RFITT van het zachte gehemelte
1
Inhoudsopgave Pagina Inleiding............................................................................................ 3 Wat is snurken ................................................................................. 4 Vooronderzoek................................................................................. 5 De behandeling................................................................................ 7 Na de behandeling........................................................................... 9 Resultaten en complicaties............................................................ 10 Samenvatting ................................................................................. 11 Tot slot ........................................................................................... 12
2
Inleiding In deze brochure informeren wij u over een behandeling tegen snurken, de bipolaire Radiofrequency Induced Thermotherapy (RFITT®), gebaseerd op dezelfde principes maar veel sneller dan de al langer bekende ‘somnoplastiek’ (Somnoplasty®). Wat is snurken, welk vooronderzoek is nodig, wat gebeurt er tijdens de behandeling, wat kunt u na de behandeling verwachten en welke resultaten en risico's zijn er? Naast de RFITT® van het zachte gehemelte zijn er diverse andere oplossingen om het snurken te verminderen en/of te verhelpen. Bij een eventueel overgewicht is in de eerste plaats vermagering aangewezen. Soms helpen huis-, tuin- en keukenmiddeltjes, zoals het bevestigen van een tennisbal achterop het pyjamajasje. Soms is verbetering van de neusademhaling al voldoende om de klacht te verhelpen. Ook kan een operatie de patiënt van het snurken verlossen. Daarnaast zijn er diverse apparaten op de markt die het snurken kunnen verminderen of verhelpen, zoals de Nozovent, de Snörex en diverse soorten ‘anti-snurk-beugels’. Over deze apparaten vindt u op de polikliniek van de KNO-artsen meer informatie. In deze brochure gaan wij alleen in op de RFITT® van het zachte gehemelte. Als u na het lezen van deze brochure nog vragen hebt, kunt u contact opnemen met de medewerkers van de polikliniek Keel-, Neus- en Oorheelkunde (KNO).
3
Wat is snurken? In Nederland snurken ongeveer 3,5 miljoen mensen, waarvan 60% mannen en 40% vrouwen. Hiervan veroorzaken 600.000 snurkers overlast en zijn er zo'n 30.000 die hierdoor een gezondheidsrisico lopen. Er zijn verschillende vormen van snurken. Eén daarvan ontstaat doordat het zachte gehemelte en de huig in trilling komen bij de ademhaling. Bij deze vorm van snurken, biedt de RFITT® van het zachte gehemelte uitkomst. Snurken kan ook ontstaan doordat tijdens de slaap de tong verslapt. Deze zakt naar achteren en verkleint zo de luchtweg. Hierbij worden het zachte gehemelte en de huig in de richting van het strottenhoofd gezogen. Het strottenhoofd begint te trillen, waardoor het snurkgeluid ontstaat. Voor deze vorm van snurken, bestaan andere oplossingen die wij niet in deze brochure behandelen. Door het snurken kan per nacht 10-15% minder zuurstof door het lichaam worden opgenomen. De gevolgen hiervan zijn onder meer vermoeidheid, koude voeten, dufheid en benauwdheid. Door blokkades 's nachts kan zelfs ademstilstand (slaapapneu) en verminderde zuurstofopname optreden. Als dit regelmatig voorkomt, kan dit schadelijk voor de gezondheid zijn.
4
Vooronderzoek Omdat de RFITT® van het zachte gehemelte niet voor elke vorm van snurken geschikt is, moeten wij vooraf vaststellen of het snurken voor een belangrijk deel veroorzaakt wordt door trillingen van het gehemelte. Hierbij wordt het keel-, neus- en oorheelkundig onderzoek bijna altijd gevolgd door een slaapregistratie en soms ook door een ‘slaapendoscopie’. Slaapregistratie U komt voor een slaapregistratie naar ons ziekenhuis. Daar wordt u naar een rustige éénpersoonskamer gebracht en u wordt aangesloten op registratieapparatuur die speciaal ontwikkeld is voor slaap- en snurkproblemen. Deze apparatuur registreert de ademhaling, de geluidssterkte, de zuurstofverzadiging in het bloed, het hartritme en de lichaamspositie. Wij registreren uw slaap van 23.00 uur tot 07.00 uur. U hoeft niet de hele tijd te slapen, want enkele uren is vaak al voldoende om een goed beeld te krijgen. Als u thuis een slaappil neemt, krijgt u er in het ziekenhuis ook één. Wij willen uw slaap zo natuurlijk mogelijk registreren. Daarom raden wij u aan uw eigen kussen mee te nemen. Als u bijvoorbeeld gewend bent thuis een glas wijn te drinken voordat u naar bed gaat, dan mag u er in het ziekenhuis ook één nemen. Bij het maken van een afspraak voor de nachtslaapregistratie (op de Functieafdeling) krijgt u een meer gedetailleerde voorlichtingsfolder over het onderzoek.
