Risico’s melden in de Verwijsindex Hoe werkt dat? Verwijsindex Regio Nijmegen voor jeugdigen van 0-23 jaar
Risico’s melden in de Verwijsindex, hoe werkt dat? Met de meeste kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar in de regio Nijmegen gaat het gelukkig goed. Maar soms hebben zij wat extra hulp van de zorgcoördinator in het onderwijs, hulpverleners, begeleiders, jongerenwerkers en andere ‘professionals’ op het gebied van onderwijs, zorg en welzijn nodig. Zij kunnen dan met meerdere personen en instellingen te maken krijgen. Om de hulp en zorg beter op elkaar af te stemmen, vindt de gemeente het belangrijk dat professionals van elkaar weten dat ze betrokken zijn bij een jeugdige en dat ze contact met elkaar kunnen opnemen. De gemeenten in de regio Nijmegen hebben zich daarom aangesloten bij de landelijke Verwijsindex voor risico’s bij 0- tot 23-jarigen.
De Verwijsindex voor 0- tot 23-jarigen in de regio Nijmegen In dit digitale systeem kunnen professionals melden dat zij zich zorgen maken over een kind of jongere. Als meerdere professionals zo’n signaal afgeven, dan is er sprake van een ‘match’ en krijgen ze elkaars contactgegevens. Zo kunnen zij overleggen hoe ze het kind samen sneller en beter kunnen helpen. Ook andere gemeenten in het land maken gebruik van een verwijsindex. Met een signaal over een jeugdige in de Verwijsindex kunnen problemen vroegtijdig worden gesignaleerd en kan een adequate, gezamenlijke aanpak worden opgesteld. Doel is om de lichamelijke, psychische, sociale en cognitieve ontwikkeling van de jeugdige te bevorderen en maatschappelijke uitval of instroom in het criminele circuit te voorkomen en beperken. Bovendien levert het systeem informatie voor procesbewaking, toezicht, preventie en trends. In de Verwijsindex voor de regio Nijmegen worden alle signalen over kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar uit de gemeenten Nijmegen, Wijchen, Beuningen, Druten, West Maas en Waal, Heumen, Groesbeek, Ubbergen en Millingen aan de Rijn gedurende maximaal twee jaar opgeslagen.
Een signaal afgeven U geeft een signaal af in de Verwijsindex als u problemen bij een jeugdige constateert (of vermoedt) die de ont wikkeling tot een gezonde, zelfstandige volwassene in de weg kunnen staan. Er kunnen veel verschillende redenen zijn voor een melding in Verwijsindex, zoals woonomstandigheden, geldproblemen, drugsgebruik, depressiviteit, een ver slaving, problemen in het gezin, spijbelen, gedragsproblemen, criminaliteit, verkeerde vrienden of pesten.
De wet noemt de volgende risico’s: A De jeugdige staat bloot aan geestelijk of lichamelijk geweld, enige andere vernederende behandeling of verwaarlozing; B De jeugdige heeft meer of andere dan bij zijn leeftijd normaliter voorkomende psychische problemen, waaronder verslaving aan alcohol, drugs of kansspelen; C De jeugdige heeft meer of andere dan bij zijn leeftijd normaliter voorkomende opgroei- of opvoedingsproblemen; D De jeugdige is minderjarig, en moeder of zwanger; E De jeugdige verzuimt veelvuldig van school of andere onderwijsinstelling, dan wel verlaat die voortijdig of dreigt die voortijdig te verlaten;
F De jeugdige is niet gemotiveerd om door legale arbeid in zijn levensonderhoud te voorzien; G De jeugdige heeft meer of anders dan bij zijn leeftijd normaliter voorkomende financiële problemen; H De jeugdige heeft geen vaste woonof verblijfplaats; I De jeugdige is een gevaar voor anderen door lichamelijk of geestelijk geweld of ander intimiderend gedrag; J De jeugdige laat zich in met activiteiten die strafbaar zijn gesteld; K De ouders of andere verzorgers van de jeugdige schieten tekort in de verzorging op opvoeding van de jeugdige.
Deze risico’s zijn nader uitgewerkt in de landelijke meldcriteria (zie ook www.meldcriteria.nl). Als u zich zorgen maakt over een van uw jeugdige cliënten, bespreek dan met een meldingsbevoegde in uw organisatie of en hoe u dit kunt melden in de Verwijsindex.
Wat staat er in de Verwijsindex? In de Verwijsindex wordt alleen gemeld om wie het gaat: de naam van de jeugdige, adresgegevens, geslacht en geboortedatum. De reden waarom de professional zich zorgen maakt, staat er niet bij. De professional die een melding doet, noteert de melding en zijn redenen daarvoor (de problematiek en de diagnose) wél in zijn cliëntdossier of het digitale dossier jeugdgezondheidszorg (EKD). De naam en contactgegevens van de meldende professional worden ook opgenomen in het systeem, zodat die bij een match aan andere professionals kunnen worden verstrekt.
