R.T.G. – Samenleving OPENBAAR Korte aantekeningen van de bijeenkomst van 8 januari 2013 Aanvang: 19.30 uur Aanwezig:
Voorzitter: Dhr. A. Walter De leden: de heren Pennings, Frenken, Luiten, Hartemink, Jacobsen en Wikkerink en mevrouw Hoezen. Namens het college: wethouder H. Rijks en de heer F. Siemes (agendapunt 1) RTG-griffier: mevr. E.J.A.H. Smit
1. Voorstel tot vaststelling beleidsplan schuldhulpverlening 2014-2016. Inspreker: de heer W. Smits De heer Smits zegt zich betrokken te voelen bij mensen die met de schuldhulpverlening te maken krijgen. Hij helpt regelmatig mensen die hierbij betrokken raken. Mensen die in de schuldhulpverlening terecht komen zijn vaak ontwetend wat te doen. Zij weten niet wat hun rechten zijn. Deurwaarders zijn vaak intimiderend. Men houdt vaak geen rekening met de beslagvrije voet. Hij pleit voor goede juridische bijstand voor de mensen die hiermee te maken krijgen. Vragen aan de heer Smits: Vraag: U geeft een weergave welke impact het kan hebben als je hierin terecht komt. Is het goed dat de regierol richting gemeente gaat? Vraag: U roept op om iets te doen aan preventie. Wat is hierin dan de taak van de gemeente? Vraag: U zegt; men weet niet wat de beslagvrije voet werkt. Gaat dit over medewerkers van de schuldhulpverlening of over de deurwaarders? Vraag: Zou het dan helpen om van de gemeente helderheid te krijgen? Vragen aan het college. Vraag: Heeft het terughalen van taken gevolgen voor de hoofdovereenkomst met de Stadsbank?
Vraag: Detachering van een intaker is het verleggen van werkzaamheden naar de voorkant. Waarom heeft dit meer kosten tot gevolg?
Antwoord: Dit valt of staat met de persoon. Het maakt niet uit of deze vanuit de gemeente komt of niet. Expertise is noodzakelijk. Antwoord: Het geven van goede voorlichting. Antwoord: De meningen kunnen hierover verdeeld zijn. Er is een eigen willekeur bij deurwaarders om dit in te vullen. Antwoord: Ja.
Antwoord: Een intaker wordt bij ons gedetacheerd voor een jaar. Dit heeft geen gevolgen op termijn van een jaar. Daarna moeten wij kijken hoe, als het goed loopt, willen wij dit structureel gaan maken en wat dit voor gevolgen heeft voor de overeenkomst met de Stadsbank. Antwoord: Op dit moment maken wij gebruik van de Stadsbank voor alle reguliere indicatiestellingen. Dit is een intake. Als je per jaar 50 intakes afneemt dan betaal je daar een bepaalde prijs voor. Wij gaan nu voor 16 uur per week een intaker van de Stadsbank onder de vlag van de gemeente brengen. De meerkosten zitten in de loonkosten van de medewerker van de Stadsbank. Belangrijk is dat mensen terecht komen bij de Stadsbank als zij hier klaar voor zijn en dat wij kunnen werken aan een totaal plaatje;
Vraag: Pag. 13 visie op schuldhulpverlening. 1gezin, 1 regisseur en 1 plan, valt dit hier onder? Dit staat er niet expliciet in. Kunnen wij dit toevoegen?
Vraag: Pag. 18 van de notitie. Voornemen om woningcorporatie, energie en hulpverleners bij elkaar te brengen. Hier zit een stukje spagaat in; wettelijk kan dit niet. Hoe wordt dit aangepast? Vraag: Pag. 22 en 23. Schuldhulpmaatje opstarten. Gaat u de kerken hierbij betrekken? Hoe gaat u dit aanpakken dat dit van de grond komt? Vraag: Wat kunnen wij als gemeente doen op het moment dat er een deurwaarder aan de deur komt? Wat is dan het proces?
Vraag: Je kunt als gemeente ook in contact treden met deurwaarders over eventuele doorverwijzing. Is het mogelijk om, vanuit deze nieuw opzet, afspraken te maken met de belastingdienst? Vraag: De prognose is minder dan de afgelopen jaren. Is dit al gedaan met het oog op preventie? Vraag: Als het goed gaat. Gaan wij dan die persoon van de Stadsbank in dienst nemen?
