Verwijsindex in Gelderland
'onder GLD.producten'
Rapportage invoering verwijsindex
Preventie
Jeugdzorg Nazorg
Big Brother of grote broer? De Verwijsindex is een digitaal instrument dat een bijdrage kan leveren aan een goede samenwerking tussen alle professionals die met jongeren werken. Maar hoe verfijnd de techniek ook mag zijn, het is en blijft
mensenwerk. Het systeem zelf doet niets als de mensen, de professionals, er niet mee werken. In dat opzicht
lijkt het wel op het jeugdige brein: een borrelend vat vol potentie, maar als er niemand is die de mogelijkheden ziet, raakt en stimuleert, kunnen de potenties verzinken in onmacht.
Een belangrijke voorwaarde voor een goed werkende verwijsindex in de Provincie Gelderland was dat er één
systeem zou komen, zodat er binnen de techniek in elk geval géén communicatieproblemen zouden optreden. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Verwijsindex en, zoals dat gaat in de wereld der techniek, dan
komen er al snel verschillende bedrijven met verschillende systemen aan de gemeentelijke poorten. Terwijl werken met diverse systemen nou net de meerwaarde van het idee onderuit zou halen. Op verzoek van de
gemeenten heeft de provincie daarom de rol op zich genomen om te werken aan afstemming zodat er één systeem voor alle Gelderse gemeenten gekozen zou worden. En met succes.
Het systeem is er; aan de techniek zal het niet liggen. Nu komt het op de mensen aan en hun kwaliteiten
en betrokkenheid. Jongeren leven al heel lang niet meer zo lokaal en regionaal als wijzelf misschien deden.
Maar hoewel hun wereld groter is dan de mijne in mijn jeugd, is hun leven zeker niet gemakkelijker. Daarom kunnen zij nog wel een Grote Broer gebruiken die een oogje in het zeil houdt, al is het maar digitaal. Hans Esmeijer Gedeputeerde Jeugd & Gezin provincie Gelderland
1
De verwijsindex in Gelderland
‘Meer kinderen beter helpen...’ 2
De verwijsindex in Gelderland
De verwijsindex in Gelderland Samenwerking en coördinatie van zorg: daar gaat het om in het zorgaanbod aan jeugdigen. Sinds januari 2010 zijn alle regio’s in Gelderland aangesloten op de verwijsindex. Dat is een digitaal instrument dat
professionals helpt samen te werken om zo de zorg voor de jeugdige beter te coördineren. Door het gebruik van de verwijsindex kunnen professionals goede zorg leveren aan kinderen met problemen die hun ontwikkeling tot gezonde, zelfstandige en gelukkige volwassenen in de weg staan.
Hoe is de implementatie van de verwijsindex in Gelderland verlopen? Hoe ziet de verwijsindex er per regio uit? Wat moet er nog gebeuren om met de verwijsindex een sluitend zorgaanbod te realiseren? U leest de
antwoorden op deze drie vragen in de drie delen van deze rapportage: ‘Terugblik’, ‘Het nu’, en ‘Vooruitblik’.
De verwijsindex: melden en matchen De verwijsindex brengt risicomeldingen van professionals, zowel binnen gemeenten als over gemeentegrenzen heen, bij elkaar en informeert professionals onderling over hun betrokkenheid bij een jeugdige. Dankzij de verwijsindex blijft elke jeugdige in beeld en kunnen professionals elkaar informeren en hun activiteiten op elkaar afstemmen. Professionals uit het hele land kunnen in de verwijsindex melden DAT zij zich zorgen maken over een kind of jongere. Een melding in de verwijsindex bestaat uit de datum van de melding, de identificatiegegevens van de jongere (BSN) en de contactgegevens van de meldende instantie. Details over de zorgen (WAT) worden niet opgeslagen: die informatie blijft in het dossier van de betreffende professional. Wanneer een andere professional ook een melding heeft gedaan is er sprake van een ‘match’. Bij een match krijgen alle betrokken professionals een bericht met het verzoek contact met elkaar op te nemen om de zorg en hulp af te stemmen. Soms is dat eenvoudig en worden direct afspraken gemaakt, soms is het ingewikkeld omdat geconstateerd wordt dat een derde instantie betrokken moet worden of dat coördinatie nodig is. Het is ook mogelijk dat een professional een melding doet, maar dat er geen match ontstaat. Dit is ook een belangrijk signaal. Voor de professional kan dit namelijk aanleiding zijn om contact op te nemen met het betreffende gezin, met Bureau Jeugdzorg of, bij ernstiger zorgen, met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) van Bureau Jeugdzorg.
