Rondreis door Transkarpatië Ooit gehoord van Transkarpatië? Eigenlijk is het jammer dat zo weinig mensen weten wat dit gebied rond de Karpaten te bieden heeft. Maar dat heeft ook een prettige kant, want het betekent dat het een niet-‐toeristisch gebied is, terwijl er zoveel te ontdekken valt. Deze reis op idealistische grondslag, is opgezet om op intensieve wijze kennis te maken met West-‐Oekraïne, Hongarije en Noord-‐Roemenië: Transkarpatië.
De eerste reis heeft in mei 2013 plaats gevonden. Dit smaakte naar meer. Bij voldoende deelname is de volgende reis vanaf 26 april t/m 10 mei. Ook zijn maatwerk-‐programma’s mogelijk. De rondreizen worden afgelegd met minibusjes.
De Sovjet-‐Unie heeft indertijd het gebied achter de Karpaten de naam Transkarpatië gegeven. Het is een provincie in zuidwest Oekraïne, die grenst aan Roemenië, Hongarije en Slowakije, een gebied met veel natuurschoon en een bewogen geschiedenis. Dit grensgebied met de Europese Unie herbergt allerlei sporen uit het verleden. De vele kastelen en landhuizen uit de Habsburgse tijd hebben nieuwe functies gekregen en de kolchozen, collectieve bedrijven uit de communistische tijd, zijn nog in gebruik of staan leeg. In dit gebied leefden en leven diverse culturele minderheden, zoals zigeuners en Hoetsuls. En er was ruimte voor verschillende religies: Grieks-‐ en Rooms-‐Katholiek, Orthodox, Protestants en Joods. De vorige eeuw is niet onopgemerkt aan dit deel van Oekraïne voorbijgegaan: het communisme, de Tweede Wereldoorlog, de verdrijving van de Joden en de onafhankelijkheid. Dit laatste brengt het land nog niet de gewenste vrijheid. Werkeloosheid, alcoholgebruik, corruptie en gebrek aan democratie zijn actuele problemen. Waarom een reis door dit deel van Europa? Met zijn oerbossen, wilde rivieren, uitgestrekte bloemenweiden en lange bergruggen, behoren de Karpaten tot het mooiste en schoonste deel van Oekraïne, het grootste land van Europa. Het heeft prachtige historische steden zoals Lviv (het vroegere Poolse Lemberg), Berehovo (in het Hongaars Beregszasz) en het minder bekende Uzhhorod (in het Hongaars Ungvar). Een bezoek aan deze cultuur-‐historisch interessante steden verheldert de geschiedenis van dit gebied. Gesprekken met hedendaagse Oekraïners geven inzicht in de problemen waarmee het land op dit moment worstelt. De afwisseling van wandelen, stedenbezoek en gesprekken met Oekraïners is niet alledaags, maar in dit deel van Europa goed uitvoerbaar. Hier een reis laten organiseren door de plaatselijke mensen en de opbrengsten zoveel mogelijk ten goede te laten komen aan Oekraïners, is een stevige uitdaging en zeker de moeite van het proberen waard. Nu naar Oekraïne? Vanwege de strijd met Rusland over De Krim en de provincies aan de oostgrens staat Oekraïne in het brandpunt van de belangstelling. Het steppenlandschap in het oosten en de strijdende partijen nodigen niet meteen uit om rond te reizen. Maar .... Transkarpatië ligt meer dan
1200 kilometer van dit onrustige gebied en voor dit deel van het land geldt geen negatief reisadvies. Voor sommigen is deze situatie dè gelegenheid om rond te reizen, want een land in transformatie maakt de beleving juist zo boeiend! Waarom dit aanbod?
Wij, Ad van Drunen en Hannie Vonk, hebben kennis gemaakt met het westen van Oekraïne via een ideële stichting, de Stichting Surplus. Deze stichting helpt kinderen, scholen en de plaatselijke bevolking. We bezochten diverse projecten. Via Surplus kwamen we in contact met Wladyslav en Enrique Geletey. Zij willen reizigers op allerlei manieren laten ervaren wat hun regio te bieden heeft.
Een georganiseerde reis? Wij weten dat er drempels zijn om door dit niet erg toegankelijke deel van Europa te gaan reizen. Zo zijn er meer voorbereidingen nodig om zo min mogelijk tijd kwijt te zijn aan wachten, om accommodaties te boeken en bezienswaardigheden te bezoeken. Ook de slechte wegen, de taal en armoede kunnen een beletsel zijn. Wij zijn op zoek gegaan naar Oekraïners die de streek goed kennen, die Engels spreken, de lokale talen beheersen (Hongaars, Oekraïens en Russisch), kleine groepen naar onbekende, prachtige plekken willen brengen en deelnemers in contact kunnen brengen met interessante lokale mensen. Via Surplus zijn we op het spoor gekomen van Wladyslav en Enrique Heletey: twee broers van 29 en 27 jaar oud en beiden leraar Engels. Zij voelden zich uitgedaagd om onze ideeën vorm te geven en de organisatie van reizen op zich te nemen. Zij hebben sinds kort een reisorganisatie opgestart: Transcarpathian Travelling Tours. Wij hebben aangeboden ten behoeve van de eerste reizen belangstellenden te werven.