5
Analyse 's Morgens maakt de computer een analyse van de gegevens. Aan de hand van deze gegevens constateert uw KNO-arts hoe u slaapt, snurkt en ademt. Vervolgens wordt een behandelplan opgesteld. Als bij u het snurken veroorzaakt wordt door trillingen van het gehemelte, kan de KNO-arts de RFITT® van het zachte gehemelte adviseren.
De RFITT® van het zachte gehemelte heeft weinig effect bij patiënten met veel overgewicht. Ook is de methode niet mogelijk bij bepaalde anatomische vormen van het gehemelte, overmatige littekenvorming na amandeloperaties of bij gehemeltespleten. Als u overgevoelig bent voor plaatselijke verdovingsmiddelen is de ingreep ook niet mogelijk. We kunnen dan wel een alternatieve proefverdoving proberen.
6
De behandeling De RFITT® is een techniek waarbij het overmatige trillen van het zachte gehemelte en de huig wordt verminderd. Hierdoor kunnen de luidruchtigheid en zelfs het optreden van het nachtelijk snurken verminderen of verdwijnen. De RFITT® behoort tot de zogenaamde gehemeltebehandelingen die vroeger uitsluitend bestonden uit het verwijderen van de huig, een deel van het zachte gehemelte of een combinatie daarvan. Deze relatief zware operatieve behandelingen gingen vaak gepaard met het verwijderen van de keelamandelen, als deze nog aanwezig waren
De laatste jaren is in de Verenigde Staten de veel patiëntvriendelijker ‘somnoplastiekmethode’ ontwikkeld, die onder plaatselijke verdoving kan plaatsvinden en waarbij geen beschadigingen en/of littekens van het gehemelte meer optreden. Sinds juli 1998 wordt deze techniek ook toegepast door KNO-arts P.C. Dijkgraaf in het Gemini Ziekenhuis. Begin 2003 maakte de ‘somnoplastiek’ plaats voor de RFITT® van het zachte gehemelte. De RFITT® behandeling gebeurt op de afdeling dagbehandeling. Dit houdt in dat een ziekenhuisopname niet nodig is.
7
Voorbereiding Wij raden u aan om één uur vóór de ingreep twee tabletten paracetamol met veel water in te nemen. Daarnaast is het verstandig een begeleider mee te nemen, zodat u niet zelf naar huis hoeft te rijden. U meldt zich op de afgesproken tijd en plaats. U hoeft zich niet te ontkleden. Wel raden wij u aan kleding te dragen die gemakkelijk en ruim zit, vooral rond de hals.
Allereerst geven wij met een spray een oppervlakkige verdoving voor het gehemelte en krijgt u middels enkele prikjes een aanvullende verdoving voor een deel van het gehemelte. Dit neemt ongeveer tien minuten in beslag. Vervolgens brengt uw KNO-arts een dun, geïsoleerd naaldje in het zachte gehemelte. Dit gebeurt met een speciaal ontworpen handvat, zodat de naald precies in het midden van de spiermassa van het gehemelte kan worden geschoven. Door middel van hoogfrequente radiogolven(460 kHz) wordt er ter plaatse een temperatuurstijging tot 85 °C in de gehemeltespier opgewekt. Dit duurt enkele seconden en wordt doorgaans op vier tot zes plaatsen verricht. Door de temperatuurstijging ontstaat na enige tijd een lichte verlittekening, waardoor het weefsel steviger wordt en ietsje krimpt, en dus minder gemakkelijk in trilling geraakt. De ingreep is meestal niet pijnlijk en duurt in totaal ongeveer 20 minuten. Afhankelijk van het resultaat is het vaak nodig dat de behandeling na twee tot drie maanden herhaald wordt. In een enkel geval is zelfs een derde behandeling noodzakelijk.
