). MEER FEITEN Download de infopdf van www.oppad.nl
100
Het weerzien met Turkije is ook een weerzien met Egˆirdir. Een heerlijk stadje met een prachtig meer en het leven dat rustig kabbelt. We ontmoeten er een oude bekende: Atil. Ging tot zijn zestiende trouw naar de moskee, maar werd daarna anarchist en weigerde in militaire dienst te gaan. Iets wat hem tot op de dag van vandaag achtervolgt. Een Turk met een woeste baard die luistert naar duistere grunge. En naar Anouk, want Atil weet meer over Nederlandse muziek en literatuur dan de gemiddelde Nederlander. ‘Hoorde ik nu dat Harry Mulisch vorige week is overleden?’
UITSTIPPELEN Atil heeft echter weer geen verstand van mountainbiken, blijkt als hij de volgende ochtend het voorwiel aan de achterkant van mijn mountainbike probeert vast te zetten en andersom. Maar dat hoeft hij ook niet, want zijn taak deze week is om onze bagage te vervoeren én, veel belangrijker, een pad voor ons uit te stippelen. Atil kent het gebied als wandelaar op zijn duimpje. En iedere dag belt hij naar vrienden en vage kennissen om informatie los te peuteren over onverharde passen en stille fietswegen. Zijn aanwezigheid is van
onschatbare waarde. En zo komt het dat wij onbezorgd door Turkije kunnen mountainbiken. De eerste twee dagen fietsen we in de buurt van Egˆirdir. Klimmend in de richting van het skihotel, op de flanken van de 2635 meter hoge Davraz, merken we pas goed hoe ongelofelijk machtig het landschap hier is. De klim is zwaarder dan gedacht. Niet zozeer door de steilte, als wel door de klei die als gezwellen aan onze fietsen groeit. De afgelopen twee weken regende het onafgebroken. Maar de afdaling is droog en jubelend mooi.
NIETS AAN DE HAND In Gökdere zitten mannen met zwarte petten. Ze spelen met hun kettingen en laten hun gebit naar buiten komen. En dan weer naar binnen glijden. Kom ook zitten, pak een handje gezouten amandelen. Thee? Het ruikt er naar bruinkool en hout. Zwarte voren over de akkers, witte rook over de velden en de echo van hout dat wordt gehakt. Een gewoon Turks dorp dus, niets aan de hand, maar voor ons kan de week al niet meer stuk. Dervis¸, onze gids, spreekt geen woord Engels. Lastig, omdat wij maar tien woorden Turks spreken. Maar fietsen kan hij. Met
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_1 100
11-02-2011 10:09:59
De tocht door het dal van de Koprucay is machtig mooi. Op de achtergrond het gigantische keteldal waar we de dag ervoor bijna de hemel bereikten en even later naar beneden stuiterden.
Het imposante theater van Selge, gebouwd door de Romeinen.
zijn mountainbike stoempte hij ooit nonstop van zijn woonplaats naar Ankara, over 400 kilometer. Midden in de nacht zag hij mensen rond kampvuren dansen en ijscokarren rijden, maar hij haalde het en sliep vervolgens twee dagen aan een stuk. Hij vertelt het verhaal met handen en voeten als we het laatste stuk naar de steile en onverharde Kaymazpas moeten lopen. Op de pas twee blaffende honden en een boer die zijn erf aanharkt. Meer is er niet. De afdaling naar Barla is wederom snel en gelukzalig. In het pikkedonker keren we over het asfalt terug naar Egˆirdir. De geluiden en de geuren van de avond, het kabbelen van het meer. De oproep voor het gebed die door de dorpen schalt. We suizen naar de warme gelagkamer van het Lale Pension en de gegrilde aubergines met Turkse yoghurt die ons in het vooruitzicht zijn gesteld. En de Baklava natuurlijk.
MIERZOETE SOESJES Afscheid van Egˆirdir. We pakken een stukje de auto, de enige verplaatsing van de hele week. En slepen vervolgens een uur lang onze mountainbike over de Saint Paul; het is even niet anders. Net na de Emerdin Beli-pas een zee van blauwe
Twee blaffende honden en een boer, de enige bewoners op de onverharde Kaymazpas.
