Rouwkost Financieel jaarverslag 2014

Rouwkost Financieel jaarverslag 2014

Een goed afscheid helpt je verder.

1

Yarden verzorgt elke uitvaart

Majid Bamouhand over een islamitisch afscheid

Rouwkost Onze klantbelofte is om een goed afscheid voor iedereen bereikbaar te maken. En waar de samenleving al lang multicultureel is, loopt de uitvaartbranche hierin achter. Aanscherping van onze visie en missie maakte helder wat het bestaansrecht van onze organisatie is en hoe het gemeenschappelijke toekomstbeeld van de Yarden-entiteiten zich hiertoe verhoudt. Het leerde ons dat wij vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid verplicht zijn om onze dienstverlening aan te laten sluiten op de behoeften van ieder individu in onze samenleving. Dit is met Yarden Vereniging als maatschappelijke verankering de basis voor de ontwikkelde strategie. Dat Yarden hier goed op weg is leest u in dit jaarverslag. We geven u een kijkje in de religieuze en culturele gewoonten van een aantal van onze klanten. Eten en drinken horen bij rouwen, zoals de dood bij het leven hoort. We vroegen hen: ‘Wat is uw rouwkost?’ Cultuur en identiteit zijn daarbij zeer bepalend en een kijkje in iemands ‘rouwkost’ is als een kijkje in iemands leven. U zult er net als wij veel leesplezier aan beleven. In het jaarverslag krijgt u een helder beeld van de financiële resultaten van Yarden over 2014. U zult met ons constateren dat het geconsolideerde resultaat goed is. Terwijl binnen alle Yardenwerkmaatschappijen kostenbesparende activiteiten doorgevoerd zijn die ook in 2015 een vervolg krijgen. Yarden is een unieke organisatie waarin vrijwilligers en medewerkers nauw met elkaar samenwerken. Het verdriet van nabestaanden is vaak hartverscheurend en heeft niet zelden een grote impact op onze mensen. De passie en betrokkenheid waarmee zij onze klanten ten dienste staan verdient dan ook ons diepe respect. Ik vertrouw erop dat dit jaarverslag u inzicht verschaft in onze financiële situatie en waar wij als Yarden voor staan. Namens het directieteam gaat onze dank uit voor het vertrouwen dat in ons wordt gesteld.

Gedroogde dadels, vijgen en melk. Dat is wat islamieten serveren aan nabestaanden die op condoleancebezoek komen.

“Ik ben in Algerije geboren. Uitvaarten zijn daar sober. Er zijn geen uitvaartondernemingen. De nabestaanden regelen dat dus allemaal zelf, volgens de islamitische richtlijnen. Zo heeft de moslimgemeenschap de plicht om de overledene te wassen en in witte doeken te wikkelen. Na het dodengebed wordt het lichaam op de juiste wijze, met het gezicht naar Mekka, in het graf gelegd. Dat moet allemaal binnen 24 uur gebeuren. In Nederland geldt

Financieel jaarverslag 2014

Rouwkost. De troostvoeding die wordt gegeten tijdens een afscheid. Want zoals de dood bij het leven hoort, hoort eten bij rouwen. Een kijkje op iemands bord is als een kijkje in iemands leven.

Ron Bavelaar RB

Inhoud Introductie Rouwkost

3

Bericht van de Raad van Commissarissen Yarden Holding bv

4

Verslag van de directie

10

Kerncijfers 30 Jaarrekening 2014 Geconsolideerde balans 31 Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht

33 34

Grondslagen waardering en resultaatbepaling 35 Overige toelichting geconsolideerd

41

Risicoparagraaf

42

Toelichting op de geconsolideerde balans

49

Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening

61

Vennootschappelijke balans 65 Vennootschappelijke winsten verliesrekening 66 Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening 66 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

66

Overige gegevens

72

Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

74

Directievoorzitter

de regel dat het lichaam minimaal 36 uur boven de grond moet blijven, maar het is mogelijk om een bespoediging aan te vragen. Ook is het sinds 1991 mogelijk om zonder kist begraven te worden in Nederland. Elke cultuur heeft zijn eigen gebruiken en regels voor uitvaarten, en het is mooi als daar rekening mee wordt gehouden. Ik ben dan ook trots dat Yarden in AmsterdamZuidoost een multicultureel uitvaartcentrum laat bouwen.”

3



Bericht van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders

H

ierbij biedt de Raad van Commissarissen van Yarden Holding bv haar verslag aan over het boekjaar 2014. De directie heeft het jaarverslag opgesteld en de jaarrekening is door KPMG Accountants gecontroleerd en op 21 april 2015 voorzien van een goedkeurende controleverklaring. De Raad stemt in met het voorstel van de directie om het resultaat na belastingen over 2014 ad € 8,2 miljoen toe te voegen aan het eigen vermogen van de vennootschap. Van het resultaat zal € 84,- aan dividend worden uitgekeerd aan de Stichting Yarden, die de prioriteitsaandelen houdt. De Raad van Commissarissen adviseert de Algemene Vergadering van Aandeelhouders de jaarrekening 2014 aldus vast te stellen, de directie decharge te verlenen voor het gevoerde beleid en de Raad van Commissarissen decharge te verlenen voor het gehouden toezicht.

Vergaderingen Zowel Yarden Holding bv als Yarden Uitvaartverzekeringen nv kennen een eigen Raad van Commissarissen. De bezetting van beide raden is echter identiek en functioneert als een personele unie. De Raad vergaderde zowel voor de holding als voor het verzekeringsbedrijf separaat, met een eigen agenda en dito vergaderstukken. De vergaderingen vonden aansluitend plaats. De Raden vergaderden in 2014 vijf keer regulier en drie keer ten behoeve van de visie-, missie- en strategieontwikkeling. In alle gevallen in aanwezigheid van de voltallige directie. Eens per drie weken (vakantie en feestdagen uitgezonderd) vond een bilateraal gesprek plaats tussen de voorzitter van de Raad en de directie voorzitter. Van belang zijnde gespreks onderwerpen werden in tussentijdse notities gedeeld met de andere commissarissen en directieleden zodat eenieder over dezelfde informatie beschikte. De Raad is dan ook steeds tijdig door de directie geïnformeerd om haar toezichthoudende functie naar behoren te kunnen vervullen. In het voorjaar van 2014 zijn onder meer de jaarverslagen 2013 vastgesteld, en in het najaar

4

het jaarplan en de begroting voor 2015. In iedere vergadering werden naast de financiële rapportages ook de actuele en meer algemene beleidsonderwerpen van de verschillende Yardenondernemingen besproken. In het bijzonder: - Solvabiliteit, - ORSA-uitkomsten 2013, - Eigen Risico Beoordeling 2014, - Kapitaalbeleid, - De Nederlandsche Bank (correspondentie, o.m. onderzoek technische voorzieningen, inventarisatie beheersing IT-risico’s, onderzoek uitbesteding vermogensbeheer, onderzoek risicobeheersing volmachtportefeuille, inflatiekosten), - Autoriteit Financiële Markten (correspondentie, o.m. advies- en distributie kosten, beheerst beloningsbeleid), - Financiering crematoria, beleggen in eigen crematoria, oprichting Yarden Vastgoed II. Periodiek is er gesproken met de auditor, risk & compliance, actuaris, externe accountant, certificerend actuaris, en de fiduciair vermogensbeheerder. In de eerste helft van het verslagjaar heeft een delegatie van de Raad de zogenaamde ‘artikel 24’-vergadering van de Ondernemingsraad bijgewoond, waarin naast de algemene gang van zaken binnen Yarden ook gesproken is over de aanscherping van visie en missie. In het laatste kwartaal vond een toezichtgesprek plaats van de Raad van Commissarissen met De Nederlandsche Bank. De jaarlijkse visiebijeenkomst van de Raad met het Hoofdbestuur van de Vereniging en de directie stond dit keer in het teken van het keuzerecht. De aanwezigheid van de individuele leden van de Raad bij de vijf vergaderingen was 90%.

Corporate Governance Structuur De Raad van Commissarissen en de directie onderschrijven de Nederlandse Governance Code en de Gedragscode Verzekeraars volledig en leven deze ook na. Vanuit het standpunt ‘comply or explain’ rapporteert Yarden eventuele afwijkingen aan haar toezichthouders. De Raad van Commissarissen heeft er vanuit praktisch oogpunt voor gekozen om twee van de drie in de Code genoemde commissies samen te voegen. Naast de Risk & Auditcommissie kent de Raad de

Benoemings- en Remuneratiecommissie waarin de selectie- en benoemingscommissie en de remuneratiecommissie zijn gecombineerd. De Raad kent een eigen reglement waarin onder meer zijn opgenomen de profielschetsen van de leden van de Raad, de omvang en samenstelling van de Raad, het rooster van aftreden en de reglementen van beide commissies. Ook voldoet de Raad aan alle principes en ‘best practices’ van de Code. De Raad is zich zeer bewust van haar verantwoordelijkheid en geeft hier een actieve invulling aan.

Risk- & Auditcommissie Twee weken voor elke reguliere Raad van Commissarissenvergadering kwam de Risk & Auditcommissie bijeen, waardoor de bevindingen en de notulen in de voltallige Raad konden worden besproken. De Risk & Auditcommissie is een door en vanuit de Raad ingestelde commissie die uit de heren Raué (voorzitter) en Langstraat bestaat. Na het aftreden van de heer Langstraat is de heer Pieterse tot de commissie toegetreden. De commissie houdt direct toezicht op het risicomanagement, het kapitaalmanagement en het financieel management van de vennootschap. Ook bewaakt zij de integriteit van de organisatie. Naast overleg met de directie laat de commissie zich vanuit de vennootschap informeren door de risk- en compliance officer, de actuaris en de auditor. In de verslagperiode is uitgebreid stilgestaan bij de bevindingen van de door de auditor verrichte onderzoeken, en als gevolg daarvan bij de door de directie genomen maatregelen ter verbetering van de administratieve processen. Ook heeft de commissie zich door accountant KPMG en certificerend actuaris Actwell laten informeren. Voorafgaand aan de accountantscontrole is de controle-aanpak van de jaarrekening 2014 besproken alsmede de latere uitkomsten van de interim controle, die zijn opgenomen in de ‘managementletter’. De Risk & Auditcommissie vergaderde in 2014 zes keer. Op 7 april 2015 heeft een Risk & Auditcommissievergadering plaatsgevonden waarin de certificerend actuaris en accountant hun bevindingen over het jaarwerk 2014 hebben besproken.

Eind 2013 heeft de commissie de uitgebreide selectieprocedure voor de werving van een nieuwe directievoorzitter afgerond. Nadat De Nederlandsche Bank de geschiktheid had getoetst, is de heer Ron Bavelaar RB door de Raad van Commissarissen per 1 maart 2014 benoemd tot directievoorzitter van Yarden Holding bv. De commissie bestond in het verslagjaar na het aftreden van de heer Langstraat uit de leden mevrouw Schraverus (voorzitter) en de heer Raué. De commissie vergaderde twee keer.

Strategie-ontwikkeling De Raad van Commissarissen is actief betrokken bij de ontwikkeling van de corporate strategie van de organisatie die moet leiden tot een versterking van de concurrentiepositie en een versnelling van de organisatiedoelen. Met de directie heeft de Raad geconcludeerd dat de structuur van de verschillende Yarden-onderdelen Yarden niet alleen uniek maakt, maar vooral klanten een hoogwaardige dienstverlening in de volledige bedrijfsketen garandeert. Yarden Vereniging vervult hierin een belangrijke rol en borgt de maatschappelijke functie van de organisatie. De onderlinge verwevenheid zorgt ervoor dat Yarden op haar core business minder kwetsbaar is dan haar concurrenten. Dat is ook de reden dat besloten is dat Yarden zelfstandig zal blijven.

Risicomanagement en solvabiliteit

Benoemings- en Remuneratiecommissie

Naleving van weten regelgeving was een vast onderwerp op de agenda van de Raad van Commissarissen. De Raad zorgde ervoor dat zij niet alleen steeds op de hoogte was van de correspondentie die Yarden zowel van De Nederlandsche Bank (DNB) als van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) ontving, maar ook dat deze in de vergadering van de Raad behandeld werd. Ook dit jaar besteedde de Raad weer bijzondere aandacht aan het risicomanagement van Yarden. De Raad was verheugd te vernemen dat DNB geen majeure aandachtspunten heeft geconstateerd in de Own Risk Self Assessment (ORSA) over 2013, doch slechts een aantal verbeterpunten die eind 2014 in de nieuwe Eigen Risico Beoordeling (ERB/ORSA) zijn meegenomen. De Raad heeft in lijn met de directie geconclu deerd dat de ERB/ORSA 2014 niet tot andere inzichten, monitoring of interventiemaatregelen leidt.

De benoemings- en remuneratiecommissie is door de Raad van Commissarissen ingesteld om voorstellen omtrent benoeming van statutair directeuren en hun remuneratie ter besluitvorming door de voltallige Raad voor te bereiden. De commissie adviseert tevens de directievoorzitter bij voorgenomen benoemingen en beoordelingen van overige directieleden.

De ontwikkelingen op de financiële markten en de mogelijke impact op de solvabiliteit werden door de Raad op de voet gevolgd; hierover werd zeer frequent door de directie geïnformeerd. Ondanks dat zij daartoe

Cake Het is nog steeds het meest geserveerde hapje bij een uitvaart. Bij Yarden serveerden we in 2014 zo’n 523.300 plakjes cake

5



Bericht van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders

in strikt formele zin nog niet toe is gehouden, monitorde de Raad de solvabiliteit onder het Solvency II (SII)-regime. De solvabiliteit bleef onder beide regimes (SI en SII) ruim boven de wettelijke normen.

Educatie Naast de individuele scholing van de commissarissen is onder leiding van Edgar Karssing, filosoof en hoofddocent Nyenrode Business Universiteit , een bijeenkomst voor de Raad en directie georganiseerd. Rond het thema ‘Ethiek, toezicht en toezichthouders’ zijn in een boeiende dialoog reflecties gegeven op ethiek, integriteit en compliance, hetgeen leidde tot meer inzicht en begrip.

Samenstelling van de Raad van Commissarissen De samenstelling van de Raad wijzigde in 2014 door het aftreden van haar voorzitter, de heer Langstraat, als gevolg van het verstrijken van de zittingstermijn. De Raad is hem zeer erkentelijk voor de wijze waarop hij als voorzitter ruim 12 jaar inhoud en leiding heeft gegeven aan de Raad van Commissarissen en roemt zijn grote betrokkenheid bij de Yarden-organisatie. Na benoeming door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijn mevrouw Niewierra en de heer Pieterse tot de Raad van Commissarissen toegetreden. De Raad koos uit haar midden de heer Raué tot voorzitter. Leden van de Raad worden benoemd voor een termijn van vier jaar en kunnen daarna eenmaal worden herbenoemd. • Ir. H.H. Raué Voorzitter Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen bestaat in 2014 uit: • Ir. A. Langstraat MSc (1940) - Commissaris sinds 2002. - Voorzitter Raad van Commissarissen, lid Risk & Auditcommissie, voorzitter Benoemings- en remuneratiecommissie. Afgetreden op 25-04-2014. •M w. Drs. A.W.M.H. Niewierra (1966) - Commissaris per 24-07-14 op aanbeveling van de ondernemingsraad. - Lid Benoemings- en remuneratiecommissie. Huidige zittingstermijn: 2014-2018, herbenoembaar.

6

•R . Payer (1950) - Commissaris sinds 2011. Huidige zittingstermijn: 2011-2015, herbenoembaar. •D rs. J.H. Pieterse (1951) - Commissaris per 15-09-14, lid Risk & Auditcommissie. Huidige zittingstermijn: 2014-2017, herbenoembaar. • I r. H.H. Raué (1951) - Commissaris sinds 2011. - Voorzitter Raad van Commissarissen per 26-04-14, voorzitter Risk & Auditcommissie, lid Benoemings- en remuneratiecommissie. Huidige zittingstermijn: 2011-2015, herbenoembaar. • Mw. Drs. J. Schraverus MHA (1956) - Commissaris sinds 2010 op aanbeveling van de ondernemingsraad. - Voorzitter Benoemings- en remuneratie commissie. Huidige zittingstermijn: 2014-2018, niet herbenoembaar.

-V oorzitter Italiaanse Kamer van Koophandel in Nederland - Voorzitter Stichting ChocoA • Ir. H.H. Raué Nevenfuncties: - Voorzitter Raad van Commissarissen Stichting Vestia te Rotterdam - Lid Raad van Commissarissen CZ Zorgverzekeringen te Tilburg - Voorzitter Raad van Commissarissen VGA te Amsterdam - Lid Raad van Commissarissen Stichting Woonvast te Amersfoort - Lid Raad van Commissarissen Triodos Groenfonds te Zeist - Lid Raad van Commissarissen Q-Park te Maastricht • Mw. Drs. J. Schraverus MHA Leider van de gezondheidszorg adviespraktijk PWC Nederland Nevenfuncties: - Voorzitter raad van toezicht Fair Trade Original

Hoofd- en nevenfuncties Raad van Commissarissen: • Ir. A. Langstraat MSc Nevenfuncties: - Lid van Achmea geschillencommissie Penningmeester Protestantse Gemeente Amsterdam • Mw. Drs. A.W.M.H. Niewierra Directeur Internet & Mobiel ABN AMRO Nevenfuncties: - Voorzitter jury Nationale Contactcenter Awards (NCCA) - Voorzitter Mobile Banking Advisory Council (MBAC) van EFMA.. • Drs. J.H. Pieterse Managing Director DGA Nevenfunctie: Voorzitter Ned. Rugby Bond • R. Payer General Manager Hilton Hotel Amsterdam en Waldorf Astoria Amsterdam Nevenfuncties: - Penningmeester Nederlands Film Festival - Lid bestuur Stichting Sem Presser Archief - Lid raad van toezicht Hogeschool TIO - Lid adviesraad Stenden Hogeschool Leeuwarden - Lid ledenraad Rabobank - Amsterdam

Vijgen Bij een islamitische uitvaart is het gebruikelijk dat er gedroogde vijgen en dadels worden uitgedeeld

Ei Na een joodse uitvaart is het gebruikelijk om brood met een hard gekookt ei te eten

7



Arjen de Haas over een modern afscheid

Bea Mendels Vega over een joods afscheid

De koffie-met-cakeuitvaart is aan het verdwijnen. Steeds vaker kiezen nabestaanden voor catering die aansluit bij het karakter van de overledene. Taart of tapas bijvoorbeeld.

“Een verhaal in de kerk, met z’n allen naar de begraafplaats en daarna naar het uitvaartcentrum om elkaar te condoleren, koffie te drinken, cake te eten en na te praten. Een tijdje terug heb ik twee van zulke begrafenissen gehad. Ze waren bijna hetzelfde. In de toekomst wordt dat wel anders, denk ik. Mensen van mijn leeftijd willen vieren dat ze iemand gekend hebben. Ik denk dat er straks meer technische crematies komen: een invoer van de kist

Brood met hardgekookt ei. Binnen de Joodse gemeenschap is het gebruikelijk om dit te eten na de begrafenis.

zonder de standaard uitvaartceremonie. Herdenken gebeurt dan op een plek die echt bij die persoon past, bijvoorbeeld de voetbalclub. Daar kunnen dan alle verhalen en herinneringen worden opgehaald. Dat lijkt mij nou een mooie uitvaart. En zo wordt de dood echt een onderdeel van het leven.”

“Als er in Den Haag een vrouw uit de Joodse gemeenschap is overleden, krijg ik een telefoontje. Ik maak namelijk deel uit van de groep dames die de overledene ritueel wast. De wassing en kisting moeten het liefst zo snel mogelijk plaatsvinden. Indien mogelijk wordt het lichaam binnen 24 uur begraven. Gelukkig krijgen we in Den Haag altijd alle medewerking van de betrokken instanties om onze gebruiken uit te voeren. Bij een joodse

begrafenis worden gebeden en psalmen gezegd. De nabestaanden zeggen het Kaddisj-gebed. Het is belangrijk dat de aanwezigen een stukje achter de lijkwagen lopen. De aanwezige heren gooien drie scheppen zand in het graf op de kist. En als teken van rouw wordt er op de dag van de uitvaart bij de naaste familie een scheur in hun kleding gemaakt.”




D

e dood treft ons allemaal en in ons leven krijgen wij ook allemaal te maken met het wegvallen van geliefden. Hoe we daarmee omgaan hangt af van veel zaken, zoals de wijze van overlijden, de relatie die we met de overledene hadden, en niet te vergeten ons karakter, want iedereen rouwt op zijn eigen wijze.

