Rijksarchief. sarchief. ief Algeme. Algemeen R. emeen Rijksarch. en Rijksarchief Algem. en Rijksarchief Algemeen Rijksarch

Algemeen Rijksarch

chief Algeme R IJKSARCHIEF

TE

B RUSSEL

I 58

Rijksarchi gemeen Rijksarch ksarchief Inventaris van het archief van het Lyceum van Brussel, de ‘École royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles’ (1817-1818), het Koninklijk Atheneum van Brussel (1818-1970) en het Atheneum Jules Bordet (1970-2002)

een Rijksarchief Algemee H ARALD D ECEULAER

EN

B ERNARD P IERRET

neen Rijksarchief Algemeen Rijksarch

4965 ISBN 978-90-5746-327-3

9789057463273

Illustratie: Klasfoto van het vierde leerjaar uit de klassieke humaniora en leraar Dupont, schooljaar 1924-1925. Uit deze inventaris, nr. 176.

hief Algeme een Rijksarchief Algem

Algemeen R

INVENTARIS VAN HET ARCHIEF VAN HET

LYCEUM VAN BRUSSEL, DE ‘ÉCOLE ROYALE DES SCIENCES ET DES LETTRES DE BRUXELLES’ (1817-1818), HET KONINKLIJK ATHENEUM VAN BRUSSEL (1818-1970) EN HET ATHENEUM JULES BORDET (1970-2002)

RIJKSARCHIEF TE BRUSSEL

INVENTARISSEN 58

ISBN : 978 90 5746 327 3

Algemeen Rijksarchief D/2011/531/023 Bestelnummer: Publ. 4965 Algemeen Rijksarchief Ruisbroekstraat 2 1000 Brussel De volledige lijst van onze publicaties kan u gratis bekomen op eenvoudig verzoek ([email protected]) of raadplegen op internet (http://arch.arch.be)

Nummer toegang: I 58

Inventaris van het archief van het Lyceum van Brussel, de ‘École royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles’ (1817-1818), het Koninklijk Atheneum van Brussel (1818-1970) en het Atheneum Jules Bordet (1970-2002)

door

Harald DECEULAER en Bernard PIERRET

Brussel 2011

INHOUDSOPGAVE ALGEMENE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF ................................. 7 ARCHIEF VAN HET LYCEUM VAN BRUSSEL, DE ‘ÉCOLE ROYALE DES SCIENCES ET DES LETTRES DE BRUXELLES, HET KONINKLIJK ATHENEUM VAN BRUSSEL EN HET ATHENEUM JULES BORDET ........................................................................................................................... 7 I.

IDENTIFICATIE.............................................................................................................. 7

II.

CONTEXT........................................................................................................................ 7 A. Archiefvormer .............................................................................................................. 7 1. Naam ....................................................................................................................... 7 2. Geschiedenis en bevoegdheden ............................................................................... 7 3. Organisatie............................................................................................................ 11 B. Archief ....................................................................................................................... 12 1. Geschiedenis van het archief................................................................................. 12 2. Verwerving ............................................................................................................ 13

III.

INHOUD EN STRUCTUUR.......................................................................................... 13 A. Inhoud ........................................................................................................................ 13 B. Uitgevoerde selecties en vernietigingen..................................................................... 14 C. Ordening..................................................................................................................... 14

IV.

RAADPLEGING EN GEBRUIK................................................................................... 15 A. Voorwaarden voor de raadpleging............................................................................. 15 B. Voorwaarden voor reproductie .................................................................................. 15

V.

VERWANT MATERIAAL............................................................................................ 15 A. Documenten met een verwante inhoud ...................................................................... 15 B. Publicaties .................................................................................................................. 16

VI.

BESCHRIJVINGSBEHEER .......................................................................................... 18

VII. BIJLAGE: STUDIEPREFECTEN VAN HET ATHENEUM VAN BRUSSEL ........... 18

INVENTARIS.................................................................................................... 21 I. ALGEMEEN BEHEER EN ORGANISATIE VAN DE SCHOOL...................................................... 21 A. Briefwisseling van de prefect..................................................................................... 21 B. Briefwisseling van het admininistratief bureau van het Atheneum ........................... 21 C. Verslagen van vergaderingen..................................................................................... 21 D. Publiciteit ................................................................................................................... 22 II. FINANCIEEL BEHEER EN BOEKHOUDING ............................................................................ 22 A. Algemene rekeningen van de school en het internaat................................................ 22 B. Schoolgeld.................................................................................................................. 23 C. Detailrekeningen van het internaat ............................................................................ 23

5

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet III. GEBOUWEN EN HUISRAAD ................................................................................................. 23 IV. PERSONEEL ........................................................................................................................ 24 V. STUDENTENADMINISTRATIE ............................................................................................... 25 VI. ONDERWIJS, DIDACTISCHE BEGELEIDING EN BIBLIOTHEEK ........................................... 29 A. Algemeen ................................................................................................................... 29 B. Bibliotheek ................................................................................................................. 29 C. Foto’s van lesmomenten ............................................................................................ 30 VII. EVALUATIE VAN LEERLINGEN ......................................................................................... 30 A. Uitslagen .................................................................................................................... 30 B. Palmaressen en prijzen............................................................................................... 38 VIII. NA- EN BUITENSCHOOLSE ACTIVITEITEN ...................................................................... 39 A. Algemeen. .................................................................................................................. 39 B. Vereningsleven: vriendenvereniging van het Atheneum van Brussel ....................... 40 IX. FEESTEN, PLECHTIGHEDEN EN JUBILEA ........................................................................... 40

6

ALGEMENE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF ARCHIEF VAN HET LYCEUM VAN BRUSSEL, DE ‘ÉCOLE ROYALE DES SCIENCES ET DES LETTRES DE BRUXELLES, HET KONINKLIJK ATHENEUM VAN BRUSSEL EN HET ATHENEUM JULES BORDET I.

IDENTIFICATIE

Referentie: Naam:

Datering: Beschrijvingsniveau: Omvang:

BE RABA (541 - 137) Archief van het Lyceum van Brussel, de ‘École Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet. Nummer toegang: I 58 1803-2002. Archiefbestand. 616 nrs. (18 s.m.)

II.

CONTEXT

A.

ARCHIEFVORMER

1.

NAAM

Lyceum van Brussel (1803-1817). École royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles (1817-1818). Koninklijk Atheneum van Brussel (1818-1970). Atheneum Jules Bordet (1970-2002). 2.

GESCHIEDENIS EN BEVOEGDHEDEN

De eerste school in Brussel werd gesticht in de 11de eeuw door het kapittel van Sint-Michiel. Het middelbaar onderwijs in Brussel stond voor het grootste deel van het ancien régime onder de controle van de geestelijkheid. In de 17de en 18de eeuw waren het Augustijnencollege en het Jezuïetencollege de twee bekendste.1 In 1773 werd het Jezuïetencollege opgeheven. Vier jaar later werd het Theresiaans college opgericht in de vroegere gebouwen van het Jezuïetencollege. Binnen het latere Atheneum van Brussel werd de oprichting van het Theresiaanse college in 1777 beschouwd als een

1

VAN DER EYCKEN J., ‘Brussel, Augustijnencollege (1601-1796)’, in VANHOUTTE J. & VAN DER EYCKEN J. o.l.v. PUT E. en D’HOKER M. (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke Nederlanden (16de-18de eeuw). Repertorium en archiefgids. Vlaanderen en Brussel (Studia 116), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2007, p. 195-200 en CALLEWIER H., ‘Brussel, Jezuïetencollege (1604-1774)’, in IDEM, p. 201-211.

7

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet ‘stichtingsdatum’, want in 1977 vierde men het ‘tweehonderdjarig bestaan’. In 1781 telde het college 181 studenten, maar vanaf 1785 daalde het leerlingenaantal sterk.2 Op 29 mei 1797 werd het college vervangen door de École centrale van het Dijledepartement, die in het voormalige Hof van Karel van Lotharingen werd gevestigd. Alle clerici hadden de school op dat moment al verlaten; het onderwijs werd volledig gelaïciseerd. De catechismus werd vervangen door lessen in de Rechten van de Mens. Tekenen, wiskunde en wetenschappen wonnen aan belang, ten nadele van het Latijn. Tussen 1797 en 1802 liepen zo’n 100 à 130 leerlingen er school per jaar. Onder Napoleon Bonaparte werd gedacht aan onderwijshervormingen. Door de oprichting van lycea in het Franse rijk wou Napoleon een kweekvijver vormen voor ambtenaren en officieren. In de Wet van 1 mei 1802 werd de oprichting van 45 lycea vastgelegd. In de ‘Belgische’ departementen werden lycea opgericht in Brussel, Gent, Luik en Brugge.3 Een besluit van 24 vendémiaire van het jaar XI (16 oktober 1802) beval de sluiting van de Brusselse École centrale en haar vervanging door een lyceum. In 1803 werd het lyceum van Brussel plechtig geopend in de oude abdij van de Koudenberg.4 In het curriculum werd Latijn terug dominant. Een militaire discipline werd ingevoerd en een aangepaste versie van de catechismus deed zijn intrede. Deze schreef o.a. voor dat “honorer et servir notre Empereur est honorer et servir Dieu même”.5 De oudst bewaarde archiefstukken in dit archiefbestand zijn afkomstig van het lyceum. De school werd ook voorzien van een internaat. In 1814 telde het lyceum meer dan 200 leerlingen.6 Artikel 4 van het Koninklijk Besluit van 25 september 1816 voorzag in de oprichting van Athenea in Antwerpen, Brussel, Brugge, Maastricht, Doornik, Namen en Luxemburg.7 In 1817 kreeg de school een nieuwe naam: École royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles. Een jaar later werd deze naam vervangen door Koninklijk Atheneum van Brussel. Tussen 1824 en 1830 werden de lessen in het Nederlands gegeven. Dit had als gevolg dat het aantal leerlingen uit de Franstalige provincies daalde. Om deze reden werd het internaat gesloten in september 1829. Aan de vooravond van de Belgische revolutie telde het Atheneum 160 leerlingen. Na de onafhankelijkheid van België kregen de gemeenten opnieuw een grotere rol, ook in het onderwijs. De stad Brussel werd de inrichtende macht van het Atheneum, hoewel de staat de school bleef subsidiëren. In 1838 verhuisde de school naar de gebouwen van het oude hospitaal Terarken in de Twaalf Apostelenstraat. Het internaat werd heropgericht in 1837 en bleef functioneren tot 1848. Het leerprogramma werd in deze periode opnieuw hervormd. Om tegemoet te komen aan de nieuwe eisen van industrie en handel, werd de klassieke humaniora 2

VLEUGELS C., ‘Theresiaans college-pensionaat (1777-1797)’, in VANHOUTTE J. & VAN DER EYCKEN J. o.l.v. PUT E. en D’HOKER M. (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke Nederlanden, p. 213-221. 3 WILLEMS B., Inventaris van het archief van het Koninklijk Atheneum van Antwerpen (Rijkarchief Antwerpen, Inventarissen 68), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2010, p. 10. 4 Meer informatie bij TIHON A., ‘Le clergé et l’enseignement moyen pour garçons dans le diocèse de Malines (1802-1914)’, ongepubliceerde doctoraatsverhandeling, Université Catholique de Louvain, 1970, p. 251-258 ; WILLEMS B. m.m.v. JANSSENS J., Cultuur, wetenschap en onderwijs in de Départements réunis (1794-1814). Repertorium en archiefgids (Gidsen, 72), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2009, p. 135-137. 5 DORCHY H., L’Athenée Royal de Bruxelles. Son histoire, Brussel, 1950, p. 16-23. 6 TIHON A., ‘Le clergé et l’enseignement’, p. 258. 7 PICARD E. en D’HOFSCHMIDT N. (red.), Pandectes Belges. Encyclopédie de législation, de doctrine et de jurisprudence belges, deel X, Brussel, 1883, kolom 1013.