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_1 101
101
11-02-2011 10:10:18
Midden in de nacht zag hij mensen rond kampvuren dansen en ijscokarren rijden
baretten. Mannen die een jaar in het Turkse leger dienen en vandaag examen afleggen. Een soort reservisten. Kolonel Sagˆlam (zijn naam staat keurig op zijn camouflagepak) knipt met zijn vingers. Er wordt een pakje drinken gehaald en Tulumba Tatlisi, mierzoete gefrituurde ‘soesjes’ met suikerstroop. Soldaat Arkan helpt de wond aan mijn scheenbeen schoon te maken en te verbinden. Valpartijtje in de afdaling van de pas. ‘Wat we hier doen?’, vraagt de kolonel. ‘Of we het leuk vinden?’ En hoe het toch kan dat Nederland niet blank staat als het onder de zeespiegel ligt. Dikes, kolonel, dikes. Daar zijn we geweldig in. Bijna aan het eind van de lange fietsdag bereiken we Adada, in het midden van nergens. Drie Romeinse tempels staan er nog behoorlijk bij, ooit onderdeel van een gro-
te en machtige stad. We dalen af over de oude Romeinse weg, die de heilige Paulus ooit volgde op zijn bekeringstochten. Het wordt veel slepen over de enorme stenen en in de duisternis bereiken we Sagrak. Daar hebben bewoners een school omgebouwd tot een prima hostel. Basic, maar de kachel brandt, de douche is heet en op de bedden kun je trampoline springen.
HONDERD GRADEN Het hoogtepunt ligt op de vierde dag, daar zijn we het later allemaal roerend over eens. Het voortraject is al prachtig, maar écht bijzonder wordt het met de klim vanuit Tota Yaylasi, een hooggelegen opzichterwoning van waaruit bosbranden ontdekt kunnen worden. Eerst denken we dat we verkeerd zitten (‘Dervis¸, dit kán niet goed zijn’), want de weg wordt én slechter
én we klimmen hoger en hoger. Als we bijna de hemel kunnen aanraken, knikken we over een klein pasje naar een gigantisch keteldal. Wat ontzagwekkend mooi en machtig. Onze voeten zijn steenkoud, de adem kolkt met witte wolkjes uit de mond. Een laatste blik, en dan beginnen we joelend aan de enorme afdaling. Vanuit de lucht moet het een sensatie zijn geweest. Onbeduidende fietsertjes stuiterend door dat immense gebergte. Dan de bewoonde wereld. Bucakdere. Een waanzinnig gelegen bergdorpje met oude huizen waar de kilte van de bergen verdreven wordt. Verder veel katten, een schreeuwende mongool en een moskee met tl-balken aan de buitenkant. Onwerkelijk, sprookjesachtig. In het donker (opnieuw!) bereiken we Kasimlar. De ontvangst in het St Paul Pansiyon is hartverwarmend. In de
Oude Romeinse brug over de Köprülü. 102
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_2 102
11-02-2011 10:04:53
hoek van de huiskamer staat een enorme Siemens televisie, het is er zo warm dat je een ei op de grond kunt bakken, de muntthee gaat rond. Rozig laten we alles over ons heen komen. Op de grond wordt het mooiste kleed gelegd. Daarop een lage tafel met vers brood, salades, kikkererwtenpuree, kip, olijven en bier. Oh, Turkije.
YOU TUBE Truffels bij het ontbijt. De vrouw des huizes vond een klomp van ruim een kilo, maar had geen idee welk goud ze in handen had en gaf het grootste deel maar aan de varkens. Kasimlar is een heerlijk ingeslapen dorpje met een moskee, parkje met bankje en café. En bergen op de achtergrond, belicht door de zon. Een vrachtwagen komt een lading kapstokken en kruiwagens afleveren. Hoogtepunt van de dag.
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_2 103
103
11-02-2011 10:05:08
Het sprookjesachtige landschap tussen Delisarnic ¸ en Kestanelik.