Niet in geld uit te drukken Yarden ziet zichzelf als een sociale onderneming, maatschappelijk betrokken en van toegevoegde waarde voor de samenleving. Zij rekent het tot haar taak om mensen te helpen op een van de meest kwetsbare momenten in hun leven. Door hen voor, tijdens en na de uitvaart van een dierbare te ondersteunen, helpt Yarden hen verder. Een dienstverlening die niet in geld is uit te drukken. De maatschappelijke verankering van dit gedachtegoed wordt geborgd door Yarden Vereniging die eigenaar is van de Yardenorganisatie. De organisatie kent hierdoor geen winstdoelstelling anders dan ten behoeve van de verdere ontwikkeling van de dienstverlening.

Anders omgaan met de dood De laatste jaren zien we veranderingen in de manier waarop we in Nederland met de dood omgaan. We worden beïnvloed door andere culturen waarmee we samenleven en die ons laten zien hoe het ook kan. Bij begrafenissen en crematies staat steeds vaker de persoon van de overledene centraal en dat kan aanleiding zijn voor een minder sombere afscheidsplechtigheid. Maatschappelijk betrokken houdt voor Yarden in dat de dienstverlening naadloos dient aan te sluiten op de behoeften van ieder individu die van de Yarden-diensten gebruik wenst te maken. De maatschappij verandert in rap tempo en waar onze samenleving al lang multicultureel is, loopt de uitvaartbranche hierin achter. Daarbij komt dat door de stijging van de levensverwachting het aantal ouderen versneld zal toenemen. Vooral

10

Verwevenheid is kracht In de eerste helft van het verslagjaar is uitvoerig stilgestaan bij de strategie. In nauwe samenwerking met de Raad van Commissarissen is onderzocht welke keuzes Yarden voor de (middel)lange termijn moet maken om haar concurrentiepositie te versterken en de realisatie van de organisatie doelen te versnellen. In mei 2014 is bevestigd dat de huidige samenstelling van de organisatie Yarden een unieke concurrentiepositie biedt. door een eerdere opsporing van ziekten en betere medische behandeling, zullen chronische patiënten langer blijven leven. Vragen over het levenseinde zullen hierdoor eerder en over een veel langere periode een rol spelen.

Missie sterke basis Voor Yarden waren deze maatschappelijke ontwikkelingen voldoende aanleiding om in de eerste helft van het verslagjaar de visie en missie aan te scherpen. Waarmee helder werd wat het bestaansrecht van de organisatie is en wat het gemeenschappelijke toekomstbeeld van de verschillende Yarden-entiteiten is. Het bleek een sterke basis voor de te volgen strategie en een optimale verbinding van de Yarden-onderdelen. In de visie van Yarden helpt een goed afscheid je verder als je -uit welke cultuur dan ook- bent voorbereid op het levenseinde en de uitvaart volledig recht doet aan jouw wensen en de nabestaanden tot steun is in de verwerking van hun verlies. De rol die Yarden inneemt is dat zij vanuit haar maatschappelijke functie -rekeninghoudend met ieders cultuur, religie en achtergrond- een goed en waardig afscheid van het leven voor iedereen bereikbaar maakt. Deze missie is meer dan uit dagend en vraagt veel van de Yarden-organisatie.

Onderscheid doel en middel Rekening houden met ieders cultuur, religie en achtergrond betekent voor Yarden Vereniging en Yarden Uitvaartverzorging dat veel kennis en ervaring moet worden opgebouwd om de dienst verlening naadloos te laten aansluiten op de uiteenlopende behoeften van de doelgroepen. Terwijl een goed en waardig afscheid voor ieder een bereikbaar maken weer veel van het inlevings vermogen van Yarden Uitvaartverzekeringen vraagt. Redenerend vanuit het belang van de klant is het zijn of haar doel om de toekomstige uitvaart te kunnen betalen en is het afsluiten van een uitvaartverzekering een van de middelen om dit mogelijk te maken. Scherp formuleren van het onderscheid tussen doel en middel heeft Yarden geholpen om de toegevoegde waarde van alle Yardenonderdelen in de keten van voorlichting tot en met nazorg beter af te stemmen op de klantbehoefte.

Artisjokken Bij een hindoeïstische uitvaart is het gebruikelijk om tijdens de rouwperiode vegetarisch te eten

De verwevenheid van de Yarden-onderdelen garandeert klanten en leden namelijk een hoogwaardige dienstverlening omdat de volledige keten wordt beheerst. Dat de hoogwaardige dienstverlening ook door klanten wordt gewaar deerd, blijkt uit de 80% van de Yarden-verzekerden die uiteindelijk de uitvaart door Yarden laten verzorgen. En de 9+ die nabestaanden Yarden geven voor de verzorging van de uitvaart.

Yardeniers maken het verschil Yarden heeft een geschiedenis die gebaseerd is op unieke idealen, is maatschappelijk betrokken en het eigendom van een vereniging. Vanuit de gedachte ‘Samen staan we sterk’ zorgen medewerkers en vrijwilligers ervoor dat elke overledene een waardig en persoonlijk afscheid krijgt. En worden nabestaanden ondersteund in de verwerking van hun verlies. Door de manier van werken: persoonlijker, helpend en inspirerend, onderscheidt Yarden zich ten opzichte van andere uitvaartondernemingen. Dankzij een groot inlevingsvermogen zijn medewerkers en vrijwilligers in staat zich te identificeren met hun klanten en hun wensen te doorgronden. Zodat dat ene afscheid telkens weer precies goed is. De Yarden-mensen zijn warm en begripvol en helpen met respect en op gepaste afstand. Door buiten de gebaande paden te treden worden mensen op ideeën gebracht en wordt een persoonlijk afscheid een dierbare herinnering voor altijd. Yarden biedt haar klanten het best denkbare afscheid, waarbij zij mogen rekenen op een bevlogen inzet, uiterste betrokkenheid en warme, persoonlijke aandacht. Het zijn de medewerkers en vrijwilligers (Yardeniers) die het ‘m doen. Geconcludeerd is dan ook dat de concurrentiekracht het sterkst tot uiting komt wanneer Yarden zelfstandig blijft.

Liefde sterker dan de dood Voor openlijk verdriet om het verlies van een naaste was vroeger nauwelijks plek. De dood was een taboe en taboes stop je zo ver mogelijk weg. De afgelopen tijd is er iets veranderd in onze omgang met de dood. We proberen haar steeds vaker een plek in ons leven te geven. We zoeken naar manieren om ons verdriet te uiten en onze

dierbaren te blijven koesteren. We durven tegenwoordig ook steeds meer openlijk met elkaar te praten over de pijn van het verlies. Dat is goed, want verdriet houdt niet op als de uitvaart is afgerond; liefde is immers sterker dan de dood. Het is belangrijk om uiting te blijven geven aan de gevoelens die het gemis van een naaste oproepen, om de band die je had met de overledene te blijven voelen en vieren en om herinnerings momenten in je leven in te bouwen. Momenten waarop je weer even volop mag stilstaan bij iemand die je dierbaar was. Collectief hebben we dagen als Allerzielen. Maar Yarden wil, als een van Nederlands grootste uitvaartorganisaties, dat men, na decennialang de dood weggestopt te hebben, deze weer in haar emotionele leven binnenlaat. Als ‘thought leader’ op het gebied van rouwverwerking stelt zij, op de momenten dat het verlies van een geliefde meer pijn doet dan anders, haar uitvaartcentra en crematoria open en organiseert herinneringsbijeenkomsten.

Vereniging zeer actief In 2013 werd een symposium georganiseerd met als thema ‘Afscheid na een niet-natuurlijke dood’. In 2014 was met name dit thema leidend voor de Regionale Activiteiten Besturen om voorlichtings bijeenkomsten te organiseren. Voorts vonden op initiatief van de Vereniging in de 12 regio’s meerdere voorlichting- en herdenkings bijeenkomsten plaats, in de vorm van concerten, lezingen en toneelstukken. De voorlichtingsbijeen komsten zijn veelal interactief, op verschillende doelgroepen afgestemd en hebben steeds tot doel om mensen voor te lichten en bewust te maken van thema’s rondom de dood. Zo werd met belangstellenden gefilosofeerd over de eindigheid van het leven in ‘Driemaal de dood’. In drie interactieve bijeenkomsten werden onder begeleiding van een deskundige gespreksleider persoonlijke vragen zonder pasklare antwoorden besproken. Zoals: Hoe ervaart u het verlies van een dierbare? Hoe kunt u uw rouwproces betekenis geven? Mag u zelf beslissen hoe u afscheid wilt nemen van het leven? De Vereniging creëerde hiervoor een omgeving waarin mensen veilig, vrijuit en zonder taboes ervaringen met elkaar konden delen en daardoor meer inzicht en begrip kregen van rouwprocessen en rouwrituelen. De meeste mensen die met alzheimer te maken krijgen, weten niet hoe zij hiermee om moeten gaan. De patiënt doet dingen die naasten niet willen of kunnen begrijpen. In enkele Yarden-crematoria is de film ´Mam´ getoond. ‘Mam’ is een documentaire van theatermaker Adelheid Roosen over haar moeder, die de ziekte van Alzheimer heeft. Met deze film laat Adelheid

11




zien dat alzheimer niet alleen een beperking is, maar ook vrijheid kan geven. Hoe zij in de ontmoetingen met haar moeder niet uitgaat van zichzelf, maar meebeweegt met de eindige reis die haar moeder aflegt. Roosen ging na afloop in gesprek met het publiek waaruit bleek dat er veel vragen leefden rond deze ziekte en de dood. Alle kinderen krijgen te maken met de dood. Of dit nu een huisdier is, iemand uit de buurt of een familielid. Met de excursie ´Leven en dood van de olifant en Zoo´ in de dierentuin leren kinderen van de bovenbouw in het basisonderwijs spelenderwijs over leven, dood en afscheid. Yarden Vereniging werkt hierbij nauw samen met olifantenkenner Marjo Hoedemaker die de kinderen via zijn indrukwekkende documentaire meeneemt naar de oorspronkelijke leefomgeving van de olifant. Vervolgens worden onder begeleiding van een deskundige vrijwilliger van Humanitas verlies ervaringen gedeeld. De excursies zijn een enorm succes en laten kinderen op een luchtige manier ervaren dat de dood onderdeel is van het leven waar je doodgewoon over mag praten. Drie sprekende voorbeelden van de vele activiteiten die Yarden Vereniging met vrijwilligers en medewerkers organiseert. In het verslagjaar is de samenwerking tussen Vereniging en het bedrijf geïntensiveerd.

Top Employer of the Year Voor het derde jaar op rij heeft Yarden het certificaat ´Top Employer of the Year´ gekregen. Onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat het personeelsbeleid van Yarden aan de hoogste eisen voldoet. Het certificaat wordt uitgereikt aan bedrijven die naast uitstekende arbeidsvoorwaarden ook ondersteuning geven bij de ontwikkeling van talent op alle niveaus binnen de organisatie. Door het jaar heen bezoekt de voltallige directie de Yarden-locaties om met medewerkers en vrijwilligers in gesprek te komen. Deze bijeenkomsten hebben een informeel karakter en worden door zowel medewerkers en vrijwilligers als de directie als zeer waardevol beschouwd. In 2014 is de medewerkertevredenheid twee keer gemeten. Ten opzichte van het vorige jaar is de tevredenheid gelijk en komt uit op 7,6. Een uitkomst die hoger is dan de benchmark. Het ziekteverzuim was gemiddeld 4,5%.

Kwaliteitsbeleid In 2008 heeft Yarden het keurmerk Uitvaartzorg behaald. Hierbij geeft Yarden aan dat haar

12

dienstverlening transparant is en de processen op orde zijn. Het keurmerk is geïnitieerd vanuit de brancheorganisatie BGNU en wordt jaarlijks opnieuw beoordeeld. Yarden heeft in 2014 het keurmerk Gouden Oor behouden. Dit keurmerk geeft een beoordeling van de kwaliteit van het klachtenmanagement.

Corporate governance De Raad van Commissarissen heeft binnen de structuurvennootschap Yarden vergaande bevoegdheden. Zo controleert zij de directie om de continuïteit van de vennootschap te bewaken en de belangen van werknemers en aandeelhouders te borgen. De structuur voor het beheersen van deze risico’s is verankerd in het RvC-reglement. De Raad legt op haar beurt verantwoording af aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Integere bedrijfsvoering Voor een beheerste en integere bedrijfsvoering geldt binnen Yarden een scheiding van functies binnen de zogenaamde ‘three lines of defence’. Binnen de eerste lijn beheerst de directie en het lijnmanagement de risico’s van de bedrijfsactiviteiten op een adequate en aantoonbare wijze. De tweede lijn, bestaande uit de functies risicomanagement, actuariaat en compliance, adviseren, ondersteunen en faciliteren de risicobeheersingacties van het management. De derde verdedigingslijn bestaat uit de onafhankelijke review van de risico beheersende maatregelen door de interne audit functie. De verschillende sleutelfuncties zijn vanuit Yarden Holding ingericht waarmee de onafhankelijkheid ten opzichte van alle onderliggende bedrijven geborgd is. Terwijl de Raad van Commissarissen als geheel en in het bijzonder haar Risk & Auditcommissie hierop toezicht houdt. Yarden voldoet voor wat betreft haar Risk Governance aan de eisen die de toezichthouder in het kader van Solvency II stelt.

Samenstelling directie Het bestuur van Yarden Holding bv bestaat uit directeur Financiën & Informatiemanagement Klaas de Boer RA RC RE en directievoorzitter Ron Bavelaar RB. In combinatie met Yarden Holding bv worden Yarden Uitvaartzorg bv en Yarden Uitvaartfaciliteiten bv bestuurd door directeur Sabrina Franken en Yarden Uitvaartverzekeringen nv door directeur drs. Serge Evers.

eigen vermogen echter goed op peil en steeg ook door de operationele resultaten en winsten op andere beleggingen. De kasstroom uit operationele activiteiten was wederom sterk. De vrijkomende kasstromen uit operationele activiteiten voor het verzeke ringsbedrijf werden voor het overgrote deel herbelegd. De vrijkomende kasstromen uit operationele activiteiten voor de andere bedrijven werden besteed aan verbeteringen van bestaande crematoria, nieuwbouw en vervanging van een automatiseringsysteem.

Kengetallen Yarden geconsolideerd Hoewel de landelijke sterfte ook in 2014 voor minder uitvaarten zorgde, is het financiële resultaat zonder meer goed. Geconsolideerd sloot Yarden het boekjaar 2014 af met een positief resultaat van € 8,2 miljoen. Ook de solvabiliteitsratio’s voor Yarden Uitvaartverzekeringen nv verbeterden. Onder Solvency II bedroeg de solvabiliteit 168% (2013: 159%) en onder Solvency I 428% (2013: 354%).

De premieopbrengsten in 2014 lagen iets onder die van 2013 omdat de koopsommen minder in trek waren. In 2014 was sprake van een lagere sterfte dan het jaar ervoor en ook wat op basis van de bevolkingsopbouw mocht worden verwacht. Dit had als direct gevolg dat de aantallen overledenen voor wie Yarden de uitvaarten en crematies mocht verzorgen lager waren dan 2013. De lagere aantallen hadden een duidelijk drukkend effect op de omzetten van Uitvaartzorg en Uitvaartfacili teiten (crematoria). De omzetten stegen daarom niet ten opzichte van 2013. Hierdoor lagen de resultaten van Uitvaartzorg en Uitvaartfaciliteiten duidelijk onder die van het voorgaande jaar, maar waren wel afzonderlijk winstgevend. De risico’s van Yarden worden op onderdeel beschreven in de risicoparagraaf. In 2014 was sprake van een lage rente met een dalende trend. Het risico dat een dergelijke daling (of stijging) de solvabiliteitspositie van Yarden aantast, is in potentie groot, maar in de praktijk relatief klein vanwege het gevoerde beleid. De volatiliteit van de andere beleggingen pakte in 2014 goed uit, met name de aandelen ontwikkelden zich sterk. De activiteiten van Yarden in uitvaartzorg en crematoria zijn gevoelig voor de sterfte ontwikkeling. In de bedrijfsvoering wordt sterk gestuurd op efficiency en flexibiliteit van bedrijfskosten. Hierdoor is ook bij de lage sterfteaantallen van 2014 een bevredigend resultaat in deze onderdelen behaald. 2014 kon worden afgesloten met een goed resultaat van € 8,2 mln. na belastingen. De stijging ten opzichte van 2013 werd voor een belangrijk deel veroorzaakt door de hogere beleggingsopbrengsten.

Financiële positie Yarden geconsolideerd Door de lage rente stegen de waardes van de vastrentende beleggingen en de voorzieningen sterk; vanwege de goede rentematch bleef het

13




Yarden Uitvaartzorg bv

berekenen uren, wordt het benodigd rendement per uitvaart beter bereikt.

Verbetering van het vastgoed

M

et het massale rouwbetoon voor de honderden slachtoffers van de ramp met het Maleisische passagiersvliegtuig MH17 dat boven Oekraïne werd neergehaald, werd goed zichtbaar hoe belangrijk het is om uiting te geven aan verdriet en medeleven met de nabestaanden. Digitale condoleanceregisters en sociale media overstroomden in een mum van tijd. Duizenden mensen verzamelden zich uit eerbetoon langs de route die de rouwauto’s aflegden. Hartverscheurend waren de verhalen van Yarden-uitvaartverzorgers en medewerkers van Yarden-crematoria die de eer hadden om een aantal van deze speciale uitvaarten te organiseren. De directie spreekt haar diepe respect uit voor het werk van medewerkers en vrijwilligers die dagelijks geconfronteerd worden met het vaak grote verdriet van nabestaanden wanneer een dierbare is overleden. Tegelijkertijd realiseert eenieder zich dat overlijden bij het leven hoort. Dit specialistische werk geeft veel voldoening wanneer recht wordt gedaan aan de wensen van de overledene en een bijdrage geleverd wordt aan de nabestaanden bij de verwerking van hun verdriet. Maar toch, het werk is impactvol en vraagt veel van de Yarden-mensen.

Concurrentie neemt toe De uitvaartbranche is sterk concurrerend door een steeds verdere toename van het aantal aanbieders. Met name kleine uitvaartonder nemingen, veelal zelfstandigen zonder personeel, nemen in aantal toe en zorgen voor een scherpe concurrentie en een ongelijk speelveld. Waar de grote uitvaartorganisaties zich dienen te houden aan de bepalingen uit collectieve arbeidsovereen komsten, zijn deze ondernemers daar niet aan gebonden. Zij keren zichzelf vaak te lage beloningen uit, bouwen veelal geen pensioen op en houden zo de bedrijfskosten kunstmatig laag. Daarbij zijn zij sterk in het benutten van het persoonlijke sociale

14

netwerk, een troef waar de grote uitvaart organisaties regelmatig voor onderdoen.

Focus en richting De aanscherping van de visie en missie heeft voor meer focus en richting gezorgd. Het heeft Yarden doen inzien dat uitvaartzorg de core business van de organisatie is. Door de verzorging van uitvaarten wordt immers de dienstverlening van Yarden voor klanten het meest concreet en draagt daarom ook het sterkst bij aan de positionering van Yarden als afscheidsspecialist. Het is dan ook onaanvaard baar dat juist hier de afgelopen jaren marktaandeel verloren werd. In het verslagjaar is het besef bij alle medewerkers geworteld dat alles erop gericht moet zijn om de daling van het marktaandeel tot staan te brengen. Inzicht in de ontwikkeling van het lokale marktaandeel leverde een gestructu reerde aanpak en adequate inzet van middelen op. Waardoor niet alleen de daling van het marktaandeel is gestopt, maar zelfs in een aantal clusters weer voorzichtig aan het toenemen is.

Bezetting beter afgestemd In de eerste helft van 2014 werd duidelijk dat de CBS-prognose voor wat betreft het aantal sterf gevallen wederom niet zou uitkomen, terwijl de personeelsbezetting wel hierop was afgestemd. Voor het in lijn brengen van de bezetting in relatie tot de werkelijke sterfte-aantallen zijn contracten aangepast of omgezet in flex-contracten en is afscheid genomen van een aantal medewerkers die helaas overcompleet waren geworden. Dit leverde frictiekosten op.

