Revolutionair was de nieuwjaarsbijeenkomst in de vorm van TEDxRadboudU, waarmee Melvin Samsom zijn koerswijziging

VEERTIENDAAGS INFORMATIEBLAD VAN HET UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM ST RADBOUD JAARGANG 37 NUMMER 1 20 januari 2012

Elkaars waarden delen Foto’s: Marc van Teeffelen

Revolutionair was de nieuwjaarsbijeenkomst in de vorm van TEDxRadboudU, waarmee Melvin Samsom zijn koerswijziging bewust neerzette. Een koers die nodig is in een sterk veranderende gezondheidszorg die eenduidig moet zijn, van hoge kwaliteit is en waarin de patiënt een participerende rol heeft. Zorg is een co-creatie en in die trend gaat ook de RvB te werk: samen met topmensen in huis zorgvernieuwing, gekoppeld aan onderzoek en onderwijs, doorzetten. N e l l e k e D i nn i s s e n

De voorzitter van de Raad van Bestuur, Melvin Samsom, koos duidelijk voor een coproductie van de nieuwjaarsspeech met sprekers uit de drie kerndomeinen onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg; geheel in lijn met de koers die hij gaat varen. Zijn motto is: ‘Succes van het instituut wordt bepaald door het delen van elkaars waarden en die van het instituut.’ Dat geldt voor

BIOBANK

Pagina 3 Radboudpenning voor Didi Braat

Pagina 5 Beter 2.0 zorgt voor verandering

elke medewerker, van hoog tot laag. Die waarden zijn om samen van begin tot eind zo hoog mogelijke kwaliteit van zorg te bieden, die voor een UMC gekoppeld is aan onderzoek en onderwijs. Uiteindelijk komen zij allemaal uit bij de patiënt. Samsom: ‘Samen moeten wij garant staan voor de beste kwaliteit, dat betekent tevens wanneer wij bepaalde zorg niet kunnen bieden op zoek gaan naar een instituut die dat wel kan. Dus ook buiten de muren van het Radboud zijn gedeelde waarden een kostbaar goed.’ Veranderingen in de zorg, zegt Samsom, worden veroorzaakt door de variatie en de verschillen in de kwaliteit van zorg. De patiënt weet inmiddels heel goed waar de beste zorg geleverd wordt en wat hij wil. Netwerkorganisaties is dan ook een van de peilers waar de RvB zich op gaat richten. Samsom noemt als voorbeeld onder andere het succesvolle Parkinsonnet, waar verschillende disciplines samen met patiënten zich gebogen hebben over het organiseren van kwalitatief hoge en eenduidige zorg in Nederland. Inmiddels participeert 90 procent van alle parkinsonpatiënten in dit netwerk dat tevens een fraaie wetenschappelijke output heeft. De participerende rol van de patiënt is een van de succesfactoren en staat hoog in het vaandel bij de RvB. Samsom noemt ook een samenwerking als die met Boxmeer van essentieel belang. ‘Kortom: een co-creatie van de zorg reduceert zowel de variatie en de verschillen in de kwaliteit van de zorg als de kosten. Samen kunnen wij toekomstige veranderingen het hoofd bieden. Sterker nog: wij zijn er klaar voor. Het Radboud staat immers al bekend als een van de meest vernieuwende ziekenhuizen in Nederland; aan u en ons om vernieuwingen over het hele Radboud uit te rollen en hierin dé koploper te zijn.’ Lees verder op pagina 4

Pagina 6 De voordelen van de Radboud Biobank

Pagina 9 Publieksdag RUCO

“Omdat iedereen er ooit mee te

r a dbod e 1 - 2 0 1 2

Verbeterd

Colofon

Sneldiagnostiek bij kanker Patiënten bij wie verdenking is op kanker, willen graag snel weten waar ze aan toe zijn. In het Radboud is er daarom sneldiagnostiek bij vier kankersoorten. Onzekerheid. De uitslag of je wel of geen kanker hebt, bezorgt patiënten en hun naasten grote onzekerheid. Om snel uitsluitsel te geven, verzorgt het Radboud voor vier typen kanker sneldiagnostiek: borstkanker, prostaatkanker, longkanker en kanker in het hoofdhalsgebied (KNO).

Een analist aan het werk in de sneldiagnostiek van kanker.

