persoonsgerichte ééndaagse dagbehandeling

persoonsgerichte ééndaagse dagbehandeling

Afdeling Psychiatrie & Psychologie

Versie 04.10.13

1

Inhoudsopgave 1. Algemene informatie

3

1.1 Vorm van de behandeling

3

1.2 Behandelteam

4

1.3 Route

5

2. Dagprogramma van de persoonsgerichte eendaagse behandeling

5

3. De verschillende onderdelen nader toegelicht

5

3.1 Plangroep

5

3.2 pauze

5

3.3 Aandachtsgerichte oefening

5

3.4 Psychodynamische therapie

6

3.5 Beeldende therapie

6

3.6 Psychomotore therapie

6

3.7 Doelenbespreking

7

3.8 Medicatie

7

3.9 Overige therapieën

8

4. Relatie en/of gezinsgesprekken

8

5. Evaluatie

8

6 Continuïteit en inzet

8

6.1 Afspraken m.b.t. aan- en afwezigheid

8

7 Praktische zaken

9

8 Aanmelding en intake

10

9 Overige informatie

10

2

1. Algemene informatie In deze folder leest u meer over de eendaagse persoonsgerichte dagbehandeling en over de losse zelfbeeldmodule. De eendaagse persoonsgerichte dagbehandeling kan een goede keuze zijn wanneer u al eerder een behandeling hebt gehad die praktisch en gericht was op vermindering van uw klachten, maar waarbij moeilijk bleek om deze klachten te verminderen of er anders mee te leren omgaan.

De behandeling is bedoeld voor mensen die vastlopen in steeds dezelfde patronen. Daarbij kunt u denken aan bijvoorbeeld: - faalangst/ perfectionisme/overmatig controle willen houden, - moeite met het toelaten van emoties, of het delen en hanteren van gevoelens in relatie tot anderen - grenzeloosheid of zelfopoffering. - gebrek aan eigenwaarde of overmatige zelfkritiek - moeite met keuzes en sturing aanbrengen - moeite met vertrouwen, kritiek geven of ontvangen.

En zo nog veel meer wat steeds weer opnieuw tot spanning, burnout, angst of depressie kan leiden of deze klachten in stand houdt. De behandeling richt zich dan ook niet zozeer op de klachten zelf alswel op het bewustworden en anders leren omgaan met deze valkuilen.

1.1. Vorm van de behandeling Voorafgaand aan instroom of deelname aan de persoonsgerichte dagbehandeling vindt een indicatiestellinggesprek plaats met uw behandelcoördinator. Er wordt met u gekeken of dit behandelaanbod passend is voor u en zo nodig vindt nog een diagnostische screening plaats. Spoedig daarna verneemt u wanneer u kunt beginnen met de behandeling.

- De persoonsgerichte dagbehandeling vindt plaats op woensdag en duurt van 9.30 tot 15.30 uur. - De behandelgroep is een open groep en bestaat in principe uit maximaal 9 tot 10 personen.

3

- Een open groep betekent dat er tussentijds nieuwe mensen in de groep kunnen komen en dat anderen de groep weer verlaten. - Er wordt gewerkt aan de hand van een individueel behandelplan dat de behandelcoördinator in overleg met u opstelt. Daarin staan uw eerste doelen waaraan u wilt werken, door u geformuleerd. Wanneer u het samen eens bent over uw behandelplan kan de behandeling van start gaan. - Per periode van 10 weken vindt er een evaluatie plaats samen met een delegatie van het behandelteam in de plangroep. Indien u voor de maximale periode van 40 weken deelneemt aan de behandeling, vinden er dus maximaal 4 evaluatiemomenten plaats. - Naast de eendaagse dagbehandeling is het indien de behandelcoördinator dit voorstelt, mogelijk om één of een aantal andere therapieën op een andere dag te volgen, indien dit past binnen uw algehele behandelplan. - De eendaagse dagbehandeling beslaat in principe een periode van 40 weken, waarbij u in de eerste 20 weken beeldende therapie zult volgen en vervolgens in de laatste 20 weken psychomotore therapie. - Tegen de tijd dat u uw dagbehandeling afrondt wordt met u overlegd of een vorm van nazorg (bijv. deelname aan de PAAZ-nazorggroep),of andere vervolgzorg , zinvol is.

1.2 behandelteam Behandelteam Uit de grote groep medewerkers die op de afdeling Psychiatrie en Psychologie werken is een kleine groep verantwoordelijk voor de eendaagse persoonsgerichte dagbehandeling. Zij hebben inzage in uw persoonlijk dossier en houden uw ontwikkelingen bij.

