ijksarchie ef te Kortr e Kortrijk R Rijksarchief hief te Kortrijk R ijksarchief te Kortrijk ren Rijksarchief te Beve

Rijksarchief te Ge

te Kortrijk R R IJKSARCHIEF

TE

K ORTRIJK

I 22

archief te chief te Kortrijk R ijksarchie Inventaris van het archief van Etienne en Leonie Sabbe-Van Mullem 1845-1988

eren Rijksarchief te Beve H ENDRIK C ALLEWIER

Rijsarchief te Kortrijk Rijksarchief te 4991 ISBN 978-90-5746-353-2

9789057463532

ief te Kortr Rijksarchief te Kortrijk

Rijksarchief

INVENTARIS VAN HET ARCHIEF VAN ETIENNE EN LEONIE SABBE-VAN MULLEM 1845-1988

RIJKSARCHIEF TE KORTRIJK

INVENTARISSEN 22

ISBN : 978 90 5746 353 2

Algemeen Rijksarchief D/2011/531/049 Bestelnummer: Publ. 4991 Algemeen Rijksarchief Ruisbroekstraat 2 1000 Brussel De volledige lijst van onze publicaties kan u gratis bekomen op eenvoudig verzoek ([email protected]) of raadplegen op internet (http://arch.arch.be)

Nummer toegang: 804

Inventaris van het archief van

Etienne en Leonie Sabbe-Van Mullem 1845-1988

door

Hendrik CALLEWIER

Brussel 2011

Wijze van aanvragen Archiefstukken beschreven in deze inventaris, worden aangevraagd door het opgeven aan de terminal in de leeszaal van het nummer van de toegang, vermeld op het titelblad en in de rechterbovenhoek van elke bladzijde:

804 en door opgave van het inventarisnummer dat u aantreft links vóór elke archiefbeschrijving. Beperkingen inzake raadpleging en reproductie De archiefbescheiden zijn toegankelijk na 30 jaar. Voor de reproductie van archiefstukken gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief. Het meest recente geldende tarief is dit verschenen in het Belgisch Staatsblad van 5 juni 2009. Het zelf fotograferen van de archiefbescheiden is mogelijk zonder flits en kan mits toestemming van een bevoegde archivaris. Voorkeurvorm voor het citeren van het archief Het verdient aanbeveling om het archief de eerste maal te citeren met zijn volledige naam. Nadien kan worden volstaan met een verkorte referentie. Volledig: RIJKSARCHIEF TE KORTRIJK, Archief van Etienne en Leonie Sabbe-Van Mullem, nr.… [inventarisnummer] Verkort: RAK, FA Sabbe, nr.… [inventarisnummer]

INHOUDSOPGAVE ALGEMENE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF ................................. 7 I.

IDENTIFICATIE.............................................................................................................. 7

II.

CONTEXT........................................................................................................................ 7 A. Archiefvormers ............................................................................................................ 7 1. Etienne Sabbe .......................................................................................................... 7 2. Leonie van Mullem .................................................................................................. 9 B. Archief ......................................................................................................................... 9

III.

INHOUD EN STRUCTUUR.......................................................................................... 10 A. Inhoud ........................................................................................................................ 10 B. Selecties en vernietigingen......................................................................................... 10 C. Ordening..................................................................................................................... 10

IV.

RAADPLEGING EN GEBRUIK................................................................................... 10 A. Voorwaarden voor de raadpleging............................................................................. 10 B. Voorwaarden voor reproductie .................................................................................. 10 C. Taal en schrift............................................................................................................. 10 D. Toegangen.................................................................................................................. 11

V.

VERWANT MATERIAAL: PUBLICATIES ................................................................ 11

VI.

BESCHRIJVINGSBEHEER .......................................................................................... 11

VII. BIJLAGEN ..................................................................................................................... 11 A. Bibliografie van Etienne Sabbe.................................................................................. 11 B. Archiefstukken overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief ................................. 14

INVENTARIS.................................................................................................... 15 I. STUKKEN BETREFFENDE HET ECHTPAAR ETIENNE SABBE EN LEONIE VAN MULLEM................................................................................................................................. 15 II.

STUKKEN BETREFFENDE ETIENNE SABBE ......................................................... 16 A. Stukken van persoonlijke aard ................................................................................... 16 1. Studies en examens................................................................................................ 16 2. Legerdienst ............................................................................................................ 16 3. Burgerlijke eretekens en nationale orden ............................................................. 17 4. Familiezaken ......................................................................................................... 17 B. Stukken betreffende het openbaar leven .................................................................... 17 1. Algemeen ............................................................................................................... 17 2. Atheneum van Oostende ........................................................................................ 18 3. Rijksarchief............................................................................................................ 18 a. Algemeen.......................................................................................................... 18 b. Algemeen Rijksarchief (1927-1942) ................................................................ 18

5

Archief van Etienne en Leonie Sabbe-Van Mullem

4. 5. 6. 7. 8.

9.

Nummer toegang: 804

c. Rijksarchief te Antwerpen (1942-1955) ........................................................... 19 d. Algemeen Rijksarchief (1955-1968) ................................................................ 19 (1) Benoeming en pensionering .................................................................... 19 (2) ICA .......................................................................................................... 20 (3) Dienstreizen en deelname aan congressen .............................................. 21 (4) Organisatie van tentoonstellingen ........................................................... 21 (5) Lidmaatschappen uit hoofde van de functie van algemeen rijksarchivaris ................................................................................................................. 22 (6) Andere ..................................................................................................... 22 Kunsthistorisch Instituut Antwerpen ..................................................................... 23 Instituut voor Overzeese Gebieden en Rijksuniversitair Centrum Antwerpen...... 24 Provinciale Bibliotheekschool Brabant en Bibliotheekschool Antwerpen............ 25 “Lycée d’Anvers”.................................................................................................. 25 Onderzoek, publicaties en lezingen ....................................................................... 25 a. Algemeen.......................................................................................................... 25 b. Klooster- en kerkgeschiedenis.......................................................................... 26 c. Geschiedenis van de Belgische vlasnijverheid................................................. 27 d. Lokale geschiedenis (provincie Antwerpen) .................................................... 28 e. Lokale geschiedenis (Kortrijk) ......................................................................... 29 f. Archivistiek ...................................................................................................... 30 g. Andere .............................................................................................................. 31 Lidmaatschap van en functies in verenigingen en commissies ............................. 34 a. Koninklijke Academie voor Oudheidkunde van België................................... 34 b. Oudheidkundige Kring Antwerpen .................................................................. 34 c. Organisaties provincie Antwerpen ................................................................... 35 d. Andere .............................................................................................................. 35

III.

STUKKEN BETREFFENDE LEONIE VAN MULLEM.............................................. 36 A. Briefwisseling ............................................................................................................ 36 B. Stukken betreffende de uitvaart en de wetenschappelijke nalatenschap van Etienne Sabbe............................................................................................................................... 36 C. Stukken betreffende het lidmaatschap van en bestuursfuncties in Kortrijkse verenigingen.................................................................................................................... 37 D. Andere stukken .......................................................................................................... 37

IV.

DOCUMENTATIE......................................................................................................... 38 A. Manuscripten, overdrukken van artikels en andere publicaties ................................. 38 B. Andere stukken .......................................................................................................... 38

V.

STUKKEN ZONDER AANWIJSBAAR VERBAND................................................... 39

INDEX OP PERSOONS- EN PLAATSNAMEN........................................... 41

6

ALGEMENE BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF I.

IDENTIFICATIE

Referentie: Naam: Datering: Beschrijvingsniveau: Omvang:

BE RAK FA Sabbe (516-563). Nummer toegang: 804 Archief van Etienne en Leonie Sabbe-Van Mullem 1845-1988 archiefbestand 340 nrs. (13,05 m.)

II.

CONTEXT

A.

ARCHIEFVORMERS

1.

ETIENNE SABBE

Etienne (Stephanus Emilius Maria) Sabbe werd op 21 augustus 1901 in Oostende geboren als zoon van Emile Leon, spoorwegbeambte, en Marie Julie Stefanie Jamees, beiden afkomstig van Brugge. Door de beroepsactiviteiten van vader Sabbe reisde het gezin het hele land af. Etienne Sabbe woonde als kind niet alleen in Oostende, maar ook in Brugge, Jemeppe-surSambre, Ans, Pepinster, Tienen, Moeskroen en Kortrijk. Zijn lager onderwijs genoot hij in Ans en Tienen. Hij begon zijn studies middelbaar onderwijs in de Rijksmiddelbare School van Kortrijk, om in 1917 over te stappen naar het Koninklijke Atheneum van Brugge. Na de poësis verliet hij de schoolbanken en legde hij, zonder de retorica gevolgd te hebben, zijn eindexamen af voor de homologatiecommissie. In 1921 liet hij zich inschrijven aan de Rijksuniversiteit van Gent, waar hij geschiedenis studeerde onder leiding van professoren als H. Van Houtte, V. Fris, F.L. Ganshof en H. Pirenne. Die laatste trad ook op als promotor van zijn proefschrift, waarmee hij op 15 juli 1925 met grote onderscheiding de titel van doctor in de letteren en de wijsbegeerte behaalde. Samen met Hans en Laurent van Werveke en Jos De Smet was hij er één van de weinigen die zijn thesis, getiteld “De kloosterhervormingen in Vlaanderen en Nederland in de IXe en de Xe eeuw”, in het Nederlands schreef. Uit dit proefschrift kwamen een drietal artikels voort, waarin Sabbe aantoonde dat de kloosterhervormingen niet werden ingevoerd vanuit Frankrijk, zoals o.a. zijn eigen leermeester Pirenne beweerde, maar van inheemse oorsprong waren. In november 1925 slaagde Sabbe in het examen van kandidaat-archivaris. Daarna volbracht hij zijn dienstplicht in Beverlo en Geilenkirchen in Duitsland. Terug in België ging hij aan de slag als leraar geschiedenis en aardrijkskunde in het Koninklijk Atheneum van zijn geboortestad Oostende. Al in 1927 trad hij echter in dienst van het Rijksarchief, waar hij zijn volledige verdere loopbaan zou doorbrengen. Op 14 juni van datzelfde jaar huwde hij in Oostende met Leonie van Mullem. Tot 1942 was Sabbe verbonden aan het Algemeen Rijksarchief, gevestigd in Anderlecht. Hoewel geschoold als mediëvist, legde hij zich vooral toe op meer hedendaagse archieven.

