RRBOUWRAPPORT 140. Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van B&U-projecten 2010

RRBOUWRAPPORT 140

Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van B&U-projecten 2010

1

RRBouwrapport 140

Algemene BouwplaatsKosten (ABK)

van B&U-projecten 2010

2

RRBOUWRAPPORT 140

Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van B&U-projecten 2010

Het onderzoek is uitgevoerd door het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) te Amsterdam en MML Benchmarkadvies te Maarssen in opdracht van de Stichting Rationalisatie Bouw (RRBouw); de researchstichting van Bouwend Nederland. Bij het samenstelling van dit rapport is door Stichting Research Rationalisatie Bouw en de organisaties die daaraan in opdracht van de stichting hebben meegewerkt een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht. Hoewel aan deze uitgave de uiterste zorg is besteed, kan voor de aanwezigheid van eventuele onjuistheden en onvolledigheden niet worden ingestaan. Stichting RRBouw aanvaardt deswege geen aansprakelijkheid. Door de Stichting Research Rationalisatie Bouw kan geen aansprakelijkheid worden aanvaard indien gegevens uit dit rapport niet mochten leiden tot het bedoelde resultaat of aanleiding mochten geven tot enigerlei schade. Deze uitsluiting van aansprakelijkheid geldt eveneens voor medewerkers die in opdracht van de stichting of van de ingeschakelde organisaties en/ of bedrijven aan de samenstelling van deze rapportage hebben meegewerkt. De in deze publicatie beschikbaar gestelde informatie kan worden gekopieerd voor persoonlijk gebruik, met uitsluiting van elke verdere verveelvoudiging, distributie, commercialisatie of exploitatie onder derden, tenzij met voorafgaande toestemming van de auteur en/ of Stichting RRBouw.

Zoetermeer, februari 2011 Stichting Research Rationalisatie Bouw Postbus 340 2700 AH ZOETERMEER ISBN: 978-90-78963-14-1

3

VOORWOORD Voor u ligt het resultaat van het RRBouw onderzoek naar Algemene BouwplaatsKosten (ABK) in de Burgerlijke en Utiliteitsbouw. ABK zijn kosten, die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid die in het project worden gebruikt, niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend en die niet in het project achterblijven. Doel van het onderzoek is om, uitgaande van recent uitgevoerde projecten van verschillende type, aard en omvang, aan te tonen hoe de hoogte en samenstelling van de ABK hiermee variëren. Het onderzoek verschaft bouwbedrijven informatie over de ABK, waarbij is uitgegaan van een uniforme definitie en het Standaardmodel ABK, waarin de kosten naar functie zijn gerubriceerd. Het onderzoek geeft inzicht in het verschil in hoogte van de ABK, afhankelijk van type, aard en grootte van de bouwprojecten. Dit onderzoek zal bedrijven uitdagen om tot een nauwkeuriger toekenning van de ABK te komen en de uitkomsten daarvan te toetsen aan de uitkomsten van het onderzoek. Als blijkt dat bedrijven structureel hogere percentages kennen dan de landelijke uitkomsten, zal dit bij die bedrijven kunnen leiden tot verbetering van de ABK. Het onderzoek is begeleid door een begeleidingscommissie. Deze commissie bestond uit de volgende leden: • Dhr. R.M. van Essen, A.C. Borst Bouw B.V., Castricum • Dhr. H.M.G. Versleijen, Haegens Bouw Horst B.V., Horst • Dhr. E.G.M. van Zijl, Mens-Zeist Bouw B.V., Zeist • Dhr. B.H.F. Wolferink, Olde Rikkert B.V., Oldenzaal Vanuit Stichting RRBouw is het onderzoek begeleid door: • Mevr. drs. N.N. van Dalen MC, Bouwend Nederland, Zoetermeer Onderzoeks- en adviesbureau: • Dhr. drs. F.J. Jansen, Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), Amsterdam • Dhr. W. Brandhorst, MML Benchmarkadvies, Maarssen De benchmarkgroepen uit het groot- en middelgrootbedrijf van Bouwend Nederland hebben dit onderzoek ondersteund met inhoudelijk advies en aanvullende informatie. Tevens hebben een groot aantal bedrijven deelgenomen aan het pilotonderzoek en het daadwerkelijke onderzoek. Langs deze weg wil Stichting RRBouw de personen die hebben meegewerkt aan dit onderzoek nogmaals hartelijk bedanken. Zonder deze bijdrage zou niet tot dit resultaat zijn gekomen. Veel dank gaat uit naar de leden van de begeleidingscommissie, het onderzoeks- en adviesbureau voor hun betrokkenheid, enthousiasme en de kennis en ervaring die zij beschikbaar hebben gesteld. Zoetermeer, februari 2011

4

INHOUD

Voorwoord...............................................................................................................................................5 Samenvatting en conclusies....................................................................................................................7 Aanleiding, doel en opzet van het onderzoek.......................................................................................14 Het Standaardmodel Algemene BouwplaatsKosten..............................................................................17 Uitkomsten Algemene BouwplaatsKosten.............................................................................................20 Verschillen in Algemene BouwplaatsKosten.........................................................................................28 Verantwoording.....................................................................................................................................32 Bijlagen Overzichtstabellen.................................................................................................................................36 Vragenlijst en checklist..........................................................................................................................38

5

Samenvatting en conclusies 0.1 Het onderzoek In dit onderzoek zijn van 103 bouwprojecten financiële gegevens aangeleverd door 79 bouwbedrijven, alle werkzaam in de B&U. De 103 projecten zijn onderscheiden naar type (woningbouw en utiliteitsbouw), projectaard (nieuwbouw en herstel, verbouw, (groot) onderhoud en renovatie) en grootte (aanneemsom), met als doel de verschillen in relatieve hoogte en samenstelling van de Algemene BouwplaatsKosten (ABK) te kunnen vaststellen. De gegevensverzameling volgt het vooraf opgesteld Standaardmodel ABK. Hierin wordt aangegeven welke kosten tot de ABK worden gerekend. Het Standaardmodel ABK vergroot de onderlinge vergelijkbaarheid.

Aan het Standaardmodel ABK ligt de volgende ABK-definitie ten grondslag: “Algemene BouwplaatsKosten zijn kosten, die direct samenhangen met het bouwobject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid, die: - in het project worden gebruikt, - niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend, - die niet in het project achterblijven.”

Het Standaardmodel ABK bestaat uit acht rubrieken. De eerste rubriek omvat de kenmerken van een project (type, aard en grootte). In de overige zeven rubrieken zijn de ABK naar bouwplaatsfuncties onderscheiden, en omvatten éénmalige en tijdgebonden kosten. Figuur 0.1 geeft een overzicht van het model.

6

Figuur StandaardmodelAlgemene AlgemeneBouwplaatsKosten Bouwkostplaatsen(ABK) (ABK) Figuur 0.1 0.1 Standaardmodel Rubriek 1 Projectkenmerken Type Aard Grootte

Rubriek 2 ABK m.b.t. leidinggevend en ondersteunend personeel Tijdgebonden kosten 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Projectleiding Uitvoering Werkvoorbereiding Calculatie Inkoop Werkenadministratie Kopersbegeleiding

Loon- en salariskosten, inclusief reis-, verblijf- en parkeerkosten

Rubriek 3 ABK m.b.t. voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend en uitvoerend personeel op de bouwplaats Eénmalige kosten Inrichtings- en ontruimingskosten 3.1 3.2 3.3

Voorzieningen voor tijdelijke accommodaties Voorzieningen communicatie en databeheer Voorzieningen voor VGA (veiligheid, gezondheid)

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving

Rubriek 4 ABK m.b.t. inrichting en beheer van het bouwterrein en het bouwwerk Eénmalige kosten

Inrichtings- en ontruimingskosten

Rubriek 5 ABK m.b.t. transport en logistiek

Eénmalige kosten


Rubriek 6 ABK m.b.t. tijdelijke aansluitingen

Eénmalige kosten


Rubriek 7 ABK m.b.t. inzet klein materieel

Eénmalige kosten


Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving

Rubriek 8 ABK m.b.t. alle overige voorzieningen, voor zover niet in voorgaande posten begrepen Eénmalige kosten



7

0.2 ABK opslagpercentage van alle B&U-projecten De ABK van alle 103 B&U-projecten (projecten met een aanneemsom tussen € 250 duizend en € 10 miljoen) bedroegen gemiddeld 13,0 % van de totale directe projectkosten, exclusief het aandeel van de ABK daarin (zie figuur 0.2). De grootste bijdrage aan dit percentage komt van loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel: 6,3 %-punt (rubriek 2). Voorzieningen voor transport en logistiek maken voor 2,2 %-punt deel uit van het totale ABK- percentage (rubriek 5). Kosten van inrichting en beheer van de bouwplaats omvatten 1,4 %-punt van de ABK (rubriek 4). Voorzieningen voor personeel op de bouwplaats (rubriek 3) maken voor 1,1 %-punt deel uit van de ABK. De aandelen van de kosten van Tijdelijke aansluitingen (rubriek 6), Inzet van klein materieel (rubriek 7) en Overige voorzieningen (rubriek 8) zijn elk minder dan 1 %-punt van de ABK.