Vraag: Vanaf welk moment naar de Stadsbank? Wat is de scheidslijn?
dus ook aan de achterliggende problematiek. Antwoord: Schuldhulpverlening is onderdeel van een Wmo-operatie die je met z’n allen uitvoert. Wij willen zoveel mogelijk zaken, lokaal aanpakken. Dit wordt toegelicht op pagina 35 van het Beleidsplan. Antwoord: De basis hiervan is een stukje vertrouwen. Snellere signaleringen. Samenwerking is goed, er is een goede communicatie. Antwoord: Dit doen wij al. De contacten zijn al gelegd. Antwoord: Wij moeten vooraf al communiceren en publiceren wat men kan doen als dit voorkomt. Waar men terecht kan. Als de deurwaarder aan de deur staat is er al een heel proces aan vooraf gegaan. Situatie is dan al behoorlijk geëscaleerd. Dit zullen wij nooit kunnen voorkomen. Wij proberen mensen veel sneller naar ons loket te halen. Wij hebben in het kader van de preventie al veel activiteiten. Gemeente/Stadsbank neemt contact op met de deurwaarder om een pas op de plaats te laten maken met incasso activiteiten. Vervolg stap is dan een gesprek om te kijken wat er nu allemaal aan de hand is. Eerst een minnelijk traject, daarna een wettelijk traject. Antwoord: Wij gaan proberen uw opmerkingen onder hun aandacht te brengen.
Antwoord: Als wij op deze manier gaan werken verwachten wij het aantal intakes terug te kunnen brengen. Dit is een streven. Antwoord: Wij gaan dan kijken hoe het zit met de budgetten die wij daarvoor krijgen en nog hebben. Als de situatie verbeterd en wij kunnen met iets meer geld problemen aan de achterkant voorkomen, dan moeten wij dit ook structureel maken. Antwoord: Mensen melden zich met financiële problemen bij het zorgloket van de gemeente. De intaker - die nu bij de Stadsbank werkt - wordt onze vaste intaker voor 2 dagen in de week aan het loket. Deze intaker maakt een inventarisatie van alle schulden. Die kijkt naar de motivatie. Er wordt een plan van aanpak gemaakt en er komt een advies. Dit advies behelst meestal het openen van een budgetbeheerrekening en een schuldregeling. In Nederland zijn wij verplicht eerst minnelijk traject op te starten. Dus alle schuldeisers aanschrijven of zij akkoord kunnen gaan. Gaat één ervan hier niet mee akkoord dan kan het richting wettelijke schuldsanering. Op dat moment vindt overdracht plaats, organisatie/Stadsbank. Na het tekenen van het plan van aanpak door de cliënten, als zij akkoord gaan met de voorstellen, geven de gemeente een beschikking af tot toetreding of weigering tot
2
Vraag: Er wordt een dringend beroep gedaan op de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. Wilt u dit nog eens toelichten?
Vraag: Daarin vervult de gemeente dan een doorverwijzende taak? Vraag: De eerste stap is dus laagdrempeliger. Kan het traject ertussen dan korter?
Vraag: U spreekt over die overdracht die op enig moment plaats vindt. Dit lijkt dan weer strijdig met de regierol, 1 regisseur, 1 plan, 1 gezin.
Vraag: Op pagina 24 een opmerkelijke uitspraak. U ligt daar een categorie mensen uit. Hoe gaat u deze categorie mensen helpen om problemen te voorkomen? Want u kent die problemen al. Vraag: U zegt Competensys gaat een onderzoek doen. Terwijl u schrijft dat het zich al voordoet. Hier zit een spagaat in.
Vraag: Er zijn ook andere begeleidingsinstellingen. De begeleiding vervalt vanuit de Awbz op 1 januari 2015. Hoe haakt u aan op het dreigende vervallen van de begeleiding? Als wij die mensen kennen dan zou het makkelijk zijn om ze een aanbod te doen. Vraag: Wat is de plaats van het loket? Vraag: De wet is 1 juli 2012 van kracht geworden. Waarom nu pas een beleidsnota?
Vraag: Een deel van de taken wordt nu weer terug gehaald. Wat is nu substantieel anders en wat was de originele besluitvorming om die taak uit te gaan besteden. Wat is er nu anders?
