Rocket man. Het Career Centre heeft sinds deze week een parttime loopbaanadviseur voor promovendi. De universiteit

TUDELTA.16

DELTA. 16 19-05-2011

Deze week in Delta

weekblad van de technische universiteit Delft

Mining at sea

Kleine ontwerpers

LIFESTYLE: 09

SCIENCE:04

NIEUWS: 03

01

INTERNATIONAL: 07

Oras versus Bèta

INTERVIEW: 10

Life after Delft: Rocket man

Hans van Schagen: ‘Herijking is een drama’

Miljoenen voor onderzoek Beter bestuurbare robotgrijpers en multifunctionele waterkeringen; de TU Delft krijgt de leidende rol in twee nationale onderzoeksprogramma’s gericht op deze twee thema’s. TOMAS VAN DIJK Iedereen die op de kermis wel eens geprobeerd heeft met een grijpertje iets in een doos te pakken weet het: je hebt het gevoel dat je onvoldoende macht over dat grijpertje hebt. “Je zou het liefst je eigen hand in die doos steken”, zegt prof.dr. Frans van der Helm (3mE), die leider is van een van de door STW gefinancierde zogenaamde ‘Perspectiefprogramma-projecten’. De hoogleraar biomechatronica en robotica krijgt 4,75 miljoen euro van STW om haptische systemen te ontwikkelen, die ‘je het gevoel geven dat het (kermis) grijpertje werkelijk je hand is’, zo zegt hij in een persbericht van de TU. “En eigenlijk willen we meer”, vervolgt hij. “We willen intelligente besturingssystemen

‘Je zou het liefst je eigen hand in die doos steken’ realiseren die ‘weten’ wat de operator wil, die helpen bij het uitvoeren van een robotische taak op afstand en die op een intuïtieve manier hun acties terugkoppelen naar de mens door middel van krachten.” Dergelijke robotgrijpers kunnen goed van pas komen bij minimaal invasieve chirurgische operaties of bij activiteiten in de ruimte, de diepzee en kernreactors. Behalve onderzoekers van Van der Helms eigen faculteit doen vanuit de TU wetenschappers van L&R mee aan dit project. Daarnaast is een waslijst aan instellingen betrokken, waaronder de Technische Universiteit Eindhoven, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit

Amsterdam, het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen, en twaalf bedrijven op het gebied van mechatronica. Ook waterbouwkundige prof.dr.ir. Han Vrijling van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen heeft een STW Perspectief Programma subsidie gekregen. Hij krijgt 3,4 miljoen euro voor zijn onderzoeksprogramma ‘Integral and sustainable design of multifunctional flood defences’. Vrijling wil multifunctionele waterkeringen ontwerpen, waterkeringen in of bij stedelijke gebieden, die ook nog andere functies vervullen dan het keren van water, zoals wonen en recreatie. De Nederlandse Delta-commissie pleitte voor de bouw van dit soort keringen die, los van de veiligheidsfunctie, ook een duidelijke meerwaarde aan de stedelijke omgeving bieden. Een dergelijke waterkering werd in 2009 ontworpen door Bouwkundeafstudeerder Anna Dijk. Zij ontwierp een barrièregebouw voor waterweg het Spui. Deze constructie bevat restaurants, een informatiecentrum, een botenverhuur, winkels en een exclusief badhuis met hotel. Voordat dit soort waterkeringen kunnen worden gebouwd, moeten allerlei veiligheidsaspecten worden onderzocht. Vrijling werkt samen met een team onderzoekers van de faculteiten Bouwkunde, TBM en CiTG. Partners buiten de TU zijn Wageningen Universiteit en de Universiteit Twente. In totaal heeft STW het groene licht gegeven aan vijf nieuwe onderzoeksprogramma’s en 22 miljoen euro beschikbaar gesteld. Behalve geld voor betere mens-robot-interactie en multifunctionele waterkeringen financiert STW ook onderzoek naar microscopie, een nieuw type zonnecel en de reparatie van onze biologische klok. Vanuit het bedrijfsleven wordt nog eens zes miljoen euro bijgedragen.

Ze noemen het zelf het meest studentikoze feest van Nederland, de N8W8 van Virgiel. Vorig weekend was het drie dagen feest op de vereniging, onder het thema ‘Discovery of the Lost World’. De meeste feestgangers hadden het goed begrepen en zich uitgedost in kostuums uit een vergeten fantasiewereld. (Sam Rentmeester/FMAX)

Loopbaanadviseur voor promovendi Het Career Centre heeft sinds deze week een parttime loopbaanadviseur voor promovendi. De universiteit stelt voor deze groep binnenkort ook een psycholoog aan. Is de wetenschap de juiste keuze voor mij? Blijf ik in Nederland of ga ik naar het buitenland? Hoe kom ik aan het werk in het bedrijfsleven? Promovendi weten nu vaak niet waar ze met dergelijke vragen naar toe kunnen, terwijl internationale promovendi juist verwachten dat de universiteit ze deze service biedt. In die behoefte wordt nu voorzien via spreekuren van een loopbaanadviseur en een psycholoog bij student and career support. Met de oprichting van de graduate school wil de TU ervoor zorgen dat promovendi minder vaak uitvallen en binnen vier jaar promoveren. De loopbaanadviseur en psycho-

loog worden aangesteld om daarbij te helpen. Promovendi hebben soms twijfels over hun werk als onderzoeker. “Ook hebben ze soms motivatie- of concentratieproblemen en willen ze met iemand sparren”, zegt Monique Draijer, loopbaanadviseur voor promovendi. Als studentendecaan bij student and career support zag Draijer al wekelijks promovendi met dergelijke vragen. “Wij konden ze wel helpen, maar zijn er als studentendecanen voor studenten.” Hetzelfde geldt voor de studentenpsychologen. “Die richten zich op problemen van adolescenten”, zegt manager Career Centre Caroline Scheepmaker. “Maar promovendi zitten net in de periode daarna: ze gaan samenwonen en vragen zich bijvoorbeeld af hoe je de ambities van beide partners combineert.” Promovendi kunnen te maken krijgen met bijvoorbeeld stress, faalangst, depressies en onderlinge competitie. Ook eenzaamheid komt voor. “Soms laten internationale promovendi een

gezin achter”, zegt Draijer. “Dat is heel zwaar.” Bij de nog te werven psycholoog kunnen promovendi terecht voor onder meer specifieke trainingen. Net als bij de loopbaanadviseur. Samen met promovendivereniging Promood kijkt Draijer waar behoefte aan is. Te denken valt aan sollicitatie- en netwerktrainingen of het verbreden van vaardigheden voor iemand die naar het bedrijfsleven wil overstappen. Bedrijven zien promovendi volgens Scheepmaker als mensen die maximaal twee jaar werkervaring hebben. “Wij kunnen hun waarde beter vertalen en kunnen helpen bij onderhandelen. Met cursussen kun je dat expliciet maken.” (CvU) Pagina 12 en 13: De graduate school: niet betuttelen Spreekuur loopbaanadviseur: dinsdag en donderdag 11.30 – 12.30 uur, Jaffalaan 9a. www.careercentre.tudelft.nl

DELTA. 16 19-05-2011

nieuws/column

02

A4 Midden Delfland www.delta.tudelft.nl @tudelta [email protected]

delta online Campus TV Kijk mee naar een filmpje over zweefvliegen met de Delftsche Studenten Aeroclub op www.delta.tudelft. nl/23189 en naar een rakettest van project Stratos II op www.delta. tudelft.nl/23179.

Geen huurverhoging De huurverhoging voor nieuwe huurders gaat voorlopig niet door. Een kamermeerderheid is tegen de aanpassing van het ‘woningwaarderingsstelsel’. De LSVb vreesde dat studenten met zelfstandige woonruimte hard zouden worden getroffen.

Beurs Nederlandse studenten die na een bachelorprogramma ook een master in het buitenland willen volgen, kunnen gewoon een basisbeurs krijgen en een lening afsluiten bij DUO.

Vrouwen Vorig studiejaar haalden opnieuw meer vrouwen dan mannen een diploma in het hoger onderwijs. Aan de universiteiten liepen vrouwen verder uit dan in het hbo, waar hun voorsprong ongeveer even groot bleef.

Stufi-fraude Het wordt riskanter om te frauderen met de basisbeurs. Er komen vierduizend controles per jaar en de boetes gaan omhoog. Sommige studenten zullen zelfs strafrechtelijk worden vervolgd.

Een groep van elf vooraanstaande mannen uit verschillende geledingen heeft een brief gestuurd aan de Eerste en de Tweede Kamer tegen de A4 Midden-Delfland. Het doortrekken van het tracé van deze snelweg is volgens de ondertekenaars ‘een heilloze weg’. Tot de ondertekenaars behoort TU-transporthoogleraar Ingo Hansen, maar ook schrijver Maarten ’t Hart en emeritus hoogleraar economie Arnold Heertje staan ertussen. De groep denkt dat de A4 Midden-Delfland Rotterdam en Den Haag niet beter bereikbaar maakt. Uit berekeningen zou blijken dat ‘ook het verkeer op de

Taakstraf De medewerker van de Universiteit Twente die vorig jaar ruim twee miljoen euro naar zijn bankrekening liet overschrijven en daar spijt van kreeg, is tot een taakstraf van 240 uur veroordeeld.

Surfen tijdens tentamen Het internet op tijdens een tentamen: aan een Deense universiteit mag het. Overleggen en informatie opzoeken heten daar geen fraude meer.

Dijkgraaf Natuurkundige Robbert Dijkgraaf blijft ook de komende vier jaar president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Het wordt zijn laatste termijn als president van het genootschap voor topwetenschappers.

Bètaonderwijs

Beste afstudeerder

Tien Nederlandse universiteiten, waaronder de TU Delft, gaan samenwerken om de kwaliteit van het academisch bètaonderwijs te verhogen. De universiteiten gaan hun kennis en ervaringen delen, om curriculumontwikkeling en professionalisering van docenten efficiënter aan te pakken. Er komen vijf disciplinaire netwerken, Innovatiecentra Academisch Bètaonderwijs genaamd, op de vakgebieden biologie, informatica, natuurkunde, scheikunde en wiskunde.

Zeven van de twaalf finalisten voor de titel Best Graduate van 2011, een prijs van verschillende grote werkgevers die op 20 mei wordt uitgereikt, komen van de TU Delft. Dat zijn Karen van Bentum (civiele techniek), Albertien Greijdanus (industrieel ontwerpen), Geert Mulder (luchtvaart- en ruimtevaarttechniek), Tim Vos (life science technology) en Amar Dawood, John Strien en Rien Kamman (alle drie werktuigbouwkunde). De winnaar krijgt tienduizend euro.

www.icab.nl

www.bestgraduates.nl

‘Wij verkopen geen prullaria’ De winkel van de botanische tuin bestaat deze week vijf jaar. Vrijwilliger van het eerste uur Manuela Jansen vertelt hoe het is om daar te werken.

voor een hockeyclub. Maar ik wilde wat anders.” Wat voor mensen werken hier? “Een kleurrijke compilatie aan mensen. Je moet het leuk vinden om met mensen om te gaan. En verder delen we een grote liefde voor de natuur. Ik ben ook natuurliefhebber.”

Tomas van Dijk “Vijf jaar geleden was dit een garage”, vertelt Manuela Jansen terwijl ze een kleine toer geeft door de winkel waar tevens de toegangskaartjes worden verkocht. Buiten en in de vitrines staan handgeblazen tuinvogels, viooltjes in glas, tuinboeken, vogelhuisjes en alles wat natuurliefhebbers verder bekoort. Het is hier wel erg klein. Wat zal het zijn, tien vierkante meter? “Ja, het is klein, maar doordat we geen prullaria verkopen maar alleen maar hoogwaardige spullen, maken we toch een goede omzet. Er is een stijgende lijn in de omzet, dat werd ons, ‘partners van de botanische tuin’, vorige week nog verteld tijdens de jubileumviering.” Partners? “Ja, we heten officieel partners en geen vrijwilligers. Maar we doen vrijwilligerswerk. We zijn met zijn zesen-

Vrijwilligster Manuela Jansen: ‘De viooltjes in glas verkopen we erg veel.’ (Foto: Tomas van Dijk)

dertigen. We werken allemaal ongeveer een dagdeel per week. Altijd in tweetallen. De een is beter met inpakken en de ander kan weer beter met de computer overweg.” Wat doet het goed in de winkel? “De viooltjes in glas verkopen we veel aan buitenlanders. Die kunnen ze gemakkelijk meenemen. De glazen vogels zijn ook erg in trek. Die hebben we al vijf jaar. Kennelijk hebben ze die niet in het buitenland. En laatst nog verkocht ik nog twee van die fraaie gietijzeren kippen aan een hoogleraar van de TU. De opbrengst wordt deels gebruikt voor educatieve

programma’s voor schoolkinderen.” Vijf jaar geleden moest je goed zoeken naar de ingang. Nu is er een grote entree met palmen op een talud, het winkeltje en een violenperkje. “Het is prachtig. De visuele uitstraling is een stuk beter. Vroeger was de ingang alleen maar met een klein onopvallend bordje aangegeven. Voordat ik hier kwam werken was ik zelfs nog nooit in de tuin geweest, en ik woon vlakbij.” Hoe bent u hier terecht gekomen? “Via een advertentie. Ik deed negen jaar als vrijwilliger onder meer pr-werk

Maar u was hier nog nooit geweest. “Ja, maar ik kom uit de Twentse bossen.” Plots kijkt mevrouw Jansen op. Twee twijfelende toeristen blijven hangen voor de ingang. “Kan ik u ergens mee helpen?” De toeristen mompelen wat en schuifelen verder. “Je moet de mensen goed opvangen”, vervolgt ze. “Kaartjes kopen ze bij ons in de winkel. Als je een praatje hebt gemaakt, is de kans groter dat mensen terugkomen in de winkel nadat ze zijn uitgewandeld. Ik houd ze altijd in de gaten.” Leren jullie ook verkooptrucs? “We hebben daarvoor een cursus gehad met rollenspellen met acteurs. Je hebt bijvoorbeeld situaties waarbij mannen zeggen tegen hun vrouw ‘heb je dat wel echt nodig?’. Die man moet je dan even aan de praat houden zodat zijn vrouw kan rondkijken en dan vaak toch wat koopt, in de leukste shop van Delft.”

hartmann

Werknemerstatus Staatssecretaris Zijlstra verwacht dat ook in de toekomst de meeste promovendi een werknemerstatus zullen krijgen en onderwijs blijven geven. Hij is niet bang dat het onderwijs te lijden zal hebben van de invoering van een bursalenstelsel.

A4 Midden-Delfland binnen de kortste keren vast komt te staan’. En dat terwijl de snelweg door luchtvervuiling en geluidsverstoring ‘ontoelaatbare schade aan mens en dier’ toebrengt. De elf hopen dat de minister de plannen voor de A4 schrapt en zo en passant een miljard euro bespaart, ‘in deze tijd van strenge bezuinigingsdiscipline een niet onprettige bijkomstigheid’.