Opslag % ABK

Figuur 0.2 Alle B&U-projecten Gemiddeld opslagpercentage1) voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage 14

13,0%

12

0,7 0,7 0,6

Rubriek 8 Overige voorzieningen Rubriek 7 Inzet klein materieel

10

2,2

8

1,4

Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen

1,1

Rubriek 5 Transport&Logistiek

6 4

6,3

Rubriek 4 Inrichting&Beheer bouwterrein

2

Rubriek 3 Voorzieningen personeel op de bouwplaats

0

Rubriek 2 Salariskosten L&Opersoneel

Alle projecten (103)

8

1) In procenten van de totale directe bouwkosten, exclusief de ABK daarin. Gewogen op basis van de directe bouwkosten.

0.3 Samenstelling van rubriek 2 van de ABK van alle B&U-projecten De loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel, het belangrijkste onderdeel van de ABK, bestaat voornamelijk uit personeel dat:  uitvoerende functies uitoefent: 53% van de ABK m.b.t. loon- en

salariskosten,

 betrokken is in de werkvoorbereiding: 22% van de ABK m.b.t. loon- en

salariskosten, en

 tot de projectleiding behoort: 16% van de ABK m.b.t. loon- en salariskosten en (zie figuur 0.3).

Figuur 0.3 Alle B&U-projecten Samenstelling van de ABK m.b.t. loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel naar functie Alle projecten

Uitvoering Werkvoorbereiding

22% Projectleiding 53%

Inkoop

16%

Calculatie Werkenadministratie

4% 2% 2%

1%

Kopersbegeleiding

9

0.4 ABK opslagpercentage in de woningbouw naar projectaard

 Voor nieuwbouwprojecten in de woningbouw is het ABK-percentage 13,6.  Voor projecten in de herstel, verbouw, (groot)onderhoud en renovatie in de woningbouw is het ABK- percentage 13,1.

Verhoudingsgewijs is het aandeel van de belangrijkste ABK-kostenpost (loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel groter in de herstel en verbouw dan in de nieuwbouw (zie figuur 0.4).

Figuur 0.4 Woningbouw Gemiddeld opslagpercentage1) voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage 16

13,6%

14

13,1%


Opslag % ABK

12 Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen

10


8 6


4


2 0 Nieuwbouw

1)

10

Herstel, verbouw, onderhoud


In procenten van de totale directe bouwkosten, exclusief de ABK daarin. Gewogen op basis van de directe bouwkosten.

0.5 ABK opslagpercentage in de utiliteitsbouw naar projectaard  Voor nieuwbouwprojecten in de utiliteitsbouw is het ABK- percentage 11,7.  Voor projecten in de herstel, verbouw, (groot)onderhoud en renovatie in de utiliteitsbouw is het ABK- percentage 13,1. Ook in de utiliteitsbouw is het ABK- aandeel van de loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteund personeel in de herstel en verbouw groter dan in de nieuwbouw.

Figuur 0.5 Utiliteitsbouw Gemiddeld opslagpercentage1) voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage 14

Opslag % ABK

12

13,1% 11,7%

Rubriek 7 Inzet klein materieel

10


8

Rubriek 5 Transport&Logistiek 6 4


2


0


Nieuwbouw

Rubriek 8 Overige voorzieningen

1)

Herstel, verbouw, onderhoud

In procenten van de totale directe bouwkosten, exclusief de ABK daarin. Gewogen op basis van de directe bouwkosten.

11

0.6 ABK opslagpercentage van alle B&U-projecten naar projectgrootte De ABK- opslagpercentages variëren ook met de grootte van de projecten (zie figuur 0.6). De opslagpercentages liggen bij kleine projecten (projecten met een aanneemsom tussen € 250 duizend en € 1 miljoen) gemiddeld hoger dan bij middelgrote projecten (aanneemsom tussen € 1 miljoen en 5 miljoen) en grote projecten (aanneemsom tussen € 5 miljoen en € 10 miljoen). De verschillen worden vooral bepaald door het verschil in aandeel in de ABK van de loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel. Dit daalt bij toenemende projectgrootte. Het tegenovergestelde zien we bij het aandeel van de kosten van transport en logistiek. Dit aandeel is betrekkelijk groot bij de grote projecten en neemt af wanneer projecten kleiner worden.

Figuur 0.6 Projectgrootte Gemiddeld opslagpercentage1) voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage van alle B&U-projecten 18

16,5%


16 13,3%

Opslag % ABK

14

12,1%2

12

Rubriek 7 Inzet klein materieel Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen

10


8


6 4 2


0


0,250-1,0

1,0-5,0

5,0-10,0

Projectgrootte (mln €) 1)

In procenten van de totale directe bouwkosten, exclusief de ABK daarin. Gewogen op basis van de directe bouwkosten. 2) Het betreft hier uitsluitend nieuwbouwprojecten.

Voor verdere uitsplitsingen wordt verwezen naar hoofdstuk 3. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op verschillen in de ABK. Bepaalde oorzaken, zoals projectlocatie (binnenstedelijk bouwen) en toegepaste bouwtechniek, kunnen aanleiding geven tot verschillen. Deze zijn in dit onderzoek niet nader uitgelicht.

12

1. Aanleiding, doel en opzet van het onderzoek 1.1 Aanleiding Algemene BouwplaatsKosten (ABK) zijn onderdeel van de totale kosten van een bouwproject. Het gaat om kosten die te maken hebben met de inrichting en instandhouding van de bouwplaats als tijdelijke productielocatie. Deze kosten hangen niet samen met de verschillende onderdelen van een project en kunnen om die reden niet per project worden toegekend. In de praktijk is lang niet altijd duidelijk hoe hoog de ABK zijn, waaruit zij zijn samengesteld en hoe zij tussen projecten verschillen. Dit onderzoek verschaft bouwbedrijven informatie over de hoogte en de samenstelling van de ABK, waarbij is uitgegaan van een uniforme definitie en het Standaardmodel ABK, waarin de kosten naar functie zijn gerubriceerd. Het onderzoek geeft inzicht in het verschil in hoogte van de ABK, afhankelijk van type, aard en grootte van de bouwprojecten. Het komt daarnaast regelmatig voor dat opdrachtgevers inzicht willen hebben in de omvang van de ABK op een moment dat nog veel onbekend is over de wijze waarop en de omstandigheden waaronder een project moet worden uitgevoerd. Desalniettemin wordt aan het bouwbedrijf vaak gevraagd vooraf opgave te doen van de omvang van de ABK. Dit schept behoefte aan inzicht in de mate waarin de ABK samenhangen met bepaalde kenmerken van bouwprojecten. Op basis van dit inzicht kan, vooraf, beter een beeld worden verkregen van de omvang van de ABK van een bepaald project. Het onderzoek zal bedrijven uitdagen om tot een nauwkeuriger toekenning van de ABK te komen en de uitkomsten daarvan te toetsen aan de uitkomsten van het onderzoek. Als blijkt dat bedrijven structureel hogere percentages kennen dan de landelijke uitkomsten, zal dit bij die bedrijven kunnen leiden tot verbetering van de ABK. Het onderzoek is uitgevoerd door het EIB en MML Benchmarkadvies in opdracht van de Stichting Rationalisatie Bouw (RRBouw); de researchstichting van Bouwend Nederland.

1.2 Doel Doel van het onderzoek is om, uitgaande van recent uitgevoerde projecten van verschillende type, aard en omvang, aan te tonen hoe de hoogte en samenstelling van de ABK hiermee variëren. Deze variatie dient als richtsnoer voor de berekening en opgave van ABK-percentages voor toekomstige projecten. Het onderzoek geeft antwoord op de volgende onderzoeksvragen: 1 Welke projectkosten kunnen als ABK worden beschouwd? 2 Hoe zijn de ABK samengesteld? 3 Hoe hangt de hoogte van de ABK samen met het type, de aard en de omvang van de projecten?

13

Voor de vaststelling van de ABK is de definitie gevolgd, die in eerder onderzoek van RRBouw als volgt is geformuleerd: Definitie “Algemene BouwplaatsKosten (ABK) zijn kosten, die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid, die:   

in het project worden gebruikt, niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend, die niet in het project achterblijven.”

1.3 Opzet van het onderzoek Voor de opzet van het onderzoek zijn drie stappen doorlopen. In de eerste stap is het Standaardmodel Algemene BouwplaatsKosten geconstrueerd. In hoofdstuk 2 wordt het Standaardmodel ABK beschreven. Het Standaardmodel sluit aan op de gangbare bouwkostennormering volgens NEN 2634: 20022 en volgt grotendeels een indeling van de ABK in rubrieken en kostensoorten, zoals door RRBouw op grond van eerder onderzoek is opgesteld. Binnen dit model wordt de ABK-definitie toegepast, zoals hiervoor is omschreven. In het model zijn acht rubrieken onderscheiden. De eerste rubriek betreft algemene projectkenmerken; de overige zeven zijn kostenrubrieken. De rubrieksindeling vormde de basis voor de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 en voor de Toelichting en Checklist bij de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 (zie de bijlage). De projecten zijn vooraf ingedeeld naar drie kenmerken:  Projecttype: woningbouw of utiliteitsbouw  Projectaard: nieuwbouw of herstel, verbouw, (groot)onderhoud en renovatie  Projectgrootte: op basis van aanneemsom, exclusief grondkosten en btw

In de tweede stap is de vragenlijst en de checklist getest bij een beperkt aantal bedrijven (pilotonderzoek). In totaal hebben tien bedrijven aan de pilot meegedaan. Op grond van hun ervaringen, en van de inzichten van een ter begeleiding van het onderzoek opgerichte Klankbordgroep, zijn de vragenlijst en de checklist aangepast. De derde stap betreft de uitvoering van het hoofdonderzoek: een schriftelijke enquête onder 600 bouwbedrijven, werkzaam in de sector B&U, en met ten minste 20 werknemers in dienst. Deze ondergrens is gekozen om voldoende informatie te kunnen verkrijgen van projecten vanaf een zekere, niet te kleine, omvang. 1 2

RRBouw. Algemene BouwplaatsKosten. Gouda, 2003. Nederlands Normalisatie-instituut. NEN 2634 (nl). Delft, 2002.

