Royal Haskoning wint ontwerpprijsvraag in Dubai

range

1

royal haskon i ng n i e uws b r i e f > ve r s i e n l > ja a rga n g 5 > n um m e r 1 > ma a rt 2 0 0 6

2

Interview



Klaas de Vries

3

Windmolenpark voor de Nederlandse kust

4



fondsbeheerder voor

6

stortplaatsen



speler op Europese



CO2-emissierechten



contraproductief



markt

Royal Haskoning

Afdekken

8

VHP, belangrijke

Royal Haskoning wint ontwerpprijsvraag in Dubai Royal Haskoning en D103 International hebben een prestigieuze internationale ontwerpprijsvraag gewonnen die uitgeschreven is door projectontwikkelaar Nakheel uit Dubai. Nakheel nodigde hiervoor ontwerpers uit de hele wereld uit om een conceptmasterplan te maken voor het Palm Eiland Jebel Ali, net voor de kust van Dubai. Het winnende ontwerp van Royal Haskoning beslaat een gebied van 300.000 m2 te gebruiken voor sport, woningen, winkels, kantoren etc. Daarbij moest voorzien worden in openbare parken, havens en een markant brugontwerp. Het winnende ontwerp is een samenwerking tussen de ontwerpteams van Royal Haskoning uit Bangkok, Amsterdam en Dubai. Royal Haskoning werkt al sinds het jaar 2000 aan verschillende projecten in de Verenigde Arabische

Emiraten, waaronder de kunstmatige eilandprojecten Palm Jebel Ali, Palm Jumeirah en De Wereld. Andere activiteiten op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, milieu, havens, infrastructuur, constructie en gebouwinstallaties zijn te verwachten in de nabije toekomst. Het kantoor van Royal Haskoning in Dubai coördineert de activiteiten van het bedrijf in het Midden Oosten met 20 medewerkers ter plekke. Contact: Syb van Breda

+971 503 406 172 [email protected]

Het toekomstige Welcome Island van Palm Jebel Ali bij ondergaande zon

De brug naar het eiland toe

Milieu effect rapportage voor vaarweg door waddenzee

Royal Haskoning is door Rijkswaterstaat NoordNederland geselecteerd voor het opstellen van het Milieueffectrapport (MER) voor de verruiming van de vaarweg Eemshaven-Noordzee. Het onderzoek moet medio 2007 afgerond zijn.

Onderzoek naar milieueffecten verruiming vaarweg Eemshaven Om de toegankelijkheid voor grotere schepen van de Eemshaven in de toekomst te garanderen, dient de huidige vaarweg van de Eemshaven naar de Noordzee uitgediept en verbreed te worden. De vaarweg is gelegen in het kwetsbare en internationaal beschermde gebied

de Waddenzee. Vanwege de mogelijke effecten op de natuur en de waterhuishouding heeft Rijkswaterstaat er voor gekozen vrijwillig een MER te laten opstellen. In het MER zullen de milieueffecten vanwege de verruiming van de vaarweg op het milieu worden beschreven

met als doel de verruiming op een milieuvriendelijke wijze te laten plaatsvinden. Contact: Merijn Zuidgeest

(050) 5214190 [email protected]



range > maart 2007

Klaas de Vries geïnstalleerd als Commissaris bij Royal Haskoning Oud-minister mr. K.G. (Klaas) de Vries is met ingang van 1 januari 2007 toegetreden tot de Raad van Commissarissen van de Koninklijke Haskoning Groep B.V. Hij neemt daarmee de plaats in die sinds het overlijden van de heer F.H. van der Veen eind 2005 vacant was. Naast de heer De Vries bestaat de Raad van Commissarissen uit ir. J.J.M. Veraart (President-Commissaris), drs. P.P.J.J.M. van Besouw, mevrouw mr. M.T.H. de Gaay Fortman en prof. dr. J.B. Opschoor.

Drieëndertig jaar lang heeft mr. Klaas de Vries (63) zijn sporen verdiend in het openbaar bestuur. Na een periode van vijftien jaar als lid van de Tweede Kamer werd hij hoofddirecteur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. In de periode daarna bekleedde hij onder meer het ambt van voorzitter van de SociaalEconomische Raad (SER), minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksaangelegenheden. Mensen die met hem gewerkt hebben of zijn doen en laten via de media volgen, typeren hem als iemand die zich niet verliest in abstracte gedachten, maar die zich altijd een beeld probeert te vormen van hoe zijn voorstellen zouden uitpakken in de echte wereld en voor de echte mensen.

eigen zeggen) altijd met veel passie schreef. Daarbij keer op keer puttend uit zijn dagelijkse ervaringen in de Tweede Kamer. Klaas de Vries: “Per maand had ik drie tot zevenduizend unieke bezoekers op mijn site. En als ik eens een beetje in de vertraging was, waren er altijd lezers die vroegen waar mijn stukje bleef. Dat was een fantastische ervaring.” Wat echter nog niet veel mensen weten, is, dat hij die diezelfde passie voor het schrijven momenteel ook gebruikt voor het produceren van een heuse detective. “Nee, géén moorden op Het Binnenhof,” vertelt hij, “maar waar mijn verhaal zich dan wél afspeelt blijft voorlopig een goed bewaard geheim. Ik neem er de tijd voor, want het schrijven van een goed verhaal is beslist geen sinecure.”