Volle bak Stampvol was het in de feesttent die Studium Generale midden op de campus had neergezet voor de viering van het 65-jarig bestaan. Mijn trouwe fans konden met moeite nog een plekje bemachtigen. In de e-mail waarin ik werd gevraagd om een column voor te dragen, noemde men mij de ‘stercolumnist van Delta’. Aldus gevleid stemde ik toe, maar onder voorwaarde dat ik een prominente plek in het programma zou krijgen. Dus niet na Jan Pronk of een ander fossiel, en niet voor een malloot die quantummechanica misbruikt om het bewustzijn te verklaren. Na bestudering van het programma koos ik de beste plek: voorafgaand aan het optreden van Nico Dijkshoorn. Afgeladen was het, want Nico Dijkshoorn is immens populair. Ik twitter niet, maar fervente twitteraars vertelden me dat Nico Dijkshoorn op Twitter meer dan honderdduizend volgelingen heeft. Dat is meer dan Jezus bij leven had. Nico elke week te zien in De Wereld Draait Door, en het is algemeen bekend dat een optreden in DWDD de beste garantie is op een stormachtige carrière. Wie met zijn snuit in DWDD verschijnt, verkoopt plotsklaps tienmaal meer platen, boeken of andere snuisterijen. Nico Dijkshoorn is sinds 2008 de huisdichter van DWDD, en sindsdien gaat het hem goed. Volkomen terecht, want Nico is een uitzonderlijk humoristische droogkloot met scherpe observaties en een vaardige pen. De tent barstte uit zijn voegen omdat de fans van Nico Dijkshoorn ruim op tijd een plaatsje hadden bemachtigd. Nico zou om half zes drie kwartier voorlezen uit eigen werk. Mijn gesproken column stond om tien over vijf op het programma. Een aantal van mijn trouwe fans had verheugd gezegd naar mijn

optreden te zullen komen. Ik realiseerde me dat er voor hen mogelijk geen doorkomen aan zou zijn. Daarom moest ik er hoogstpersoonlijk op toezien dat ze nog in de tent werden toegelaten. De een had voor die avond wanhopig een babysitter geregeld, een ander had een belangrijke afspraak afgezegd. Nico had natuurlijk de meeste mensen op de been gekregen, maar mijn schare fans had zich ook niet onberoerd gelaten. Om vrij uur liep ik de vrijwel lege tent in. Ik ontwaarde een handvol trouwe fans en wat medewerkers van Studium Generale. We besloten ‘nog even te wachten’ in de stille hoop op meer publiek. Om kwart over vijf kwam Nico Dijkshoorn binnen. Hij leek niet ontdaan door de geringe opkomst. “Ik zou vandaag ook niet naar mij gaan luisteren”, zei hij gevat. Behalve gevat was het ook ontegenzeggelijk waar: het was een prachtige dag, en wie gaat er dan in een tent luisteren naar twee vijftigers die lollig proberen te wezen? De volgorde werd omgedraaid: Nico ging eerst, opnieuw in de hoop dat meer mensen zouden toestromen. Uiteindelijk raakte de zaal toch nog halfvol. Na het voorlezen van zijn laatste verhaal was Nico zo sportief om de aanwezigen te manen vooral te blijven zitten omdat er nog een optreden kwam. Het valt voor de duvel niet mee om grappig te wezen na drie kwartier Nico Dijkshoorn. Gelukkig verdwijnt dat probleem op Collegerama: http://tinyurl.com/3pjymjd Dap Hartmann is astronoom. Hij werkt als onderzoeker bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management.

DELTA. 16 19-05-2011

nieuws

Doorgeslagen De bekendste hoogleraar en boegbeeld van de TU Delft, Wubbo Ockels, vertelt in een interview met NRC Handelsblad van zaterdag 14 mei openhartig over de sfeer op de TU. Die is volgens hem samen te vatten in drie woorden: jaloezie, trucjes en achterklap. Hij heeft naar eigen zeggen geen problemen met het college van bestuur en meestal ook niet met andere hoogleraren. “De stagnatie zit op het niveau daaronder en bij de ondersteunende diensten. Ik snap dat wel. Mensen net onder de top hebben jarenlang zitten ploeteren om zelf ooit hoogleraar te kunnen worden en

03

Zomerfestival dan komt er opeens een BN’er op hun stoel zitten. De bureaucratie moet op het geld, contracten en andere regeltjes letten en is dus per definitie gericht op beheren en beheersen. In de cultuur van een universiteit is dat volledig doorgeslagen: ondersteunende diensten zijn aandacht vragende en energie vretende diensten. Ik zal er nooit aan wennen.” Ockels was niet bereikbaar voor verder commentaar.

Een paar honderd strandballen rollen donderdag 26 mei vanaf 13.00 uur van het dak van de TU Delft Library ter promotie van het Zomerfestival op 10 juni. Wie onderaan de juiste bal weet op te vangen, krijgt vrijkaarten. Er zijn er twintig te vergeven. Gewone kaarten kosten 10 euro in de voorverkoop en 15 euro aan de deur. Op het Zomerfestival op sport en cultuur zijn optredens van de Opposites en Balthazar. Maar er zijn ook een silent disco en een kinderprogramma. www.zomerfestival.tudelft.nl

PE in ’t Lang

Aan het door Proteus georganiseerde roeievenement PE in ’t Lang namen zondag een paar honderd boten deel. Als voorafje werden zaterdag sprintwedstrijden gevaren. De boten in het DamesLenteC4-veld hadden moeite met het netjes ‘oplijnen’ bij de start. De wind speelde de vrouwen die pas roeien sinds de Lente-introductie in april daarbij danig parten. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

‘Lastig tegenstellingen te vinden in studentenraad’

Jeroen Röhner van Lijst Bèta (links) en Hester van der Waa van Oras. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Op 25 en 26 mei doen er weer twee partijen mee aan de verkiezingen voor de studentenraad. Lijst Bèta en Oras vinden beide dat er iets te kiezen moet zijn. Maar is dat ook zo? SASKIA BONGER Tien van de tien zetels heeft Oras dit studiejaar in de studentenraad, nadat de AAG-fractie had besloten zichzelf op te heffen. Veel te kiezen was er dus niet, want pas dit jaar lukte het een nieuwe partij om in het gat te springen. Niet alleen die nieuwe partij - Lijst Bèta - zelf was daar tevreden mee, ook Oras liet weten blij te zijn dat er weer concurrentie zou komen. Die rivaliteit uitte zich bij de aftrap van de campagne vorige week al in een spandoekenstrijd op de campus, maar de vraag is of Lijst Bèta echt iets nieuws te bieden heeft. Een discussie tussen de lijsttrekkers: Jeroen Röhner van Lijst Bèta en Hester van der Waa van Oras. Wat is nu het grote verschil tussen Lijst Bèta en Oras? In de verkiezingsprogramma’s staan een boel overeenkomsten. HvdW: “Dat is niet zo raar, want we willen allebei het beste voor de TUstudent. We houden elkaar scherp. Je kunt beide met initiatieven komen en

WIE IS JEROEN ROHNER?

discussies kunnen verhelderend werken.” JR: “Het is onvermijdelijk dat je overlap hebt. Het is lastig om echte tegenstellingen te vinden in de studentenraad. Uiteindelijk wil je allebei dat mensen hier afstuderen en met een goed gevoel weggaan, maar we leggen duidelijk een andere nadruk. Wij richten ons totaal op onderwijs. Op dat gebied willen we innoveren. Het is mooi dat je nu de beschikbare computerwerkplekken op internet kunt vinden, maar dat moet niet de essentie zijn.” HvdW: “Dat is inderdaad een initiatief van Oras. Zo hoef je niet de hele TU af te zoeken naar een computer, en kun je goed studeren. Wij vinden onderwijs natuurlijk ook belangrijk, net als onze andere twee peilers: ontplooiing en faciliteiten. We besteden een derde van onze tijd aan onderwijs.” JR: “En wij honderd procent.” Oras heeft het heel vaak over ontplooiing. In het programma van Lijst Bèta staat dat woord niet één keer. JR: “In deze tijd van bezuinigingen op het hoger onderwijs moeten we ons richten op de kerntaak van de TU. Dat is het onderwijs.” HvdW: “Wij zijn aan het kijken of er mogelijkheden zijn voor studenten om toch uit te lopen met hun studie als ze zich willen ontplooien. Zoals dat je je een jaartje uitschrijft bij de TU als je een bestuursjaar doet.” JR: “Als dat kan, is het mooi meegenomen. Wij zullen bij zulke voorstellen

zeker niet tegen stemmen. Maar we denken dat je je niet te veel moet laten afleiden door kleine dingetjes die om de kerntaak van de TU heen spelen. De studentenraad moet een duidelijk doel hebben, namelijk dat je in Delft een topopleiding kunt volgen die te halen is in de tijd die ervoor staat en die mogelijkheden biedt om met toponderzoek in aanraking te komen.” HvdW: “Wij vinden: om een topingenieur te worden, is naast onderwijs ontplooiing nodig.” JR: “Ik heb af en toe het idee dat Oras daarin doorschiet. Besturen is leuk, maar je moet ook studeren.” Gaan we straks tijdens vergaderingen met het college van bestuur merken dat er weer twee partijen zitten? JR: “Wij hebben de intentie om meer vanaf het begin bij plannen betrokken te zijn. Niet aan het einde van een besluittraject.” HvdW: “Dat is al zo.” JR: “Wij willen dat vaker doen.” HvdW: “Maar dat is al altijd zo.” JR: “Oras heeft er bij de commissieBrakels (die plannen moest maken om het langstuderen aan de TU aan te pakken, red.) voor gekozen er niet in te gaan zitten, uit angst zich verkeerd te profileren.” HvdW: “We hadden wel overleg met de mensen uit de commissie.” JR: “Je hebt overleg en je hebt actief meedoen.” HvdW: “Als je al vanaf het begin weet dat je het er niet mee eens bent, dan kun je beter proberen van buitenaf te

Jeroen Röhner (22) studeert luchtvaart- en ruimtevaarttechniek en heeft daar een jaar sterrenkunde bij gedaan. Hij was actief bij zijn studievereniging, werkte bij marketing en communicatie, was student-assistent en organiseerde twee keer de open dagen voor L&R. Dit jaar begon hij met zijn master. Röhner doet aan hardlopen en speelt gitaar.

sturen. Anders komt je naam onder een document waar je niet achter staat.” JR: “Maar als je erbij zit, kun je invloed uitoefenen.” HvdW: “Daar zijn de overlegvergaderingen met het college van bestuur voor en ondertussen denken we zelf over oplossingen.” JR: “Ik denk dat wij er dan net iets constructiever in staan dan jullie.” Lijst Bèta vindt dat docenten motiverender les moeten geven en dat ze daarvoor een cursus moeten volgen. Is Oras het daarmee eens? HvdW: “Er is al een basiskwalificatie onderwijs.” JR: “Wij zeggen: meer regels motiveren niet, vrijheid motiveert wel. Maar je moet wel een bepaald kader hebben. De huidige basiskwalificatie geldt alleen voor nieuwe docenten en zij moeten die binnen drie jaar halen. Wij denken dat die termijn verkort kan worden. Als blijkt dat zittende docenten het niet goed doen, dan moeten zij daar net zo goed op worden aangesproken.” HvdW: “Daar zijn vakevaluaties een goed middel voor. Wij willen volgend jaar bereiken dat studenten halverwege een collegeperiode een enquête kunnen invullen en dat docenten daarover in dialoog met studenten moeten.” JR: “Wij willen dat iets breder trekken. Al aan het begin van het vak moet duidelijk zijn wat een vak inhoudt, wat je ervoor moet doen, met welk doel en op welke momenten. Dan kun je meteen

WIE IS HESTER VAN DER WAA?

winst behalen in studietempo.” HvdW: “Dan kom je bij de opleidingen. Die moeten studeerbaar zijn.” JR: “En daar zijn niet meer regels voor nodig, maar motiverender onderwijs. En meer eigen inbreng. Ook bijvoorbeeld in de keuze voor een afstudeeronderwerp. Hoogleraren hebben vaak een lijstje liggen waar je uit kunt kiezen.” HvdW: “Die vrijheid is er wel.” JR: “Ik weet uit eigen ervaring dat dat niet overal zo is.” HvdW: “Dan krijg je weer regels voor docenten waar ze zich aan moeten houden.” JR: “Om bepaalde regels kun je niet heen.” De TU vindt dat de gemiddelde studieduur omlaag moet. Die is nu 7,2 jaar. Dat is toch ook veel te lang? HvdW: “Als studenten die tijd nuttig hebben besteed, vinden wij het goed.” JR: “Als je kijkt naar wat de gemiddelde Delftse student naast zijn studie doet, dan vind ik het ook lang. Want veel studenten doen geen commissie of bestuur naast hun studie. Zij moeten meer gemotiveerd worden.”

www.lijstbeta.nl

www.oras.nl

Vierdejaars student Hester van der Waa (22) deed eerst een jaar bouwkunde, voordat ze overstapte naar civiele techniek. Ze is lid van het Delftsch Studenten Corps. Ze heeft daar een paar Oweecommissies gedaan. Vorig jaar heeft ze de huisdrukkerij van het corps gerund. Sinds vorig jaar is die drukkerij een apart bedrijf geworden, dat ook het drukwerk van partijen buiten het corps doet. Sindsdien is het drukwerk verviervoudigd. Ze hockeyt, tennist en zeilt af en toe.

DELTA. 16 19-05-2011

science

opinion please

04

Mining at sea As the economy picks up and metal prices continue to rise, plans and projects to extract precious ores from the deep sea are regaining strength. The Dutch offshore and shipping industries are in good starting position. Jos Wassink

Garden offices more sustainable The first garden office is planned to be raised in Amsterdam this summer. In stackable breeding areas, fruit, vegetables and herbs will be grown using LED light instead of daylight, the Parool newspaper reported last week. The use of so-called 'plant production units' is seen as a breakthrough in the horticultural world. Because there’s no longer a need for daylight, fruits and vegetables can grow wherever you need them: on a large scale in an old factory or an empty office building in the middle of town. Also in the IBM factory along the A4 highway, which has been tenantless for 11 years now. The first garden office of the Netherlands will be established here. If successful, garden offices could be the perfect solution for all empty offices in Amsterdam: in total 1.4 million square metres. Director of the TU Delft Botanical Garden, Bob Ursem (faculty of Applied Sciences; department of Biotechnology) sounds enthusiastic about this idea: “Great fun!” he says. “Since the location is not important anymore, offices are good places for gardens like this. Besides, I think this technology should be applied in every glass-enclosed structure where plants are cultivated, for it is far more sustainable than the average glasshouse.” So how sustainable is this concept really? According to Ursem, the regular lights used in glasshouses use 420 Watt, while LED grow-lights use 20 Watt: a reduction of factor 200. In addition, LED lights don’t get hot, meaning the plants sweat less, which cuts the amount of water in half. So, the technology saves energy as well as water. Furthermore, LEDs are also more ‘light efficient’, which perhaps requires a bit more explanation. Green plants normally use sunlight for their photosynthesis. This natural light consists of all colors, just as the artificial yellow light in an ordinary glasshouse does. However, a plant mainly uses only two colors to grow: blue light (with a wave length of 420 nanometre) and red light (within the spectrum of 640 to 680 nanometre). Red light is lower in energy than blue light, so both lights are used in a proportion of 5:1. This is why LED grow-lights shine purple. PlantLab, a company in Den Bosch, developed the technology that will be used in the IBM factory. It claims to be the first company in the world that has succeeded to grow – in addition to leaf crops - fruit-bearing plants without light. Ursem isn’t familiar with this company; however, in 2009, he won the World Economic Forum’s highest innovation prize for his LED technology for plants. He collaborated with Lemnis Lighting B.V., a Dutch company located in Barneveld, and made their LED light suitable for a horticultural application. So Ursem’s research seems to be the foundation for the garden office. The IBM factory might be the first garden office, but it’s not the first place in the Netherlands where LED lighting is being used to grow plants. Koppert Cress, Europe’s largest micro vegetable nursery in Monster, already uses LED in its greenhouse complex. In December 2010, the first cress was harvested using the LED technology from Lemnis Lighting. Ursem only foresees one drawback. “Horticulturists are not the only ones who will be interested in saving energy, water and light” he says. “Also growers of cannabis want these LED-based plant production units. Everything that you develop has a counterpart.” (DH)

There are treasures waiting at the bottom of the deep sea. Gold, silver, copper, and manganese are all to be found in exceptionally high concentrations in the sulphide deposits created by hydrothermal vents at about 1,400 to 3,700 meters below the ocean’s surface. Subsea mining was first proposed in J.L. Mero’s 1960 publication, ‘Mineral Resources of the Sea’, which noted the sheer limitless supply of cobalt, nickel and other materials in deposits of manganese nodules at depths of 5,000 metres. But after some initial expeditions on the seafloor, global metal prices began falling due to the weak economy of the 1980s, and hence the prospect of nodule mining was abandoned. But recent increases in demand and prices of metals have put deep-sea mining back on the agenda.