14

In de hiernavolgende hoofdstukken komen achtereenvolgens aan de orde:  het Standaardmodel ABK (hoofdstuk 2),  de uitkomsten in de vorm van ABK- profielen van projecten naar type, aard en omvang

(hoofdstuk 3),  oorzaken van verschillen in ABK (hoofdstuk 4),  de verantwoording van het onderzoek (hoofdstuk 5),  overzichtstabellen, de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 en de Toelichting en Checklist bij de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 (bijlagen).

15

2. Het Standaardmodel Algemene BouwplaatsKosten (ABK) 2.1 De plaats van de ABK in de begroting ABK zijn kosten die deel uit maken van de totale kosten van een bouwwerk. Het gaat om projectgebonden kosten, die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid, die:  in het project worden gebruikt,  niet direct aan onderdelen van het bouwobject kunnen worden toegerekend,  niet in het project achterblijven.

Figuur 2.1 geeft een beeld van de plaats van de ABK in de begroting van een bouwproject. Daaruit blijkt dat de ABK onderdeel zijn van de totale directe kosten van een bouwproject en niet verward moeten worden met de algemene bedrijfskosten (AK), die geen project-gebonden kosten zijn.

De ABK worden in het onderzoek weergegeven als een percentage van de totale directe projectkosten, exclusief het aandeel van de ABK daarin: dus als percentage van het totaal van de begrotingsonderdelen 1 tot en met 4.

Figuur 2.1 Begrotingsopbouw van een te realiseren bouwproject Nr. Projectgebonden kosten 1. Kosten van directe materialen € 2. Kosten van onderaanneming € 3. Kosten van directe arbeid (eigen personeel) € 4. Materieelkosten, direct toerekenbaar € 5. Subtotaal nr. 1 t/m 4 Algemene BouwplaatsKosten (ABK) 6. % van nr. 5 7. Totale directe projectkosten Niet projectgebonden kosten 8. Algemene bedrijfskosten (AK) % van nr. 7 9. Totale projectkosten Overige opslagen 10. Niet- calculeerbare risico’s % van nr. 9 11. Winst % van nr. 9+10 12. Stelposten, indien van toepassing 13. Aanbiedingsprijs (aanneemsom)

16

€ € € € € € € € €

2.2 Het Standaardmodelmodel ABK Het Standaardmodel ABK, dat aan de bepaling van de ABK ten grondslag ligt, onderscheidt de ABK naar projectkenmerken, aard van de voorzieningen en kostenkenmerken. De projectkenmerken (type, aard en grootte) zijn ondergebracht in Rubriek 1 van het model. De bouwplaatsfuncties zijn onderverdeeld in zeven afzonderlijke rubrieken: – Rubriek 1: – Rubriek 2: – Rubriek 3 – Rubriek 4: – Rubriek 5: – Rubriek 6: – Rubriek 7: – Rubriek 8:

Projectkenmerken ABK m.b.t. leidinggevend en ondersteunend personeel ABK m.b.t. voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend en uitvoerend personeel op de bouwplaats ABK m.b.t. inrichting en beheer van het bouwterrein en het bouwwerk ABK m.b.t. transport en logistiek ABK m.b.t. tijdelijke aansluitingen ABK m.b.t. inzet klein materieel Overige voorzieningen

Rubriek 2 bestaat alleen uit tijdgebonden kosten. De rubrieken 3 tot en met 8 bestaan uit kosten van voorzieningen die eenmalig zijn, en uit kosten die samenhangen met de duur van het gebruik van voorzieningen (tijdgebonden). Het Standaardmodel ABK vormt de basis voor de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 en de Toelichting en Checklist bij de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010. Deze zijn in de bijlagen opgenomen. Tabel 2.2.1 toont een schematische weergave van het Standaardmodel ABK. Voor een volledig overzicht wordt hier verwezen naar de bijlage.

17

Tabel 2.2.1 Het Standaardmodel Algemene BouwplaatsKosten Rubriek 1 Projectkenmerken Type Aard Grootte

Rubriek 2 ABK m.b.t. leidinggevend en ondersteunend personeel Tijdgebonden kosten 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

Projectleiding Uitvoering Werkvoorbereiding Calculatie Inkoop Werkenadministratie Kopersbegeleiding

Loon- en salariskosten, inclusief reis-, verblijf- en parkeerkosten

Rubriek 3 ABK m.b.t. voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend en uitvoerend personeel op de bouwplaats Eénmalige kosten Inrichtings- en ontruimingskosten 3.1 3.2 3.3

Voorzieningen voor tijdelijke accommodaties Voorzieningen communicatie en databeheer Voorzieningen voor VGA (veiligheid, gezondheid)


Rubriek 4 ABK m.b.t. inrichting en beheer van het bouwterrein en het bouwwerk Eénmalige kosten


Rubriek 5 ABK m.b.t. transport en logistiek

Eénmalige kosten


Rubriek 6 ABK m.b.t. tijdelijke aansluitingen

Eénmalige kosten


Rubriek 7 ABK m.b.t. inzet klein materieel

Eénmalige kosten


Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving

Rubriek 8 ABK m.b.t. alle overige voorzieningen, voor zover niet in voorgaande posten begrepen Eénmalige kosten


18


3. Uitkomsten Algemene BouwplaatsKosten 3.0 Samenvattend overzicht uitkomsten ABK De tabellen 3.1 tot en met 3.3 geven een samenvattend overzicht van de ABK-opslagpercentages naar projectaard (nieuwbouw of herstel en verbouw) en projectgrootte (volgens aanneemsommen). Tabel 3.1 betreft de uitkomsten voor het totaal van de projecten. Tabel 3.2 betreft de woningbouwprojecten en tabel 3.3 betreft de utiliteitsbouwprojecten.

Tabel 3.1

Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van alle projecten als percentage van de totale directe projectkosten1), exclusief het aandeel van de ABK daarin, naar projectaard Alle projecten

Projectgrootte (aanneemsom x € 1.000) 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal 1) 2)

Nieuwbouw % ABK 17,6 13,5 12,1 12,8

Herstel, verbouw, (groot)onderhoud, renovatie % ABK 14,3 12,7 . 13,1

Totaal alle projecten

% ABK 16,5 13,3 12,12 13,0

Gewogen op basis van de directe bouwkosten. Het betreft hier uitsluitend nieuwbouwprojecten.

Tabel 3.2 Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van woningbouwprojecten als percentage van de totale directe projectkosten1), exclusief het aandeel van de ABK daarin, naar projectaard Woningbouw Projectgrootte (aanneemsom x € 1.000) 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal 1) 2)

Nieuwbouw % ABK 17,8 14,4 12,7 13,6


Totaal woningbouw

% ABK 16,0 14,3 12,72 13,5


19

Tabel 3.3 Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van utiliteitsbouwprojecten als percentage van de totale directe projectkosten1), exclusief het aandeel van de ABK daarin, naar projectaard Utiliteitsbouw Projectgrootte (aanneemsom x € 1.000) 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal 1) 2)

Nieuwbouw % ABK 17,8 12,1 11,0 11,7


Totaal utiliteitsbouw

% ABK 17,1 12,2 11,02 11,9


Hierna worden ABK-profielen geschetst. De profielen zijn opgesteld voor:  Woningbouwprojecten in de nieuwbouw (paragraaf 3.1)  Woningbouwprojecten in de herstel, verbouw, (groot)onderhoud en renovatie (paragraaf 3.2)  Woningbouwprojecten naar projectgrootte (paragraaf 3.3)  Utiliteitsbouwprojecten in de nieuwbouw (paragraaf 3.4)  Utiliteitsbouwprojecten in de herstel, verbouw, (groot)onderhoud en renovatie (paragraaf 3.5)  Utiliteitsbouwprojecten naar projectgrootte (paragraaf 3.6)

De profielen geven een beeld van:  Type, aard en grootte van de projecten  Totale en gemiddelde aanneemsom  De ABK als opslagpercentage op de totale directe bouwkosten, exclusief het aandeel van de

ABK

 De samenstelling van de ABK naar kostenrubrieken  De samenstelling van de kostenrubriek “Loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel” (rubriek 2)  De samenstelling van de kostenrubriek “Voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend

20

en bouwplaatspersoneel” (rubriek 3)

3.1 ABK Profiel van woningbouwprojecten: nieuwbouw

Opslag ABK: 13,6% (van de totale directe bouwkosten, excl. ABK) Aantal projecten: 46 Totaal aanneemsommen: € 169 miljoen Gemiddelde aanneemsom: € 3,7 miljoen

Samenstelling ABK 16 13,6%

Opslag % ABK

14


12

0,8 0,8 0,7

10

2,6


8

1,4


1,1

6



4

6,2

2


0


Woningbouw nieuwbouw

Samenstelling Rubriek 2

Samenstelling Rubriek 3 13%

23%

11%

52%

15 4%

76%

1%

3% 2%

Uitvoering Werkvoorbereiding Projectleiding Inkoop Calculatie Werkenadministratie Kopersbegeleiding