3
De verwijsindex in Gelderland
Terugblik: bouwen aan één meldsysteem Alle Gelderse regio’s zijn begin 2010 gestart met het gebruik van de verwijsindex. Een mijlpaal, waar de Gelderse gemeenten, de regio’s, (zorg)instellingen en de provincie Gelderland gezamenlijk naartoe hebben gewerkt. Wat ging er aan de implementatie vooraf?
De basis: Wet op de jeugdzorg In 2009 heeft het Ministerie van Jeugd en Gezin de procedure in gang gezet om de wettelijke basis voor de
verwijsindex te borgen. Deze basis ligt in een wijziging van de Wet op de jeugdzorg. Gemeenten krijgen door deze wijziging de taak de coördinatie van zorg te regelen, daarbij ondersteund door de verwijsindex.
In augustus 2009 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de wetswijziging, begin februari 2010 heeft ook de Eerste Kamer hiermee ingestemd.
Net als het Ministerie van Jeugd en Gezin onderschrijft de provincie Gelderland het belang van samenwerking in de jeugdketen en de rol van de verwijsindex daarbij. Daarnaast heeft de provincie ook een rol en taak bij de
samenwerking in de jeugdketen vanwege haar betrokkenheid bij Bureau Jeugdzorg. Dit is allemaal vastgelegd in het Provinciaal Beleidskader Jeugd 2009-2012 “Wie de jeugd heeft ...” en met gemeenten zijn hierover afspraken gemaakt in de regionale convenanten Jeugdzorg-Jeugdbeleid.
Eén systeem: het is gelukt! De provincie Gelderland heeft een krachtige bijdrage
ligt de weg open om effectiever samen te werken
geleverd aan de implementatie van de verwijsindex door
rondom risicojongeren. Daarmee is de verwijsindex
tijdige coördinatie tussen de regio’s en gemeenten te
een belangrijk hulpmiddel bij het verder ontwikkelen
faciliteren. Deze verbindende rol van de provincie heeft
van coördinatie van zorg. Het blijft van belang dat het
geresulteerd in harmonisatie van het gemeentelijk beleid
daadwerkelijk gebruik van de verwijsindex (ook in de
rond risicosignalering. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar
toekomst) goed wordt begeleid en ‘’gemonitord”. Dit
geworden in de keuze van de gemeenten voor één lokaal
vergt nog de nodige trainings- en opleidingsinspanning
signaleringssysteem en in de afspraken die op provinciaal
en periodieke afstemming tussen de gemeentelijke
niveau gemaakt zijn met bovenlokale partijen. De
beleidsambtenaren. De primaire verantwoordelijkheid
provinciaal coördinator en de regionale projectleiders
om deze ontwikkeling te blijven stimuleren ligt bij de
hebben met de gemeenten en de instellingen hard
gemeenten, maar een goed samenspel met de provincie
gewerkt om de aansluiting van alle Gelderse gemeenten
zou ook naar de toekomst toe een belangrijke optie
op de landelijke verwijsindex per januari 2010 te
kunnen zijn.
realiseren – en dat is gelukt. In enkele regio’s wordt nu zichtbaar dat het gebruik van de verwijsindex na een
Leo Cok
aanloopperiode snel op gang komt.
Landelijk projectadviseur Ministerie Jeugd en Gezin
Nu de implementatie van de verwijsindex is gerealiseerd,
verwijsindex risicojongeren
4
De verwijsindex in Gelderland
Eén systeem voor heel Gelderland Op 15 mei 2008 besloten de Gelderse gemeenten gezamenlijk te kiezen voor één systeem voor de verwijsindex:
Multisignaal. Daarnaast werd ervoor gekozen om de verwijsindex regionaal te implementeren. Dit betekende
dat alle gemeenten binnen de zeven Gelderse jeugdregio’s samen aan de invoering van de verwijsindex zouden gaan werken. Deze aanpak bood, en biedt nog steeds, veel voordelen. Doordat er één systeem is, is het voor medewerkers van provinciale zorgaanbieders prettig dat zij, onafhankelijk van de regio, overal op dezelfde
wijze werken. Ook leerden de gemeenten onderling veel van elkaar doordat ze gezamenlijk optrokken bij de
implementatie van het systeem. Tegelijkertijd maakt de regionale invoering het mogelijk om recht te doen aan regionale verschillen: de regio’s in Gelderland kennen immers elk hun eigen karakter en geschiedenis, ook waar het de organisatie van de zorg betreft.