8
Na de behandeling U zult merken dat na de behandeling uw keel wat dik aanvoelt en het slikken soms wat moeilijk gaat. Lichte tot matig forse keelpijn is de eerste twee tot drie dagen normaal. Daarna kunt u nog twee tot drie weken een wat ‘dik gevoel’ in de keel ervaren. Direct na de behandeling blijft u nog een uurtje rusten en drinkt u gekoelde drankjes. Na ongeveer een uur kunt u met uw begeleider naar huis. Het is verstandig de eerste dagen uw activiteiten iets te verminderen en wat meer rust te nemen. U moet veel koude vloeistoffen drinken en u mag gewoon eten. Uw werk kunt u meestal de volgende dag hervatten. Zekerheidshalve adviseren wij u echter, de dag na de behandeling vrijaf te nemen. (Zeker als u beroepshalve veel moet praten). U krijgt een recept mee voor zetpillen tegen de pijn (Diclofenac 50mg); hiervan mag u er per dag maximaal drie gebruiken. Eventueel kunt u in plaats daarvan Ascal® (poeders/sachets van 600 mg) nemen. Dit werkt vaak nog beter, maar dit is een aspirinepreparaat dat sommige mensen niet mogen gebruiken, bijvoorbeeld astmatische patiënten en/of patiënten met antistollingsmedicatie. Overigens blijkt ongeveer de helft van de patiënten in het geheel geen pijnstillers nodig te hebben. De eerste nacht na de behandeling kan er sprake zijn van een wat benauwd gevoel. Het helpt dan vaak om wat extra kussens te gebruiken en als het ware half zittend te slapen. De eerste dagen kan het snurken zijn toegenomen. Dit is niet verontrustend. Na twee maanden beslist u in overleg met uw KNO-arts of er een volgende behandeling nodig is. Een controleafspraak of een telefonisch contact wordt vóórdat u naar huis gaat, vastgelegd.
9
Resultaten en complicaties In de hele Westerse wereld worden de RFITT® en aanverwante technieken veelvuldig toegepast. Omdat vrijwel ieder mens in bepaalde situaties wel eens snurkt valt een ‘totale stilte’ niet te verwachten. De ervaringen leren wel dat de frequentie en de luidruchtigheid van het snurken in ongeveer 50-60% van de gevallen zoveel verminderd dat er geen sterke verstoring van de nachtrust van de partner meer optreedt. De kans op succes is dus 50-60%. Helaas kan bij medisch ingrepen een resultaat van 100% zelden gegarandeerd worden. Uw gehemelte blijft zijn normale vorm behouden, want er is niets verwijderd. Lange termijn resultaten zijn nog niet beschreven. Wel kan de ingreep later altijd herhaald worden. Ook blijft het mogelijk nog andere behandelingen later te ondergaan. Complicaties Er zijn nauwelijks complicaties bekend. Het licht tot matig opzwellen van het gebied van het gehemelte is normaal. In uitzonderlijke gevallen kan de huig zo sterk opzwellen dat daarvoor specifieke behandeling nodig is. Soms kunnen zich zweertjes op het slijmvlies van het gehemelte voordoen (die er uit zien als een witte plek met een ‘kuiltje’) Deze zijn doorgaans pijnloos, behoeven geen specifieke behandeling en genezen vrijwel altijd binnen vier tot zes weken. Patiënten die weten dat ze overgevoelig zijn voor plaatselijke verdovingsmiddelen moeten dit melden, zodat we naar een alternatief kunnen kijken. Na de behandeling zijn tijdens de rustperiode een KNO-arts en een KNO-verpleegkundige aanwezig om advies te geven als dat nodig is. Ook kunnen zij, als er zich problemen voordoen, ingrijpen. De kans op serieuze problemen tijdens deze rustperiode is minimaal. Voor alle zekerheid krijgt u wel instructies mee wat u moet doen als er zich toch een complicatie voordoet.
10
Samenvatting - De RFITT® van het zachte gehemelte wordt uitgevoerd in dagbehandeling. - Opname in het ziekenhuis is dus niet nodig. - Wij raden u aan een begeleider mee te nemen die u weer naar huis brengt. - De behandeling duurt inclusief rustperiode anderhalf uur. - De ingreep zelf duurt ongeveer een kwartier; inclusief het verdoven een half uur. - Het verdient aanbeveling na de ingreep veel koude vloeistoffen te drinken. In principe zijn er geen dieetbeperkingen. - U krijgt een recept mee voor zetpillen (diclofenac 50 mg, één tot drie maal daags één). Eventueel kunt u in plaats daarvan paracetamol of acetosal (Aspirine, Ascal) gebruiken. In de praktijk blijkt ongeveer de helft van de patiënten in het geheel geen behoefte te hebben aan pijnstillers. - Eventuele pijnklachten houden vrijwel nooit langer aan dan twee tot drie dagen. Daarna kunt u nog wel twee tot drie weken een wat dik gevoel in de keel houden. - De eerste nacht na de behandeling kan er sprake zijn van een wat benauwd gevoel. Het helpt dan vaak, om wat extra kussens te gebruiken, en als het ware half zittend te slapen. Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u contact opnemen met de polikliniek KNO van maandag t/m vrijdag tussen 08.30 - 11.00 uur op telefoon (0223) 69 63 50.
126465-PK187-10/10
Deze folder is een uitgave van het Gemini Ziekenhuis©
11