Tijdelijke accommodaties Communicatie en databeheer VGA

21

3.2 ABK Profiel van woningbouwprojecten: herstel, verbouw, (groot)onderhoud, renovatie Opslag ABK: 13,1% (van de totale directe bouwkosten, excl. ABK) Aantal projecten: 13 Totaal aanneemsommen: € 13 miljoen Gemiddelde aanneemsom: € 968 duizend

Samenstelling ABK 14

13,1%

0,6 1,0 0,3 1,3

Opslag % ABK

12 10

1,3 1,1

8

Rubriek 8 Overige voorzieningen Rubriek 7 Inzet klein materieel Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen Rubriek 5 Transport&Logistiek

6 4

7,5


2


0


Woningbouw herstel en verbouw



20%

9% 8%

52% 83% 25%


22


3.3 ABK Profiel van woningbouwprojecten naar projectgrootte

WONINGBOUW - NIEUWBOUW

Figuur 3.3.1 Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte 20

17,8%


18 14,4%

Opslag % ABK

16

Rubriek 7 Inzet klein materieel 12,7%

14 12


10


8


6 4


2 0 0,250-1,0

1,0-5,0

5,0-10,0


Projectgrootte (mln €)

WONINGBOUW - HERSTEL EN VERBOUW Figuur 3.3.2 Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte 16 14

13,4%

12,3%


12

Opslag % ABK



10 8


6


4 2


0


0,250-1,0

1,0-5,0


23

3.4 ABK Profiel van utiliteitsbouwprojecten: nieuwbouw Opslag ABK: 11,7% (van de totale directe bouwkosten, excl. ABK)

Aantal projecten: 29 Totaal aanneemsommen: € 107 miljoen Gemiddelde aanneemsom: € 3,7 miljoen Samenstelling ABK 14 11,7%

Opslag % ABK

12

0,5 0,6 0,6

10

1,9 8

1,5 0,8

6 4

5,8

Rubriek 8 Overige voorzieningen Rubriek 7 Inzet klein materieel Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen Rubriek 5 Transport&Logistiek Rubriek 4 Inrichting&Beheer bouwterrein

2


0


Utiliteitsbouw nieuwbouw



12% 19%

58%

7% 81% 17% 3% 2%

1%


24


3.5 ABK Profiel van utiliteitsbouwprojecten: herstel, verbouw, (groot) onderhoud, renovatie Opslag ABK: 13,1% (van de totale directe bouwkosten, excl. ABK)

Aantal projecten: 15 Totaal aanneemsommen: € 19 miljoen Gemiddelde aanneemsom: € 1,3 miljoen

Opslag % ABK

Samenstelling ABK 14,0

13,1%

12,0

0,4 0,7 0,4 1,0

10,0


1,4 1,2

8,0

Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen Rubriek 5 Transport&Logistiek

6,0 4,0

8,0


2,0


0,0


Utiliteitsbouw herstel en verbouw



32% 12%

19%

36%

6%

69% 19%

4%

1% 2%



25

3.6 ABK Profiel van utiliteitsbouwprojecten naar projectgrootte

UTILITEITSBOUW - NIEUWBOUW Figuur 3.3.6 Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte

Opslag % ABK

20

17,8%

18


16


14

12,1%

11,0%

12


10


8


6 4


2 0 0,250-1,0

1,0-5,0

5,0-10,0



UTILITEITSBOUW - HERSTEL EN VERBOUW

Figuur 3.3.7 Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte 18

16,3%


16

Opslag % ABK

14

12,4%

12


10


8


6 4 2


0


0,250-1,0

1,0-5,0


26


4. Verschillen in Algemene BouwplaatsKosten 4.0 Projectkenmerken als oorzaak Algemene BouwplaatsKosten zijn kosten waarvan kan worden verondersteld dat zij worden beïnvloed door type, aard en grootte van de bouwprojecten. Dit heeft te maken met verschillen in de wijze waarop de bouwplaats moet worden ingericht en met de organisatie van de werkzaamheden op de bouwplaats. Nieuwbouwprojecten verschillen daarin in het algemeen met projecten op het gebied van herstel, verbouw, onderhoud en renovatie. De schaal waarop projecten worden gerealiseerd oefent ook invloed uit op de hier genoemde factoren, maar is niet specifiek voor nieuwbouw- en herstel- en verbouwprojecten; hoewel eerstgenoemde projecten gemiddeld genomen groter zijn dan laatstgenoemde. Echter, zowel in de nieuwbouw als in de herstel en verbouw is er een variatie in projectgrootte. Sommige nieuwbouwprojecten kunnen kleinschalig zijn en sommige onderhoudsprojecten grootschalig. Verder is er geen vaste relatie tussen projecttype, -aard en -grootte voor wat betreft de keuzes, die bijvoorbeeld moeten worden gemaakt met betrekking tot bouwtechniek en bouwplaatsinrichting. Verschillende oplossingen zijn mogelijk en worden veelal bepaald door preferenties van de opdrachtgever, budget en locale omstandigheden, waaronder regelgeving. Deze specifieke keuzes oefenen invloed uit op de hoogte van de ABK.

4.1 Verschillen in opslagpercentages ABK Woningbouw - Nieuwbouw Figuur 4.1 toont de verschillen in opslagpercentages voor ABK met betrekking tot de woningbouwprojecten; in samenhang met de projectgrootte (uitgedrukt in aanneemsom). In de nieuwbouwprojecten van de woningbouw verschilt de hoogte en de opbouw van de opslagpercentages duidelijk met de omvang van de projecten. Bij de kleine projecten is het opslagpercentage gemiddeld het hoogst (17,8) en neemt af met het toenemen van de projectomvang. De verschillen worden vooral bepaald door het aandeel van kostenrubriek 2 loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel. Het aandeel hiervan in de totale ABK is, vergeleken met de andere rubrieken, verreweg het grootst en blijkt, naar verhouding, bij kleine projecten een groter gewicht te hebben dan bij middelgrote en grote projecten. Bij de grote projecten wegen de voorzieningen voor transport en logistiek weer zwaarder mee in het totaal van de ABK.

Figuur 4.1 Woningbouw - Nieuwbouw Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte 20

17,8%


18 14,4%

Opslag % ABK

16

Rubriek 7 Inzet klein materieel 12,7%

14 12


10


8


6 4


2 0 0,250-1,0

1,0-5,0

5,0-10,0



27

4.2 Verschillen in opslagpercentages ABK Woningbouw – Herstel en verbouw Figuur 4.2 toont de verschillen voor herstel-, verbouwen onderhoudsprojecten in de woningbouw. Hier nemen de opslagpercentages toe het stijgen van de projectomvang. In tegenstelling tot in de nieuwbouw kunnen hier, door een grotere variatie in werkzaamheden, moeilijker schaalvoordelen worden bereikt. De grootste grootteklasse (tussen € 5 miljoen en € 10 miljoen) heeft geen waarnemingen.

Figuur 4.2 Woningbouw - Herstel en verbouw Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte 16 14


13,4%

12,3%


Opslag % ABK

12


10 8


6


4 2


0


0,250-1,0

1,0-5,0


4.3 Verschillen in opslagpercentages ABK Utiliteitsbouw - Nieuwbouw Figuur 4.3 geeft het beeld voor de utiliteitsbouwprojecten in de nieuwbouw. Dit is grotendeels gelijk aan dat in de woningbouw. Ook in de nieuwbouw van de utiliteitsbouw zijn de opslagpercentages gemiddeld genomen het hoogst bij de kleine projecten (17,8%), en liggen lager bij de middelgrote en grote projecten. Ook hier wordt het verschil vooral bepaald door het aandeel van kostenrubriek 2. Duidelijk is dat de kosten voor transport en logistiek, maar ook voor terreininrichting en -beheer, in de grote projecten zwaarder meewegen in de totale ABK voor terreininrichting en -beheer.

Figuur 4.3 Utiliteitsbouw - Nieuwbouw Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte

Opslag % ABK

20

17,8%

18


16


14

12,1%

11,0%

12


10


8


6 4


2 0 0,250-1,0

1,0-5,0 Projectgrootte (mln €)

28

5,0-10,0


4.4 Verschillen in opslagpercentages ABK Utiliteitsbouw – Herstel en verbouw Het beeld van de projecten op het gebied van herstel, verbouw, (groot)onderhoud en renovatie (figuur 4.4) wijkt in de utiliteitsbouw af van dat in de woningbouw. Voor de grotere projecten is het opslagpercentage voor ABK gemiddeld lager dan voor de kleinere. Grotere Utiliteitsbouwprojecten kennen doorgaans een minder grote variatie in werkzaamheden, waardoor, vergeleken met de woningbouw, hier wel schaalvoordelen behaald kunnen worden. Ook hier heeft de grootste grootteklasse binnen het onderzoek geen waarnemingen.