Optimaal gebruik maken van de voordelen De verwijsindex moet samenwerking tussen
Verder gaat de handleiding in op privacy, regievoering en
professionals bevorderen en vergemakkelijken.
verwijdering van meldingen.
Bureau Jeugdzorg Gelderland (BJzG) onderstreept deze
Om het melden gemakkelijk te maken heeft
doelstelling en wil optimaal gebruik maken van de
Bureau Jeugdzorg Gelderland ervoor gekozen dit
voordelen die de verwijsindex in de dagelijkse praktijk
te automatiseren en te koppelen aan onze eigen
aan professionals kan bieden.
cliëntenregistratie. Zo worden alle cliënten met wie BJzG
BJzG is één van de instellingen die volgens de wet
actief contacten onderhoudt, gemeld in de verwijsindex.
op de jeugdzorg meldingsbevoegd is. Omdat BJzG
Als dit leidt tot een match, wordt BJzG automatisch
provinciebreed werkt, is BJzG als convenantpartij
aangewezen als casusregisseur en neemt een BJzG-
medeondertekenaar van alle regionale convenanten
medewerker contact op met de andere hulpverlener(s).
in de Provincie Gelderland. Daarnaast is het voor BJzG
Hierdoor ontstaat een meer sluitende keten van
noodzakelijk dat er geen verschillen optreden in de wijze
jeugdzorg, kunnen jeugdigen beter gevolgd worden in
waarop en de voorwaarden waaronder BJzG participeert
hun ontwikkeling en maakt BJzG optimaal gebruik van de
in de verwijsindex. Daarom heeft BJzG haar werkwijze
voordelen van de verwijsindex.
en de daarbij horende voorwaarden vastgelegd in een Addendum op ieder regionaal Convenant.
Jos van de Kouterik
Nu de convenanten in de hele provincie zijn ondertekend
Bureau Jeugdzorg Gelderland
start het werken met de verwijsindex. De wijze waarop BJzG provinciebreed gebruik maakt van de verwijsindex is beschreven in een handleiding voor medewerkers. Hierin wordt beschreven welke cliënten BJzG in de verwijsindex meldt, wat de wijze van melden is en wat er van een medewerker wordt verwacht bij een zogenaamde match.
5
De verwijsindex in Gelderland
Implementatie verwijsindex Provincie Gelderland
Oldebroe Elburg
Harderwijk
Nunspeet
Epe
Ermelo Putten Nijkerk
Apeldoorn Barneveld
Scherpenzeel
Regio De Vallei
Ede
- VIVALLEI - 18 november 2009
Rozend
Regio De Vallei
Renkum
Wageningen Culemborg
Geldermalsen
Met Ede als voorloper binnen de regio, tekenden op 18 november 2009 alle gemeenten van De Vallei het convenant. Bijzonder hierbij was de ondertekening door Ziekenhuis Gelderse Vallei: het eerste ziekenhuis in Nederland dat vroegtijdig signalen registreert van jongeren met problemen. 'Daarmee is betere en snelle hulp mogelijk wanneer nodig. Hopelijk is dit voor andere ziekenhuizen en huisartsen een voorbeeld dat goed doet volgen', aldus Rouvoet. Het afgelopen jaar heeft Verwijsindex De Vallei (VIVallei) in het teken gestaan van de pilot basisonderwijs. Daarnaast is veel aandacht geweest voor zorgcoördinatie: hoe organiseren we verbindingen tussen zorg- en adviesteams (ZAT’s), Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) en veiligheidshuizen (VH)? Tot slot heeft De Vallei het voortouw genomen om Bureau Jeugdzorg (BJZ) te ondersteunen bij het realiseren van de koppeling tussen systeem IJ en de verwijsindex.