Rendement verbeterd De excellente dienstverlening van Yarden uitvaart zorgers werd ook nu weer door nabestaanden bevestigd met een 9+. Uitvaartverzorgers laten werkelijk niets aan het toeval over om ervoor te zorgen dat de uitvaart volledig recht doet aan de wensen van de overledene en de nabestaanden tot steun is in de verwerking van hun verdriet. De keerzijde hiervan is dat regelmatig aan uitvaarten veel meer uren worden besteed dan uiteindelijk worden doorberekend. Door inzet van het project ‘van cost based naar value based’ en door strak te sturen op de besteding van werkelijk door te

Koffie Een bakje troost? Het meest geserveerde drankje bij een uitvaart blijft koffie. In 2014 serveerde Yarden 2.900.000 kopjes koffie

Ook bij de franchisenemers wordt gezien dat het ondernemerschap, het sociale netwerk en de persoonlijke bekendheid in belangrijke mate bijdragen aan de aantallen verzorgde uitvaarten.

De Uitvaartcentra in Haarlem en Alkmaar zijn grootschalig verbouwd, waarbij zowel opbaar kamers, verzorgingsruimten als intieme ruimten voor plechtigheden zijn gecreëerd. In Assen is een nieuw uitvaartcentrum gerealiseerd met twee opbaarkamers, een verzorgingsruimte en een kleinschalige huiskamer. Ook het Uitvaartcentrum in Harlingen heeft een upgrade gekregen. Alle verbouwingen zijn volgens het ‘Feeling environment’concept uitgevoerd.

Kengetallen Yarden Uitvaartzorg inclusief deelnemingen Sterke locale posities worden ingenomen door de deelnemingen, CVU Uitvaartzorg B.V. in Rotterdam en Van der Stappen Holding B.V. in Geldrop, waarvan Yarden Uitvaartzorg respectievelijk 100% en 75% van de aandelen houdt. Beide ondernemingen hebben een eigen Raad van Commissarissen en dragen positief bij aan het geconsolideerde resultaat van Yarden Uitvaartzorg. In 2014 verzorgde Yarden Uitvaartzorg 12.262 uitvaarten (2013: 13.177). Klanten die bij Yarden verzekerd waren en lid waren van Yarden Vereniging, ontvingen een korting op de kosten van de uitvaart. Yarden Uitvaartzorg heeft in 2014 een totale korting verleend van € 7,8 miljoen. Het resultaat voor belasting bedroeg over 2014 € 1,7 miljoen.

Culturele en religieuze gebruiken In november 2014 is de leergang: ‘Sterven, uitvaart & rouw in multicultureel Nederland’ van start gegaan. De leergang is een initiatief van Yarden Uitvaartzorg en draagt volledig bij aan de uitvoering van de missie, om rekening houdend met ieders cultuur, religie en achtergrond, een goed en waardig afscheid van het leven voor iedereen bereikbaar te maken. De leergang beoogt academische kennis en verdieping te koppelen aan ervaringsdeskundigheid en praktijk kennis. En heeft als doel inzicht te verwerven in (veranderende) opvattingen en rituelen rondom sterven, uitvaart en rouw vanuit een antro pologisch multicultureel perspectief. In een twintigtal bijeenkomsten leidt de leergang de 25 deelnemers langs diverse culturele en religieuze gebruiken, en uiteenlopende rituelen en vormen van eerbetoon, uitvaart en rouw. De kennis en ervaring die wordt opgedaan kan direct in praktijk worden gebracht in de verschillende Yarden-uitvaartcentra en crematoria en wordt toegepast bij de ontwikkeling van het Multicultureel Uitvaartcentrum van Yarden in Amsterdam-Zuidoost. De leergang is in samenwerking met de Universiteit van Utrecht tot stand gekomen en staat voorlopig alleen open voor bestuur, management, medewerkers en vrijwilligers van Yarden.

Franchisenemers en deelnemingen In de gebieden waar Yarden geen eigen vestigingen heeft, zijn franchisenemers actief. Hierdoor heeft Yarden een landelijke dekking en heeft zij grip op de kwaliteit van de uitvaarten van Yarden-verzekerden en particulieren. Eind 2014 waren 25 franchisenemers aan Yarden verbonden die vanuit de Yarden-missie hun dienstverlening inrichten. Mooi om te constateren is dat ook franchisenemers een klanttevredenheid van 9+ scoren. Voor franchisenemers geldt dat zij dezelfde kenmerken hebben als zelfstandigen zonder personeel, waar de grote uitvaartorgani saties een sterke concurrentie van ondervinden.

Broodje Als er brood wordt geserveerd tijdens een uitvaart, is het broodje kaas het meest populair. Bij Yarden serveerden we in 2014 zo’n 636.400 broodjes

15



Christina Boes over een afscheid op Marken

Dominicus Graatsma over het afscheid van een atheïst

Geen bijgedachten, einde oefening. 25% van de bevolking is atheïst, 17% is gelovig, 31% is agnost en 27% gelooft in ‘iets’. Nederland telt dus meer ongelovigen dan gelovigen.

Voedsel voor de geest: na een uitvaart op Marken zul je geen tafels met voedsel vinden. Na het ‘voedsel voor de geest’ (de dienst in de kerk) gaan mensen vaak te voet weer naar huis.

“Huis-aan-huis vertellen dat iemand overleden is. Die traditie van ‘aanzeggen’ was op Marken nog lang gangbaar en wordt momenteel alleen nog gedaan bij naaste familie en buren. Toen een oom van mij zo’n tien jaar geleden overleed, ben ik zelf nog met zeven nichten van mij het dorp in gegaan. In koppels van twee belden we aan. En als er dan open werd gedaan, vertelden we dat onze oom was overleden, wanneer de uitvaart was en

wanneer mensen afscheid konden nemen. Op Marken zijn zo’n 1.800 inwoners. Bijna iedereen kent elkaar, maar er komen ook steeds meer mensen van buitenaf. Die keken raar op toen wij opeens voor de deur stonden. Inmiddels gebeurt dat aanzeggen niet meer over het gehele dorp. Jammer, want ik vond het altijd heel speciaal. Ook het traditionele Marker rouwkostuum zie je nog maar heel zelden.”

“Ik kan me de begrafenis van mijn oom nog goed herinneren. Dat was in Haastrecht, een dorpje bij Gouda. We werden ontvangen in een soort van schuur. Daar pasten amper twintig man in. Toen iedereen er was, liepen we naar het graf. Daar werd de kist neergelaten. Daarna liep iedereen weer weg, naar huis. Een verademing! Voor de verandering eens geen aula met een orgel, plechtige muziek en christelijke woorden. Ik heb daar

helemaal niets mee. Dat mensen doodgaan, is echt geen unieke gebeurtenis. Bij de dood heb ik ook geen bijgedachten. Het is gewoon einde oefening. Misschien gaat het net iets te ver, maar wat mij betreft kieperen ze me straks in een veegwagentje en ga ik naar de stort.”




Yarden Uitvaartfaciliteiten bv

processen. In het laatste kwartaal zijn maat regelen genomen om te kunnen voldoen aan de nieuwe allergenenwetgeving.

Technisch cremeren

D

e belangrijkste vormen van lijkbezorging zijn cremeren en begraven. Waarbij cremeren nog steeds in populariteit toeneemt, ondanks de recente ontwikkeling van het natuurbegraven. De verhouding is inmiddels 38,5% begraven en 61,5% cremeren. Geld kan hierbij een rol spelen; begraven is immers duurder dan cremeren en er moet ook steeds meer betaald worden voor grafrechten en grafmonumenten. Een andere reden kan zijn dat bij cremeren de overblijfselen niet aan een vaste plaats zijn gebonden. Wie wil, kan een maand na de crematie de as ophalen bij het crematorium en mee naar huis nemen om deze later een bestemming te geven. Gemiddeld neemt het aantal crematies per jaar ten opzichte van begraven toe met 1%.

Voorkeurspositie ondernemers Yarden verzorgt niet alleen crematies voor de eigen uitvaartcentra, maar ook voor andere uitvaart ondernemers. In alle Yarden-crematoria zijn zoge naamde ‘meet & greet’-sessies met voor Yarden Uitvaartfaciliteiten belangrijke uitvaartondernemers georganiseerd. Doelstelling van dit project is om ondernemers te betrekken bij de verdere ontwik keling van de crematoria. De sessies waren open en constructief en hebben geleid tot belangrijke input voor het operationeleen investeringsbeleid. Yarden verwacht hiermee de voorkeurspositie van derden-ondernemers te versterken door hen nauw te blijven betrekken bij de planvorming. Op 1 mei 2014 is de exploitatie BV Appingendam-Fivelhof gestart, een samen werkingsverband met uitvaartondernemer Eefting uit Delfzijl.

Ontwikkelingen In 2014 is verder gewerkt aan de verbetering van het vastgoed en de daarin aanwezige installaties. Evenals aan de doorontwikkeling van het ´feeling environment´ concept, waarmee Yarden de inrichting van haar crematoria en uitvaartcentra qua kleur, materiaaltoepassing en geur, afstemt

18

op de gemoedstoestand van de nabestaanden. Crematorium Appingedam en crematorium Beuningen zijn hiermee weer volledig klaar voor de toekomst. Ook zijn in het eerste kwartaal van 2014 de horecaruimten van crematorium Utrecht opgeleverd, is het crematorium in Rotterdam na een ingrijpende verbouwing heropend en is de renovatie van crematorium Heerlen afgerond. Crematorium Venlo is voorzien van een compleet nieuwe audio-video-installatie en in crematorium Slingerbos te Ede en in Ockenburgh Den Haag zijn de ovens gerenoveerd. In Lelystad zijn de opbaarkamers, aula en keuken gerenoveerd. In augustus is crematorium Schagerkogge in Schagen voorzien van een buitenaula, een primeur voor Noord-Holland. In Oosterhout is gestart met de bouw van een nieuw crematorium. Een strategisch belangrijke locatie omdat hiermee ook in Brabant bij Yarden verzekerde klanten kunnen worden bediend. Eind 2014 is Yarden geconfronteerd met bouw kundige problemen in het Uitvaartcentrum Nieuw Eykenduynen in Den Haag. Ernstige verzakking van de gevel had als gevolg dat de investering in een eerdere renovatie moest worden afgeboekt. De kosten zijn ten laste van het resultaat 2014 genomen.

Crematies zonder plechtigheid, de zogenaamde technische crematies, nemen verder toe en gaan ten koste van de gemiddelde omzet per crematie. Dit komt door een toename van uitvaart ondernemers die de plechtigheid in het eigen uitvaartcentrum houden om vervolgens de overledene over te brengen naar een crematorium voor een technische crematie. Ook binnen Yarden Uitvaartzorg is dit aan de orde. Een voorbeeld is Yarden Uitvaartzorg Groningen die in het eigen uitvaartcentrum steeds meer plechtigheden organiseert en technisch laat cremeren.

Kengetallen Yarden Uitvaartfaciliteiten geconsolideerd Het aantal crematies in Nederland nam iets af met 186 crematies. Dit door een lagere landelijke sterfte in vergelijking tot 2013. In totaal zijn er in 2014 85.494 crematies uitgevoerd (2013: 86.019). Het landelijk crematiepercentage steeg naar 61,5% (2013: 61,0%). Yarden Uitvaartfaciliteiten verzorgde in 2014 26.433 crematies (2013: 26.619). Per saldo nam het marktaandeel (exclusief crematies afkomstig uit het buitenland) toe tot 29,4% (2013: 29,2%). Het resultaat voor belasting bedroeg over 2014 € 1,3 miljoen.

Blijvend innoveren in het cateringconcept is noodzakelijk om de concurrentie met de plaatselijke horeca de baas te blijven. Op het gebied van inkoop, presentatie, werkwijze en gastgerichtheid zijn belangrijke verbeteringen doorgevoerd die zullen bijdrage aan een goede klantbeleving.

Eigen risicomanagement Yarden Uitvaartfaciliteiten kent een eigen risicomanagement. HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points), calamiteitenprocedures, financiële- en operationele procedures zijn onderwerp van verschillende interne en externe audits waarmee ook in 2014 goed zicht werd gehouden op het voldoen aan weten regelgeving en uniformiteit bij uitvoering van belangrijke

Wijn In plaats van koffie een glaasje wijn? Het wordt steeds vaker gekozen. In 2014 serveerden wij bij Yarden 112.500 glazen wijn

Bier De standaard uitvaart met koffie en cake is aan het verdwijnen. Steeds vaker kiezen nabestaanden voor iets anders. Zo serveerden we in 2014 bij Yarden 34.200 glazen bier

19




Yarden Uitvaartverzekeringen nv

D

e marktomstandigheden voor uitvaart verzekeringen zijn pittig. De impact van de regelgeving dringt in 2014 fors door en beperkt de commerciële slagkracht van Yarden Uitvaartverzekeringen nv bij het aanbieden van haar producten. Waar in 2013 het provisieverbod zorgde voor een sterke terugval van de omzet bij het onafhankelijk intermediair, ziet Yarden dat ook de eigen verkooporganisatie als distributiekanaal onder druk staat. Klanten blijken maar zeer beperkt bereid te zijn om de advies- en distributiekosten te betalen. Vooral omdat deze niet meer in de premie van het product verwerkt mogen worden, maar direct in rekening gebracht moeten worden en uiterlijk binnen 24 maanden betaald moeten zijn. Het door de wetgever beoogde ‘level playing field’ voor het onafhankelijk intermediair in relatie tot de aanbieder dreigt hier zijn doel voorbij te schieten. Het onafhankelijk intermediair heeft immers wettelijk wel de mogelijkheid om haar kosten te spreiden. Door deze in het maandbedrag van abonnementen op te nemen, of door het advies als service aan te bieden wanneer klanten meerdere schadeverzekeringen via het intermediair hebben afgesloten. Daarbij komt dat de toekomstige opleidingseisen voor adviseurs van uitvaartverzekeringen, die met ingang van 1 januari 2016 naast Wft Basis ook Wft Vermogen moeten hebben, onevenredig zwaar zijn.

Dunne scheidslijn Medio 2014 heeft Yarden in overleg met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) besloten om consumenten niet langer advies te geven en zich te beperken tot het verstrekken van informatie. Eind 2014 heeft de AFM het standpunt ingenomen dat de scheidslijn tussen het verstrekken van informatie en het geven van advies dermate dun is dat het uiterst onwaarschijnlijk is dat deze lijn niet wordt overschreden. Dit geldt met name voor de zogenaamde ‘keukentafelgesprekken’ van buitendienstmedewerkers met consumenten. Dit heeft Yarden doen besluiten om vanaf het tweede

20

kwartaal van 2015 haar buitendienstmedewerkers weer te laten adviseren. Echter gezien de geringe bereidheid van consumenten om de advies- en distributiekosten direct te betalen, is de houd baarheid van een eigen verkoop buitendienst als distributiekanaal onzeker.

Execution only een verarming Alles wijst er op dat het online distribueren van uitvaartverzekeringen het belangrijkste distributiekanaal wordt. Yarden vindt deze vorm van ‘execution only’ een verarming van de toegevoegde waarde die zij als verzekeraar de consument biedt. In de praktijk blijkt uit vragen van consumenten dat zij wel degelijk behoefte hebben aan aanvullende informatie, alleen beperkt bereid zijn om hier direct voor te betalen. Yarden pleit dan ook voor een werkelijk ‘level playing field’ met het zelfstandig intermediair en stelt dat het in het belang van de klant is indien de kosten van het advies over een langere periode dan 24 maanden mogen worden gespreid. Voor consumenten die geen advies wensen, lijkt ‘execution only’ via het online kopen van een uitvaartverzekering alleen maar voordelen te hebben. Door de invloed van vergelijkingssites worden consumenten er zelfs toe aangezet om uitvaartverzekeringen vooral te beoordelen op de hoogte van de premie. Dit kan ertoe leiden dat online aanbieders van uitvaartverzekeringen verworden tot prijsvechters van alleen financiële producten. Dit lijkt in het voordeel van de consument, maar is dit niet per definitie. Een uitvaartverzekering is een middel om uiteindelijk de uitvaart te bekostigen. Het is van belang dat consumenten duidelijk wordt gemaakt dat Yarden Uitvaartverzekeringen onderdeel uitmaakt van een uitvaartorganisatie die bij de uitvoering van de uitvaart substantiële voordelen verschaft. Yarden is dan ook in gesprek met de exploitanten van vergelijkingsites om deze aanvullende voordelen zichtbaar te maken zodat de consument een weloverwogen beslissing kan nemen.

Bitterbal Hoewel de cake nog steeds het meest geserveerde hapje is bij een uitvaart, wordt steeds vaker gekozen voor alternatieven. Bij Yarden serveerden we in 2014 zo’n 88.260 bitterballen

Lager risico op afkoop

Hogere score klantgerichtheid

Verwacht mag worden dat vergelijkingsites voor ‘stand alone’ verzekeraars een bedreiging gaan vormen. Prijsbewuste consumenten zullen de scherpe concurrentie van uitvaartverzekeraars gebruiken om hun huidige polis af te kopen en een nieuwe polis tegen een lagere premie af te sluiten.

De propositie die Yarden Uitvaartverzekeringen haar klanten biedt is gebaseerd op vertrouwen, ontzorgen en besparen. Met altijd het klantbelang als uitgangspunt. Deze klantgerichtheid is een doorlopend speerpunt dat jaarlijks door een onafhankelijke instantie gemeten wordt. De ontwikkelingen die Yarden Uitvaartverzekeringen op dit gebied heeft doorgemaakt, hebben ertoe geleid dat de ‘Gouden Oor Standaard’ in 2014 met een hogere score dan het jaar daarvoor werd toegekend. De klantgerichtheideisen die aan de Gouden Oor Standaard zijn verbonden zijn strenger dan die van het Keurmerk Klantgericht Verzekeren (KKV). Het is dan ook daarom dat Yarden afscheid heeft genomen van het KKV.

Yarden is van mening dat zij een veel lager risico loopt op het afkopen van polissen dan ‘stand alone’ uitvaartverzekeraars. Bij Yarden verzekerde klanten hebben namelijk meer redenen om bij Yarden verzekerd te zijn dan alleen een aantrek kelijke premie. Door mensen voor, tijdens en na het afscheid te ondersteunen, helpt de Yardenorganisatie hen verder. Vanuit die filosofie is de Yarden-consumentenpropositie voor verzekerden opgebouwd. Verzekerden zijn automatisch lid van Yarden Vereniging en hebben zo toegang tot voorlichting en bewustwording rond de dood. Wanneer de verzekerde uiteindelijk ook de uitvaart door Yarden laat verzorgen, geldt het aantrekkelijke ledenvoordeel. Ook na het overlijden van de verzekerde houdt de dienstverlening van Yarden niet op. In samenwerking met ARAG is de Juridische Nabestaanden Service ontwikkeld waar nabestaanden terecht kunnen met vragen over bijvoorbeeld erfrecht, eventuele nagelaten schulden en verkoop of verhuur van geërfd onroerend goed. Voor de verwerking van rouw kunnen nabestaanden terugvallen op ondersteuning door Yarden Vereniging. Door het jaar heen worden op alle Yarden-locaties herinneringsbijeenkomsten georganiseerd waaraan nabestaanden kosteloos kunnen deelnemen. Als organisatie biedt Yarden haar verzekerden veel meer dan een verzekering. De verwevenheid van Yarden Uitvaartverzekeringen met de andere Yarden-onderdelen is een kracht.

Vertrouwen, ontzorgen en besparen Voor Yarden Uitvaartverzekeringen is het essentieel dat haar verzekerden en toekomstige klanten de volledige Yarden-propositie kennen en hier ook bewust voor kiezen. Enerzijds om de Yarden-missie en maatschappelijke rol te vervullen, anderzijds om de uitvoering van de uiteindelijke uitvaart door Yarden Uitvaart verzorging te stimuleren. Yarden heeft de zogeheten klantreis van haar belangrijkste doelgroepen in kaart gebracht en wil op basis van uitvaartwensen de gewenste uitvaart financieel mogelijk maken. In het verslagjaar is de basis gelegd voor een klantrelatie-beheersysteem (CRM) dat invulling moet geven aan de klant waarde strategie ‘Customer Intimacy’ waarmee Yarden het onderscheid ten opzichte van haar concurrenten wil maken.