Figuur 4.4 Utiliteitsbouw - Herstel en verbouw Gemiddeld opslagpercentage voor ABK en de samenstelling van het opslagpercentage naar projectgrootte 18

16,3%


16

Opslag % ABK

14

12,4%

12

Rubriek 7 Inzet klein materieel Rubriek 6 Tijdelijke aansluitingen

10


8


6 4 2


0


0,250-1,0

1,0-5,0


4.5 Andere oorzaken Een deel van de variatie in de ABK kan te maken hebben met externe, niet projectgebonden factoren. Hoewel de ABK in het onderzoek eenduidig zijn geformuleerd en gedefinieerd, is gebleken dat bij sommige projecten bepaalde onderdelen van de ABK in de AK (algemene bedrijfskosten) waren opgenomen in plaats van in de ABK. Het gaat hier vooral om de kostenrubrieken 2 en 3. Binnen kostenrubriek 2 (loon- en salariskosten van leidinggevend en ondersteunend personeel) bleken het vooral calculatie, werkenadministratie en inkoop functies te zijn, die niet altijd tot de ABK worden gerekend. Ook kan het voorkomen dat de projectleiding, afzonderlijk als directe kosten, wordt opgegeven, en dus niet begrepen is in de ABK. Binnen kostenrubriek 3 (voorzieningen voor personeel op de bouwplaats) gaat het vooral om de kosten voor VGA. Wanneer onderdelen van de ABK in de AK zijn begrepen, kan worden verwacht dat voor deze projecten de opslagpercentages voor ABK gemiddeld genomen lager zijn dan voor projecten waarbij dit niet het geval is. Een deel van de ABK zit immers in de AK. Nader onderzoek onder de aangeleverde gegevens wijst uit dat dit niet het geval is. Juist bij de projecten, waar ABK-onderdelen in de AK zijn opgenomen,

29

is het opslagpercentage gemiddeld hoger dan bij de projecten waar dit niet het geval is. Andere factoren (projecttype, -aard, -grootte) zijn meer bepalend voor de verschillen. Bepaalde oorzaken, die eveneens aanleiding kunnen zijn tot verschillen in de ABK tussen projecten, zijn in het onderzoek niet nader uitgelicht. De belangrijkste hiervan zijn de projectlocatie en de toegepaste bouwtechniek. De projectlocatie kan van invloed zijn op de hoogte van de ABK. Hierbij kan worden gedacht aan extra voorzieningen, die nodig zijn om op bepaalde locaties te kunnen bouwen; bijvoorbeeld binnen of buiten een bebouwde omgeving. De locatieomstandigheden binnen de bebouwde kom kunnen echter sterk variëren, waardoor een eenduidig onderscheid niet goed mogelijk is. In begrotingen worden ABK, die te maken hebben met buitengewone, door de locatie bepaalde omstandigheden vaak afzonderlijk opgegeven. Daarom is in het onderzoek niet gevraagd naar het onderscheid tussen binnenstedelijke en buitenstedelijke locaties. Dit geldt ook voor de toegepaste bouwtechniek. Veelal wordt voor de realisering van een project meer dan één techniek toegepast. Uit het pilot-onderzoek bleek dat het voor respondenten moeilijk was om een dominante techniek te kunnen aangeven. De toegepaste techniek hangt vaak samen met de schaal waarop gebouwd wordt. Aangenomen mag worden dat de invloed van de bouwtechniek op de relatieve hoogte van de ABK ligt opgesloten in de in het onderzoek geconstateerde verschillen tussen de projectgrootten. Wat de samenstelling van de ABK in rubriek 2 betreft, kan het voorkomen dat er geen strikt onderscheid mogelijk is tussen de kosten van calculatie en werkenadministratie. Dit speelt vooral bij herstel-, verbouwen onderhoudsprojecten in de woningbouw. In de nieuwbouw is dit onderscheid beter mogelijk, en verklaart deels de verschillen in de kostenaandelen van calculatie en werkenadministratie tussen beide projectaarden in het totaal van de ABK in rubriek 2.

30

5. Verantwoording 5.0 Projectsamenstelling en kostenrubrieken ABK Er is in het onderzoek naar gestreefd om gegevens te verzamelen van in totaal tachtig projecten met een min of meer gelijke verdeling tussen projecttype enerzijds en projectaard anderzijds. Tabel 5.1 geeft een overzicht van streefaantallen en resultaat. Als ondergrens is gekozen voor projecten met een aanneemsom van minimaal € 250 duizend; en als bovengrens een aanneemsom van € 10 miljoen. Nieuwbouwprojecten zijn in het algemeen groter dan die op het gebied van herstel, verbouw en onderhoud. Hiermee is in de verdeling over grootteklassen rekening gehouden. In totaal zijn 600 bedrijven aangeschreven met het verzoek de vragenlijst in te vullen voor een vooraf omschreven en recent voltooid project. De omschrijving vooraf diende ervoor de nagestreefde verdeling te kunnen bereiken.

5.1 Aantal projecten naar type, aard en grootte In totaal zijn gegevens van 103 bouwprojecten beschikbaar gekomen; aangeleverd door 79 bedrijven. Op enkele cellen na zijn de meeste (minimale) streefaantallen gehaald. Figuur 5.1 toont de verdeling van de 103 projecten naar grootte van de bedrijven. Daaruit blijkt dat het merendeel (96) van de projecten is aangeleverd door bedrijven met tussen 20 en 200 werknemers in dienst. Deze bedrijven waren in het onderzoek de doelgroep.

Tabel 5.1 Aantal projecten naar type, aard en grootte, streefaantallen en resultaat Projecttype, projectomvang*

Woningbouw 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal woningbouw Utiliteitsbouw 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal utiliteitsbouw Totaal

Projectaard Nieuwbouw Streefaantallen

Resultaat

Totaal

Herstel, verbouw, (groot) onderhoud, renovatie StreefResultaat aantallen

Streefaantallen

Resultaat

5 10 5 20

14 20 12 46

15 3 2 20

9 4 0 13

20 13 7 40

23 24 12 59

5 10 5 20 40

7 14 8 29 75

10 5 5 20 40

7 8 0 15 28

15 15 10 10 80

14 22 8 44 103

*In de kleinste klassen zijn drie projecten begrepen met een aanneemsom < € 250 duizend (gemiddelde aanneemsom € 153 duizend).

31

Figuur 5.1 Het aantal projecten per bedrijfsgrootteklasse van de 79 B&U-bedrijven, die de projecten hebben aangeleverd, totaal 103 projecten

41

Aantal projecten

28

27

6 1 =< 20

21-50

51-100

100-200

> 200

Bedrijfsgrootteklasse (fte)

5.2 Samenstelling van de projectenpopulatie ABK t.o.v. de statistiek bouwvergunningen van het CBS In hoeverre de 103 projecten naar type, aard en grootte een afspiegeling zijn van de totale populatie van projecten toont tabel 5.2. Hier is de samenstelling van het aantal projecten vergeleken met die van het aantal (10.643) in 2009 verleende bouwvergunningen.3 Hieruit blijkt dat de verdeling van het aantal nieuwbouwprojecten naar woningbouw en utiliteitsbouw verhoudingsgewijs niet sterk afwijkt van die van de populatie. Dit geldt niet voor de verdeling van het aantal herstel-, verbouwen onderhoudsprojecten. Hier zijn woningbouwprojecten wat sterker vertegenwoordigd dan utiliteitsbouwprojecten. Naar grootte bezien zijn kleinere projecten in het algemeen onder-, en grotere projecten oververtegenwoordigd.

CBS. Statistiek bouwvergunningen 2009. Opmerking: Bij de vergelijking moet rekening worden gehouden met het feit dat bouwvergunning en bouwproject geen synoniem zijn. Sommige vergunningen kunnen meer dan één project omvatten, en omgekeerd kan voor één project meer dan één vergunning nodig zijn. Verder leiden niet alle vergunningen tot uitgevoerde projecten. Sommige vergunningen worden ingetrokken.

3

32

Tabel 5.2 Samenstelling van de projectenpopulatie van de CBS-vergunningen statistiek en van het ABK-onderzoek naar type, aard en grootte, in procenten van de totale aantallen projecten Projecttype, projectomvang

Woningbouw 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal Utiliteitsbouw 250 - < 1.000 1.000 - < 5.000 5.000 - < 10.000 Totaal Totaal generaal

Projectaard Nieuwbouw

Totaal

Herstel, verbouw, (groot) onderhoud, renovatie VergunABKningenstat. projecten

Vergunningenstat.

ABKprojecten

43 15 4 62

19 26 16 61

22 4 1 27

32 14 0 46

37 12 3 52

22 23 12 57

25 11 2 38 100

9 19 11 39 100

58 14 1 73 100

25 29 0 54 100

34 12 2 48 100

14 21 8 43 100

Bron: CBS Bouwvergunningenstatistiek 2009, EIB.

Vergunningenstat.

ABKprojecten

5.3 Samenstelling van de omzet van hoofdaannemers en van de aanneemsommen van de ABK-projecten naar projecttype en projectaard Tabel 5.3 toont hoe de verdeling van de aanneemsommen naar projecttype en projectaard zich verhoudt tot de omzetsamenstelling van hoofdaannemingsbedrijven in de B&U in 2009. De bedrijven, die de projecten hebben aangeleverd, behoren alle tot het hoofdaannemingsbedrijf in de B&U. De totale aanneemsom van de 103 projecten bedroeg € 309 miljoen. Het grootste deel hiervan (59%) betreft projecten in de woningbouw. Utiliteitsbouwprojecten maken hier voor 41% deel van uit. Deze verdeling komt redelijk overeen met de verdeling van de € 29 miljard omzet van de hoofdaannemers in 2009. Dit geldt ook voor de verdeling naar nieuwbouw en herstel en verbouw binnen de utiliteitsbouw. In de woningbouw heeft de waarde van de projecten in de herstel en verbouw een kleiner gewicht dan op grond van de omzetverdeling van de bedrijven zou worden verwacht. Bedacht moet worden dat een groot deel van de omzet uit herstel, verbouw en onderhoud uit projecten kleiner dan € 250 duizend bestaat. In het onderzoek zijn alleen projecten vanaf € 250 duizend meegenomen. In de utiliteitsbouw zijn projecten in de herstel, verbouw en onderhoud doorgaans groter dan in de woningbouw. Om die reden sluit de omzetverdeling naar nieuwbouw en herstel en verbouw in de utiliteitsbouw beter aan bij die van de aanneemsommen op basis van de projecten. De projecten blijken met betrekking tot hun type een redelijke afspiegeling van de populatie, voor zover die door de vergunningenstatistiek wordt beschreven. Ook is de verdeling van aanneemsommen naar type en aard een behoorlijk goede afspiegeling van de omzetaandelen van de omzet van de hoofdaannemers in de B&U, die de doelgroep waren in het onderzoek.