7


Nummer toegang: 804

Hij werd er verantwoordelijk voor de dienst van het Oorlogsarchief en klasseerde een lange reeks gesekwestreerde archieffondsen van Duitse staatsburgers die in België woonden, waaronder het erg omvangrijke en belangrijke archief van de hertog van Arenberg. Onder meer door dit werk legde hij een blijvende interesse aan de dag voor “economische” archieven. In een reeks artikels, die tijdens de jaren 1934-1935 in binnen- en buitenlandse tijdschriften verschenen, vestigde hij als een van de eersten de aandacht op de waarde van deze archieven. Verder inventariseerde Sabbe tijdens zijn eerste “Brusselse periode” het archief van de “Société générale de Belgique” voor de periode 1822-1870 en stelde hij een plan op voor de reorganisatie van het archief (1850-1940) van de Nationale Bank van België. In 1942, in volle oorlogstijd, werd Sabbe benoemd tot conservator van het Rijksarchief te Antwerpen, waar hij tot 1955 zou blijven. Tijdens deze bijzonder vruchtbare periode was hij niet enkel actief als archivaris en onderzoeker, maar ook steeds meer als docent. In 1943 promoveerde hij aan de Rijksuniversiteit te Gent met een proefschrift over “De Belgische Vlasnijverheid” tot geaggregeerde van het Hoger Onderwijs. In het eerste deel, dat werd uitgegeven in het jaar van zijn promotie, behandelde hij de geschiedenis van deze industrie tot aan het Verdrag van Utrecht (1713). In 1945 publiceerde hij een Franstalige samenvatting. In deze studie maakte hij komaf met een aantal legenden over de oorsprong van de vlasnijverheid. Met name toonde hij aan dat het ontstaan niet te zoeken is in de rootgeschiktheid van het Leiewater, aangezien het roten van vlas in de Leie tot in de 18de eeuw verboden bleef. Pas dan kan er sprake zijn van de “Golden River”. Na de oorlog werd Sabbe belast met de recuperatie van het archief dat de Duitse bezetters hadden meegenomen. Hiervoor reisde hij meermaals naar Duitsland. Een van de belangrijkste resultaten was de teruggave van het archief van de abdij van Stavelot-Malmédy. Ondertussen had Sabbe een aantal belangrijke onderwijstaken op zich genomen. Zo was hij als voorzitter-beheerder een van de drijvende krachten achter het Kunsthistorisch Instituut van Antwerpen, waar hij onder meer de hulpwetenschappen van de geschiedenis onderwees. Daarnaast werd hij in 1950 belast met de cursus Geschiedenis van België aan het Universitair Instituut voor de Overzeese Gebieden, een instelling die later opging in het RUCA. Ook in een aantal historische genootschappen en commissies liet Sabbe zich niet onbetuigd. Zo werd hij in 1948 voorzitter van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van Antwerpen en in 1952 bestuurslid van de Koninklijke Academie voor Oudheidkunde van België, waarvan hij vanaf 1963 het voorzitterschap waarnam. In 1955 werd Etienne Sabbe in opvolging van Camille Tihon benoemd tot algemeen rijksarchivaris, een functie die hij bekleedde tot 1 maart 1968. Onder zijn leiding werd werk gemaakt van de uitvoering van de archiefwet van 1955, onder meer door de uitbouw van een nationale inspectiedienst. Deze dienst zou in de daaropvolgende jaren talrijke archieven van lokale instellingen, zoals gemeentes en kerkfabrieken, naar de diverse rijksarchieven laten overbrengen. Om de bewaring van deze archieven te verzekeren, werden twee hulpdepots en vier arrondissementele depots opgericht, waaronder dat van Kortrijk. In 1963 werd, op initiatief van Sabbe, een wet gestemd die notarissen toeliet hun meer dan honderd jaar oude protocollen in bewaring te geven aan het Rijksarchief. Ook het personeelskader van het Rijksarchief werd gevoelig uitgebreid. Een educatieve dienst werd opgericht met het oog op de organisatie van tentoonstellingen. Ook het publicatieritme van archiefinventarissen nam toe.

8


Nummer toegang: 804

Op internationaal vlak heeft Sabbe zich vrij snel gemanifesteerd in de Internationale Archiefraad (ICA). In 1956 werd hij lid van het uitvoerend comité, in 1960 vice-voorzitter en in 1964 voorzitter, na de organisatie van het Ve Internationaal Congres van het Archiefwezen in Brussel. In 1959 werkte hij mee aan de voorbereiding van een “Guide des sources de l’histoire des Nations”, een werk dat door de UNESCO aan de archiefraad was toevertrouwd. In 1966 bereikte Sabbe de pensioengerechtigde leeftijd, maar zijn mandaat als algemeen rijksarchivaris werd tot twee maal toe met een jaar verlengd. In 1968 liep zijn professionele loopbaan ten einde. Hij verhuisde vanuit Brussel naar Kortrijk, waar hij op 15 januari 1969 reeds overleed. Zijn vroegtijdig overlijden zou de voltooiing van een ‘geschiedenis van Kortrijk’ verhinderd hebben. Kortrijk bleef de herinnering aan zijn ereburger levendig houden. In 1971 werd de Etienne Sabbelaan ingewijd. In 1981 werd besloten de naam van deze straat te wijzigen in Bad Godesberglaan. Meteen werd de vroegere Stijn Streuvelslaan omgedoopt tot Etienne Sabbelaan. De straat met de naam van de historicus van het vlas kwam nu langs het Nationaal Vlasmuseum te liggen. Tot 2005 werd een driejaarlijkse Etienne Sabbeprijs voor geschiedenis uitgereikt. 2.

LEONIE VAN MULLEM

Leonie (Leonia Georgine Louise) Van Mullem werd op 12 november 1899 in Blankenberge geboren als dochter van Eduard Victor Jan en Mathilde Elisa De Bruyne. Haar middelbare studies in het Sint-Jozefsgesticht in Blankenberge voltooide ze in 1919. Een jaar voordien had ze in Brugge een diploma van onderwijzeres voor de bewaarscholen behaald. Na de dood van Sabbe heeft Leonie Van Mullem zich bekommerd om zijn ‘wetenschappelijke’ nalatenschap. Zo was ze lid van het bestuur van het Vlasmuseum en werkte ze mee aan de postume uitgave van het proefschrift van haar man, gerealiseerd in 1975. Daarnaast gaf ze een driedelige bundel met artikels van Sabbe uit (1979-1981) en verzorgde ze de contacten met het Rijksarchief te Kortrijk, waaraan Sabbe zijn boeken en zijn archief had geschonken. Ze overleed in Kortrijk op 28 oktober 1988. B.

ARCHIEF

Een eerste gedeelte van het archief van Etienne en Leonie Sabbe-Van Mullem werd na 1975 (uitgave “Geschiedenis van de Belgische vlasnijverheid”) geschonken aan het Rijksarchief te Kortrijk. Dit eerste gedeelte bevatte voornamelijk aantekeningen en steekkaarten met betrekking tot het onderzoek van Sabbe. Een tweede gedeelte volgde na het overlijden van Leonie van Mullem in 1988. Deze overdrachten werden waarschijnlijk verondersteld deel uit te maken van de schenkingen van “boeken, tijdschriften en overdrukken”, genoemd “Verzameling professor Dr. E. Sabbe”, die waren gebeurd krachtens een schenkingsovereenkomst van 27 september 1968 en blijkens een ontvangstbewijs van 3 oktober 1975.

9


Nummer toegang: 804

III. INHOUD EN STRUCTUUR A.

INHOUD

Het archief van Etienne Sabbe en Leonie van Mullem is erg divers van inhoud. Het bevat zowel ambtelijke als persoonlijke stukken, zoals familieportretten, of brieven van Sabbe aan zijn vrouw. De stukken uit de periode waarin Sabbe het ambt van algemeen rijksarchivaris waarnam, werpen een licht op de werking van de instelling van 1955 tot 1968. Ook de rol van Sabbe in talloze verenigingen, onderwijsinstellingen, comités en raden allerhande heeft zijn sporen in het archief nagelaten. Een groot deel van het archief bestaat uit notities van Sabbe ter voorbereiding van artikels, boeken en lezingen. Het betreft vaak gedeeltelijke transcripties van archiefstukken of bibliografische notities. De stukken die kunnen toegewezen worden aan Leonie Van Mullem hebben vooral betrekking op de (wetenschappelijke) nalatenschap van Sabbe. B.

SELECTIES EN VERNIETIGINGEN

Een beperkt aantal stukken werd uit het archief verwijderd en vernietigd. Het gaat om archiefstukken afkomstig uit het Antwerpse Rijksarchief, die wellicht als “te vernietigen” werden beschouwd, en die Sabbe als kladpapier had bedoeld. Het betreft financiële stukken uit de archieven van het Provinciaal Oogstbureel van de Provincie Antwerpen, het “Provinciaal Comiteit voor Hulp en Voeding van Antwerpen” en het “Comptoir Belge de Répartition des Charbons Allemands”. Daarnaast werd een aantal stukken verwijderd die Sabbe had ontvangen uit hoofde van zijn functie van Algemeen Rijksarchivaris. Ze werden overgebracht naar het archief van het Algemeen Rijksarchief te Brussel. Als bijlage (B) is een overzicht van deze stukken terug te vinden. C.

ORDENING

De ordening werd geïnspireerd door het modelarchiefschema voor persoonsarchieven in: COPPENS H., De ontsluiting van archieven. Richtlijnen en aanbevelingen voor de ordening en beschrijving van archieven in het Rijksarchief (Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën. Miscellanea archivistica. Manuale, 21), Brussel, 1997, p. 475.

IV. RAADPLEGING EN GEBRUIK A.

VOORWAARDEN VOOR DE RAADPLEGING

Alle bestanddelen ouder dan 30 jaar zijn vrij raadpleegbaar. B.

VOORWAARDEN VOOR REPRODUCTIE

Voor de reproductie gelden de regels van toepassing in het Rijksarchief. C.

TAAL EN SCHRIFT

Het merendeel van de bescheiden is opgesteld in het Nederlands of het Frans.

10


D.

Nummer toegang: 804

TOEGANGEN

Deze inventaris vervangt de oudere plaatsingslijst, waarin enkel de nummers van de dozen waren opgenomen, zonder enige verdere beschrijving.

V.

VERWANT MATERIAAL: PUBLICATIES

RYSERHOVE A. en SABBE O., Kwartierstaat Prof. Dr. Etienne Sabbe, in Vlaamse Stam, 1969, 5, p. 8-9. SANCHEZ BELDA L., Etienne Sabbe, in Archivum. Revue internationale des archives, 1966, 16, p. 13-14. WARLOP E., Sabbe, Stephanus Emilius Maria, historicus, archivaris, in Nationaal Biografisch Woordenboek, 1972, 5, col. 751-756. WARLOP E., In Memoriam Prof. Dr. E. Sabbe, in De Leiegouw, 1969, 11, p. 93-95. WARLOP E. en MISPELON M., In memoriam Prof. dr. E. Sabbe, in Vlaamse Stam, 1969, 5, p. 3-7. WYFFELS C., In Memoriam Etienne Sabbe (Oostende 1901-Kortrijk 1969), in Archief- en Bibliotheekwezen in België, 1969, 40, p. 263-269.

VI. BESCHRIJVINGSBEHEER De ordening en de beschrijving werden verzorgd door Hendrik Callewier.

VII. BIJLAGEN A.

BIBLIOGRAFIE VAN ETIENNE SABBE

SABBE E., De Lombarden te Kortrijk in de XIIIe, XIVe en XVe eeuwen, in Annales de la Société d'émulation de Bruges, 1924, 67, p. 173-180. SABBE E., Notes sur la réforme de Richard de Saint-Vanne dans les Pays-Bas, in Revue Belge de Philologie et d’Histoire, 1928, 7, p. 551-570. SABBE E., La réforme clunisienne en Flandre au début du XIIe siècle, in Revue Belge de Philologie et d’Histoire, 1930, 9, p. 121-138. SABBE E., Les Archives de la Guerre, in CUVELIER J. (red.), Het Belgisch Staatsarchief van 1919 tot 1930, Brussel, 1930, p. 344-408. SABBE E., Quelques types de marchands des IXe et Xe siècles, in Revue Belge de Philologie et d’Histoire, 1934, 13, p. 176-187. SABBE E., Les archives économiques, in Archives, Bibliothèques et Musées de Belgique, 1934, 11, p. 7-33. SABBE E., Les archives économiques, in Revue d’Economie Politique, 1935, 49, p. 15671586.