Wat biedt deze reis? Tijd en ruimte om rond te kijken in grote en kleine steden in west Oekraïne en het noorden van Roemenië. Mooie, niet-‐toeristische gebieden, waar veel te ontdekken valt. Behalve stedenbezoek staan er wandelingen in oerbossen en nationale parken op het programma en bezoekjes aan oude landgoederen, kastelen, houten kerkjes en musea. Wat deze reis uniek maakt is de gelegenheid om in gesprek te komen met Oekraïners. Mensen die iets willen vertellen over hun leven in een kolchoz, het opzetten van een bedrijf in een corrupt land, hoe het is om als academicus zonder baan hier te leven en hedendaagse gewoontes en het dagelijks leven in Oekraïne. De ene keer gebeurt dit tijdens een bezoek aan een bijzonder gebouw, een andere keer door een kijkje te nemen in de keuken van gewone mensen of tijdens het genieten van echte Oekraïense gerechten, zoals borsch en vareniki. De combinatie van stedenbezoek, wandelingen, bezoek aan historisch interessante plaatsen en gesprekken, helpen bij het verkrijgen van een genuanceerd beeld over het leven in dit deel van Europa.
Voor wie is deze reis interessant? Ieder met interesse voor natuur, historie, cultuur en nieuwsgierig is naar de leefsituatie van anderen en zich wil openstellen voor andere perspectieven, zal aan zijn trekken komen. Uitgangspunt is dat u een goede conditie heeft, vanwege de wandelingen die in het reisschema zijn opgenomen. Verder is het belangrijk dat u kunt omgaan met wisselend comfort, dit geldt in het bijzonder voor de kwaliteit van de wegen.
Hoe ziet de reis eruit? De rondreis van 2 weken begint en eindigt in Lviv, een oude Poolse stad in het voormalige Galicië met een bewogen geschiedenis, een flink aantal originele oude gebouwen en Joods erfgoed. Een alternatief startpunt is Debrecen in Hongarije, ongeveer 100 kilometer vanaf de Oekraïense grens.
Vanaf Lviv gaat de reis naar de Karpaten. In het voorjaar staan de bergweiden hier vol bosanemonen, krokussen, narcissen, etc. Later in het jaar vind je er orchideeën, gentianen en andere bloemsoorten. De oorspronkelijke beukenbossen met hun beekjes en grotten zullen een onvergetelijke indruk maken. Ook het bezoek aan het opvangcentrum voor mishandelde beren en de oerbossen van Uholka zult u niet gauw vergeten. Innemend zijn de oude houten kerkjes, die sinds kort op de Wereld-‐erfgoedlijst staan. Rakhiv is wat bekender. Dit stadje in de Karpaten is het centrum van de Hoetsuls, originele Oekraïners met een kleurrijke folkloristische traditie. Hier staat ook het Museum of Ecology en het reservaat van the Carpathian Biosphere. Vanuit Rakhiv gaat de reis naar Sighetu in Roemenië. Hier staat een bezoek aan de indrukwekkende oude Securitate-‐gevangenis op het programma. Wandelaars kunnen hier hun hart op halen. Anderen kunnen naar het openluchtmuseum van de regio Maramaros, mooi gelegen op de hoge oever van het Tyzadal of een reis maken met een stoomtrein hoog door de bergen. Terug in Oekraïne maakt u nader kennis met de geschiedenis en gewoontes van dit land. In Berehovo vertellen medewerkers van het Hongaarse Instituut over de geschiedenis van dit oorspronkelijk Hongaars gebied, de wijncultuur, de zigeuners, etc. Ook is er tijd om rond te kijken, bijvoorbeeld in het cultuurpaleis voor het volk, een groot gebouw uit de communistische tijd. Vanuit Berehovo zijn excursies gepland naar Vinogradiv, een oud wijngebied en Petervalva, een plaatsje met voorheen succesvolle kolchozen. Lluba, een lerares Engels, of Slavico, een ondernemer, kunnen geïnteresseerden vertellen over het wel en wee van het leven van Oekraïners in dit gebied.
Verder noordwaarts ligt het enorme 14-‐de eeuwse kasteel in Mukacheve. Dit kasteel ligt op een kruispunt van voorheen belangrijke militaire en handelsroutes. Na een bezoek aan dit kasteel gaat de reis verder naar Uzhhorod, de hoofdstad van Transkarpatië. Uzhhorod heeft een gezellige historische binnenstad met een groot oud kasteel. Tegenwoordig is het ook universiteitsstad. Vanuit hier rijdt de minibus terug naar Lviv. Daar heeft ieder nog 1,5 dag de tijd om rond te kijken. Al met al een rondreis van een kleine 1100 kilometer. Praktische informatie Data: van 26 april t/m 10 mei 2015 Vervoer: Van en naar Debrecen: per vliegtuig, trein of touringcar (in overleg). Rondrit met minibusje. Overnachtingen: Tweepersoonskamers in hotels*, inclusief ontbijt Het weer: Overdag in mei overdag 15 à 25 graden en in september 20 à 30 graden Kosten: €950,-‐ exclusief heen-‐ en terugreis**, reisverzekering, lunches en diners*** Meer informatie? Hannie Vonk:
[email protected], (0031)118 639146 of Wladyslav en Enrique Geletey:
[email protected] en www.transcarpathian-‐tour.com * Boekingen voor 1-‐persoonskamers zijn meestal mogelijk. Hiervoor wordt een toeslag van € 100,-‐ berekend. ** Wizzair vliegt vanaf Eindhoven rechtstreeks op Debrecen in Hongarije (2x per week). Hier begint de reis. Hoe eerder je boekt, des te aantrekkelijker de prijs. Als je tijdig boekt bedragen de kosten voor een retour ongeveer €130,-‐. . *** De kosten voor de maaltijden zijn laag. De deelnemers aan de eerste reis betaalden voor een lunch tussen de €2,-‐ en €4,-‐ en voor het avondeten tussen de €4,-‐ en €10,-‐ (inclusief drankjes).