Foto: Flip Franssen

Uitslag. Vrouwen met een knobbeltje in de borst krijgen, vijf dagen per week, binnen 12 uur de uitslag. Bij KNO is er elke week sneldiagnose van kanker, daar is de uitslag er binnen 48 uur. De sneldiagnostiek voor prostaatkanker draait eenmaal per week en geeft binnen 24 uur uitsluitsel. Bij longkanker weten patiënten binnen 48 uur waar ze aan toe zijn. Dit traject wordt eenmaal per week verzorgd. Verkort. Op de afdeling Pathologie komen de monsters met lichaamsmateriaal binnen, ter beoordeling of iemand kanker heeft. ‘We kunnen tegenwoordig veel sneller de uitslag geven’, zegt hoofdanalist Coos Diepenbroek. ‘Enerzijds dankzij onze snellere apparatuur voor weefselbewerking. Maar vooral doordat we het hele proces van de centrale monsterontvangst, naar het lab en de patholoog kritisch hebben bekeken.’ In een open sfeer bespraken de medewerkers van de monsterontvangst, analisten en specialisten hoe ze de processen beter konden inrichten. Marian van de Geer, hoofd secretariaten: ‘Door dit samen te doen, raak je als afdeling veel meer betrokken bij het totale proces en kijk je vooral wat echt waarde heeft voor de patiënt.’ Fors gestegen. Steeds meer patiënten gaan door de sneldiagnostiekmolen. Voor bijvoorbeeld mammacarcinoom waren dat in 2008 minder dan 200 patiënten, terwijl dat er voor 2011 550 waren. Voor prostaatkanker ondergingen in 2011 72 patiënten de sneldiagnose, de paar jaren ervoor waren dat er steeds minder dan 10. De sneldiagnose bij KNO nam een spurt in 2011: 223 patiënten ten opzichte van 23 in 2010.  GM

kunst

Radbode is een tweewekelijks personeelsblad van het UMC St Radboud. Oplage: 13.000 Redactie: Nelleke Dinnissen, Jannie Meussen, Gijs Munnichs en Marjan Wassenaar. Aan dit nummer werkten mee: Rian Bos, Marten Dooper, Flip Franssen, Stan Janssen, Aliëtte Jonkers, Frank Muller, Bert van Rees, Daan Van Speybroeck en Marc van Teeffelen. E-mail: [email protected], telefoon: 024-3617261 Correspondentie: UMC St Radboud, 528 Product­groep Communicatie, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen Redactieraad: prof.dr. Rob Bleichrodt, Peter van Dijk, prof.dr. Louis Kollee, dr. Erik de Laat. Vormgeving en lay-out: Puntkomma Nijmegen Druk: Wegener Nieuwsdrukkerij Gelderland Advertenties: Bureau van Vliet, 023 5714745, e-mail: zandvoort@ bureauvanvliet.com Abonnement: 13,60 euro, informatie Sylvia van Brück-Engelen 024-3615442. De volgende Radbode verschijnt vrijdag 3 februari 2012.

Agenda Algemeen 26 januari: prof.dr. Melvin Samsom te gast bij het publieke interviewprogramma 3X in Villa LUX. Interviewers zijn de journalisten Cindy Cloïn, Arjan Broers en Ruud Koolen. Meer informatie: zie agenda op intranet. 26 januari Business Meets Science bij Valorisatie. Thema: Wat kan een bank voor innovatieve starters betekenen? Spreker: Ronald Saak, Rabobank Rijk van Nijmegen. 17.00-17.45 uur (inloop 16.45 uur), Grote vergaderzaal Valorisatie, route 199 4 februari Vanwege Wereldkankerdag organiseert het Radboud Universitair Centrum voor Oncologie (RUCO) een gevarieerd lezingenprogramma, verzorgd door RUCO-specialisten. (Meer info elders in deze Radbode en op intranet). Toegang is gratis. Van 12 tot 15 maart Advanced European Bioethics course ‘Human Genetics and Medical Technology’. Het wordt georganiseerd door de sectie Ethiek, Filosofie en Geschiedenis van de afdeling IQhealthcare. Meer informatie: www.IQhealthcare.nl of www. masterbioethics.org.