104
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_2 104
11-02-2011 10:05:17
Saint Paul Trail met korting
Van de tocht die Op Pad hier beschrijft maakte fietsvakantiespecialist Cycletours een handig arrangement: ‘In het spoor van de Saint Paul Trail’. Een 8-daagse mountainbiketocht over oude wegen die St. Paulus meer dan 2000 jaar geleden volgde in het westelijke Taurusgebergte. Inbegrepen zijn alle overnachtingen, alle maaltijden (ontbijt, picknick lunch en diner) een begeleider en chauffeur, bagagevervoer en transfers. Vertrekdatum: 21 mei. Reissom vanaf € 795 (reiscode TSP), excl. vlucht (vlucht vanaf € 195). Cycletours bestaat 30 jaar en daarom trakteren zij elke lezer van Op Pad op een korting van € 30 p.p. Deze aanbieding is geldig mits geboekt voor 21 april 2011. Meer informatie: (020) 521 84 00 of www.cycletours.nl. Bij boeking vermelden dat je gebruik wilt maken van de Op Pad korting.
De tocht door het dal van de Koprucay is wondermooi. De bladeren van de platanen knallend geel, overal mensen bezig rond hun huis. Halverwege de verharde weg naar Yesilbag beginnen we aan de lange klim naar de kale Emerdin Beki-pas op 1781 meter. Ruim 600 meter lager ligt het meer van Beysehir. In de afdaling fi lmt Jan Mark met een camera op zijn helm. Dervis¸ vindt het prachtig. We zetten het op You Tube, beloven we. Vlak voor we Yesilbag en de verharde weg bereiken, fietsen we door een dal met wilde paarden en klaterende watervallen. In de verte de moskee van Çaltepe.
Çaltepe is hard. Toen Erdinc, eigenaar van ons hostal, in 1985 naar school ging, zaten er 120 leerlingen op. Nu telt de school acht kinderen, verdeeld over vijf verschillende groepen. Verre van ideaal voor zijn dochter en voor Erdinc reden om begin 2010 zijn geluk in Antalya te beproeven. Hij begon een internetcafé, maar keerde een paar maanden een illusie armer terug. Hoge kosten, weinig opbrengsten, de kilte van de grote stad. Nu is het harken gebla-
zen. Een diplomatieke ruzie tussen Turkije en Israël maakte het er vorig jaar allemaal niet beter op. In 2008 begeleidde Erdinc zo’n 500 Israëliërs over de Saint Paul Trail. Eind 2010 staat de teller op nog geen 100. ‘Maar het leven is goed hier. Ik heb mijn pension, mijn oregano en trekkingbureau en bovenal mijn familie.’ Vlak voor we gaan slapen perst Erdinc nog snel even het leven uit een minischorpioen die is gevlucht voor de hitte van de kachel. Hij straalt geluk uit. ‘Rust lekker jongens, morgen ontbijt op het balkon?’ We missen Turkije nu al.
ISRAËLIËRS Çaltepe is hét centrum van de oregano in Turkije en misschien wel het vriendelijkste dorp op de route. Zo’n 400 ton per jaar wordt er hoog in de bergen van dit verrukkelijke kruid geplukt. Het verdwijnt voornamelijk naar het buitenland. Alleen inwoners van Çaltepe mogen in september oregano plukken. Als je verhuist, ben je je plukrecht kwijt. Dit jaar, om de grond te laten rusten, wordt er niet geplukt. In plaats daarvan wordt de honing uit de bloemen van de oregano gehaald en verkocht op de markt. Maar schijn bedriegt, want het leven in
Zelf mountainbiken over de Saint Paul Trail? Op onze website komen alle praktische zaken uitgebreid aan bod. Zoals: globale routebeschrijving van dag tot dag, handige adressen, telefoonnummers en veel meer. Ook kun je hier een video bekijken die we maakten tijdens de tocht.
oppad.nl
Download de pdf met praktische informatie
2 - 2011
OP1102_mtbTurkije_2 105
105
11-02-2011 10:05:34