Solvabiliteit robuust De alsmaar dalende rente, het toenemende spreadrisico op bedrijfsobligaties en de sterke performance van aandelen, maakte dat Yarden de ontwikkeling van de solvabiliteit onder het Solvancy II regime (SII) nauwlettend volgde. Met name de stijging van het rente- en aandelenrisico zorgden voor een hogere risicogevoelige kapitaaleis onder SII en daardoor een dalende solvabiliteitsratio. In 2014 werd vastgesteld dat Yarden al jaren te maken had met een structurele ondersterfte. Onderzoek leerde dat de gebruikte generatietafel niet aansloot op het aantal sterfgevallen en uitkeringen waardoor aanpassing wenselijk was. Door het jaar heen behield Yarden een robuuste solvabiliteit. Ultimo 2014 bedroeg de solvabiliteit onder SI 428% (2013: 354%) en onder SII 168% (2013: 159%).

Toezichtkader neutraal De ERB/ORSA (Eigen Risicobeoordeling/Own Risk Solvency Assessment) die Yarden eind 2013 heeft opgesteld, is in 2014 door De Nederlandsche Bank (DNB) beoordeeld. In de terugkoppeling geeft DNB aan dat de stochastische aanpak van Yarden zorgvuldiger is dan gemiddeld bij andere verzekeraars, en dat de geschetste scenario´s goed en duidelijk zijn weergegeven. Ook de algemene opzet van de risico-scenario’s zijn goed en lijken zwaar genoeg te zijn, evenals het kapitaalbeleid. Op basis van de ERB/ORSA 2013 en de algehele risicobeoordeling viel Yarden in 2014 binnen het DNB toezichtkader neutraal. In 2014 heeft een regulier tripartiet overleg plaatsgevonden met DNB waarbij belangrijke ontwikkelingen werden besproken waaronder de risico’s en wijze waarop Yarden deze beheerst.

ERB 2014 leidt niet tot nieuwe inzichten In 2014 heeft Yarden een nieuwe en nu organisa tiebrede risico-analyse uitgevoerd. Naast Yarden

21



Shanta Bhikharie over een hindoeïstisch afscheid

Lizette Pinas over een Surinaams creools afscheid

Vegetarisch eten is bij hindoes gebruikelijk tijdens de rouwperiode. Daarnaast is er de dia, een kaars die direct na het overlijden wordt aangestoken en naast een ingelijste foto wordt gezet.

“Als een hindoe overlijdt, start er een rouwperiode van dertien dagen. In deze periode vinden de crematie en overlijdensrituelen plaats. Het rouwende hindoegezin steekt gedurende die dertien dagen thuis geen vuur aan, en er wordt dan alleen vegetarisch voedsel gegeten. Familie en vrienden verzorgen de maaltijden. Verder komen de nabestaanden dagelijks bij het rouwende gezin om samen uit geschriften te lezen en religieuze liederen, bhajans,

Surinaamse broodjes, zoals een broodje pom of bakkeljauw. Dat is wat Surinaamse creolen vaak serveren aan nabestaanden die op condoleancebezoek komen.

te zingen. Bij hindoeïstische uitvaarten zijn overlijdensrituelen een belangrijke traditie. Na een sterfgeval wordt er een uitvoerder van die rituelen aangewezen. Zijn hoofd wordt kaalgeschoren, op een klein plekje op zijn kruin na. In India en Suriname is hij degene die de brandstapel aansteekt. In Nederland gaat dat uiteraard anders. Hier mag hij in het crematorium ‘het vuur aansteken’ door op een knop te drukken.”

“Binnen de Surinaamse gemeenschap zijn allemaal verschillende facetten. De culturen zijn vaak gemengd en hebben elk hun eigen traditie. Zelf ben ik van Creoolse afkomst. Wij kennen een lang rouwproces met verschillende fases. Zo hebben we de dag voor de uitvaart een avond waarbij we de overledene een laatste eer bewijzen. Alle vrouwen moeten dan hun hoofd omwikkelen met een doek of doen een hoofddeksel op. Tijdens deze laatste eer

kijken we echt naar hoe iemand was. Was iemand rustig? Dan wordt het een rustig afscheid. Was iemand altijd opgewekt? Dan zingen we vrolijke liedjes. Er is op zo’n avond altijd volop te eten. Meestal eten we wat de overledene lekker vond en zingen we tot diep in de nacht door. De dag van de begrafenis is alleen voor het gezin dat dan in alle rust kan rouwen.”



Naleving Governance Principes Verbond van Verzekeraars


Uitvaartverzekeringen zijn namelijk ook de andere Yarden-bedrijven onderwerp van de analyse. De geïnventariseerde risico’s voor Yarden Uitvaartverzekeringen zijn vertaald in negen stressscenario’s. De stress-scenario’s zijn zorgvuldig, deels stochastisch doorgerekend voor de effecten op de solvabiliteit onder SII voor de komende vijf jaren. Yarden heeft geconcludeerd dat de ERB/ ORSA 2014 niet tot andere inzichten, monitoring of interventiemaatregelen leidt. Een groot deel van de risicolimieten die bij de stress-scenario’s genoemd zijn worden maandelijks gemonitord. Bijvoorbeeld het bewaken van de sterfteontwik keling, kostendekking en royementen, is bij Yarden ingebed in de reguliere bedrijfsvoering.

Goed beleggingsresultaat Het beleid van Yarden Uitvaartverzekeringen is gericht op de lange termijn en vloeit voort uit de ALM-studie en ERB/ORSA-trajecten. Yarden han teert het beleid om de rentegevoeligheid ten opzich te van de best estimate verplichtingen voor ongeveer 85% af te dekken op basis van de swap curve. Indien de bandbreedte voor de afdekking van de rentegevoeligheid van de matchingsportefeuille wordt overschreden vindt eventuele bijsturing plaats op basis van de solvabiliteitontwikkelingen. In september is de beleggingsmix van de rendementsportefeuille uitgebreid met een investering in de Nederlandse woninghypotheken markt. Yarden Uitvaartverzekeringen behaalde in 2014 een goed beleggingsresultaat hetgeen vooral werd gerealiseerd door de aandelen- en vastrentende portefeuille.

24

Kengetallen Yarden Uitvaartverzekeringen nv Door de lage rente stegen de waardes van de vastrentende beleggingen en de voorzieningen sterk; vanwege de goede rentematch bleef het eigen vermogen echter goed op peil en steeg ook door de operationele resultaten en winsten op andere beleggingen. De samenstelling van de verzekeringsportefeuille is evenwichtig in leeftijd. Gevolg is wel dat de instroom van nieuwe verzekerden het aantal overleden verzekerden net niet kon compenseren in 2014. De verzekerde bedragen voor de nieuwe instroom waren wel duidelijk hoger dan die van de overleden verzekerden. Om die reden steeg het verzekerde bedrag wel in 2014. De solvabiliteit van Yarden Uitvaartverzekeringen bedroeg onder SI 428% (2013: 354%) en onder SII 168% (2013: 159%).

Conform artikel 1.2. van de Governance Principes verantwoordt Yarden Uitvaartverzekeringen nv per bepaling op welke wijze zij deze toepast.

Raad van Commissarissen Samenstelling en deskundigheid De Raad van Commissarissen van Yarden Uitvaartverzekeringen nv bestaat uit zes leden en is zodanig samengesteld dat zij haar taak naar behoren kan vervullen. De Raad beschikt over gedegen kennis van de maatschappelijke functies van de vennootschap en maakt een evenwich tige afweging van de belangen van de verschillende stakeholders. Met iedere voorgenomen (her)benoeming wordt getoetst of de kandidaat in staat is om de hoofdlijnen van het totale beleid van Yarden Uitvaartverzekeringen te beoordelen en zich een afgewogen en zelfstandig oordeel te vormen over de basisrisico’s die daarbij worden gelopen. Ieder lid van de Raad beschikt over de specifieke deskundig heid die hiervoor noodzakelijk is. Indien er sprake is van een vacature wordt een profielschets opgesteld die past binnen de profielschets die voor de gehele Raad is opgesteld. Complementariteit, collegiaal bestuur, onafhankelijkheid en diversiteit zijn hierin voorwaarden. Bij de vervulling in 2014 van de vaca ture van de voorzitter van de Raad is in de profielschets rekening gehouden met de vereiste deskundigheid en ervaring in de breedste zin van de begrippen. De aanwezigheid van 90% bij de vergaderingen toont aan dat de Raad voldoende beschikbaar is. De Raad ontvangt een passende ver goeding die niet afhankelijke is van het resultaat van de vennootschap. De invulling van de permanente educatie van de Raad is verantwoord in het verslag van de Raad van Commissarissen. In 2014 is, door het verstrijken van de termijn, afscheid genomen van een commissaris en zijn twee nieuwe commissarissen toege treden. Gezien de korte zittingsperiode van twee commissarissen is besloten om in 2014 geen evaluatie van het eigen functioneren uit te voeren.

Taak en werkwijze De bijzondere aandacht aan het risicobeheer, alsmede de taak en de werkwijze van de Raad zijn verant woord in het verslag van de Raad van Commissarissen.

Directie Samenstelling en deskundigheid Het bestuur van Yarden Uitvaartverzekeringen nv bestaat uit directeur Uitvaartverzekeringen drs. Serge Evers en Yarden Holding bv. De directie van Yarden Holding bv bestaat uit de directeur Financiën & Informatiemanagement Klaas de Boer RA RC RE en de directievoorzitter Ron Bavelaar RB. De directie van Yarden is zodanig samengesteld dat zij haar taak naar behoren kan vervullen. Bij de samenstelling is rekening gehouden met complemen tariteit, collegiaal bestuur en diversi teit. Ieder directielid beschikt, naast gedegen kennis van de financiële sector en uitvaartverzekeringen, over grondige kennis om het totale beleid van Yarden Uitvaartverzekeringen te kunnen beoordelen en te kunnen bepalen. Waarmee zij een afgewogen en zelfstandig oordeel kan vormen over de risico’s die de vennootschap loopt. Zij draagt zorg voor een evenwichtige afweging tussen commerciële belangen en te nemen risico’s. De directie volgt het educatieprogramma dat het Verbond van Verzekeraars in samenwerking met Nyenrode Business Universiteit heeft ontwikkeld, en voldoet aan de eisen van perma nente educatie. De directeur Financiën & Informatiemanagement is belast met de voorbereiding van de Eigen Risico Beoordeling welke conform de wettelijke bepalingen ieder jaar plaatsvindt. Taak en werkwijze De directie, die de ‘bankierseed’ heeft afgelegd, stelt in haar denken en doen de belangen van de klant centraal en zorgt voor een evenwichtige afweging van alle belangen van de bij Yarden Uitvaartverzekeringen betrokken stakeholders.

Risicomanagement & Audit Het risicomanagement en de invulling van de auditfunctie zijn o.a. verant woord in het verslag van de Raad van Commissarissen. Nieuwe producten worden ontwikkeld aan de hand van een productgoed keuringsproces waarbij alle disciplines zijn aangesloten. De interne audit functie is onafhankelijk ten opzichte van Yarden Uitvaartverzekeringen gepositioneerd. De interne auditfunctie rapporteert aan de directeur Financiën & Informatiemanagement en heeft escalatiemogelijkheid naar de Raad van Commissarissen. Beloningsbeleid Yarden Uitvaartverzekeringen voert een beheerst beloningsbeleid, dat in overeenstemming is met de bepalingen uit de Wet Beloningsbeleid Financiële Ondernemingen en waarop de Raad van Commissarissen toezicht houdt. Goedkeuring van de Raad is vereist voor het beloningsbeleid voor directie en seniormanagement. De vaste beloning voor de directie is gebaseerd op onderzoek door een onafhankelijk bureau naar vergelijkbare functies. Het salaris wordt jaarlijks verhoogd met het percentage van de CAO-lonen. De variabele beloning bedraagt maximaal 10% van het vaste salaris en wordt jaarlijks vastgesteld, waarbij 50% ter discretie is van de Raad van Commissarissen en de overige 50% op basis van diverse objectieve criteria kan worden toegekend. Binnen Yarden zijn variabele beloningen zeer beperkt en daarom wordt afgeweken van een voorwaardelijke uitkering. Voor een uitgebreide toelichting over het beloningsbeleid van directie en sleutel-functionarissen wordt verwezen naar de website www.yarden.nl. Naleving wet- & regelgeving Uitgangspunt voor Yarden is 100% compliant te zijn. De naleving van wet- & regelgeving is vast onderdeel op zowel de agenda van de Risk & Auditcommissie als van de directie. In 2015 zal de borging geëvalueerd worden.

De verklaring geldt als leidraad voor het handelen van alle medewerkers.

25



Juridische Structuur Yarden Holding B.V.

Vooruitblik 2015

Versie dd 01-04-2014

Vereniging Yarden 99 %

1%

Raad van Commissarissen

100 %

Yarden Uitvaartzorg B.V.

D

Stichting Yarden

Yarden Holding B.V.

75 %

100 %

100 %

Yarden Deposito-fonds B.V.

Yarden Uitvaartverzekeringen N.V.

25 %

Van der Stappen Holding B.V.

Mortuarium Beheer B.V.

50 %

Uitvaartcentrum Zwolle B.V.

50 %

100 %

Begraafplaatsen en Crematorium Almere B.V.

Yarden Uitvaartfaciliteiten B.V.

50 %

100 %

100 %

Exploitatie Maatschappij Yarden-Eefting B.V.

Yarden Franchise B.V.

100 %

100 %

Annora Uitvaartverzorging B.V.

Begrafenisonderneming Van Dijk B.V.

100 %

Van der Stappen Rouw vervoer B.V.

100 %

100 %

75 %

Van der Stappen Uitvaartverzorging B.V.

Van der Stappen Uitvaartcentra B.V.

Yarden / Goemans Uitvaart verzorging B.V.

75 %

Bruijns Uitvaart verzorg. B.V.

75 %

Kindt & Yarden Uitvaart- zorg B.V.

75 %

Josten-van Arendonk Uitvaartzorg B.V.

Yarden Vastgoed B.V.

100 %

Tempero B.V.

100 %

CVU Uitvaart Zorg B.V.

it jaar zal voornamelijk in het teken staan van de verdere ontwikkeling van de Yarden-organisatie. Met de heldere visie en missie is een duidelijke koers bepaald waarlangs de organisatie zich zal ontwikkelen. Yarden heeft alles in zich om de toonaangevende organisatie van Nederland te worden en wil deze positie vanuit haar maat schappelijke functie om ‘een goed afscheid voor iedereen bereikbaar maken’ zo snel mogelijk bereiken. Dat betekent concreet groei van marktaandeel en verbetering van het rendement van de Yarden-bedrijven. Door nieuwe producten en diensten te ontwikkelen en kosten te verlagen. Zodat meer ruimte ontstaat om te investeren in de doelstellingen van de organisatie. Voorbeelden zijn nieuwe verzekeringsproducten, samenvoeging van uitvaartcentra en crematoria in Friesland en Groningen, optimalisatie van het rouwvervoer en vereenvoudiging van het ICT-landschap.

Voor Uitvaartverzekeringen zal de verkoop via het internetkanaal nog verder in belang toe nemen, dit zal investeringen vragen in techniek en aanpassing van de organisatie.

Als organisatie tel je eenvoudigweg niet meer mee wanneer je niet in heel je denken en doen het klantbelang als uitgangspunt neemt. Yarden heeft Customer Intimacy als concurrentiestrategie en wil hiermee een volgende stap maken. Een klant die zich bij Yarden voor de uitvaart verzekerd heeft moet bevestigd worden in zijn of haar goede keus en geïnformeerd worden dat Yarden veel meer is dan een verzekeraar. De integrale klantpropositie, van voorlichting tot en met nazorg, moet de reden zijn waarom men klant is bij Yarden. Hierdoor zal ook steeds meer synergie tussen de activiteiten van de Vereniging en de bedrijfsonderdelen ontstaan.

Ron Bavelaar RB

Consequent zal worden gewerkt aan het opbouwen van kennis van andere culturele- en religieuze gebruiken. Met name het verkrijgen van meer inzicht zal Yarden verder helpen in de ontwikkeling van de toonaangevende uitvaart organisatie die Yarden in de samenleving wil zijn. Dit kan alleen gerealiseerd worden met mede werkers en vrijwilligers die, zoals bij Yarden, vanuit een intrinsieke motivatie de dienstverlening aan onze klanten elke dag weer vorm en inhoud geven. De directie spreekt hierover haar grote waardering uit en is trots hier leiding aan te mogen geven. Almere, 21 april 2015

Directievoorzitter

Als vervolg op het project ‘Feeling Environment’, waarmee bestaande crematoria zijn voorzien van een nieuwe indeling, inrichting en kleurstelling, zal in ieder geval 1 nieuw crematorium haar deuren openen. Ook zullen de voorbereidingen voor de bouw van het multiculturele uitvaart centrum in Amsterdam-Zuidoost doorgaan. Bij Uitvaartzorg zal verder gewerkt worden aan de lokale naamsbekendheid waarbij klantbelang en kwaliteit voorop staan.

26

Jus d’orange Een glaasje jus d’orange, een broodje kroket en kanjers met chocolade. Dat is de rouwkost van de directievoorzitter van Yarden, Ron Bavelaar

27



Henri Liu over een Surinaams Chinees afscheid

Yasmina over een Marokkaans afscheid

Het lievelingseten van de overledene bereiden is gebruikelijk bij een Surinaams Chinees afscheid. Ook wordt er wierook gebrand en blijven alle lichten in huis aan tot na de begrafenis.

Zelf eten meenemen naar de nabestaanden aan wie je steun komt betuigen. Dat is gebruikelijk binnen de Marokkaanse gemeenschap. Vaak wordt er onderling afgestemd wie wat meeneemt.

“Chinees nepgeld, papieren auto’s, vliegtuigen, villa’s en poppen. Sommige niet-christelijke Chinezen verbranden van alles tijdens de uitvaart. Ze doen dat bij het graf. Zo geven ze de overledene iets mee voor in het hiernamaals. Het is een heel oud gebruik dat ik in Nederland bijna niet meer zie en dat ook in Suriname al behoorlijk is verwaterd. Voor Chinezen die christelijk zijn, zoals ik, is dat bijgeloof niet toegestaan. Wij hebben daarom een vrij

‘Nederlandse’ uitvaart. Deze verschillen zie je ook goed tijdens het Chinese Allerzielen feest in het voorjaar en najaar. De meeste Chinezen leggen dan een bloemetje op het graf. Maar soms zie je ook nog schotels met appels en vlees. Ook die zijn bedoeld voor de overledene in het hiernamaals.”

“Een islamitische uitvaart is vrij eenvoudig. Het lichaam wordt gewassen. Daarbij mogen bij mannen alleen mannen en bij vrouwen alleen vrouwen aanwezig zijn. Vervolgens wordt het lichaam in een laken gewikkeld en in een kist gelegd. Die kist gaat naar een moskee waar er gelegenheid is om te bidden en familieleden te condoleren. Daarna wordt de kist zo snel mogelijk naar het land van herkomst vervoerd. Daar wordt het lichaam

zonder kist begraven. Veel moslims hebben een voorkeur voor een begrafenis in hun land van herkomst. Daar is de eeuwige grafrust gegarandeerd. In Nederland zijn er ook begraafplaatsen die dat beloven, maar de meeste moslims hebben nog niet het gevoel dat het daadwerkelijk gegarandeerd is. Zelf wil ik ook een begrafenis in Marokko. Al mijn overleden familieleden liggen daar.”