Oecumenische vieringen Elke zondag om 10.00 uur in het Personeelsrestaurant. Zondag 22 januari, voorganger pastor Jacqueline van Meurs. Zondag 29 januari, voorganger: pastor Ans Bertens

PAO-Heyendael Voor programma en nadere info: www.paoheyendael.nl. 8 maart: cursus: palliatieve zorg - Intuïtie, wijsheid of wetenschap? Voor verpleegkundig specialisten, verpleegkundigen en verzorgenden. Meer informatie op intranet. Gérard Garouste, Het nest in het hoofd, 1996, olieverf op doek, 160 x 192 cm, collectie Museum Het Valkhof. De kunstcollectie van het UMC St Radboud gaat een bijzonder jaar tegemoet: haar museale erkenning is als een soort volwassenwording. Vanaf 16 maart 2012 is namelijk een selectie van haar kunstwerken te gast in Museum Het Valkhof voor de tentoonstelling The French Connection. Gekozen is er de Franse kunstenaars te exposeren. Door hun substantiële aanwezigheid in de UMC-collectie onderscheidt deze laatste zich van andere bedrijfcollecties. Dit gebeurde evenwel niet op nationalistische gronden. Neen, de werken van deze kunstenaars smeden een bijzondere band met de medische wereld: ze gaan ermee in dialoog, nu eens kritisch, dan weer geestig. Het concept van dialoog wordt aangescherpt door de aanvulling met drie Franse kunstenaars die voor de collectie inspirerend zijn maar er om diverse redenen niet in opgenomen konden worden. Een van deze bijkomende kunstenaars is Gérard Garouste met zijn doek Het nest in het hoofd, uit de collectie

Radboud Zorgacademie

van Museum Het Valkhof. Op het schilderij zien we een man met een vogelnest op zijn hoofd, misschien er wel in neergedaald. Zijn het muizenissen? In elk geval is het een andere omgang met vogelnesten dan wat we op de achtergrond van het doek zien: daar valt een man, bezig een nest te roven, uit een boom. Dergelijke ‘straf’ ondergaat de man voor op het doek niet; zijn nest wordt juist bezocht door de vogel die zijn jongen in het nest kom voederen. Alsof de kunstenaar wil laten zien dat, wat ook de beproeving is, er een oplossing, verlossing kan bestaan. Mits de juiste houding – zou ik bijna zeggen. Zo zien we deze centrale figuur met de ene hand een gebaar van generositeit maken, terwijl de andere iets draagt wat lijkt op hoe in klassieke religieuze schilderijen Christus het Boek draagt. Daan Van Speybroeck, kunstcoördinator

2

Sectie Bijscholing van de Radboud Zorgacademie verzorgt bijscholing voor medewerkers en voor externe klanten. Meer informatie: www.radboudzorgacademie.nl ➞ bijscholing.

AZO-scholing 8 maart Acute Zorgregio Oost organiseert in samenwerking met regionale partners het symposium Acute zorg anders, over de samenwerking en communicatie. (Meer informatie op intranet-agenda). Voor informatie scholingsavonden: www.azo. nl onder het kopje Actueel-Agenda en OpleidingScholingsavonden. Deelname is gratis, echter wel graag aanmelden via de website.

Soeterbeeck Programma RU Voor informatie/inschrijven: www.ru.nl/soeterbeeckprogramma.

r a dbod e 1 - 2 0 1 2

Radboudpenning voor Didi Braat en Niels Riksen Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst ontving prof.dr. Didi Braat de Radboudpenning, een onderscheiding wegens grote in- en externe verdiensten voor het UMC St Radboud. Internist dr. Niels Riksen kreeg als jonge, talentvolle Radboudiaan de ‘junior’ Radboudpenning. M a rt e n D oop e r

De verdiensten van Didi Braat gaan verder dat het vakinhoudelijke werk dat zij al sinds haar komst naar het Radboud in 1996 - en sinds 2001 als hoofd Verloskunde & Gynaecologie - op hoog niveau verricht. Zo nam Braat in 2006, terwijl het Radboud op zijn grondvesten schudde wegens de ‘hartcrisis’, het voorzitterschap van het Stafconvent op zich. ‘Het Radboud had toen een slecht imago. Ik wilde mijn steentje bijdragen aan het herstel’, vertelt ze. ‘Het was immers “mijn” ziekenhuis waarover het ging. We hebben er met de hele medische staf samen de schouders onder gezet. Verbeterd wat er verbeterd kon worden én laten zien wat er wel goed ging in het Radboud. De interne audits die we toen hebben ingesteld, hebben uiteindelijk geleid tot het IWKV, het Instituut voor Waarborging van Kwaliteit en Veiligheid. Per 1 februari ruil ik het voorzitterschap van het Stafconvent overigens in voor dat van het IWKV.’