Lingewaal Zaltbommel
Buren
Neder-Betuwe
Arnhem
Westerv
D
Overbetuwe
Lingewaar Tiel
Neerijnen Maasdriel
Druten
West Maas en Waal
M
Beuningen Nijmegen
Ubberge
Wijchen Heumen
Groesbeek
Regio Rivierenland - VIRR - 27 november 2009 - 19 Instellingen aangesloten
Regio Nijmegen - VIRN - 23 november 2009 - 16 Instellingen aangesloten
Regio Rivierenland
Regio Nijmegen
De regio Rivierenland heeft gekozen voor een invoering van de verwijsindex in combinatie met de invoering van het Elektronisch Kind Dossier (EKD). Ook is de verwijsindex integraal onderdeel van de invoering van CJG’s. De verwijsindex is in de regio positief kritisch ontvangen door managers van instellingen en professionals. De verwijsindex wordt binnen de regio nadrukkelijk gezien als een technisch hulpmiddel met katalyserende werking: de processen rondom zorgcoördinatie worden sluitend gemaakt doordat coördinatoren in de gaten houden of er wel opvolging wordt gegeven aan meldingen. In de regio Rivierenland meldt de politie alleen via zorgmeldingen aan Bureau Jeugdzorg. Signalen van de politie over jeugdigen tussen 18 en 23 jaar gaan hierdoor verloren. De regio heeft de ambitie om huisartsen en GGZ aan te sluiten op de verwijsindex.
Op 23 november 2009 is het convenant in de regio Nijmegen ondertekend, waarna de regio op 11 januari 2010 van start is gegaan met het daadwerkelijke gebruik van de verwijsindex. Bijzonder is dat alle schoolbesturen in de regio meedoen, evenals de kinderopvang en peuterspeelzalen. Daarnaast sluiten GGZ Nijmegen de schuldhulpverlening waarschijnlijk ook op korte termijn aan op de Verwijsindex Regio Nijmegen (VIRN). Het proces van implementatie is zeer zorgvuldig en compleet verlopen. Zo is uitgebreid stilgestaan bij privacyzaken en zijn uitgebreide en handzame handleidingen en folders gedrukt. De regio Nijmegen heeft de ambitie in de toekomst ook huisartsen en politie rechtstreeks te laten aansluiten op de VIRN.
6
De verwijsindex in Gelderland
Regio Noord-Veluwe
Regio Noord-Veluwe
- VERINO - 18 november 2009 - 13 Instellingen aangesloten Hattem
ek
Regio Oost Veluwe & Midden IJssel
Heerde
daal
- Verwijsindex Regio Oost Veluwe & Midden IJssel - 20 januari 2010 - 16 Instellingen aangesloten
Voorst Lochem Zutphen Brummen
Berkelland Bronckhorst
Rheden
Doesburg
voort Zevenaar
Duiven
rd
In de regio Noord-Veluwe vindt vanaf 15 maart 2008 coördinatie van zorg plaats. Aan het overleg over de coördinatie van zorg nemen, naast Bureau Jeugdzorg, Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe, Icare en GGD Gelre IJssel nog 15 andere organisaties deel. Door de omvangrijke deelname van organisaties stond de regio heel positief tegenover de verwijsindex: de verwijsindex vergemakkelijkt immers het proces van coördinatie van zorg. De regie voor het implementatieproces is neergelegd bij de Regionale Regiegroep Jeugd, waardoor het proces sterk stuurbaar en uitvoerbaar is gebleken. Bijzonder in de regio Noord-Veluwe is de nauwe samenwerking met de provincie Overijssel. Ondanks de verschillende systemen (Multisignaal en VIS2) in de twee provincies is samenwerking over provinciegrenzen heen, dankzij de koppeling aan de landelijke verwijsindex, geen probleem.
Oost Gelre Winterswijk
Doetinchem Montferland
Regio Oost Veluwe & Midden IJssel
Aalten Oude IJsselstreek
Rijnwaarden
Millingen a.d. Rijn
en
Regio Achterhoek
k
- VIA - 17 december 2009 - 19 Instellingen aangesloten Regio Arnhem - VIRA - 1 april 2009 - 20 Instellingen aangesloten
De invoering van de verwijsindex in de regio Oost Veluwe & Midden IJssel kenmerkt zich door een daadkrachtige invulling van de regierol door de gemeenten. De aanpak is professioneel en er wordt prettig, zakelijk en concreet samengewerkt tussen organisaties en gemeenten. De coördinatie van zorg is een belangrijk thema binnen deze regio. De verwijsindex moet dan ook vooral gaan werken als vliegwiel voor de coördinatie van zorg. Aandachtspunt voor het komende jaar is de koppeling met verwante ICT-systemen: dit zorgt nog voor vertraging bij het melden. De regio Oost Veluwe & Midden IJssel heeft de ambitie om in de toekomst het onderwijs aan te sluiten en een goede afstemming te realiseren met bestaande zorgstructuren. De uitdaging voor de hele regio is dat melden in de verwijsindex een regulier onderdeel van het werk wordt.