Goedgelezen dagboek Voor Klaas de Vries betekent zijn recente afscheid als lid van de Tweede Kamer na de laatste verkiezingen geenszins dat hij op zijn lauweren gaat rusten. In zijn periode als kamerlid hield hij jarenlang op internet een goed gelezen dagboek bij, dat hij (naar

Niet op de voorgrond Het moge duidelijk zijn, Klaas de Vries is er de man dus niet naar om stil te zitten. De ervaring, kennis en kunde die hij in de loop der jaren heeft vergaard, hoopt hij binnenkort opnieuw te kunnen inzetten in de Nederlandse politiek. Hij heeft zich

in ieder geval verkiesbaar gesteld voor de komende verkiezingen voor de Eerste Kamer. “Ik blijf mij graag inzetten voor zaken die enthousiasme en gedrevenheid vergen,” aldus de heer De Vries. Ook zijn nieuwe functie als bestuursvoorzitter van het CAOP (Centrum Arbeidsverhoudingen) is daar een duidelijk bewijs van. Over zijn rol als commissaris van Royal Haskoning heeft hij nog geen vastomlijnde ideeën. “Je behoort in een dergelijke functie niet op de voorgrond te treden,” meent de heer De Vries. “Als commissaris neem je niet primair deel aan het bedrijfsproces, maar onze rol is allesbehalve vrijblijvend. Je moet je betrokken voelen bij het bedrijf en dat van het best mogelijke advies bedienen. Als commissaris observeer je het bedrijf vanaf een afstandje met een kritische blik en houd je constant een vinger aan de pols. Je fungeert als klankbord voor de Raad van Bestuur en volgt de ontwikkelingen in de desbetreffende bedrijfstak op de voet. Iedere commissaris brengt zijn eigen, specifieke ervaring in. Vanuit een grote betrokkenheid gebruiken wij onze kennis en ons inzicht om de

Kalender Wanneer?

Wat?

Waar?

9-10 maart

De Nationale Carrièrebeurs 2007

Amsterdam RAI

2007

Royal Haskoning is aanwezig op het ingenieurscongres, onderdeel van de Nationale Carrièrebeurs 2007 om kennis te maken met jonge en ervaren ingenieurs. Bezoek ons op stand 211 in hal 11 www.carrierebeurs.nl

praktijkcursus Hilton Hotel, ‘Werken met het Rotterdam nieuwe besluit bodemkwaliteit’

Het nieuwe besluit bodemkwaliteit komt er aan. Op deze tweedaagse cursus wordt uw kennis up to date gebracht. www.sbo.nl/bouwstoffenbesluit.htm

Dublin, Ierland

2007

Het 9de Royal Haskoning RoRo Safety Seminar

Het negende Royal Haskoning RoRo Safety Seminar. Een must voor iedereen uit de wereld van het passagiersvervoer over zee. www.rorocruise-rh.com

23-27 april

ChemCon Asia 2007

Pan Pacific, Singapore

Internationale conferentie over chemische controle, wetgeving en handelsaspecten. www.chemcon.net

14-15 maart 2007 15 - 16 maart

2007

Klaas de Vries (Foto: Bart Nijs)

directie te adviseren, te controleren en te begeleiden. Door mijn jarenlange vorming in het openbaar bestuur ken ik natuurlijk het klappen van de zweep binnen de Nederlandse overheid. Ik meen dat ik dankzij die bagage niet alleen de huidige ontwikkelingen binnen Royal Haskoning, maar ook toekomstige beslissingen goed kan toetsen vanuit het perspectief van het algemeen belang.” Intensief inwerken Voorlopig richt hij zich echter nog op het zo intensief en realistisch mogelijk leren kennen van alle facetten binnen Royal Haskoning. Klaas de Vries is zich momenteel aan het inlezen. Er zijn stapels rapportages door te nemen en daarnaast volgen intensieve gesprekken met directeuren, leden van de Raad van Bestuur, de andere commissarissen en de OR. Maar ook de in- en extern gerichte bedrijfsmedia van Royal Haskoning en bezoeken op ‘de werkvloer’ zullen hem helpen om zich een reëel beeld te vormen van het reilen en zeilen binnen ons bedrijf. “Als ik in Nederland of in het buitenland in de buurt ben van één van de prachtige projecten waar Royal Haskoning actief is, zal ik er zeker een kijkje gaan nemen. De mensen binnen Royal Haskoning zullen me leren kennen als een nieuwsgierig en gedreven mens.”

nieuwsflits Nieuw raamcontract met NAM

Royal Haskoning heeft een nieuw raamcontract voor milieu advisering met de NAM. Het contract geldt voor een periode van 4 jaar met mogelijke verlenging van nog twee jaar.

Het raamcontract maakt het mogelijk succesvolle lopende projecten voort te zetten en biedt de mogelijkheid ingeschakeld te worden in nieuwe milieu projecten. Het contract heeft geen betrekking op veldwerk en bodemonderzoek, zoals eerdere raamcontracten met de NAM. In dit contract ligt de nadruk op ondersteuning bij MER, vergunningverlening, auditing, afstemmen van milieusystemen en beleidsmilieuplannen. Binnen het raamcontract valt onder meer het project Herontwikkeling Oliewinning Schoonebeek. Dit olieveld tussen Coevorden en Emmen is het grootste onshore olieveld in WestEuropa. Met innovatieve horizontale boortechnieken worden in de komende 25 jaar naar verwachting 100 miljoen vaten olie gewonnen.



maart 2007 > range

Water en electriciteit in de woestijn van Qatar Royal Haskoning en KEMA hebben een project binnengehaald om een

masterplan te ontwikkelen voor de electriciteits- en watervoorziening in

Qatar voor de komende dertig jaar. Het contract heeft een waarde van meer dan 1 miljoen Euro en loopt van december 2006 tot 1 januari 2008.