D I V AS Veel energie heeft Braat ook gestopt in DIVAS, diversiteitsbevordering voor vrouwelijke academische specialisten. ‘Diversiteit in alle lagen van de organisatie is goed. Het is bewezen dat een organisatie dan beter presenteert. Vrouwen profileren zich minder dan mannen en uiten hun ambities minder duidelijk. Via DIVAS werken we aan de bewustwording daarvan, zowel bij de vrouwen zelf als bij de leidinggevenden. Onder andere via het programma Female Career Development dat vrouwen helpt een carrière te plannen. Ik vind niet zozeer dat alle vrouwen naar een topfunctie moeten streven. Wel moet iedereen zich gewaardeerd voelen in de functie die hij of zij nastreeft.’

Melvin Samsom feliciteert jong talent Niels Riksen.

Foto: Marc van Teeffelen

Didi Braat: 'Bij jonge artsen zie ik dezelfde drive om arts te worden als ik destijds had.'

Foto: Marc van Teeffelen

Extern draagt Braat het Radboud uit via haar lidmaatschap van diverse organisaties, onder meer als vicevoorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg, en via de prijzen die zij de afgelopen jaren binnensleepte. Hieronder de Corrie Hermann-prijs (2007), de Universitaire Onderwijsprijs (2010) en de Oplei-

dingsprijs (2011). ‘Jonge mensen opleiden tot arts is een enorm plezierige uitdaging. Ofschoon de medische wereld de afgelopen decennia sterk is veranderd, zie ik bij de jonge artsen nog steeds dezelfde drive om arts te worden die ik destijds zelf had.’  n 

Talentvol is Niels Riksen (1978) zeker te noemen. Zowel zijn doctoraalexamen geneeskunde, zijn artsexamen als zijn promotie behaalde hij ‘cum laude’. In vijf jaar tijd verwierf hij 13 wetenschappelijke prijzen en onlangs is hij uitverkozen tot lid van de Jonge Gezondheidsraad.

gebruikt wordt bij de behandeling van diabetes. De afgelopen jaren hebben we bij proefdieren aangetoond dat dit middel de schade van een infarct kan halveren. Nu gaan we starten met onderzoek bij mensen.’

‘Ik vind de combinatie van patiëntenzorg en onderzoek heel aantrekkelijk. Wetenschappelijke vragen vanuit de zorg in het laboratorium onderzoeken en kennis uit het lab vertalen naar de kliniek’, vertelt Niels Riksen. ‘Het Radboud is ook heel sterk in dit translationele onderzoek.’ Riksen is voor de helft van zijn tijd aangesteld bij Algemeen Interne Geneeskunde waar hij zich vooral richt op de vasculaire geneeskunde. Voor de andere helft doet hij vooral onderzoek bij de afdeling Farmacologie en Toxicologie. ‘Ik onderzoek hoe schade aan de hartspier, bijvoorbeeld door een hartinfarct of door een open hartoperatie, kan worden beperkt. Na mijn promotie heb ik, via een beurs van ZonMw, een jaar aan het University College London kunnen werken. Daar zijn we gestuit op metformine, een medicijn dat al sinds jaar en dag

3

Onverwachte eer Recent is Riksen benoemd tot lid van de Jonge Gezondheidsraad. ‘Dat is een experiment van de Gezondheidsraad, een wetenschappelijk adviesorgaan van de regering en het parlement. De Gezondheidsraad bestaat vooral uit oudere, gevestigde wetenschappers. Het idee is via de Jonge Gezondheidsraad meer contact te krijgen met jonge onderzoekers. Aan ons de taak te kijken welke actuele ontwikkelingen mogelijk belangrijk zijn voor toekomstig beleid. We hebben daarvoor een netwerk opgebouwd waarbinnen meer dan 300 jonge onderzoekers in Nederland met elkaar discussiëren.’ Ondanks zijn indrukwekkende lijst publicaties en onderscheidingen is Riksen verbaasd dat hij de Radboudpenning kreeg. ‘Een onverwachte eer. Er zijn andere jonge onderzoekers die veel grotere subsidies binnen hebben gehaald, hoor!’ n

i r n b e dr i jf a dbod e 1 - 2 0 1 2 Vervolg voorpagina

Elkaars waarden delen J a nn i e M e u s s e n

Een van de sprekers is masterstudent Geneeskunde Simon Kasper. Zijn boodschap is: besteed al in de opleiding meer aandacht aan medemenselijkheid. ‘We moeten meer ín de huid van de patiënt kruipen, dan ernaar kijken.’ Met een foto van een foetus mét mobiel, pleit hij ook voor meer zorg 2.0 in de studie. ‘Participatory health is de toekomst. Geef studenten bijvoorbeeld een actieve rol in de patiëntencommunities op internet.’ Joris Veltman geeft een kijkje in de wereld van het genonderzoek.