11


Nummer toegang: 804

SABBE E., L’importation des tissues orientaux en Europe Occidentale au haut moyen âge (IXe et Xe siècles), in Revue Belge de Philologie et d’Histoire, 1935, 14, p. 811-848 en 12611288. SABBE E., De Vlaamsche vlasnijverheid en Frankrijk in de XVIIIe eeuw, in Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, Handelingen, 1935, 14, p. 249-272. SABBE E., Deux points concernant l’histoire de l’abbaye de Saint-Pierre du Mont Blandin (Xe-XIe siècles), in Revue Bénédictine, 1935, 51, p. 52-71. SABBE E., Henri Pirenne, in Archives, Bibliothèques et Musées de Belgique, 1936, 13, p. 7884. SABBE E., Wirtschafts-Archive, in Archivalische Zeitschrift, 1936, 44, p. 113-130. SABBE E., Critische studie over de oudste oorkonden van het Sint-Salvatorskapittel te Harelbeke, in Handelingen van het Genootschap “Société d’Emulation” te Brugge, 1936, 79, 30-58. SABBE E., Grondbezit en landbouw, economische en sociale toestanden in de kastelenij Kortrijk op het einde der XIVe eeuw, in Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, Handelingen, 1936, 15, p. 394-458. SABBE E., Les archives des mines de Vedrin et de Marche-les-Dames, in Annales de la Société Archéologique de Namur, 1937, 42, p. 65-90. SABBE E., Etude critique sur le diplôme d’Arnoul Ier, comte de Flandre, pour l’abbaye de Saint-Pierre à Gand (941, juillet 8), in Etudes d’histoire dédiées à la mémoire de Henri Pirenne par ses anciens élèves, Brussel, 1937, p. 299-330. SABBE E., GANSHOF F.L., VERCAUTEREN F. en VERLINDEN C., Bibliographie des travaux historiques d’Henri Pirenne, in Henri Pirenne Hommages et souvenirs, Brussel, 1938, I, p. 145-164. SABBE E., De Belgische vlasnijverheid. deel I: de Zuidnederlandsche vlasnijverheid tot het Verdrag van Utrecht (1713) (Werken uitgegeven door de Faculteit van de Wijsbegeerte en Letteren van de Rijksuniversiteit te Gent, 95), Gent, 1943. SABBE E., Histoire Linière en Belgique (Collection Nationale, Office de Publicité, 6e série, 47), Brussel, 1945. SABBE E., Papyrus et parchemin au haut moyen âge, in Miscellanea historica in honorem Leonis van der Essen, Brussel-Parijs, 1947, I, p. 95-103. SABBE E., Paul Rolland (1896-1949), in Revue du Cercle des Alumni des Fondations scientifiques, 1949, 18, p. 373-375. SABBE E., Un procès héraldique anversois au XVIIIe siècle, in De Schakel, 1949, 4, p. 2-19.

12


Nummer toegang: 804

SABBE E., Coup d’oeil sur l’histoire d’Anvers et de la province, in Annalen van het Congres van de Vereniging van de Oudheidkundige en Geschiedkundige Kringen van België, XXXII = Antwerpen 1947, Antwerpen, 1950, I, p. 22-28. SABBE E., De Engelse handel te Antwerpen onder Filips II en de concurrentie van Emden en Hamburg, in Annalen van het Congres van de Vereniging van de Oudheidkundige en Geschiedkundige Kringen van België, XXXII = Antwerpen 1947, Antwerpen, 1950, I, p. 221226. SABBE E., Les relations économiques entre l’Angleterre et le Continent au haut moyen âge, in Le Moyen Age, 1950, 56, p. 169-193. SABBE E., Le Culte marial et la genèse de la sculpture médiévale, in Belgisch Tijdschrift voor Oudheidkunde en Kunstgeschiedenis, 1951, 20, p. 101-125. SABBE E., La Guerre de Cent Ans et la primauté de l’art flamand à la fin du moyen âge, in Belgisch Tijdschrift voor Oudheidkunde en Kunstgeschiedenis, 1952, 21, p. 221-252. SABBE E., De Cisterciënser Economie in Citeaux in de Nederlanden, 1952, 3, p. 24-51. SABBE E., Anvers, Métropole de l’Occident (1492-1566), Brussel, 1952. SABBE E., Een Antwerps toltarief van de XVe eeuw, in Jaarboek, Koninklijke Oudheidkundige Kring van Antwerpen, 1952, 26, p. 117-133. SABBE E., Une ancienne industrie hennuyère: le lin, in La Revue française de l’élite européenne, 1952, 4, p. 75-77. SABBE E., Un complot contre Napoléon à Anvers en 1810, in La Revue française de l’élite européenne, 1953, 5, p. 24-29. SABBE E., Les archives des États-Unis d’Amérique, in Archives, Bibliothèques et Musées de Belgique, 1953, 24, p. 183-214. SABBE E., Léopold II, fondateur du Congo, in La Revue française de l’élite européenne, 1953, 5, p. 53-55. SABBE E., Une correspondance diplomatique inédite relative à la Revolution anglaise de 1688, in La Revue française de l’élite européenne, 1953, 5, p. 7-12. SABBE E., De Hoofdbank van Zandhoven, in Tijdschrift voor Geschiedenis en Folklore, 1954, 17, 51 p. SABBE E., Dienstbaarheid en vrijheid in de Kempen, in Tijdschrift voor Geschiedenis en Folklore, 1954, 17, p. 85-124.

13


Nummer toegang: 804

SABBE E., The Safekeeping of Business Records in Europe, in The American Archivist, 1955, 18, p. 31-45. SABBE E., Les lettres françaises à Anvers au XVIIIe siècle, d’après les archives d’un libraire, in La Revue française de l’élite européenne, 1955, 7, p. 5-9. SABBE E., De abdij Nazareth tijdens de eerste eeuwen van haar bestaan (1225-1325), in Cîteaux in de Nederlanden, 1955, 6, p. 98-116. SABBE E., Etude critique sur la biographie et la réforme de Gérard de Brogne, in Mélanges Félix Rousseau. Études sur l’histoire du pays mosan au moyen âge, Brussel, 1958, p. 497524. SABBE E., Archives anversoises relatives à la Révolution de 1830, in Revue Internationale d’Histoire militaire, 1959, 20, p. 539-547. SABBE E., Étude sur le diplôme de Louis IV, roi de France, pour l’abbaye de Saint-Pierre à Gand (950, août 20), in Mélanges offerts par ses collègues étrangers à Charles Braibant, Brussel, 1959, p. 419-430. SABBE E., Les registres paroissiaux et leur conservation en Belgique, in Archivum. Revue internationale des archives, 1959, 9, p. 3-13. SABBE E., Hommage au Dr. Johannes Papritz, in Der Archivar, 1963, 16, kol. 111-114. B. ARCHIEFSTUKKEN OVERGEBRACHT NAAR HET ALGEMEEN RIJKSARCHIEF Briefwisseling en verslagen van inspecties van gemeentearchieven door Jozef Verbeemen in de provincie Brabant. 1959-1960. 1 omslag Verslagen van de jaren 1965 en 1966, voorgelegd in de provincieraad van Namen, over het Rijksarchief te Namen. 1966-1967. 2 katernen Briefwisseling inzake de eventuele oprichting van een Rijksarchief in Ieper. 1966.

1 omslag

Inspectieverslagen van Carlos Wyffels over de archieven van polderingen en wateringen in de provincie Antwerpen en briefwisseling inzake de schifting van het archief van de “Generale Dijkagie” van Bornem, Hingene en Weert. 1960. 1 omslag Stukken betreffende de aanwerving en het statuut van het personeel. 1965-1966.

1 omslag

Dossier inzake de promotie van Gabriel Wymans, archivaris in het Rijksarchief te Doornik, tot werkleider. 1966. 1 omslag

14

INVENTARIS I. 1. 2.

STUKKEN BETREFFENDE HET ECHTPAAR ETIENNE SABBE EN LEONIE VAN MULLEM

Kwitanties, rekeninguittreksels en andere stukken van financiële aard. 1927-1967.

1 omslag

Briefwisseling van private aard. 1927-1967.

1 omslag

Bevat voornamelijk ingekomen brieven van familieleden, gericht aan het echtpaar.

3.

Prentbriefkaarten, Nieuwjaars- en verjaardagswensen, en aankondigingen van huwelijken, geboortes en overlijdens. 1929-1988. 1 pak

4.

Stukken betreffende belastingen en verzekeringen. 1945-1969.

1 omslag

Menukaarten. 1949-1965.

1 omslag

5.

Voornamelijk van diners naar aanleiding van congressen. Bevat o.a. de menukaart van het diner naar aanleiding van de opening van het Rijksarchief te Kortrijk. Vaak zijn de kaarten ondertekend door de aanwezigen.

6-11. 6. 7. 8.

Vakantiefoto’s. 1949-[ca. 1960]. Damme, Brugge en Lissewege. 1949. Versailles. 1951. Pyreneeën (departementen Ariège en Haute-Garonne). 1951-1954.

9. 10. 11.

Toledo. 1957. Spanje. [ca. 1950-1960]. Belgische kust. [ca. 1950-1960].

12.

Andere foto’s. [1881-1967].

6 omslagen

Voornamelijk foto’s genomen in Foix, Saint-Girons en Saint-Lizier.

1 pak

Bevat voornamelijk familiefoto’s in zwart-wit.

13. 14.

Negatieven. [20ste eeuw].

1 omslag

Reispassen. 1955-1967.

2 delen

15.

Stukken betreffende de huur van het huis in de Avenue Defré 182 te Ukkel. 1956-1968. 1 omslag

16.

Toegangskaarten voor de wereldtentoonstelling in Brussel. 1958.

15

2 stukken


Nummer toegang: 804

II.

STUKKEN BETREFFENDE ETIENNE SABBE

A.

STUKKEN VAN PERSOONLIJKE AARD

1.

STUDIES EN EXAMENS

Zie ook nrs. 151-163, 173 en 176. 17. 18.

Opstellen van Sabbe in het atheneum van Brugge. [1918]. Schoolschriftjes. [1918]-1925.

1 deel 3 pakken

Zowel humaniora (4e, 3e en 2e Grieks-Latijnse) als universiteit (kandidatuur letteren en wijsbegeerte en doctoraat geschiedenis). Bevat o.a. de notities voor vakken gedoceerd door Henri Pirenne en Hans Van Werveke.

19.

Briefwisseling en andere stukken betreffende de studietijd, het examen van archivaris-paleograaf en het lidmaatschap van de “Société d’Emulation” van Brugge en de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk. 1921-1926. 1 omslag

20.

Diploma’s. 1921-1943.

1 omslag

Bevat de diploma’s van middelbaar onderwijs, behaald voor de homologatiecommissie (1921), van de kandidaturen (1922-1924), het doctoraat (1925) en het aggregaat Hoger Onderwijs (1943) aan de universiteit van Gent en van archivaris-paleograaf bij het Rijksarchief (1925).

21.

Briefwisseling betreffende het behalen van het diploma van geaggregeerde van het Hoger Onderwijs aan de universiteit van Gent. 1942-1943. 1 omslag 2.

LEGERDIENST

In 1925-1926 vervulde Sabbe zijn dienstplicht. In 1936 werd hij reserveonderluitenant, in 1940 reserve-luitenant. Na de Duitse inval van 1940 kwam hij in het Zuid-Franse Moissac terecht. Na de oorlog werd onderzocht of hij fouten had gemaakt aan het begin van de oorlog, maar men liet de zaak vallen. Nadat hij in 1947 belast werd met de recuperatie van oorlogsarchieven werd hij gelijkgesteld met de rang van hoger officier (2de categorie). 22. 23.

Stukken betreffende de militietijd. 1925-1926.

1 omslag

Bekwaamheidsbewijs, akten van benoeming en “lettres d’avis”. 1926-1947.

1 omslag

24.

Stukken betreffende militaire oefeningen en de bevordering tot reserveonderluitenant. 1936-1938. 1 omslag

25.

Tijdschrift “Bulletin d’information des officiers de réserve”. 1937-1939.

26.

1 omslag

Stukken betreffende de mobilisatie van Sabbe en zijn rol tijdens de oorlog. 1939-1949 en 1968. 1 pak

16


3. 27.

Nummer toegang: 804

BURGERLIJKE ERETEKENS EN NATIONALE ORDEN

Stukken betreffende benoemingen in nationale orden. 1942-1965.

1 omslag

Sabbe was officier in de Leopoldsorde, grootofficier in de orde van Leopold II, commandeur in de Kroonorde, commandeur in de orde van Oranje-Nassau en officier in de “ordre national de la Légion d’honneur”.

28.

Stukken betreffende onderscheidingen met burgerlijke eretekens. 1951-1962.

1 omslag

Sabbe werd de Burgerlijke Medaille 1ste klasse en het Burgerlijk Kruis 1ste klasse toegekend.

4.

FAMILIEZAKEN

29.