Regio Arnhem
Regio Achterhoek
Op 1 april 2009 werd het convenant in de regio Arnhem getekend. Circa 800 professionals kunnen melden in de Verwijsindex Regio Arnhem (VIRA): eind 2009 stond de teller op 640 meldingen en 109 matches. De implementatiefase van de VIRA heeft veel inzet gevraagd van de betrokkenen. Het aantal meldingen groeit snel maar er zijn ook nog veel organisaties die nog geen enkele melding hebben gedaan. Daarnaast maken de betrokken partijen bij een match nog geen vanzelfsprekende afspraken over de casusregie en aanpak. De ambitie van de regio Arnhem is dat melden ‘gewoon’ wordt: de verwijsindex heeft alleen waarde als de meldingen en de matches goed worden opgepakt. Daarbij is het belangrijk stil te staan bij de opbrengsten van de VIRA: hoe beoordelen we het succes en staat dit in verhouding tot de investeringen?
De invoering van de verwijsindex in de regio Achterhoek is onderdeel van een omvangrijk project voor het opzetten van lokale zorgnetwerken voor alle inwoners van de regio, ongeacht hun leeftijd. In Oude IJsselstreek (één van de gemeenten in deze regio) heeft de verwijsindex een bijzondere insteek: in deze regio meldt de politie namelijk actief in de verwijsindex. Meer dan de helft van de signalen in de verwijsindex was afgelopen jaar afkomstig van de politie. Dit gaat echter veranderen omdat de politie vanaf komend jaar via BJZ gaat melden. De regio Achterhoek heeft de ambitie om in de toekomst ook professionals van peuterspeelzalen en kinderopvang te laten werken met de verwijsindex.
7
De verwijsindex in Gelderland
De rol van de provincie: verbinden en faciliteren De provincie koos er in 2008 voor de gezamenlijke aanpak van de gemeenten te ondersteunen, te faciliteren
en, waar nodig, deze te coördineren. De Gelderse gemeenten hadden hierom bij de start van de implementatie gevraagd.
In de ondersteuning van de provincie Gelderland bij de implementatie van de verwijsindex stonden twee
begrippen centraal: verbinden en faciliteren. Verbinden omdat de provincie het belangrijk vindt om partijen bij elkaar te brengen die elkaar inspireren en onderling van elkaar kunnen leren. Samenwerking die hieruit voortvloeit kan immers dienen als een vliegwiel voor verdere samenwerking. En faciliteren omdat de
provincie een aantal activiteiten rond de implementatie van de verwijsindex consequent heeft geïnitieerd en ondersteund. Zo heeft de provincie in totaal € 1,5 miljoen geïnvesteerd in de implementatie van de
verwijsindex met als doel dat in een jaar tijd alle gemeenten aangesloten zijn op de landelijke verwijsindex. De investering van de provincie betrof de volgende onderdelen:
• De regionale projectleiding: Alle Gelderse regio’s
hebben een subsidie van de provincie ontvangen.
Een belangrijke voorwaarde van deze subsidie was
dat per regio een regionale projectleider zou worden aangesteld. Hierdoor was er voldoende gerichte
tijd en aandacht om de ambitie waar te maken: in januari 2010 waren alle Gelderse gemeenten aangesloten op de verwijsindex.
adviesbureau mee te denken en te adviseren. Doel
hiervan was om het belang van goede communicatie binnen iedere regio op de agenda te zetten. Er zijn
onder meer informatiebijeenkomsten georganiseerd, er is een communicatie-toolkit ontwikkeld voor
professionals & bestuurders en jeugd & ouders en er is een format voor nieuwsbrieven ontwikkeld.
• Juridische ondersteuning op het gebied van privacy: • De coördinatie- en aanjaagfunctie: De provincie
heeft een provinciaal coördinator aangesteld om
de regionale projectleiders te ondersteunen bij de
implementatie van de verwijsindex. De coördinator heeft onder meer gewerkt aan de informatieuitwisseling en kennisoverdracht tussen de
regio’s, afspraken gemaakt met zorgaanbieders,
eigenaarschap gecreëerd en gezorgd voor aansluiting met de afspraken in de regio-convenanten.
• Communicatie: Om de implementatie goed te
laten verlopen was heldere en open communicatie nodig. De provincie vroeg een communicatie- en
8
De verwijsindex in Gelderland
Wanneer gegevens van cliënten in een systeem
gezet worden roept dit altijd vragen op bij diverse betrokkenen. De provincie bood provinciebreed
juridische ondersteuning om ervoor te zorgen dat
alles netjes binnen de privacyregels gebeurt. Deze
ondersteuning is ook ingezet bij de ontwikkeling van de regio-convenanten voor de verwijsindex.