33

Tabel 5.3 Samenstelling van de omzet van hoofdaannemers in de B&U en van de aanneemsommen van de projecten ABK-onderzoek naar type en aard, in procenten van het totaal generaal Projecttype, projectaard Woningbouw Nieuwbouw Herstel, verbouw, (groot) onderhoud, renovatie Totaal Utiliteitsbouw Nieuwbouw Herstel, verbouw, (groot) onderhoud, renovatie Totaal Totaal generaal 1

Omzet uit bouwbedrijf 2009. Bron: EIB.

34

Omzet en aanneemsom Omzet 2009 Aanneemsom ABK1 hoofdaannemers B&U projecten 41 23 64

55 4 59

27 9 36 100

35 6 41 100

BIJLAGEN

Overzichtstabellen Overzichtstabel uitkomsten Woningbouwprojecten

Uitkomsten

Gemiddelde aanneemsom (x€ 1.000) ABK in % van de totale directe bouwkosten, excl. ABK Samenstelling ABK in % Rubriek 2 - projectleiding - uitvoering - werkvoorbereiding - calculatie - inkoop - werkenadministratie - kopersbegeleiding Totaal Rubriek 2 Rubriek 3 - tijdelijke accommodaties - communicatie/databeh. - vga Totaal Rubriek 3 Rubriek 4 Rubriek 5 Rubriek 6 Rubriek 7 Rubriek 8 Totaal ABK Aantal projecten

Projectgrootte x € 1.000 250 1.000 5.000 < 1.000 < 5.000 < 10.000 523

2.856

8.445

Projectaard Nieuwbouw Herstel, verbouw, onderhoud 3.681

968

Totaal

3.084

16,0

14,3

12,7

13,6

13,1

13,5

60,0 19,6 41,3 21,2 5,0 6,2 3,6 3,1 100,0 8,5 71,7 18,9 9,4 100,0 6,7 9,7 4,4 5,2 5,5 100,0 23

47,2 17,2 50,1 23,3 2,6 1,5 2,3 3,0 100,0 7,8 74,4 9,7 16,0 100,0 11,2 14,0 4,3 6,7 8,8 100,0 24

44,2 13,4 56,2 22,6 5,0 0,0 0,3 2,5 100,0 7,8 78,1 14,5 7,4 100,0 10,1 23,7 4,9 5,6 3,7 100,0 12

45,8 14,7 52,4 22,9 4,3 1,2 1,5 3,0 100,0 7,8 75,6 13,3 11,1 100,0 10,3 19,5 4,8 5,9 5,9 100,0 46

56,3 24,7 52,3 20,0 1,5 0,9 0,5 0,1 100,0 8,6 83,3 8,6 8,1 100,0 10,1 10,3 2,3 7,7 4,7 100,0 13

46,6 15,5 52,3 22,7 4,1 1,2 1,4 2,8 100,0 7,9 76,1 13,0 10,9 100,0 10,3 18,8 4,6 6,0 5,8 100,0 59

35

Overzichtstabel uitkomsten Utiliteitsbouwprojecten Uitkomsten

Gemiddelde aanneemsom (x€ 1.000) ABK in % van de totale directe bouwkosten, excl. ABK Samenstelling ABK in % Rubriek 2 - projectleiding - uitvoering - werkvoorbereiding - calculatie - inkoop - werkenadministratie - kopersbegeleiding Totaal Rubriek 2 Rubriek 3 - tijdelijke accommodaties - communicatie/databeh. - vga Totaal Rubriek 3 Rubriek 4 Rubriek 5 Rubriek 6 Rubriek 7 Rubriek 8 Totaal ABK Aantal projecten

36

Projectgrootte x € 1.000 250 1.000 5.000 < 1.000 < 5.000 < 10.000 615

2.410

8.134

Projectaard Nieuwbouw Herstel, verbouw, onderhoud 3.703

1.283

Totaal

2.880

17,1

12,2

11,0

11,7

13,1

11,9

62,5 17,9 54,3 18,0 4,1 3,4 1,7 0,6 100,0 9,1 56,2 21,4 22,4 100,0 9,6 6,8 3,0 3,9 5,1 100,0 14

65,3 17,5 54,1 18,4 3,6 2,1 3,7 0,6 100,0 6,9 76,8 11,5 11,7 100,0 8,6 8,2 3,3 4,5 3,2 100,0 22

37,1 16,1 52,5 27,4 2,2 0,8 1,0 0,0 100,0 8,0 84,7 11,0 4,3 100,0 15,9 21,9 6,4 6,3 4,4 100,0 8

49,6 16,6 57,9 19,0 2,6 1,2 2,6 0,1 100,0 7,3 80,9 12,5 6,6 100,0 12,5 16,0 5,1 5,3 4,2 100,0 29

61,0 18,9 35,9 31,6 5,5 4,2 2,4 1,5 100,0 9,4 69,3 11,7 19,0 100,0 10,6 7,7 3,0 5,2 3,1 100,0 15

51,5 17,1 53,5 21,4 3,2 1,8 2,6 0,4 100,0 7,6 78,5 12,3 9,2 100,0 12,2 14,7 4,7 5,3 4,0 100,0 44

Vragenlijst en checklist Postbus 58248 1040 HE Amsterdam t (020) 583 19 00, f (020) 583 19 99, [email protected]

Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 In deze vragenlijst worden vragen gesteld over de Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van een door uw bedrijf recent voltooid project. Hieronder staat een omschrijving van wat onder de ABK wordt verstaan.

Definitie “Algemene BouwplaatsKosten (ABK) zijn kosten, die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid, die:   


De ABK moeten dus niet worden verward met de algemene kosten (de ‘AK’)! Deze kosten worden als opslag op de directe kosten in rekening gebracht. De ABK zijn onderdeel van de directe kosten.

Wij willen graag een beeld krijgen van de ABK van verschillende soorten projecten. Daarom hebben wij hieronder een voorkeurproject genoemd, waarvoor uw bedrijf is geselecteerd. Indien u geen project ter beschikking heeft dat aan deze criteria voldoet, kiest u dan een ander project dat zo veel mogelijk in de buurt komt. Voor overleg kunt u contact opnemen met de heer F.J. Jansen van het EIB (020-5831925 of [email protected]). Raadpleeg de bijgevoegde toelichting en checklist Algemene BouwplaatsKosten.

37

Voorkeurproject Aanneemsom (excl. grondkosten en btw): Projecttype: Projectaard:

A

Projecttype

B

Projectaard

C

Aanneemsom, incl. meer-/minderwerk

D

Totale directe bouwkosten € Algemene kosten m.b.t. het project (de AK, € geen ABK!)

E

Woningbouw of Utiliteitsbouw* Nieuwbouw of Herstel, verbouw, (groot) onderhoud, renovatie* € x 1.000 x 1.000 x 1.000

* Svp doorstrepen wat niet van toepassing is.

Samenstelling van de Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van het project

Rubriek 2 ABK m.b.t. Leidinggevend en ondersteunend personeel

2.1

Totale loon- en salariskosten*

€

x 1.000

*Incl. reis-, verblijf- en parkeerkosten

Kunt u bij benadering aangeven hoe het totaal van de loon- en salariskosten bij 2.1 over de volgende functies is verdeeld, in procenten van het totaal?

2.2

Projectleiding

%

2.3

Uitvoering

%

2.4

Werkvoorbereiding

%

2.5

Calculatie

%

2.6

Inkoop

%

2.7

Werkenadministratie

%

2.8

Kopersbegeleiding

%

Totaal loon- en salariskosten

38

100

%

Rubriek 3 ABK m.b.t. Voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend en uitvoerend personeel op de bouwplaats 3.1

Kosten van tijdelijke accommodaties

€

x 1.000

3.2

Kosten van communicatie en databeheer

€

x 1.000

3.3

Kosten VGA

€

x 1.000

Rubriek 4 ABK m.b.t. de Inrichting en Beheer van het bouwterrein en het bouwwerk

4

Totale kosten van terreininrichting en -beheer

€

x 1.000

€

x 1.000

€

x 1.000

€

x 1.000

Rubriek 5 ABK m.b.t. Transport en Logistiek

5

Totale kosten van transport en logistiek

Rubriek 6 ABK m.b.t. Tijdelijke aansluitingen

6

Totale kosten van tijdelijke aansluitingen

Rubriek 7 ABK m.b.t. Inzet klein materieel

7

Rubriek 8 ABK m.b.t. alle overige voorzieningen niet elders genoemd 8

Kosten van overige voorzieningen

€

x 1.000

39

Hartelijk dank voor het invullen van de vragenlijst. Wilt u tot slot hieronder uw naam en telefoonnummer invullen? Uw gegevens De vragenlijst is ingevuld door  dhr /  mw E-mail Telefoonnummer