8

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet aangevuld met richtingen met handel, recht, boekhouden en wiskunde. Ook werd een voorbereidend jaar ingericht. Het leerlingenaantal groeide sterk, tot zo’n 450 à 500 in de jaren 1845-1850.8 Na de liberale verkiezingsoverwinning van 1848 vergrootte de regering Rogier - Frère-Orban opnieuw de greep van de staat op het onderwijs. De Wet van 1 juni 1850 hervormde het middelbaar onderwijs. Zij voorzag in de oprichting van 10 Koninklijke Athenea. De steden werden geacht om een lokaal te voorzien en te onderhouden voor de Athenea en moesten ook instaan voor minstens één derde van de werkingskosten. De eerder gegroeide diversificatie van het middelbaar onderwijs werd vastgelegd in twee richtingen: een klassieke humaniora en een ‘section professionelle’. Deze laatste afdeling moet niet worden verward met het hedendaagse beroepsonderwijs. Het ging eerder om een moderne humaniora, met talen, wiskunde, fysica, chemie, boekhouden, handelsrecht en economie.9 In 1867 werd opnieuw een internaat opgericht, dat echter zijn deuren sloot in 1878 bij gebrek aan belangstelling. Het onderwijs bleef tot het einde van de 19de eeuw strikt gelaïciseerd. Pas in 1896 werd een leerkracht godsdienst aangesteld.10 Het leerlingenaantal bereikte een hoogtepunt in de jaren zeventig en tachtig van de 19de eeuw, met 800 à 900 leerlingen. De aangroei van het aantal leerlingen zorgde voor ruimteproblemen, waardoor moest worden uitgekeken naar een nieuw gebouw. Tussen 1863 en 1866 vond de school onderdak in het hotel Arconati aan het Koningsplein. Daarna trok een deel van de klassieke humaniora (Section A) naar de Eikenstraat, nummer 8 bis, een ander deel (Section B) naar een gebouw in de Zavelstraat, terwijl de moderne humaniora onderdak vond in de Onze-Lieve-Vrouwstraat. In de jaren tachtig werd een nieuw gebouw opgetrokken, aan de Eikenstraat 17, dat in 1887 in gebruik werd genomen. De school had vanaf dan de beschikking over laboratoria voor fysica en chemie, een tekenlokaal, turnzaal en een feestzaal. In 1894 kreeg de school een prijs voor het chemielaboratorium in het kader van de Wereldtentoonstelling in Brussel.11 De oprichting van het Atheneum van Elsene leidde tot een daling tot zo’n 400 à 500 studenten in de periode tussen 1897 en 1913.12 Vanaf 1880 werden ook lessen in het Nederlands aangeboden, en in 1911-1912 werd dit geformaliseerd door de oprichting van een ‘régime flamand’ en een ‘régime wallon’. Deze tweedeling bleef bestaan tot in 1957, waarna de school opnieuw eentalig Frans werd. In 1959 werd opnieuw een internaat opgericht in Scheut-Anderlecht. Het aantal leerlingen schommelde op dat moment rond de 400 leerlingen. In de 19de en een groot deel van de 20ste eeuw was het Koninklijk Atheneum van Brussel de grootste openbare school van België.13 Gedurende een lange tijd vormde ze een bolwerk van 8

DORCHY H., L’Athenée Royal, p. 24-34; TIHON A., ‘Le clergé et l’enseignement’, p. 258-270. Wet van 1 juni 1850, gepubliceerd in Le Moniteur Belge, 2 juni 1850, p. 1333-1336. Het onderwijs werd nader georganiseerd door het Koninklijk Besluit van 1 september 1851, gepubliceerd in Le Moniteur Belge, 9 september 1851, p. 2492-2497. 10 DORCHY H., L’Athenée Royal, p. 36-37; TIHON A., ‘Le clergé et l’enseignement’, p. 270-277. 11 Meer details in de studie van DE WAHA M., ‘À propos de la construction de l’Athenée royal de Bruxelles’ Le Folklore Brabançon, 220, 1978, p. 375-462 en 221, 1979, p. 7-50. 12 TIHON A., ‘Le clergé et l’enseignement’, geeft gedetailleerde cijfers voor 1850-1913, p. 276-277. 13 In 1845-1850 had het Atheneum van Brussel 450 à 500 leerlingen, het college van Luik 405, dat van Bergen 331 en het Atheneum van Antwerpen 250 leerlingen. In de jaren tachtig van de 19de eeuw had het Atheneum van Brussel 800 à 900 leerlingen, het Atheneum van Antwerpen bijna 600, DORCHY H., L’Athenée Royal, p. 33, 49 ; WILLEMS B., Inventaris, p. 13. 9

9

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet de Franstalige, liberale intellectuele elite in Brussel. De school speelde een belangrijke rol in het sociale en culturele leven in de hoofdstad. Bekende wetenschappers als Adolph Quételet, Frederic de Reiffenberg en Philippe Lesbroussart gaven er les. Een prefect van het Atheneum was één van de oprichters van de Université Libre de Bruxelles.14 Talrijke politici, academici, advocaten en andere notabelen uit meerdere generaties volgden les in het Atheneum, vooraleer verder te studeren aan de U.L.B.15 De prijsuitreikingen en festiviteiten van de school waren belangrijke sociale gebeurtenissen die indruk maakten op de tijdgenoten. In 1840 werd zelfs een verslag van de prijsuitreiking in het Atheneum gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.16 Charlotte Bronte publiceerde in 1853 een roman waarin ze o.a. ook een prijsuitreiking aan het Atheneum beschreef.17 Nog in 1957 werd verslag gedaan van de schoolfeesten in Le Soir en La Dernière Heure.18 De koning was meermaals aanwezig op plechtige vieringen van de school.19 In 1970 veranderde de school van naam. Naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de geboorte van nobelprijswinnaar Jules Bordet, oud-leerling van het Atheneum, werd de school herdoopt in Athenée Jules Bordet. In 1973-1974 werd de school opengesteld voor meisjes.20 Door sociologische en demografische transformaties van de stedelijke bevolking kreeg het Atheneum in de jaren tachtig en negentig een meer multicultureel karakter. In het begin van de jaren tachtig waren nog slechts ongeveer 200 leerlingen ingeschreven.21 In september 1984 bleek dat de school niet het aantal leerlingen haalde dat was voorgeschreven door het Koninklijk Besluit van 30 maart 1982. De ministerraad kende daarom een afwijking toe, op voorwaarde dat het voorgeschreven leerlingenaantal een jaar later wel werd gehaald. Daarop deed de school pogingen om nieuwe leerlingen aan te trekken door vijf nieuwe richtingen op te starten waar middelbaar onderwijs werd gecombineerd met sport of dans.22 Vanaf 1986 werden zo combinaties aangeboden met voetbal, judo-karate, tennis, atletiek en dans. De combinatie dans-middelbare school stond onder leiding van Jacques Sausin, die 13 jaar solist was geweest bij het Ballet du XXe siècle van Maurice Béjart.23 De leerlingenaantallen stegen daarop, maar zouden na enkele jaren echter opnieuw dalen. De reputatie van de school ging achteruit in de late jaren negentig door een aantal incidenten met geweld.24 Op 5 april 2001 kreeg de school opnieuw een afwijking van de rationalisatienormen van de Franse Gemeenschap, wat impliceerde dat de sluiting nog één jaar werd uitgesteld.25 Een jaar later had de school echter maar zo’n 320 leerlingen in plaats van het voorgeschreven minimum van 400. De school moest dan ook haar deuren sluiten, ondanks het protest van de leerlingen. Op 23 mei 2002 besliste de regering van de Franse Gemeenschap dat het Atheneum Jules Bordet zou worden gefusioneerd door opslorping met het ‘Institut technique de la Communauté 14

UYTTEBROUCK A., ‘Auguste Baron, prefet de l’Athenée et premier fondateur de l’université libre’, Les Amis de l’Athenée Royal Jules Bordet, 43, maart-april 1976, p. 20-22. 15 Vele namen in DORCHY H., L’Athenée Royal, p. 50-55. 16 Le Moniteur Belge, 19 augustus 1840, 10, n° 232, p. 3. 17 STOCKMANS F., ‘Heger (Constantin-Georges)’, Biographie Nationale, 43, Brussel, 1984, kolom 460. 18 Zie de krantenknipsels in deze inventaris, nr. 585. 19 Zie deze inventaris, nrs. 600-601, 615. 20 DORCHY H., ‘1850-1975 : quelques dates’, Les amis de l’Athenée Royal Jules Bordet, 43, maart-april 1976, p. 18-19. 21 Mondelinge mededeling van oud-prefect Francis Lees op 22 april 2010. 22 Les Amis de l’Athenée Royal Jules Bordet, april-mei 1985, p. 3-5. 23 Zie bijv. de publiciteitsbrochures in deze inventaris, nr. 16. 24 Mondelinge mededeling van oud-prefect Francis Lees op 22 april 2010. 25 Arrest van de regering van de Franse Gemeenschap van 5 april 2001, gepubliceerd in Belgisch Staatsblad, 6 november 2001.

10

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet française Chômé-Wijns’ in de Rue Chômé Wijns 5 in Anderlecht. De fusie van de twee scholen werd ‘Athenée royal Léonardo de Vinci’ genoemd.26 3.