This time it’s targeted at the volcanic hydrothermal vents, or black smokers This time however it’s targeted at the volcanic hydrothermal vents, or black smokers, where hot mineral-rich water springs from the ocean floor, creating towering deposits compiled from a zoo of metals and sulphur. Front runner in deep-sea mining of Seafloor Massive Sulphide (SMS) resources is currently Nautilus Minerals (UK) with a concession for mining gold and copper at a depth of 1,600 metres off the coast of Papua-New Guinea. First production is expected in early 2013. Like Canadian company Neptune Minerals, operating near New Zealand, Nautilus will also venture into phosphate mining. Dredging expert, Professor Cees van Rhee (from the faculties of Mechanical, Maritime and Materials Engineering, and Civil Engi-

Remote-controlled 75-tonnes clamshell for excavations down to 1,000 metres undersea. (Photo: Seatools)

neering and Geosciences), expects that phosphate mining, taking place nearer to shore and at a limited depth (400 metres), will be one of the first profitable maritime mining activities. Van Rhee: “The price of rock phosphate has peaked to USD $400 per tonne. It can be mined from the sea at approximately $100 per tonne.” The dredging expert says it’s not so much a question of if deep-sea mining will be developed, but when: “It’s inevitable. Just like oil and gas exploration and production, which began on land, then went near-shore and eventually ever further and deeper offshore. Mining shows the same tendency.” “It’s like dredging at great depths,” says Jan Frumau, managing director of Seatools, near Rotterdam. At a meeting of the Dutch Shipbuilders Society this Thursday, Frumau will deliver a lecture on deep-sea mining. He envisions a fleet of heavy-duty, remotely operated vehicles (ROV’s) operating on the ocean floor, nibbling off the SMS deposits. The electrically powered equipment needs to be extremely tough to operate reliably at 200 bars of hydrostatic pressure. Bringing equipment from the seafloor to the

French ROV sampling black smokers. (Photo: Daniel Desbruyères)

surface and back for repair will take several hours. Last year professors Van Rhee and Rene Huijsmans (3mE), together with a number of maritime and dredging companies, presented a research proposal at technology fund, STW, called Seaflore, which aimed to develop systems and methods for deep-sea mining, especially targeted at rareearth metals that are alarmingly becoming scarce. However, the proposal was rejected because STW felt there was no ‘problem-owner’; that is, a Dutch industry prospecting into deep-sea mining and in need of new technology. True, the

‘It’s like dredging at great depths’ professors say, but we do have, close to Rotterdam, a large concentration of leading companies in dredging, offshore lifting and construction, such as Boskalis, Heerema, Fugro and IHCMerwede, to name a few. IHC-Merwede is starting up a new business unit to support mining industries venturing into deep-sea mining. Despite STW’s rejection, a number of research projects have been set up at TU Delft. One PhD student will study the vertical hydraulic transport of mine tailings to the surface, while another will work on haptic feedback for underwater robots in Professor Frans van der Helm’s (3mE) STW-supported programme, H-Haptic. Together with Wageningen University’s research institute Imares, and a team of international researchers, Prof. van Rhee would also like to set up a research project exploring the environmental impact. Environmentalists have expressed concern about the impact of mining activities on deep-sea aquatic life, yet very little is known about the deep sea ecology.

Frumau, on deep-sea mining, Thursday, 19 May at 17:00, Griendencollege, Sliedrecht

DELTA. 16 19-05-2011

science

05

short news science Philips Award

Best papers

Chemical Day

Technology Debate

Nuclear professor

Clinical Graphics, the start-up company of TU student Peter Krekel, was awarded the Philips Innovation Award last Tuesday. Clinical Graphics produces a software package called Articulis, which uses scanner images to predict the degree of movement after an operation. Krekel says his software supports orthopedic surgeons by providing them with insight into the effects of their interventions. The award comes with a prize of 20,000 Euros.

PhD student, Joost van der Neut MSc (faculty Civil Engineering and Geosciences), won the ‘Best Paper Award’ at the 2010 meeting of the Society of Exploration Geophysicists. Last year Van der Neut was awarded the SEG’s best student award. CEG student, Elmer Ruigrok, won the ‘Outstanding Student Paper Award’ of the American Geophysical Union for his contribution to the 2010 AGUmeeting on imaging low-frequent ambient vibrations in Egypt, using algorithms recently developed at the TU.

Chemical factories, research institutions, polder boards and laboratories open their doors for the VNCI Chemical Day on Saturday, 21 May. The Association for the Dutch Chemical Industry (VNCI) aims to show the general public what work in the chemical sector entails. The last event, held in 2009, drew 40,000 visitors to 60 participating companies and institutions. Check the website for activities.

Fukushima has shaken up the debate on nuclear energy worldwide. And yes, also in Delft and The Hague. On Thursday, 19 May, Elsevier’s Technology Debate will be presented by TU alumnus and science editor, Simon Rozendaal, who will lead participants in discussions about ways of making nuclear energy safer. Professor Tim van der Hagen (Dean of Applied Sciences) and Greenpeace-activist Ike Teuling will also share their views.

Professor Rudy Konings will join the Reactor Institute Delft (RID) from the faculty Applied Sciences, for one day per week. He will also remain active as chief of the materials research unit of the Institute for Transuranium Elements in Karlsruhe, Germany. Prof. Konings will set up a research programme at RID that will aim to improve the chemistry of the nuclear fission cycle, developing more efficient nuclear fuel and safe storage of nuclear waste.

www.dagvandechemie.nl/activiteiten

Mending the broken piggy bank

Grzelak: "Academia can help tie the economy back together." (Photo: Grzelak)

PhD student, Lech A. Grzelak, can calculate the right price for complicated financial products like exotic options in no time.

that improve this calibration process. Obtaining good calibrations can take days, and in such a fluctuating market

In order to hedge their risks, big institutional investors like to use all kinds of options. In pricing these complicated financial products, also called exotic options, it is crucial to efficiently calibrate the financial models used to the latest market data. PhD student Lech A. Grzelak develops algorithms

one can’t afford to fall behind. “The price of an option derives from the amount of volatility, or uncertainty, in the underlying assets, such as a stock, a foreign exchange rate or interest rate,” Grzelak, whose research was funded by Rabobank, explains. “The mathematical models with which we

proposition

Tomas van Dijk

‘The economy is like a body where everything correlates’

do the pricing, the stochastic differential equations, assume that there is a correlation between the different assets.” However, with options becoming more and more exotic, these standard models are too simplistic. Grzelak: “The economy is like a body where everything correlates. For instance, when the financial sector is in crisis, stocks go down and investors escape from the market to reduce their losses. Central banks then decrease interest rates in order to increase cash flow: this may lead to an increase in stock values, since it becomes less attractive for investors to keep their money in bank accounts.” Grzelak developed what he calls ‘equity and foreign exchange hybrid models for pricing long-maturity financial derivatives’, which is also the title of his dissertation, which he will defend next week. With models that assume full correlation structure, usually it takes days to do the calculations. The trick, according to Grzelak, is to project the new, advanced hybrid models, on simpler ones without excessively jeopardizing the calculation speed. On the cover of his dissertation, Grzelak put a picture of a broken piggy bank, held together by rope. “It’s symbolic,” he says. “The financial crisis was caused by greed and lack of regulations, not by failing models. But by improving the models, we, in academia, can however help tie the economy back together.”

God created the heavens and earth; The Dutch created The Netherlands. ‘Electron Cryo-Tomography of Vitreous Cryo-Sections: Towards Imaging Biological Nanomachines in a Cellular Environment’, PhD-thesis by Jason Pierson. (Illustration: Auke Herrema)

Haagse Kluis, Plein 20, The Hague. Thursday 19 May from 17:00 (open 16:30) to 19:00.

the graduate

Marieke Korthals wearing glasses she designed and printed herself. (Photo: Tomas van Dijk)

’People want trendy glasses’ Marieke Korthals (26) envisages a mobile optician truck driving through India with a 3D printer that allows the opticians to make trendy glasses on the spot for poor people. “My goal was to find a new application for 3D printers and to develop a business concept,” says Marieke Korthals, who will defend her MSc thesis on Friday, 20 May, at the faculty of Industrial Design. Korthals pursued her research under supervision of Enviu, a foundation that promotes innovative business ideas focused on developing countries. “Enviu first suggested that I look into the possibility of making mobile phones. The 3D print technology is evolving rapidly, however, almost equalling injection molding. But still, making a complete telephone? Maybe in 2020 or 2030 that will be possible. I wanted my idea to be applicable within a few years. So I decided to focus on glasses.” According to Korthals, about 135 million people worldwide need corrective glasses but cannot afford them, or – and this is especially the case in rural areas – are simply ignorant of the fact

that glasses would be helpful to them. After having gained more in-depth knowledge of 3D print technology and having interviewed opticians, Korthals concluded that this lack of glasses offered interesting business opportunities. But Korthals is not the first to attempt to tap into this so-called ‘bottom of the pyramid’, the largest and poorest socio-economic group, with cheap glasses. Several Dutch companies are making self-adjustable spectacles, based on a system that features lenses that slide across each other to alter their focus. “These glasses only cost about 2 euros,” Korthals says. “But the problem is that they’re ugly and they are all the same. There’s no differentiation between glasses for men, women and children. People therefore do not accept them, especially not in India, where I’m focusing on, as status is very important there. People want trendy glasses.” An optician travelling with a 3D printer should be able to make the frames, slightly larger, rounder or smaller, according to the person’s wishes. One bottleneck to overcome however is the manufacturing of the actual eyeglasses, which cannot be printed yet. Korthals thinks however that as technology advances, this should no longer be a problem by 2015. (TvD)

DELTA. 16 19-05-2011

international students

06

‘Never peace without justice’ The news of Osama bin Laden being found in Pakistan raised embarrassing questions for many in Pakistan. We asked some Pakistani students at TU Delft how they feel about at the issue.

med Osama’ s death on May 5, some, including first-year Pakistani Aerospace MSc student, Aisha Qadir, doubted the incident’s veracity. “I’ve my doubts regarding his actual existence in Pakistan,” Qadir says. “Whether it’s yet another ploy by the US to prove the vulnerability of Pakistan’s nuclear assets, or whether it was part of an underhand deal between Pakistan and the US to further the selfish needs of Pakistan’s ruling elite.”

Ankur Sharma On May 2, 2011, the world’s most wanted terrorist Osama bin Laden was shot and killed by US Special Forces inside a private residential compound in Abbottabad, Pakistan. The aftermath has witnessed political debates, rhetoric and many conspiracy theories. Faisal Nadeem, a PhD student from Pakistan at the EEMCS faculty, feels ‘bad’ about the whole incident: “The worst is that Osama was found in the one of the most peaceful cities, only a mile away from the military academy of Pakistan”. Even as Al-Qaeda confir-

‘No Pakistani was involved in 9/11, but Pakistan is paying the biggest price’ Another Aerospace student from Pakistan, Asma Qadir, feels Pakistanis have been “let down by their own civilian as well as military leadership”. It’s surely embarrassing, but Asma doubts if only Pakistan should feel embarrassed. “This end or at least what appears to be an end for the time being isn’t

Osama bin Laden graffiti on wall in Bucharest. (Image: no credit)

http://me

so much of an embarrassment, only because a lot more than what meets the unsuspecting eye has happened in the past 10 years since 9/11 for me to accept that the blame and accompanying embarrassment should be reserved only for Pakistan.”

Reprisals Among multiple emotions, skepticism seems to be the current general mood in Pakistan. Aisha and Asma were in Pakistan when the incident happened. “Pakistani people know that everyone’s lying. The military leadership’s just too ‘smart’ to give clear answers and political leadership too incompetent to even begin to comprehend the gravity of the situation”. Faisal Nadeem feels that the general population is feeling gutted once again: “But who cares? We have the most incompetent government. It was a total security failure.” Whatever the ‘truth’ may be, such incidents always effect people’s perceptions and attitudes. Faisal feels the general attitude of TU Delft students has been: “Ahh, Pakistan again!” He wants readers not to believe media reports and instead think rationally about Pakistan. “No Pakistani was involved in 9/11, but Pakistan is paying the biggest price,” he says. “During the past decade, Pakistan suffered severely from this war on terror. The large population wants peace.” Aisha Qadir feels perception in Netherlands has always been flexible and Osama’s death won’t alter much: “I don’t think the change would be anything drastic. There might be a few discussions because we’re in the limelight once again, but I believe and hope it will all be in good spirits.” While Osama’s death may be an important milestone, the ‘war on terror’ continues. Al-Qaeda can retaliate and Asma believes Pakistan will be worst hit: “I fear for my country because Al-Qaeda’s reprisals are going to echo in Pakistan before and more than any other place in the world.” Osama might’ve been killed, but he’ll be ‘alive’ until terror lives on. “And terror will remain,” Asma believes. “Osama bin Laden, like many other symbols of defiance, may become more terrifying in death than he was in life, because there can never be peace without justice.”

(Text/Photo: Bennett Cohen)

Name: Bennett Cohen Country: United States Study: MSc Industrial Ecology “As someone who moves from place to place, I appreciate the internet for connecting me to my friends, colleagues and family that live all over the world. I joined an online social network quite early. I was one of the first few thousand Facebook users. For a long time, I’ve used social networking not only to keep in touch, but also to share and develop ideas with people scattered across the world. At the moment my fiancé and I are busy launching a social enterprise called Empower Generation (EG). EG will work with renewable energy technology companies and NGOs to support entrepreneurs with viable business plans to provide renewable energy services in the developing world. An example could be a local entrepreneur purchasing solar photovoltaic panels and selling cell phone/ LED lantern charges to her off-grid community. We have relied on social media and online networking to develop the enterprise from the beginning. This past fall, we started writing a blog to share our learning process and experiences while researching the Empower Generation concept in Asia. We have posts on energy use in the Himalaya, human trafficking in Cambodia, and social enterprises in Laos. Through the crowdsourcing website indiegogo, we’re currently raising funds for our pilot project in Nepal. So far we have raised $4000 from our supporters in several countries. We aim to create a network of funders, renewable energy technology producers, experts, entrepreneurs and communities interested in sustainable development, local enterprise, gender equality and renewable energy technology. We call our growing social network the 'Empower Grid', and hope it will become a forum where all of the actors necessary to make a project successful can interact and communicate. It’s been amazing to see what happens once you start putting out content on the web. When we posted our amateur fundraising video last month, Captains of Enery—a Boston-based strategic marketing and video production agency specializing in energy innovation—saw the video and offered to professionally reproduce it pro bono. Through this second video and increased social networking, we’re hoping to expand our grid beyond friends and friends-of-friends to find more Empower Plants, Empower Convertors, and Empower Rangers to help us make local renewable energy projects happen. We’re Tweeting updates on Empower Generation, as well as related ideas, articles and information. Follow@empowergrid to stay tuned and watch the new video once its ready!” My favorites: twitter.com/#!/EmpowerGrid captainsofindustry.com vimeo.com/empowergeneration bennettanyaasia.blogspot.com www.indiegogo.com/empowergeneration

news below sea level This week’s roundup of what’s been making news in the Netherlands begins with a poll showing that a majority of the Dutch people (51 percent) want Greece kicked out of the eurozone. Another 58 percent of Dutch people said their government should cease giving financial aid to Greece because the country would never pay back the debt. Dutch Finance Minister, Jan Kees de Jager, said Greece must work harder and 'take more steps' to resurrect its credit rating following the its recent debt crisis. De Jager also likened Greece to a Communist country, because so many companies are owned by the state. Meanwhile, on a side note, last week De Jager publicly announced that he was in fact gay and in a long-term relationship. Elsewhere, Dutch Deputy Foreign Minister Ben Knapen said Bulgaria should not be allowed to join the 25 European-country Schengen Zone, which allows for passport-free travel with the EU. European Commission President, José Manuel Barroso, was in Den Haag this week and said during a speech that 'Europe needs the Netherlands and its innovative spirit', before going on to praise the Netherlands for its historic culture of openness. Elsewhere, Dutch Education Minister Marja van Bijsterveldt was

in Amsterdam to award Dutch politician and MP Ahmed Marcouch with the Aanmoedigingsprijs voor homo-emancipatie (homosexual emancipation prize) in honor of Marcouch’s valiant efforts to create tolerance for homosexuality within the Dutch Muslim community. 500 Dutch vacationers stuck on a stricken ship in the Baltic Sea for two days have been rescued. The cruise ship, which had 2000 passengers onboard, suffered engine failure shortly after departing from St. Petersburg. US rapper Snoop Dogg was in Amsterdam shooting a music video for his latest single ‘I Drink I Smoke’. Snoop said he was a big fan of Amsterdam’s liberal drug laws. Elsewhere, the 20-year old son of Dutch footballing great Ruud Gullit was arrested in the Italian town of Lecco for dealing marijuana. Ruud Gullit, the former European and World Footballer of the Year in 1987, is currently in Chechnya coaching Terek Grozny, a team in Russia’s Premier League. Online technology magazine, Webwereld, has accused Dutch telecom company KPN of tapping its subscribers’ phones. KPN has admitted to using ‘Deep Packet Inspection’ (DPI) technology, which allows KPN to see everything a subscriber does online. KPN is the first mobile phone operator in the world to use DPI. Recently KPN announced

that it planned to increase mobile internet charges for people who used Skype, with commentators wondering how the company knew which of it clients used Skype. DPI meanwhile probably violates Holland’s data protection laws. German police shut a stem cell clinic run by a Dutch pharmacologist, Kees Kleinbloesem, after a Romanian baby died there after having stem cells injected into its brain, and a young boy for Azerbaijan also became critically ill after undergoing a similar procedure. The biggest fraud trial in Dutch history opened last week with the former head of the Bouwfonds, a major construction company, on trial for money laundering, bribery and insider trading. And finally, a recent study by Ad Bergsma, a researcher at Erasmus University Rotterdam, found that 89 percent of the Dutch people said they 'often' or 'always' feel happy, which is both a good and bad thing, Bergsma says: “People who say they are completely happy have less successful careers and even die earlier.” (DM)

DELTA. 16 19-05-2011

international students

07

Life after Delft: rocket man Mark Uitendaal was the project leader of the Stratos I, the TU Delft rocket which broke the European altitude record for amateur rocketry in 2009. Two years later and he’s still launching rockets, this time as systems engineer, project manager and launch crew member at the Esrange rocket range.

news in brief Career counsellor TU Delft has appointed a career counsellor for PhD candidates who need career advice. The counsellor, Monique Draijer, has a drop-in hour on Tuesdays and Thursdays at 11:30, at the Career Centre, Jaffalaan 9a. She can help explain what extra skills you need in trying to find a job and has information about immigration issues. She can also help when PhD candidates have doubts about careers in science. There will soon be a psychologist on call for PhD candidates.