Vanwege de ontwikkelingen in de economie en de hoge bevolkingsgroei in Qatar, neemt de vraag naar water en electriciteit sterk toe. De laatste jaren is de industriële en commerciële vraag naar water jaarlijks met 20% toegenomen, terwijl het thuisverbruik met 5% per jaar steeg. In het masterplan wordt een voorspelling voor de vraag naar energie en water voor de komende 30 jaar gemaakt en worden de benodigde investeringen met betrekking tot de productie en distributie bepaald. Daarnaast worden de technologieën voor energieproductie en de ontzilting

van water bestudeerd en worden locaties voor productiefaciliteiten gezocht. Productiefaciliteiten voor water en electriciteit worden over vaak gecombineerd om efficiënt om te kunnen gaan met de energiebehoefte voor electriciteitsproductie en de ontzilting van zeewater. In het project worden op maat gemaakte tools ontwikkeld om de vraag naar energie en water te voorspellen Waardoor het electriciteits- en waterbedrijf van Qatar (Kahramaa) rationele investeringsafwegingen kan maken.

Het project draagt bij aan het behalen van zakelijke doelen voor Royal Haskoning en Kema in de Golfregio. Voor Royal Haskoning op het gebied van ontzilting van zeewater, voor KEMA in de energiesector. Contact: Paul Bergsma

+31 102 865 432 [email protected]

Rogier Visser van Royal Haskoning bij een nieuwe hoofdwaterleiding bij Doha

Royal Haskoning assisteert Airtricity bij windmolenpark voor de Nederlandse kust De Ierse windenergieproducent Airtricity heeft onlangs een exclusieve consessie voor een windenergiepark voor de kust van Scheveningen binnengehaald. Het windmolenpark gaat 4,7% van de Nederlandse doelstelling voor offshore windenergie realiseren. Royal Haskoning heeft voor Airtricity de Milieu Effect Rapportages en vergunningen voorbereid. De Ierse windenergieproducent Airtricity heeft onlangs een exclusieve consessie voor een windenergiepark voor de kust van Scheveningen binnengehaald. Het windmolenpark gaat 4,7% van de Nederlandse doelstelling voor offshore windenergie realiseren. Royal Haskoning heeft voor Airtricity de Milieu Effect Rapportages en vergunningen voorbereid. De locatie, West Rijn genaamd, heeft een potentiele capaciteit van 284 MW en ligt op veertig kilometer uit de kust. De waterdiepte daar is met 19 á 22 meter ideaal voor een windmolenpark op zee en de hoeveelheid wind is er ook buitengewoon goed. De Nederlandse voorraad aardgas neemt op de lange duur steeds verder af, waardoor Nederland een netto energie importeur dreigt te worden. De Nederlandse regering speelt op deze ontwikkeling in en heeft zich het ambitieuze doel gesteld om in 2020 6 GW electriciteit uit windmolenparken op zee te winnen. Het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft Airtricity de exclusieve consessie verleend op basis van een serie uitgebreide Milieu Effect Rapportages (MER) en vergunningsaanvragen voor zowel het windmolenpark als de kabelroute naar het vaste land. Het eindrapport is door het ministerie beoordeeld op respectievelijk inhoud en wetenschappelijke kwaliteit. Voordat de uiteindelijke bouwvergunningen worden afgegeven worden er publiekshoorzittingen gehouden en worden de rapporten bekeken door een onafhankelijke MER-commissie. Als die vergunningen worden afgegeven kan Airtricity met de bouw van het windmolenpark aan de slag.

nieuwsflits Jan Bout mee op staatsreis naar Turkije

Een zware Nederlandse handelsdelegatie deed van 28 februari tot 1 maart Turkije aan, gelijktijdig met het Staatsbezoek van Koningin Beatrix. De Handelsmissie stond onder leiding van de nieuwe minister van Economische Zaken Maria van der Hoeven en Bernard Wientjes, voorzitter van VNO-NCW. Namens Royal Haskoning maakte Jan Bout, voorzitter van de Raad van Bestuur, deel uit van de delegatie. De handelsmissie bestond verder uit bestuurders van Shell, Stork, TNT, Grontmij, ABN AMRO, Aegon, Akzo Nobel, KLM-Air France, Philips, Unilever en Van Leeuwen Buizengroep. Op het programma staan onder meer een ontvangst door de Turkse premier Erdogan. De delegatie sprak een uur met de premier en een Turkse delegatie over de vraag hoe de handelsbetrekkingen tussen de twee landen kunnen worden verbeterd. Daarna voegden Koningin Beatrix, Kroonprins Willem-Alexander en Prinses Maxima zich bij het gezelschap voor een algemene discussie over de economische relaties tussen Turkije en Nederland. Verder voerden de deelnemers aan de handelsdelegatie in Turkije ook gesprekken met de Turkse Kamer van Koophandel en een koepel van werkgevers.

Airtricity heeft uitgebreide ervaring met windmolenparken op zee, opgedaan in de zeeën rond Ierland en Groot Brittannië. Het bedrijf heeft plannen om nog meer windmolenparken in de Noordzee te ontwikkelen.

Royal Haskoning werkt al vele jaren aan projecten in Turkije, onder meer aan de scheepswerf in Kocaeli (Izmet), de passagierskade in Emigrab, een aanlegsteiger voor containeroverslag in Iskenderun en het GAP irrigatieproject in Zuid-Oost Anatolië.

Eddie O’Connor, de CEO van Airtricity toonde zich verheugd met het binnenhalen van de consessie: “Airtricity is opgetogen dat we de exclusieve rechten voor deze locatie hebben verworven. Als dit windmolenpark er straks staat, zal het Nederland decennia lang schone, stabiele energie leveren.”