ORGANISATIE

De humaniora bestond uit zes klassen en een voorbereidend jaar. In tegenstelling tot vandaag waren de klassen in de 19de en een groot deel van de 20ste eeuw genummerd in aflopende zin: de leerlingen begonnen hun schoolcarrière aan het Atheneum in de zesde klas en eindigden in de eerste. Het voorbereidende jaar was het ‘zevende jaar’. Ook de grote vakantie was ietwat anders georganiseerd dan vandaag. Tot de tweede wereldoorlog viel deze in augustus en september, daarna werd ze vervroegd van 1 juli tot eind augustus. Het personeel in een Atheneum kan worden onderverdeeld in onderwijzend en administratief personeel. Het administratief personeel bestond uit een secretaris-penningmeester en studiemeesters voor het toezicht. Het onderwijzend personeel bestond uit de prefect (zie de lijst van de prefecten in bijlage) en de leerkrachten.27 De leerkrachten ontvingen tot in de jaren vijftig van de 20ste eeuw bovenop hun loon een deel van het schoolgeld dat de leerlingen moesten betalen.28 In de periodes dat er een internaat bestond, was er hiervoor uiteraard ook personeel aanwezig. Met de reorganisatie van 1850-1851 werd de Raad van Bestuur opgeheven, die in 1842 was opgericht door de stad Brussel. Deze Raad bestond uit een schepen, twee gemeenteraadsleden, een vertegenwoordiger van de minister van Binnenlandse Zaken en de studieprefect. Deze raad benoemde de leerkrachten, legde hun bezoldiging vast, stelde het studieprogramma op en inspecteerde de school.29 De Wet van 1 juni 1850 voorzag in de werking van een bestuurscollege. Dit bestuurscollege bestond uit de burgemeester of de bevoegde schepen en vier tot zes leden die op voordracht van het gemeentebestuur door de regering werden aangesteld. Volgens het Koninklijk Besluit van 1851 stelde dit college elk jaar een project van een budget op, dat aan het ministerie moest worden overgemaakt vóór 1 juli. Zij dienden ook rekeningen op te stellen, die in mei moesten worden opgestuurd. Jaarlijks dienden ze ook een rapport over te maken over de discipline, het beheer van de school en de naleving van de reglementen.30 De budgetten, rekeningen en reglementen werden pas door de regering goedgekeurd na advies van de gemeenteraad en de bestendige deputatie. Vanaf 1851 werd de inspectie van de middelbare scholen toevertrouwd aan een inspecteurgeneraal en de inspecteurs van onderwijs. Het Koninklijk Besluit van 7 juli 1851 schreef voor dat de 10 Koninklijke Athenea jaarlijks moesten worden geïnspecteerd door de inspecteurgeneraal en twee inspecteurs.31

26

Belgisch Staatsblad, 23 mei 2002, gepubliceerd op 21 januari 2003; Belgisch Staatsblad, 27 maart 2003, gepubliceerd op 21 augustus 2003. 27 PICARD E. en D’HOFFSCHMIDT N., Pandalectes Belges, kolom 1015. 28 DORCHY H., L’Athenée Royal, p. 49. 29 Ibidem, p. 29 30 K.B. van 7 juli 1851, gepubliceerd in Le Moniteur Belge, 9 juli 1851, p. 1709-1710. 31 K.B. van 7 juli 1851, gepubliceerd in Le Moniteur Belge, 9 juli 1851, p. 1709.

11

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Tot 1988 was het ministerie van Onderwijs de inrichtende macht van het Rijksonderwijs. Schema 1 geeft een overzicht van de ministeries die bevoegd waren voor onderwijs vanaf 1830.32 Schema 1: Overzicht van de ministeries bevoegd voor het openbaar onderwijs vanaf 1830 1830-1878 1878-1884 1884-1907 1907-1932 1932-1961 1961-1969 1969-1983

1983-1989 1989-

Ministerie van Binnenlandse Zaken Ministerie van Openbaar Onderwijs Ministerie van Binnenlandse Zaken en Openbaar Onderwijs Ministerie van Wetenschappen en Kunsten Ministerie van Openbaar Onderwijs Ministerie van Nationale Opvoeding en Cultuur Ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur en het Ministerie van Nationale Opvoeding en Franse Cultuur Ministerie van Onderwijs

Ministerie van de Franse Gemeenschap

Sinds 1967 waren er twee nationale ministers van onderwijs: één voor het Vlaamse en één voor het Franstalige landsgedeelte. Door de grondwetswijziging van 1988 werden de Vlaamse en Franse gemeenschappen bevoegd voor onderwijs. In het kader van de school bestond ook een vriendenvereniging, die officieel werd opgericht in 1950 en die actief bleef tot in de jaren tachtig van de 20ste eeuw. B.

ARCHIEF

1.

GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEF

Het Koninklijk Atheneum beheerde zijn eigen archief. In het memorandum van de studieprefect uit de jaren tachtig van de 19de eeuw bevindt zich een document dat licht werpt op het archiefbeheer in de school.33 Het geeft weer welke reeksen of stukken bewaard moesten worden. Examens en werkstukken van leerlingen dienden minstens twee jaar te worden bewaard. De administratieve stukken die als basis dienden voor ‘le bulletin officiel’ en ‘le rapport triennal’ (publicaties van het ministerie van Onderwijs) mochten worden vernietigd nadat deze rapporten waren opgemaakt. Het document uit 1883-1885 is zeker onvolledig. Zo bevat het archief vandaag ook reeksen die niet werden vermeld. Het belang van dit document ligt vooral in het feit dat we ons een idee kunnen vormen van het archief dat vandaag niet meer aanwezig is. In schema 2 worden de verschillende reeksen en stukken geïdentificeerd die definitief moesten worden bewaard en wordt aangegeven of deze zich vandaag nog al dan niet in het archiefbestand bevinden.

32

Op basis van: VAN DER CRUYSSEN C., Het Ministerie van Openbaar Onderwijs en Cultuur (1878-1884, 1907-1991). Deel 1: Organisatie (Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën, Studia 64), Brussel, 1995, p. 27-48. 33 Zie deze inventaris, nr. 75.

12

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Schema 2: Reeksen of stukken die moesten worden bewaard volgens het memorandum van de prefect in 1883-1885, en hun aanwezigheid in het bestand. Reeksen of stukken Aanwezig Programma’s van de lessen, sinds 1810 Verslagen van de prijsuitreikingen, sinds 1810 Inschrijvingsregisters + Registers met resultaten van de leerlingen + Driejaarlijkse rapporten Bulletin officiel van het ministerie van Binnenlandse Zaken Belgisch Staatsblad Inventaris van het chemielaboratorium + Inventaris van het museum voor natuurgeschiedenis + Inventaris van het museum voor de handel Inventaris van de collecties aardrijkskunde en geschiedenis Inventaris van de collectie tekenen Inventaris van het materiaal voor gymnastiek Inventaris van het materiaal in de klassen Indicateurs, administratieve stukken die in- en uitgaan + Staat van dienst van het personeel + Register van eedaflegging Registers van afgeleverde diploma’s en certificaten + Programma’s en reglementen van diverse scholen Volgens het Koninklijk Besluit van 7 juli 1851 dienden de inspecteurs de registers te inspecteren,34 wat wellicht verklaart waarom deze zorgvuldig werden gearchiveerd. De inschrijvingsregisters en de registers met de resultaten van de leerlingen vormen grote, vrijwel ononderbroken reeksen tussen de jaren vijftig van de 19de eeuw en de late jaren veertig van de 20ste eeuw. In de laatste decennia van de geschiedenis van de school werd het archief bewaard in de kelder. 2.

VERWERVING

Naar aanleiding van de sluiting van de school verwierf het Rijksarchief Brussel het archief in 2002. Het archief werd in niet geordende staat overgedragen.

III. INHOUD EN STRUCTUUR A.

INHOUD

Dit bestand bevat archiefstukken vanaf 1803 tot 2001. De grote reeksen zijn vooral de inschrijvingsregisters, registers met de resultaten van de leerlingen en de palmaressen. Daarnaast is nog enig materiaal aanwezig over onderwijszaken en buitenschoolse activiteiten. Het archief werpt licht op het functioneren van één van de belangrijkste middelbare scholen in Brussel in de 19de en 20ste eeuw. Aangezien heel wat leerlingen van het Atheneum later een prominente rol speelden in het politieke, sociale, culturele of wetenschappelijke leven, kunnen de leerlingenlijsten en schoolresultaten nuttig zijn als biografische gegevens. De registers betreffende het personeel bevatten ook heel wat biografische gegevens over de leerkrachten. 34

K.B. van 7 juli 1851, gepubliceerd in Le Moniteur Belge, 9 juli 1851, p. 1709.

13

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Daarnaast maken de inschrijvingsregisters ook prosopografisch onderzoek mogelijk, bijvoorbeeld naar de sociale achtergrond van de leerlingen (aan de hand van het beroep van de vader) of naar de geografische rekrutering van de school (aan de hand van het adres van de ouders). B.

UITGEVOERDE SELECTIES EN VERNIETIGINGEN

Bij de overdracht naar het Rijksarchief werd niet geselecteerd. C.

ORDENING

Het archief werd in ongeordende staat overgedragen. De verschillende reeksen raakten volledig vermengd, wellicht tijdens de verhuis. Vrijwilliger Bernard Pierret stelde een plaatsingslijst op van de registers. Op basis van deze lijst werden de reeksen gereconstrueerd door Harald Deceulaer. Het archiefschema van deze inventaris werd geïnspireerd door twee inventarissen van schoolarchieven die eerder door het Rijksarchief werden gepubliceerd.35 Het bestaat uit negen grote delen die de taken en functies van de school weerspiegelen: ARCHIEFSCHEMA I. ALGEMEEN BEHEER EN ORGANISATIE VAN DE SCHOOL A. Briefwisseling van de prefect B. Briefwisseling van het administratief bureau C. Verslagen van vergaderingen D. Publiciteit II. FINANCIEEL BEHEER EN BOEKHOUDING A. Algemene rekeningen van de school en het internaat B. Schoolgeld C. Detailrekeningen van het internaat III. GEBOUWEN EN HUISRAAD IV. PERSONEEL V. STUDENTENADMINISTRATIE VI. ONDERWIJS, DIDACTISCHE BEGELEIDING EN BIBLIOTHEEK A. Algemeen B. Bibliotheek C. Foto’s van lesmomenten VII. EVALUATIE VAN LEERLINGEN A. Uitslagen B. Palmaressen en prijzen VIII. NA- EN BUITENSCHOOLSE ACTIVITEITEN A. Algemeen B. Verenigingsleven: vriendenvereniging van het Atheneum van Brussel IX. FEESTEN, PLECHTIGHEDEN EN JUBILEA

35

ACKEN D. en CARNIER M., Inventaris van het archief van de stedelijke normaalafdeling te Gent (18681880), van de Rijksnormaalschool te Gent (1880-1996), van de Rijksnormaalschool te Brugge (1879-1888) en van de Entente van de Rijksscholen in het Gentse (1966-1988), (Rijksarchief te Gent, Inventarissen 75), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2008; WILLEMS B. Inventaris van het Koninklijk Atheneum van Antwerpen.

14

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet

IV. RAADPLEGING EN GEBRUIK A.

VOORWAARDEN VOOR DE RAADPLEGING

Het archief ouder dan dertig jaar is vrij raadpleegbaar. Voor het archief jonger dan dertig jaar moet toelating worden gevraagd aan de inrichtende macht: het ministerie van Onderwijs van de Franse Gemeenschap. B.

VOORWAARDEN VOOR REPRODUCTIE

Voor de reproductie van archiefstukken gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief.

V.

VERWANT MATERIAAL

A.