Elections The Student Council elections will be held on May 25 and 26. Unlike last year, when students could only vote for Oras, the only party running, this year there is a second party: Lijst Bèta. Both parties say they want to represent international students, which, for the most part, they will do by maintaining close relations with the Delft International Students’ Society. Oras also has an international student, Jonathan Mugerwa, on the list of candidates. He is listed as number 26 on the candidate list, so chances are he will not be joining the Student Council.

OLGA MOTYSK oras.nl lijstbeta.nl stem.tudelft.nl

Mark Uitendaal (28) graduated from the Aerospace Engineering faculty in July 2009, with the Stratos I rocket as his MSc graduation project. He went on to work as a systems engineer and project manager for the ESA’s Rexus/ Bexus (Rocket and Balloon Experiments for University Students) campaign, at the SSC (Swedish Space Corporation) in Kiruna, Sweden. He also co-founded a rocketry company called T-Minus Engineering, with several fellow Dare (Delft Aerospace Rocket Engineering) members. For your graduation project, you set a new altitude record for European experimental rocketry. That’s pretty hard to beat. How are you managing to do it? “Indeed, that’s what I’m trying to do now: to top Stratos I. It was an awesome project, but when I’m 67, I don’t want to look back at it as the highlight of my career, therefore I have to constantly set new goals.” And your first 'new goal' after the Stratos was the Stratos II. “I did help set up the Stratos II project, originally with the thought of staying on at the TU as a staff member. Back then there was an idea to set up a rocketry master and to have a single person responsible for all of the rocketry projects, to be a sort of interloper between TU Delft with its more theoretical approach, and Dare, which focuses mainly on practical aspects. In the end, though, the idea didn’t go through, so I applied for the position of systems engineer at Esrange, and luckily was hired.” What do you do at Esrange now? “As the Rexus/Bexus systems engineer, I integrate the student payloads made all over Europe into the gondola (Bexus), or the service module (Rexus), to make sure everything fits correctly. As the project manager, my job is to do anything to get the project going: planning, reviewing, keeping the project groups on track and on schedule - everything to have a successful launch campaign in the end.” You’re also a member of the launch crew? “Yes, and that’s the most awesome part about my job! During a rocket launch, you’re on the launch pad, guiding the payload scientist who of course wants to do all sorts of stuff with the payload while there’s like a metric ton of propellant beneath it, which you don’t want to ignite when you’re around! So basically it’s all about safety; you really have to visualize everything that can go wrong and prevent it from happening. The last time with the Rexus, I was in the

Flood defences TU Delft has been assigned the leading role in two new national research programmes, which are being subsidised by STW to the tune of more than 8 million euros. Professor Frans van der Helm will be in charge of one of the programmes, looking at improved control for robotic grippers, such as during minimally invasive operations or when performing activities in space. Professor Han Vrijling, meanwhile, will lead a programme dealing with multifunctional flood defences. This concerns flood defences in or near urban areas, which fulfil functions other than keeping water at bay, such as housing, leisure and ecology.

New home Mark Uitendaal. (Photo: Sam Rentmeester/FMAX)

bunker and doing radio traffic and I actually got to push ‘the big red button’! That was really nice. It gives an adrenalin rush, when you’re ramping up towards the launch.” So would you want to be the launch officer in the future? “No. I wanted to be an engineer because I love being part of the creative process, and as exciting as the job can be, a launch officer’s work doesn’t involve a whole lot of creativity. I’m quite happy where I am now.” What’s the most difficult part about your work? “It’s difficult being away from my girlfriend and social life. My job does allow me to travel quite a bit and often I end up in Holland, and besides that I work a 67% contract: two months in Kiruna and one month free in the Netherlands, but it’s still doesn’t compare with the stability I would’ve had I been working in Holland.” What about climate? “It’s really cold, but I must admit that I really like that - I’m that type of guy. Thanks to the cold, you can ski well into the spring months, and there’s a free ski slope just 10 minutes walking from my house. The polar nights, however, are more difficult to endure, but you do get used to them eventually.” Besides skiing, what do you do in your free time? “I have a mountain bike which I use in the summer. I’m also planning to get my paraglider up there, to fly a bit. I started paragliding about six years ago when I took a course in the Alps, and have been addicted ever since. Paragliding compliments rocketry nicely: in rocketry you design something that flies but don’t experience the flight yourself, while in paragliding you don’t have the creative aspect of

design, but you experience flight.” You’ve recently started a new company, can you tell us about it? “T-minus will be a rocketry company. Quite a lot of knowledge and experience in rocket design, production, and operation was accumulated from Stratos I and similar projects. So currently in Dare we have the largest expertise in sounding rockets within Europe, but no means of using that expertise in Holland. I, for example, have to travel 2000km North to be able to work with rockets, so why can’t I do the same here?” What projects do you have in mind? “The first project will likely be meteorockets (boosted dart systesms), because we see a market for them. Besides that, sounding rockets, propulsion systems, launcher systems, and a consultancy are all future possibilities.” What’s the most difficult part of starting a new company? “Because we’re all technologicallyoriented people, things like financial matters, taxes, administration, etc., are the challenging parts. Also, as with everything in the space industry, everything takes a longer time than expected, so it takes a while for the contract negotiations to go through.” What is your ultimate ambition in life? “I don’t really have that; I prefer to set small goals and achieve them one at a time. My next big goal is to launch a T-Minus meteo-rocket in Andoya (Norwegian rocket range) 2-3 years from now, and after that as long as I keep launching rockets and flying my paraglider, I’ll be happy with my life.”

Cosmos magazine has reported the French researchers believe they have found the first planet other than Earth capable of sustaining life. The planet is named Gliese 581d, and it’s 20 light years away. The researchers claim the “the climate of Gliese 581d is not only stable against collapse but warm enough to have oceans, clouds and rainfall.” Gliese 581d orbits the star Gliese 581 in what astronomers call the ‘Goldilocks zone’ – neither too hot, nor too cold – and consequently water likely exists there in liquid form. Gliese 581d is approximately twice the size of Earth. And also may be 'tidally locked', meaning one side always faces its sun. The bad news is that it takes 300,000 years to travel 20 light years.

Shell demonstrations IKV Pax Christi, a Dutch religious organisation, staged a protest at Shell’s recent annual stockholders meeting, calling for the Dutch oil giant to suspend its activities in Syria. “Shell wants to promote human rights. It cannot be neutral in Syria, and must temporarily suspend any links with the government,” said Egbert Wesselink, an IKV spokesperson. IKV Pax Christi says Shell cannot guarantee that it is not involved in human rights violations in the country, as Shell is a leading company in Syria’s oil business. Shell said it has no plans to suspend its activities in Syria. “We’re working according to our general policy and our code of conduct. So we’re working properly and we will continue to do so,” countered Shell spokesman, Wim van der Wiel.

Record PhDs Dutch universities produced a record number of PhD last year, according to research conducted by NOS, a Dutch public broadcasting company. In 2010, 3707 people obtained a PhD, which marked a 5 percent increase over the previous year. Compared to 2000, last year’s record number of PhDs is 57 percent higher than it was 10 years ago. Of all Dutch universities, the Utrecht University produced the most PhDs in 2010: 468 doctorates.

Censored The Chinese authorities have censored the Chinese translation of a Dutch novel. The novel in question is titled, Komt een vrouw bij de dokter (Love Life), written by Dutch author Ray Kluun, who said that the majority of the changes had to do with sexual encounters in the novel, adding that he would have been angered if the changes had been political in nature. In one scene in the novel, a character says, “I’m going to watch porn”. The Chinese censors meanwhile translated that line as, “I’m going to comfort myself”.

DELTA. 16 19-05-2011

lifestyle

08

Lachen na de dood Vier maanden nadat een van haar leden verdronk, speelt Abracadabaret haar jaarlijkse show waarin ouderwets lachen, gieren en brullen centraal staan. Kan dat eigenlijk wel?

Stilstaan hebben ze na die gitzwarte zaterdag in Capelle aan den IJssel veel gedaan. Meteen de dag erna met slachtofferhulp bij Sint Jansbrug, waarvan Abracadabaret een ondervereniging is. De woensdag erop tijdens de wekelijkse oefenavond. “Gepraat over Marc. Ook gelachen. Om wat hij was, om wie Marc was”, aldus Korbee. Het werkte helend, net als de weken die volgden. “In die periode hebben

ERIK HUISMAN Steven Puylaert (20, derdejaars civiel) en Joris Korbee (22, derdejaars bouwkunde) kunnen de opmerking dat ‘het niet kan’ wel hebben. “Het kan niet in de zin dat het verschrikkelijk is”, zegt Korbee, net als Puylaert bestuurder en speler van Abracadabaret. Voor de vereniging, die vandaag en morgen het Floratheater bespeelt met ‘Morgen was het gisteren’, zal optreden sinds die fatale zaterdagavond van eind januari altijd anders blijven. Toen kostte een ongeluk met een vlot tijdens een verenigingsweekeinde het leven aan Marc Diejie, 22 jaar en student werktuigbouwkunde. “Aan de andere kant”, vult Puylaert aan, “wilden we doorgaan. Dat zou Marc ook gewild hebben.”

‘Een achtbaan van stukjes waar je doorheen geslingerd wordt’ we veel gepraat over Marc, zijn humor, wat voor leuke jongen hij was. En we hebben rustiger dan normaal toegewerkt naar het optreden.” Het optreden zelf was ook een verwerking. De inhoud bleef zoals die tijdens het weekeinde was bedacht. “De show was al grotendeels klaar vóór het ongeluk op zaterdagavond”, aldus Korbee. “Bij zo’n weekeinde is er op zaterdagochtend een brainstorm en improviseren we. ‘s Avonds krijgen de spelers commentaar.” Marc had daaraan bijgedragen met opmerkingen en

sport suggesties. “Tijdens het optreden herinner je je dat”, merkte Puylaert. Het gebeurde heeft de spelers versterkt. “We hebben wel gedacht om deze show voor Marc te maken, maar dat hebben we niet gedaan. Marc speelt natuurlijk nog in ieders hoofd, maar we hebben het goed verwerkt”, vinden ze. Het wordt dus ouderwets lachen, gieren, brullen, beloven Puylaert en Korbee. Abracadabaret heeft veel opgestoken van de masterclass die ze wonnen en die werd gegeven door twee topregisseuses die werkten met Dolf Jansen en Brigitte Kaandorp. “Wij treden op met acht mensen, met subtiele en grove humor, triest en plat, actueel en tijdloos. Een achtbaan van stukjes waar je doorheen geslingerd wordt.” En als straks het slotapplaus klinkt, klapt er dan hoog boven het toneel een engel mee? “Marcs ouders komen kijken. Marc denk ik ook”, vermoedt Korbee. “En als hij niet kan”, valt Puylaert in, “dan sturen we hem wel een dvd.” ‘Morgen was het gisteren’, 19 en 20 mei 20.00 uur, Floratheater, Verwersdijk 61, Delft. www.abracadabaret.nl

Een spelletje Mario of Tetris spelen met de grootste gamecontrollers ter wereld. Dit maakten studenten elektrotechniek afgelopen dinsdag mogelijk op de Markt. De controllers zijn exacte kopieën van het Nintendo Entertainment System uit 1985 maar dan dertig keer zo groot. Ze werden gebouwd voor het 21ste lustrum van studievereniging ETV (Electrotechnische Vereeniging). Het viel nog niet mee om ze werkend te krijgen. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

time out

Oud en nieuw Klassiek versus modern, Den Haag versus Rotterdam. De Operadagen Rotterdam en de Haagse Dag in de Branding hebben verrassend veel overeenkomsten. Opera is allang niet meer een ellenlange, klassieke vertoning van Carmen of Madame Butterfly, waar je ouders je vroeger mee naartoe sleepten. Of tenminste, niet altijd. Het leent vaak genoeg van moderne muziek; laat grenzen vervagen. Net zoals moderne muziek zich gerust laat inspireren door opera. Mix beide met film, elektronica en performance – en ze hangen opmerkelijk dicht tegen elkaar aan. Onder het thema ‘Het verloren paradijs’ (een verwijzing naar de zondeval) kun je tijdens de Operadagen voorstellingen zien in theater- en concertzalen, huiskamers en in de open lucht – en van klassiek tot modern. In het Gemaal op Zuid zingt de Chinese Xiao He terwijl hij zichzelf begeleidt op een akoestische gitaar, en de boel mixt met samples en loops. “Voordat ik het podium op ga weet ik nooit precies wat ik ga doen, muziek maken is net zoiets natuurlijks als eten, slapen

Twee dagen lang duurde Spoenk, het Punch-grasvolleybaltoernooi voor drietallen. Van heinde en verre kwamen tientallen teams op het gezelligheidsfestijn in sportpark Biesland af. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Het was de week van de grootse roei-evenementen. De woensdag vóór het weekendje PE in ‘t Lang van Proteus stond in het teken van de Ringvaart Regatta, de jaarlijkse honderd kilometerrace rondom de Haarlemmermeer richting Delft. Een dubbelvier van Laga onder leiding van Doutse van Helden leverde een unieke prestatie door het traject voor de tweede keer op rij als snelste af te leggen. Dat gebeurde in 6.55.30 uur. Dit jaar was de finish bij het feestterrein aan het Jaagpad in Rijswijk. De boten die een recordpoging deden konden doorroeien naar de gebruikelijke finish bij Laga. De organisatie trof het weliswaar met uitstekende weersomstandigheden, maar de deelnemers ondervonden op het laatste rechte stuk naar Delft teveel tegenwind om een record te kunnen varen. Wel verwelkomde de organisatie een record aantal deelnemende boten, 145 tegen 117 vorig jaar. Volgens bestuurslid Berend Huisman kan de vereniging een nog grotere toeloop in de toekomst zeker aan. “Daarvoor hebben we inmiddels genoeg ervaring in de organisatie.” Kajakker Casper van Kalmthout probeerde de voorbije twee weken stand te houden op de woeste Canadese wateren, tijdens de White Water Grand Prix. De baliemedewerker van sport en cultuur eindigde in dit officieuze wereldkampioenschap na races op zes verschillende locaties als dertiende. Hij was daarmee achter twee Spanjaarden de derde Europeaan. Op het vasteland lopen de verschillende balsportcompetities op hun eind. De voetballers van vierdeklasser Ariston’80 hadden nog stiekeme hoop op rechtstreekse promotie. Na de 2-0 winst op DVC verzamelde de ploeg zich rond de dug-out om via de regionale radio naar de laatste acht minuten te luisteren van concurrent Maasdijk. Dat verdedigde met succes een minimale 1-0-voorsprong tegen Haagse Hout. Ariston’80 bleef daardoor derde en mag voor de zoveelste keer proberen via de nacompetitie de derde klasse te bereiken. In hockeyland stijgt de spanning aan de top van de tweede klasse B tot ondraaglijke hoogte. Kampioenskandidaat nummer één, lijstaanvoerder DSHC, behaalde zondag slechts één punt door thuis niet verder te komen dan 2-2 tegen middenmoter Ommoord. Het winnende Pollux naderde hierdoor tot op 1 punt, Waalwijk en Etten-Leur liggen op de loer. Er zijn nog twee speelronden. Heuglijk nieuws tot slot voor Punch volleybal. De heren hoeven hun reeds ingezette play-offs niet af te maken. Door resultaten elders promoveert de nummer twee van de promotieklasse rechtstreeks naar de regiodivisie. (JT)

Tips? [email protected]

Stephan of naar het toilet gaan.” Al liggen de Chinese en westerse muziek mijlenver uit elkaar, volgens de performer, en kun je ze maar beter niet proberen te combineren. Dag in de Branding draait officieel om eigentijdse muziek, maar laat zich flink inspireren door het verleden. Deze editie staat in het teken van filmmuziek. Door de hele stad zijn voorstellingen te zien, maar eentje mag je niet missen: in het Paard van Troje treedt Lilian Hak op met een elfkoppige band. Voor haar programma ‘Old Powder New Guns’ heeft ze stapels samples geknipt uit oude filmklassiekers en in Bangkok tot nieuw materiaal gecomponeerd. Bijzonder, al is het maar omdat jij nu eens degene bent die je ouders mee kan slepen voor een educatief theaterbezoek. (JH)

Operadagen Rotterdam, van vrijdag 20 mei tot en met zondag 29 mei op diverse locaties in Rotterdam. www. operadagenrotterdam.nl Dag in de Branding, op zaterdag 28 mei vanaf 15.00 uur, op diverse locaties in Den Haag. www.dagindebranding. nl

DELTA. 16 19-05-2011

lifestyle

09

Kleine ontwerpers

apps

Ontwerpen leren veel designers niet eerder dan op de universiteit. Het Wetenschapsknooppunt Delft wil kinderen van de basisschool al met het ontwerpproces vertrouwd maken. De kinderen van groep 7 van de Cornelis Musiusschool in Delft presenteerden afgelopen maandag hun zelfbedachte spellen.