de schuldhulpverlening. Na afgifte van de beschikking wordt het dossier binnen de Stadsbank overgedragen naar de afdeling schuldhulpverlening c.q. schuldregeling en daar wordt een schuldregeling opgestart. Antwoord: Wanneer mensen zelfstandig een huishouding voeren komen ze soms op de één of andere manier in de schuldenproblematiek. Dat doe je niet als je zelfredzaam bent. In heel veel gevallen gaat er ergens iets mis. De kunst is met die mensen een route uit te stippelen waarin zij zelf zien waar het mis is gegaan. Als je dan tegen onoverkomenlijke problemen aanloopt dan kun je in sommige gevallen aangewezen zijn op hulp die niet stopt. Dit zou iemand anders kunnen zijn die de verantwoording overneemt voor die persoon. Uitgangspunt moet altijd zelfredzaamheid zijn. Antwoord: Ja. Antwoord: Als mensen aan het loket komen en wij kunnen er meteen mee aan de slag dan zullen wij dit doen. Dat is de eerste winst die wij halen. Antwoord: Als je een bepaalt probleem constateert en je zit in de rol van regisseur dan kan het best zijn dat je de grimeur nodig hebt om even iets bij te werken. Je volgt dan als regisseur het proces en je weet of het gedaan wordt zoals je met elkaar hebt afgesproken. Dit is de rol zoals wij hem zien. Antwoord: Het onderzoek door van Competensys brengt in beeld wat er aan de hand is. Dicht bij de bron kan extra hulp worden ingezet. Antwoord: Hier is iets aan vooraf gegaan. MEE Oost Gelderland heeft vorig jaar een kort onderzoek gedaan binnen de Hameland en geconstateerd dat er bijna bij 1 op de 5 werknemers beslag ligt op het loon. Het onderzoek van Competensys gaat veel breder. Dit is de hele Wwb populatie. Antwoord: Daarom is het goed dat wij ze zo goed mogelijk in beeld krijgen. Dan kunnen wij ook met voorstellen naar de raad komen hoe wij dat stukje begeleiding vorm kunnen gaan geven. Hier moeten wij nu onze aandacht op vestigen. Antwoord: Straks in het gemeentekantoor aan de Hofstraat. Antwoord: Wij zijn hier al druk mee vanaf vorig jaar mei. Wij waren nog in onderhandeling met de Stadsbank over hoe wij nu het eerste, heel belangrijke stukje vorm kunnen geven. Dit heeft meer tijd gekost. Antwoord: De opdracht komt uit Den Haag om het anders te doen. Wij zijn bezig de zelfredzaamheid van mensen op een ander niveau te brengen en de integraliteit hierin te waarborgen. Wij zijn nu met een goede stap
3
Vraag: U gaat uit van minder schuldhulpverlening. De indruk die wij krijgen is dat er op dit moment meer mensen in die situatie terecht komen, vanuit werkloosheid etc. De kans is groter dat er meer aanvragen, komen dan minder. U rijmt u dit met elkaar? Vraag: Bijlage B. Overzicht gemeentelijk budget. Dit was in 2011, € 142.000 in 2012 nog iets meer en in 2013 ‘slechts’ € 120.000 en voor 2014 is € 164.000 begroot. Hoe verklaart u die € 120.000?
Vraag: Dat lagere bedrag voor bijzondere bijstand dat komt dus doordat die mensen op een andere manier geholpen zijn en niet omdat de aanvraag is afgewezen?
bezig om dit herkenbaarder, dichterbij en met betere resultaten naar ons toehalen. Dit is de reden dat wij dit doen. Antwoord: De integraliteit zorgt ervoor dat aanpak in een vroeg stadium een hele belangrijke stap is. Door op deze manier preventief bezig te zijn voorkomen wij een heleboel andere problematiek. Antwoord: U ziet hier de uitgave aan de Stadsbank. De totale uitgave tot en met november staat op € 113.000. Voor december is daar € 12.000 bij gekomen. In het tabelletje eronder ziet u de bijzondere bijstand voor dreigende huisuitzetting, afsluiting water en energie. Deze staat nu maar op € 4.000. Daar zit al een substantieel verschil in. De afgelopen jaren hebben wij daar veel meer voor uitgegeven. De kostenpost, huisuitzettingen, die zijn in heel veel situaties voorkomen. Dit geldt ook voor afsluiting van gas, water en licht. Die uitgaven zijn navenant achter gebleven in 2013. De subsidie voor financiële thuisadministraties is het zelfde. Antwoord: Ja. Er zijn nu maar twee situaties geweest van dreigende huisuitzetting. Dit hebben wij kunnen voorkomen. Wij hebben goede contacten gelegd met de diaconie en de charitas. Wij merken dat zij de afgelopen jaren hun verantwoordelijkheden hierin ook nemen. Wij willen graag met elkaar verbonden worden, want één keer geld geven is symptoom bestrijding en er moet iets gebeuren met de achterliggende problematiek.