Dit kernteam bestaat uit: E. D. van den Assem,

klinisch psycholoog/psychotherapeut en verantwoordelijk voor de coördinatie van de behandeling

J. van Trier, psychiater,

medisch eindverantwoordelijk

A. A. van der Horst,

sociotherapeut/verpleegkundige

G. Galama,

psychomotoor therapeut

L. ter Haar,

beeldend therapeut

Een stagiaire psychologie. Een stagiaire psychomotore therapie 4

1.3. Route De therapie vindt plaats binnen de zijvleugel van het st. Antoniusziekenhuis Leidse Rijn, afdeling Psychiatrie en Psychologie (route 38). U kunt plaatsnemen in de wachtkamer.

2. Dagprogramma van de persoonsgerichte eendaagse behandeling Dag programma van de persoonsgerichte eendaagse dagbehandeling woensdag 9.00 - 9.30

Inloop

9.30 - 10.45

Plangroep - A. A. van der Horst en stagiaire

10.45 - 11.00

Pauze

11.00 - 12.15

Aandachtsgerichte oefening, gevolgd door psychodynamische groepstherapie E.D. van den Assem en cotherapeut

12.15 - 13.15

Lunchtijd

13.15 - 14.45

Beeldende therapie (eerste periode van 20 weken)/ psychomotore therapie (tweede periode van 20 weken) afsluiting met aandachtsgerichte oefening

14.45 - 15.00

Theetijd en afspraken

15.00 – 15.30

Doelenbespreking - A. A. van der Horst en stagiaire

3. De verschillende onderdelen nader toegelicht

3.1 Plangroep In de plangroep bespreekt u hoe u in de afgelopen week bezig bent geweest met de doelen die u uzelf gesteld had in de doelenbespreking. Er is ruimte om problemen of vragen te bespreken en met elkaar te onderzoeken hoe hiermee om te gaan.

3.2 Pauze De ervaring leert dat deelname aan de dagbehandeling intensief is. Het is belangrijk dat u de tijd tussen de therapieën ook gebruikt om te ontspannen

3.3 Aandachtsgerichte oefening U kunt met behulp van aandachtsoefeningen leren om u meer bewust te worden van uzelf, van uw gedachten, uw gevoelens en uw lichamelijke gewaarwordingen. U kunt leren u bewust te worden van patronen in de manier waarop u denkt of doet, - patronen die soms destructief 5

uitwerken. Ook kunt u leren minder automatisch op te gaan in (vaak wisselende) gemoedstoestanden, gedachten of lichamelijke gewaarwordingen. Dat kan u helpen om in allerlei omstandigheden beter bij uzelf te blijven en u steviger te voelen.

3.4 De Psychodynamische therapie In deze groep worden wensen, angsten, gevoelens, gedachten en fantasieën besproken, kortom alles wat in u leeft. Heel belangrijk is te praten over wat u beleeft ten aanzien van groepsgenoten, therapeuten en de groep als geheel. Het motto in deze groep is: “geen daden maar woorden”. Dat zal soms, vooral in het begin, niet gemakkelijk zijn. Veel mensen vinden het vooral moeilijk te praten over zogenaamde negatieve gevoelens zoals schaamte, boosheid of jaloersheid en om verlangens uit te spreken. Gevoelens die u hier krijgt zijn vaak een herhaling van wat u eerder heeft beleefd en kunnen herkenbaar zijn voor anderen. De therapeuten helpen dit alles te verhelderen. De groepssituatie is een ‘experimenteerveld’ waar u dingen kunt uitproberen die u buiten de afdeling zou nalaten omdat ze tot vervelende sociale of maatschappelijke consequenties zouden kunnen leiden.

3.5 Beeldende therapie Beeldende Therapie is een ervaringsgerichte therapie. Kenmerkend is het gebruik van beeldende middelen, zoals teken- en schildermaterialen, hout, stof, klei en speksteen. Deze middelen worden ingezet om aan uw eigen doelen te werken, die beschreven staan in uw behandelplan. Tijdens het beeldend werken worden uw patronen zichtbaar, en daarmee helder en bespreekbaar. Naast inzicht in gedachten, gevoelens en gedrag biedt beeldende therapie de mogelijkheid om te oefenen met nieuwe vaardigheden en gedrag. Hierdoor kan er meer balans ontstaan tussen denken, voelen en handelen.