DOCUMENTEN MET EEN VERWANTE INHOUD

In de Koninklijke Bibliotheek te Brussel bevinden zich verschillende publicaties die werden uitgegeven door het Atheneum: toespraken bij prijsuitreikingen, palmaressen en enkele leerlingenbladen. Tussen 1888 en 1990 werden verschillende leerlingenbladen uitgegeven in het Atheneum. Meestal kenden zij slechts een kort bestaan. Het gaat om La Critique (1888), Le Potache (1892-1893), L’Athénée (maart tot oktober 1896), Belgique Athénée en Le Canard (na 11 november 1918), l’Allumette littéraire (1920-1921), Pallas (1921-1922), l’Etudiant (1947-1948), L’Ecureuil (1948-1950), Lumignon (1948-1952), Arc-en-ciel (1949-1950), Journal de l’A.R.B. (1949-1950), Pile ou face (1950), Rouge et vert (1962-1965), Special J. (1964), Veaurien (1980-1982), La Connerie Humaine (1983), L’Echo de la Brousse (1984) en de Journal des élèves de l’Athenée Jules Bordet (1985).36 In het Stadsarchief van Brussel bevinden zich archieven betreffende de periode dat de stad de inrichtende macht was (1830-1850). Aangezien de stad de school ook na 1850 bleef subsidiëren, zijn er ook voor latere perioden gegevens te vinden. In het archief van de unitaire provincie Brabant, dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Brussel in Anderlecht, zijn ook enige sporen te vinden. De bestendige deputatie moest volgens de wet van 1850 immers advies geven bij de budgetten en rekeningen.37 In de archieven van het ministerie van Onderwijs zijn ongetwijfeld ook aanknopingspunten te vinden, hoewel een brand in 1947 het grootste deel van de archieven van het departement vernietigde.38 Toch worden nog enkele bestanden van het ministerie bewaard in het Algemeen 36

GERIN P., ‘La presse lycéenne à l’Athenée Royal de Bruxelles’, Les Amis de l’Athenée Royale Jules Bordet, maart-april 1976, p. 55-71 ; voorwoord door J. Bodoir in L’Echo de la Brousse, mei 1984, deze inventaris nr. 578. 37 Zie MARÉCHAL G., Archief van het provinciebestuur van Brabant. Neerlegging 1933-1938. Begin 19e eeuw1936 (vnl. eerste derde 20ste eeuw), (Toegangen in beperkte oplage 27) Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2001, nr. 853 ‘Begrotingen van het Atheneum van Brussel, 1906-1920’; COSEMANS A., DOEHAERD R., Provinciaal Bestuur Brabant. Reeks E. Gouvernement provincial du Brabant. Série E., (Toegangen in beperkte oplage 41), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2001, nrs. 563/1 en 563/2 ‘Rekeningen, budgetten, begrotingen en beurzen van Athenea, 1900-1922’ en nrs. 628-629 ‘Budgetten, rekeningen en bouw van Athenea, 1871-1920’. 38 THYSSENS J., ‘Het voormalige Ministerie van onderwijs en cultuur’, in VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (eds.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19de-21ste eeuw, Brussel, 2009, p. 492.

15

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Rijksarchief. Deze werden nog niet ontsloten. De Koninklijke en Ministeriële Besluiten betreffende het middelbaar onderwijs werden al wel gedeeltelijk geïnventariseerd.39 Van het ministerie van Onderwijs zijn voor het Middelbaar Onderwijs wel de Rapports triennal sur l’état de l’enseignement moyen en Belgique, présenté aux Chambres législatives beschikbaar voor de periode tusen 1830 en 1911.40 De archieven van de Franse Gemeenschap van na 1988 werden nog niet neergelegd in het Rijksarchief. Meer in het algemeen zijn er nog slechts een handvol archieven van scholen geïnventariseerd. In het stadsarchief van Brugge wordt het archief bewaard van het Sint-Lodewijkscollege.41 In de interuniversitaire opleiding Archivistiek werd een studie gewijd aan het archief van het Sint-Jozef-Klein-Seminarie van Sint-Niklaas.42 In 2008 verscheen de inventaris van het archief van de Rijksnormaalschool in Gent en in Brugge.43 In het Rijksarchief te Antwerpen wordt sinds 2008 het archief bewaard van het Koninklijk Atheneum van Antwerpen dat recent werd ontsloten.44 Op het KADOC zijn enkele schoolarchieven bewaard: onder meer van het Instituut Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart Borgerhout, de Schippersschool KleinWillebroek, de Sint-Elisabethschool voor Verpleegkunde Ukkel en de verpleegstersschool van Mechelen. Door het Rijksarchief werden twee gidsen uitgegeven over de archieven van Latijnse scholen in het ancien régime en over cultuur, wetenschap en onderwijs in de Franse tijd.45 Aan Vlaamse kant werden ook enkele initiatieven genomen om de expertise rond onderwijsarchieven te bundelen. Sinds 2007-2008 loopt het project ‘Archiefbeheer en – educatie binnen Vlaamse onderwijsinstellingen’.46 De Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief en Documentatie nam recent het initiatief om een werkgroep rond onderwijs archieven op te richten. B.

PUBLICATIES

ACKEN D. en CARNIER M., Inventaris van het archief van de stedelijke normaalafdeling te Gent (1868-1880), van de Rijksnormaalschool te Gent (1880-1996), van de Rijksnormaalschool te Brugge (1879-1888) en van de Entente van de Rijksscholen in het Gentse (1966-1988) (Rijksarchief te Gent, Inventarissen 75), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2008. Athenée Royal Mixte Jules Bordet, Bicentenaire du Collège Thérésien de Bruxelles, 1977. CALLEWIER H., (Brussel, Jezuïetencollege (1604-1774)’, in VANHOUTTE J. & VAN DER EYCKEN J. o.l.v. PUT E. en D’HOKER M. (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke 39

Ministère de l’Instruction publique. Inventaire des arrêtés royaux et ministériels concernant l’enseignement moyen (1830-1928), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1995 ; DEVOLDER K., Inventaris van de series Koninklijke en Ministeriële Besluiten : Ministerie van Onderwijs. Bestuur van het Middelbaar en van het Normaalonderwijs, Bestuur van het Technisch Onderwijs, Bestuur beheer Personeel (1960-1991), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2006. 40 THYSSENS J., ‘Het voormalige Ministerie van onderwijs en cultuur’, p. 494. 41 Zie GEIRNAERT N., Inventaris van het archief van het Sint-Lodewijkscollege, bewaard in het stadsarchief te Brugge, Brugge, 1995. 42 VERSTRAETEN K., ‘Schoolarchieven: miskend cultureel erfgoed? Een gevalstudie over het archief van het Sint-Jozef-Klein-Seminarie van Sint-Niklaas’, ongepubliceerde verhandeling in de Archivistiek: erfgoed en hedendaags documentbeheer, 2004-2005. 43 Zie ACKEN D. en CARNIER M., Inventaris. 44 Zie WILLEMS B., Inventaris. 45 VANHOUTTE J. & VAN DER EYCKEN J. o.l.v. PUT E en D’HOKER M. (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke Nederlanden; WILLEMS B. m.m.v. JANSSENS J., Cultuur, wetenschap en onderwijs. 46 Zie voor meer informatie http://www.pavloe.be

16

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Nederlanden (16de-18de eeuw). Repertorium en archiefgids. Vlaanderen en Brussel (Studia 116), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2007, p. 201-211. COSEMANS A., DOEHAERD R., Provinciaal Bestuur Brabant. Reeks E. Gouvernement provincial du Brabant. Série E. (Toegangen in beperkte oplage 41), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2001. DEVOLDER K., Inventaris van de series Koninklijke en Ministeriële Besluiten : Ministerie van Onderwijs. Bestuur van het Middelbaar en van het Normaalonderwijs, Bestuur van het Technisch Onderwijs, Bestuur beheer Personeel (1960-1991), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2006. DE WAHA M., ‘À propos de la construction de l’Athenée royal de Bruxelles’ Le Folklore Brabançon, 220, 1978, p. 375-462 en 221, 1979, p. 7-50. DORCHY H., L’Athenée Royal de Bruxelles. Son histoire, Brussel, 1950. GERIN P., ‘La presse lycéenne à l’Athenée Royal de Bruxelles’, Les Amis de l’Athenée Royale Jules Bordet, maart-april 1976, p. 55-71. MARÉCHAL G., Archief van het provinciebestuur van Brabant. Neerlegging 1933-1938. Begin 19e eeuw-1936 (vnl. eerste derde 20ste eeuw) (Toegangen in beperkte oplage 27) Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2001. Ministère de l’Instruction publique. Inventaire des arrêtés royaux et ministériels concernant l’enseignement moyen (1830-1928), Brussel, 1995. PICARD E. en D’HOFSCHMIDT N. (red.), Pandectes Belges. Encyclopédie de législation, de doctrine et de jurisprudence belges, deel X, Brussel, 1883. STOCKMANS F., ‘Heger (Constantin-Georges)’, Biographie Nationale, 43, Brussel, 1984, kolom 456-463. THYSSENS J., ‘Het voormalige Ministerie van onderwijs en cultuur’, in VAN DEN EECKHOUT P. en VANTHEMSCHE G. (eds.), Bronnen voor de studie van het hedendaagse België, 19de-21ste eeuw, Brussel, 2009, p. 489-495. TIHON A., ‘Le clergé et l’enseignement moyen pour garçons dans le diocèse de Malines (1802-1914)’, ongepubliceerde doctoraatsverhandeling, Université Catholique de Louvain, 1970. UYTTEBROUCK A., ‘Auguste Baron, prefet de l’Athenée et premier fondateur de l’université libre’, Les Amis de l’Athenée Royal Jules Bordet, 43, maart-april 1976, p. 2022. VAN DER CRUYSSEN C., Het Ministerie van Openbaar Onderwijs en Cultuur (1878-1884, 1907-1991). Deel 1: Organisatie (Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën, Studia 64), Brussel, 1995. VAN DER EYCKEN J., ‘Brussel, Augustijnencollege (1601-1796)’, in VANHOUTTE J. & VAN DER EYCKEN J. o.l.v. PUT E. en D’HOKER M. (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke Nederlanden (16de-18de eeuw). Repertorium en archiefgids. Vlaanderen en Brussel (Studia 116), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2007, p. 195-200. VERSTRAETEN K., ‘Schoolarchieven: miskend cultureel erfgoed? Een gevalstudie over het archief van het Sint-Jozef-Klein-Seminarie van Sint-Niklaas’, ongepubliceerde verhandeling in de Archivistiek: erfgoed en hedendaags documentbeheer, 2004-2005. VLEUGELS C., ‘Theresiaans college-pensionaat (1777-1797)’, in VANHOUTTE J. & VAN DER EYCKEN J. o.l.v. PUT E. en D’HOKER M. (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke

17

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Nederlanden (16de-18de eeuw). Repertorium en archiefgids. Vlaanderen en Brussel (Studia 116), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2007, p. 213-221. WILLEMS B., Inventaris van het archief van het Koninklijk Atheneum van Antwerpen (Rijksarchief te Antwerpen, Inventarissen 68) Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2010. WILLEMS B. m.m.v. JANSSENS J., Cultuur, wetenschap en onderwijs in de Départements réunis (1794-1814). Repertorium en archiefgids (Gidsen 72), Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2009.