Royal Haskoning hoopt met de deelname aan de delegatie de betrekkingen met Turkije te versterken.

Contactpersoon: Hans Rijntalder

(024) 3284 410 [email protected]



range > maart 2007

Royal Haskoning fondsbeheerder voor CO2-emissierechten

Invulling van het Kyoto-protocol Royal Haskoning beweegt zich sinds kort op de markt voor CO2-emissierechtenhandel. Het bureau is beheerder van het Multilaterale CO2-Emissierechtenfonds (Multilateral Carbon Credit Fund, MCCF), een uniek initiatief van de Europese Investeringsbank (EIB) en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD). Het fonds richt zich op CO2-reductieprojecten in Centraal- en Oost-Europa. Minder CO2-emissie was een van de doelstellingen van het Kyoto-protocol. De ‘oude’ Europese lidstaten kwamen nationale reductiedoelstellingen overeen. Daarnaast zijn zo’n 30.000 grote energie-intensieve bedrijven in de EU gebonden aan een maximum hoeveelheid CO2uitstoot. Overschrijden ze die, dan kunnen ze emissierechten kopen van ondernemingen met een overschot of investeren in maatregelen om de eigen uitstoot te verminderen. De oude EU-landen kunnen CO2reductieprojecten ontwikkelen in onder andere de nieuwe lidstaten. Die vermindering mogen ze meetellen voor hun eigen reductiedoel. Kwaliteitsstempel “De EIB en de EBRD hebben deelnemingen in of geven leningen aan bedrijven in Centraal en OostEuropa. Deze realiseren hiermee onder andere projecten waardoor hun CO2-uitstoot afneemt”, zegt Henk Oosterdijk, projectmanager van MCCF. “Deze reducties zijn verhandelbaar met emissierechten. Zo genereren de betrokken bedrijven extra inkomsten en krijgen hun projecten een hogere rentabiliteit.” De EIB en de EBRD wilden volgens Oosterdijk niet zelf in de emissierechtenhandel stappen, maar dit outsourcen. Via een EU-tender haalde Royal Haskoning deze opdracht binnen. Het is voor het eerst dat een bank dit uitbesteed, maar het lijkt een trend te worden. Ook de Wereldbank overweegt het. De betrokkenheid van EIB en EBRD is volgens de projectmanager de kracht van het fonds: het is een kwaliteitsstempel voor de reductieprojecten. Emissierechtenhandel Als fondsbeheerder is Royal Haskoning de verbindende schakel tussen de

bedrijven met CO2-reductieprojecten (de verkopers) en ondernemingen en landen die participeren in het fonds om emissierechten te verwerven. Deze kopers zijn landen als Finland, Zweden, Ierland en Spanje, en bedrijven als Gas Natural en Endesa uit Spanje. Het gaat om projecten in Centraal- en OostEuropa in vooral de nuts-, metaal- en chemische sector, maar ook duurzame energieprojecten zoals wind- en waterkracht en stortgaswinning. Van zo’n 100 projecten onderzoekt Royal Haskoning of ze potentie hebben. Is dat het geval, dan wordt er contact gelegd of het bedrijf bezocht. Oosterdijk: “We beoordelen de technische kant van de organisatie, maar ook de kwaliteit van het management en de marktsituatie. Ook berekenen we de verwachte hoeveelheid emissierechten in de komende jaren.” Als de bevindingen positief zijn, ontvangen de participanten informatie van het fonds en krijgen zij de mogelijkheid zich in te schrijven op de te verwachten emissierechten. Een van de taken van het MCCF is het verzorgen van de contracten tussen de verkopende en de kopende partij. Het gerenommeerde Engelse juristenkantoor Allen & Overy ondersteunt hierbij. Daadwerkelijke CO2-reductie De emissierechtenhandel lijkt op aandelenhandel, zeg t de projectmanager. “Het is een markt met dagkoersen, langetermijncontracten en alles wat daar tussen zit. Daarom moet ook de prijs interessant zijn.” Er is nog een treffende gelijkenis met de aandelenhandel: de participanten spreiden hun risico’s over verschillende projecten en landen. Als een bepaald project geen of minder emissierechten oplevert, kunnen bedrijven en landen hun CO2-doelstellingen met andere

projecten compenseren. Het Duitse keuringsinstituut TÜV certificeert alle berekende reducties uit de MCCFprojecten. Oosterdijk verwacht dat veel fondsdeelnemers meerjarige contracten afsluiten. Royal Haskoning registreert daarom van elk project jaarlijks de daadwerkelijk gerealiseerde CO2-reductie. Ook deze

monitoringsrapportages certificeert het TÜV.

Contact: Henk Oosterdijk

(024) 3284 671 [email protected]

Het MCCF is eind december 2006 gestart voor een periode van ten minste acht jaar. Met het inmiddels toegezegde budget van 165 miljoen euro voor het kopen van emissierechten mag je beslist van een vliegende start spreken.

Royal Haskoning tekent strategische alliantie met MACTEC Royal Haskoning en het Amerikaanse MACTEC zijn een strategische alliantie aangegaan. De bedrijven gaan diensten op HSE-gebied (Health Safety en Environment) uitvoeren voor elkaars klanten binnen hun geografisch spreidingsgebied. MACTEC is voornamelijk actief in de Verenigde Staten van Amerika. Royal Haskoning heeft kantoren in Europa, Azië, Afrika en het Midden Oosten.