Stukken betreffende de bemiddeling door Sabbe inzake de kandidaatstelling van zijn nicht Josiane Gallant voor een betrekking bij de Dienst voor Burgerlijke Veiligheid te Kortrijk. 1951-1953. 1 omslag

30.

Foto’s van de begrafenis van de moeder van Sabbe. 1961.

1 omslag

Andere stukken betreffende het overlijden van de moeder van Sabbe. 1961.

1 omslag

31. 32.

Ingekomen brieven inzake de aanstelling van Magda Van Mullem tot lerares aan de Rijksnormaalschool te Brugge. 1964. 1 omslag

33.

Genealogische notities betreffende de familie Sabbe. [20ste eeuw].

1 omslag

Schoolschriftjes van M. Van Mullem en R. Lagage. [20ste eeuw].

1 omslag

34.

35.

B.

STUKKEN BETREFFENDE HET OPENBAAR LEVEN

1.

ALGEMEEN

Briefwisseling met Henri en Jacques Pirenne. 1926-1936.

1 omslag

Henri Pirenne was de promotor van Sabbe aan de universiteit van Gent. Het was op zijn voorstel dat hij bij het Rijksarchief begon te werken. Sabbe werkte later mee aan diverse herdenkingen van Pirenne.

36-54. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.

Andere briefwisseling. 1926-1969. 1926-1968. 1927-1968. 1928-1939. 1929-1968. 1934-1958. 1935-1968. 1936-1968. 1936-1968.

1 pak en 18 omslagen 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 pak 1 omslag

17


Nummer toegang: 804

44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54.

1940-1968. 1942-1966. 1942-1967. 1944-1969. 1945-1962. 1949-1964. 1950-1951. 1959-1968. 1960-1965. 1962-1968. 1964-1968.

1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag

55.

Foto’s van Sabbe op congressen en dienstreizen. 1947-1968.

1 omslag

2. 56.

ATHENEUM VAN OOSTENDE

Ingekomen brief van de directeur van de “Administration de l’Enseignement Moyen” inzake de aanstelling van Sabbe tot leraar in het atheneum. 1926. 1 stuk Gedrukt.

57.

“Plechtige Prijsuitdeeling” van het atheneum. 1926. 3.

1 deel

RIJKSARCHIEF

In 1927 was Sabbe “geattacheerde” aan de Commissie van het Oorlogsarchief. Het daaropvolgende jaar werd hij achtereenvolgens benoemd tot “proeftijddoener” en archivaris-paleograaf bij het Algemeen Rijksarchief. In 1942 werd hij conservator van het Rijksarchief te Antwerpen. Van 1955 tot 1968 bekleedde hij de functie van algemeen rijksarchivaris. a. 58.

Algemeen

“Archives Générales du Royaume. Organisation – Règlement d’ordre intérieur”. 1922. 1 deel Gedrukt.

59.

Stukken betreffende benoemingen en wedden. 1926-1967.

1 omslag

Bevat ook een curriculum vitae (1955).

b. 60.

Algemeen Rijksarchief (1927-1942)

Catalogus van de tentoongestelde documenten in de “Archives du Nord” ter gelegenheid van het 10de congres van de “Société d’histoire du droit des pays flamands, picards et wallons”. 1938. 1 katern

18


61.

Nummer toegang: 804

Rapport, nota’s en aantekeningen over de archieven van de Nationale Bank. [1941]. 1 pak Van december 1940 tot maart 1941 stelde Sabbe in opdracht van de Nationale Bank een rapport op over de bewaring en de ordening van de archieven van de Bank van 1850 tot 1940.

c. 62.

Rijksarchief te Antwerpen (1942-1955)

Stukken betreffende zendingen van Sabbe naar Duitsland inzake de recuperatie van Belgische archieven. 1947-1949. 1 pak Van 1947 tot 1949 was Sabbe door het Ministerie van Openbaar Onderwijs belast met het opzoeken en recupereren van het door de Duitsers tijdens Wereldoorlog II weggevoerde archief van de kantons Eupen, Malmedy en Sankt-Vith.

63.

Brief en nota over de relaties tussen België en Portugal. 1952.

1 omslag

Bevat drie exemplaren van de nota.

64. 65-67.

Jaarverslag van het Rijksarchief te Antwerpen. 1953.

1 stuk

Stukken betreffende de “economische” archieven en de dienstreis van Sabbe naar de Verenigde Staten. 1953-1954. 3 omslagen In september 1953 bezocht Sabbe in dienstopdracht diverse archiefdiensten in de Verenigde staten. Op uitnodiging van de “Society of American Archivists” gaf hij een lezing over “The safekeeping of business records in Europe”. Het daaropvolgende jaar gaf hij een lezing in Utrecht over het “economisch archief” in de Verenigde Staten.

65. 66. 67.

68-70.

68.

Briefwisseling en krantenknipsel over de reis van Sabbe. 1953. Stukken betreffende onkosten voor de reis naar de Verenigde Staten. 1953. Briefwisseling en documentatie over het archiefwezen in de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk, Nederland, Oostenrijk, Duitsland, Denemarken en TsjechoSlowakije. 1953-1954. d.

Algemeen Rijksarchief (1955-1968)

(1)

Benoeming en pensionering

Stukken betreffende de kandidaatstelling en aanstelling tot algemeen rijksarchivaris. 1955. 2 omslagen en 1 pak Briefwisseling met het Ministerie van Openbaar Onderwijs en andere stukken betreffende de kandidatuur. 1 omslag Retroakten 1946-1947.

69. 70.

Briefwisseling en andere stukken betreffende aanbevelingen. Ingekomen brieven en telegrammen met felicitaties.

71.

Stukken betreffende de verlenging van het mandaat van Sabbe na het bereiken van de pensioenleeftijd. 1966-1968. 1 omslag

19

1 omslag 1 pak


72.

Nummer toegang: 804

Stukken betreffende de pensionering. 1968. (2)

1 omslag

ICA

In 1956 werd Sabbe lid van het Uitvoerend Comité van de Internationale Archiefraad, in 1960 vice-voorzitter, in 1964 voorzitter, nadat hij in Brussel het 5de Internationaal Congres had georganiseerd. In 1959 was hij betrokken bij de voorbereiding en de publicatie van een “Guide des sources de l’histoire des nations”. Erg ziek heeft hij enkele maanden voor zijn overlijden het 6de Internationale Congres in Madrid voorgezeten. 73-77. 73. 74. 75.

Stukken betreffende de vierjaarlijkse internationale congressen. 1956-1968. 3e congres in Firenze (1956). 1956. 4e congres in Stockholm (1960). 1960. 5e congres in Brussel (1964). 1960-1964.

5 omslagen

Bevat ook de tekst van zijn lezing “L’archiviste dans la littérature et dans la réalité”.

76. 77.

Bijzonder congres in Washington (1966). 1966. 6e congres in Madrid (1968). 1967-1968.

78.

Documentatie over West- en Oost-Duitsland en het West- en Oost-Duitse archiefwezen. 1957-1965. 1 omslag Bevat ook de krant “Westdeutsche Allgemeine” van 28 september 1960.

79. 80. 81-85. 81. 82. 83. 84. 85. 86.

87.

88.

Stukken betreffende de Vaticaanse archieven. 1958-1964.

1 omslag

Stukken betreffende het Uitvoerend Comité. 1958-1967. Stukken betreffende de Ronde Tafel-bijeenkomsten. 1958-1967. 4de Ronde Tafel in Wiesbaden (1958). 1958. 7de Ronde Tafel in Madrid (1962). 1962. 8ste Ronde Tafel in Budapest (1963). 1963. 9de Ronde Tafel in Londen (1965). 1964-1965. 10de Ronde Tafel in Kopenhagen (1967). 1967.

1 pak

1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 omslag 1 stuk

Stukken betreffende de gids voor de bronnen van de Latijns-Amerikaanse geschiedenis. 1959-1964.

1 pak

Stukken betreffende de enquête over nationale archieven, uitgevoerd naar aanleiding van het 4e internationale congres in Stockholm. 1960.

1 pak

Stukken betreffende de “Establishment and organization of United Nations Archives”. 1961. 1 omslag Dit thema kwam aan bod op de Ronde Tafel van Warschau (1961).

20


89.

Nummer toegang: 804

Stukken betreffende een lexicon van archieftermen. 1963.

1 omslag

90.

Stukken betreffende de gids voor de bronnen van de Afrikaanse geschiedenis. 1963-1967. 1 omslag

91.

Stukken betreffende de studiereis “Second Study Tour on Congresses” naar Israël. 1966. 1 omslag Sabbe was door het Ministerie van Toerisme van Israël als voorzitter van de ICA uitgenodigd voor deelname aan de studiereis, die als doel had Israël als congresland te promoten. Sabbe bezocht op zijn reis ook de nationale archieven.

92.

Stukken betreffende het “Microfilming Committee”. 1967.

1 omslag

Met documentatie: “National Archives Microfilm Publications” (1955-1964).

93.

Stukken betreffende het “Proposed Program of Arrival and Technical Assistance to Underdeveloped Nations” van de ICA. 1967. 1 omslag

94.

Ingekomen brieven en overige stukken betreffende de ICA. 1956-1968. (3)

1 pak

Dienstreizen en deelname aan congressen

Zie ook nr. 315. 95.

Stukken betreffende het “Congrès annuel des archivistes français” in Parijs. 1957. 1 omslag

96.

Album met foto’s van een bezoek aan de archiefschool in Marburg. 1958.

1 deel

97.

Stukken betreffende het “Xe Congrès des archivistes français” in Nîmes. 1962. 1 omslag

98.

Stukken betreffende een bezoek aan de archiefschool in Marburg in het kader van een lezing. 1966. 1 omslag

99.

Stukken betreffende de reis naar het “VII convegno nazionale degli archivisti ecclesiastici” in Bari. 1966. 1 omslag (4)

Organisatie van tentoonstellingen

100.

Nota’s betreffende de tentoonstelling over de “nationale geschiedenis”, n.a.v. de oprichting van een “educatieve dienst”. 1961. 2 stukken

101.

Stukken betreffende de tentoonstelling over Henri Pirenne in Verviers. 1962-1963.

1 omslag

Sabbe was lid van het erecomité en gaf een toespraak bij de opening van de tentoonstelling.

102.

Stukken betreffende de tentoonstelling “De industriële revolutie” in het Algemeen Rijksarchief. 1963. 1 omslag

21


103.

Nummer toegang: 804

Stukken betreffende de tentoonstelling over koning Leopold I in het Algemeen Rijksarchief. 1965-1966. 1 omslag Bevat foto’s van de afsluitende ceremonie en van het bezoek van leden van de koninklijke familie aan de tentoonstelling.

104.

Briefwisseling over een tentoonstelling en een film over Maximiliaan van Oostenrijk. 1968. 1 omslag

105.

Steekkaarten over stukken die in aanmerking komen voor de tentoonstelling “La mer”. [2e helft 20ste eeuw]. 1 omslag (5)

Lidmaatschappen uit hoofde van de functie van algemeen rijksarchivaris

106.

Stukken betreffende de interuniversitaire commissie van de microfilm van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO). 1956-1961. 1 omslag

107.

Stukken betreffende het bestuurscomité van het Belgisch Historisch Instituut te Rome. 1956-1968. 1 omslag

108.

Stukken betreffende de “Vrienden van de Opvoedende Dienst” van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. 1960-1968.

1 omslag

Sabbe was voorzitter van 1960 tot 1968.

109.

Stukken betreffende het College der instellingshoofden van de Wetenschappelijke Instellingen. 1963-1967. 1 omslag

110.

Stukken betreffende het beheerscomité van het Fonds voor Kollektief Fundamenteel Onderzoek van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (NFWO). 1965-1967. 1 omslag

111.

Stukken betreffende het Navorsings- en Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. 1967-1968. 1 pak Sabbe was lid van het Wetenschappelijk Comité.

(6) 112.

Andere

Stukken betreffende de bewaring van notariële minuten. 1946-1951.

1 omslag

De wet op de notarisminuten, gestemd in 1963, werd mede voorbereid door Sabbe.