Foto: Marc van Teeffelen

Fascinerend ‘Waarom mag je je als zorgverlener niet kwetsbaar opstellen?’, vraagt internist-oncoloog Suzanne Kaal zich hardop af. Laat je gevoel gewoon zien, is haar boodschap. Ze geeft een voorbeeld van een telefoontje aan een patiënt. ‘“Oh, ik ben te laat”, zei ik vol emotie tegen zijn moeder, toen bleek dat hij net was overleden. “Dokter, u heeft aan ons gedacht. Bas zou daar enorm blij mee zijn”, was haar reactie.’ Joris Veltman geeft een kijkje in de fascinerende wereld van het genonderzoek, waar het Radboud in

Campagne

Bewust Afval Scheiden “Hallo, ik ben Bas! De letters van mijn naam staan voor Bewust Afval Scheiden.” Op 20 januari start het UMC St Radboud een campagne over afvalscheiding. Dit heeft als doel om alle medewerkers te motiveren om hier bewuster mee om te gaan, en zo het maatschappelijk verantwoorde aspect te onderstrepen. Je zult Bas tegenkomen bij alle activiteiten en projecten die hiermee te maken hebben. ‘Voor veel medewerkers is het nog onvoldoende duidelijk hoe je afval precies moet scheiden en waar op gelet dient te worden. Dat is zonde, want het is schadelijk voor het milieu en er wordt zo behoorlijk wat geld weggegooid’, aldus Lars Backx, medewerker Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen vanuit het Servicebedrijf. Er wordt momenteel een pilot opgezet voor plasticscheiding, een afvalwijzer gemaakt voor het hele ziekenhuis en onderzoek gedaan naar de samenstelling van het huisvuil van het

UMC. Later zullen er andere projecten starten om het scheidingsproces verder te verbeteren. Aankondigingen hiervan komen op de projectpagina op intranet te staan. Hier zijn ook de laatste ontwikkelingen, tips over afvalinzameling, nieuws en links naar handige pagina’s en documenten te vinden. Onderdeel van de campagne is om elke maand een afdeling die haar afvalscheiding goed op orde heeft te belonen met een heerlijke taart.

Verhuizing

Zorg dat patiënten en bezoekers u kunnen vinden In december zijn veel afdelingen verhuisd naar de nieuwbouw. En op 16 januari is bijvoorbeeld het nieuwe poliplein in gebruik genomen. Veel routenummers van afdelingen en poliklinieken zijn door de verhuizing veranderd. Het is belangrijk patiënten en bezoekers daarover goed te informeren. Uitgebreide informatie

voorop loopt. Hij krijgt de lachers op zijn hand met: ‘Dames, als u naar uw man op de bank kijkt en denkt, wat doet hij nu eigenlijk? Hij is bezig met 2000 celdelingen per seconde.’ ‘Kijk niet alleen naar de patiënt, maar zie hem ook. Luister niet alleen naar hem, maar hóór hem ook.’ Dat geeft patiënt René Tabak zijn toehoorders mee. Hij beschrijft wat het betekent om in de emotionele achtbaan van ziek zijn te belanden. En dat hij is geschrokken hoe de Nederlandse gezondheidszorg

hierover staat op portal.umcn.nl/verhuizing. Hier zijn onder andere de nieuwe bereikbaarheidsfolders te vinden, maar ook instructies om persoonsgebonden gegevens te wijzigen in de huisstijlcorrespondentie. En, vergeet in alle hectiek niet de digitale handtekening in Outlook aan te passen.