• De trainingen aan professionals: Om te zorgen dat professionals op de goede manier hun meldingen in de verwijsindex doen is een basistraining
ontwikkeld voor professionals en managers van
aangesloten instellingen. De basistraining gaat in op
onderdelen als: omgaan met privacy, meldcriteria,
de OGGz-monitor voor professionals die werken met
het gebruik van de software.
waar kinderen bij betrokken zijn. Hiermee wordt het
gesprekstechnieken, samenwerkingsafspraken en
• Koppeling van systemen: Naast de
verwijsindex zijn er verschillende andere
jongeren en volwassenen in een zorgelijke situatie bereik van de verwijsindex vergroot.
• Aansluiting met provinciebreed werkende
informatieregistratiesystemen in de sector in
organisaties: De provincie heeft tenslotte afspraken
vijf verschillende systemen te vinden is en dat
werkende instanties om het gebruik van de
gebruik. Het kan zo zijn dat een kind in wel
een hulpverlener soms meerdere keren dezelfde informatie moet invoeren. Daarom heeft de
provincie geïnvesteerd in een goede afstemming en koppeling van systemen. Zo kan een professional
werkzaam bij Bureau Jeugdzorg Gelderland via het eigen registratiesysteem zonder extra handeling
direct melden in de verwijsindex. Ook is, met het
oog op de toekomst, een koppeling gerealiseerd met
gemaakt en verbindingen gelegd met provinciebreed verwijsindex onder de aandacht te brengen. Hiermee is tegemoet gekomen aan de wens van gemeenten en instanties om het gebruik van de verwijsindex onder de aandacht te brengen. Zo heeft bijvoorbeeld niet
iedere gemeente apart afspraken hoeven maken met provinciebreed werkende (jeugdzorg)instellingen, maar zijn er op provinciaal niveau basisafspraken gemaakt.
Maak optimaal gebruik van de verwijsindex Het werken met VIRA (Verwijsindex Regio Arnhem) is
bijvoorbeeld voorgekomen dat belangrijke informatie
een efficiënte manier om risicosignalen op één plaats
over een jeugdige eigenlijk te laat met de betrokken
te verzamelen. Het voordeel voor een professional is dat
professionals gedeeld werd terwijl deze informatie
in één oogopslag duidelijk wordt welke instanties en
voor een aanmelding bij een zorgplatform evident is.
professionals zich bezighouden met het kind. Soms is de
Voor een zorgplatform is namelijk zoveel mogelijk
zorg voor een kind al uitgesproken in een overleg en kan
informatie nodig om tot een goede afweging te komen
met behulp van een melding in VIRA gekeken worden of
voor het te volgen traject, waarbij vermeden moet
meerdere instanties bij het kind betrokken zijn. Dit is
worden dat er dubbele acties ondernomen worden. Voor
overzichtelijk en vooral heel efficiënt ten opzichte van
een professional is VIRA een bruikbaar instrument om
de oude situatie. Zeker als er sprake is van verhuizing of
tot afstemming te komen en de verantwoordelijkheid
een woonplaats buiten de gemeente waar de school is
bij de juiste instantie neer te leggen. Het is deze
gevestigd. In de praktijk merk ik dat niet elke instantie
professionaliteit die nodig is om VIRA zo optimaal
– om welke reden dan ook – een melding doet. Dat
mogelijk te gebruiken.
verklaart dat bij leerlingen waar (langdurig) pertinente zorgen zijn, geen match is. In mijn praktijk is het
Mark Theunissen Consulent Leerlingzaken Regio Arnhem.
9
De verwijsindex in Gelderland
Het nu: de verwijsindex in Gelderland De implementatie van de verwijsindex heeft in de regio’s plaatsgevonden: daar is het werk verricht. Iedere regio heeft zo zijn bijzonderheden of opmerkelijke punten, maar één doel hebben de regio’s in Gelderland gezamenlijk bereikt: in alle Gelderse regio’s zijn convenanten afgesloten. In deze convenanten hebben de
regio’s (gemeenten èn instellingen) de afspraken over het werken met de verwijsindex vastgesteld. Begin 2010 zijn alle regio’s ook daadwerkelijk gestart met het werken met de verwijsindex. Daarmee voldoet Gelderland aan de ambitie van het Ministerie van Jeugd en Gezin.
In het middenblad van deze rapportage is een overzicht per regio opgenomen.