MACTEC is in grootte en services vergelijkbaar met Royal Haskoning. Er werken ongeveer 3000 mensen in honderd kantoren door de gehele Verenigde Staten. De hoofdvestiging staat in Atlanta, Georgia. MACTEC levert ingenieursdiensten op het gebied van milieu, bouw, industrie en infrastructuur. De samenwerking tussen MACTEC en Royal Haskoning dateert uit 2002, toen Royal Haskoning door MACTEC betrokken werd bij een wereldomspannend HSE-contract voor het Amerikaanse telecombedrijf Avaya. In eerste instantie gaat het vooral om diensten op het gebied van HSE (Health, Safety en Environment), maar uiteraard wordt er ook gekeken of de bedrijven elkaar op andere gebieden kunnen ondersteunen. Zo is er een lead voor de bouw van een ziekenhuis in het Midden-Oosten via MACTEC bij Royal Haskoning terechtgekomen en is MACTEC door Royal Haskoning opgenomen in een offerte over arbeidshygiëne voor een Amerikaans chemisch bedrijf.

Contact: René de Kok

(024) 3284 607 [email protected]



maart 2007 > range

Bruggen in de Stad van de Zon Royal Haskoning Architecten heeft een prijsvraag voor drie bruggen in Heerhugowaard gewonnen. De bruggen komen te liggen in “De Stad van de Zon” een ambitieus plan waarin stedenbouwkundige, architectonische en milieuaspecten in onderlinge samenhang ontwikkeld zijn. Het plangebied beslaat drie deelgebieden die een sterke onderlinge samenhang vertonen en tegelijkertijd elk een eigen architectonische identiteit hebben. De verschillende identiteiten van de deelgebieden zijn terug te vinden in de ontwerpuitgangspunten

voor de drie bruggen. Diversiteit in vorm en materiaalgebruik is een belangrijk gegeven dat ieder van deze bruggen op een natuurlijke manier met zijn locatie doet versmelten. Om een sterke plaatsgebondenheid van de ontwerpen te bewerkstelligen hebben wij de verbindende functie van de drie bruggen op een natuurlijke en vloeiende wijze in het landschap geïntegreerd. Op deze wijze blijft het gebied, na de plaatsing van de bruggen, een organisch geheel. Met deze ontwerpen willen wij de energie van een groeiend organisme

verbeelden. De ontwerpen zijn momentopnames van de verbindende beweging tussen samenstellende delen. Ze zijn een momentopname van het wordingsproces. Contact: Joris Smits

(020) 5697 711 [email protected]

Strategisch bijtanken De Adviesgroep Strategie & Proces van Royal Haskoning heeft voor haar opdrachtgevers een middag kennis en inspiratie georganiseerd rond het thema besluitvorming in complexe omgevingen.

Op 17 januari vond deze inspiratiedag plaats op Paleis het Loo. Het doel was om de gasten op een originele manier te inspireren. Sprekers op de dag waren Ronald Paul, directeur van Maasvlakte II, het grootste infrastructurele project in Nederland en Tony van Diepenbrugge, Luitenant Generaal bij de Landmacht. Twee sprekers die uit heel verschillende invalshoeken bezig zijn met strategie en proces. De Inspiratiedag was ook een mooie gelegenheid om ‘Sturen in Beweging’, het eerste deel uit de Royal Haskoning strategiereeks te presenteren. Dit boekje gaat over het door Strategie & Proces ontwikkelde procesmodel. Tony van Diepenbrugge had als verrassing twee ultramoderne militaire voertuigen van het type Fennek meegebracht. Op de foto Luitenant Generaal van Diepenbrugge op het dak van de Fennek en divisiedirecteur Ruimtelijke ontwikkeling Tom Smit achter het boordkanon. Contact: Arlette Bossema

(024) 3284 587 [email protected]

Foto: Vidiphoto



range > maart 2007

Proeven op stortplaats meten invloed van natuurlijke processen Stortplaatsen afdekken contraproductief

Stortplaats Vlagheide in Schijndel is de locatie voor een test die de manier hoe we in Nederland omgaan met het beheer van stortplaatsen kan veranderen. Volgens de huidige wetgeving moeten stortplaatsen die niet meer operationeel zijn worden ingepakt in ondoordringbaar materiaal. Doordat er geen water bij de vervuiling kan, komen de natuurlijke zelfreinigende processen tot stilstand waardoor er een eeuwigdurende vervuilde locatie ontstaat. Het is de verwachting dat door wel water toe te laten de vervuiling in 30 jaar dusdanig afneemt dat het terrein weer voor alle doeleinden bruikbaar is. Willem van Vossen van Royal Haskoning en Theo Folmer, namens het Stadsgewest ’s-Hertogenbosch beheerder van de stortplaats, geven uitleg over dit unieke project.

In deze generatoren wordt methaangas uit de stortplaats in electriciteit omgezet

Theo Folmer (links) en Willem van Vossen

“Het uiteindelijke doel van deze proef is het realiseren van wet- en regelgeving die Natural Attenuationprocessen in stortplaatsen toestaat.”, zegt Willem van Vossen. “Natural Attenuation of kortweg NA is een verzamelbegrip voor verschillende natuurlijke processen die in vervuilde grond optreden. Eigenlijk gebeuren er drie dingen: bepaalde stoffen worden op biologische wijze afgebroken, andere stoffen worden chemisch vastgelegd, dat wil zeggen, die reageren tot immobiele onschadelijke stoffen, en er is spraken van adsorptie, stoffen worden gebonden aan organisch stof en klei. Maar voor NA zijn er twee randvoorwaarden nodig. Er moet organisch materiaal zijn en er moet water zijn. Aan organisch materiaal is er geen gebrek op dit type stortplaatsen, maar door de stortplaatsen af te sluiten voor water kunnen de NA-processen niet plaatsvinden.” Theo Folmer ziet de test als een mogelijkheid om de manier waarop we in Nederland met stortplaatsen omgaan in de toekomst maatschappelijk beter verantwoord aan te pakken: “Stortplaats Vlagheide is van eind jaren ’60 tot 2003 in gebruik geweest en in die periode is er op verschillende manieren gestort. In het oude gedeelte werd