Kerncijfers bedragen x € 1.000 m.u.v. aantallen en procenten

30


Jaarrekening 2014

2014 2013

Geconsolideerde balans

Aantal leden 903.498 922.621 Verzekerd bedrag 3.693.210 3.658.753 Solvabiliteitsratio (Solvency I) 428% 354% Solvabiliteitsratio (Solvency II) 168% 159% Beleggingen 797.752 763.450 Klanttevredenheid (op schaal van 1 tot 10) Uitvaartzorg 8.9 8,7 Uitvaartfaciliteiten 8.9 8,8 Uitvaartverzekeringen 7.4 7,2 Aantal uitvaarten Uitvaartzorg 12.262 13.177 Uitvaartfaciliteiten 26.433 26.619 Verzekerde leden 8.668 9.616 Personeel in aantal fte 647 666 Omzet Uitvaarten 92.046 92.532 Premies 67.618 70.967 Beleggingsopbrengsten 41.247 29.241 Netto resultaat 8.155 3.171

Per 31 december 2014 (voor verwerking resultaatbestemming) bedragen x € 1.000

Activa referentie 2014 2013 Vaste activa Immateriële vaste activa 1 4.997 6.752 Materiële vaste activa 2 94.479 92.226 Financiële vaste activa 3 825.091 763.451 924.567 862.429 Vlottende activa Voorraden 894 736 Overlopende acquisitiekosten 4 82.119 92.804 Vorderingen en overlopende activa 5 29.635 26.171 Liquide middelen 14.226 19.422 126.874 139.133 Totale activa 1.051.441 1.001.562

31



Jaarrekening 2014

Geconsolideerde balans

Geconsolideerde winst- en verliesrekening

Per 31 december 2014 (voor verwerking resultaatbestemming) bedragen x € 1.000

bedragen x € 1.000

Passiva referentie 2014 2013 Groepsvermogen 6 Geplaatst en gestort aandelenkapitaal 551 551 Agioreserve 50.628 50.628 Overige reserves 8.403 5.232 Onverdeelde winst 8.155 3.171 67.737 59.582 Aandeel derden 684 600 68.421 60.182 Voorzieningen Technische voorzieningen 7 843.716 812.810 Overige voorzieningen 8 17.284 13.516 861.000 826.018 Langlopende schulden 9 72.421 77.100 Kortlopende schulden 10 49.559 37.954 Totaal passiva 1.051.441 1.001.562

32

referentie 2014 2013 Opbrengsten Premieobrengsten verzekeringen 11 64.038 66.488 Opbrengsten advies- en distributie 3.580 4.479 Opbrengsten uit beleggingen 12 42.753 29.241 Omzet uitvaartfaciliteiten 13 42.118 41.923 Omzet uitvaartzorg 14 49.931 50.609 Totaal opbrengsten 202.420 192.740 Lasten Technische lasten 15 59.610 52.726 Verkoopkosten 16 6.044 4.370 Inkoopkosten 17 33.305 35.405 Personeelskosten 18 46.184 49.705 Afschrijvingen 19 10.597 8.145 Overige bedrijfskosten 20 32.236 34.201 Totaal lasten 187.976 184.552 Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefeningen voor rente en belastingen 14.444 8.188 Rentebaten 86 50 Rentelasten 3.123 3.231 Saldo rente (3.037) (3.181) Groepsresultaat uit gewone 11.407 5.007 bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 21 3.222 1.849 Groepsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 8.185 3.158 Resultaat uit deelnemingen 106 89 Groepsresultaat na belastingen 8.291 3.247 Aandeel derden na belastingen (136) (76) Resultaat na belastingen 8.155 3.171

33



Jaarrekening 2014

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

Grondslagen waardering en resultaatbepaling


Algemeen

referentie 2014 2013 Bedrijfsresultaat 14.444 8.188 Aanpassingen voor: Afschrijvingen 1/2 9.091 8.142 Mutatie ongerealiseerde beleggingsresultaten 3 (12.825) (6.083) Mutatie overlopende acquisitiekosten 4 10.685 7.718 Mutatie voorzieningen 8 3.768 4.212 Mutatie in werkkapitaal 12.861 (4.854) Mutatie verzekering technische voorzieningen 30.906 20.446 Mutatie overige vorderingen 358 1.578 Totale kasstroom uit bedrijfsoperaties 54.844 31.159 Ontvangen interest 86 50 Betaalde interest (3.123) 3.231 Ontvangen dividend 374 3.181 Betaalde winstbelasting 21 (3.222) (1.849) (5.885) (1.849) Totale kasstroom uit operationele activiteiten 48.959 29.310 Investeringen in: Immateriële vaste activa 1/2 - (229) Materiële vaste activa 1/2 (9.589) (16.400) Resultaat deelnemingen (30) 13 Mutatie aandeel derden 6 84 (4) Overige financiële beleggingen 3 (54.011) (15.130) Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten (63.546) (31.750) Aflossing lopende schulden 9 (4.679) (2.670) Opname langlopende schulden - - Betaald dividend (374) (3.181) Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten (5.053) (5.851) Mutatie liquide middelen (5.196) (103) Saldo liquide middelen per 1-1 19.422 19.525 Saldo liquide middelen per 31-12 14.226 19.422

Yarden Holding bv (groep) is op 4 mei 2001 opgericht – als resultaat van de fusie tussen AVVL en NUVA - en houdt zich voornamelijk bezig met de uitoefening van het natura–uitvaartverzekerings bedrijf alsmede het uitvoeren van crematies en begrafenissen en het verzorgen van een daarbij behorend dienstenpakket. De jaarrekening 2014 is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van het Burgerlijk Wetboek, Boek 2, Titel 9. De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is opgesteld overeenkomstig de bepaling van artikel 402 Titel 9, BW 2. De jaarrekening is ook opgesteld in overeenstemming met de Richtlijn van de Jaarverslaggeving 605. De jaarrekening 2014 is opgemaakt door de directie op 21 april 2015. Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling, alsmede uitgaande van een verslaggevingsperiode van een kalenderjaar. Yarden beoordeelt de solvabiliteit van haar verzekeringsbedrijf op basis van toekomstige kasstromen van beleggingen en verplichtingen gewaardeerd tegen marktwaarde (Solvency II). Daarbij rapporteert en bewaakt Yarden de solvabiliteit volgens het geldende financiële toetsingskader van DNB (Solvency I). De jaarrekening is opgesteld vóór verwerking van de resultaatbestemming. Alle bedragen in de jaarrekening zijn vermeld in duizenden euro’s, tenzij anders aangegeven. Activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Yarden is van alle gepresenteerde activa juridisch eigenaar. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

Baten worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen wanneer een vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en/of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten worden verantwoord indien alle belangrijke risico’s met betrekking tot het actief zijn overgedragen aan de koper.

Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld.

34

35




Activa Voor materiële en immateriële vaste activa wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat deze activa onderhevig zijn aan bijzondere waardeverminderingen. Als dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief geschat. De realiseerbare waarde is de hoogste van de bedrijfswaarde en de opbrengstwaarde. Als het niet mogelijk is de realiseerbare waarde te bepalen voor een individueel actief, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. Wanneer de boekwaarde van een actief (of een kasstroomgenererende eenheid) hoger is dan de realiseerbare waarde, wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde. Indien sprake is van een bijzonder waardeverminderingsverlies van een kasstroomgenererende eenheid, wordt het verlies allereerst toegerekend aan goodwill die is toegerekend aan de kasstroomgenererende eenheid. Een eventueel restant verlies wordt toegerekend aan de andere activa van de eenheid naar rato van hun boekwaarden. Verder wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er enige indicatie is dat een in eerdere jaren verant woord bijzonder waardeverminderingsverlies is verminderd. Als een dergelijke indicatie aanwezig is, wordt de realiseerbare waarde van het betreffende actief (of kasstroomgenererende eenheid) geschat. Terugneming van een eerder verantwoord bijzonder waardeverminderingsverlies vindt alleen plaats als sprake is van een wijziging van de gehanteerde schattingen bij het bepalen van de realiseerbare waarde sinds de verantwoording van het laatste bijzonder waardeverminderingsverlies. In dat geval wordt de boekwaarde van het actief (of kasstroomgenererende eenheid) opgehoogd tot de geschatte realiseerbare waarde, maar niet hoger dan de boekwaarde die bepaald zou zijn (na afschrijvingen) als in voorgaande jaren geen bijzonder waardeverminderingsverlies voor het actief (of kasstroomgenererende eenheid) zou zijn verantwoord. Een bijzonder waardeverminderingsverlies voor goodwill wordt niet teruggenomen in een volgende periode, tenzij het eerdere bijzonder waardeverminderingsverlies was veroorzaakt door een specifieke externe gebeurtenis van buitengewone aard die naar verwachting niet opnieuw zal plaatsvinden, en er sprake is van opvolgende externe gebeurtenissen die het effect van de eerdere gebeurtenis weer omkeren.

36

In afwijking van datgene wat hiervoor is gesteld, wordt op iedere balansdatum de realiseerbare waarde bepaald voor de volgende activa (ongeacht of sprake is van aanwijzingen voor een bijzondere waardevermindering): • immateriële vaste activa die nog niet in gebruik zijn genomen; • immateriële vaste activa die worden afgeschreven over een levensduur van meer dan 20 jaar (gerekend vanaf het moment van ingebruikname).

De gehanteerde afschrijvingstermijnen zijn: levensduur Columbarium 40 Erfpacht (30 jaar) 30 Erfpacht ( 50 jaar) 50 Gebouwen 40 Grond n.v.t. Ovens 15 Terreinverbetering 40

instrumenten niet zijn gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening maken eventuele direct toerekenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering.

Andere vaste bedrijfsmiddelen

Gekochte leningen en obligaties

Onder de andere vaste bedrijfsmiddelen zijn inventaris, ICT-apparatuur en –programmatuur en vervoermiddelen opgenomen. Zij zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs verminderd met een op de verwachte levensduur gebaseerde lineaire afschrijving. Voor inventaris en vervoermiddelen is de economische levensduur bepaald op 5 jaar, voor ICT apparatuur en programmatuur op 3 jaar.

Gekochte leningen en obligaties waarvan de onderneming de intentie heeft deze tot het einde van de looptijd aan te houden, en hiertoe ook in staat is, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van lineaire amortisatie, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.

Vaste Activa Immateriële vaste activa Goodwill De goodwill betreft goodwill die van derden is verkregen bij acquisitie van deelnemingen en activa/passiva-transacties. De goodwill wordt bepaald als het verschil tussen de overnameprijs en de netto vermogenswaarde van de deelneming of activa/passiva transactie op het moment van overname. Over de goodwill wordt lineair afgeschreven op basis van de geschatte economische levensduur. Duurzame waardeverminderingen worden bij de waardering in aanmerking genomen en worden direct ten laste van het resultaat gebracht. De gemiddelde economische levensduur van goodwill is vastgesteld op 10 jaar.

Materiële vaste activa Gebouwen, terreinen en installaties De bedrijfsgebouwen en -terreinen, machines en installaties, andere vaste bedrijfsmiddelen en materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen hun kostprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. De kostprijs is gelijk aan de verkrijgingsprijs en de bijkomende kosten. Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen. Er wordt afgeschreven vanaf het moment dat het actief beschikbaar is voor beoogd gebruik. Bij de bepaling van het af te schrijven bedrag wordt (indien van toepassing), rekening gehouden met de restwaarde. De reële waarde van het vastgoed is bepaald op basis van taxatie.

Na de eerste opname worden financiële instrumenten op de hierna beschreven manier gewaardeerd.

Voorraden

Verstrekte leningen en overige vorderingen

Grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen aanschafprijs op basis van de ‘first-in, first-out’ (FIFO)-methode of lagere actuele waarde. Bij de waardering van de voorraden wordt rekening gehouden met de eventueel op balansdatum opgetreden waardeverminderingen.

Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingverliezen bepaald op basis van individuele beoordeling van de premievordering.

Liquide middelen

Beleggingen in eigenvermogensinstrumenten

Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Vorderingen en overlopende activa Vorderingen Vorderingen op debiteuren worden bepaald op basis van openstaand saldo per 31 december en gecorrigeerd met een vastgesteld percentage voor dubieus.

Beleggingen in beursgenoteerde, nietbeursgenoteerde aandelen en participaties in vastrentende fondsbeleggingen worden na de eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde. Waardeveranderingen, inclusief valutaresultaten, worden direct in het resultaat verantwoord. Dividenden worden in de winst- en verliesrekening verantwoord op het moment dat deze betaalbaar zijn gesteld.

Vorderingen op derden niet zijnde debiteuren worden gewaardeerd op basis van de aanwezige waarde per 31 december. Onder deze post valt te vorderen vennootschapsbelasting, overlopende rente, overlopende activa en overige vordering

Langlopende en kortlopende schulden en overige financiële verplichtingen worden na eerste opname gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. De aflossingsverplichtingen voor het komend jaar van de langlopende schulden worden opgenomen onder kortlopende schulden.

Financiële vaste activa

Derivaten

Overlopende activa

Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden, afgeleide financiële instrumenten en overige te betalen posten. Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen reële waarde. Indien

Na eerste waardering worden interest rate swaps gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde, tenzij hedge accounting volgens het kostprijs hedge model wordt toegepast. De vennootschap heeft een aantal interest rate swaps afgesloten. De interest rate swaps voortvloeiend uit ALM-studies, waarbij de vennootschap vaste rente ontvangt en variabele rente betaalt, zijn niet in een hedge relatie toegepast. De resterende interest rate swaps zijn

37




wel via een hedge relatie toegepast. Valuta termijncontracten afgesloten ter afdekking van monetaire en niet monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden gewaardeerd tegen reële waarde waarbij de waardeveranderingen in de winst en verliesrekening worden verwerkt. De vennootschap past hedge accounting toe voor enkele afgesloten leningen waarbij de rente is geswapt van variabel naar vast. Financiële instrumenten kunnen tevens in contracten besloten afgeleide financiële instrumenten (derivaten) bevatten. Deze derivaten worden door de onderneming niet gesepareerd van het basiscontract en derhalve in overeenstemming met het basiscontract verwerkt indien de in contracten besloten derivaten nauw verbonden zijn met het basis contract. De als zekerheid ontvangen cash collateral wordt gewaardeerd tegen nominale waarde.

Overlopende acquisitiekosten De overlopende acquisitiekosten bestaan uit de kosten die samenhangen met het sluiten van verzekeringsovereenkomsten waarvoor meerdere jaren premie wordt betaald. Zij worden gewaardeerd tegen historische kostprijs verminderd met een lineaire afschrijving over 10 jaar. Als uit de jaarlijkse impairmenttest blijkt dat de geactiveerde acquisitiekosten niet meer kunnen worden gedragen door de toekomstige verwachte opbrengsten wordt het niet terug te verdienen deel in een keer ten laste van het resultaat gebracht.

Deelnemingen Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Deelnemingen waarin de onderneming de zeggenschap gezamenlijk met andere deelnemers uitoefent (joint ventures), worden gewaardeerd volgens dezelfde methode. Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij betaalbaar worden gesteld. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder financiële baten en lasten.

Passiva Eigen vermogen Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als eigen-vermogensinstrumenten, worden gepresenteerd onder het eigen vermogen.

38

Uitkeringen aan houders van deze instrumenten worden in mindering op het eigen vermogen gebracht na aftrek van eventueel hiermee verband houdend voordeel uit hoofde van belasting naar de winst. Financiële instrumenten die op grond van de economische realiteit worden aangemerkt als een financiële verplichting, worden gepresenteerd onder schulden. Rente, baten en lasten met betrekking tot deze financiële instrumenten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord als kosten of opbrengsten.

Voorzieningen voor verzekeringsverplichtingen De voorziening wordt actuarieel per polis berekend als het verschil tussen de contante waarde van de uitvaartverplichtingen vermeerderd met de toekomstige administratiekosten en de contante waarde van de batenpremies. De batenpremies zijn gelijk aan de netto premies vermeerderd met de in de bruto premies begrepen opslag voor de administratiekosten na afloop van de premiebetaling. De negatieve voorziening wordt op nul gesteld. Voor de voorziening verzekeringsverplichtingen is een toereikendheidstoets (TRT) uitgevoerd. De toetsvoorziening is bepaald op basis van de verwachtingswaarde van de verplichtingen verdisconteerd met de door DNB gepubliceerde Swap en Ultimate Forward Curve (UFR). Daarnaast is rekening gehouden met de opties en garanties, overlopende acquisitiekosten, het verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde van de beleggingen en een risicomarge. Als minimumwaarde van de voorziening is de gegarandeerde afkoopwaarde gehanteerd. De voorschriften uit de good practice van DNB zijn gehanteerd bij de uitvoering van de TRT. De voorziening verzekeringsverplichtingen is gebaseerd op volgende grondslagen: Unisekstafel die wordt afgeleid vanuit de overlevingstafels GBM/GBV 2000-2005, zonder leeftijdscorrectie voor de Uitvaart NaarWens Verzekering (YNV) en de Uitvaart NaarWens Verzekering CAR. Unisekstafel die wordt afgeleid vanuit de overlevingstafels GBM/GBV 1985-1990, zonder leeftijdscorrectie voor overige producten Als regel wordt bij de vaste verzekeringen uitgegaan van een rekenrente van 4% voor verzekeringen die zijn ingegaan vóór het jaar 2000. Vanaf ingangsdatum 1 januari 2000 wordt uitgegaan van een rekenrente van 3%.

Voor de producten met een overrente (winst-)deling geldt een gelijke rekenrente voor zowel de premiebetalende als premievrije periode, die afhankelijk is van de ingangsdatum: • Voor verzekeringen ingegaan voor 1-1-1975: Rekenrente = 4% • Voor verzekeringen ingegaan vanaf 1-1-1975 en vóór 1-1-1995: Rekenrente = 3% • Voor verzekeringen ingegaan vanaf 1-1-1995: Rekenrente = 2% Voor de administratiekostenvoorziening wordt jaarlijks een percentage van het huidige verzekerde kapitaal voorzien.

Overige technische voorzieningen Na de conversie van natura-pakketverzekeringen naar natura-sommenverzekeringen heeft Yarden aan polishouders van de oorspronkelijke naturapakketverzekeringen de mogelijkheid geboden om bij overlijden een beroep te doen op de oorspronkelijke polisvoorwaarden. Binnen de technische voorzieningen is voor deze mogelijkheid een voorziening getroffen. De hoogte van de voorziening is bepaald op onder meer de toekomstige uitvaartkosten, inflatie, de overrente en de ervaring van de ingeschatte gebruikkans van 70% (2013: 70%). De voorziening is post voor post berekend en contant gemaakt met de rekenrente die ook voor de technische voorzieningen is toegepast.

Voorziening voor belastingen De voorziening voor belastingen heeft betrekking op de verschillen tussen commerciële en fiscale waardering van activa en passiva, berekend tegen het van toepassing zijnde tarief op het moment van de verwachte belastingbetaling. Bij de bepaling van de latentie is een tarief van 25% gehanteerd (ultimo 2013: 25%).

Langlopende schulden De waardering van langlopende schulden is toegelicht onder het tekstkopje Financiële instrumenten.

Depositoverplichtingen Depositoverplichtingen betreffen stortingen van leden die bij overlijden in mindering zullen worden gebracht op de kosten van de uitvaart. Deze stortingen worden verhoogd met rentebijschrij vingen. De rentevergoeding wordt jaarlijks vastge steld. Voor 2014 was deze vergoeding 1,25% (2013: 1,7 %).

Grondslagen voor resultaatbepaling Algemeen De resultaten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van waardering. Kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de premies vervallen of de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze te voorzien zijn. Bij het opstellen van de jaarrekening worden schattingen en veronderstellingen gebruikt. Het gebruik van deze schattingen en veronderstellingen is conform Titel 9, BW2. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze veronderstellingen. In de risicoparagraaf wordt uitgebreider ingegaan op deze risico’s.

Premieopbrengsten Hieronder wordt verstaan de aan de verzekerden in rekening gebrachte bruto premies en koopsommen.

Opbrengsten advies en distributie Hieronder worden verantwoord de in rekening gebrachte advies- en distributiekosten bij het afsluiten van een verzekering. Per 1 augustus 2014 worden er door Yarden Uitvaartverzekeringen nv alleen nog distributiekosten in rekening gebracht.

Opbrengsten uit beleggingen Onder opbrengsten uit beleggingen worden verantwoord: • Dividend op aandelen, inclusief dividenden verkregen in de vorm van aandelen • Interest obligaties • Interest op leningen • Overige rentebaten • Valutaresultaten • Resultaat derivaten • Gerealiseerde resultaten op effecten • Ongerealiseerde resultaten op effecten

Technische lasten Onder de technische lasten worden verantwoord: • Uitkering uit verzekering • Toevoeging aan technische voorzieningen • Rente depositoverplichtingen

Omzet uitvaartfaciliteiten Hieronder worden de vergoedingen verantwoord voor gebruik van crematoria, uitvaartcentra, opbaarfaciliteiten en begraafplaatsen. Deze diensten worden overwegend aan uitvaartondernemingen in rekening gebracht, waarvan een deel intern bij Uitvaartzorg van Yarden. Deze interne omzet is in de jaarrekening van Yarden Holding geëlimineerd.

39




De omzet bestaat uit dienstverlening voor begrafenissen en alle daarmee gerelateerde diensten, Het cremeren van overledenen en alle daarmee gerelateerde diensten.