40

Toelichting en Checklist bij de Vragenlijst Algemene BouwplaatsKosten 2010 De toelichting zet per vraagrubriek uiteen uit welke onderdelen de Algemene BouwplaatsKosten (ABK) bestaan. De checklist is een hulpmiddel dat praktijkvoorbeelden geeft van ABK. Het is uiteraard heel goed mogelijk dat bepaalde kostenonderdelen voor uw project niet van toepassing zijn. De vragenlijst omvat in totaal acht rubrieken. Toelichting en checklist volgen de rubrieken. Voor de volledigheid wordt hier nog eens de definitie van de ABK gegeven:

Definitie “Algemene BouwplaatsKosten (ABK) zijn kosten, die direct samenhangen met het bouwproject, maar geen direct verband hebben met de onderdelen van het bouwobject. ABK zijn kosten van voorzieningen, productiemiddelen en daaraan verbonden arbeid, die:   


Rubriek 1 Algemene projectgegevens A: Het projecttype heeft betrekking op de gebruiksfunctie van het bouwwerk: wonen of een andere functie dan wonen. Bij projecten met een gecombineerde functie is het waardeaandeel van de hoofdfunctie doorslaggevend (bijvoorbeeld bij de bouw van een woon/winkelcentrum). Streept u door wat niet van toepassing is. B: De projectaard slaat op het onderscheid tussen nieuwbouw (inclusief uitbreiding) enerzijds en herstel, verbouw, groot onderhoud en renovatie anderzijds. Streept u door wat niet van toepassing is. C: Aanneemsom. Hier wordt de totale aanneemsom van het werk bedoeld waarop de algemene bouwplaatskosten betrekking hebben. De btw niet meerekenen en eventuele uitgaven voor grondaankoop eveneens buiten beschouwing laten. Meer- of minderwerk wel meerekenen. D: Totale directe bouwkosten. Dit zijn de directe projectkosten waarin begrepen zijn de arbeidskosten van direct productiegericht personeel, de diensten van onderaannemers, de kosten van ingekochte en verbruikte materialen en de materieelkosten die direct aan het werk kunnen worden toegerekend. Ook de algemene bouwplaatskosten zelf zijn onderdeel van de directe bouwkosten. E: Algemene Kosten (de AK) in rekening gebracht bij het project. Dit zijn bedrijfskosten die niet samenhangen met het werk. Het zijn dus geen directe kosten zoals de ABK. De AK worden door een opslag op de totale directe bouwkosten verrekend. Het is belangrijk dat hierna in de AKB geen kosten worden opgenomen, die u in de praktijk van uw bedrijf tot de AK rekent.

Opmerking: de som van de totale directe bouwkosten, waarin de ABK begrepen zijn, en de Algemene Kosten (AK) is gelijk aan het totaal van de bouwkosten, exclusief risico, winst en rentebaten/-lasten.

41

Rubriek 2 ABK m.b.t. Leidinggevend en ondersteunend personeel

2: Hier wordt bedoeld loon- en salariskosten, reis- en verblijfkosten en parkeerkosten van leidinggevend en ondersteunend personeel, dat werkzaam is ten behoeve van het project. Het gaat om tijdgebonden kosten: kosten die samenhangen met de tijdsduur van het project. Checklist Rubriek 2: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen


Personeel:

Tijdgebonden kosten Loon- en salariskosten, inclusief reis-, verblijf- en parkeerkosten Projectleiding: projectleider Uitvoering: hoofduitvoerder, uitvoerder, assistent uitvoerder Werkvoorbereiding Calculatie Inkoop Werkenadministratie Kopersbegeleiding

Rubriek 3 ABK m.b.t. Voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend en uitvoerend personeel op de bouwplaats ABK met betrekking tot de kosten van voorzieningen voor leidinggevend, ondersteunend en uitvoerend personeel op de bouwplaats. Het kan gaan om eigen personeel, maar ook om personeel van onderaannemers, uitzendkrachten of zzp’ers. Deze voorzieningen hebben te maken met de inrichting van de bouwplaats als arbeidsplaats en de bescherming van het personeel.

3.1: Kosten van tijdelijke accommodaties. Zie de checklist. Checklist Rubriek 3: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen Tijdelijke accommodatie bouwplaatsmedewerkers:

42

Inrichtings- en ontruimingskosten Directie- en schaftketen/ units/ dekschuiten: Aanvoer, montage, demontage en afvoer Bouwkundige inrichting: montage, demontage, afvoer Inventaris: aanvoer, inrichting, afvoer Was- en kleedruimtes: montage, demontage Tijdelijke toiletvoorzieningen: aan- en afvoer Installatietechnische inrichting: montage en demontage Schilderwerk, Stoffering, Zonwering, stoffering Straatwerk t.b.v. keten en units: aanleg, verwijderen straatwerk Beveiliging

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Directie-, schaftketen/ units/ dekschuiten: huur, onderhoud en/ of afschrijving Bouwkundige inrichting: huur, onderhoud en/of afschrijving Inventaris: Huur en/ of afschrijving Was- en kleedruimtes: huur en/ of afschrijving Tijdelijke toiletvoorzieningen: huur en/ of afschrijving Installatietechnische inrichting: huur en/ of afschrijving

Beveiligingskosten Kantineverbruik, koffieverstrekking / automaat, keetbediening Schoonhouden keet Energiegebruik/ verwarming directie- en schaftketen Verbruikskosten management en uitvoering Bereken- en tekenkosten t.b.v. hulpconstructies voor algemene bouwplaatsmiddelen

Vervolg Checklist Rubriek 3: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Adm. kosten / portokosten Kantoorbenodigdheden Lichtdrukkosten Drukwerk Overige arbeidsvoorzieningen


3.2: Kosten van communicatie en databeheer. Zie de checklist. Checklist Rubriek 3: praktijkvoorbeelden Voorzieningen Communicatie en data apparatuur:

Eénmalige kosten

Tijdgebonden kosten


Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Communicatie- en/of datadistributienet: huur en onderhoud Gesprekskosten/abonnementen

Communicatie- en/of datadistributienet: aanleg en demontage Aansluitkosten netlijnen Aansluitkosten internetverbinding Communicatie-apparatuur (telefooncentrale, (mobiele) telefoons, fax) Data-verwerkingsapparatuur (pc /printer/ kopieermachine/ multi-functionals) Software

Kosten provider Communicatie-apparatuur: huur en/ of afschrijving Data-verwerkingsapparatuur: huur en/ of afschrijving Kopieerkosten Software: huur en/ of afschrijving

3.3: Kosten van VGA . Zie de checklist. Checklist Rubriek 3: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen Collectieve veiligheidsvoorzieningen:

Opstellen veiligheids-en gezondheidsplan

Persoonlijke beschermingsmiddelen:

Tijdgebonden kosten Periodieke veiligheidskosten Advieskosten veiligheid KAM-coördinator Toolbox-meeting Veiligheidshelmen Veiligheidsschoenen, stof maskers en -filters Veiligheidsgordels Overige middelen waarvoor een bedrag per tijdseenheid wordt opgevoerd

Rubriek 4 ABK m.b.t. Inrichting en beheer van het bouwterrein en het bouwwerk 4: Het totaal van de kosten met betrekking tot de inrichting en het beheer van het bouwterrein of het bouwwerk. Denk bijvoorbeeld aan voorzieningen voor bouwwegen, beveiliging en verkeer. Zie de checklist. Checklist Rubriek 4: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen Bouwterrein en bouwwerk algemeen:


Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Looptijd vergunningen (algemeen)

43

Vervolg Checklist Rubriek 4: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen Bouwterrein en bouwwerk algemeen:

Inrichtings- en ontruimingskosten Bouwterrein: uitzetten, inrichten, ontruiming en bouwrijp maken bouwterrein, rooien bomen, Klicmelding, etc. Landmeetkundige dienst Terreininrichting: aan- en afvoer Bouwborden: plaatsen en verwijderen Tijdelijke drainagevoorzieningen: aanleg en afvoeren Herstel openbare eigendommen Beschermen/herplanten bomen

Afscheiding bouwterrein:

Bouwwegen:

Verkeersvoorzieningen:

Voorzieningen omgeving:

Opruimen en schoonmaken voor oplevering Bouwterreinafscheiding aanvoer, demontage en afvoer: - bouwhekken - schutting - toegangspoorten Beveiligingsvoorzieningen: aanbrengen en demontage Grondwerk t.b.v. bouwwegen en verwijderen bouwwegen Bouwwegen, aanleg van: - rijplaten - slakkenbaan - stelconplaten Herstel definitieve bestrating Opstelplaats laden en lossen Parkeervoorziening personeel: aanleg en ontruimen Looproutes: aanleg en verwijderen Bewegwijzering: aanbrengen en verwijderen Aanduidingsborden verdieping: Aanbrengen en verwijderen Opnamerapport belendingen Herstel openbare bestrating Openbare verkeersvoorzieningen: - borden plaatsen en verwijderen - signalering plaatsen en verwijderen Waarborgsom bij gemeente voor herstel openbare bestrating en inrichting: storten en retour Leges

Bouwafval:

44

Opstelplaats afvalcontainers (eigen en derden), afvoer bouwafval: Inrichten en ontruimen Vuilstortkoker: Monteren en demonteren

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Maatvoering tijdens de bouw

Leges/ precario bouwborden Tijdelijke drainagevoorzieningen: huur Lozingskosten terugpompen grondwater Bewaking bouwterrein Opruimen en schoonmaken tijdens de bouw Bouwterreinafscheiding: huur en onderhoud

Openen/sluiten poorten

Bouwwegen: onderhoud, huur en/ of afschrijving materialen

Parkeervoorziening: onderhoud Looproutes: onderhoud

Precario gebruik openbaar terrein Onderhoud openbare weg Schoonhouden wegen Verplaatsen/ onderhouden verkeersvoorzieningen

Vergunningskosten tijdelijke afsluiting openbare weg Afvalcontainers: huur Vuilstortkoker: huur Stortkosten Looptijd vergunning voor gevaarlijk en/of chemisch afval

Vervolg Checklist Rubriek 4: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen Ruimte voor opslag en voorbereiding van goederen:

Beveiligingen:

Overige:

Overige:

Inrichtings- en ontruimingskosten Egaliseren terrein t.b.v. opslagplaatsen Aanvoer, afvoer, montage en demontage van: - romneyloods - nissenhut Verharding in hut / loods Afscheiding / stellingen: - magazijncontainers - opslagloodsen etc.