3.6 De Psychomotore therapiegroep In de PMT is het lichaam focus van de therapie, met als uitgangspunt dat lichaam en geest één zijn. Het gaat er in de PMT om: • dat u zich bewust wordt van uw lichaam en van de manier waar op u uzelf vorm geeft en laat zien aan de omgeving; • te leren hoe uzelf invloed kan hebben om het omgaan met spanningen en gevoelens van angst, agressie, pijn, warmte, kwetsbaarheid, afhankelijkheid etc.; • te leren om binnen de groep ervaringen uit het verleden die u dwars zitten en 6

blokkeren, te verwerken; • te oefenen met gewenste manieren om vorm en uitdrukking te geven aan uzelf. Hierbij wordt gebruik gemaakt van elementen, oefeningen en technieken uit de dansen gevechtskunst, theater- en energetische bewegingsmethoden. Technieken uit de gevechtskunst kunnen gebruikt worden om letterlijk en figuurlijk meer ruimte in te leren nemen en uzelf te verdedigen. In de dans gaat het erom, met behulp van muziek, uitdrukking te leren geven aan uw gevoelens, herinneringen etc.

3.7 Doelenbespreking Iedere week stelt u doelen waarmee u de aankomende week aan de slag gaat. Het is belangrijk dat u leert de doelen die in uw behandelplan staan op te delen in kleine stappen. Het is daarbij handig om op het volgende te letten: Het doel moet concreet, toetsbaar en haalbaar zijn. Bovendien moet het positief geformuleerd zijn en iets zijn dat u zelf kunt doen; het moet niet teveel afhankelijk zijn van toeval of van andere mensen.

Concreet wil zeggen het is duidelijk wat u ervoor moet doen om het doel te bereiken. Toetsbaar wil zeggen dat u na verloop van tijd kunt vast kunt stellen of het is gelukt. Haalbaar wil zeggen dat het niet te moeilijk moet zijn. “Morgen stoppen met roken” is concreet en toetsbaar, maar waarschijnlijk niet haalbaar en kan leiden tot een gevoel van falen. “Meer bewegen” is haalbaar te maken: bijvoorbeeld een paar keer per week de fiets nemen in plaats van de auto of het openbaar vervoer. Positief geformuleerd. “Aardiger zijn voor Jan” is een beter doel dan “minder ruzie maken met Jan”. “Elke dag een half uur wandelen” is een beter doel dan “minder TV kijken” enzovoort. Niet afhankelijk van anderen. “Vragen of Marie zin heeft om naar de film te gaan”is een beter doel dan “Met Marie naar de film”. Het kan namelijk zijn dat Marie geen zin of tijd heeft en dat is iets wat u niet in de hand hebt.

3.8 Medicatie Het gebruik van medicatie kan een onderdeel zijn van uw behandeling. Bij aanvang van uw behandeling zal voor u een afspraak gemaakt worden met de psychiater. Hij zal met u de wenselijkheid van het gebruik van psychofarmaca bespreken en zo nodig vervolgafspraken met u maken. 7

3.9 Overige therapieën In overleg met de behandelcoördinator is het mogelijk om deel te nemen aan andere therapieën, zoals de depressiegroep, de angst- & paniekgroep, de lijfspraakgroep, de aandachtsgerichte training, de interactie-oefengroep.

4. Relatie- en/of gezinsgesprekken De ervaring is dat het betrekken van anderen die nauw bij u betrokken zijn (ouders, partner, goede vriend) bij de behandeling van essentieel belang kan zijn. Als u of wij van mening zijn dat extra gesprekken met uw partner of gezin een belangrijke bijdrage kunnen leveren in de behandeling, dan onderzoeken wij de mogelijkheden daartoe. Als langer durende systeemdan wel relatietherapie aangewezen lijkt, verwijzen wij in overleg met u naar een behandelaar buiten onze instelling.

5. Evaluatie Per periode van 10 weken vindt er een evaluatie plaats in de plangroep samen met het behandelteam waarbij de voortgang aan de hand van het behandelplan wordt geëvalueerd en het behandelplan eventueel wordt bijgesteld. Tevens geeft u een belangrijk persoon uit uw omgeving een evaluatieformulier om in te vullen. Ter voorbereiding van de evaluatie schrijft u een evaluatieverslag aan de hand van een formulier. Het is belangrijk dat u beschrijft hoe u met de behandeling aan het werk bent geweest en of u de behandeling wilt verlengen en met welk doel.