Omzet Uitvaartzorg Hieronder worden de in rekening gebrachte diensten verantwoord voor het verzorgen van uitvaarten aan particulieren en uitvaart verzekeraars. Een deel hiervan wordt betaald vanuit de bij Yarden verzekerde bedragen. Binnen de omzet wordt een onderscheid gemaakt tussen omzet eigen diensten en omzet verschotten. Omzet eigen diensten betreft dienstverlening bij het regelen van een begrafenis of crematie, leveren van goederen betrekking hebbende op de begrafenis of crematie (bijvoorbeeld kisten). Omzet verschotten betreft in opdracht van nabestaanden geplaatste opdrachten bij derden waarbij Yarden als voorschot de rekening betaalt aan de leverancier en in rekening brengt bij de nabestaande (bijvoorbeeld bloemen).

Verkoopkosten De verkoopkosten betreffen de directe kosten van de verkoopactiviteiten. Tot de verkoopkosten worden eveneens gerekend de magazijnkosten voor gereed-product en handelsartikelen en de transportkosten die betrekking hebben op verkooptransacties.

Inkoopkosten De inkoopkosten betreffen de directe kosten gerelateerd aan de verkoopactiviteiten.

Belastingen Voor het jaar 2014 is er sprake van een fiscale eenheid vennootschapsbelasting voor de Van der Stappen groep en een fiscale eenheid Yarden Holding voor de overige bedrijven. Tempero bv, Flevo Uitvaartfaciliteiten bv, Uitvaartcentrum Zwolle bv, Mortuarium Beheer bv, Yarden-Eefting bv zijn niet opgenomen in de fiscale eenheid van Yarden Holding. De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare bedragen.

Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de onderneming, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet zakelijke grondslag

40

Geconsolideerd kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Onder de liquide middelen wordt verstaan het totaal van middelen die een onderneming onmiddellijk kan aanwenden om betalingen te verrichten.

Resultaat deelnemingen Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de onderneming in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd. Tussen de deelnemingen worden diensten en goederen verhandeld. Deze directe transacties worden geëlimineerd binnen de geconsolideerde jaarrekening. Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de netto vermogenswaarde. Deelnemingen waarin de onderneming de zeggenschap gezamenlijk met andere deelnemers uitoefent (joint ventures), worden gewaardeerd volgens dezelfde methode.

Overige toelichting geconsolideerd Bedragen x € 1.000

Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn, volgens de methode van de integrale consolidatie, alle maatschappijen begrepen waarin Yarden Holding bv direct of indirect meer dan 50% van het totaal aantal stemmen kan uitbrengen in de algemene vergadering van aandeelhouders en die zijn te beschouwen als groepsmaatschappijen. De deelnemingen waarover gezamenlijk met derden de zeggenschap wordt uitgeoefend worden proportioneel geconsolideerd.

Lijst van kapitaalbelangen De kapitaalbelangen kunnen worden verdeeld naar groepsmaatschappijen en deelnemingen. De groepsmaatschappijen betreffen op 31 december 2014 de volgende rechtspersonen (tenzij anders vermeld betreft het een 100% belang): • Yarden Uitvaartverzekeringen nv, Almere • Yarden Depositofonds bv, Almere • Yarden Vastgoed bv, Almere • Yarden Vastgoed II bv, Almere • Yarden Uitvaartfaciliteiten bv, Almere • Yarden Uitvaartzorg bv, Almere • Yarden Franchise bv, Almere • Tempero bv, Rotterdam (100% eigenaar van CVU Uitvaartzorg BV) • Van der Stappen Uitvaartverzorging bv, Geldrop (75%) • Flevo Uitvaartfaciliteiten bv, Almere (50%) • Uitvaartcentrum Zwolle bv, Zwolle (50%) • Yarden-Eefting bv, Groningen (50%) De deelnemingen betreffen de vennootschappen: • Mortuarium Beheer bv, Oosterbeek (25%) • Jelsumerhof beheer bv, Leeuwarden (25%) Yarden Holding bv te Almere staat aan het hoofd van de groep en consolideert de financiële gegevens van Yarden Holding bv in haar geconsolideerde jaarrekening. In de geconsolideerde jaarrekening 2014 zijn activa, passiva en resultaten van alle groepsmaatschappijen (proportioneel) geconsolideerd opgenomen, rekening houdend met eliminaties van onderlinge verhoudingen, met uitzondering van: • Mortuarium Beheer bv, Oosterbeek (25%). • Jelsumerhof beheer bv, Leeuwarden (25%)

41



Risicoparagraaf Algemeen Het risicobeheer van Yarden is gericht op alle risico’s die een bedreiging vormen voor het halen van de strategische doelstellingen. De wijze van risicobeheersing is ingebed in alle gremia van de organisatie en wordt zichtbaar gemaakt voor stakeholders en toezichthouders. De directie van Yarden hecht het allergrootste belang aan de borging van de gedane toezeggingen aan polis houders die zijn verzekerd bij Yarden. Om deze reden ziet de directie het als essentiële taak om de risico’s voor de solvabiliteit actief te bewaken.

Risico governance Yarden heeft de organisatie van risicomanagement ingevuld volgens de principes van ‘three line of defence’. Door functiescheiding in te richten tussen het opstellen van beleid, uitvoering van beleid en controle op de naleving van dit beleid wordt een hoge mate van risicobeheersing bereikt. De ‘first line of defence’ is verantwoordelijkheid voor de risico’s en de succesvolle uitvoering van het managen van deze risico’s in de business. De ‘second line of defence’ is verantwoordelijk voor het ondersteunen en reviewen van geïntegreerd en effectief risicomanagement bij de ‘first line’. De ‘third line of defence’ is verantwoordelijk voor een onafhankelijke beoordeling van de doeltreffend heid van het risicomanagementsysteem, het interne controlesysteem en de toereikendheid van de governance. De risicomanagementfunctie is bij Yarden opgedeeld in financieel risicomanagement en operationeel risicomanagement. Financieel risicomanagement wordt ingevuld door de financieel risicomanager die binnen het actuariaat werkzaam is. Operationeel risicomanagement wordt uitgevoerd door de risk & compliance officer. Het risicomanagement als totaal valt onder verantwoordelijkheid van de CFO. De raad van commissarissen ziet toe op de juiste en adequate hantering van het voornoemde risicomanagement. Per kwartaal wordt van de voortgang op risicobeheersing en compliance verslag gedaan aan de Risk & Auditcommissie van de Raad van Commissarissen. De Risk & Auditcommissie vergadert minimaal viermaal per jaar. Risicomanagement en compliance zijn daarbij vaste agendapunten. Actuariaat & Financieel risicomanagement en Risk & Compliance hebben een beleidsmakende, kaderstellende, rapporterende en bewakende taak in het managen van de bovengenoemde

42

risicocategorieën. Dit is inclusief de risico’s ten aanzien van naleving van wetten, regels en ethische normen. Zij ondersteunen het management in het opstellen en analyseren van risicorapportages. Hiermee is risicomanagement groepsbreed de ‘second line of defence’. De actuariële functie bij Yarden wordt ingevuld door de afdeling Actuariaat & Financieel risicomanagement. De actuariële functie is verantwoordelijk voor de coördinatie van de diverse actuariële berekeningen in het kader van ALM-studies, fair value en de vereiste economisch kapitalen onder Solvency I en II. De actuariële functie waarborgt de juistheid van gebruikte methodieken, modellen en aannames, beoordeelt betrouwbaarheid en kwaliteit van de gebruikte gegevens, toetst best estimates aan ervaring, adviseert over gedragslijnen voor het aangaan van verzekeringstechnische verplichtingen, draagt bij aan een doeltreffend risicomanagementsysteem, beoordeelt de financiële positie door het periodiek uitvoeren van de toereikendheidstoets en solvabiliteitstoets en informeert en adviseert de directie over de technische voorzieningen en vereiste kapitalen onder Solvency I en Solvency II. Certificering van verplichte rapportages vindt plaats door een onafhankelijke externe actuaris. De compliancefunctie wordt bij Yarden ingevuld door de afdeling Risk & Compliance. De afdeling is verantwoordelijk voor het bevorderen van de integriteit van de organisatie en de in die organisatie functionerende medewerkers en alle derden die betrokken zijn bij die organisatie. De afdeling Risk & Compliance draagt zorg voor het bevorderen van het voldoen aan weten regelgeving, door de directie en het lijnmanagement te ondersteunen met beleid, advies en implementatie van relevante weten regelgeving, het creëren van integriteitbewustwording bij de medewerkers, het beheersen van het compliance-risico door risico’s te inventariseren en beheersmaatregelen op te (laten) stellen, het monitoren van de naleving van geïmplementeerde weten regelgeving en een optimale relatie met de toezichthouders. De interne auditfunctie is de ‘third line of defence’. De auditor is verantwoordelijk voor een onafhankelijke beoordeling van de doeltreffendheid van het risicomanagementsysteem, het interne controlesysteem en de toereikendheid van de governance. De auditor stelt jaarlijks een jaarplan

op voor de activiteiten die, op basis van een risico-inschatting, geaudit gaan worden. Voor specialistische audits wordt samenwerking met externe deskundigen aangegaan. Binnen Yarden is de Raad van Commissarissen de interne toezichthouder. De taak van de Raad is het houden van toezicht op het bestuur van de vennootschap en de algemene gang van zaken betreffende de vennootschap en de met haar verbonden onderneming. Tot de taak van de Raad van Commissarissen wordt onder meer gerekend: • het houden van toezicht en (al dan niet voorafgaande) controle op, en het adviseren van, de directie omtrent: de realisatie van de doelstellingen van de vennootschap, de strategie en de risico’s verbonden aan de ondernemingsactiviteiten, de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, het financiële verslaggevingproces en de naleving van de weten regelgeving; • Het naleven en handhaven van de corporate governance structuur van de vennootschap. Voor verdieping in reguliere specifieke thema’s zijn twee commissies werkzaam binnen de Raad van Commissarissen: 1. de Risk & Auditcommissie (waarin ook de risicothema’s worden behandeld); 2. de Benoemings- en remuneratiecommissie. De commissies worden door de Raad van Commissarissen uit zijn midden in- en samengesteld. De (gehele) Raad van Commissarissen blijft verantwoordelijk voor besluiten, ook als deze zijn voorbereid door een van de commissies van de Raad van Commissarissen. De Risk & Auditcommissie is een vaste commissie van de Raad van Commissarissen en ondersteunt de Raad van Commissarissen bij het uitvoeren van de verantwoordelijkheden op het terrein van toezicht. De commissie bestaat uit twee tot drie leden. De commissie beoordeelt het financiële verslaggevingproces, het systeem van interne beheersing en beheersing van (financiële) risico’s, het controleproces, en het proces waarmee de onderneming de naleving van weten regelgeving en de eigen gedragscode bewaakt. De Benoemings- en remuneratiecommissie is een vaste commissie van de Raad van Commissarissen. Deze commissie stelt selectiecriteria en benoemingsprocedures op inzake de statutaire leden van de directie en de Raad van Commissarissen en beoordeelt ten minste éénmaal per jaar de omvang en de samenstelling van de statutaire directie en de

Raad van Commissarissen aan de hand van de profielschets van de Raad van Commissarissen en doet zo nodig voorstellen aan de Raad. De Benoemings- en remuneratiecommissie beoordeelt ten minste éénmaal per jaar het functioneren van de individuele leden van de statutaire directie en van de Raad van Commissarissen en rapporteert hierover aan de Raad. De Benoemings- en remuneratiecommissie ziet ook toe op het beoordelingsbeleid van sleutelfunctionarissen.

Risicobereidheid Yarden heeft de maximale risicobereidheid in het kader van Solvency II vastgesteld. Solvency II vereist de aanwezigheid van een heldere en gedocumenteerde risicomanagementstrategie, risicobereidheid en de toekenning van verantwoordelijkheden in lijn met de strategie. Met behulp van de risicobeoordeling, waarin meerdere stress-scenario’s zijn opgenomen toetst Yarden de houdbaarheid van de strategische doelstellingen. De risicobereidheid wordt jaarlijks geëvalueerd. De Raad van Commissarissen is bij dit proces betrokken. De volgende onderdelen zijn kenmerkend voor deze risicobereidheid: • De interne kapitaalsvereiste, berekend op basis van de UFR-curve, ligt 50% boven de wettelijk vereiste kapitaalsvereiste; • Het minimaliseren van het verlies als gevolg van een mismatch tussen beleggingen en verplichtingen; • De klant staat centraal in productontwikkeling, productspecificaties en klantcontact. Yarden mijdt of beheerst situaties die een negatieve impact kunnen hebben op de reputatie en de producten die worden verkocht. • Yarden werkt alleen samen met betrouwbare partijen.

Solvabiliteit Yarden bewaakt al meerdere jaren op regelmatige basis de solvabiliteit onder Solvency I alsook op basis van Solvency II. Maandelijks wordt vanuit het actuariaat een uitgebreide rapportage opgeleverd met de stand van, en mutaties in de solvabiliteit onder Solvency I en Solvency II. Wekelijks wordt van de fiduciair vermogensbeheerder een set van indicatoren ontvangen die van invloed kunnen zijn op (het marktrisicodeel van) de solvabiliteit. Op basis van deze ontwikkelingen kan worden besloten tussentijdse solvabiliteitsberekeningen te maken of te derisken in de beleggingsportefeuille. De ontwikkelingen met betrekking tot de solvabiliteit en mogelijke derisking-acties op beleggingsgebied worden ook besproken in de Beleggingscommissie van Yarden Uitvaartverzekeringen.

43



Risicoparagraaf

Als hoofdlijn wordt gestuurd op de Solvency II-ratio op basis van de UFR-curve, daarnaast wordt ook altijd de Solvency II-ratio op basis van de swapcurve in de beoordeling betrokken. De feitelijke afdekking van het renterisico onder de UFR-curve ligt boven de 85% en daarop wordt ook actief gestuurd.

Eigen Risico Beoordeling

Het doel van de Eigen Risico Beoordeling is om een actueel beeld te krijgen van de risico’s die een mogelijke bedreiging vormen voor de doelstellingen van Yarden. Deze beoordeling is toegespitst op Yarden Uitvaartverzekeringen. Het doorvertalen van deze risico’s in stress-scenario’s en de ontwikkeling van de solvabiliteit geven Yarden inzicht in het risicoprofiel en de gevolgen hiervan op de solvabiliteit. In de Eigen Risico Beoordeling 2014 zijn de stress scenario’s verkend die mogelijk een risico vormen voor de vereiste solvabiliteit. Een nieuwe kredietcrisis is daarbij één van de verkende scenario’s die de meeste stress opleverde voor de solvabiliteit.

Kapitaalbeleid Op basis van de Eigen Risico Beoordeling die in 2013 was uitgevoerd is in 2014 het kapitaalbeleid bepaald en geformaliseerd. Op basis van het geldende kapitaalbeleid en de recente Eigen Risico Beoordeling kan worden geconcludeerd dat de huidige strategie van Yarden voor de komende vijf jaar houdbaar is. In het voorjaar van 2015 wordt het kapitaalbeleid geactualiseerd.

Risico’s Een aanzienlijk deel van de risico’s die Yarden als bedrijf in potentie loopt, komen voort uit de manier waarop met het belegde vermogen wordt omgegaan. Yarden heeft het beheer over haar beleggingen in handen gegeven van een externe fiduciair vermogensbeheerder Kempen Capital Management. Het fiduciair vermogensbeheer bestaat uit de advisering over en uitvoering van het beleggingsbeleid, beheer en beleggen van vermogen, administratie, (wettelijke) verslaglegging, performance-meting en risicomanagement. Onderdeel van dit risicomanagement is het bewaken van specifieke beleggingsrisico’s (zoals krediet-, marktrisico) en niet-financiële risico’s zoals reputatie- en compliance-risico’s. De opdracht aan de fiduciaire beheerder is vastgelegd in een schriftelijk mandaat. Als custodian is Northern Trust benoemd. De Beleggingscommissie van Yarden heeft als functie de directie te adviseren op het gebied van het beleggingsbeleid. De commissie bestaat uit

44

de directie van Yarden Uitvaartverzekeringen en meerdere externe leden. De fiduciaire vermogensbeheerder is een vaste aanwezige in de vergaderingen. De externe leden worden door de directie van Yarden Uitvaartverzekeringen benoemd. De Beleggingscommissie bestaat uit minimaal twee en maximaal vier externe leden. Alle leden van de Beleggingscommissie zijn deskundig op het gebied van beleggingen en Asset Liability Management (ALM). Yarden hanteert bij haar risicomanagement de volgende risico-indeling: • Marktrisico; • Verzekeringstechnische risico’s; • Strategisch risico; • Operationeel risico. Voor elk van deze risicocategorieën is binnen Yarden beleid opgesteld. In dit beleid staan de geldende kaders en richtlijnen voor Yarden ten aanzien van het managen van een risico. Periodiek vindt een Asset Liability Managementstudie (ALM-studie) plaats, die de mogelijke ontwikkelingen van beleggingen en verplichtingen analyseert. In deze ALM-studie is rekening gehouden met de solvabiliteitseisen conform Solvency II. Op grond hiervan wordt een langjarige beleggingsmix bepaald, en waarbij de risico’s van onderschrijding van de solvabiliteit uitdrukkelijk wordt betrokken en zoveel mogelijk wordt beperkt. Deze beleggingsmix leidt tot het beleggingsbeleid en is vastgelegd in een beleggingsbeleidsplan. Het reputatierisico is het risico op een materieel verlies door verslechtering van reputatie. Het reputatierisico wordt door Yarden gezien als een onderdeel van het operationele risico. Yarden is erg zich bewust van mogelijke gebeurtenissen die haar reputatie kunnen beïnvloeden en stuurt actief op het voorkomen daarvan.

Marktrisico Het marktrisico is het risico dat voortvloeit uit het niveau of de volatiliteit van de marktprijzen van financiële instrumenten. Hierbij wordt ook rekening gehouden met de mogelijke mismatch tussen activa en verplichtingen, zowel qua ontwikkeling in waarde als in toekomstige cashflows. Yarden loopt een marktrisico als de waarde van de bezittingen niet in dezelfde mate reageert op veranderingen in de financiële markten als de waarde van de verplichtingen.

De volgende marktrisico’s worden onderscheiden: • Renterisco • Aandelenrisico • Vastgoedrisico • Spreadrisico • Valutarisico • Liquiditeitsrisico

Renterisico Het renterisico weegt zwaar in de risico’s van Yarden gezien de lange looptijd en de hoge rentegevoeligheid van de verplichtingen. Het renterisico is in belangrijke mate afgedekt door de keuze voor een, op de ALM-studie gebaseerde, strategische duration matching tussen de beleggingen en verplichtingen. Ultimo 2014 is een beleggingsmix aanwezig van 73% matchingportefeuille (met name obligaties) en 27% rendementsportefeuille. De marktwaarde

van de matchingportefeuille zal circa 30% stijgen als de marktrente met 1% daalt en circa 23% dalen als de marktrente 1% stijgt. De looptijd, cashflows en de rentegevoeligheid van de vastrentende waarden (de matchingportefeuille) worden zoveel mogelijk afgestemd op die van de verplichtingen. Het renteafdekkingspercentage en de verdeling over looptijdsegmenten worden dagelijks gemonitord door de beheerder. De looptijdenverdeling en de effectiviteit van de renteafdekking worden periodiek gerapporteerd. Binnen de beleggingsrichtlijnen zijn duidelijke afspraken gemaakt over het maximum en minimum van het renteafdekkingspercentage. De normatieve afdekking vindt plaats op basis van de best estimate van de verplichtingen waarbij gebruik wordt gemaakt van de swapcurve. Voor het realiseren van deze matching worden onder andere renteswaps ingezet.

Ultimo boekjaar staan de volgende interest rate swaps uit: bedragen x € 1.000 Hoofdsom Restant Te ontvangen Te betalen Einddatum Marktwaarde rente rente 2014 2013 1 37.000 37.000 3,37% 3m Euribor 05-jul.-30 12.645 4.428 2 27.000 27.000 3,23% 3m Euribor 05-jul.-40 11.489 2.964 64.000 64.000 24.134 7.392 3 20.000 18.500 3m Euribor 3,84% 01-jan.-33 5.244- 3.4064 50.000 30.625 3m Euribor 3,99% 01-jan.-27 6.748- 5.361 70.000 49.125 (11.992) (8.767) De derivaten van € 64 mln. betreffen interest rate swaps waarbij de vennootschap een vaste rente ontvangt en een variabele rente betaalt. Deze derivaten zijn onderdeel van de beleggings portefeuille bij Yarden Uitvaartverzekeringen. Op de derivaten van € 49 mln. wordt een vaste rente betaald en een variabele rente ontvangen. Op deze derivaten wordt kostprijshedging toegepast waardoor deze derivaten tegen kostprijs of lagere marktwaarde zijn gewaardeerd.