Digitale vakantieromantiek Nog een paar weken tot je aan een Spaans strand ligt met een vers gescoorde blondine aan je zijde. Béétje jammer alleen dat jullie elkaar niet kunnen verstaan. En daarna ook nog eens via digitale, kille post moeten communiceren. Of niet…?

SASKIA BONGER

Leerlingen presenteren hun zelfbedachte spel om het leren van de tafels te vergemakkelijken. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Onrustig schuiven de kinderen van groep 7 van de Cornelis Musiusschool in Delft op hun stoelen, die voor de gelegenheid in rijen zijn neergezet. Drie meisjes zitten dicht tegen elkaar aan. De middelste is duidelijk op van de zenuwen. “Ik moet kotsen”, fluistert ze tegen haar vriendinnen als het haar beurt is om met haar groepje haar spel te presenteren. Het is dan al de derde presentatie die maandagmiddag 16 mei wordt gegeven van spellen die het leren van de tafeltjes in de groepen 4 en 5 moeten vergemakkelijken. De klasgenoten luisteren aandachtig. Maar de belangrijkste toehoorder is Petri Duysters, projectontwikkelaar spelletjes van Heutink, dat aan scholen en kinderopvang allerlei creatieve onderwijsmaterialen levert. Het bedrijf gaat één van de vier ontwerpen van de kinderen van groep 7 echt in productie nemen. Om ervoor te zorgen dat er bruikbare ideeën kwamen bovendrijven, zijn de kinderen begeleid door een studente industrieel ontwerpen van de TU en door Joke Visschedijk van ontwerp-

bureau Meeple. Onder hun toeziend oog doorliepen de kinderen als echte ontwerpers een ontwerpproces. Dat begon met het opstellen van een lijst met wensen en eisen, zoals dat je het spel zonder de hulp van de juf of de meester moet kunnen spelen en dat je het gemakkelijk moet kunnen opruimen. Daarna gingen de kinderen brainstormen in het Science Centre. De volgende stap was kiezen en ideeën uitwerken. Dit alles leverde vier spellen op: Beweegspel, Tafeltwister, Hordenloop en Snoepspel. Op het whiteboard laten de groepjes één voor één zien hoe hun spellen werken. Af en toe hakkelen de kinderen wat, of krijgt er één de slappe lach, maar de meesten beheersen zich en weten zo hun waar enthousiast te ‘pitchen’. Het Beweegspel blijkt een ‘springhuppel-hinkrace’ van het ene matje met een som erop naar het volgende. Tafeltwister blijkt geïnspireerd op het aloude Twister. Hordenloop en Snoepspel worden niet op de grond, maar aan tafel gespeeld.

Het Wetenschapsknooppunt Delft bestaat uit medewerkers, onderzoekers en studenten van de TU Delft, leerkrachten uit het basisonderwijs en docenten en studenten van de Pabo. Het project met de kinderen uit groep 7 wordt helemaal vastgelegd, ook de stappen die nog volgen als de kinderen weten welk spel geproduceerd zal worden. De kinderen gaan dan nog met de hele klas een prototype maken en het spel uittesten. Volgend jaar wordt het project uitgebreid tot meer scholen in de regio.

Hordenloop lijkt een beetje op Ganzenbord. Kinderen gooien met een dobbelsteen en mogen dan hun pion verzetten. Op ieder vakje staat een som. Indien goed beantwoord mag de speler verder. Als extraatje kunnen de spelers spullen kopen die het spel vergemakkelijk, zoals supersnelle schoenen. Het Snoepspel bestaat uit een taart, waarop de spelers snoepjes moeten verzamelen. Spelers moeten snel sommen maken. Wie de som goed heeft, krijgt een snoepje. Duysters is na iedere presentatie vol lof over de ideeën van de kinderen. Maar een winnaar kan ze nog niet aanwijzen. Dat doet ze met haar collega’s in het Twentse Rijssen. “Bent u voor Twente?”, vraagt een jongetje. Daarna wil hij precies weten wanneer het winnende spel klaar is. “Dat zal rond Sinterklaas zijn”, denkt Duysters. In de klas breekt meteen rumoer uit. De kinderen vinden dat duidelijk nog veel te ver weg. Vlak voor de deadline kwam het nieuws dat Hordenloop door Heutink op de markt gebracht zal worden, maar onder een andere naam. De komende weken gaan de kinderen nog wat aanpassingen doen, een prototype van het bordspel bouwen en testen.

www.wetenschapsknooppuntdelft.nl

Er is een reden dat de pocketgidsjes Spaans en Frans zó in je kontzak passen: ze zijn op iedereen toepasbaar in de meest algemene situaties. Maar ja, jij bent bijzonder, en je spiksplinternieuwe vakantieliefde al helemaal. En ‘geen dank, graag gedaan’ is nou niet echt dé leus die je uitkraamt terwijl je met een sigaretje ligt bij te komen. Alleen, welke leus dan wel? Digitale vertaalgids TripLingo past zijn inhoud aan op jouw behoefte. Vul je naam, geslacht en andere trivia in, en de app bedenkt wat op jou van toepassing is. Je kunt hem gewoon gebruiken als woordenboek, maar ook als gids in specifieke situaties. Leuk: met de Slang Slider kun je de toon aanpassen.

Triplingo Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 3,99 - €7,99 Platform iPhone, iPod Touch, iPad

Formeel kun je wel schrappen, maar ga je dan voor casual, slang of crazy? Je kunt TripLingo’s downloaden in het Frans, Duits en Spaans, en er staan meer edities op de planning. Maar ja, dan heb je eindelijk die waanzinnige vakantieliefde, moet het eenmaal thuis verder via e-mail en sms. Romantisch, maar bij lange na niet zo romantisch als in opa’s tijd, toen je je liefde nog gewoon een met de hand geschreven brief stuurde. Maar nu is er MyFont. Daarin voer je eenmalig je handschrift in, en vervolgens kun je handgeschreven e-mails sturen. Té leuk om te laten liggen. Piepklein minpuntje is wel dat je elke letter afzonderlijk invoert, en de app ze niet automatisch met elkaar verbindt zoals je in een echt handgeschreven brief zou doen. Dat resulteert in een wat hanenpoterige versie van je eigen handschrift. Een Stylus lijkt daar de oplossing voor – daarmee schrijf je een stuk netter op een touchscreen dan met je blote vingertop. En een optie voor handgeschreven sms zou natuurlijk helemaal leuk zijn, maar een paard van € 0,79 mag je niet in de bek kijken. Als je díe optie echt nodig hebt om je vakantieliefde vast te houden, had je in Lloret misschien iets harder je best moeten doen. (JH)

MyFont Leuk ***** Handig ***** Bediening ***** Prijs € 0,79 Platform iPhone, iPod Touch, iPad

sportgek

Anna van Gils (roeien, fietsen) Roeien doet Anna van Gils (civiele techniek, derdejaars) sinds haar veertiende, met dank aan haar oudere zus. “Die studeerde in Den Haag en was daar lid van een roeivereniging. Ze zei: Anna, dat is leuk, moet jij ook gaan doen.” Een jaar daarvoor was ze gaan tennissen. “Dat kon ik gewoon niet. Ik en een bal gaan niet goed samen. Als ik iets doe wil ik het goed doen, dat zit in mijn aard. Na één seizoen ben ik gestopt. Dan maar iets anders, dacht ik. Dat werd dus roeien.” Met een vriendin in een dubbeltwee won de Enschedese regionale wedstrijden. Hoogtepunt was de slotwedstrijd van de studentenroeibond op de Bosbaan in Amstelveen. “We eindigden in het middenveld. Daar waren we wel blij mee, we hadden maar zes weken met een coach kunnen trainen.” In Delft werd ze lid van Proteus. Ze faalde. “Ik deed aan wedstrijdroeien, in een eerstejaars damesacht. Die functioneerde totaal niet. Daarom begon ik in het tweede jaar in de skiff, een eenpersoonsboot. In maart 2010 startte ik op de Winterwedstrijden. Dat was wel leuk, maar bij Proteus waardeerden ze het niet zo dat ik ging skiffen. Dat was

niet volgens het geijkte pad. Na de Winterwedstrijden ben ik gestopt, ik had het gehad met Proteus. Ik ben toen veel gaan fietsen. Dit jaar heb ik het roeien weer opgepakt. Nu doe ik in een dubbelvier aan clubroeien, een treetje lager dan wedstrijdroeien. De eerste race, tijdens de Head in maart, ging over

‘Ik en een bal gaan niet goed samen’

Anna van Gils: “Als ik iets doe wil ik het goed doen, dat zit in mijn aard.” (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

acht kilometer. We wonnen. Dat was misschien wel een keerpunt. Het gaf het gevoel: ik kan toch wel iets.” Het mislukte damesachtavontuur had haar passie gedoofd. “Nu het weer leuk is zou dat gevoel terug kunnen komen. Ik roei nu bij elke training met een ander idee in mijn hoofd. De nadruk ligt op de lol. Daarnaast is het ook nog eens leuk als het hard gaat. Ik zit op slag, ben technisch de beste van de vier. Ik doe het voor, de drie sterke mensen achter mij zorgen voor de kracht. Voor een wedstrijd gaan we op woensdag ‘ploeghappen’, met elkaar eten, dan bespreken we het

parkoers. We zijn vriendinnen geworden.” Nu het weer langer licht is kan ze vaker ’s avonds gaan fietsen. “Meestal rijd ik een rondje van dertig, veertig kilometer. Soms doe ik mee aan een toertocht. Op het sportcentrum ga ik wel eens spinnen.” De harde knip noopt haar om haar bachelor tijdig af te ronden. “Maar ik kan niet zonder sport, daar krijg ik energie van. Als ik een week niet sport schijn ik er niet gezelliger op te worden. Ik zou er graag veel meer tijd in stoppen. Het is lastig om een goede afweging te maken tussen sport en studie.” (JT)

DELTA. 16 19-05-2011

interview

10

DELTA. 16 19-05-2011

interview

11

’De cao wordt ontdoken’ De herijking, bedoeld om de TU financieel gezond te maken en te richten op de toekomst, raakt aardig op stoom. Dat is één kant van de medaille, want het begint hier en daar pijn te doen. Hans van Schagen, voorzitter van het samenwerkingsverband van de vier vakbonden bij de TU, lijdt mee. “Het leidt tot willekeur. Het is een drama.” ERIK HUISMAN Valt er in deze zorgelijke tijden van bezuinigingen op onderwijs, krappere budgetten bij bedrijven en instellingen en bij ons de herijking nog wel wat te genieten of misschien zelfs te lachen? “Ja hoor, er valt nog wel wat te genieten. De herijking is gelukkig niet het enige wat speelt. We zijn als vakbonden ook nog met andere dingen bezig. Zo ben ik blij dat het huidige sociaal plan, dat al gold vóór de herijking, de komende drie jaar blijft bestaan. Dat betekent onder andere dat voor boventalligen de oude kantonrechtersformule blijft gelden.” Daar bent u heel zeker van? “Het is door het college van bestuur tegen de ondernemingsraad en in het Lokaal Overleg, het overleg tussen cvb en vakbonden, ook tegen ons gezegd. Daar ga ik dus van uit.” Zijn er lonkende perspectieven? “We zijn bezig met verlenging van gratis adsl en telefonie bij de medewerkers thuis. Het is onderdeel van geoormerkte gelden in de cao voor arbeidsvoorwaarden en het ziet er naar uit dat die voorziening er blijft. Daarnaast staan we op het punt een package deal te sluiten over een aantal slepende zaken, zoals meer mobiliteit, reiskosten en kinderopvang. Met mobiliteit bedoel ik het gemakkelijker van functie veranderen binnen of zo nodig buiten de TU Delft.” Maar ja, die herijking. Hebben we iets om ons aan vast te houden in deze barre tijden? “Waar we als bonden blij mee zijn, is dat het college van bestuur zegt gedwongen ontslagen als gevolg van de herijking zo veel mogelijk te willen voorkomen. Het is ook in het belang van het cvb om ontslagen te voorkomen, want de universiteit is eigen risicodrager. Dat betekent dat bij ontslag de TU medewerkers lang moet doorbetalen. Iemand van 52 ontslaan kan betekenen dat de TU hem moet doorbetalen tot aan zijn 65e. Dat is duur.” Klinkt goed, maar er klinkt twijfel door. “Ja, want het cvb heeft een methode gevonden om de cao te ontduiken. Er worden nu al medewerkers benaderd waar de organisatie in de ogen van de bonden vanaf wil. Het gaat dan om vertrekpremies en outplacementtrajecten die worden aangeboden. Dat horen we. We hebben ook nog nooit zo veel mensen over de vloer gehad. Soms hebben we hier twee of drie gesprekken per dag.” Wat zit daar dan achter? “Het cvb wil zo op korte termijn uitgaven doen – via vertrekpremies en outplacement – en daarmee langetermijnverplichtingen voorkomen.” Zo loos je wel de rotte appels en dat zou goed kunnen zijn voor de kwaliteit van het uitgedunde personeelsbestand. “Om dat te regelen heeft het cvb de R&O-regeling (resultaat- en ontwikkelingscyclus, red.). Voor de boventalligen bij de herijking gaat het om rechtvaardig personeelsbeleid. Een reorganisatie moet objectief zijn. Die mag nooit op willekeur berusten. Die objectiviteit staat op spel. Ik onderschrijf dan ook wat er in Delta 12 stond over druk en intimidatie die er zou zijn vanuit de organisatie.” Intimidatie? “Dat is wat te hard uitgedrukt. Maar de praktijk van mensen benaderen, druk uitoefenen om toch maar weg te gaan, werkt beschadigend. Als je weet dat je leidinggevende je liever kwijt is…” Waar doet het in de TU door de herijking het meest pijn? “De pijn zit door de hele TU heen, zowel bij de wetenschappers, onderwijsgevenden als bij het personeel.” Wat kunnen jullie als bonden? “Wij zijn geen deel van de medezeggenschap, dat is een zaak van de ondernemingsraad en de onderdeelscommissies. Die overleggen met het cvb. Wij bewaken de uitvoering van de landelijke caoafspraken en de rechtspositie van de medewerkers van de TU. In goed overleg met Karel Luyben, de portefeuillehouder personeel en organisatie in het cvb, proberen we in het Lokaal Overleg tot oplossingen te komen. Daarnaast doen we veel aan individuele belangenbehartiging voor onze leden.”