al het afval nog door elkaar heen gestort, later gebeurde het storten in compartimenten. Daardoor is deze stortplaats bij uitstek geschikt om de effecten van water op verschillende soorten stortplaatsen te testen. Dit is de eerste grootschalige proef op het gebied van praktijkstortplaatsen. Nu pakken we in Nederland stortplaatsen in, op zich een veilige manier omgaan met afval, maar omdat er in het afval verder niets gebeurt moeten de stortplaatsen eigenlijk eeuwigdurend onderhouden worden. De verwachting is dat we met deze tests aantonen dat de grond binnen een generatie weer te gebruiken is voor andere toepassingen.”

na circa 25 jaar. In oude stortdelen zonder onderafdichting stroomt dit stortwater in het grondwater, waardoor een vuilpluim ontstaat. De NA-processen gaan in deze vuilpluim gewoon door, waardoor nog uittredende verontreinigende stoffen ook in de vuilpluim worden geneutraliseerd.

Zuurstofrijk water Willem van Vossen legt uit hoe de NAprocessen in een stortplaats werken: Net als in de composthoop wordt organisch materiaal afgebroken door bacteriën. Deze ‘rottingsporcessen’ zorgen ervoor dat inzakkend regenwater in de tijd steeds een andere opeenvolgende biochemische samenstelling krijgt van zuurstofrijk tot zuurstofloos. In het begin dus ideaal voor zelfreinigende processen die zuurstof nodig hebben. Na verloop van tijd worden de omstandigheden dan steeds beter voor allerlei anaerobe reactieprocessen. De meest anaerobe (methanogene) situatie wordt bereikt

Duurzaam storten Theo Folmer en het stadsgewest ’s Hertogenbosch zijn sinds de sluiting van stortplaats Vlagheide op zoek naar manieren om het beheer van het terrein zo duurzaam mogelijk aan te pakken. “Het is dus ook niet zo verwonderlijk dat we bij Royal Haskoning terecht kwamen,” zegt Folmer. “De afvalwereld is natuurlijk niet zo heel groot, maar de kennis die Royal Haskoning in huis heeft ging wel beduidend dieper dan die van de anderen.”

Bij de processen in de vuilstortplaats komt onder meer methaangas vrij dat in turbines verbrand wordt en wordt omgezet in groene stroom. “De productie van methaan verloopt ook efficiënter in niet afgedekte vuilstortplaatsen, dus dat is een bijkomend voordeel.”

Vereniging Afvalbedrijven en de Stichting Duurzaam Storten. De laatste doet vooral onderzoek naar duurzame stortconcepten van nieuwe stortplaatsen. Het Vlagheide project richt zich duurzame nazorg van bestaande stortplaatsen. Folmer: “De stichting en de vereniging Afvalbedrijven volgen de ontwikkelingen hier met interesse. Als uit de testen blijkt dat onze vermoedens kloppen, kan dat de afvalzorg in Nederland drastisch veranderen.” In Nederland geldt een moratorium op nieuwe stortplaatsen. Van het soort stortplaatsen vergelijkbaar met de Vlagheide zijn er in Nederland 70 stortplaatsen, die grotendeels nog moeten worden afgedekt. Op het moment zijn er nog 30 stortplaatsen in bedrijf. Jaarlijks wordt er in Nederland nog tussen de twee en drie miljoen ton afval gestort. Contact: Willem van Vossen

(073) 6874 177 [email protected]

Het Vlagheide project werkt samen met de sector storten van de

Royal Haskoning steunt Nationaal Baggermuseum Royal Haskoning sponsort het Nationaal Baggermuseum in Sliedrecht. Het museum is eigenlijk internationaal: het is uniek in de wereld. Het heden en verleden van het baggerbedrijf staan centraal in het museum. Historische maar ook uiterst moderne modellen van baggervaartuigen vormen de ruggengraat van de expositie. De collectie modellen is aangevuld met oude prenten, foto’s, tekeningen, en objecten uit het verleden, waaronder vele opgebaggerde voorwerpen. In veel van Royal Haskoning’s maritieme projecten en projecten op

het gebied van kusten en rivieren neemt baggerwerk een vitale rol in. Op de foto is te zien hoe de eilanden van ‘the world’ in Dubai worden opgespoten door een schip van Van Oord. Contact: Marlieke van Rens

(024) 3284456 [email protected]



maart 2007 > range

Duurzaam ontwikkelingswerk met DUAL De steeds toenemende druk op stedelijke gebieden in kuststeden, samen met incidenteel voorkomende overstromingen, leidt wereldwijd tot steeds grotere problemen. Arcadis, Royal Haskoning en Van Oord hebben daarom samen het DUAL-concept ontwikkeld. Dit concept is een innovatieve aanpak die tot doel heeft stedelijke armoedebestrijding te stimuleren door middel van een modelaanpak waar civiel-technische werken, stedelijke planning, watermanagement en industriële ontwikkeling deel van uitmaken. Het model zorgt voor een geïntegreerde, stapsgewijze ontwikkelingsaanpak die er uiteindelijk voor zal zorgen dat armen in stedelijke gebieden de beschikking krijgen over gewaarborgde eigendomsbewijzen voor landbezit, ze minder kwetsbaar zijn voor overstromingen, er verbeterde omstandigheden voor drinkwater voorzieningen komen, de hygiëne verbetert en de werkgelegenheid toeneemt. Of kort gezegd, verbeterde leefomstandigheden.