Aandelenrisico Het aandelenrisico voor Yarden betreft hoofd zakelijk het risico van prijsontwikkeling van de aandelenposities. Door diversiteit in de portefeuille aan te brengen is het risico op concentratie en correlatie beperkt. Er wordt beperkt gebruik gemaakt van afgeleide instrumenten, namelijk van valutatermijn contracten om de risico’s te beperken.

Vastgoedrisico Yarden uitvaartverzekeringen belegt niet direct in vastgoed maar indirect via vastgoedfondsen. Deze beleggingen zijn opgenomen onder het aandelenrisico.

Spreadrisico Het spreadrisico heeft voor Yarden betrekking op het risico van verliezen door een verandering in de risico-opslag die de markt vraagt voor het nemen van het kredietrisico van de beleggingen. Het beleid van Yarden is erop gericht om voornamelijk te beleggen met een rating van AA of hoger.

Valutarisico Yarden heeft er voor gekozen om een deel van het valutarisico af te dekken. Het afdekkingsbeleid is gebaseerd op een afweging van specifieke valutarisico’s en kapitaalbeslag voor deze risico’s. Vreemde valuta in Amerikaanse Dollars, Britse Ponds en Japanse Yens worden voor een belang rijke mate afgedekt met behulp van derivaten.

45



Risicoparagraaf

Liquiditeitsrisico


Valuta posities: Actief positie Contractgrootte afdekkings- Bedrag waarover risico instrumenten wordt gelopen Valuta 31-dec.-14 31-dec.-13 31-dec.-14 31-dec.-13 31-dec.-14 31-dec.-13 GBP 10.505 9.880 7.463 6.607 3.042 3.273 JPY 9.568 8.648 7.107 6.183 2.461 2.465 USD 78.391 66.377 68.621 59.002 9.770 7.375

De operationele kasstromen van Yarden zijn in belangrijke mate voorspelbaar. Zowel op korte als langere termijn worden liquiditeitsplanningen gemaakt en geactualiseerd. Daarnaast wordt een deel van de beleggingen aangehouden in liquide titels. De liquiditeit van de beleggingen is in 2014 toegenomen omdat per saldo aandelen zijn verkocht en deels zijn omgezet tegen


De marktwaarde van deze derivaten bedraagt –/- € 2,5 mln. (2013: 294). Op basis van ‘look-through’-informatie is € 54,4 mln. overige valuta niet afgedekt door middel van valutaderivaten (2013: € 56,9 mln.).

Kredietrisico van de beleggingen Het kredietrisico van de beleggingen is afgedekt door te beleggen in kredietwaardige vastrentende waarden. Een klein deel is belegd in minder

Rating beleggingen AAA AA A BBB BB B CCC of lager Geen rating Totaal

kredietwaardige markten (lager dan een A-status). Er zijn geen afgeleide instrumenten ingezet voor verdere afdekking van het kredietrisico van beleggingen. Het kredietrisico op de renteswaps wordt gemitigeerd door dagelijkse uitwisseling van onderpand in de vorm van een cash collateral ter grootte van € 24,2 mln. (2013: € 7,1 mln). Maximaal 3,7% van het balanstotaal is belegd in één fonds. Ultimo het jaar zijn de vastrentende waarden als volgt verdeeld:

kortlopende staatsobligaties. De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten, liquiditeiten, liquide middelen, leningen, vorderingen en kortlopende schulden e.d. benadert de boekwaarde daarvan. De reële waarde en boekwaarde van financiële instrumenten die niet tegen reële waarde in de balans zijn opgenomen is als volgt:

Staatsobligaties Rentederivaten Totaal

Reële waarde

760.383 24.133 784.516

Boekwaarde Reële waarde Boekwaarde 2014 2013 532.891 - 532.891

532.647 7.392 540.039

512.921 512.921

Percentage Percentage 2014 2013 70,37% 69,93% 17,78% 15,03% 4,17% 6,06% 5,41% 6,98% 0,78% 0,76% 0,83% 0,47% 0,28% 0,13% 0,38% 0,64% 100,00% 100,00%

Concentratie staatsobligaties per land Naar gewicht 2014 2013 Duitsland 47,50% 48,77% Nederland 30,04% 31,35% Frankrijk 18,92% 16,01% Supranationaal 3,14% 3,42% Oostenrijk 0,40% 0,45% Totaal 100,00% 100,00%

46

47



Risicoparagraaf

Verzekeringstechnisch risico Het verzekeringstechnische risico is het risico dat uitkeringen (nu dan wel in de toekomst) niet gefinancierd kunnen worden vanuit premieontvangsten, beleggingsinkomsten of als gevolg van onjuiste aannames in berekeningsgrondslagen en bij de ontwikkeling en premiestelling van een product. Yarden Uitvaartverzekeringen kent de volgende verzekeringstechnische risico’s: • Kortleven (sterfte)risico Ultimo 2014 heeft Yarden Uitvaartverzekeringen besloten om over te gaan naar een nieuwe sterftetafel. De generatietafel 2012-2062 wordt gehanteerd omdat deze beter aansluit met de werkelijke uitkeringen en aantal sterftegevallen. • Kostenrisico • Risico van onnatuurlijk verval (royementen en afkoop) • Catastrofe-risico Yarden beheerst de verzekeringstechnische risico’s door het maandelijks monitoren van de ontwikkeling in sterfte, kosten en verval. Voordat een nieuw product in de markt wordt gezet wordt een product approval proces uitgevoerd (PAP) waarvan een toets op de toekomstige winstgevendheid een expliciet onderdeel is. Voor het catastrofe-risico is binnen de risicomarge een buffer opgenomen.

Strategisch risico Het strategisch risico is het risico dat Yarden haar doelstellingen niet behaalt vanwege onjuiste besluitvorming, verkeerde implementatie en/of het onvoldoende reageren op veranderingen in de omgeving. Voorbeelden van veranderingen in de omgeving zijn: • demografische ontwikkeling; • concurrentieverhoudingen; • technologische ontwikkeling; • wijzingen in macro-economische omstandigheden; • veranderingen in wetten, regels en ethische normen; • invloed van stakeholders. Yarden bespreekt alle algemene ontwikkelingen in haar economische omgeving regelmatig binnen het management. Ontwikkelingen die zich lenen om te modelleren in bijvoorbeeld de Eigen Risico Beoordeling worden daarin opgenomen Op deze wijze houdt Yarden grip op het strategische risico.

het integriteitrisico, IT-risico, uitbestedingsrisico en het juridisch risico. Voorbeelden van operationeel risico zijn: • Fouten in processen en controles; • Interne en externe fraude; • Fouten in systemen; • Juridische claims; • Boetes door het niet voldoen aan wetten, regels en ethische normen. Yarden voert periodiek een risicoanalyse uit waarbij de bovengenoemde risico’s specifieker worden gemaakt en wordt beoordeeld of de management reactie- en maatregelen nog voldoende zijn om de risico’s naar het gewenste niveau te mitigeren. De kredietrisico’s die in de operatie worden gelopen, worden beheerst door het automatisch incasseren van premiedebiteuren en regelmatige beoordeling van de ouderdom van overige debiteuren. Voor zover debiteuren zich niet houden aan gestelde betalingstermijnen en rappelleringen, geeft Yarden haar vorderingen over aan een incassobureau of worden verzekeringen geroyeerd.

Beloningsbeleid Het beloningsbeleid is in eerste instantie gericht op het bevorderen, aantrekken en behouden van goede gekwalificeerde medewerkers. Dit alles binnen een beheerste en integere bedrijfsvoering en gericht op de lange termijn. Dit betekent onder meer dat Yarden, voor zover mogelijk, zal voorkomen dat medewerkers door de beloningen geprikkeld worden tot onzorgvuldig behandelen van de klant en niet nakomen van de zorgplicht. Bovendien wil Yarden voorkomen dat het beloningsbeleid het nastreven van kortetermijndoelen bevordert ten koste van de continuïteit van de onderneming.

Product goedkeuringsproces Yarden stelt bij de ontwikkeling van nieuwe producten en bij wijzigingen in bestaande producten het klantbelang centraal. Yarden werkt binnen de kader van een geformaliseerd productontwikkelproces.

Toelichting op de geconsolideerde balans bedragen x € 1.000 Activa 2014 2013 1. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa bestaan volledig uit goodwill. Er heeft in 2014 een beperkte impairmenttoets plaatsgevonden. Het verloop van de goodwill is als volgt: Stand 1 januari 6.752 8.271 Investeringen - 229 Desinvesteringen - - Afschrijvingen (1.755) (1.748) Stand 31 december 4.997 6.752 Cumulatieve aanschafwaarde 31 december 18.473 18.563 Cumulatieve afschrijvingen 31 december (13.476) (11.811) Stand 31 december 4.997 6.752 2. Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen 87.255 84.666 Andere vaste bedrijfsmiddelen 7.226 7.560 Stand 31 december 94.479 92.226 Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt: Gebouwen Andere en terreinen Installaties bedrijfs Totaal middelen Stand 1 januari 64.516 19.037 8.673 92.226 Investeringen 4.834 3.276 3.378 11.488 DesInvesteringen (1.330) (231) (338) (1.899) Afschrijvingen (2.311) (1.795) (3.230) (7.336) Stand 31 december 65.709 20.287 8.483 94.479

2014 2013 Cumulatieve aanschafwaarde 31 december 147.649 142.492 Cumulatieve afschrijvingen 31 december (53.170) (50.226) Stand 31 december 94.479 92.226 Balanswaarde 31 december 94.479 92.226 Marktwaarde 31 december 98.479 96.044

Operationeel risico Het operationeel risico is het risico op verliezen door tekortschietende of falende interne procedures, medewerkers, systemen of door externe gebeurtenissen. Het risico omvat tevens

48

49




Beleggingen Indeling van de beleggingen (level I - III) bedragen x € 1.000 Activa (vervolg) 2014 2013 3. Financiële vaste activa Aandelen 121.127 119.619 Obligaties 532.891 512.921 Vastrentende fondsen 142.372 108.571 Liquiditeiten 28.562 21.762 Derivaten - 294 824.952 763.167 Leningen 73 76 Deelnemingen 66 208 Stand 31 december boekwaarde 825.091 763.451 Kostprijs 31 december 820.578 787.602 Marktwaarde 31 december 1.087.639 808.634

bedragen x € 1.000 2014 Activa: Level I Level II Level III Totaal Aandelen 96.936 6.228 17.963 121.127 Vastrentende fondsen - 142.372 - 142.372 Obligaties 532.891 - - 532.891 Beleggingsliquiditeiten 28.562 - - 28.562 Totaal activa 658.389 148.600 17.963 824.952 Passiva: Verplichting cash collateral (24.200) - - (24.200) Totaal passiva (24.200) - - (24.200) Totaal 634.189 148.600 17.963 800.752 2013 Activa: Level I Level II Level III Totaal Aandelen 57.595 42.269 19.755 119.619 Vastrentende fondsen - 108.571 - 108.571 Obligaties 512.921 - - 512.921 Beleggingsliquiditeiten 21.762 21.762 Derivaten - 294 - 294 Totaal activa 592.278 151.134 19.755 763.167 Passiva: Verplichting cash collateral (7.100) - - (7.100) Totaal passiva (7.100) - - (7.100) Totaal 585.178 151.134 19.755 756.067 Level I: Marktgenoteerd Wanneer er sprake is van een quotering van een belegging wordt dit beschouwd als marktwaarde Level II: Afgeleide marktnoteringen met waarneembare marktdata Level III: Waarderingsmodellen en -technieken niet gebaseerd op marktdata

50

en wordt de belegging als zodanig onder level 1 opgenomen . De waardering van de level III beleggingen heeft betrekking op vastgoedfondsen. De waardering is bepaald op basis van de meest recente opgave van de vermogensbeheerder. Dit wordt jaarlijks via backtesting getoetst.

51




Aandelen

Vastrentende fondsen



2014 2013 Vastgoed aandelen 17.963 19.755 Overige aandelen 103.164 99.864 Stand 31 december 121.127 119.619 Het verloop van de aandelen is als volgt: Stand 1 januari 119.619 141.983 Aankopen /verstrekkingen 13.571 18.444 Verkopen /aflossingen (26.664) (46.062) Ongerealiseerde koersverschillen 7.284 17.570 Gerealiseerd koersresultaat 4.528 (9.846) Gerealiseerd valutaresultaat 2.789 (2.470) Stand 31 december 121.127 119.619 Kostprijs per 31 december 125.063 138.662 Marktwaarde per 31 december 121.127 122.493 Het verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde wordt verklaard door een voorziening voor een te verwachten koersdaling voor één fonds.

Obligaties

Het verloop van de obligaties als volgt: 2014 2013 Stand 1 januari 512.921 462.126 Aankopen / verstrekkingen 127.545 83.707 Verkopen / aflossingen (107.575) (33.059) Gerealiseerd koersresultaat - 147 Stand 31 december 532.891 512.921 Balanswaarde per 31 december 532.891 512.921 Marktwaarde per 31 december 760.383 534.209 De gemiddelde gewogen looptijd van de obligaties is 19 jaar (2013: 27 jaar). De rentepercentages variëren van 0 tot 4,75%.

52

2014 2013 Het verloop van de vastrentende fondsen is als volgt: Stand 1 januari 108.571 110.559 Aankopen / verstrekkingen 47.308 13.391 Verkopen / aflossingen (42.214) (11.411) Ongerealiseerde koersverschillen 20.121 (2.990) Gerealiseerd koersresultaat 4.626 998 Gerealiseerd valutaresultaat 3.960 (1.976) Stand 31 december 142.372 108.571 Kostprijs per 31 december 123.062 103.257 Marktwaarde per 31 december 142.344 108.711

Het verschil tussen de marktwaarde en de boekwaarde wordt verklaard door de opgelopen rente die onder de vorderingen en overlopende activa is opgenomen.

Liquiditeiten Het verloop van de liquiditeiten is als volgt: Stand 1 januari 21.762 27.172 Aankopen / verstrekkingen 6.800 Verkopen / aflossingen - (5.410) Stand 31 december 28.562 21.762 Kostprijs per 31 december 28.562 21.762 Marktwaarde per 31 december 28.652 21.762

Derivaten

Overige derivaten en financiële instrumenten - 294 Stand 31 december - 294 Het verloop van de derivaten is als volgt: Stand 1 januari 294 Aankopen / Verkopen (294) (4.409) Gerealiseerd koersresultaat - 4.703 Stand 31 december - 294 Kostprijs per 31 december - Marktwaarde per 31 december 24.133 7.686

53




Leningen

Vlottende Activa



2014 2013 Het verloop van de leningen is als volgt: Stand 1 januari 76 121 Verkopen /aflossingen (3) (45) Stand 31 december 73 76 Kostprijs per 31 december 73 73 Marktwaarde per 31 december 73 76

2014 2013 4. Overlopende acquisitiekosten Het verloop van de overlopende acquisitiekosten is als volgt: Stand 1 januari 92.804 100.522 Activering 7.540 10.170 Afschrijvingen (18.225) (17.888) Stand 31 december 82.119 92.804 Cumulatieve activeringswaarde 191.504 194.137 Cumulatieve afschrijvingen (109.385) (101.333) Stand 31 december 82.119 92.804 5. Vorderingen en overlopende activa Debiteuren 14.135 13.077 Vennootschapsbelasting 2.907 1.057 Overlopende rente 5.819 5.524 Overige overlopende activa 2.438 3.093 Overige vorderingen 4.336 3.420 Stand 31 december 29.635 26.171

Deelnemingen

Het verloop van de deelnemingen is als volgt: Stand 1 januari 208 221 Aankopen/verstrekkingen - Verkopen / aflossingen (142) (13) Ongerealiseerde resultaat uit deelnemingen - Stand 31 december boekwaarde 66 208 Kostprijs per 31 december 66 208 Marktwaarde per 31 december 66 208

54

55




Passiva bedragen x € 1.000

2014 2013 6. Groepsvermogen Geplaatst en gestort aandelenkapitaal 551 551 Agioreserve 50.628 50.628 Overige reserves 8.403 5.232 Onverdeelde winst 8.155 3.171 Vennootschappelijke balans per 31 december 67.737 59.582 Aandeel derden 684 600 Geconsolideerde balans per 31 december 68.421 60.182 Agioreserve Geplaatst en gestort kapitaal Er zijn geen stortingen of onttrekkingen geweest Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 2 in 2014 en 2013 op de agioreserve. miljoen en bestaat uit 20.000 aandelen met een De agioreserve is vrij uitkeerbaar. nominale waarde van € 100. Hiervan zijn 5.500 aandelen geplaatst en volgestort. Voorts zijn Overige reserves 12 prioriteitsaandelen met een nominale waarde Het verloop van de overige reserves is als volgt: van € 100,- geplaatst en volgestort. Stand 1 januari 5.232 (13.591) Resultaatbestemming 3.171 18.823 Stand 31 december 8.403 5.232 Onverdeelde winst Het verloop van de onverdeelde winst is als volgt: Stand 1 januari 3.171 18.823 Resultaatbestemming (3.171) (18.823) Resultaat boekjaar 8.155 3.171 Stand 31 december 8.155 3.171

Aandeel derden Het aandeel derden betreft de resultaten na belasting van deelnemingen Yarden. Het resultaat is gewaardeerd tegen de waarde op het moment van het opstellen van de jaarrekening.

toezicht van regelgevende autoriteiten. Yarden Uitvaartverzekeringen moet een minimaal toetsingsvermogen aanhouden ten opzichte van de premies die zijn ontvangen voor verzekeringspolissen.

Toezicht en solvabiliteit Als financiële instelling is Yarden Uitvaartverzekeringen nv onderworpen aan het

De onderstaande tabel biedt een overzicht van de solvabiliteitspositie van Yarden Uitvaartverzekeringen nv per 31 december.

bedragen x € 1.000 2014 2013 Eigen Vermogen 49.045 40.319 Overwaarde na belasting 132.123 104.975 Totaal vermogen na overwaarde 181.168 145.294 Wettelijk vereiste solvabiliteit 42.283 40.997 Bedrag van totaal vermogen boven wettelijk 138.885 104.297 vereiste solvabiliteit Solvabiliteitsratio (Solvency I) 428% 354%

Solvabiliteit Yarden heeft een eigen ondergrens voor de solvabiliteit vastgesteld die hoger ligt dan de solvabiliteitseisen van de toezichthouders. Deze ondergrens is 150% van de wettelijk vereiste solvabiliteit.

7. Technische voorzieningen Voorziening verzekeringsverplichtingen Overige technische voorzieningen Stand 31 december

2014 813.066 30.650 843.716

2013 784.905 27.905 812.810

De technische voorzieningen zijn overwegend langlopend van aard. De hoogte van de overrentedeling bedraagt over 2014 nihil (2013: nihil.). Het toepassen van prudentiële filters heeft geen aanleiding gegeven tot het aanpassen van de toetsvoorziening.

56

57




Voorziening verzekeringsverplichtingen bedragen x € 1.000

2014

2013

Stand 1 januari 784.905 764.846 Dotatie 28.161 20.059 Stand 31 december 813.066 784.905 Overige technische verplichtingen Stand 1 januari 27.905 27.518 Dotatie 2.745 387 Stand 31 december 30.650 27.905 8. Overige voorzieningen Voorziening voor latente belastingverplichtingen 17.284 13.516 Stand 31 december 17.284 13.516 De belasting latentie is kortlopend. De verliezen over voorgaande boekjaren zijn geheel verrekend. Voorziening voor latente belastingverplichtingen Stand 1 januari 13.516 9.304 Dotaties 3.768 4.212 Onttrekkingen - Stand 31 december 17.284 13.516 9. Langlopende schulden Leningen Rabobank 45.922 50.021 Deposito verplichtingen 17.039 18.722 Derivaten 926 1.080 Lening gemeente Haarlem 2.641 2.894 Lening PC Hooft 1.825 1.893 Lening ING / CVU 3.800 2.100 Lening ING / VDS 262 384 Lening Total 6 6 Stand 31 december 72.421 77.100

58

De leningen Rabobank kennen een gemiddelde rente van 5% en hebben per balansdatum een resterende looptijd van circa 12 jaar. De aflos singsverplichting in 2014 is opgenomen onder de kortlopende schulden. Per kwartaal wordt 950 achteraf afgelost. De rente op deze schuld is gebaseerd op een 3-maands Euribor. Het renterisico is afgedekt middels een interest rate swap. De ratio’s die door de bank zijn gesteld werden ruimschoots behaald in 2014. De lening van de gemeente Haarlem heeft

betrekking op de overname van crematorium Haarlem en heeft een gemiddelde rente van 6,7%. De resterende looptijd bedraagt circa 19 jaar. De lening van CVU heeft een gemiddelde rente van 4,8% en een resterende looptijd van circa 8 jaar. De lening van PC Hooft aan Flevo Uitvaartfaciliteiten bv (Yarden en PC Hooft zijn beide 50% eigenaar) heeft een gemiddelde rente van 5,5% en een resterende looptijd van circa 14 jaar.