De heer Smits zegt te hopen dat als mensen willen helpen zij compassie en empathie hebben. Stap eens naar een deurwaarder. Bij een goede onderhandelaar is alles nog onderhandelbaar. De voorzitter concludeert dat er geen toezeggingen zijn gedaan en dat dit voorstel voor debat naar de raadsvergadering van 21 januari 2014 kan. 2. Raadsmededeling 1/2014 beantwoording vragen PP inzake VNG ledenbrief 109/2014. De heer Wikkerink: De VNG vraagt het college/raad om een standpunt vanwege het onderhandelingsresultaat over de huishoudelijke hulp en de Wmo. Daar zou oorspronkelijk de persoonlijke verzorging in opgenomen worden. Dit gaat niet door. Wij hebben nu in de Achterhoek met het akkoord dat de heer Borstlap gesloten heeft, juist die combinatie willen maken van persoonlijke verzorging en huishoudelijke hulp om daar efficiency winst mee te boeken. Dat was ook het standpunt van de VNG. Dit hebben zij niet gehaald bij het Kabinet. Het gaat er nu om of wij als gemeente dat onderhandelingsresultaat,
Antwoord: De wethouder zegt dat in de raadsmededeling is aangegeven hoe het college er op dit moment tegenaan kijkt. Spreker zegt op 12 december samen met zijn collega’s uit Berkelland, Winterswijk en Oost Gelre bij de heer Borstlap te zijn geweest. Wij hebben daar met elkaar gesproken over, hoe gaan wij nu verder? Wij hebben aangegeven dat wij liever 100% willen overnemen, dan kunnen wij goede combinaties gaan zoeken. Op 12 december hebben wij gekeken naar wat ons nu tegen houdt om een goede ‘proeftuin’ op te zetten. De vragen zijn meegenomen. Morgenmiddag komt de rest
4
waarmee de VNG naar de gemeenten komt, accepteren in relatie tot die ‘proeftuin’ gedachte in de Achterhoek waarin wij juist persoonlijke verzorging en huishoudelijke hulp zouden willen koppelen en daarvoor inverdien aspecten zouden hebben. Uit de raadsmededeling blijkt dat er nog geen informatie over die ‘proeftuin’ gegeven kan worden. Wij willen deze informatie toch wel heel graag hebben om een goed advies aan het college te geven, of zij voor of tegen dit onderhandelingsakkoord moeten stemmen.
Vraag: Wat is de reden dat het gesprek in tweeën geknipt is?
Vraag: U bent daar dus morgenmiddag niet bij namens de gemeente Aalten? U wordt wel 9 januari geïnformeerd?
Vraag: Betekent dit dat u de inhoud van de ‘proeftuin’ nog niet kent? Vóór 15 januari krijgen wij dus een raadsmededeling. Wij zijn ook nog niet zover dat wij zeggen dat u de lijn van de Achterhoek moet volgen. Dit is nogal een principieel punt. 93% van de gemeenten is tegen het ‘los knippen’ geweest. Dan komt er een fooi vanuit Den Haag en dan moet je eigenlijk als gemeente je rug rechthouden en zeggen wij willen die ‘proeftuin’. Wij willen eigenlijk dat heel Nederland die ‘proeftuin’ heeft en daarom zijn wij tegen het onderhandelingsresultaat. Als wij dit voor de Achterhoek kunnen regelen dat wij die ‘proeftuin’ zouden kunnen uitvoeren dan zouden wij heel tevreden kunnen zijn. Dit moet wel op het scherpst van de snede uitgevochten worden.
van de Achterhoek in Ruurlo bij elkaar bij de heer Borstlap. Het lijkt ons verstandig dat wij de bespreking van morgenmiddag afwachten en dat wij dan proberen om vóór 15 januari nog in een raadsmededeling samen te vatten wat daar gezegd is en geconcludeerd wordt. Dit vóór de 15 januari naar u op te sturen en u te vragen wat u hiervan vindt. Dan kunnen wij dat doorgeven aan het VNG. Wij willen wel graag toestemming van u om voorlopig nog, naast de mededeling die in december is gedaan dat wij als Aalten graag 100% willen overnemen, dat wij ons aansluiten in de rangen van de regio en proberen met een gezamenlijk standpunt te komen. Antwoord: Voor de bijeenkomst van 12 december kregen wij de uitnodiging op 7 december. Een aantal wethouders heeft direct aangegeven dan echt niet te kunnen. Antwoord: Nee. Wij hebben op ambtenaren niveau afgesproken dat mensen vanuit de afdelingen elkaar onmiddellijk informeren over wat daar besproken is en dat wij dus met een gezamenlijke raadsmededeling gaan komen. Antwoord: Dat klopt.
De voorzitter concludeert dat er een toezegging is gedaan n.l.: • vóór 15 januari 2014 een raadsmededeling met een samenvatting en conclusies van de bespreking in Ruurlo. De voorzitter concludeert dat de meerderheid van de RTG-leden deze raadsmededeling agendeert voor de raadsvergadering van 21 januari 2014.
5