113.

Ingekomen brieven en fotokopieën van ministeriële omzendbrieven en koninklijke besluiten, verschenen in het Staatsblad, betreffende de archiefwet en de bewaring van archieven. 1955-1956. 1 omslag

22


114.

Nummer toegang: 804

Stukken betreffende het proces inzake de diefstal van archiefstukken door kolonel Lucien Herlant. 1958-1959. 1 pak Sabbe was aangesteld als deskundige en inventariseerde de stukken die bij Herlant waren aangetroffen. De stukken waren afkomstig uit diverse archieven in Nederland, België en Frankrijk.

115.

Briefwisseling betreffende de kandidatuur van Adolf Jansen voor de functie van hoofdconservator van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. 1960. 1 omslag

116.

Catalogus van werken uitgegeven door het Algemeen Rijksarchief. 1965.

1 deel

Gedrukt.

117.

Aanbevelingsbrief van professor Adriaan Verhulst voor Carlos Wyffels als mogelijke opvolger van Sabbe. 1968. 1 stuk

118.

Ingekomen brief vanwege Fernand de Montigny, negatieven van foto’s van een reis van een Belgische delegatie naar Kongo in 1909, visitekaartjes van deelnemers aan de reis, krantenartikels betreffende deze reis, en een foto van het bezoek van Woodrow Wilson aan kardinaal Mercier in Mechelen (1919). 1968. 1 omslag Met retroakta 1909-1919. De stukken waren bezorgd door de Montigny, neef van één van de deelnemers aan de reis, aan Sabbe, met de bedoeling ze in een archief te deponeren.

119.

Nota over het microfilmen van archieven in het Archivo Historico Nacional de Madrid, met overdruk van LEFÈVRE J., “Note sur les archives du règne de Philippe V conservées à Madrid” uit 1956. [ca. 1956-1968]. 1 stuk en 1 deel 4.

KUNSTHISTORISCH INSTITUUT ANTWERPEN

Sabbe werd in 1944 voorlopig beheerder van het instituut, nadat bestuurder A. Prevenier in opspraak was gekomen door zijn rol tijdens de oorlog. Na de heroprichting werd hij beheerder en voorzitter van de beheerraad. Het instituut kende heel wat moeilijkheden, o.a. op financieel vlak. Sabbe doceerde er vanaf 1942 onder meer Geschiedenis van België, Instellingen van de Moderne Tijden, Archiefstudie en Historische Problemen, Historische Kritiek, ... Onder de professoren waren enkele prominente figuren, zoals auteur Lode Zielens, stadsarchivaris Frans Blockmans en minister van Koloniën Edgar De Bruyne. 120.

Cursusnotities van de door Sabbe gedoceerde vakken. [ca. 1942-1960].

1 pak

Bevat notities voor de vakken “(Kunst)Historische Kritiek”, “Praktische Cursus”, “Instellingen van de Moderne Tijden” en “Archiefstudie”.

121.

Stukken betreffende het lerarenkorps. 1942-1961.

1 omslag

122.

Stukken betreffende openingszittingen en jaarprogramma’s van het instituut. 1944-1968. 1 omslag

123.

Brieven van professoren met aanvragen voor diapositieven. 1945-1948.

23

1 omslag


Nummer toegang: 804

124.

Stukken betreffende inschrijvingen van studenten, het afnemen van examens en het uitreiken van diploma’s. 1945-1966. 1 pak

125.

Stukken betreffende de subsidiëring van het instituut. 1945-1967.

1 omslag

Stukken betreffende het financieel beheer van het instituut. 1945-1969.

1 omslag

Stukken betreffende de statuten en de beheerraad van het instituut. 1946-1968.

1 omslag

Overige stukken betreffende het instituut. 1944-1962.

1 omslag

126. 127. 128.

5.

INSTITUUT VOOR OVERZEESE GEBIEDEN EN RIJKSUNIVERSITAIR CENTRUM ANTWERPEN

In 1949 verving Sabbe Fernand Vercauteren als docent van het vak “Het ontstaan der koloniale rijken”. In 1950 verwierf hij de leerstoel “Geschiedenis van België”. In 1952 stelde hij zich zonder succes kandidaat voor de leerstoel “Kritisch onderzoek van de algemene kolonisatietheorieën”. In 1961 hield het instituut op te bestaan. Bij de oprichting van het RUCA in 1965 werd Sabbe opnieuw benoemd tot professor. 129.

Stukken betreffende het afnemen van examens. 1949-1955.

1 omslag

130.

Stukken betreffende de kandidatuur van Sabbe voor de leerstoel “Geschiedenis van België”. 1950. 1 omslag

131.

Programma’s van de leergangen. 1950-1960.

132.

1 omslag

Verslagen over proefschriften. 1951-1957.

1 pak

Bevat een gedeelte van het proefschrift van GASTMANS J., Soedan in het Brits-Egyptisch geschil, 1953.

133.

Stukken betreffende de kandidatuur van Sabbe voor de leerstoel “Kritisch onderzoek van de algemene kolonisatietheorieën”. 1952. 1 omslag

134.

Overige stukken betreffende het instituut. 1951-1961.

1 omslag

Stukken betreffende de benoeming van Sabbe aan het RUCA. 1965-1967.

1 omslag

135. 136.

Overige stukken betreffende het RUCA. 1966-1968.

1 pak

Bevat voornamelijk verslagen van de Academieraad.

137.

Notities van de cursus “Geschiedenis van België”. [ca. 1950-1960]. 24

1 pak


138. 139.

Notities van de cursus “Algemene beschavingsgeschiedenis”. [ca. 1950-1960].

1 omslag

Notities van de cursus “Geschiedenis van het ontstaan der koloniale rijken”. [ca. 1950-1960]. 1 omslag 6.

140.

Nummer toegang: 804

PROVINCIALE BIBLIOTHEEKSCHOOL BRABANT EN BIBLIOTHEEKSCHOOL ANTWERPEN

Stukken betreffen de Bibliotheekschool van Antwerpen. 1943-1960.

1 omslag

Bevat ook de verhandeling: VYDT H., Inventaris van het archief der gemeente Mortsel (Oud regiem en Frans-Hollandse tijdvak, 1960.

141.

Stukken betreffende de Provinciale Bibliotheekschool in Brussel. 1944-1964.

1 omslag

Vanaf 1944 gaf Sabbe de cursus over het archiefwezen.

142. 143.

“Archivéconomie”, notities voor een cursus aan de bibliotheekschool. [20ste eeuw].

1 omslag

Cursusnotities “Archiefschool”. [20ste eeuw].

1 omslag

7.

“LYCÉE D’ANVERS”

144.

Ingekomen brieven vanwege de directeur van het lyceum en de directeur van de “Association Belge pour l’éducation et l’enseignement” inzake de onderwijsopdrachten van Sabbe. 1949-1961. 1 omslag

145.

Notities ter voorbereiding van lessen. [ca. 1950].

1 omslag

Historische opstellen van leerlingen van het lyceum. [1951].

1 omslag

146.

8.

ONDERZOEK, PUBLICATIES EN LEZINGEN

a.

Algemeen

147.

Stukken betreffende contracten met de uitgeverij “Office de publicité” en de uitbetaling van auteursrechten voor “Industrie linière”, “Anvers, métropole de l’Occident” en een niet-uitgegeven “Histoire d’Anvers”. 1943-1966. 1 omslag

148.

Persknipsels betreffende lezingen en publicaties van Sabbe. 1945-1962.

1 omslag

149.

Ingekomen brieven vanwege “La revue française” betreffende artikels van Sabbe voor dit tijdschrift. 1954-1955. 1 omslag

150.

Diverse notities en transcripties van archiefstukken. [20ste eeuw]. Gedeeltelijk op steekkaarten.

25

1 pak


b. 151.

Nummer toegang: 804

Klooster- en kerkgeschiedenis

“De kloosterhervorming in Vlaanderen en Neder-Lotharingen”, proefschrift doctor in de letteren en de wijsbegeerte. [1925]. 1 deel Manuscript. Met vermelding examinatoren.

152.

Diverse notities ter voorbereiding van het proefschrift over de kloosterhervorming. [ca. 1925].

4 pakken

Grotendeels op steekkaarten. Bevat ook commentaar van professor François-Louis Ganshof na de verdediging van de thesis.

153. 154.

Index op het proefschrift over de kloosterhervorming. [ca. 1925].

1 kaartsysteem

“Etude critique sur le chartrier de Saint-Pierre au Mont Blandin”, notities. [1935].

1 pak

Wellicht opgesteld met het oog op een uitgave door de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis.

155. 156.

“Chartrier Saint-Pierre”, notities. [ca. 1935].

1 pak

Clichés en foto’s van archiefstukken betreffende de Sint-Pietersabdij van Gent en het kapittel van Harelbeke, met lijsten met beschrijvingen van de stukken. [ca. 1936-1937]. 2 stukken, 7 foto’s en 5 clichés Deze clichés en foto’s houden verband met de volgende artikels: Critische studie over de oudste oorkonden van het Sint-Salvatorskapittel te Harelbeke (1936), en Etude critique sur le diplôme d’Arnoul Ier, comte de re, pour l’abbaye de Saint-Pierre à Gand (941, juillet 8) (1937).

157.

Notities ter voorbereiding van het artikel “De Cisterciënser economie”. [ca. 1952]. 1 omslag

158.

Plan van een werk over de geschiedenis van de cisterciënzers in de Nederlanden en verslag van de vergadering van de commissie voor de geschiedenis van de orde van Cîteaux. [1954]. 1 omslag Typoscript.

159.

“Abdij Nazareth” en “Beatrijs”, notities en tekst van een artikel. [ca. 1955].

2 pakken

Bevat een onder andere een overdruk van het artikel “De abdij Nazareth” en een Latijnse tekst in typoscript.

160.

“Conférence sur Gérard de Brogne”, notities. [ca. 1958].

1 omslag

Met overdruk van het artikel over Gérard de Brogne.

161.

Notities en tekst van het artikel “Gérard de Brogne”. [ca. 1958].

1 pak

162.

Notities en tekst van het artikel “Etude sur le diplôme de Louis IV, roi de France, pour l’abbaye de Saint-Pierre à Gand (950, août 20)”. [ca. 1959]. 1 omslag

163.

“Documents d’Oppermann et abbaye de Saint-Pierre à Gand”, notities. [20ste eeuw].

26

1 pak


164. 165. 166. 167.

Nummer toegang: 804

“St. Bernard”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

Notities betreffende Lambertus, abt van de Sint-Bertijnsabdij. [20ste eeuw].

1 omslag

Notities betreffende de orde van Cîteaux. [20ste eeuw].

1 pak

Notities betreffende Sint-Franciscus. [20ste eeuw].

1 pak

168.

Notities betreffende en proefdruk van een uitgave van oorkonden van de abdij van Rozendaal. [20ste eeuw]. 1 omslag

169.

Tekst van een recensie van SPRÖMBERG H., Beiträge zur französischflandrischen Geschichte. Band I: Alvisus, Abt von Anchin (1111-1131), Berlijn, 1931. [20ste eeuw]. 1 stuk Typoscript.

c. 170. 171. 172. 173.

Geschiedenis van de Belgische vlasnijverheid

Briefwisseling. 1937-1946.

1 omslag

Stukken betreffende reizen naar Franse archieven. 1938.

1 omslag

Brief en tekst van een lezing over de vlasnijverheid op de schoolradio. 1939.

2 stukken

“De Belgische Vlasnijverheid”, proefschrift geaggregeerde van het Hoger Onderwijs. [1943]. 4 delen Manuscript en typoscript.

174.

“Geschiedenis van de Belgische vlasnijverheid, deel I”. 1943.

2 delen

Gedrukt: Gent, 1943. 2 ex. Een van beide exemplaren is geannoteerd.

175.

“Une synthèse de l’histoire de l’industrie linière en Belgique jusqu’au 16e siècle”. [ca. 1945]. 1 omslag Manuscript.

176.