Regionaal samenwerken heeft meerwaarde De provincie heeft de gezamenlijke aftrap bij de keus
De verwijsindex is nog maar een klein onderdeel in de
voor één systeem voor de verwijsindex begeleid. Dit
grote ontwikkelingen van Centra voor Jeugd en Gezin
is zeer illustratief geweest voor de succesvolle en
(CJG), Veiligheidshuis (VH) en coördinatie van zorg, maar
efficiënte provinciale samenwerking in de gehele
heeft al heel veel punten en lessen voor verbetering aan
implementatiefase. Vanuit de provinciale werkgroepen
het licht gebracht. Eén van die lessen is de meerwaarde
voor ambtelijk trekkers en projectleiders zijn stevige
van de intensieve regionale samenwerking: het samen
stappen gezet: de samenwerking tussen de regio’s verliep
leren, met vallen en opstaan, heeft het proces degelijk en
goed en er is veel van elkaar geleerd. De verbindende
zorgvuldig gemaakt.
rol van de projectleider van de provincie heeft ertoe
Wij pakken graag met z’n allen de handschoen op voor
bijgedragen dat alle regio’s op een heel natuurlijke manier
een verdere verdieping van de samenwerking!
synchroon lopen in het implementatieproces. Deze samenwerking tussen gemeenten heeft het ook minder
Vera Tinkelenberg
complex gemaakt voor de grote regionale instellingen
Beleidsadviseur Gemeente Ede
(zoals Hulp Gelderland Midden (HGM), Politie, Bureau Jeugdzorg) om deel te nemen.
10
De verwijsindex in Gelderland
Wie doen er mee in Gelderland?
Achterhoek
Arnhem e.o.
Noord-Veluwe
Nijmegen e.o.
Oost-Veluwe
Rivierenland
Vallei
Bureau Jeugdzorg Gelderland Bureau Halt. Raad voor de Kinderbescherming MEE, vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking Iriszorg, verslavingszorg Gemeentelijke maatschappelijke diensten oa leerplichtzaken
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
x x x x x x
x x x
GGD Gelre-Ijssel, gezondheidsdienst Lindenhout, jeugd- en opvoedhulp Sensire/Yunio, zorg en welzijn Carion, peuterspeelzalen, kinderopvang & maatschappelijk werk IJsselkring welzijn en hulpverlening Welcom Stichting Fidessa Welzijn Stichting Welzijn Winterswijk Betula Zorg en Welzijn Zozijn, ondersteuning voor mensen met een beperking Almende College, voortgezet onderwijs SWV Bredevoordt, primair onderwijs SWV Lichtenvoorde, primair onderwijs WSNS Berkeldal, primair onderwijs WSNS Zutphen, primair onderwijs
x x x x x x x x x x x x x x x
Wie doen er mee in Gelderland?
Convenantspartners per 31 maart 2010
Pactum Jeugdzorg en educatie Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland Alysis Zorggroep/Ziekenhuis Rijnstate Rijnstad Algemeen Maatschappelijk Werk Hulpverlening Gelderland Midden, gezondheidsdienst Stichting algemeen Christelijk Onderwijs Ede-Arnhem Arentheem Stichting Dorenweerd College Scholengroep Over- en Midden Betuwe Aeres Groep, voortgezet onderwijs Vereniging voor gereformeerd VO Midden Nederland Stichting Viataal Onderwijs St. Orthopedagogische Onderwijsinst. Arnhem & regio Stichting de Onderwijsspecialisten Tactus, verslavingzorg Icare, jeugdgezondheidszorg Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe ROC Landstede Straathoekwerk Nunspeet St.Leerlingenzorg NW-Veluwe en/of de scholen die hierin participeren Regionaal Bureau Leerlingzaken Noord Veluwe GGD regio Nijmegen NIM, maatschappelijk werk Tandem, welzijnsorganisatie Het Inter-Lokaal, maatschappelijke en sociaal juridische dienstverlening Regionaal Jongerenloket Nijmegen Peuterspeelzalen Kinderopvang Scholen voor primair Onderwijs Scholen voor voortgezet onderwijs ROC Nijmegen Politie Gelderland Zuid Verian Maatschappelijk werk Stichting Welzijn Brummen Stichting Don Bosco Apeldoorn Stichting de Koppel, kinderopvang, welzijn en educatie Stichting Wisselwerk SWV Voortgezet Onderwijs Berkelland IJsselgroep Advies- en Meldpunt Huiselijk Geweld GDD Rivierenland Stichting Thuiszorg en Maatschappelijk werk Rivierenland Rivas Zorggroep Mozaiek Welzijnsdiensten Elk Welzijnswerk Regionaal Meld- en coordinatiepunt voortijdig schoolverlaters Kruiswerk West-Veluwe Politie district West Veluwe Vallei Ziekenhuis Gelderse Vallei RIBW Arnhem en Veluwe Vallei Voortgezet onderwijs Ede Stichting Jeugd-punt Scherpenzeel Vitras Centrum maatschappelijke dienstverlening Scherpenzeel Welstede Welzijnsgroep