VI. BESCHRIJVINGSBEHEER Eind 2008 bood een vrijwilliger, de heer Bernard Pierret, aan om het archief te beschrijven. In de loop van 2009 stelde hij een plaatsingslijst op van de registers onder begeleiding van Harald Deceulaer. Deze laatste stelde beschrijvingen op van de losse stukken en de foto’s, reconstrueerde de reeksen, redigeerde de inventaris en schreef de inleiding.

VII. BIJLAGE: STUDIEPREFECTEN VAN HET ATHENEUM VAN BRUSSEL Chambry Corneille-Aloïs Hahn C.J. Bayard P. Olinger Auguste Baron Petit Constantin-Georges Heger Ch. Laurent A.J. Alvin Branquart J. Wyers N. Gillet E. Valentin Dutronquoy J. Becker F. Gosset Alfred Piron Edmond Van Lierde Simon Vatriquant Gérard Cotton Jean Wilmart Alfred Schmitz Henry Dorchy (wd.) René Pira Henri Muyzers (wd.) Maurice G. Renard Henri Muyzers (wd.) René Pira Yves Stiénon

1803-1809 1809-1821 1821-1823 1823-1830 1830-1849 1850-1853 1853-1855 1855-1865 1865-1873 1873-1890 1890-1896 1896-1908 1908-1917 1917-1918 1919-1925 1925-1932 1932-1943 1944-1945 1945-1948 1949-1952 1952-1962 1962-1975 1975 1976-1978 1978-1980 1980-1982 1982-1988 1988-1995 1996-1999

18

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet Francis Lees

1999-2002

Bron: Thion, ‘Le clergé et l’enseigenment’, p. 259 voor de periode tot 1830, Athenée Royal Mixte Jules Bordet, Bicentenaire du Collège Thérésien de Bruxelles, 1977, p. 99 voor 18301977, de palmares in deze inventaris nr. 574 en de mondelinge mededeling van oud-prefect Francis Lees, 22 april 2010.

19

INVENTARIS I. ALGEMEEN BEHEER EN ORGANISATIE VAN DE SCHOOL A. 1-6 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

BRIEFWISSELING VAN DE PREFECT.

Kopieën of samenvattingen van verzonden brieven aan het ministerie. 1895-1908, 1922-1945. 1 maart 1895 – 23 juni 1908. 3 oktober 1922 – 21 december 1926. 21 december 1926 – 15 juli 1933. 16 juli 1933 – 30 april 1939. mei 1939 – 13 maart 1945. 14 maart – 26 september 1945. Ingekomen brieven en enkele kopieën van uitgaande brieven. 1909-1944, 1988.

6 delen

1 omslag

De ingekomen brieven bleven niet systematisch bewaard. Ze werden op verschillende plaatsen in het bestand aangetroffen.

8.

Indicateur van ontvangen post. 1919-1920.

1 deel

Bevat ook de vermeldingen van ontvangen publicaties voor de bibliotheek, 1921-1945.

9.

Indicateur van ontvangen brieven van het ministerie en het administratief bureau van het Atheneum betreffende personeel en financiën. 9 augustus 1910 – 4 juni 1934. 1 deel

10.

Kopieën van uitgaande brieven. 1925-1932.

11.

Kopieën of samenvattingen van uitgaande brieven aan het administratief bureau van het Atheneum. 1919-1939. 1 deel B.

12.

BRIEFWISSELING VAN HET ADMININISTRATIEF BUREAU VAN HET ATHENEUM

Brieven of telegrammen van het ministerie betreffende de aanstelling van interimarissen. 1910-1930. C.

13.

1 deel

1 deel

VERSLAGEN VAN VERGADERINGEN.

Verslagen van vergaderingen van de Raad van Beheer. 1842-1850.

21

1 deel

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 14.

Verslagen van de vergaderingen van de studie- en tuchtraad. 16 mei 1846 – 22 oktober 1849.

1 deel

Met achteraan de verslagen van de vergaderingen van de commissie voor de uitreiking van de prijzen.

D. 15. 16. 17.

PUBLICITEIT

Publiciteitsbrochures en stickers over de school. 1977, 1991-1997 en z.d.

1 omslag

Brochures voor de opleiding voetbal-studeren. 1988-1989 en 2000-2001.

2 stukken

Brochure over het internaat van het Atheneum. [na 1958].

1 stuk

II. FINANCIEEL BEHEER EN BOEKHOUDING A. 18. 19-27.

ALGEMENE REKENINGEN VAN DE SCHOOL EN HET INTERNAAT

Jaarrekeningen van inkomsten en uitgaven. 1803, 1806-1808.

1 omslag

19. 20.

Kasboeken of journalen. 1809-1811, 1814-1816, 1817-1820, 1927, 1938-1942, 1944-1947, 1948-1969.8 delen 1809-1811. Klad. 1814-1816.

---

1817-1820. Klad

Met achteraan de uitgaven voor de kleding van de leerlingen in het internaat, 1816-1817. Bij nr. 19 van deze inventaris.

21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.

1927. 1938-1942. 1944-1947. 1948-1957. 1957-1963. 1963-1965 1965-1969.

28.

Toelichting bij de inkomsten voor de boekjaren 1811-1813. 1814.

1 stuk

Rekening van de inkomsten. 1927.

1 deel

29. 30-31. 30. 31. 32.

Rekeningen van de uitgaven, gegroepeerd per post. 1938-1944, 1953-1962. 1938-1944. 1953-1962.

2 delen

Rekening van aankopen van benodigdheden voor de school en het internaat. 1961-1981. 1 deel

22

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet B. 33-36. 33.

SCHOOLGELD

Rekeningen van het schoolgeld. 1803-1811, 1817-1819, 1832-1845, 1945-1949. 1803-1811.

5 delen

Met een lijst van de leerlingen 1830-1833.

34. ---

1817-1819. 1832-1840. Bij nr. 81 in deze inventaris.

35. 36.

1840-1845. 1945-1949.

37-38.

Dubbels van uitgereikte ontvangstbewijzen van het schoolgeld. 1848-1851. 1848-1849. 1850-1851.

37. 38. 39.

Lijst van leerlingen die vermindering van schoolgeld genoten. 1939-1940. C.

40- ---. 40. ---

2 delen

1 deel

DETAILREKENINGEN VAN HET INTERNAAT

Rekeningen van de uitgaven voor kledij van leerlingen. 1803-1815, 1816-1817. 1803-1815. 1816-1817.

1 deel

In nr. 20. achteraan.

41.

42. 43.

Rekening van de ontvangen betalingen van ouders van leerlingen van het internaat. 1818-1820.

1 deel

Rekening van de uitgaven voor voedingswaren. 1819-1821.

1 deel

Rekening van de uitgaven per leerling. 1822-1823.

1 deel

III. GEBOUWEN EN HUISRAAD 44-45. 44. 45. 46. 47. 48.

Inventarissen van het laboratorium en de scheikundige bibliotheek. 1882-1911 en z.d. 2 delen Inventaris van het laboratorium en de scheikundige bibliotheek, 1882-1911. Inventaris van het laboratorium, [eerste helft 20ste eeuw?]. Foto’s van het fysica- en chemielokaal. 1904 en z.d. Inventaris van het ‘museum voor natuurgeschiedenis’. 1923. Stukken betreffende het gebouw en de inrichting van het internaat. 1969, 1978.

23

5 foto’s 1 deel 1 omslag


Plattegrond van de kelder, het gelijkvloers en de twee verdiepingen van de school. [na 1970]. 1 stuk

IV. PERSONEEL 50. --- - 51. ---

Rekening van de verdeling van het schoolgeld over de leerkrachten. 1836-1849. Lijsten van de leerkrachten. 1838-1845, 1851-1905. 1838-1845.

1 deel 2 delen

In nr. 82 van deze inventaris.

51.

1851-1905. met informatie over vorige betrekkingen, cumuls, salaris en burgerlijke stand.

52-57.

Berichten van de prefect aan de leerkrachten. 1865-1877, 1890-1894, 1919-1943, 1977.

5 delen en 1 stuk

De berichten worden gevolgd door de handtekeningen van de leerkrachten die er kennis van hadden genomen.

52. 53. 54. 55. 56. 57.

12 oktober 1865 - 20 juli 1877 (klassieke afdeling). 3 oktober 1865 - 31 december 1875 (moderne afdeling). 6 oktober 1890 - 22 oktober 1894. 29 april 1919 - 1 juli 1925 en één bericht uit 1943-1944. 22 september 1925 - 12 juli 1940. 19 oktober 1977.

58-74.

Rekeningen van uitbetaalde lonen. 1913-1930. 1913. 1914. 1915. 1916. 1917. 1918. 1919. 1920. 1921. 1922. 1923. 1924. 1925. 1926. 1927. 1928. 1929-1930.

58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74.

1 stuk 17 delen

75.

« Memorandum du prefet des études ». Lijst van taken van de studieprefect. oktober 1883 – maart 1885. 1 deel

76.

Foto’s van de leerkrachten, soms met identificatie achteraan. 1925, 1934, 1951-1952, [jaren zestig], [jaren tachtig].

24

5 foto’s

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 77. 78.

Rekeningen van het ministerie van onderwijs van de betaalde lonen. 1951-1960. Dossier betreffende klachten over studieprefect Maurice Renard. 1980-1981.

1 pak 1 omslag

V. STUDENTENADMINISTRATIE 79.

Inschrijvingsregister en verslagen van medisch onderzoek van de leerlingen. 1805-1807. 1 deel

80- ---.

Lijsten van leerlingen van het internaat. 1810-1821, 1822-1823, 1838-1845. 1810-1821. 1822-1823.

80. 81.

2 delen

Met beoordelingen van vooruitgang, vlijt en karakter en een vermelding van het ontvangen schoolgeld, 1832-1840.

---

1838-1845. In nr. 82 van deze inventaris.

---

Lijst van leerlingen. 1830-1833. In nr. 33 van deze inventaris.

82.

Lijsten van de leerlingen, de leerlingen van het internaat, leerlingen die privé-les volgden en de beursstudenten. 1838-1845. 1 deel Met een lijst van de leerkrachten.

83.

Lijst van inschrijvingen. Alfabetisch per klas, voor de klassieke en moderne humaniora, het internaat en de beursstudenten. 1845-1852. 1 deel

84-89.

Chronologische inschrijvingsregisters. 1852-1855, 1918-1935, 1942-1947. 1852-1855, moderne humaniora. 1852-1853, klassieke humaniora. 1918-1934.

84. 85. 86.

6 delen

met datum waarop de school werd verlaten en de reden daarvoor.

87.

1934-1935. met handtekening van één van de ouders.

88.


89.


90. 91. 92-120.

Stukken betreffende afwezigheden van leerlingen. 1858 en z.d. Telling van aantal leerlingen per klas, klassieke en moderne humaniora. 13 oktober 1859. Chronologische inschrijvingsregisters per klas. 1891-1897, 1910-1943.