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Huur: - romneyloods - nissenhut

Huur containers, loodsen etc.

Opslagcontainers en magazijnopslagloodsen: inrichting en ontruiming Plaatsen, inrichten en technisch installeren en demontage zaagloods Valbeveiligingen (t.b.v. dichtleggen sparingen, leuningen, e.d.): Aanbrengen en verwijderen

Magazijnbediening

Brandblusmiddelen Aanbrengen borden: -“Helmen verplicht” en -algemene toegangsrichtlijnen in te storten voorzieningen t.b.v. veiligheid -Aanbrengen veiligheidsvoorzieningen (voorbijgangers en omwonenden) Klimaatschermen: aanbrengen en verwijderen Tijdelijke gevelafdichtingen: aanbrengen en verwijderen Bouwverwarmingsinstallatie: aanvoer en demontage

Veiligheidsvoorzieningen: onderhouden

Verletbestrijding door bijvoorbeeld afdekmateriaal

Zaagloods: huur, onderhoud, opruimen Valbeveiligingen: huur

Klimaatschermen: onderhoud Tijdelijke gevelafdichtingen: onderhoud Bouwverwarmingsinstallatie: onderhoud Energieverbruik bouwverwarmingsinstallatie en ontvochtigingsinstallatie Doorwerkvoorzieningen en bouwwarmte, huur van: - luchtverhitters - ontvochtigers - klokpomp - waterstofzuiger - airco Vervangen verlichtingsornamenten en luchtbehandelingsfilters bij gebruik van definitieve installatie Droogstoken gebouw t.b.v. voortgang in het werk Afdekmateriaal: huur

45

Rubriek 5 ABK m.b.t. Transport en Logistiek 5: Totale kosten van transport en logistiek: dit onderdeel van de ABK omvat bijvoorbeeld kosten van voorzieningen en productiemiddelen om goederen naar de bouwplaats en op de werkplek te brengen en op te slaan. Zie de checklist. Checklist Rubriek 5: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen


Transport algemeen:

Transportmiddelen (kruiwagens e.d) en op het werk ingekochte transporthulpmiddelen

Vaste bouwkraan:

Vaste kraanopstelling: inrichting en ontruiming

Mobiele kranen:

Mobiele kraan (voor zover niet toerekenbaar aan de bouwonderdelen): aan- en afvoer Steigers, bouwliften, verticaal transport: inrichting en ontruiming Hijs- en transportmiddelen (hijskabels en -banden, etc.) Keuringskosten t.b.v. certificaten hijsmiddelen

Steigers, bouwen personenliften, verticaal transport: Hijsmiddelen:

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Transportmiddelen en transporthulpmiddelen: huur en/ of afschrijving Transport (uren) op het werk Brandstofkosten Vaste kraanopstelling: huur, onderhoud en fundatie Kraanbediening

Mobiele kraan: huur en bediening Steigers, bouwen personenliften, verticaal transport: huur en bediening liften Hijsmiddelen: huur en/ of afschrijving

Energiekosten

Rubriek 6 ABK m.b.t. Tijdelijke aansluitingen 6: Het totaal van de kosten voor het treffen van voorzieningen met betrekking tot tijdelijke aansluitingen voor water, riolering, gas en elektra, nodig om de werkzaamheden op de bouwplaats te kunnen uitvoeren. Voorzieningen voor keten en kranen horen hier niet toe. Zie de checklist. Checklist Rubriek 6: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Voorzieningen Installaties algemeen: Riolering: Elektra:

Inrichtings- en ontruimingskosten Ontwerpkosten tijdelijke installaties (reken- en tekenwerk) Bouwriolering: aanleg en demontage Aansluitkosten riolering Aansluitkosten energiebedrijf Aggregaat: aanvoer, plaatsen en afvoer

Trafo: aanvoer en afvoer Distributienet, aanleggen en demontage: - grondkabel naar hvk - kabels vanaf hvk - aarding

Verlichtingsinstallatie bouwterrein en gebouw aanleggen:

46

Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Onderhoud Lozingsrechten Onderhoud Aggregaat: huur Verbruikskosten aggregaat - brandstof - smeerolie - filters, etc. Trafo: huur Vastrecht en elektraverbruik Huur: - hoofdverdeelkast - stroomverdeelkasten - doorluskasten - verlengkabels Verlichtingsinstallatie: huur en/ of afschrijving

Vervolg Checklist Rubriek 6: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Elektra:

Water:

- terreinverlichting - gebouwverlichting - trappenhuisverlichting Lichtmasten: aanvoer, plaatsen, demontage, afvoer Materialen voor distributienet en Verlichtingsinstallatie: aankoop

Lichtmasten: huur.

Tijdelijke bronbemaling: aanleg en demontage Watermeterput: aanleg en demontage hydrofoorinstallatie: aanleg en demontage distributienet aanleg en demontage: - grondleiding tot watermeter - terreinwaterleiding - tappunten - stijgpunten

Hydrofoorinstallatie: huur Onderhoud

Aansluitkosten waterleidingbedrijf materialen voor distributienet Gas:

Tijdgebonden kosten

Distributienet: aanleg en demontage Aansluitkosten energiebedrijf Materialen voor distributienet Keurings-en vergunningskosten Propaan- of aardgasinstallatie en voorzieningen: plaatsen en afvoeren Veiligheidsvoorzieningen t.b.v. propaan- of aardgasinstallatie

Materialen voor distributienet en verlichtingsinstallatie: huur en/ of afschrijving van niet op het werk ingekochte materialen. Energiekosten Kosten energievoorziening, incl. verbruikskosten water Verbruikskosten

Materialen voor distributienet: huur en/ of afschrijving van niet op het werk ingekochte materialen Onderhoud Materialen voor distributienet: huur en/ of afschrijving van niet op het werk ingekochte materialen. Stookkosten propaan- of aardgas-installatie Huur van niet op het werk ingekochte materialen

Rubriek 7 ABK m.b.t. Inzet klein materieel 7: Het totaal van de kosten van voorzieningen en productiemiddelen die nodig zijn om materialen en/ of elementen op de bouwplaats te bewerken en samen te voegen. Zie de checklist.

Checklist Rubriek 7: praktijkvoorbeelden

Voorzieningen

Eénmalige kosten

Tijdgebonden kosten


Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving Klein gereedschap en verbruiksartikelen waarvoor een bedrag per tijdseenheid wordt opgevoerd: - tirfors - kelderbinten Reparatie en onderhoud klein materieel Keuringskosten Meetinstrumenten: - waterpastoestel - theodoliet - laser

Montage hulpmiddelen algemeen:

Montagemiddelen: kosten aanvoer en afvoer

Meetinstrumenten:

Maatvoeringplan opstellen

47

Vervolg Checklist Rubriek 7: praktijkvoorbeelden Eénmalige kosten Meetinstrumenten:

Betonverwerkingsmiddelen:

Oploodvoorzieningen aanbrengen, dichtstorten sparingen Betonverwerkingsmiddelen: aanvoer en afvoer

Tijdgebonden kosten - handsondeerapparaat Meethulpmiddelen: - jalons - meetbanden Keuringsmeethulpmiddelen: - vochtmeter - verflaagdiktemeter - rijpheidcomputer - voelerdraden - kegel van Abrams - betonproefhamer - wapeningsdetector Betonverwerkingsmiddelen: - trilnaden - stoktrilnaald - betonkubels - afreibalken - schuurmachines - hogedrukwaterspuit - compressor - sloophamer

Steenverwerkingsmiddelen:

Steenverwerkingsmiddelen: aanvoer en afvoer

Steenverwerkingsmiddelen: - speciemolen - steenknippers - steenzagen - steenkruiwagens

Houtverwerkingsmiddelen:

Houtverwerkingsmiddelen: aanvoer en afvoer

Elektrisch handgereedschap:

Metaalverwerkingsmiddelen:

Metaalverwerkings middelen: aanvoer en afvoer

- tafelzaagmachine - cirkelzaag - kettingzaag - afkortzaag - bandschuurmachine - bovenfrees - decoupeerzaag - schrobzaag - schaaf machine - spijkerapparaat - verstekzaag Metaalverwerkingsmiddelen: - lasinstallatie - metaalverspaningsgereedschap

Rubriek 8 ABK m.b.t. Alle overige voorzieningen, voor zover niet in voorgaande posten begrepen

8: Het totaal van de ABK, die niet in de voorgaande rubrieken begrepen zijn. Eénmalige kosten Voorzieningen

48


Tijdgebonden kosten Gebruiks- en verbruikskosten, huur en/ of afschrijving (CAR)verzekering (Bank)garanties Accountantskosten (bij bouwcombinaties) Overig

RRBOUWRAPPORT 140. Algemene BouwplaatsKosten (ABK) van B&U-projecten 2010

Recommend Documents