11
Aangesloten per regio
De verwijsindex in Gelderland
x
x
x x
x x x
x x x x x x x x x x x x x
x
x
x x x x x x x
x x
x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x
x x x x x x x x
Vooruitblik: de verwijsindex in de toekomst
Eén plan voor één kind en het gezin. Dat moet efficiënter en effectiever tot stand komen. Met de verwijsindex in handen kunnen professionals elkaar nu onderling sneller en beter vinden. Maar er is meer nodig om de
verwijsindex tot een succes te maken en om daadwerkelijk afspraken te kunnen maken over de organisatie en
coördinatie van de nodige zorg voor het kind. De provincie Gelderland heeft daarom, kijkend naar de toekomst, samen met de Gelderse gemeenten afspraken gemaakt in de regionale convenanten jeugdbeleid-jeugdzorg. Samen hebben zij de ambitie uitgesproken om de komende jaren een zo sluitend mogelijk zorgaanbod te
realiseren en zijn ze bereid hierin te investeren. Het maken van afspraken over coördinatie van zorg – en de rol die de verwijsindex daarin speelt – staat daarbij hoog op de prioriteitenlijst.
Afspraken uit de conferentie ‘Pak het samen op!’ Op 19 november 2009 organiseerde de provincie
Gelderland een conferentie rondom een aantal actuele thema’s in het jeugdbeleid: Pak het samen op! De
verwijsindex als instrument voor coördinatie van zorg was één van deze thema’s. Professionals, managers,
• Borging en inbedding van de verwijsindex
binnen organisaties. Wees helder: zeg ja of nee tegen de verwijsindex maar doe het niet half. Het management van organisaties is extern opdrachtnemer en intern opdrachtgever.
beleidsadviseurs en wethouders bogen zich over de
Afgesproken is dat in een brief aan Minister Rouvoet
in de praktijk te brengen. Een greep uit de resultaten
benadrukt van actieve betrokkenheid van de landelijke
vraag wat nodig is om de verwijsindex daadwerkelijk van de discussie en de ambities voor de toekomst:
• Communiceer! Wees transparant naar cliënten,
informeer elkaar, deel successen, ga discussies met elkaar aan en leer van elkaar; communicatie staat centraal bij het gebruik van de verwijsindex.
van het ministerie Jeugd en Gezin de noodzaak wordt overheid bij de implementatie van de verwijsindex. Tot slot deed de werktafel een gezamenlijke oproep
aan alle professionals, organisaties en overheden in Gelderland: durf te werken met de verwijsindex!
• Maak afspraken met elkaar wie gemeld wordt in de verwijsindex, zorg voor duidelijke criteria en deel deze met elkaar.
• Creëer duidelijkheid over de coördinatie van zorg:
wat wordt er onder verstaan, wat is er nodig en wie gaat het doen?
• Oproep aan de provincie: wees katalysator en aanjager van processen en faciliteer de informatie-uitwisseling.
12
De verwijsindex in Gelderland
Op de website pakhetsamenop.nl staat meer over de uitkomsten van de conferentie.
Colofon We zijn trots op de getoonde inzet van alle betrokkenen bij de implementatie van de verwijsindex in Gelderland, een succesvol antwoord op de vraag van 56 Gelderse gemeenten om een provinciebrede Verwijsindex. Een echt succes wordt het werken met de verwijsindex als professionals elkaar door het gebruik van de verwijsindex nog beter weten te vinden en ook daadwerkelijk afspraken maken over het kind of de jongere waar zorg om is. De provincie Gelderland voelt zich ook in de toekomst mede verantwoordelijk voor het behalen van dat succes. Voor vragen en opmerkingen kunt u terecht bij: Iris Harskamp programma-adviseur Jeugd Provincie Gelderland T (026) 359 92 11 / M (06) 50 27 34 14 Een PDF van dit document is te vinden op www.gelderland.nl/jeugd
Provincie Gelderland Markt 11 Postbus 9090 6800 GX Arnhem T (026) 359 90 00
20104012
www.gelderland.nl