1 omslag 1 stuk 29 delen

Deze lijsten bevatten de naam, voornaam, geboorteplaats, geboortedatum, de vorige school, de

25

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet datum van inschrijving, het adres van de ouders, het beroep van de vader, de moedertaal of de gevolgde talen.

92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120.

1891-1897. 1910-1911. 1911-1912. 1912-1913. 1913-1914. 1914-1915. 1915-1916. 1916-1917. 1917-1918. 1918-1919. 1919-1920. 1920-1921. 1921-1922. 1922-1923. 1923-1924 1924-1925. 1925-1927. 1927-1928. 1928-1929. 1929-1930. 1930-1931. 1931-1932. 1932-1933. 1933-1934. 1935-1936. 1936-1937. 1937-1939. 1939-1940. 1940-1943.

121-134.

“Matricules modernes”. Alfabetische lijsten, moderne humaniora. 1855-1925.

14 delen

Deze lijsten bevatten de naam, voornaam, geboorteplaats, geboortedatum, de vorige school, de datum van inschrijving, het adres en het beroep van de vader.

121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133.

1855-1864. 1864-1872. 1872-1876. 1876-1878. 1878-1882. 1882-1885. 1885-1890. 1890-1897. 1897-1901. 1901-1908. 1908-1912. 1912-1918. 1918-1923.

26


1923-1925.

135-138.

Dubbels van uitgereikte getuigschriften. 1856-1877, 1891-1896. 4 delen aan leerlingen die geen volledige opleiding hebben gevolgd, 1856-1877. aan leerlingen die geen volledige opleiding hebben gevolgd, 1891-1896. aan leerlingen die een volledige opleiding hebben gevolgd in verschillende scholen, 1891-1896. aan leerlingen die een volledige opleiding hebben gevolgd in het Atheneum, 1891-1896.

135. 136. 137. 138. 139-148.

“Matricules anciennes”. Alfabetische lijsten, klassieke humaniora. 1858-1925.

10 delen

Deze lijsten bevatten de naam, voornaam, geboorteplaats, geboortedatum, de vorige school, de datum van inschrijving, het adres en het beroep van de vader.

139. 140. 141. 142.

1858-1864. 1864-1873. 1873-1885. 1882-1885. Dit is voor deze jaren een exacte kopie van nr. 141.

143. 144. 145. 146. 147. 148.

1885-1890. 1890-1897. 1897-1906. 1906-1912. 1912-1918. 1918-1925.

149.

Leerlingenlijst van de afdelingen in de Zavelstraat en de Onze Lieve Vrouw straat. 1869-1875. 1 deel

150-168.

Lijsten van leerlingen per klas. 1925-1945.

19 delen

Deze lijsten bevatten het nummer, de naam en voornaam, adres, de voornaam van de vader, de verplichte vakken die niet werden gevolgd, de facultatieve vakken die werden gevolgd, de keuze voor godsdienst of moraal, een vrijstelling van bepaalde vakken, en observaties.

150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. 157. 158. 159. 160. 161. 162. 163. 164.

1925-1926. 1926-1927. 1927-1928. 1928-1929. 1929-1930. 1930-1931. 1931-1932. 1932-1933. 1933-1934. 1934-1935. 1935-1936. 1936-1937. 1937-1938. 1938-1939. 1939-1940.

27

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 165. 166. 167. 168.

1940-1941. 1941-1942. 1942-1943. 1943-1945.

169.

Lijst van leerlingen die de school hebben (moeten) verlaten. 1944-1945.

170-174.

170. 171. 172. 173. 174. 175-186. 175. 176.

1 omslag

Lijsten van leerlingen per klas, met vermelding van godsdienst of moraal en facultatieve vakken. 1944-1946, 1949-1951, 1956-1966. 5 delen 1944-1945. 1945-1946. 1949-1951. 1956-1961 (klassieke humaniora). 1960-1966. Klasfoto’s. 1909, 1924-1925, 1927-1929, jaren negentig en z.d. Tweede jaar klassieke humaniora, februari 1909. Vijfde jaar klassieke, vierde moderne en klassieke, 1924-1925.

1 foto 3 foto’s

Ingekaderd. De foto’s van de vierde en vijfde klassieke zijn voorzien van identificaties achteraan.

177.

1927-1928.

14 foto’s

Ingekaderd. De foto van het vijfde leerjaar in de klassieke humaniora bevat een identificatie achteraan.

178.

1928-1929 en z.d.

17 foto’s

Ingekaderd. De foto van de zesde moderne is gedateerd en voorzien van een identificatie van de Franstalige leerlingen achteraan. De Nederlandstaligen werden niet geïdentificeerd en enkel beschreven als ‘Flamands’. De foto’s van de andere klassen zijn niet gedateerd.

179. 180. 181.

Door fotografie-atelier Jean De Potter, [vroege 20ste eeuw]. [vroege 20ste eeuw]. Door fotografie-atelier Lucas-Bedart, [jaren 1930?].

7 foto’s 11 foto’s 19 foto’s

Op karton geplakt.

182.

Door fotografie-atelier Lucas-Bedart, [1934?].

17 foto’s

Ingekaderd. In nr. 76 zit een gedateerde foto van de leerkrachten uit 1934 die op dezelfde manier werd ingekaderd.

183.

[jaren 1930 of 1940?].

12 foto’s

Op karton geplakt. Twee met gedeeltelijke identificatie.

184.

Door fotografie-atelier De Volder, [jaren 1940 of 1950?].

7 foto’s

Op karton geplakt.

185.

[jaren 1950].

30 foto’s

Met één fotokopie van een foto met identificaties.

186.

jaren negentig.

98 foto’s

Met vermelding van de klas op de achterzijde. Eén foto uit de reeks vermeldt de datering 19941995.

187.

Voorgedrukte formulieren in gebruik in de school. [jaren tachtig van de 19de eeuw].

28

1 deel

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet

VI. ONDERWIJS, DIDACTISCHE BEGELEIDING EN BIBLIOTHEEK A. 188. 189.

ALGEMEEN

Lessenroosters. 1857-1858 en z.d.

1 omslag

Tekeningen van leerlingen uit de 5de klas. 1908-1909.

1 deel

met inkt en ingekleurd.

190.

Schatting van de tijdsbesteding voor huistaken, per maand en per dag, voor het derde en zesde jaar. 1938-1939. 1 omslag

191.

Toetsen Frans, Nederlands en Wiskunde. 1939, 1943.

192-197. 192. 193. 194. 195. 196. 197. 198-199. 198. 199. 200.

Registers van geziene leerstof. 1947-1967. Danhieux – muziek, 1947-1961. Deloyers – geschiedenis en aardrijkskunde, 1958-1964. Deloyers – geschiedenis, 11-26 september 1962. Van de Walle – Franse literatuur, 1960-1961. Van de Walle – Franse literatuur, 1961-1963. Van de Walle – Franse literatuur, 1963-1967. Stukken betreffende de introductie van de computer in de school. 1982-1983. Foto’s, 1982. Rapport door de leerkrachten van het Atheneum, 1983.

1 omslag 6 delen

45 foto’s 1 deel

Toets wiskunde en vragen voor een toets Nederlands (afgelegd bij leraar Piré?). [19de eeuw?]. 2 stukken Deze twee losse stukken werden aangetroffen in het cijferboek van leraar Piré, nr. 557.

B. 201- ---.

BIBLIOTHEEK

201. ---

Lijsten van aangekochte of ontvangen boeken. 1843-1864, 1869-1879, 1919-1945. 1843-1864. 1869-1879.

---

1919-1945.

1 deel

In nr. 202 van deze inventaris. In nr. 8 van deze inventaris.

202.

Catalogus van de bibliotheek van de klassieke humaniora. 1869.

1 deel

Met lijst van de ontvangen boeken, 1869-1879.

203.

Stukken betreffende de indeling van de bibliotheek, de controle, de aankoop en de uitlening van boeken. 1871-1878 en z.d. 1 omslag

29

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet C.

FOTO’S VAN LESMOMENTEN

204.

Foto’s en negatieven van leerlingen in klassen, op de speelplaats en op straat, met identificaties op de achterkant. 1985. 68 foto’s en 1 omslag

205.

Foto’s van de judolessen. 1995.

3 foto’s

Foto’s van leerlingen, opgeplakt op formulieren van de school. [eerste helft 20ste eeuw].

2 foto’s

206.

Deze foto’s werden wellicht gebruikt in het kader van een tentoonstelling.

207.

Foto’s van een balletvoorstelling. [Jaren zeventig?].

112 foto’s

De foto’s zijn voorzien van etiketten met een nummer en vertonen sporen van perforering.

208.

Foto’s van een les karate. [jaren tachtig].

13 foto’s

209.

Foto’s op groot formaat van een balletles, een les lichamelijke opvoeding en klassen met leerlingen. [jaren tachtig]. 20 foto’s

210-211. 210. 211.

Foto’s van repetities voor balletvoorstellingen. [jaren tachtig?]. [jaren tachtig].

6 foto’s 20 foto’s

VII. EVALUATIE VAN LEERLINGEN A. 212-213.

212. 223. 214-277.

UITSLAGEN

Maandelijkse algemene beoordelingen van gedrag, inzet en vooruitgang, voor de klassieke en moderne humaniora. 1851-1853. 2 delen 1851-1852. 1852-1853. Examenresultaten voor de moderne humaniora. 1844-1846, 1853-1857, 1872-1873, 1876-1880, 1883-1886, 1890-1948. 64 delen De resultaten werden voor sommige schooljaren in één register geschreven voor alle klassen. Voor andere jaren werden de resultaten voor verschillende klassen in aparte registers genoteerd. In dat geval werden de betreffende jaren tussen haakjes toegevoegd.

214. 215. 216. 217. 218. 219. 220. 221. 222. 223. 224.

1844-1845. 1845-1846. 1853-1854. 1854-1855. 1855-1856. 1856-1857. 1872-1873. 1876-1877. 1877-1878. 1879-1880. 1883-1884.

30

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 225. 226. 227. 228. 229. 230. 231. 232. 233.

1885-1886. 1890-1891. 1891-1892. 1892-1893. 1893-1894. 1894-1895. 1895-1896. 1896-1897 (7de – 6de jaar). 1896-1898. Vijfde tot eerste jaar voor 1896-1898 en zevende tot zesde jaar voor 1897-1898.

234. 235. 236. 237. 238. 239. 240. 241. 242. 243. 244. 245. 246. 247. 248. 249. 250. 251. 252. 253. 254. 255. 256. 257. 258. 259. 260. 261. 262. 263. 264. 265. 266. 267. 268.