WIE IS HANS VAN SCHAGEN? Hans van Schagen (1950, Schiedam) is getrouwd en heeft twee kinderen en vijf kleinkinderen. Zijn hobby’s zijn gitaarspelen en kamperen. Hij zit in de laatste fase van zijn werkzame leven aan de TU Delft. In de 38 jaar dat hij de TU dient, is hij naar eigen zeggen een expert geworden in reorganisaties en mobiliteit. Hij was eerst twintig jaar instrument-/horlogemaker in de werkplaats van elektrotechniek. Bij een reorganisatie begin jaren negentig greep hij de kans om totaal ander werk te gaan doen. Eerst kwam hij terecht bij de onderwijsadministratie van elektrotechniek. Ten tijde van de OOD-reorganisatie in 2004 was hij hoofd onderwijsadministratie bij de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. Hij stapte over naar het shared service center van de dienst Onderwijs en Studentenzaken, waarna hij geleidelijk volledig in de medezeggenschap en het vakbondswerk ging. “De mooiste taak in het leven is mensen helpen.” (Foto’s: Sam Rentmeester/FMAX)

hebben de afgelopen jaren best goede resultaten behaald.” Welke goede resultaten? “We beschikken nog steeds over een sociaal plan met goede waarborgen voor boventalligen. Het IKA (Individueel Keuzemodel Arbeidsvoorwaarden – red.) staat ook nog steeds. Via het IKA is het bijvoorbeeld mogelijk de reiskosten terug te krijgen. En de 220 euro van de TU voor elke medewerker hebben we uit onderhandeld uit niet-bestede arbeidsvoorwaardengelden. Dat is een vijfjarenafspraak. Na dit jaar geldt die nog twee jaar.” Houdt het IKA stand? “Nee. Er komt een nieuwe wet en dan worden die gelden ondergebracht in een vast percentage van het individuele loon dat gebruikt mag worden voor die zaken. Dan geldt: hoe hoger het loon, hoe meer mogelijkheden tot aftrek.”

Gezien het voorgaande lijkt dat een tamelijk zware klus. “Er is een open dialoog. Luyben is moeilijk van zijn standpunt te krijgen, maar hij is altijd bereid te luisteren naar argumenten. En hij is, net als ik, erg oplossingsgericht. Dat geeft openingen.”

U kijkt niet blij. “Eigenlijk vind ik dat jammer in de betekenis van onrechtvaardig. Voor iedereen zijn bijvoorbeeld de reiskosten gelijk, maar iemand met een lager inkomen is eerder door zijn aftrekmogelijkheden heen.”

Van Schagen merkt op dat het al met al een nogal zuur verhaal dreigt te worden, terwijl daar ook weer niet alle reden toe is. “De bonden zijn niet alleen maar negatief of in het defensief. We

Wordt daar met die reiskosten uit de package deal dan niet wat aan gedaan? “Nee, daarbij gaat het om reiskosten als je voor de werkgever op

pad gaat. Nu moet je toestemming krijgen van een hoog niveau in de organisatie, zoals de decaan. Het geven van toestemming gaat nu over naar de budgethouder, vaak de chef.” Wat houdt die deal verder eigenlijk in? “Hoofdpunt is voor ons de kinderopvang. Er komt een onderzoek naar een crèche op de campus. Er was geld voor kinderopvang vanuit de arbeidsvoorwaarden, geld waarvan wij als bonden mochten bepalen waarvoor we dat wilden gebruiken. Vervolgens kwam er landelijke wetgeving die bepaalde dat de werkgever verplicht gelden moest vrijmaken voor kinderopvang. Het cvb wilde daarop het door ons bestemde geld uit de arbeidsvoorwaarden, ongeveer 400 duizend euro, daarvoor gebruiken. Maar dat was natuurlijk niet de bedoeling. Het was geld dat wij mochten bestemmen. Na overleg met het cvb is het vrijgemaakt voor een nieuw doel en dat is een eigen crèche op de campus.” Een ander aspect is mobiliteit. “Ja, het toerusten van het personeel op veranderingen. Daar onderhandelen we nog over met het cvb. Wij worden meer betrokken bij het mobiel houden van het personeel. Bij goed mobiliteitsbeleid voorkom je in de toekomst reorganisaties als deze. Je hebt dan de carrièrekansen van je personeel al verhoogd zodat ze makkelijk mee kunnen als er veranderingen komen in de organisatie of het werk.” Tot nu toe ging dat niet goed? “De TU was er te weinig actief in. In onze visie is een reorganisatie altijd achterstallig onderhoud. Er zijn al zeker acht jaar pogingen gedaan door de TU om de mobiliteit te verbeteren, maar steeds bleek er te weinig draagvlak of was de uitvoering lastig. Ik denk dat het de werknemers nu wel duidelijk is dat mobiliteit essentieel is. Er is nu draagvlak bij medewerker én organisatie.” Daarmee zijn we terug bij de herijking. “Die vraagt veel aandacht. Zij omvat 69 onderdelen in een tijdsbestek van drie jaar. Dat is moeilijk te volgen voor ons en de medezeggenschap. En voor het cvb is het lastig om haar goed uit te voeren. Het cvb wil wel, maar het gevaar is dat de managementlaag eronder, de decanen, in zijn snelheid de afspraken vergeet. En dat dus de medezeggenschap wordt gepasseerd. Bij het cvb is het woord ‘sorry’ al meerdere malen gevallen in het overleg met de or.” Wat doe je als bonden? “We zijn scherp als rechtspositionele zaken in de knel komen. Als bonden overleggen we met de or hoe die daar een stop op kunnen zetten.”

DELTA. 16 19-05-2011

reportage

12

De graduate school: niet betuttelen De graduate school komt er aan. Betere begeleiding en scholing moeten ervoor zorgen dat promovendi minder vaak uitvallen en binnen vier jaar promoveren. Onder professoren heerst grote scepsis over de inperking van hun autonomie. “Dat mag ik toch zelf wel uitmaken.” promovendi krijgen onder meer hulp bij werving en selectie. De graduate schools worden elk ondersteund door een facultaire graduate office. Een medewerker daarvan houdt informatie bij over het promotietraject van individuele promovendi en registreert de PhD-agreement en het go/no-go-moment. Het office ondersteunt tevens voortgangsgesprekken, geeft voorlichting over opleidingsprogramma’s, maakt een website over de facultaire graduate school en houdt exitgesprekken met alle promovendi. Daarnaast is er een overkoepelend universitair graduate office. Dit verzorgt de centrale intake van promovendi (per 1 september), houdt bij hoe ver promovendi zijn, coördineert

‘Oude wijn in nieuwe zakken’

(Illustratie: Auke Herrema)

Saskia Bonger/Connie van Uffelen/Jos Wassink Wordt het geen administratief monster? Is er wel sprake van maatwerk? Zijn er op faculteiten niet al goede afspraken over begeleiding van promovendi? Blijft de promotor wel eindverantwoordelijk? De komst van de graduate school houdt de gemoederen onder hoogleraren danig bezig. Wie even teruggaat naar de aanleiding voor de komst van de graduate school, stuit onherroepelijk op cijfers. Een op de vier promovendi haakt af en velen doen langer over hun promotie dan de beoogde vier jaar. Een simpel rekensommetje leert dat uitval de TU veel geld kost. In september 2010 stonden 2077 promovendi aan de universiteit geregistreerd. Als een op de vier afhaakt, ofwel 519 promovendi, loopt de TU 519 maal 93 duizend euro aan promotiebonus mis. Ofwel: ruim 48 miljoen euro. Van de totale instroom aan promovendi tussen 2001 en 2006 promoveerde gemiddeld vijftien procent in vier jaar. Gemiddeld veertig procent promoveerde in vijf jaar of minder.

Knelpunten In een enquête uit 2005 van de Delftse promovendivereniging Promood, noemden promovendi als belangrijkste redenen voor hun vertraging: een tekortschietende begeleiding en een onduidelijke projectomschrijving.

De meerderheid bleek nul tot vijf uur begeleiding per maand te krijgen. In individuele gevallen leidt een gebrek aan goede supervisie tot vertraging, doordat het contact tussen promovendus en begeleider te wensen overlaat of de laatste volgens de promovendus te weinig expertise bezit. De problemen doen zich vooral voor in de laatste fase van hun onderzoek en bij niet-Europese promovendi, zo bleek uit de enquête. Bovendien hebben promovendi moeite met het tijdig beginnen met publiceren, of zijn ze al

per faculteit) met elk hun eigen graduate programma’s en vakinhoudelijke doctorale onderwijs. Promovendi krijgen binnen hun facultaire graduate school een mentor, ze vormen een netwerk met andere promovendi en krijgen een vermelding op hun diploma dat ze de graduate school hebben gevolgd. De begeleiders van

De problemen doen zich vooral voor in de laatste fase van hun onderzoek elders aan het werk voordat het proefschrift klaar is. Deze knelpunten vormen voor de TU echter niet de enige aanleiding voor een graduate school. Er is ook onvoldoende betrouwbare managementinformatie beschikbaar over promovendi. Bovendien – zo vindt de universiteit - kan de positionering van de TU als promotieplek beter, zowel richting masterstudenten als richting bedrijfsleven. In november 2010 keurde het college van bestuur het plan voor een pilotfase in 2011 goed. Er komt een TU Delft graduate school die bestaat uit acht facultaire graduate schools (één

De ‘promotiefabriek’ bij 3mE.

de algemene trainingen die voor elke faculteit hetzelfde zijn en geeft vorm aan een website en voorlichting over de graduate school. Verder voorziet het universitair graduate office in een parttime loopbaanadviseur voor promovendi (Monique Draijer, per 15 mei) en een nog te werven psycholoog speciaal voor deze groep. Prof.dr.ir. Lucas van Vliet, hoogleraar beeldanalyse en lid van het managementteam bij de faculteit Technische Natuurwetenschappen, denkt dat de graduate school een prima aanvulling zou kunnen zijn, maar is er nog niet gerust op dat het geen ‘administratief monster’ wordt. “Iedere arbeidsplaats die je vrijmaakt voor een graduate office of voor het vullen van een promovendi volgsysteem gaat ergens van af”, zegt Van Vliet. “Wat gaan we straks niet meer doen?” Met de graduate school wil de TU het promotieproces juist transparanter maken, beter structureren en beter ondersteunen, meent projectmanager Stella van der Meulen. “Promotieformulieren bijvoorbeeld worden ervaren als administratieve rompslomp. We kijken nu met de afdeling protocollaire

zaken of we die deels kunnen integreren bij de intake van de promovendus. Daar wordt een extra medewerker voor aangetrokken die dit werk uit handen van de faculteiten neemt. Voor het doctoraal onderwijs zal er wel extra werk voor faculteiten bijkomen.” De directeur onderwijs of onderzoek zal waarschijnlijk één dag per week de rol van directeur van de facultaire graduate school vervullen. “Wat die directeur dan minder gaat doen, moet elke faculteit zelf afwegen”, zegt Van der Meulen. Van Vliet zet ook vraagtekens bij de hulp voor werving en selectie. “Mensen komen af op reputatie. Daarin blijkt je netwerk centraal te staan. Dat gaat het graduate office niet van ons overnemen.” Dat is volgens Van der Meulen ook niet de bedoeling. “Wij willen alleen weg van het traject dat promoveren een één-op-één relatie is tussen een hoogleraar en een promovendus. Betrek een universitair docent of hoofddocent bij het aannemen van promovendi.” Volgens Van Vliet gebeurt dat allang bij zijn faculteit. De graduate school kan een training aanbieden om met andere ogen te kijken naar werving, meent de projectmanager. ”Als je wat kritischer werft, voorkom je later problemen.” Van Vliet: “Wij zijn kritisch in het selectieproces waardoor vacatures soms ook lang open staan.”

Studiepunten Hoogleraar materiaalkunde prof.dr. Barend Thijsse werd eind vorig jaar gevraagd mee te denken over de invulling van de studiepunten binnen de graduate school. Die invulling ziet er op het eerste gezicht overzichtelijk uit: vijftien studiepunten voor cursussen op het gebied van algemene vaardigheden als presenteren, solliciteren en het opzetten van een onderzoek. Daarnaast vijftien punten voor vakinhoudelijke scholing in de vorm van colleges en workshops die betrekking hebben op het onderzoek. Tot slot zijn er praktische vaardigheden te verwerven zoals het begeleiden van een afstudeerder, het geven van

DELTA. 16 19-05-2011

reportage

13

Een promotor hoort te allen tijde de eindverantwoordelijkheid te behouden. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

een presentatie op een conferentie of het werven van fondsen voor onderzoek. Ook vijftien punten. Feitelijk gebeurt dit ‘on the job’. “Het gaat wel om nieuwe vaardigheden”, benadrukt Thijsse. Dat moet voorkomen dat promovendi punten kunnen verdienen als goedkope arbeidskrachten voor algemene klussen. Lucas van Vliet spreekt van ‘oude wijn in nieuwe zakken’. “Twintig jaar geleden hebben wij voor de promovendi van twee onderzoeksgroepen van verschillende faculteiten al vakken opgezet die zijn overgenomen en uitgebreid

De TU wil naar een uniform kwaliteitsniveau door de landelijke onderzoeksschool ASCI (Advanced School for Computing and Imaging, red).” Cursusaanbod voor vaardigheden als presenteren en communiceren is er volgens Van Vliet ook al: bij de stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie en bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management (TBM). Dat klopt, zegt Van der Meulen. “Maar de helft van de promovendi aan de TU is niet bij een onderzoeksschool aangesloten. Ik hoor ook dat niet alle vakken vergelijkbaar zijn. De TU wil naar een uniform kwaliteitsniveau.” Het is de bedoeling dat de directeur van de facultaire graduate school bij een onderzoeksschool als ASCI aan tafel gaat zitten en bekijkt welke vakken worden gegeven en of die voldoende kwaliteit hebben. “Zo ja: prima”, zegt Van der Meulen. “Een groot deel van de vakinhoudelijke vijftien punten zal bij onderzoeksscholen gevolgd worden. De generieke vijftien punten bij de graduate school, bijvoorbeeld bij

TBM, de afdeling human resources, het onderwijskundig centrum Focus van de TU of extern.” Zoals vaker schuilt het venijn in de uitwerking. Wie bepaalt bijvoorbeeld welke cursussen een promovendus moet volgen, en wat het eindniveau moet zijn? Ook bij vakinhoudelijke colleges staat de beoordeling niet vast. Moet de promovendus er tentamen in doen of gaat het alleen om wat hij er van opsteekt? Daarover zijn nog gesprekken gaande met faculteiten, maar het idee is dat promovendi tentamens moeten doen. Het College voor Promoties bepaalt op voorstel van de facultaire graduate school het vakinhoudelijke niveau en op voorstel van de universitaire graduate school het generieke niveau. “In de praktijk is dat maximaal een half jaar training”, zegt Van der Meulen. “Het betreft een keuzemenu waarbij de promotor en liefst ook de dagelijks begeleider met de promovendus kijken wat hij aan cursussen kan doen. Het kunnen bijvoorbeeld vier algemene cursussen zijn en drie vakinhoudelijke.” Wat de universiteit wil verplichten is de bestaande introductietraining van drie dagen over wat promoveren aan de TU Delft inhoudt en wat je van de promotor en de organisatie kunt verwachten. Daarnaast wil de TU een verplichte loopbaanoriëntatie via een workshop of training. Thijsse vraagt zich af wie voor al die scholing gaat betalen. De onderzoeksleider zal aan betrokken financiers de rekening moeten presenteren. Een bedrijf kan dan gemakkelijk zeggen geen zin te hebben om te betalen voor iets wat de promovendus náást het onderzoek doet. Volgens Van der Meulen moet een afdeling of een onderzoeksleider zorgen voor een onderwijsbudget van 7.500

euro voor elke promovendus. “Dat verandert dus niet. Het volgen van binnenlandse en buitenlandse conferenties zit daar bij inbegrepen.”

Positief Promovendi zijn volgens Promood vooral positief over de graduate school. “Al zijn sommige mensen ook bang voor verplichte vakken en bureaucratie”, zegt Theo van Ruijven van Promood, zelf promovendus bij TBM. Gaan de eisen die de graduate school stelt, bijvoorbeeld ook voor bestaande promovendi gelden? Welnu: eisen gelden vanaf september voor nieuwe promovendi, maar vakken die in het derde of vierde jaar gevolgd worden, kunnen bestaande promovendi ook doen. Promood is betrokken bij de voorbereiding van de graduate school. De vereniging wil ervoor zorgen dat de totale belasting van promovendi niet verhoogt. Ook waakt zij voor bureaucratisering. Want wie wordt er straks verantwoordelijk voor het aanleveren van informatie voor het promovendi volgsysteem?