6. Continuïteit en inzet Uitgangspunt is dat van iedereen verwacht wordt aan alle therapieën deel te nemen tenzij anders is afgesproken. Dat betekent dus dat u aanwezig bent van 9.30 uur tot 15.30 uur.

6.1 Afspraken m.b.t. aan- en afwezigheid Ziekte/afwezigheid: Als u ziek of anderszins verhinderd bent, verzoeken we u zich tussen 8:30 – 8:55 af te melden via de sociotherapeut (088-3204493) of het secretariaat van de afdeling Psychiatrie en Psychologie (088-3204400), of per email bij E. D. van den Assem ([email protected]) én A. A. Horst ([email protected]).

8

Wanneer u afwezig bent, profiteert u niet van de behandeling. Bij regelmatige afwezigheid bespreekt de behandelcoördinator met u wat de reden is en of voortzetting van de behandeling zinvol is. Als u afwezig bent zonder bericht, zullen we proberen met u contact op te nemen. Mocht ons dat niet lukken, dan zullen we de door u opgegeven contactpersoon hierover informeren.

7. Praktische zaken Eten en drinken -

Tijdens de pauzes kan er gebruik worden gemaakt van koffie en thee. Er wordt echter wel verwacht dat u uw eigen lunch meebrengt.

-

Er wordt geen eten en drinken genuttigd tijdens de verschillende therapieonderdelen. Water is toegestaan, mits daar een goede reden voor is en dit van te voren wordt aangegeven.

Vertrouwelijkheid -

Alles wat in de behandelgroep besproken wordt, is vertrouwelijk. Dat betekent dat u niet met anderen dan uw groepsgenoten informatie uit de groep mag delen. U mag natuurlijk wel met anderen delen wat u zelf ervaart binnen de behandeling, mits u daarbij de privacy van uw groepsgenoten waarborgt.

-

Zonder uw toestemming wordt geen informatie aan derden verstrekt. Bij de intake wordt uw toestemming gevraagd voor het versturen van de intakebrief aan huisarts en/of verwijzer. Na afloop van de behandeling wordt met uw toestemming een ontslagbrief verstuurd aan de huisarts; deze brief wordt vooraf met u besproken.

Mobiele telefoons -

Telefoons mogen niet aanstaan tijdens therapieën, tenzij vooraf gemeld is dat er een zeer belangrijk telefoontje verwacht wordt.

Roken -

Roken binnen het gebouw is niet toegestaan.

Ringband -

Er wordt in de loop van de behandeling veel geschreven: evaluaties, behandelplan, huiswerkopdrachten vanuit therapieën, losse informatie, stemmings- of dagboekformulieren. De aanschaf van een ringband om alles wat geordend te houden is aan te raden.

9

Vakanties -

In overleg zijn korte vakanties in de behandelperiode mogelijk. We adviseren lange vakanties uit te stellen tot na de behandeling.

E-mail -

Tegenwoordig is email een praktisch hulpmiddel om elkaar goedkoop en snel te bereiken. Er bestaat een gering risico dat deze privé-informatie ergens op het internet onderschept zou kunnen worden. Wij gaan ervan uit dat als u zelf met ons via email contact opneemt, u daarmee akkoord gaat. Wijzelf gebruiken email voor het versturen van korte reacties op uw eigen berichten. Als wij van onze kant het initiatief nemen om u een bericht per mail te sturen, vragen wij u daar eerst toestemming voor.

Huiswerk -

Huiswerk voor de cognitieve therapie kunt u per mail versturen aan de behandelcoördinator en de stagiaire of in de plangroep inleveren bij de stagiaire.

8. Aanmelding en intake Een huisarts, medisch specialist of een andere behandelaar in de geestelijke gezondheidszorg kan u verwijzen naar onze afdeling Psychologie en Psychiatrie. Na de aanmelding vindt eerst een poliklinisch contact plaats, het zogeheten intakegesprek, gevolgd door een tweede gesprek bij de psychiater. De aanwezigheid en deelname van naast betrokkenen (echtgenoot/partner/ ouder/kind) kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verhelderen van de problemen.

Voor het maken van een intake-afspraak en/ of vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat van de afdeling psychiatrie & psychologie.

9. Overige informatie Voor vragen en/ of klachten over de behandeling kunt u contact opnemen met de behandelaars of het afdelingshoofd. Ook is er de mogelijkheid om gebruik te maken van de onafhankelijke klachtencommissie en de eveneens onafhankelijke patiëntenvertrouwenspersoon.

10