Een signaal in de Verwijsindex: en dan? De ideale situatie is dat de professional eerst een gesprek voert met de ouders en/of het kind, waarin hij vertelt dat hij een signaal gaat afgeven. De meldingsbevoegde van uw organisatie stuurt na de melding altijd een brief naar de ouders, verzorgers of voogd van een jeugdige onder de 16 jaar over de melding in de Verwijsindex. Ouders van jongeren van 16 jaar of ouder hoeven niet geïnformeerd te worden, een gesprek met de jongere zelf is voor de wet voldoende. In dat gesprek wordt informatie verstrekt over het doel en de werkwijze van de Verwijsindex en de rechten die de jeugdige en zijn wettelijke vertegenwoordiger hebben.
Er zijn informatiefolders voor ouders/ verzorgers/voogden en voor jeugdigen vanaf 12 jaar beschikbaar over de Verwijsindex in de regio Nijmegen. Er kunnen zwaarwegende redenen zijn waardoor berichtgeving over de melding op dat moment niet in het belang van het kind is. De meldingsbevoegde overlegt in dat geval eerst met de instantiecoördinator en maakt in een aantekening in het dossier waarin hij de reden aangeeft waarom de ouders en/of jeugdige nog niet over de melding geïnformeerd worden.
Pas als er een tweede signaal over een jeugdige (door een andere persoon of instelling) in de Verwijsindex wordt afgegeven, krijgen de melders hiervan via e-mail een bericht met elkaars contactgegevens (dit wordt een ‘match’ genoemd).
Samenwerking in de hulpen zorgverlening Los van de melding zal de professional de jeugdige (blijven) helpen of begeleiden, als dat nodig is. Als twee of meer meldingsbevoegden een melding over het betreffende kind hebben gedaan, krijgen zij van de Verwijsindex elkaars contactgegevens en nemen ze zo snel mogelijk en uiterlijk binnen 2 weken contact met elkaar op. Ze benoemen dan een casusregisseur. Indien hulpverleners het noodzakelijk achten dat dossierinformatie wordt uitgewisseld, vraagt de casusregisseur in principe vooraf toestemming aan de ouders (of aan de jongere zelf, als die 16 jaar of ouder is). Hulpverleners taxeren samen de risico’s en problemen en overleggen welke aanpak nodig is. Ook spreken zij af hoe ze daarin gaan samenwerken en hoe zij elkaar op de hoogte houden van de voortgang van hun inter venties. De casusregisseur nodigt de ouders en/of het kind uit voor een gesprek over het vervolg van het hulpverleningstraject.
Bescherming persoonsgegevens Elke instelling heeft slechts één of een paar medewerkers aangewezen die signalen in de Verwijsindex mogen invoeren. Zij kunnen niet vrij in het systeem zoeken naar informatie over personen. De reden waarom hulpverleners of begeleiders zich zorgen maken over een jeugdige staat ook niet in de Verwijsindex vermeld. Persoonsgegevens worden – indien noodzakelijk – alleen verstrekt aan de hulpverleners die zelf een signaal over de jeugdige hebben afgegeven.
Vanzelfsprekend moet zorgvuldig en vertrouwelijk met die informatie worden omgegaan. Het gebruik van de Verwijsindex voldoet aan de Wet bescherming persoonsgegevens en de Verwijsindex is goed beveiligd. Als de hulpverleners het nodig vinden om hun dossierinformatie over een jeugdige uit te wisselen, vragen ze hiervoor in principe eerst toestemming aan de ouders. Aan jongeren van 16 jaar of ouder moet zelf toestemming worden gevraagd.
Rechten van kind en ouder Als ouders de gegevens in de Verwijsindex willen inzien, of bezwaar hebben tegen de melding, dan kunnen ze een brief schrijven aan het college van burgemeester en wethouders van hun woonplaats. Kinderen van 12 tot en met 15 jaar oud moeten de brief medeondertekenen. Jongeren van 16 en ouder mogen dit volgens de wet zelf regelen.
Heeft u vragen? Heeft u vragen over de werkwijze en meldingscriteria van de Verwijsindex? Wendt u zich dan tot de meldingsbevoegde in uw organisatie.
Wie zijn aangesloten bij de Verwijsindex? In de regio Nijmegen zijn de volgende organisaties en instellingen aangesloten bij de Verwijsindex:
In de toekomst zullen meer organisaties zich aansluiten.
Dit is een gezamenlijke uitgave van de gemeenten in de regio Nijmegen: Nijmegen, Wijchen, Beuningen, Druten, West Maas en Waal, Heumen, Groesbeek, Ubbergen en Millingen aan de Rijn (2009).
ontwerp Deel 2 ontwerpers, Nijmegen • Druk Drukkerij VDA, Apeldoorn
kinderopvang en peuterspeelzaalwerk • scholen voor primair onderwijs • scholen voor voortgezet onderwijs • ROC Nijmegen • GGD regio Nijmegen • Bureau Jeugdzorg • NIM • welzijnsinstellingen (o.a. Tandem, Het Inter-Lokaal) • MEE Gelderse Poort • Iriszorg • HALT • Politie Gelderland Zuid • gemeentelijke afdelingen (Regionaal Jongerenloket en Leerplichtzaken).