Parkeren

Aanpassing tarieven Sinds 16 januari zijn de parkeertarieven voor patiënten en bezoekers aangepast. Het tarief om de auto te parkeren wordt 1,40 euro per uur en 7 euro per dag. Dit tarief sluit aan bij dat van de Gemeente Nijmegen in de omliggende wijk. De Radboud Universiteit heeft aangekondigd het parkeertarief in januari te verhogen tot 2 euro per uur. De reden dat het UMC de tarieven verhoogt, is dat de tarieven in de omgeving ook hoger zijn. Bij een aanzienlijk lager tarief worden meer auto’s uit de omgeving op ons terrein geparkeerd. En dat is zeer ongewenst, want deze plekken moeten juist beschikbaar zijn voor onze patiënten en bezoekers.

hem in de steek liet. ‘Sorry, het budget is op. Daar zit je als patiënt niet op te wachten.’  n In de volgende Radbode een uitgebreid interview met RvB-voorzitter Melvin Samsom. Op de voorpagina achtereenvolgens sprekers Joris Veltman, Suzanne Kaal, Melvin Samsom, Simon Kasper en René Tabak. De filmpjes van de sprekers zijn te zien op www.tedxradboudu.com.

stratief medewerker (de ZAMmer) of zorgadministrateur van je afdeling te bespreken.   ‘Kom je er dan alsnog niet uit, dan staan wij voor je klaar’, vertelt Lataster. ‘Mensen kunnen hun vragen of problemen melden bij de bekende mailbox, de DOTbus. De ingebrachte vragen worden zo spoedig mogelijk opgepakt. Mocht een direct antwoord niet mogelijk zijn, dan wordt u op de hoogte gehouden over de vorderingen.   Als de situatie erom vraagt, komen we naar de afdeling toe om te helpen.’ De mailbox ([email protected]) is te vinden via Outlook onder DOTbus. Tot 1 april wordt deze nazorg geboden, een extra ondersteuning om ervoor te zorgen dat afdelingen de registratie van de zorgactiviteiten straks tot in de finesses beheersen.  GM

NIAZ-accreditatie

Kwaliteit en veiligheid leeft sterk

Registreren

Nazorg bij DOT Het is zover: DOT is een feit. Sinds 1 januari voeren de afdelingen alle zorgactiviteiten volgens de nieuwe DOTsystematiek in. DOT (DBC’s Op weg naar Transparantie) werkt als volgt: je voert de diagnose in het ziekenhuisinformatiesysteem in, plus alle gedane zorgactiviteiten. Vervolgens bepaalt de Grouper welk zorgproduct en welke vergoeding daarbij horen. Juist, tijdig én volledig registreren van de diagnose en bijbehorende zorgactiviteiten (verrichtingen) is absolute noodzaak om als afdeling je inkomsten te krijgen. ‘Afdelingen hebben zich heel goed voorbereid om zich DOT eigen te maken’, vertelt projectleider Fred Lataster. ‘Maar zoals dat gaat bij de invoering van een nieuw systeem, zal er ook wel eens iets mis gaan. Daar willen we ons niet door laten verrassen. Daarom is er nazorg voor de afdelingen bij wie het registreren via DOT nog niet vlekkeloos verloopt.’   De nazorg is een coproductie van de Zorgadministratie en het DOT-project. Is er een probleem rond ICT, dan moet de gebruikelijke Servicedesk ICT (zie Outlook) worden ingeschakeld. Is er een inhoudelijke vraag over DOT, dan is de eerste stap om dit met de zorgadmini-

4

RvB-voorzitter Melvin Samsom ontvangt het NIAZcertificaat van Hélène Beaard.  Voor de derde keer heeft het UMC St Radboud de NIAZaccreditatie verworven. Opvallende bevinding: kwaliteit en veiligheid leeft sterk bij de UMC-medewerkers. Op 5 januari nam de Raad van Bestuur het certificaat in ontvangst. Na eerdere edities in 2002 en 2006 ging het UMC St Radboud het afgelopen jaar andermaal op voor de NIAZ-accreditatie. Die vormde in meerdere opzichten een extra uitdaging. Het UMC heeft met ‘Beter worden’ de organisatie fundamenteel veranderd. Het was spannend of de nieuwe organisatievorm de NIAZ-toets kon doorstaan. Daarnaast lag de lat aanzienlijk hoger dan de twee vorige keren. Bij elke volgende ronde kijkt het NIAZ (Nederlands Instituut voor de Accreditatie in de Zorg) met een strenger oog. Bovendien zijn hun criteria verscherpt en uitgebreid met normen voor patiëntveiligheid.

r a dbod e 1 - 2 0 1 2

‘Met Beter 2.0 maakt Radboud ambities waar’ behandeling te betrekken. Hoe gaat ICT daaraan bijdragen? ‘Een patiënt kan straks thuis zijn dossier inzien, mogelijk afspraken maken, herhaalrecepten aanvragen, enzovoorts. We willen een breed scala aan mogelijkheden toevoegen om zo het partnerschap met de patiënt te vergroten’, zegt Borghuis. ‘Ook gaan zorgverleners

‘We willen geen spaghetti, maar lasagne’ vanuit één systeem gegevens delen over de patiënt. Zodat een patiënt zijn voorgeschiedenis maar één keer hoeft te vertellen.’