1898-1900. 1900-1902. 1902-1904. 1904-1906. 1906-1908. 1908-1910. 1910-1912. 1912-1913. 1913-1914. 1914-1916. 1916-1921. 1921-1922. 1922-1923. 1923-1924. 1924-1925. 1925-1926. 1926-1927. 1927-1928. 1928-1929. 1929-1930. 1930-1931 (7de – 5de jaar). 1930-1931 (4de – 3de jaar). 1930-1931 (2de – 1ste jaar). 1931-1932 (7de – 4de jaar). 1931-1932 (3de – 1ste jaar). 1932-1933 (7de – 4de jaar). 1932-1933 (3de – 1ste jaar). 1933-1934. 1934-1935 (6de – 4de jaar). 1934-1935 (3de – 1ste jaar). 1935-1936. 1936-1937 (6de – 4de jaar). 1936-1937 (3de – 1ste jaar). 1937-1938 (7de – 2de wetenschappen, Nederlandstalig). 1937-1938. Voor het 2de jaar wetenschappelijk Franstalig, het 2de jaar handelsonderwijs en het eerste jaar in beide taalstelsels.

269. 270.

1938-1939 (6de – 4de jaar). 1938-1939 (3de – 1ste jaar). 31

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 271. 272. 273. 274. 275. 276. 277.

1939-1940. 1940-1941. 1941-1942. 1942-1943. 1943-1944. 1944-1945. 1945-1948.

278-330.

Examenresultaten voor de klassieke humaniora. 1852-1946.

53 delen

De resultaten werden voor sommige schooljaren in één register geschreven voor alle klassen. Voor andere jaren werden de resultaten voor verschillende klassen in aparte registers genoteerd. In dat geval werden de betreffende jaren tussen haakjes toegevoegd.

278. 279. 280. 281. 282. 283. 284. 285. 286. 287. 288. 289. 290. 291. 292. 293. 294. 295. 296. 297. 298. 299. 300. 301. 302. 303. 304. 305. 306. 307. 308. 309. 310. 311. 312. 313.

1852-1853. 1853-1854. 1854-1855. 1855-1856. 1856-1857. 1857-1858. 1858-1859. 1859-1860. 1890-1891. 1891-1892. 1892-1893. 1893-1894. 1894-1895. 1895-1896. 1896-1899. 1899-1902. 1902-1906. 1906-1909. 1910-1912. 1912-1914. 1914-1915. 1916-1921. 1921-1922. 1922-1923. 1923-1924. 1924-1925. 1925-1926. 1926-1927. 1927-1928. 1928-1929. 1929-1930. 1930-1931 (6de – 4de jaar). 1930-1931 (3de – 1ste jaar). 1931-1932 (6de – 4de jaar). 1931-1932 (3de – 1ste jaar). 1932-1933 (6de – 4de jaar).

32

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 314. 315. 316. 317. 318. 319. 320. 321. 322. 323. 324. 325. 326. 327. 328. 329. 330.

1932-1933 (3de – 1ste jaar). 1933-1934. 1934-1935 (6de – 4de jaar). 1934-1935 (3de – 1ste jaar). 1935-1936. 1936-1937 (7de – 4de jaar). 1936-1937 (3de – 1ste jaar). 1937-1938. 1938-1939 (7de – 4de jaar). 1938-1939 (3de – 1ste jaar). 1939-1940. 1940-1941. 1941-1942. 1942-1943. 1943-1944 1944-1945. 1945-1946.

331-350.

Maandelijkse cijfers en examenresultaten, met registratie van absenties en straffen, moderne humaniora. 1857-1864, 1866-1870, 1873-1890. 20 delen 1857-1859. 1859-1860. 1860-1863. 1863-1864. 1866-1867. 1867-1868. 1868-1869. 1869-1870. 1873-1874. 1874-1875. 1875-1876. 1876-1877. 1878-1879. 1880-1881. 1881-1882. 1882-1883. 1884-1885. 1886-1887. 1888-1889. 1889-1890.

331. 332. 333. 334. 335. 336. 337. 338. 339. 340. 341. 342. 343. 344. 345. 346. 347. 348. 349. 350. 351-388.

Maandelijkse cijfers en examenresultaten, klassieke humaniora. 1860-1890.

38 delen


351. 352. 353.

1860-1861. 1861-1862. 1862-1863. 33

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 354. 355. 356. 357. 358. 359. 360. 361. 362. 363. 364. 365. 366. 367. 368. 369. 370. 371. 372. 373. 374. 375. 376. 377. 378. 379. 380. 381. 382. 383. 384. 385. 386. 387. 388.

1863-1864. 1864-1865. 1865-1866. 1866-1867. 1867-1868. 1868-1869. 1869-1870 (7de jaar B – 5de jaar B). 1869-1870 (7de jaar A – 1ste jaar). 1870-1871 (7de jaar B – 5de jaar B). 1870-1871 (7de jaar A – 1ste jaar). 1871-1872 (7de jaar B – 5de jaar B). 1871-1872 (7de jaar A – 1ste jaar). 1872-1873 [7de jaar B – 5de jaar B]. 1872-1873 (7de jaar A – 1ste jaar). 1873-1874 [7de jaar B – 5de jaar B]. 1873-1874 (7de jaar A – 1ste jaar). 1874-1875 (7de jaar B – 5de jaar B). 1874-1875 (7de jaar A – 1ste jaar). 1875-1876 (7de – 5de jaar). 1875-1876 (4de – 1ste jaar). 1876-1877. 1877-1878 (7de jaar B – 5de jaar B). 1877-1878 (7de jaar A – 1ste jaar). 1878-1879 (7de – 5de jaar). 1878-1879 (4de – 1ste jaar). 1879-1880. 1880-1881. 1881-1882. 1882-1883. 1883-1884. 1884-1885. 1885-1886. 1886-1888. 1888-1889. 1889-1890.

389-476.

Maandelijkse cijfers, moderne humaniora. 1855-1857, 1865-1866, 1870-1872, 1890-1892, 1898-1948.

88 delen


389. 390. 391. 392. 393. 394. 395. 396.

1855-1856. 1856-1857. 1865-1866. 1870-1871. 1871-1872. 1890-1891. 1891-1892. 1898-1899.

34

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 397. 398. 399. 400. 401. 402. 403. 404. 405. 406. 407. 408. 409. 410. 411. 412. 413. 414. 415. 416. 417. 418. 419. 420. 421. 422. 423. 424. 425. 426. 427. 428. 429. 430. 431. 432. 433. 434. 435. 436. 437. 438. 439. 440. 441. 442. 443. 444.

1899-1900. 1900-1901. 1901-1902. 1902-1903. 1903-1904. 1904-1905. 1905-1906. 1906-1907. 1907-1908. 1908-1909. 1909-1910. 1910-1911. 1911-1912. 1912-1913. 1913-1914. 1914-1915. 1915-1916 (7de – 3de jaar). 1915-1916 (2de – 1ste jaar). 1916-1918. 1918-1919. 1919-1921 (7de – 5de jaar). 1919-1921 (4de – 1ste jaar). 1921-1922 (7de – 5de jaar A). 1921-1922 (5de jaar B – 1ste jaar). 1922-1923 (7de – 6de jaar). 1922-1923 (5de – 4de jaar). 1922-1923 (3de – 1ste jaar). 1923-1924 (7de – 5de jaar A). 1923-1924 (5de jaar B – 4de jaar). 1923-1924 (3de – 1ste jaar). 1924-1925 (6de – 5de jaar A). 1924-1925 (5de jaar B – 4de jaar). 1924-1925 (3de – 1ste jaar). 1925-1926 (7de – 5de jaar). 1925-1926 (4de – 1ste jaar). 1926-1927 (6de – 4de jaar Franstalig). 1926-1927 (4de jaar Nederlandstalig – 1ste jaar). 1927-1928 (6de jaar). 1927-1928 (5de– 4de jaar). 1927-1928 (3de – 1ste jaar). 1928-1929 (6de – 5de jaar). 1928-1929 (4de – 3de jaar). 1928-1929 (2de – 1ste jaar). 1929-1930 (6de – 5de jaar). 1929-1930 (4de – 3de jaar). 1929-1930 (2de – 1ste jaar). 1930-1931 (7de – 5de jaar). 1930-1931 (4de – 3de jaar).

35

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 445. 446. 447. 448. 449. 450. 451. 452. 453. 454. 455. 456. 457. 458. 459. 460. 461. 462. 463. 464. 465. 466. 467. 468. 469. 470. 471. 472. 473. 474. 475. 476.

1930-1931 (2de – 1ste jaar). 1931-1932 (7de – 4de jaar). 1931-1932 (3de – 1ste jaar). 1932-1933 (7de – 4de jaar). 1932-1933 (3de – 1ste jaar). 1933-1934 (7de – 4de jaar). 1933-1934 (3de – 1ste jaar). 1934-1935 (7de – 4de jaar). 1934-1935 (3de – 1ste jaar). 1935-1936 (7de – 4de jaar). 1935-1936 (4de – 1ste jaar). 1936-1937 (6de – 4de jaar). 1936-1937 (3de – 1ste jaar). 1937-1938 (6de – 3de jaar A). 1937-1938 (3de jaar B – 1ste jaar). 1938-1939 (6de – 4de jaar). 1938-1939 (3de – 1ste jaar). 1939-1940 (6de – 4de jaar). 1939-1940 (3de – 1ste jaar). 1940-1941 (6de – 4de jaar). 1940-1941 (3de – 1ste jaar). 1941-1942 (6de – 4de jaar). 1941-1942 (3de – 1ste jaar). 1942-1943 (6de – 4de jaar). 1942-1943 (3de – 1ste jaar). 1943-1944 (6de – 4de jaar). 1943-1944 (3de – 1ste jaar). 1944-1945 (6de – 4de jaar). 1944-1945 (3de – 1ste jaar). 1945-1946 (6de – 4de jaar, Franstalig). 1945-1946 (6de – 4de jaar, Nederlandstalig). 1945-1946 (3de – 1ste jaar, Franstalig).

---

1946-1948 (voorbereidend jaar, Franstalig).

Met de uitslagen voor het Franstalig voorbereidend jaar voor 1946-1948. In nr. 476 van deze inventaris.

477-552.

Maandelijkse cijfers klassieke humaniora. 1855-1859, 1890-1891, 1898-1946.

76 delen


477. 478. 479. 480. 481. 482. 483. 484. 485.

1855-1856. 1856-1857. 1857-1858. 1858-1859. 1890-1891 1898-1899. 1899-1900. 1900-1901. 1901-1902. 36

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 486. 487. 488. 489. 490. 491. 492. 493. 494. 495. 496. 497. 498. 499. 500. 501. 502. 503. 504. 505. 506. 507. 508. 509. 510. 511. 512. 513. 514. 515. 516. 517. 518. 519. 520. 521. 522. 523. 524. 525. 526. 527. 528. 529. 530. 531. 532. 533.