Depositoverplichtingen bedragen x € 1.000 2014 2013 Het verloop van de deposito verplichtingen is als volgt: Stand 1 januari 18.722 20.498 Gestort behoeve van toekomstige uitvaarten 78 165 Bijgeschreven interest 218 351 Aangewend voor uitvaartverzorging (1.979) (2.292) Stand 31 december 17.039 18.722 De rentevergoeding over de deposito’s was in 2014 1,25% (2013: 1,7%). 10. Kortlopende schulden

2014 2013 Crediteuren 9.916 10.485 Aflossingsverplichting Rabobank 3.926 3.500 Schulden uit directe verzekeringen 14.656 7.861 Vooruit ontvangen onderhoud graven 3.798 3.617 Vooruit ontvangen onderhoud grafrechten 225 236 Belastingen en premies sociale verzekeringen 5.318 3.702 Overige schulden 11.760 8.553 Stand 31 december 49.599 37.954

De aflossingsverplichtingen Rabobank kleiner of gelijk aan 1 jaar zijn overeenkomstig RJ 254-308 opgenomen onder de kortlopende schulden.

59




Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen bedragen x € 1.000


Erfpacht De jaarlijkse erfpacht voor de terreinen van een aantal crematoria bedraagt 273. De verplichting is langlopend van aard.

Leaseverplichtingen Voor het merendeel bedraagt de looptijd van de contracten 36 tot en met 48 maanden. Uitvaartverzorging kent langere looptijden ten behoeve van rouwvervoermiddelen tot maximaal 120 maanden. De jaarlijkse verplichting bedraagt 833 (2013: 730). De totale verplichting over het restant van de variabele looptijd bedraagt 2.216.

Investeringsverplichtingen Ten behoeve van verbouwingen en nieuwbouw zijn voor 2014 verplichtingen aangegaan ter waarde van 2.099 (2013: 645).

Garantstelling Flevo Uitvaartfaciliteiten bv Yarden Holding bv heeft zich mede garant gesteld voor alle schulden uit hoofde van rechtshande lingen en het negatieve vermogen van haar deelneming Flevo Uitvaartfaciliteiten bv te Almere.

Huur Kantoorpand Het hoofdkantoor in Almere was per 4 juni 2007 voor een periode van 10 jaar gehuurd. De huur bedroeg 684 per jaar (2013: 675). Gelet op de marktontwikkelingen is Yarden in overleg getreden met de verhuurder om het huurcontract open te breken. Per 1 januari 2015 is een nieuwe overeenkomst voor 10 jaar gesloten.

Zekerheid aan Rabobank Als zekerheid op de langlopende schuld is een positieve en negatieve hypotheekverklaring afgegeven aan Rabobank op al het vastgoed van Yarden Vastgoed bv en Uitvaartcentrum Zwolle bv.

60

bedragen x € 1.000 11. Premieopbrengsten verzekeringen 2014 2013 Periodieke premies 61.476 62.080 Koopsommen 2.562 4.408 Totaal 64.038 66.488 Premie opbrengsten worden volledig gerealiseerd in Nederland. 12. Opbrengsten uit beleggingen 2014 2013 Dividend op aandelen 945 1.191 Interest obligaties 8.923 8.984 Interest op leningen 75 (47) Overige rentebaten 32 82 Resultaat overige derivaten en financiële instrumenten - 38 9.975 10.348 Gerealiseerde koers- en valutaresultaten beleggingen 5.373 12.509 Ongerealiseerde koersresultaten aandelen, derivaten en vastrentende fondsen 27.405 6.384 Totaal 42.753 29.241 13. Omzet Uitvaartfaciliteiten Crematies Begraven Opbaren Verhuur ruimtes Beeld en geluid Asafhandeling Nagedachtenisvormen Restauratief Kortingen Totaal

2014

2013

23.836 23.634 2.030 1.964 1.931 1.913 171 1.710 400 411 3.379 3.081 793 850 8.195 8.487 (160) (127) 42.118 41.923

61






14. Omzet Uitvaartzorg 2014 2013 Bruto omzet eigen diensten 40.806 42.543 Bruto omzet verschotten 13.791 13.964 Overige opbrengsten 3.157 2.523 Kortingen (7.823) (8.421) Totaal 49.931 50.609 15. Technische lasten 2014 2013 Uitkeringen uit verzekeringen 18.551 24.211 Toevoeging aan technische voorzieningen 30.156 20.446 Wijziging overlopende acquisitiekosten 10.685 7.718 Rente deposito verplichtingen 218 351 Totaal 59.610 52.726 16. Verkoopkosten 2014 2013 Reclame- en verkoopkosten 6.017 4.305 Provisie 27 65 Totaal 6.044 4.370 17. Inkoopkosten 2014 2013 Inkoop Uitvaartfaciliteiten 3.607 3.975 Inkoop Uitvaartzorg 29.698 31.430 Totaal 33.305 35.405 18. Personeelskosten 2014 2013 Lonen en salarissen 36.815 39.593 Sociale lasten 5.366 5.150 Pensioenlasten 4.003 4.962 Totaal 46.184 49.705

19. Afschrijvingen 2014 2013 Immateriële vaste activa 1.755 1.748 Materiële vaste activa 7.336 6.397 Desinvesteren materiële vaste activa 1.506 Totaal 10.597 8.145 20. Overige bedrijfskosten Beleggingslasten Kantoor-en huisvestingslasten Overige bedrijfskosten Totaal

2014 821 16.620 14.795 32.236

2013 813 15.800 17.588 34.201

Honoraria externe accountant De volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. zijn ten laste gebracht van de onderneming, haar dochtermaatschappijen en andere maatschappijen die zij consolideert, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a lid 1 en 2 BW.

KPMG Overige Totaal accountants KPMG KPMG Netwerk 2014 2014 2014 Onderzoek van de jaarrekening 114 - 114 Andere controle opdrachten - 26 26 114 26 140 2013 2013 2013 Onderzoek van de jaarrekening 127 - 127 Andere controle opdrachten 34 26 60 Andere niet-controlediensten - 354 354 161 380 541

Personeelsleden Het aantal personeelsleden in fte bedraagt ultimo 2014 555 (2013: 666). Het totaal aantal personeelsleden bedroeg eind 2014: 877 (2013: 879). De personeelsleden in dienst van Yarden zijn werkzaam in Nederland. Yarden heeft geen personeelsleden werkzaam in het buitenland.

62

63





Vennootschappelijke balans

21. Belasting over het resultaat

(voor verwerking resultaatbestemming)

2014 2013 Resultaat voor belasting 11.407 5.008 Tarief vennootschapsbelasting 25% 25% Vennootschapsbelasting over het resultaat 2.852 1.252 Mutatie wegens permanente/tijdelijke verschillen 370 597 Belastingdruk in het jaar 3.222 1.849 De belastingdruk dit jaar bedraagt 28% (2013: 37%) De belastingdruk is als volgt opgebouwd: - latente belastingen 3.676 - acute belastingen (454) 3.222


Transacties met verbonden partijen Van transacties met verbonden partijen is sprake wanneer een relatie bestaat tussen de onderne ming, haar deelnemingen en hun bestuurders en leidinggevende functionarissen. Er hebben zich geen transacties met verbonden partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag. In de normale bedrijfsactiviteiten koopt en verkoopt de onderneming goederen en diensten van en aan verschillende verbonden partijen

64

waarin de onderneming een belang van 50% of minder bezit. Deze transacties worden over het algemeen op zakelijke grondslag uitgevoerd tegen voorwaarden die vergelijkbaar zijn met die van transacties met derden. In 2014 bedroegen de aankopen en verkopen van goederen en diensten van verbonden partijen in totaal € 19.192. Per 31 december 2014 bedroegen de vorderingen op verbonden partijen € 8.004, terwijl de schulden aan verbonden partijen € 8.004 bedroegen.

referentie 2014 2013 Activa Vaste activa Immateriële vaste activa 1 27 44 Materiële vaste activa 2 245 331 Financiële vaste activa 3 101.899 88.010 102.171 88.385 Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa 4 6.531 10.836 Liquide middelen 4.291 4.163 10.822 20.919 Totaal activa 112.993 103.384

Passiva

Eigen vermogen Geplaatst en gestort aandelenkapitaal 551 551 Agioreserve 50.628 50.628 Overige reserves 8.403 5.232 Onverdeelde winst 8.155 3.171 67.737 59.582 5 67.737 59.582 Langlopende schulden 6 40.564 40.097 Kortlopende schulden 7 4.692 3.705 Totaal passiva 112.993 103.384

65



Vennootschappelijke winst- en verliesrekening

Activa Vaste activa


2014

Resultaat deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen Resultaat na belastingen

2013

11.263 6.842 (3.108) (3.671) 8.155 3.171

Toelichting op de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening Algemeen De enkelvoudige jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2014 van de onderneming. Ten aanzien van de enkelvoudige winst-en-verliesreke ning van de onderneming is gebruikgemaakt van de vrijstelling ingevolge artikel 2:402 BW.

Voor zover posten uit de enkelvoudige balans en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening.

bedragen x € 1.000 1. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa bestaan volledig uit goodwill. Het verloop van de goodwill is als volgt: 2014 2013 Stand 1 januari 44 61 Investeringen/desinvesteringen - Afschrijvingen (17) (17) Stand 31 december 27 44 Cumulatieve aanschafwaarde 31 december 1.476 1.476 Cumulatieve afschrijvingen 31 december 1.449 (1.432) Stand 31 december 27 44 2. Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan volledig uit andere vaste bedrijfsmiddelen. Het verloop van de andere vaste bedrijfsmiddelen is als volgt: 2014 2013 Stand 1 januari 331 767 Investeringen 106 112 Desinvesteringen - Afschrijvingen (192) (548) Stand 31 december 245 331 Cumulatieve aanschafwaarde 31 december 4.703 4.597 Cumulatieve afschrijvingen 31 december (4.458) (4.266) Stand 31 december 245 331

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en winst-enverliesrekening, met uitzondering van de hierna genoemde grondslagen. Financiële instrumenten In de enkelvoudige jaarrekening worden financiële instrumenten gepresenteerd op basis van de juridische vorm. Deelnemingen in groepsmaatschappijen In de enkelvoudige balans worden deelnemingen in groepsmaatschappijen gewaardeerd volgens de

66

vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde. Zie voor een uitwerking hiervan de grondslagen voor financiële vaste activa in de geconsolideerde jaarrekening. Resultaat deelnemingen Het resultaat deelnemingen omvat het aandeel in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.

67



Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling


Passiva

3. Financiële vaste activa 2014 Deelnemingen in groepsmaatschappijen 90.371 Vorderingen in groepsmaatschappijen 11.148 Correcties voorgaande jaren deelnemingen (63) Overige deelnemingen en vorderingen op overige deelnemingen 443 Stand 31 december 101.899 Deelneming in groepsmaatschappijen

bedragen x € 1.000 5. Eigen vermogen

Het verloop van de deelneming in groepsmaatschappijen is als volgt: 2014

2013 79.482 8.221 307 88.010

2013

Stand 1 januari 79.482 70.934 Dividenduitkering (373) (3.181) Resultaat boekjaar 11.263 6.842 Overige mutaties vorderingen/ schulden - 4.887 Stand 31 december 90.371 79.482 Per 1 mei 2014 is de deelneming Yarden-Eefting bv toegevoegd aan de groepsmaatschappijen. Yarden Uitvaartfaciliteiten heeft een 50% deelneming. Overige deelnemingen en vorderingen op overige deelnemingen De minderheidsdeelnemingen Mortuariumbeheer bv en Jelsumerhof beheer bv zijn niet geconsolideerd. Deze minderheidsdeelnemingen (25%) zijn alleen als deelnemingsresultaat verantwoord binnen het resultaat. Het verloop van de overige deelnemingen en vorderingen op overige deelnemingen is als volgt: 2014 2013 Stand 1 januari Resultaat boekjaar Stand 31 december

307 136 443

231 76 307

Vlottende activa 4. Vorderingen 2014 Vennootschapsbelasting 1.623 Vordering uit pensioen 38 Vorderingen op groepsmaatschappijen 4.521 Overige vorderingen 349 Stand 31 december 6.531

68

2013 3.679 26 6.416 715 10.836

Voor de toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans. Aansluiting eigen vermogen vennootschappelijke balans met geconsolideerde balans 2014 2013 Groepsvermogen geconsolideerd 68.421 60.182 Aandeel derden (684) (600) Eigen vermogen vennootschappelijk 67.737 59.582 Vennootschappelijk vermogen 2014 2013 Geplaatst en gestort aandelenkapitaal 551 Agioreserve 50.628 Overige reserves 8.403 Onverdeelde winst 8.155 Vennootschappelijke balans per 31 december 67.737 Aandeel derden 684 Geconsolideerde balans per 31 december 68.421 Geplaatst en gestort kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 2 miljoen en bestaat uit 20.000 aandelen met een waarde van € 100. Hiervan zijn 5.500 aandelen geplaatst en volgestort. Voorts zijn 12 prioriteitsaandelen met een nominale waarde van € 100,- geplaatst en volgestort. 6. Langlopende schulden 2014 Yarden Depositofonds bv 23.864 CVU 5.700 Yarden Uitvaartverzekeringen nv 11.000 Stand 31 december 40.564 De leningen van het Yarden Depositofonds bv bestaan uit twee leningen. De eerste lening van Yarden Depositofonds bv heeft een waarde van € 15.000.De tweede lening van Yarden Depositofonds bv heeft een waarde van € 13.889. Beide leningen hebben een vaste rente van 3,0%. Yarden Holding bv lost op jaarbasis een bedrag af van € 1.600 verminderd met de betaalde rente over de periode december tot en met november. De aflossing wordt begin december gerealiseerd. In 2014 heeft een extra aflossing plaatsgevonden van € 1.500.

551 50.628 5.232 3.171 59.582 600 60.182

nominale

2013 26.197 2.900 11.000 40.097

De lening van Yarden Uitvaartverzekeringen nv kent een aflossingverplichting van € 500 per jaar en een vaste rente van 5,0%. De lening van CVU groot € 2.900 heeft een gemiddelde rente van 4,8% en de resterende looptijd bedraagt circa 2 jaar. Per 23 december 2014 is er twee nieuwe lening verstekt van € 2.000 tegen 5% met een looptijd van 10 jaar, en een lening van € 1.000 tegen 5% met een looptijd van 5 jaar.

69



Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

bedragen x € 1.000 7. Kortlopende schulden 2014 2013 Crediteuren 406 707 Loonbelasting en premies sociale verzekeringen 416 338 Pensioenen 1.890 1.838 Overige schulden 1.980 822 Stand 31 december 4.692 3.705

Bezoldiging bestuurders en commissarissen Aan bezoldigingen met inbegrip van pensioen lasten als bedoeld in artikel 2:383 lid 1 BW, is in het boekjaar ten laste van de onderneming en groepsmaatschappijen gekomen voor bestuurders

70

en voormalige bestuurders een bedrag van € 485 (2013: € 302) en voor commissarissen en voormalige commissarissen een bedrag van € 111 (2013: € 104).

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Voor het jaar 2014 is sprake van een fiscale eenheid vennootschapsbelasting voor de Van der Stappen groep en één fiscale eenheid Yarden Holding voor de overige bedrijven. Tempero bv, Flevo Uitvaartfaciliteiten bv, Uitvaartcentrum Zwolle bv, Mortuarium Beheer bv, Yarden-Eefting bv. en Begraafplaats Nederland VOF zijn niet opgenomen in de fiscale eenheid van Yarden Holding. Begraafplaats Nederland VOF is opgeheven per 1 maart 2014.

Gebeurtenissen na balansdatum Eind januari 2015 meldde zich een koper voor het Yarden deel van een beleggingsfonds in onroerend goed dat door Yarden in voorgaande jaren tot nihil was afgewaardeerd. De afwaardering had plaats gevonden omdat er in de nabije jaren

herfinanciering van het fonds noodzakelijk was. Deze herfinanciering werd gezien de waarde van het onderliggende onroerend goed echter niet als haalbaar gezien waardoor een faillissement erg waarschijnlijk was. Onderhandelingen in de maanden daarna leidden begin april 2015 tot een ontvangen opbrengst van €3,2 mln. Deze opbrengst zal in 2015 worden verantwoord omdat de melding van een verkoper als geheel nieuw feit kan worden gezien en niet als voortschrijdend inzicht op de waardering ultimo 2014. In 2015 zal ook winstbelasting zijn verschuldigd over voornoemd bedrag.

Almere, 21 april 2015

R. Bavelaar RB Directievoorzitter

71



Overige gegevens Statutaire resultaatbestemming Artikel 34 van de statuten zegt het volgende over de winstbestemming: 1. Van de voor uitkering vatbare winst wordt aan de houder van prioriteitsaandelen uitgekeerd zeven procent (7%) van het nominale bedrag hunner aandelen. Van hetgeen na toepassing van het vorenstaande van de winst resteert, kan ten hoogste een bedrag dat gelijk is aan vijf procent (5%) van het nominale bedrag van het totaal geplaatste kapitaal van de vennootschap aan de houders der gewone aandelen worden uitgekeerd. Met inachtneming van het in de vorige zin bepaalde, wordt het aan de houders der gewone aandelen uit te keren bedrag vastgesteld door de algemene vergadering. Het restant van de winst wordt toegevoegd aan de reserves van de vennootschap. 2. Uitkering van winst geschiedt na de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. 3. De algemene vergadering kan slechts op voorstel van de directie en goedgekeurd door de raad van commissarissen besluiten tot tussentijdse uitkeringen en/of tot uitkeringen ten laste van een reserve van de vennootschap. 4. Uitkeringen op aandelen kunnen slechts plaats hebben tot ten hoogste het bedrag van het uitkeerbare eigen vermogen. 5. De vordering van een aandeelhouder tot een uitkering op aandelen verjaart door een tijdsverloop van vijf jaren.

Lama Thubten Wangmo over een boeddhistisch afscheid

Voorstel tot resultaatbestemming Het resultaat na belastingen over 2014 bedraagt € 8,155 miljoen en staat ter beschikking van de aandeelhouders. De directie stelt voor om de winst toe te voegen aan de overige reserves.

Meditatie is erg belangrijk tijdens een boeddhistisch afscheidsritueel. Bij de mondelinge voordracht gebruiken ze een handtrommel, Damaru en bel. De maaltijd mag op z’n Nederlands, maar wel acolholvrij.

72

“In Nederland zijn er steeds meer mensen die de leer van Boeddha aanhangen. Maar bij overlijden is het niet mogelijk om alle Tibetaanse tradities te volgen. Zo is het in Tibet gebruikelijk om pas met de uitvaart te beginnen als de geest het lichaam heeft verlaten. Hoe lang dat duurt, verschilt per persoon. Maar in Nederland kun je niet zo lang wachten: hier moet de crematie in

principe uiterlijk op de zesde werkdag na het overlijden plaatsvinden. Dat vraagt dus om een westerse vertaling. En dat is precies wat wij samen met Yarden hebben gedaan. Bij het opstellen van die richtlijnen zijn we op zoek gegaan naar een goed evenwicht tussen de boeddhistische gebruiken, de wensen van de overledene en de nabestaanden.”



Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan: de directie van Yarden Holding B.V. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening over 2014 van Yarden Holding B.V. te Almere gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2014, de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening en het kasstroomoverzicht over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoor delijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoor delijk voor een zodanige interne beheersing als zij noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaam heden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van

het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het inrichten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Yarden Holding B.V. per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 21 april 2015

Colofon

KPMG Accountants N.V. F.M. van den Wildenberg RA

Communicatie Yarden Afdeling Marketingcommunicatie Monique Orriëns Concept en realisatie Axioma Communicatie Olivier Wegloop, Wies Gruppen, Joost Junte Fotografie Jouk Oosterhof Yarden Holding bv, Transistorstraat 10, 1322 CE Almere

74

75

www.yarden.nl

Rouwkost Financieel jaarverslag 2014

Recommend Documents