Verrijking

Foto: Flip Franssen

Onderscheidend zijn in kwaliteit, doelmatig werken en de patiënt als partner betrekken in de zorg. Dat zijn de ambities van ons UMC voor 2012 en de jaren erna. Het programma Beter 2.0 is niet het zoveelste ICT-project, maar biedt de kans om deze ambities waar te maken.

G i j s M unn i ch s

ICT hindert nog te veel de voortgang in de ambities van ons UMC. Voorbeelden te over: patiënten moeten vaak opnieuw hun verhaal vertellen bij verschillende specialismen, onderzoekers zijn genoodzaakt gegevens vanuit de ene naar de andere database over te typen, huisartsen hebben nog onvoldoende inzage in de patiëntendossiers, personeel werkt met verschillende systemen voor dienstroosters, enzovoorts. ‘We moeten daarentegen de kánsen van ICT benutten, zodat we de zorg kunnen faciliteren’, aldus Gert-Jan Borghuis, samen met Ale Houtsma programmadirecteur Beter 2.0. ‘In vrijwel alle zorginnovaties speelt ICT een essentiële rol. Bij uitstek ook in het waarmaken van de ambities van het Radboud: onderscheidend zijn in kwaliteit van zorg, onderwijs en onderzoek, doelmatig werken en de patiënt meer betrekken bij zijn eigen behandeling. Vanuit Beter 2.0 gaan we zorgen dat we dit met ICT kunnen bereiken.’

Toekomstbestendig Het programmabureau Beter 2.0 (zie kader) wil een toekomstbestendige ICT-infrastructuur neerzetten. ‘Jarenlang is er gewerkt met allerlei, deels zelf ontwikkelde systemen, omdat er geen pasklare oplossingen voorhanden waren’, vertelt Borghuis. ‘Dat heeft redelijk goede functionaliteiten opgeleverd, maar het werd ook te versnipperd allemaal. Te veel spaghetti, losse slierten van systemen die met elkaar verwikkeld raakten.

Doorfilosoferend op deze metafoor: we willen lasagne, waarbij de verschillende lagen van systemen naadloos op elkaar aansluiten. Inmiddels is het mogelijk om op deze manier de ICT-infrastructuur in te richten.’ Het zelf bouwen van systemen zal daarom stoppen. Daarvoor in de plaats vormen drie bewezen systemen straks de spil van ons ICT-landschap. Het EPD (elektronisch patiëntendossier) voor alle medische en verpleegkundige gegevens van een patiënt, het ZIS (ziekenhuisinformatiesysteem) voor de logistiek en administratie rond een patiënt. Beide worden dit jaar vernieuwd. Het derde, het zogenaamde ERP (Enterprice Resource Planning), blijft Oracle. Dit ondersteunt onder meer HR, financiën, inkoop en magazijn. Borghuis: ‘Onder het EPD, ZIS en ERP vallen straks alle ICTfunctionaliteiten, die daarmee van 450 naar 150 worden teruggebracht. Het beheer door de productgroep ICT wordt zo veel beter beheersbaar. Met als gevolg dat het aantal ICT-klachten onder medewerkers zal afnemen.’

Nieuw EPD Een mijlpaal dit jaar is de komst van het nieuwe EPD. In 2011 is de Europese aanbesteding hiervoor gestart. ‘We hebben demonstraties gegeven aan medewerkers. Een grote, representatieve groep heeft zijn stem uit mogen brengen over dit EPD. De beoogde leverancier kwam daar heel positief uit’, vertelt Borghuis. ‘We verwachten dat begin februari de aanbesteding definitief is. Vervolgens gaan we in nauw overleg met de gebruikers het EPD implementeren. Het succes van ICT wordt immers bepaald door hoe je het toepast in je dagelijkse werk.’ Een ambitie is om de patiënt meer als partner bij zijn