Notities met bibliografische verwijzingen en transcripties van archiefstukken ter voorbereiding van het proefschrift. [1ste helft 20ste eeuw].

1 pak

Voornamelijk steekkaarten.

177.

Notities en tekst van het artikel “Une ancienne industrie hennuyère: le lin”. [1952]. 1 omslag

178.

“Le lin à travers les âges”. [20ste eeuw].

1 omslag

Typoscript.

27


Nummer toegang: 804

179.

Fotokopieën van artikels en werken betreffende de geschiedenis van de vlasnijverheid. [20ste eeuw]. 1 omslag

180.

Fotokopieën van archiefstukken betreffende de geschiedenis van de vlasnijverheid. [20ste eeuw]. d.

1 omslag

Lokale geschiedenis (provincie Antwerpen)

181.

Ingekomen brief en notities ter voorbereiding van een lezing over “gerecht en folklore” in Antwerpen. 1943. 1 omslag

182.

Stukken betreffende de uitgave van “Anvers, métropole de l’Occident” door de uitgeverij “La Renaissance du Livre”. 1943-1955. 1 omslag

183.

Notities en tekst van de lezing en het artikel “De Engelse handel te Antwerpen onder Filips II en de concurrentie van Emden en Hamburg”. [ca. 1947]. 1 omslag

184.

Notities en tekst van het artikel “Un procès héraldique anversois au 18e siècle”. [ca. 1949]. 1 omslag

185.

Brief en tekst van een radiolezing, getiteld “Het ontstaan van de Scheldepolders”. 1950. 1 omslag

186.

Notities en tekst van de lezing en het artikel “Coup d’oeil sur l’histoire d’Anvers et de la province”. [ca. 1950]. 1 omslag Met overdruk van het artikel.

187. 188.

Notities over Antwerpen in de 16de eeuw. [ca. 1950].

1 omslag

de

Notities en transcriptie van de 19 -eeuwse Antwerpse kroniek van Van den Bemden. [1952]. 1 omslag Wellicht ter voorbereiding van een lezing over deze kroniek, gegeven voor de Oudheidkundige Kring van Antwerpen.

189.

Notities en tekst van het artikel “Een Antwerps toltarief”. [ca. 1952].

1 omslag

ste

190.

Notities en tekst van de lezing op het 20 filologencongres van Antwerpen, getiteld “Juridische ressorten onder het oud regime op het huidig grondgebied der provincie Antwerpen”. 1953. 1 pak

191.

Notities en tekst van het artikel “De hoofdbank van Zandhoven”. [ca. 1954].

28

1 omslag


192.

Nummer toegang: 804

Notities en tekst “Uit de archieven van een Antwerpse boekhandelaar”. [ca. 1955].

1 pak

Typoscript. Gedeeltelijk op steekkaarten. Wellicht ter voorbereiding van het artikel: Les lettres françaises à Anvers au XVIIIe siècle, d’après les archives d’un libraire, in La Revue Française de l’élite européenne, 1955, 7, p. 5-9.

193.

“Duffel”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

194.

Notities ter voorbereiding van een lezing over “Het land van Turnhout in de 17de18de eeuw”. [20ste eeuw]. 1 omslag

195.

“L’activité économique d’Anvers à travers l’histoire”. [20ste eeuw].

1 omslag

Typoscript.

196.

“Merovingische oorkonden Antwerpen”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

197.

Documentatie met betrekking tot Antwerpen in de 16de en de 18de eeuw. 1 omslag [20ste eeuw].

198.

Transcriptie van een afschrift van de costuimen van Geel uit 1699. [20ste eeuw].

1 omslag

Typoscript.

199.

“Les juridictions des hommes de fiefs dans le marquisat d’Anvers”, notities. [20ste eeuw]. 1 omslag

200.

“Kempische handschriften”, notities. [20ste eeuw].

201.

1 omslag e

“Economische en sociale toestanden in de Kempen tijdens de 17 eeuw”. 1 omslag [20ste eeuw]. Typoscript.

202.

“Nouvelles perspectives sur l’histoire d’Anvers”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

203.

Notities ter voorbereiding van een lezing over de “herinneringen aan de omwenteling van 1830 in de provincie Antwerpen”. [20ste eeuw]. 1 omslag

204.

Notities ter voorbereiding van een voordracht over de firma Le Gulle en de handel met Oost-Indië vanuit Antwerpen. [20ste eeuw]. 1 omslag e.

205.

Lokale geschiedenis (Kortrijk)

Tekst van het artikel “De Lombarden te Kortrijk in de XIIIe, XIVe en XVe eeuwen”. [ca. 1924]. 1 omslag Met overdruk.

29


Nummer toegang: 804

206.

Notities ter voorbereiding van het artikel “Grondbezit en landbouw, economische en sociale toestanden in kastelenij Kortrijk op het einde der XIVe eeuw”. [ca. 1936]. 1 pak

207.

“Acquisitions territoriales de Courtrai”, notities over de uitbreiding van de stad Kortrijk, met kaarten. 1 omslag [20ste eeuw]. De notities zijn in typoscript, de kaarten zijn getekend.

208. 209.

“Courtrai varia”, diverse notities betreffende Kortrijk. [20ste eeuw].

1 omslag

Transcripties uit de Kortrijkse stadsrekeningen 1417-1423. [20ste eeuw].

1 omslag

210.

Transcripties uit de Kortrijkse stadsrekeningen 1520-1552 en andere bronnen inzake “ketterij”. [20ste eeuw]. 1 kaartsysteem

211.

Transcripties uit het “perkamenten privilegieboek” van de stad Kortrijk. [20ste eeuw]. 1 omslag

212.

Notities betreffende de inning van accijnzen, opgesteld op basis van de Kortrijkse stadsrekeningen. [20ste eeuw]. 1 omslag

213.

Diverse archiefnotities. [20ste eeuw].

1 kaartsysteem

Gedeeltelijk per thema, o.a. “wolven”, “brouwerijen”, “hervorming”, “pest”, ...

214.

Notities over de geschiedenis van de stad en kasselrij Kortrijk, gedeeltelijk opgesteld naar aanleiding van een voordracht. 1 omslag [20ste eeuw].

215.

Notities uit 16de-eeuwse Kortrijkse archiefbronnen. [20ste eeuw].

1 omslag

Afschriften uit de stadsrekeningen, het “perkamenten privilegieboek”, de criminele sententiën, ...

f.

Archivistiek

216.

Documentatie en notities ter voorbereiding van een lezing en een artikel over de bedrijfsarchieven en het archiefwezen in de Verenigde Staten. [1927-1955]. 1 omslag

217.

Ingekomen brieven vanwege Raymond De Roover inzake zijn recensie van Sabbes artikel over bedrijfsarchieven. 1934-1935. 1 omslag Bevat een overdruk van het artikel “Les archives économiques”.

218.

Notities en tekst van de lezing in de Verenigde Staten over de bewaring van bedrijfsarchieven in Europa. 1953. 1 omslag

219.

Notities betreffende eigentijdse archieven. [20ste eeuw].

30

1 omslag


220. 221.

Nummer toegang: 804

Notities betreffende archieven in Brabant. [20ste eeuw]. Documentatie betreffende een cursus over gemeentearchieven. [20ste eeuw].

1 omslag 1 pak

222.

Notities ter voorbereiding van een lezing over het archief en het onderwijs van de geschiedenis. [20ste eeuw]. 1 omslag

223.

“Die Belgische Archive” en “Les archives en Belgique”, teksten voor lezingen. [20ste eeuw]. 1 omslag

224.

“Un plan de classement d’archives en 1785”, notities. [20ste eeuw]. g.

1 omslag

Andere

225.

Notities ter voorbereiding van het artikel “Papyrus et parchemin au haut moyen âge”. [ca. 1947]. 1 kaartsysteem

226.

“Conférences Henri Pirenne 1948”, notities. [1948].

1 omslag

227.

Genealogische aantekeningen en andere stukken betreffende de stamboom van de familie De Vos. [1952]. 1 omslag

228.

“Guerre de Cent ans et la primauté de l’art flamand”, notities ter voorbereiding van een artikel. [ca. 1952]. 1 pak

229.

Transcripties van brieven uit Whitehall van O. Wynn en markies d’Albyville (1686-1688) en notities ter voorbereiding van een artikel over de “Correspondance diplomatique hollande-anglaise”. [ca. 1953]. 1 omslag

230.

Stukken betreffende het opstellen van een handboek genealogie. 1954.

1 omslag

231.

“Le comté de Flandre et l’Allemagne”, notities en tekst van een lezing gegeven op een congres in Brussel. [1955]. 1 omslag

232.

Notities over Kongo en stukken betreffende de bijdrage van Sabbe over “Kongo” in de Winkler Prins Encyclopedie. [1956]. 1 omslag

233.

Documentatie over Theodoor Sevens, programma van de Sevenshulde in Kinrooi en notities voor de feestrede uitgesproken door Sabbe op die huldiging. 1958. 1 omslag Bevat o.a.: M. BROUNS, Theodoor Sevens. Onderwijzer, schrijver, archivaris, Vlaams strijder, Diest, 1958.

31


Nummer toegang: 804

234.

Notities ter voorbereiding van een lezing, getiteld “Grangé”, gegeven voor de Oudheidkundige Kring van Antwerpen. [1960]. 1 omslag

235.

Stukken betreffende een bijdrage van Sabbe in de “Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur” over “archief”. 1961-1962. 1 omslag

236.

“Définition de la diplomatique”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

237.

“Documentation du haut moyen âge (Miraeus, Foppens, Serrure, Wouters, ...)”, notities. [20ste eeuw]. 1 omslag

238.

“Geschiedkundig overzicht van ons belastingswezen”, notities. [20ste eeuw].

239.

“Bibliographie roi Albert I”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag 1 kaartsysteem

240.

“De ontwikkeling van de Franse kunst in de Moderne Tijden”, notities. [20ste eeuw]. 1 omslag

241.

Notities en transcripties betreffende de graven van Vlaanderen. [20ste eeuw].

1 omslag

Gedeeltelijk op steekkaarten.

242.

Notities over documenten betreffende de Hanze uit het stadsarchief van Keulen. [20ste eeuw]. 1 omslag

243.

Transcripties van 19de-eeuwse documenten betreffende landbouw. [20ste eeuw].

244.

1 omslag

Transcriptie van een gedeelte van het Memorieboek van Gent (1422-1432). 1 omslag [20ste eeuw]. Typoscript.

245.

“De sociale evolutie en de wording van de democratie in de middeleeuwen”, tekst. [20ste eeuw]. 1 omslag

246.

“Le régime allodial en Flandre et Lotharingue au Moyen age”, notities. [20ste eeuw].

247. 248. 249. 250.

“Le servage au moyen age”, notities. [20ste eeuw]. Notities over en fotokopieën van de “Korsendonkse codex”. [20ste eeuw].

1 omslag 1 pak 1 omslag

“Oppermann”, notities. [20ste eeuw].

1 pak

“Landbouwtechniek 3-slagstelsel”, notities. [20ste eeuw].

1 pak

32


Nummer toegang: 804

251.

“La condition juridique des tributaires d’église au moyen-âge en Europe occidentale”, notities. [20ste eeuw]. 1 omslag

252.

“Economie mérovingienne (aussi art)”, notities. [20ste eeuw].

253. 254.

1 omslag

“Lijfeigenschap en vrijheid”, notities. [20ste eeuw]. “Vlaanderen en Brabant”, notities. [20ste eeuw].

1 pak 1 omslag

255.

“Algemene geschiedenis, Allamannen, verbrokkeling van Duitsland enz.”, notities. [20ste eeuw]. 1 omslag

256.

“Notariaat”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

“Griekenland”, “Engeland en Spanje”, “Polen en Hongarije”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

Notities over Griekse filosofie. [20ste eeuw].

1 omslag

“Recueil des traités de paix”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

257. 258. 259.

Wellicht opgesteld met het oog op een uitgave door de “Commission des anciennes lois et ordonnances”, in samenwerking met Joseph Cuvelier.

260.