baggerwerkzaamheden in de haven kon daar gebruikt worden om een laaggelegen moerasachtig gebied te benutten als een bruikbaar gebied voor sociale woningbouw. Met het idee dat dit een bruikbare optie voor meer steden wereldwijd kon zijn, is het DUAL consortium begonnen met het evalueren van in eerste instantie 44 andere steden. Technische, demografische en economische factoren bepalen of een stedelijk ontwikkelingsgebied binnen een stad past en vormen de basis voor verdere research voor DUAL ontwikkeling. Contactpersoon: Han Ligteringen

+31 (0)10 4433 708 [email protected]

Het oorspronkelijke idee voor DUAL ontstond bij de ontwikkeling van een project op het gebied van sociale woningbouw in Beira, Mozambique. Zand afkomstig uit

Een nieuwe kade voor cruiseschepen in Mauritius

Vanwege de voortdurende groei van het cruise-toerisme in de Indische Oceaan, wil Mauritius graag meer cruiseschepen ontvangen. Om beter aan de

groeiende vraag te kunnen voldoen wordt nu de eerste aanlegkade gepland in de hoofdstad, Port Louis. Het havenbedrijf van Mauritius, de Mauritius Port Authority heeft Royal Haskoning de opdracht gegeven om ontwerpen voor te bereiden voor de nieuwe aanlegplaats. Richard Marks legt uit waarom de niewue ontwikkeling noodzakelijk is. “De nieuwe faciliteiten zijn een significante verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Nu leggen cruiseschepen nog aan bij goederenkades op behoorlijke afstand van de toeristische centra in Port Louis.” Het project begon met een werkbezoek van havenspecialisten van Royal Haskoning. Zij spraken met de gebruikers van de haven en hebben de locatie bekeken. Het team heeft vervolgens een voorlopige ontwerprapportage gemaakt waarin drie mogelijke locaties voor de aanlegplaats werden vergeleken. De noodzaak van diep water aan de kade en een locatie dichtbij de toeristenen winkelcentra werden daarin

Mauritius

meegenomen. Bij de voorgestelde optie was het niet nodig om te baggeren, maar er moet wel een voetbrug gebouwd worden om toegang te geven tot een winkelcentrum. Een milieueffectrapportage van het omliggende gebied wordt nu uitgevoerd om de benodigde vergunningen voor de aanleg te verkrijgen. Ook wordt nu gewerkt aan detailontwerpen zodat de offertes voor de constructie kunnen worden uitgeschreven. Contact: Richard Marks

+44 (0) 1733 336113 [email protected]



range > maart 2007

Huidige directeur Corporate Finance maakt overstap per 1 april

nieuwsflits

René Noppeney benoemd tot divisiedirecteur Water bij Royal Haskoning Ir. René Noppeney MBA wordt per 1 april 2007 divisiedirecteur water bij Royal Haskoning. Noppeney (1963) werkt sinds 1988 bij Royal Haskoning en is nu directeur Corporate Finance. De heer Noppeney draagt, in zijn huidige functie van Directeur Corporate Finance, nog zorg voor de financiële jaarafsluiting van het jaar 2006. Dit zal in maart 2007 worden afgerond, waarna hij zijn energie op de Divisie Water richt. Noppeney bezit uitgebreide ervaring op het gebied van water. De Raad van Bestuur van Royal Haskoning heeft er dan ook het volste vertrouwen in dat de heer Noppeney de divisie Water op een uitstekende manier zal leiden. Na een studie civiele techniek aan de TU Delft met de afstudeerrichting Rivierwaterbouwkunde, werkte de heer Noppeney eerst korte tijd voor de Technische Universiteit Delft als onderzoeker bij de vakgroep Gezondheidstechniek en Waterbeheersing.

Kantoor in New Orleans officieel geopend

In New Orleans wordt op 19 maart het eerste Amerikaanse kantoor van Royal Haskoning officieel geopend. Naar aanleiding van de opdracht voor de kustverdediging van Louisiana die Royal Haskoning in april verwierf was het bedrijf al op projectbasis aanwezig in New Orleans. Officieus is het kantoor al even in gebruik.

Vervolgens trad hij in dienst van Royal Haskoning en was hij achtereenvolgens projectmedewerker en projectleider bij diverse internationale projecten op het gebied van gezondheidstechniek en watermanagement. In 1995 behaalde hij zijn MBA-titel aan de Erasmus Universiteit Rotterdam / Rochester University New York. Van 1996 tot 1997 was de heer Noppeney Regiomanager voor Latijns Amerika en daarna tot 2000 Hoofd Adviesgroep Stedelijke en Institutionele Ontwikkeling. Van 2000 tot 2001 begeleidde hij als Procesmanager Integratie Royal Haskoning de reorganisatie waarbij de landenstructuur van Royal Haskoning werd omgebouwd tot een divisiestructuur. Vervolgens werd Noppeney in 2001 benoemd tot directeur Corporate Finance. Contact: René Noppeney

Het kantoor is gevestigd in Metairie, Het kantoor begint klein met twee man. In eerste instantie wordt er voornamelijk gewerkt aan het kustverdedigingsproject in New Orleans. Het is de bedoeling dat het kantoor uitgroeit tot een volwaardige vestiging waar ook de andere componenten van de brede expertise van Royal Haskoning tot hun recht komen.