Promovendi zijn volgens Promood vooral positief over de graduate school Nu wordt dat op faculteiten verschillend ingevuld. “Het plan is om dat in het facultaire graduate office te laten doen via het faculteitssecretariaat, of het secretariaat van de afdeling human resources, of de facultaire informatie coördinator”, zegt Van der Meulen. “Die leveren nu ten dele ook al informatie. We willen het strakker regelen, met meer structuur.” Promood is blij met de graduate school. “Het is een manier om promo-

tietrajecten te uniformeren”, zegt Van Ruijven. “Het gaat erom de bad practices eruit te halen.” Bovendien kan de graduate school de positie van promovendi versterken, omdat duidelijk wordt welke rechten promovendi hebben en wat er van promotors wordt verwacht. Dat kan het gemakkelijker maken voor een promovendus om op de promotor af te stappen als er iets mis is. Nu durven promovendi dat vaak niet goed. Helemaal niet degenen die afkomstig zijn uit niet-Europese landen. “Want die verstandhouding is kwetsbaar”, zegt Van Ruijven. ”De promotor is wel degene die jou moet beoordelen.” Van Ruijven denkt dat de eisen niet erg afwijken van de huidige praktijk, als die tenminste goed is. “Want dan geef je al les, dan ga je al naar conferenties en mag je al een summer school volgen.” Volgens hem zullen faculteiten straks minimumeisen stellen en is er daarnaast ruimte voor vakken die op de persoon zijn toegesneden. Al met al zal er niet heel veel veranderen als het promotietraject al goed is. “Er verandert vooral wat in administratieve zin: alles wordt beter geregistreerd.”

Scepsis Onder professoren daarentegen is grote scepsis over de aantasting van de autonomie, zo peilt Barend Thijsse de stemming bij collega’s. “Dat mag ik toch zelf wel uitmaken”, hoort hij dan. Inperking van de autonomie is naar hun gevoel stelselmatig geworden. Veel hoogleraren voelen zich volgens Thijsse al geen onderzoekers meer, maar managers die deel uitmaken van de TU als groter geheel. “Dat je niet meer kunt beslissen over geld dat je zelf hebt binnen gehaald, het gevoel

dat je voor een baas werkt” - dat is voor professoren moeilijk te verkroppen. En dan komt de graduate school hen nog vertellen hoe ze met hun promovendi moeten omgaan? “Vandaar dat velen van hen de graduate school met argusogen gadeslaan”, verklaart Thijsse.

Onder professoren is grote scepsis over de aantasting van de autonomie Van der Meulen zegt dat ook een professor zich moet verantwoorden over hoe hij zijn werk doet. “Dat is een heel hard gelag blijkbaar, maar dat je met enige regelmaat verantwoording aflegt is heel normaal.” Lucas van Vliet wijst er op dat een promotor te allen tijde de eindverantwoordelijkheid hoort te behouden. “Wees niet te betuttelend. Aan het eind van de rit moet je onafhankelijk opererende onderzoekers afleveren. Dat is ook een kwestie van loslaten. Niet te strak aan het handje houden.” Van der Meulen is het daar mee eens. “We willen niet betuttelen maar ondersteunen. Als een promotor op een goede manier met een promovendus omgaat, zal hij helemaal niet zo veel van de graduate school merken. Als je als promotor maar één keer per jaar met je promovendus spreekt, ja dan gaan wij betuttelen, want één keer is te weinig.”

www.graduateschool.tudelft.nl

DELTA. 16 19-05-2011

TUdelta.16 > Jaargang 43 Delta is het informatie- en opinieblad van de TU Delft, verzorgd door een journalistiek onafhankelijke redactie.

> Redactie Frank Nuijens, (hoofdredacteur), Katja Wijnands, Dorine van Gorp, (eindredactie), Saskia Bonger, Tomas van Dijk, Erik Huisman, Connie van Uffelen, Jos Wassink (verslaggeving).

> Medewerkers Willemijn Dicke, Patrick van der Duin, Robbert Fokkink, Jorinde Hanse, Dap Hartmann, Auke Herrema, Floortje d'Hont, David McMullin, Jeroen Peters, Merel Segers, Ionica Smeets, Jimmy Tigges, Stephan Timmers, Ellen Touw, Robert Visscher. > Foto‘s Sam Rentmeester/ Hans Stakelbeek (FMAX).([email protected]) > Vormgeving & Lay-Out Liesbeth van Dam > Mededelingen Martin Kers ([email protected]) > Redactieraad dr. B.B. Scholtens (voorzitter), G.K. Berghuijs, MSc, prof.dr. M.J. van den Hoven, mr. J.J.M. Kok, R.H.G. Meijer, T. Niks, ir. M. Persson, C.J.M. Pieters, prof. dr. B.J. Thijsse, dr.ir. C.A.J.R. Vermeeren

> Redactie-adressen Universiteitsbibliotheek Kamer 0.18-0.28 Prometheusplein 1 2628 ZC Delft Postbus 139 2600 AC Delft Tel. 015-278 4848 E-mail: [email protected] www.delta.tudelft.nl

> ISSN 0169-698x > Druk Wegener Nieuwsdruk Twente, Enschede > Oplage 12.000 > Advertenties H&J uitgevers Postbus 101 2900 AC Capelle aan den IJssel Tel. 010-451 55 10 Fax 010-451 53 80 E-mail:[email protected] www.linkmagazine.nl > Abonnement Een abonnement kost 37,50 en kan elk moment ingaan. > HOP Delta werkt samen met het Hoger Onderwijs Persbureau Hein Cuppen, Bas Belleman, Marijke de Vries Tel. 071-523 6151 Fax 071-523 2138 E-mail [email protected]

> Copyright Delta Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen, schema‘s of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken, in enigerlei vorm of wijze.

H&J Uitgevers_2x70_zw-w

mededelingen

14

Agenda

Voor advertenties bel met:

krashna.nl.

Indesem Indesem (International Design Seminar) is een tweejaarlijks terugkerend en door studenten georganiseerd evenement op faculteit Bouwkunde, die elke keer een andere thema binnen de architectuur en de maatschappij behandeld. In de volgende editie, die plaatsvindt van 13-20 mei op Bouwkunde, staat de vraag van de architect tegenover de sociale netwerken en de netwerkmaatschappij centraal. Voor meer informative zie www.indesem.nl.

Zondag 22 mei

Vrijdag 20 mei

Studium Generale 20.15 uur - ‘Maan, Mars, Melkweg en Mannetjes’ door Piet Smolders. Dit jaar is het precies 50 jaar geleden dat de eerste mens de ruimte in ging. Eens zullen we de Rode Vlakten van Mars betreden en verre sterren te bereiken. Het omgekeerde wordt ook beweerd: dat we mogelijk al bezoek hebben gehad en nog steeds krijgen uit de Ruimte. Het Prinsenhof, ingang Oude Delft 183B, Delft – toegang gratis.

International Student Church 11.30 hrs - Celebrating the resurrection. Students of all denominations are invited to our ecumenical
service every Sunday at Raamstraat 78, followed by tea/coffee. The services are led by the chaplains Reverend W. Stroh and Father Avin, and are supported by student leaders. More information on www.iscnetherlands.nl.

Maandag 23 mei

Dinsdag 24 mei

Zaterdag 21 mei

Landelijk Congres der Bestuurskunde Op 24 en 25 mei vindt de elfde editie van het Landelijk Congres der Bestuurskunde plaats in Lijm en Cultuur, Rotterdamseweg 270, Delft. Dit congres wordt georganiseerd door acht studenten van de faculteit Techniek, Bestuur en Management van de TU Delft. Zie www. lcb.nl voor meer informatie.

DSMG Krashna Musika 20.15 uur – Vanavond speelt Delftse studentenmuziekgezelschap Krashna Musika haar Praagse lenteconcert ‘Music and chemistry’ in het Auditorium van de TU Delft, Mekelweg 5, Delft. Kaarten zijn voor 12 euro, studenten 9 euro, verkrijgbaar via http://tournee.

ETV Symposium Op 24 mei organiseert de Elektrotechnische Vereeniging een dagsymposium in collegezaal Ampere van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica over innovaties rond veiligheid in de transportsector: ‘Safety in Transport: Smart Systems Saving Lives’.

DSMG Krashna Musika 20.15 uur – Vanavond speelt Delftse studentenmuziekgezelschap Krashna Musika haar Praagse lenteconcert ‘Music and chemistry’ in de Prinsekerk, Schepenstraat 69, Rotterdam. Kaarten zijn voor 12 euro, studenten 9 euro, verkrijgbaar via http://tournee.krashna.nl.

14:02

Voor advertenties bel met:

Donderdag 19 mei

Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Doing the right task: Context-aware Notification for Mobile Police Teams. Promotie van drs. J.W. Streefkerk. Promotor: prof.dr. M.A. Neerincx. • 12.30 uur – Unmanned Aircraft Systems. Promotie van ir. J. Tadema. Promotor: prof. dr.ir. L.P. Ligthart. • 15.00 uur – Intreerede prof. J. Dik, faculteit Werktuigbouwkunde, Maritieke Techniek en Technische Materiaalwetenschappen.

14-05-2004

Zie www.etv.tudelft.nl voor meer informatie. Wetenschapsagenda • 10.00 uur – Quantum pumping and adiabatic transport in nanostructures. Promotie van drs. G.M.M. Wakker. Promotor: prof.dr.ir. G.E.W. Bauer. • 12.30 uur - Equity and Foreign Exchange Hybrid Models for Pricing Longmaturity Financial Derivatives. Promotie van ir. L.A. Grzelak. Promotor: prof.dr.ir. C.W. Oosterlee.

Woensdag 25 mei Vereniging voor Technische Physica 16.00 uur – Professor Alain Aspect van het Institut d’Optique te Plaiseau zal vandaag een Kroniglezing houden getiteld ‘From Einstein’s intuition to quantum bits: A new quantum age?’ De lezing vindt plaats in collegezaal B van de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de TU Delft. www.vvtp.tudelft.nl Studium Generale 8.15 pm – ‘Software creations’ by Denis Roio aka Jaromil. This lecture will focus on lessons learned by the free and open source movement when challenging design tasks, as well as artistic expression. DOK, Vesteplein 100, Delft – free entrance.

Donderdag 26 mei Kivi Niria Students Delft 18.30-21.30 hrs - Civil engineer Anton Frima, graduate at Delft University of Technology, talks about his experiences as a field logistician for Doctors without Borders. Anton worked for a total of 16 months in the organisation’s projects in Somalia and Pakistan where he was in charge of the technical, financial and logistical aspects related to a wide range of medical services. Currently,

H & J Uitgevers Postbus 101

T (010) 451 55 10 F (010) 451 53 80 E [email protected]

Anton works at the organisati2900 AC H & J Uitgevers on’s head office in Amsterdam. Capelle aan den IJssel Postbus 101 Participation in this activity is 2900 AC free of charge. Registration is Capelle aan den IJsel mandatory via www.kns-delft. nl.

Maandag 30 mei

T (010) 451 55 10 Neem contact op met Hennie de Ruyter of Mireille van Ginkel voor nadere informatie. F (010) 451 53 80 E [email protected]

Kivi Niria 18.00-20.30 uur – Vanavond zal het debat Politiek en TechNeem contact op met Hennie de Ruyter of niek plaatsvinden in het Kivi met Mireille van Ginkel voor nadere informatie Niria gebouw, Prinsessegracht 23, Den Haag. De toekomst van het techniekonderwijs en het the Front Office or by phone: Students rapport Veerman staan cen015-2788004. For an initial traal. Oo Karel Luyben, rector appointment with one of the International Student magnificus van de TU Delft, student psychologists you Chaplaincy zal een bijdrage leveren aan should first come to one of Looking for a home away from het debat. Aanmelden kan via the open office hours: every home, trying to make new boukebosgraaf day from 11.30-12.30 hrs. The friends, interested in intercul-

Announcements

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Alle promoties, intree- en afscheidsredes genoemd in deze agenda vinden, tenzij anders vermeld, plaats in de Aula van de TU, Mekelweg 5, Delft.

tural and interfaith activities, needing some inner peace, searching for more than academic challenges? Check the website of the International Student Chaplaincy, www. iscnetherlands.nl, to learn about their wide range offer.

open office hours of the Student counselors are on Tuesdays from 11.30-12.30 hrs and the Career counselors are on Tuesdays and Thursdays from 11.30-12.30 hrs. More information on www.studentandcareersupport.tudelft.nl or http:// careercentre.tudelft.nl.

Student and Career Support The student psychologists and the central student and careers counselors are located at Jaffalaan 9A. There is some English career information and a vacancy wall in the information centre. Office hours: Monday-Friday from 9.00-17.00 hrs. You can direct your inquiries or make an appointment at

International Office The International Office, Jaffalaan 9a/visitor’s entrance at Mekelweg, office opening times Monday to Friday 9.00–17.00 hrs. Appointments and enquiries can be made by email: [email protected] or by phone: 015-2788012.

Minimaatjes AC-HOP de vakbond voor Universiteitspersoneel. Voor informatie kijk dan op www. AC-HOP.nl. Stichting Delftse Natuurwacht zoekt vrijwilligers voor het begeleiden van activiteiten met kinderen van 8-14 jaar. www.natuurwacht.nl, 0152783086 of j.f.m.molenbroek@ tudelft.nl.

Spelregels minimaatjes. Minimaatjes zijn niet toegankelijk voor het bedrijfsleven. Voor commerciële aanbiedingen en advertenties: H&J Uitgevers (adres in colofon). Minimaatjes zijn maximaal 200 tekens lang. Inleveren vóór vrijdag 14.00 uur via e-mailadres [email protected].

Aankondigingen Officieel Bekendmaking Het College van Bestuur van de Technische Universiteit Delft heeft in zijn vergadering van 5 april 2011 de volgende regeling vastgesteld: Regeling melding onregelmatigheden Technische Universiteit Delft (klokkenluidersregeling) Deze regeling is wenselijk is in het kader van goed bestuur en een integere organisatie. Daarbinnen past het vaststellen van gedragscodes, met als sluitstuk een melding- of klachtenregeling als de onderhavige De regeling maakt het mogelijk dat eventuele onregelmatigheden of misstanden veilig binnen de organisatie aan de orde kunnen worden gesteld en door de organisatie kunnen worden opgelost. Het melden van onregelmatigheden door werknemers wordt aangeduid als ‘klokkenluiden’. Voorzien is in een rechtsbescherming van de klokkenluider.

De regeling treedt in werking met ingang van de eerste dag na de datum van uitgifte van deze Delta, waarin kennisgeving wordt gedaan van de regeling.

Deze regeling ligt tot twee maanden na heden ter inzage bij de afdelingen P&O van de beheerseenheden. De regeling wordt geplaatst op de website van de TU Delft. D.J. van den Berg Voorzitter

Algemeen Schrijfwedstrijd ‘Religie: weg van het midden?’ Gaat het in de religie om een leven in balans, het bewandelen van ‘de weg van het midden’ of moeten we juist het radicale pad kiezen? Dat is het onderwerp van de VolZin-opinieprijs 2011. De schrijfwedstrijd staat open voor alle leeftijden. Schrijf een persoonlijk getoonzet essay of betoog van maximaal 1700 woorden. Inzending kan tot 1 juli, via e-mail aan: [email protected], in Word, o.v.v ‘opinie-prijs’ en personalia. Inzenders dingen mee naar een eerste, tweede en derde prijs van 1000, 500 en 300 euro en publicatie in VolZin.