“Histoire du comté de Flandre”, notities. [20ste eeuw].

1 pak

Op steekkaarten.

261. 262. 263.

“Accijnzen”, notities. [20ste eeuw].

1 pak

“Blijde Intrede”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

Notities over het “Complot van der Smissen”. [20ste eeuw].

1 omslag

Betreft het “complot des paniers percés” in 1831 waarbij ex-generaal Jacques Van der Smissen betrokken was.

264. 265. 266. 267.

“Géographie”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

Genealogische aantekeningen betreffende professor Eug. De Bruyne. [20ste eeuw].

1 omslag

Notities betreffende Jan Frans Willems en de Brabantse yeesten. [20ste eeuw].

1 omslag

“Listes chronologiques de princes territoriaux belges”, notities. [20ste eeuw].

1 omslag

33


Nummer toegang: 804

9.

LIDMAATSCHAP VAN EN FUNCTIES IN VERENIGINGEN EN COMMISSIES

a.

Koninklijke Academie voor Oudheidkunde van België

In 1937 werd Sabbe briefwisselend lid, in 1950 werkend lid, in 1953 bestuurslid en in 1963 voorzitter. 268.

Brief van de secretaris van de Academie betreffende de verkiezing van Sabbe tot briefwisselend lid. 1937. 1 stuk

269.

Andere stukken betreffende de Academie. 1957-1958 en 1963. b.

1 omslag

Oudheidkundige Kring Antwerpen

In 1948 werd Sabbe voorzitter van de Kring. 270.

Stukken betreffende de organisatie van het 32ste congres van de Vereeniging van de Oudheidkundige en Geschiedkundige Kringen van België in Antwerpen (27-31 juli 1947). 1947. 1 pak Sabbe was secretaris-generaal van het Inrichtend Comité.

271.

Stukken betreffende de huldeviering voor de overleden Jan De Schuyter, eerste ondervoorzitter van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van Antwerpen. 1949. 1 omslag

272.

Stukken betreffende studiereizen van de Kring naar Frankrijk. 1950-1952.

1 omslag

Diverse briefwisseling van Sabbe als voorzitter van de Kring. 1950-1953.

1 omslag

273. 274.

Stukken betreffende het 34ste congres van het Verbond van de Oudheidkundige en Geschiedkundige Kringen van België in Verviers (21-24 juli 1951). 1951. 1 omslag Sabbe was voorzitter van de Sectie Middeleeuwse Geschiedenis.

275. 276. 277.

Jaarverslagen. 1952-1953.

1 omslag

Uitnodigingen voor vergaderingen, lezingen en gegidste bezoeken. 1952-1961.

1 omslag

ste

Stukken betreffende het 35 congres van het Verbond van de Oudheidkundige en Geschiedkundige Kringen van België in Kortrijk (26-30 juli 1953). 1953. 1 omslag Sabbe was voorzitter van de Sectie Middeleeuwse Geschiedenis.

278. 279.

Lijkrede voor Jozef De Beer, oud-voorzitter van de Kring. [1953]. Krantenknipsel over de viering van het 50-jarig bestaan van de Kring. 1960.

34

1 omslag 1 stuk


c. 280. 281.

Nummer toegang: 804

Organisaties provincie Antwerpen

Stukken betreffende de beheerraad van het Museum Sterckxhof. 1950-1968.

1 omslag

Stukken betreffende de Provinciale Commissie voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen. 1950-1969. 1 omslag Latere benaming: “Provinciale Commissie voor Geschiedenis en Volkskunde”.

282.

Stukken betreffende de tentoonstelling “Scaldis”. 1955-1956.

1 omslag

De organisatie was in handen van de provincie Antwerpen. Sabbe maakte deel uit van de “afdeling geschiedenis” en schreef de inleiding over geschiedenis in de catalogus. Het Algemeen Rijksarchief en het Rijksarchief te Antwerpen leenden stukken uit.

283.

Uitnodigingen voor de vergaderingen van het redactiecomité van “Noordgouw”, cultureel tijdschrift van de provincie Antwerpen. 1963. 2 stukken

284.

Stukken betreffende het beheerscomité van de stichtingen Eugène Baie. 1965-1968. 1 omslag d.

285. 286.

Andere

Akte van benoeming tot lid van de “Société d’Emulation” van Brugge. 1922.

1 stuk

Stukken betreffende de sectie geschiedenis van de “Société pour le progrès des études philologiques et historiques”. 1935-1957. 1 omslag Sabbe was secretaris van 1938 tot 1952.

287. 288.

Akte van benoeming tot lid van het Historisch Genootschap van Utrecht. 1936.

1 stuk

Stukken betreffende de “Commémoration Henri Pirenne”. 1937-1939.

1 pak

Sabbe was penningmeester van het inrichtend comité.

289.

Lezerskaarten van de stadsbibliotheek Antwerpen en de Koninklijke Bibliotheek van België. 1946-1953. 2 stukken

290.

Stukken betreffende de “Union Nationale des Universitaires au service de l’état”. 1947-1949. 1 omslag Sabbe was voorzitter in 1948.

291. 292.

Stukken betreffende diverse lidmaatschapsbijdragen. 1949-1968.

1 omslag

Ingekomen brieven en agenda’s van de vergaderingen van de “Vereniging van Archivarissen, Bibliothecarissen en conservators van Musea van België”. 1951-1953. 1 omslag

35


293.

Nummer toegang: 804

Programmabrochure en briefwisseling betreffende het 20ste Vlaams Filologencongres in Antwerpen. 1953.

1 omslag

Sabbe was algemeen voorzitter van het congres.

294.

Lidkaart van de oudleerlingenbond van het atheneum van Kortrijk. 1953.

1 stuk

295.

Uitnodiging voor de algemene vergadering van de Belgische Federatie der Leraars in de Geschiedenis. 1953. 1 stuk

296.

Lidkaart van de “Royal Club africain d’Anvers”. 1955.

1 stuk

297.

Verslagen en rapporten van de “Nationale Raad der Ziekenhuisbibliotheken”. 1960-1961. 1 omslag

298.

Stukken betreffende de “Belgian American Educational Foundation, Fellowship Committee”. 1963-1969. 1 omslag

299.

Ingekomen brief, statuten en verslagen van vergaderingen van de v.z.w. Nationaal Vlasmuseum. [1964-1965]. 1 omslag

300.

Lidkaart, stemformulier en uitnodiging voor de statutaire algemene vergadering van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde. 1966-1968. 1 omslag

III. STUKKEN BETREFFENDE LEONIE VAN MULLEM A. 301. 302.

BRIEFWISSELING

Ingekomen telegrammen en briefwisseling met Sabbe. 1922-1965. Andere briefwisseling. 1937-1988. B.

1 omslag 2 pakken en 1 omslag

STUKKEN BETREFFENDE DE UITVAART EN DE WETENSCHAPPELIJKE NALATENSCHAP VAN ETIENNE SABBE

303.

Stukken betreffende de bibliotheek en de documentatie van Sabbe, bewaard in het Rijksarchief te Kortrijk. 1968-1981. 1 omslag

304.

Stukken betreffende het doodsprentje. 1969.

305. 306.

Rouwbetuigingen bij het overlijden. 1969. Stukken betreffende de lijkredes op de begrafenis. 1969.

36

1 omslag 1 pak 1 omslag


307.

Nummer toegang: 804

Stukken betreffende overlijdensberichten in de media. 1969.

1 omslag

Overdruk “in memoriam” verschenen in “Vlaamse Stam”; tekst van Ernest Warlop voor een “in memoriam” in “De Leiegouw”, en tekst van een overlijdensbericht op 15 januari voorgelezen op BRT West-Vlaanderen.

308.

Stukken betreffende de (her)uitgave van “Vlasnijverheid”. 1973-1977.

1 omslag

Bevat ook brieven gericht aan Bert Dewilde, die de uitgave mee tot stand bracht.

C. 309-313

309. 310. 311. 312. 313.

Stukken betreffende het lidmaatschap van en bestuursfuncties in Kortrijkse verenigingen. 1970-1985. 5 omslagen Vlasmuseum. 1970-1979. De Leiegouw. 1972-1980. Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring. 1972-1981. Vrienden van de Musea. 1975-1985. Kreativiteitscentrum Begijnhof. 1978-1980. D.

314.

STUKKEN BETREFFENDE HET LIDMAATSCHAP VAN EN BESTUURSFUNCTIES IN KORTRIJKSE VERENIGINGEN

ANDERE STUKKEN

Diploma’s en onderscheidingen. 1918-1919 en 1959.

2 stukken

315.

Stukken betreffende dienstreizen waarop Leonie van Mullem haar echtgenoot vergezelde. 1961-1965. 1 omslag

316.

Stukken betreffende het pensioen en de nalatenschap van Sabbe. 1963-1976.

1 omslag

317.

Briefwisseling met Robert Picavet, griffier van de provincie Antwerpen en opvolger van Sabbe als voorzitter van het Kunsthistorisch Instituut van Antwerpen. 1969. 1 omslag

318.

Foto’s. [1970-1982].

1 pak

Bevat voornamelijk kleurenfoto’s van Leonie Van Mullem en familie in het huis aan het MarieJoséplein en van de activiteiten van de Academie Derde Leeftijd in het begijnhof van Kortrijk.

319.

Notities, schetsen en andere werkstukken, gemaakt aan de Academie Derde Leeftijd in het begijnhof van Kortrijk. 1978-1979. 2 stukken

320.

Adresboeken, financiële stukken en stukken betreffende verzekeringen. 1982-1987. 1 omslag

37


Nummer toegang: 804

IV. DOCUMENTATIE A. 321.

MANUSCRIPTEN, OVERDRUKKEN VAN ARTIKELS EN ANDERE PUBLICATIES

CORDELIER-DELANOUE M., “Les Javanais. Histoire de 1682”. 1845.

1 deel

Gedrukt: Limoges, 1845.

322.

ROLAND J. en DUCHESNE E., “Leesboek der aardrijkskunde ten gebruike der middelbare scolen. Derde deel. België-Cosmographie”. 1914. 1 deel Gedrukt: Namen, 1914.

323.

Kranten, tijdschriften en persknipsels. 1919-1986.

1 pak

Bevat zowel knipsels over het Rijksarchief en over lezingen van Sabbe, als over diverse onderwerpen, uit: “Le Soir” (1934-1983); “La Libre Belgique” (1937-1953); “Nation belge” (1937-1940); “Volksgazet” (1944); “Souvenir Wavrien” (1945); “Journal de Bruges” (1945-1946); “Nederland in oorlogstijd. Orgaan van het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie” (1946); “Keynotes. Official Journal of Second Infantry Division” (1948); “Le courrier du Soir” (1951); “Oberhessische Presse” (1958-1960); “Wetenschappelijke Tijdingen” (1960); “Vers l’avenir” (1960); “De Standaard” (1961); “Het Laatste Nieuws” (1961-1968); “Het nieuw klimaat” (1962); “L’osservatore Romano” (1962); “Tagespost” (1966); “Gazet van Antwerpen” (1968); “Bulletin d’information des prisonniers politiques, résistants et combatants” (1969); “Centrum voor Informatie en Documentatie Midden-Oosten (CID)” (1969-1973); “Wochenblatt Bad Godesberg” (1980); “Handdruk. Kontaktblad van de Vlaamse kapucijnen” (1981); “Tijdschrift van de Federatie van Brabantse Beroepsziekenfondsen” (1981-1983); “Unicefkrant” (1982); “SintLambertuskring. Maandblad” (1982); “Atlas” (1986); “L’étoile belge”.

324. 325.

Overdrukken van artikels en boekbesprekingen. 1928-1962.

1 omslag

Inventaris van het modern archief van Sint-Niklaas door André Stoop, Jos Denys en Jan Buntinx. [ca. 1960]. 1 pak Typoscript.

326.

CRINE R., “Contribution à l’étude des archives communales”. 1964.

1 deel

Typoscript.

327.

WELLENS R., Inventaire des papiers Michel Levie. 1968.