1902-1903. 1903-1904. 1904-1905. 1905-1906 1906-1907. 1907-1908. 1908-1909. 1909-1910. 1910-1911. 1911-1912. 1912-1913. 1913-1914. 1914-1915. 1915-1916. 1916-1919. 1919-1921 (7de – 5de jaar). 1919-1921 (4de – 1ste jaar). 1921-1922 (7de – 5de jaar). 1921-1922 (4de – 1ste jaar). 1922-1923 (7de – 5de jaar). 1922-1923 (4de – 1ste jaar). 1923-1924 (7de – 5de jaar). 1923-1924 (4de – 1ste jaar). 1924-1925 (7de – 5de jaar). 1924-1925 (4de – 1ste jaar). 1925-1926 (6de – 5de jaar A). 1925-1926 (5de jaar B – 1ste jaar). 1926-1927 (7de – 5de jaar). 1926-1927 (4de – 1ste jaar). 1927-1928 (7de – 5de jaar). 1927-1928 (4de – 1ste jaar). 1928-1929 (7de – 5de jaar). 1928-1929 (4de – 1ste jaar). 1929-1930 (7de – 4de jaar). 1929-1930 (3de– 1ste jaar). 1930-1931 (6de– 4de jaar). 1930-1931 (3de– 1ste jaar). 1931-1932 (6de– 4de jaar). 1931-1932 (3de– 1ste jaar). 1932-1933 (7de – 5de jaar). 1932-1933 (4de – 1ste jaar). 1933-1934 (7de – 5de jaar). 1933-1934 (4de – 1ste jaar). 1934-1935 (7de – 4de jaar A). 1934-1935 (4de jaar B – 1ste jaar). 1935-1936 (7de – 4de jaar A). 1935-1936 (4de jaar B – 1ste jaar). 1936-1937 (7de – 5de jaar A).

37

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 534. 535. 536. 537. 538. 539. 540. 541. 542. 543. 544. 545. 546. 547. 548. 549. 550. 551. 552.

1936-1937 (5de jaar B – 3de jaar). 1937-1938 (7de – 4de jaar A). 1937-1938 (4de jaar B – 1ste jaar). 1938-1939 (7de – 4de jaar). 1938-1939 (3de – 1ste jaar). 1939-1940 (7de – 4de jaar). 1939-1940 (3de – 1ste jaar). 1940-1941 (7de – 4de jaar). 1940-1941 (3de – 1ste jaar). 1941-1942 (7de – 4de jaar). 1941-1942 (3de – 1ste jaar). 1942-1943 (7de – 4de jaar). 1942-1943 (3de – 1ste jaar). 1943-1944 (6de – 4de jaar). 1943-1944 (3de – 1ste jaar). 1944-1945 (7de – 4de jaar). 1944-1945 (3de – 1ste jaar). 1945-1946 (7de – 4de jaar). 1945-1946 (3de – 1ste jaar Franstalig).

553-556.

Resultaten van herexamens en toelatingsexamens. 1952-1955, 1957-1980. 1952-1955. 1957-1965. 1965-1969. 1969-1980.

553. 554. 555. 556.

4 delen

557.

Maandelijkse cijfers van de leerlingen van leraar Piré, in het 6de jaar, voor twee schooljaren. [19de eeuw?] 1 deel

558.

Indeling van de leerlingen in ‘goede’, ‘middelmatige’ en ‘zwakke’ leerlingen voor het voorbereidende jaar en de zes klassen van de humaniora. [late 19de eeuw?]. 1 stuk

559.

[Niet opgehaald?] rapport van een leerling uit het vierde jaar klassieke humaniora. 1930-1931. Het rapport bevat een inleiding waarin het evaluatiesysteem en de puntenberekening wordt toegelicht.

560.

[Niet opgehaalde?] diploma’s van het Atheneum van Brussel. 1855, 1916. B.

---

2 stukken

PALMARESSEN EN PRIJZEN

Verslagen van de vergaderingen van de commissie voor de uitreiking van de prijzen. 9 juli 1846 – 8 augustus 1849. In nr. 14 van deze inventaris.

561-574. 561. 562.

Palmaressen, 1870-1909, 1916-1917, 1918-1920, 1921-1942, 1947-1966, 19681969, 1980-1995. 1870-1890. Gedrukt. 1 band 1891-1899. Gedrukt. 1 deel 38

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 563. 564. 565. 566. 567. 568. 569.

1900-1909. Gedrukt. 1916-1917. Handschriftelijk. 1918-1919. Handschriftelijk. 1920. Handschriftelijk. 1921-1931. Gedrukt. 1923. Handschriftelijk. 1930-1939. Gedrukt.

1 deel 1 deel 1 omslag 1 deel 1 deel 1 deel 1 band

Met annotaties voor 1930-1931.

570. 571. 572. 573. 574.

1940-1942. Handschriftelijk. 1947-1948. Getypt. 1948-1966. Gedrukt. 1968-1969. Gedrukt. 1980-1995. Getypt.

1 deel 1 deel 1 deel 1 deel 1 pak

575.

Stukken betreffende de prijs Abraham-Ava Silbermann voor wiskunde in de klassieke humaniora. 1931-1954. 1 omslag

VIII. NA- EN BUITENSCHOOLSE ACTIVITEITEN A.

ALGEMEEN.

576.

Foto’s van schoolreizen. [vroege 20ste eeuw], 1947, 1949, 1960, [jaren zeventig of tachtig] en z.d. 15 foto’s

577.

Verslagen over de zomerkampen van het Atheneum. 1946-1959.

1 deel

Met foto’s en tekeningen.

578.

Leerlingenbladen. 1981, 1982, 1984, 1985, 1990.

1 omslag

579.

Brief van Jean E. Dumont aan de voorzitter van de vriendenvereniging, met kopieën van door hem gemaakte karikaturen van leerkrachten uit 1928-1933 in bijlage. 1983. 1 omslag

580.

Foto’s door een fotograaf van ‘Le Soir’ van de uitreiking van een beker na een voetbalwedstrijd. 1984. 7 foto’s

581.

Programma en affiche van de theatervoorstelling ‘Cyclochoc’ van Pascal Vrebos door de leerlingen van het Atheneum. april 1987. 1 omslag

582.

Programma van de theatervoorstelling ‘La ville dont le Prince est un enfant’ van Henry de Montherlant door de theatergroep ‘Jeune Théâtre’ van het Atheneum. [jaren vijftig of zestig]. 1 stuk

583.

Fotoalbum van een uitstap, een voetbalwedstrijd en een prijsuitreiking. [jaren zeventig of tachtig]. 25 foto’s in één album

584.

Foto’s van voetbalwedstrijden. [jaren tachtig en/of negentig].

25 foto’s

39

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet B. 585. 586. 587.

VERENINGSLEVEN: VRIENDENVERENIGING VAN HET ATHENEUM VAN BRUSSEL

Krantenknipsels over het Atheneum of over de vriendenvereniging. 1949, 1957-1970. Ledenlijst van de vriendenvereniging van het Atheneum. 1950-1984. Statuten van de vriendenvereniging van het Atheneum. 1951, 1971, 1978, 1981.

1 omslag 1 deel 1 omslag

588.

Tijdschrift Les Amis de l’Athenée Royal de Bruxelles en Les Amis de l’Athenée Jules Bordet. 1965-1975, 1979-1987. 1 pak

589.

Foto’s van een bezoek van de vriendenvereniging van het Atheneum aan de ‘Comédie Claude Volter’. 1973. 22 foto’s Identificatie en datering op basis van Les Amis de l’Athenée Jules Bordet, 34, maart-april 1973, p. 3.

590-592.

590.

Stukken betreffende de viering van het 25-jarig bestaan van de vriendenvereniging van het Atheneum. 1975. Stukken betreffende de voorbereiding.

1 omslag

Bevat vier uitgebreide beschrijvingen van de herinneringen aan de school van vier oud-leerlingen.

591. 592.

Foto’s van de receptie. Foto’s van het bezoek aan het Erasmushuis.


IX. FEESTEN, PLECHTIGHEDEN EN JUBILEA 593.

Kopieën van de toespraken n.a.v. de verwelkoming van de studieprefecten Jean Wilmart en Alfred Schmitz. 1952, 1962. 1 omslag

594.

Menu en twee foto’s van het banket voor het honderdjarig bestaan van het Koninklijk Atheneum in ‘Le Mail’. 1950. 1 omslag

595.

Brochure uitgegeven n.a.v. de pensionering van Marcel Dupont, leerkracht wiskunde. 1961. 1 deel

596-598.

Stukken betreffende de viering van de 100ste verjaardag van de geboorte van Jules Bordet. 1970. Stukken betreffende de organisatie van de viering. 1 pak Bandopname (9,5 minuten) van de academische zitting. 1 spoel in een doos Foto-album met krantenknipsels. 1 deel

596. 597. 598. 599.

Stukken betreffende de viering, de memoires en het overlijden van Marcel Dupont, oud-leerkracht wiskunde. 1978-1981. 1 omslag Met een exemplaar van La ligne droite, de memoires van Dupont.

40

Archief van het Lyceum van Brussel, Nummer toegang: I 58 de ‘Ecole Royale des Sciences et des Lettres de Bruxelles, het Koninklijk Atheneum van Brussel en het Atheneum Jules Bordet 600-602.

600. 601.

Foto’s van de viering van het tweehonderdjarig jubileum van het Theresiaans College te Brussel. 1977. Fotoalbum met krantenknipsels. 1 deel Foto’s van bezoek van koning Boudewijn en koningin Fabiola. 15 foto’s Het betreft foto’s die niet werden opgenomen in het fotoalbum in deze inventaris, nr. 600.

602.

Foto’s van de klaslokalen en de speelplaats.

20 foto’s

603-606.

Foto’s van schoolfeesten. 1987, 1995-1996 en z.d. [jaren zeventig of tachtig]. 1987. 1995-1996.

26 foto’s 10 foto’s 4 foto’s

603. 604. 605.

Met gedeeltelijke identificatie.

606.

1996.

607.

Foto’s van een voordrachtwedstrijd (?). 1995.

608-610. 608.


Foto’s en stukken betreffende toneelopvoeringen door de leerlingen. 1994-1995, 1997 en z.d. ‘À Frieda’, 13 april 1995. 28 foto’s en 3 stukken Met een exemplaar van Felix Gutmacher, À Frieda, temoignage, Brussel, 1994, een getuigenis over de ervaringen van een Joodse oud-leerling van het Atheneum tijdens WO II, uitgegeven door de vriendenvereniging van het Atheneum.

609. 610.

1997. [jaren tachtig of negentig].


611.

Foto’s van een optreden van een Afrikaanse percussiegroep. 1996.

12 foto’s

Foto’s van een prijsuitreiking en een receptie. [Jaren vijftig?].

20 foto’s

612. 613.

Foto’s van een bezoek van hoogwaardigheidsbekleders aan een viering van de opleiding sport-school. [na 1985]. 12 foto’s

614.

Foto’s van een open deurdag. [jaren tachtig].

7 foto’s

615.

Foto’s van bezoek van koning Boudewijn, koningin Fabiola en prins Philip. [jaren tachtig]. 5 foto’s

616.

Negatieven van diverse foto’s. [tweede helft 20ste eeuw].

1 pak

41

Rijksarchief. sarchief. ief Algeme. Algemeen R. emeen Rijksarch. en Rijksarchief Algem. en Rijksarchief Algemeen Rijksarch

Recommend Documents