NEUROLOGIE
Ruggenprik in Dagbehandeling ONDERZOEK
U wordt op
dag
om
verwacht op de poli/afdeling
uur .
• Als u verhinderd bent, wilt u dit dan tijdig melden en een nieuwe afspraak maken? • Wij verzoeken u om 10 minuten voor het onderzoek aanwezig te zijn in verband met de administratieve afhandeling.
Ruggenprik in Dagbehandeling Uw behandelend arts heeft met u afgesproken om bij u een ruggenprik te doen. Bij dit onderzoek prikt de arts met een naald tussen de onderste ruggenwervels en tapt een beetje vocht af uit het wervelkanaal. Dat wordt vervolgens in het laboratorium onderzocht.
Voorbereiding Voor dit onderzoek zijn geen speciale voorbereidingen nodig. Neem naar het ziekenhuis pyjama en toiletspullen mee. U moet na de ruggenprik namelijk twee uur in bed blijven. U meldt zich op het afgesproken tijdstip bij de afdeling waar u wordt verwacht. Een verpleegkundige wijst u uw bed, geeft verdere uitleg en stelt u enkele vragen. U kleedt u om en trekt uw pyjama aan.
Het vocht dat in het wervelkanaal (de ‘ruggengraat’) en rond de hersenen zit heet liquor. Daarom wordt de ruggenprik ook wel liquoronderzoek genoemd.
1
Het onderzoek
Complicaties
U hoeft voor het onderzoek niet van de afdeling af: de arts komt hiervoor naar uw kamer. Het onderzoek kan in twee houdingen worden gedaan: • U gaat op uw bed liggen, op uw zij met opgetrokken knieën. • U zit op de rand van uw bed met uw voeten op een stoel en buigt in deze houding voorover. In beide houdingen hebt u een bolle rug: de wervels staan dan iets verder van elkaar, waardoor de ruimte ertussen goed bereikbaar is. De arts bekijkt in welke houding het onderzoek het best gedaan kan worden.
Misschien vraagt u zich af of het kwaad kan om met een naald in het ruggenmerg te prikken. Ter hoogte van de onderste ruggenwervels zit echter geen ruggenmerg meer, alleen vloeistof. Het aanprikken levert dan ook geen gevaar op voor het ruggenmerg. Er is dus ook geen risico op verlammingsverschijnselen. Rond de wervels lopen zogenoemde zenuwwortels. Een enkele keer worden deze geraakt bij het aanprikken; dit merkt u aan een korte pijnlijke scheut. Het kan geen kwaad. Soms lukt het aftappen van het vocht niet in één keer. Dan wordt de prik iets hoger of iets lager opnieuw gegeven.
De verpleegkundige zal u helpen om in deze houding stil te blijven liggen/zitten. De arts ontsmet het onderste deel van uw rug met desinfecterende vloeistof. Vervolgens prikt hij/zij op die plaats met een naald in uw rug tussen de wervels door. De prik kan even pijnlijk zijn. Via de naald vangt de arts een beetje vloeistof (liquor) op in buisjes. Daarna trekt hij of zij de naald terug en plakt een pleister op het wondje. Vaak wordt er daarna nog bloed afgenomen uit uw arm.
Na het onderzoek Na afloop van het onderzoek moet u twee uur lang plat in bed blijven liggen. U mag wel op uw zij draaien. Na twee uur mag de hoofdsteun iets omhoog. Deze maatregelen zijn bedoeld om te voorkomen dat u hoofdpijn krijgt. Door het aftappen van de liquor is de vloeistofdruk in de wervelkolom en uw hoofd namelijk iets afgenomen, wat hoofdpijn kan veroorzaken. Na de twee uur bedrust komt u langzaam weer overeind en uit bed. Wanneer u geen klachten hebt, kunt u na toestemming van de arts naar huis. Laat iemand u ophalen, reis niet alleen en bestuur niet zelf een auto. U kunt namelijk nog wat licht in uw hoofd zijn.
De arts en verpleegkundige vertellen u tijdens het onderzoek steeds wat er gaat gebeuren. U kunt dan ook uw vragen stellen.
2
Weer thuis
Dit is misschien niet makkelijk op te brengen, maar wij adviseren u om dit toch te proberen. In de meeste gevallen zullen de klachten dan afnemen. Als u na de extra 24 uur bedrust nog hoofd- of nekpijn hebt, neem dan contact op met de behandelend arts.
Thuisgekomen moet u het de rest van de dag en de daarop volgende dag rustig aan doen: niet sporten, geen zwaar werk doen, regelmatig even rust nemen. Wanneer u zich goed voelt, kunt u daarna alles weer doen. Mocht u last van koorts krijgen, neem dan direct contact op met uw specialist (overdag), of met de dienstdoende huisarts (‘s avonds en ‘s nachts, én als het niet lukt om uw specialist te pakken te krijgen).
Tip
Hoofd- en nekpijn
Cola drinken helpt soms ook tegen de hoofdpijn (mag ook light cola zijn).
Ongeveer 10 tot 20% van de mensen die een ruggenprik hebben gehad, krijgen de eerste dagen na het onderzoek last van hoofdpijn en/of nekpijn. Dit komt doordat er wat vocht uit het wevelkanaal is gehaald, waardoor de druk in de wervelkolom en het hoofd tijdelijk verlaagd zijn. Wanneer de pijn duidelijk vermindert als u gaat liggen, weet u dat het een gevolg is van het onderzoek. Het is belangrijk om u in dat geval aan de volgende instructies te houden, anders loopt u de kans dat u langdurig last blijft houden van hoofdpijn: • Ga bij hoofd- en/of nekpijnklachten plat in bed liggen, op uw rug of op uw zij, met maximaal één kussen. • Vertel aan de verpleegkundige dat u last hebt van pijn; die kan het zo nodig met de arts bespreken. • Blijf 24 uur in bed (naar het toilet gaan mag wel). • Is de hoofd- of nekpijn na 24 uur niet verdwenen, blijf dan opnieuw 24 uur in bed.
Tot slot Als u na het lezen van deze informatie vragen hebt, kunt u terecht bij de afdeling waar u de ruggenprik hebt gekregen of bij uw behandelend arts. U vindt het telefoonnummer in het adreskader achterin deze folder. U krijgt de uitslag tijdens uw eerstvolgende afspraak op de poli.
3
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Neurologie 088 - 320 39 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
4
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
NEU 05/08-’08
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