(024) 3284 222 [email protected]

VHP Belangrijke speler op Europese markt Range is een uitgave van Royal Haskoning en verschijnt vijf maal per jaar. Redactie: Royal Haskoning, PR & Communicatie Postbus 151 6500 AD Nijmegen telefoon (024) 328 45 62 e-mail: [email protected] Tekstschrijvers: Richard Groom (Peterborough Copywriting Bureau) Jenny Westra (Westra Redactionele Producties) Joris Hermsen (HDtt Communicatieadvies) Walter Withagen (HDtt Communicatieadvies) Lucas Meijknecht (Royal Haskoning) Lay-out: Charles Whalley Advertising Limited UK Drukwerk: Verenigde Offset-bedrijven bv Vragen en/of opmerkingen naar aanleiding van Range? Laat het ons weten: stuur een e-mail naar [email protected]. Wilt u zich abonneren op Range, een adreswijziging doorgeven of stelt u geen prijs meer op het ontvangen van Range? Ook hier volstaat een e-mail naar de redactie. Meer informatie over de activiteiten van Royal Haskoning vindt u op onze website: www.royalhaskoning.com

Onze vestigingen in Nederland: Onze vestigingen in Europa: Onze vestigingen wereldwijd:

In april 2006 heeft Royal Haskoning zich versterkt met het Rotterdamse ontwerpbureau VHP stedebouwkundige n+architekten+landschapsarchitekten. Volgens de VHP-directeuren Klein Breteler en Marks staan beide bureaus klaar om de complexe opdrachten van de toekomst gezamenlijk aan te gaan. “Met de bundeling van ontwerp- en ingenieurskracht is er een unieke combinatie ontstaan.” De directeuren en eigenaren van VHP, Ron Klein Breteler en Frans Marks, studeerden beiden af aan de TU Delft in stedenbouw en architectuur. Klein Breteler werkt sinds 1972 bij VHP dat toen nog Van Hezik en Partners heette. Vanaf 1980 voert hij de dagelijkse leiding. Marks’ loopbaangeschiedenis ligt deels in de gemeente Zoetermeer. “Ik heb de laatste stedenbouwkundige ontwikkelingen in de nieuwe stad Zoetermeer ontworpen en vervolgens gerealiseerd, zoals de wijken NoordHoven en Rokkeveen, en daarnaast ook nog de Floriade ’92. Ook heb ik het ontwerp van het stadscentrum begeleid.” Vanaf 1993 is Marks partner bij VHP. Vorig jaar september kwam ook Florian Boer over van zijn eigen bureau Scape. Hij is nu partner onderzoek & innovatie. Innovatieve resultaten VHP is een ontwerpbureau met drie hoofddisciplines: stedenbouw, architectuur en landschapsarchitectuur. Er werken 50 mensen, van wie de helft ontwerper is. Marks: “Onze kracht ligt in het aanbieden van een integraal ontwerpteam. Bij elke ruimtelijke opdracht werken we vanuit multidisciplinaire teams aan een project. Hierdoor komen we tot andere, vaak innovatieve oplossingen.”

Beide directeuren benadrukken dat VHP geen bureau met een voorspelbare signatuur is. “We willen onze opdrachtgever verrassen met ons ontwerp. VHP heeft geen vaste ontwerpstijl, maar we laten ons inspireren vanuit de context en de aard van de opdracht”, aldus Klein Breteler. Bureau met reputatie VHP is sterk in masterplanning en stedelijke (her)inrichting. Een goed voorbeeld hiervan is het Masterplan Dokkershaven in Vlissingen. Marks: “De scheepsbouw op het oude Scheldeterrein is verplaatst. Reden voor een ontwerp van een heel nieuw stadsdeel. Er komen onder andere woningen, winkels, hotels, horeca, culturele voorzieningen en een nieuwe zeezeiljachthaven. Dit project, waarin planvorming, ontwerpend onderzoek en ontwerp voor stedenbouw, architectuur en openbare ruimte samenkomen, is ons op het lijf geschreven.” Ook de planontwikkeling voor een nieuw stadsdeelcentrum Meerrijk in Eindhoven, het herstructureringsplan voor de wijk Landsherenkwartier in Deventer en het project Waterpleinen in Rotterdam noemt het tweetal als voorbeelden van grootschalige opdrachten waar het bureau naam mee

Een maquette van het masterplan Dokkershaven in Vlissingen, Ron klein Breteler (boven), Frans Marks

maakt. “Het ontwerpen van dergelijke complexe projecten is een proces van jaren”, stelt Klein Breteler. “Vaak gaat dit gepaard met ingewikkelde contracten tussen marktpartijen en overheden.” Anderhalf jaar geleden liet Royal Haskoning het oog vallen op VHP. Na de eerste kennismakingsgesprekken klikte het meteen. Beide bureaus zagen in dat ze samen sterker de markt konden bedienen. “VHP zit vaak al in het begin van het proces met partijen om tafel. Royal Haskoning stapt als

ingenieursbureau pas later in”, zegt Marks. “Samen kunnen we complexe en integrale opdrachten nu ook op Europees niveau aan. En wij kunnen profijt hebben van het uitgebreide netwerk van Royal Haskoning.” 

www.vhp.nl

amsterdam > capelle a/d ijssel > dordrecht > eindhoven > enschede > goes > groningen > ’s-hertogenbosch > hoofddorp > maastricht > nijmegen > oirschot > rotterdam > steenwijk > veendam > zwolle boedapest > boekarest > dublin > edinburgh > exeter > haywards heath > liverpool > londen > newcastle > peterborough > rochdale > katowice > lille > mechelen > namen bahrain > bangladesh > benin > burkina faso > cambodja > china > egypte > filippijnen > gabon > ghana > india > indonesië > kameroen > maleisië > nigeria > russische federatie > thailand > trinidad & tobago > usa > verenigde arabische emiraten > vietnam