Studenten Interactief kunstproject Kadmium zoekt vier TUstudenten die samen met vier

kunstacademie studenten samenwerken aan interactieve installaties met een 3-weekse expositie. De studenten worden begeleid door interactie-goeroe Mathijs Stegink en conceptbewaker Joubin Zargarbashi. De workshops vinden plaats op maandag en vrijdag tussen 15.00–17.00 uur van 30 mei t/m 19 juni. Naast de workshops kunnen de studenten in hun eigen tijd in Kadmium werken aan het project. De expositie staat van 20 juni t/m 10 juli in Kadmium. Deelnamekosten voor het gehele project bedragen 25 euro. Inschrijven kan via [email protected]. London Banking Tour De Financiele Studievereniging Amsterdam zal in september wederom naar London gaan om een aantal grote banken te bezoeken met 24 ambitieuze studenten. Je kunt je nu inschrijven op www.londonbankingtour.nl. Endeavour Awards De Endeavour Awards biedt studentende mogelijkheid om te studeren, onderzoek te doen en zich professioneel te ontwikkelen in Australië. De inschrijving sluit op 30 juni. Zie www.study-in-australia. org/netherlands/scholarships/

voor meer informatie. Student and Career Support Student and Career Support is een onderdeel van de dienst Onderwijs en Studentenzaken. Het omvat de diensten van de studentendecanen, de studentenpsychologen, en het Career Centre met studiekeuzeadviseurs en loopbaanadviseurs en het informatiecentrum. Het informatiecentrum in de hal op de begane grond is geopend op werkdagen van 9.00–17.00 uur. Er is documentatie beschikbaar over onder andere WO- en HBOopleidingen, arbeidsmarkt, studie- en beroepskeuze, buitenlandse studies, en promoveren. Ook is er een vacaturewand. Bij de balie of telefonisch kun je afspraken maken met een van de medewerkers. Voor de studentenpsychologen geldt dat het eerste contact loopt via het inloopspreekuur dagelijks van 11.30-12.30 uur. De studentendecanen houden een inloopspreekuur op dinsdag van 11.30-12.30 uur, de loopbaanadviseurs en de studiekeuzeadviseur houden een inloopspreekuur op dinsdag en donderdag van 11.30-12.30 uur.

Bezoekadres: Jaffalaan 9a (ingang Mekelweg); tel. 015-

2788004. E-mail: [email protected]; [email protected]; [email protected]. Website: www.studentandcareersupport.tudelft.nl; http:// careercentre.tudelft.nl. Online huurprijs check Is jouw huurprijs redelijk? Check www.huurcommissie. nl voor meer informatie en om helderheid te krijgen over huren en geschillen tussen huurder en verhuurder. International Office Het International Office, Jaffalaan 9a, is op werkdagen geopend van 9.00-17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch (015-2788012) een afspraak maken. Studium Generale Het bureau Studium Generale, Jaffalaan 5, is van maandag t/m donderdag geopend van 9.00–17.00 uur. Je kunt ook vragen stellen via [email protected] of telefonisch een afspraak maken via 015-2783258.

Delta Inleveren kopij Bijdragen van faculteiten, diensten en overigen voor de rubriek 'Agenda' in Delta ontvangt de redactie graag per e-mail: delta@tudelft. nl. Bijdragen dienen zo beknopt mogelijk te zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om in te korten. Aanleveren vóór vrijdag 14.00 uur.

Pagi

DELTA. 16 19-05-2011

mededelingen/opinie

Eindelijk echt

tijd

gevonden

15

Troetelwetenschapper met zwarte band Peter Buwalda schreef met het indrukwekkende ‘Bonita Avenue’ een van de beste romans van de afgelopen jaren. Zijn debuutroman speelt zich grotendeels af rond de fictieve Twentse Tubantia University. Met veel aandacht voor de fascinerende rector magnificus Siem Sigerius en een fotograaf van de universiteitskrant.

lands Maandblad en was redacteur bij verschillende uitgeverijen. Rector Sigerius is het meest spraakmakend personage van de roman. Buwalda omschrijft hem als ‘nationale troetelwetenschapper’. Sigerius schuift aan bij talkshows en legt op een heldere manier enthousiast uit hoe interessant de bètawetenschappen zijn. Een soort Robbert Dijkgraaf met zwarte band dus. Sigerius verwerft faam dankzij zijn doorbraak in de zogenaamde knot theorie, die

Bloemkooloren – dat zijn oren die je moet verdienen

Robert Visscher Buddy Netwerk zet zich in voor mensen met een ernstige, chronische en/of levensbedreigende ziekte, zoals kanker, MS of Hart-en Vaatziekten. De impact van de ziekte op iemands sociale en emotionele leven is groot, soms te groot. Word nu buddy en vergroot de wereld van een ander en ook die van jezelf. Simpelweg door er eens per week een paar uur voor de ander te zijn.

Word ook buddy ! www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500

Als een typische rector magnificus van een universiteit ziet wiskundige Siem Sigerius er niet uit. Het is een bonkige man met ‘bloemkooloren’ – dat zijn oren die je moet verdienen. Ze lijken namelijk op bloemkolen doordat er zo vaak een judopak langs is geschuurd. Met dat schitterende beeld begint de debuutroman ‘Bonita Avenue’ van Peter Buwalda. Hij schreef verhalen en essays voor onder meer Vrij Nederland en Hol-

Complement your bachelor in any discipline with a Master at Rotterdam School of Management, Erasmus University

GENERAL MANAGEMENT PROGRAMME THE BRIDGE TO A BUSINESS CAREER

PUBLIC AND PRIVATE SECTOR EMPLOYERS VALUE A COMBINATION OF DISCIPLINARY KNOWLEDGE AND PRACTICAL BUSINESS SKILLS Our foundation year programme, combined with one of our MSc programmes will allow you to: Complement bachelor knowledge with an advanced degree in management Cover key management issues in international business Develop your managerial skills Open doors to improved career opportunities Study alongside students from a variety of disciplinary and international backgrounds for a highly relevant MSc degree from one of Europe's top ten business schools.

WWW.RSM.NL/GM

ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY

gebruikt kan worden voor ‘de ontrafeling van de structuur van plasticpolymeren, voor DNA-onderzoek, voor de snaartheorie, ook wel: de theorie van het al’. Hij wordt na een verblijf aan Berkeley, waar de familie aan Bonita Avenue woonde, hoogleraar wiskunde aan Tubantia University - ‘de Twentse campusuniversiteit’. De roman begint als Sigerius’ dochter Joni voor het eerst vriendje Aaron Bever mee naar huis neemt. Aaron is fotograaf van de universiteits-

krant Tubantia Weekly. Hij had even daarvoor Sigerius, die op een stropdas na naakt was, op de foto gezet. De afbeelding haalde de landelijke kranten en werd zelfs in Duitsland en Griekenland gedrukt. Aaron verafgood vanaf dag één de wetenschapper met de bloemkooloren en doet er alles aan bij hem in een goed blaadje te komen. Teveel van het ingenieuze plot uitleggen, zou het leesplezier van deze schitterende roman verstieren. Het volstaat om te vermelden dat Tubantia University, duidelijk geïnspireerd op de Universiteit Twente, de vuurwerkramp in Enschede en de opkomst van nieuwe media een grote rol spelen in het boek. Morele afwegingen van de personages zijn bij alle gebeurtenissen steeds essentieel. Buwalda slaagt er in om op zeer overtuigende manier de verschillende onderwerpen en verhaallijnen met elkaar te verweven, die op verschillende momenten en plekken plaats vinden. Hij doseert precies goed. Iets dat maar heel weinig debutanten lukt, maar Buwalda slaagt met vlag en wimpel. Het vuistdikke boek telt bijna 550 pagina’s. Teveel voor de meeste debutanten. Niet voor Buwalda. Hij komt er niet alleen mee weg, maar levert

een puike prestatie met dit boek vol fascinerende ontwikkelingen, mooie zinnen en rake typeringen.

Peter Buwalda, ‘Bonita Avenue’, De Bezige Bij, 543p. 19,90 euro

Grens van de mens verkend Hoogleraar Peter-Paul Verbeek schreef een inzichtelijk boek hoe de technologie onze ideeën over het mens zijn beïnvloedt. Christian Jongeneel Zijn meest intrigerende voorbeeld geeft prof.dr. PeterPaul Verbeek, hoogleraar aan de Universiteit Twente met een tweede aanstelling in Delft, meteen weg in de inleiding van zijn boek ‘De grens van de mens’. Het gaat over een man met zware symptomen van Parkinson. Om die de baas te worden krijgt hij een hersenimplantaat. Het werkt goed. Er is echter een bijwerking, die zich op de wat langere termijn manifesteert: zijn gedrag verandert. Hij knoopt een relatie aan met een getrouwde vrouw, koopt dure auto’s en doet allerlei andere dingen die een mens onderneemt als zijn remmingen wegvallen. Zijn naaste omgeving herkent hem niet meer, maar zelf ziet hij het probleem niet. Tot het implantaat om medische redenen uitgezet moet worden. Dan schaamt zich voor wat hij allemaal gedaan heeft. Hij kiest ervoor het apparaat weer aan te laten zetten, maar zich op te laten nemen in een inrichting, die hem van misdragingen weerhoudt. Allerlei andere voorbeelden passeren de revue, terwijl

Hij knoopt een relatie aan met een getrouwde vrouw en koopt dure auto’s Verbeek de vervagende grens tussen mens en technologie aan een filosofische analyse onderwerpt. Op de uitersten zitten twee scholen van denkers. De ene groep, de bioconservatieven, vindt dat de mens paal en perk moet stellen aan de toepassing van technologie die ingrijpt in de menselijke natuur (wat dat ook precies moge zijn). De andere groep, de transhumanisten, vindt juist dat het een plicht is om de mens te verbeteren met technologische middelen. Beide groepen blijven echter in een te beperkt wereldbeeld hangen, betoogt Verbeek. Ze houden vast aan de klassieke scheiding tussen subject en object. Techniek en mens zijn separate zaken en de technologie grijpt in op de mens. Het verschil zit erin dat de bioconservatieven die ingreep wantrouwen, terwijl de transhumanisten er een blind vertrouwen in hebben. Allebei hebben ze echter een onnodige obsessie voor technologie. In werkelijkheid, stelt Verbeek, zijn mens en technologie zo met elkaar verweven dat je hun ontwikkeling niet los

van elkaar kunt zien. Of technische ingrepen goed of slecht zijn voor de mens, is de verkeerde ethische vraag. Het gaat erom wat de mens van zijn met de technologie verweven bestaan wil maken. In feite zegt Verbeek: mensen moeten zich eerst en vooral afvragen wat voor leven zij willen leiden en pas daarna kijken welke rol technologie daarin kan spelen. Het is een heldere conclusie van een helder betoog, al zit er wel een beetje een golfbeweging in het boek. Het begint praktisch, duikt dan de diepte van het filosofische debat in (met de nodige name dropping), om vervolgens weer terug te keren naar de praktijk. Dat maakt het boek echter niet minder leesbaar.

Peter-Paul Verbeek, ‘De grens van de mens’, Lemniscaat, pp. 144, 19,95 euro.

DELTA. 16 19-05-2011

lifestyle

16

MEREL SEGERS

Print failure

de Huisjongste front office Henk van Oosten (61) werkt al een jaar of twintig bij de groenvoorziening van de TU Delft. Hij werkt meestal in de buurt van het sportcentrum. Vandaag houdt hij zich bezig met papier en blik ruimen, hockeyvelden schoonvegen en klimplanten opbinden. Op het moment werkt hij halve dagen, omdat hij net een nieuwe heup heeft. Vanaf eind mei kan hij weer vol aan de bak. (Foto: Sam Rentmeester/FMAX)

Ik ben niet dom. Althans, dat zou je zeggen. Ik studeer namelijk aan de TU Delft, zelfs al een tijdje en redelijk succesvol. Maar toch zijn er dingen die mijn pet te boven gaan. Het is een prachtige woensdagmiddag. Buiten schijnt de zon. En waar zit ik? Binnen, achter mijn laptop. Mijn missie: drie A4tjes printen. Drie A4tjes klinkt onschuldig, maar dat is het zeker niet. Ik neem namelijk een cruciale beslissing: deze keer print ik vanaf mijn laptop. Dit kon ik vroeger ook, ik had toen zelfs drie prachtprinters tot mijn beschikking. Maar op een boze dag veranderde ik mijn NetID en hiermee verdween mijn printmacht ook. Gelukkig heb ik de TU Delft printhandleiding, hiermee moet ik het klusje snel kunnen klaren... Wie leest de eerste paar regels van een handleiding? Ik vroeger niet, maar na urenlang geklooi in Firefox heb ik mijn les geleerd. Ik lees: ‘Belangrijk, gebruik bij deze handleiding alléén Internet Explorer’. Voor types als ik mag deze informatie rood en vetgedrukt worden. Vandaag een beter begin, ik open Explorer en ga

naar webprint. Het is tijd voor de grote gok, waar zit ik? Mijn gebouw heet blijkbaar ‘Gebouw 22, Lorentzweg 1, technische natuurkunde’. Dit is natuurlijk geen logische manier om een gebouw aan te geven. Ik log in en klik op ‘wachtwoord onthouden’, een essentiële stap volgens de handleiding, en maak verbinding met de uitverkoren printer: A201. Jammer genoeg blijkt mijn wachtwoord niet te onthouden, ik typ het vervolgens tien keer in (mijn goed beveiligde twintig tekens lange wachtwoord met hoofdletters, tekens én cijfers). De vicieuze cirkel begint, ‘connect, typ wachtwoord tien keer, installatie mislukt – connect, typ wachtwoord tien keer, installatie mislukt – connect, …’ Lieve mensen die snappen hoe je een printer installeert. Doe de wereld een plezier, stap af op diep zuchtende en hulpeloos uitziende personen achter laptops en doe je geweldige ding. Voor mij is het nu te laat, ik loop naar een TU-computer en print mijn drie A4tjes. De zon schijnt al lang niet meer.

tekentafeltalenten

Opklimmen is een peulenschil Vakantie in aantocht en mooi weer; hoog tijd om je tuin of balkon te pimpen met wat klimplanten. Maar wat een hels karwei om ze op te binden! Niet met de kam-bandjes van IO-student Marieke Maas. Nou dacht jij misschien dat je moe werd van het lospeuteren van de vastgeniete plasticjes die je klimplantjes aan hun tijdelijke bamboestokjes binden. Dat alleen jij vervolgens een punthoofd krijgt van het priegelen met nieuw opbinddraad om ze vast te maken aan de pergola of schutting. Maar in de gemiddelde klimplantkwekerij is het pas echt afzien. Daar werkt het personeel met loeizware nietapparaten om de zes tot zeven plasticjes per plantje vast te zetten – keer zo’n 200 duizend plantjes. “Dat lukt het eerste uur van de dag, maar in de overige zeven is dat werk niet op te brengen”, ontdekte Marieke Maas (21) voor haar IObachelor-eindproject. Medewerkers in die kwekerijen krijgen last van hun gewrichten

Biologisch afbreekbaar en met één handbeweging eindeloos te hergebruiken. Kwekerijen mogen blij zijn met de kam-bandjes van IO’er Marieke Maas. (Foto: Hans Stakelbeek/FMAX)

en worden er in de loop van de dag niet productiever op. Tja, dát levert weer minder geld op. En dat terwijl die kwekerijen al zoveel kosten maken, alleen al door het afval dat ze produceren. “Over groenafval hoeven ze geen belasting te betalen”, weet de student. “Maar over restafval wel.” En dat is met al die opbindplasticjes en niet-

jes een indrukwekkende berg. Het was niet helemaal toevallig dat Natural Plastics, voor wie Maas haar eindopdracht ontwierp, al in de groenhoek zat. “Het bedrijf heeft een speciale duurzame kunststof ontworpen, die honderd procent biologisch afbreekbaar is. Alleen: het heeft nog geen producten. Toen ik ontdekte dat klimplantkwekerijen

veel kunststof gebruiken, had ik mijn doelgroep snel gevonden.” Door de opbindbandjes biologisch afbreekbaar te maken, loste ze het dure afvalprobleem van kwekerijen op, maar ook nog eens het ergonomische probleem van de medewerkers. Maas: “Mijn zogenaamde kam-bandjes zitten al vast aan de opbindstokjes. Die hoeven de kwekers alleen maar om het plantje heen te trekken, en vervolgens krullen de bandjes vanzelf weer terug om het stokje. Eigenlijk net zo’n systeem als de ringbandjes waarmee je je verslagen op de TU inbindt.” Ze sloeg meteen een derde vlieg in die klap: “Consumenten kunnen de bandjes in hun eigen tuin hergebruiken om de planten op te binden, op dezelfde gebruiksvriendelijke manier. Na verloop van tijd vergaan de bandjes gewoon, en zitten de planten stevig vast.” Het bedrijf stond nog net niet te juichen. Haar begeleiders waren iets gematigder en gaven haar een zeven. “Dat waren nog negens in de ideeënfase, maar ik ben niet zo goed in verslagen schrijven”, lacht ze. “Jammer dan: ze hebben wel mooi míjn product uitgekozen om door te ontwikkelen. Daar ben ik zo trots op!” (JH)

kriep