1 deel

Gedrukt: Brussel, 1968.

328.

GOOLENAERTS J., “Heraldiek op historische grafmonumenten te Deurne”. [20ste eeuw]. 1 omslag Manuscript. Jos Goolenaerts (°1913) schreef artikels over heraldiek in heemkundige tijdschriften. Als auteur debuteerde hij in het lokale “gemeentenieuws” van Deurne in 1967.

B. 329.

ANDERE STUKKEN

Jaarverslag, getiteld “Rapport général sur la situation de l’industrie et du commerce du ressort de la chambre de commerce de Roulers pendant l’année 1857”. 1858. 1 deel 38


330. 331.

Nummer toegang: 804

Luchtfoto’s van Kortrijk. 1916-1917.

1 omslag

Prentbriefkaarten voor Winterhulp. 1941.

1 omslag

332.

Prentbriefkaarten van “Le Mont Thabor à Dilbeek”, “Morlaix (Finistère) – Intérieur de l’Eglise St-Melaine” en “Ecaussinnes-Lalaing – Le château fort du XIIe siècle”. [1ste helft 20ste eeuw]. 1 omslag

333.

Tekst van de toespraak van Pierre Harmel, Minister van Buitenlandse Zaken van België, tijdens de Ministeriële Conferentie voor Ruimteonderzoek in Parijs. 1966. 1 stuk

334.

Foto’s van de binnen- en buitenzijden van de zijpanelen van een triptiek, waarop de stichters staan afgebeeld. [20ste eeuw]. 4 stukken

335.

Foto’s van archiefstukken met bijgevoegde lijst. [20ste eeuw].

1 pak

Volgens de bijgevoegde lijst gaat het onder meer om 12de-eeuwse stukken uit de archieven van de abdijen van Egmond, Rijnsburg en de proosdij van Meerssen.

336. 337.

Publicitaire folders en aankondigingen. [20ste eeuw]. Diverse gedrukte documentatie. 1943-1987.

V. 338.

1 omslag 1 pak

STUKKEN ZONDER AANWIJSBAAR VERBAND

Brieven van Frederic Hennebert in Doornik en van Adolphe Borgnet in Luik. 1856-1857. 1 omslag Frederic Hennebert was hoogleraar in Gent, Adolphe Borgnet in Luik.

339.

Uittreksels uit de registers van de burgerlijke stand en attesten van Raphaël Camille Maria Ghislenus Van Den Eeckhaut, leraar van het atheneum van Turnhout. 1947-1957. 1 omslag

340.

Getekend portret van Legrand, bibliothecaris of archivaris van Valenciennes. [20ste eeuw]. 1 stuk

39

INDEX OP PERSOONS- EN PLAATSNAMEN De nummers in de index verwijzen naar de inventarisnummers. Plaatsnamen in Duitsland, Frankrijk en Nederland werden geïdentificeerd aan de hand van het land, de provincie of het departement, en indien nodig de hoofdgemeente.

137.- Koninklijke Bibliotheek, 289.kust, 11 BERLIJN (Duitsland, Berlijn), 169 BORGNET, Adolphe, 338 BRABANT, 254.- archieven, 220 BROGNE, Gérard de, 160-161 BROUNS, M., 233 BRUGGE, 6, 323.- atheneum, 17.Rijksnormaalschool, 32.- Société d’Emulation, 19, 285 BRUSSEL, 75.- congres, 231.- Provinciale Bibliotheekschool, 141.- wereldtentoonstelling, 16 BUDAPEST (Hongarije), 83 BUNTINX, Jan, 325

A AFRIKA, 90 ALBERT I, koning van België, 239 ALBYVILLE, markies d', 229 ALVISUS, abt van Anchin, 169 ANCHIN, abdij (Frankrijk, Nord, Pecquencourt) 169 ANTWERPEN, 147, 181-184, 186-187, 189, 199.- Bibliotheekschool, 140.boekhandelaar, 192.- congres, 65, 270.economische activiteit, 195.- Filologencongres, 293.- Gazet van, 323.geschiedenis, 197, 202.- handel met Oost-Indië, 204.- Instituut voor Overzeese Gebieden, 129-134.- kroniek, 197.- Kunsthistorisch Instituut, 120-128, 317.- lyceum, 144-146.- markiezaat, 208.- Merovingische oorkonden, 196.Oudheidkundige Kring, 188, 234, 270279.- provincie, 190, 203, 280-284, 317.- Rijksarchief, 64, 282.- royal club africain, 296.- RUCA, 135-136.stadsbibliotheek, 289 ARIÈGE (Frankrijk), departement, 8

C CANADA, 67 CÎTEAUX (Frankrijk, Côte d'Or, SaintNicolas-lès-Cîteaux), orde van, 158, 166 CORDELIER-DELANOUE, M., 321 CRINE, R., 326 CUVELIER, Joseph, 259 D DAMME, 6 DE BEER, Jozef, 278 DE BRUYNE, professor Eug., 265 DE ROOVER, Raymond, 217 DE SCHUYTER, Jan, 271 DE VOS, familie, 227 DENEMARKEN, 67 DENYS, Jos, 125 DEURNE, 328 DEWILDE, Bert, 308

B BAD GODESBERG (Duitsland, Nordrhein-Westfalen, Bonn), 323 BAIE, Eugène, 284 BARI (Italië), 99 BEATRIJS, 159 BELGIË, 63, 115, 295, 322, 333.archieven, 223.- geschiedenis, 128, 130,

41


DIEST, 233 DILBEEK, Le Mont Thabor, 332 DOORNIK, 338 DUCHESNE, E., 322 DUFFEL, 193 DUITSLAND, 62, 67, 255.- Oost-, 78.West-, 78

Nummer toegang: 804

I ISRAËL, 91 J JANSEN, Adolf, 115 JAVA (Indonesië), 321

E

K

ECAUSSINNES-LALAING, kasteel, 332 EGMOND (Nederland, Noord-Holland, Bergen), abdij, 335 EMDEN (Duitsland, Nedersaksen), 183 ENGELAND, 257 EUPEN, 62 EUROPA, 251.- bedrijfsarchieven, 65-67, 218

KEMPEN, 200-201 KEULEN (Duitsland, NordrheinWestfalen), stadsarchief, 242 KINROOI, 133 KONGO, 118, 232 KOPENHAGEN (Denemarken), 85 KORSENDONK, 248 KORTRIJK, 216-217, 221-222, 224, 290, 344.- Academie Derde Leeftijd in het begijnhof, 318-319.- atheneum, 294.congres, 277.- De Leiegouw, 310.Dienst voor Burgerlijke Veiligheid, 29.Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring, 19, 311.Kreativiteitscentrum Begijnhof, 313.lombarden, 205.- Marie-Joséplein, 318.Nationaal Vlasmuseum, 313.perkamenten privilegieboek, 211.Rijksarchief, 5, 303.- stadsrekeningen, 209-210, 212.- Vlasmuseum, 323.Vrienden van de Musea, 312

F FILIPS II, koning van Spanje, 183 FINISTÈRE (Frankrijk), departement, 332 FIRENZE (Italië), 73 FOIX (Frankrijk, Ariège), 8 FOPPENS, 237 FRANKRIJK, 67, 115, 272.- kunst, 240 G GALLANT, Josiane, 29 GANSHOF, professor François-Louis, 152 GASTMANS, J., 132 GEEL, costuimen, 198 GENT, 183, 338.- Memorieboek van, 244.Sint-Pietersabdij, 154-156.- universiteit, 20-21, 35 GOOLENAERTS, Jos, 328 GRANGÉ, 234 GRIEKENLAND, 257-258

L LAGAGE, R., 34 LAMBERTUS, abt van Sint-Bertijns, 165 LATIJNS-AMERIKA, 86 LE GULLE, firma, 204 LEGRAND, 340 LEOPOLD I, koning van België, 103 LEVIE, Michel, 327 LISSEWEGE, 6 LODEWIJK IV, koning van Frankrijk, 162 LONDEN (Verenigd Koninkrijk), 84 LOTHARINGEN, 246 LUIK, 338

H HAMBURG (Duitsland, Hamburg), 183 HARMEL, Pierre, 333 HAUTE-GARONNE (Frankrijk), departement, 8 HENEGOUWEN, 177 HENNEBERT, Frederic, 338 HERLANT, kolonel Lucien, 114 HONGARIJE, 257

M MADRID (Spanje), 77, 82 MALMEDY, 62 42


Nummer toegang: 804

SERRURE, 237 SEVENS, Theodoor, 233 SINT-BERNARDUS, 164 SINT-FRANCISCUS, 167 SINT-NIKLAAS, 325 SINT-OMAARS (Frankrijk, Pas-deCalais), Sint-Bertijnsabdij, 165 SOEDAN, 132 SPANJE, 10, 257 SPRÖMBERG, H., 169 STOCKHOLM (Zweden), 74, 87 STOOP, André, 325

MARBURG (Duitsland, Hessen), 96, 98 MECHELEN, 118 MEERSSEN (Nederland, Limburg), proosdij, 335 MERCIER, kardinaal, 118 MIDDEN-OOSTEN, 323 MIRAEUS, 237 MONTIGNY, Fernand de, 118 MORLAIX (Frankrijk, Finistère), église St-Melaine, 332 MORTSEL, 140 N

T

NAMEN, 322 NAZARETH, abdij, 159 NEDERLAND, 67, 115 NEDER-LOTHARINGEN, 151 NÎMES (Frankrijk, Gard), 97

TOLEDO (Spanje), 9 TSJECHO-SLOWAKIJE, 67 TURNHOUT, atheneum, 263.- Land van, 194 U

O

UKKEL, Avenue Defré 15 UTRECHT (Nederland, Utrecht), 65-67.Historisch Genootschap, 287

OBERHESSEN (Duitsland, Hessen), 323 OOSTENDE, atheneum, 56-57 OOSTENRIJK, 67.- Maximiliaan van, 104 OOST-INDIË, 204 OPPERMANN, 163, 249 ORANJE-NASSAU, orde van, 27

V VALENCIENNES (Frankrijk, Nord), 340 VAN DEN BEMDEN, 188 VAN DEN EECKHAUT, Raphaël Camille Maria Ghislenus, 339 VAN DER SMISSEN, generaal Jacques, 263 VAN MULLEM, M., 34.- Magda, 32 VAN WERVEKE, Hans, 18 VERENIGDE STATEN, 65-67, 218.archiefwezen, 216 VERHULST, Adriaan, 117 VERSAILLES (Frankrijk, Yvelines), 7 VERVIERS, 101.- congres, 274 VLAANDEREN, 151, 246, 254. graafschap, 231, 260.- graven van, 156, 241 VYDT, H., 140

P PARIJS (Frankrijk, Parijs), 95, 333 PICAVET, Robert, 317 PIRENNE, Henri, 18, 35, 101, 226, 288.Jacques, 35 PORTUGAL, 63 R RIJNSBURG (Nederland, Zuid-Holland, Katwijk), abdij, 336 ROESELARE, 329 ROLAND, J., 322 ROME (Italië), 323.- Belgisch Historisch Instituut, 107 ROZENDAAL, abdij van, 168

W

S

WARLOP, Ernest, 307 WARSCHAU (Polen), 88 WASHINGTON (Verenigde Staten), 76

SAINT-GIRONS (Frankrijk, Ariège), 8 SAINT-LIZIER (Frankrijk, Ariège), 8 SANKT-VITH, 62 43


WELLENS, R., 327 WEST-VLAANDEREN, 307 WHITEHALL (Verenigd Koninkrijk), 229 WIESBADEN (Duitsland, Hessen), 81 WILLEMS, Jan Frans, 266 WILSON, Woodrow, 118 WOUTERS, 251

Nummer toegang: 804

WYFFELS, Carlos, 117 WYNN, O., 229 Z ZANDHOVEN, hoofdbank, 291

44

ijksarchie ef te Kortr e Kortrijk R Rijksarchief hief te Kortrijk R ijksarchief te Kortrijk ren Rijksarchief te Beve

Recommend Documents