5

Ook voor de medewerker zal de nieuwe ICT-infrastructuur een verrijking zijn, verwacht Borghuis. ‘Gegevens van een patiënt zijn direct, overzichtelijk bij elkaar, beschikbaar. Je hoeft niet meer te schakelen tussen verschillende systemen. Daarnaast leg je afspraken met collega’s digitaal vast, in plaats van allerlei briefjes te gebruiken. Zo zie je op je beeldscherm precies wat je moet doen bij een patiënt. Dit biedt veel meer rust.’ In het begin zal het echter ook tijd kosten. Houtsma: ‘Je moet de nieuwe systemen leren kennen. We gaan daar volop scholing voor inzetten. De ingevoerde gegevens en notities worden straks gekoppeld aan de patiënt, niet zozeer meer aan een afdeling. Dit kan alleen als we UMCbreed veel meer op uniforme wijze gaan werken. Daarnaast vereist de overgang van papieren naar volledig digitale dossiers al een andere werkwijze. Beter 2.0 is geen ICT-programma, maar vooral een verandertraject. Dat vergt inspanning in het begin, maar zal uiteindelijk veel winst, in tijd en kwaliteit, opleveren.’  n

Beter 2.0 In 2011 is het programmabureau Beter 2.0 ingericht. Beter 2.0 is verantwoordelijk voor beleid, strategie en implementatie van ICT. De productgroep ICT gaat zich richten op het beheer van ICT. ‘Een belangrijke stap is dat strategie en beheer hierdoor losgekoppeld zijn’, vertelt Ale Houtsma. ‘De aanschaf van ICT-systemen wordt vanaf nu centraal geleid vanuit Beter 2.0. Daarbij kiezen we voor systemen die hun waarde in andere vergelijkbare instellingen ruimschoots hebben bewezen. Zo willen we komen tot een stevige ICT-infrastructuur waarmee we de ambities van het UMC kunnen realiseren.’ Beter 2.0 valt onder direct toezicht van de RvB. Naast programmadirecteuren Gert-Jan Borghuis en Ale Houtsma heeft het bureau ongeveer 20 adviseurs, ICT-experts en projectleiders. Tot juli 2014 zal Beter 2.0 de nieuwe ICT-infrastructuur, met inbreng van de medewerkers in huis, implementeren. Informatie, veelgestelde vragen, blogs en nieuws over Beter 2.0 zijn te vinden op de speciale Beter 2.0-pagina’s op het bedrijfsportaal. Zie: organisatie, organisatieonderdelen, Beter 2.0.

a r cht e rgrond

Radboud Biobank geeft schaalvoord

BIO 2012 is het jaar dat de Radboud Biobank van start gaat. Hiermee wordt de afname, opslag en uitgifte van lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek gecentraliseerd. Met als uiteindelijk doel: verbeteren van diagnostiek, behandeling en preventie van ziektes. Een verkenning van de voordelen van de Radboud Biobank. B e rt v a n R e e s

In een goed beveiligde ruimte staat een aantal grote vrieskisten. Het zachte gezoem van de kisten wordt verstoord door een robot die zelfstandig zijn weg in de ruimte vindt. De robot opent hier en daar een vriezer en pakt er buisjes met weefselmonsters uit. Hij heeft zojuist een bestelling van een klinisch onderzoeker binnen gekregen en weet feilloos de juiste buisjes te vinden. Als de bestelling compleet is, levert de robot zijn pakketje via een luikje in de muur bij een medewerker van de Radboud Biobank af. De rust keert terug in de ruimte.

Toekomst is dichterbij Toekomstmuziek? Wellicht, maar de start van de Radboud Biobank brengt deze toekomst een stuk dichterbij, denkt prof.dr. Gerhard Zielhuis. Hij is trekker van de zojuist opgerichte biobank: ‘Op de wat langere termijn verwacht ik inderdaad dat we zo sterk geautomatiseerd en geprofessionaliseerd werken. Toch zal het nog wel even duren voordat je de robot aan het werk ziet. We willen de nieuwe faciliteit in alle rust opbouwen. Geen onnodige toeters en bellen, maar gewoon een degelijke faciliteit die onderzoekers helpt hun onderzoek nog beter én sneller uit te voeren. We hebben vlak voor de jaarwisseling een startbudget van de Raad van Bestuur gekregen en zijn op dit moment begonnen met het aantrekken van medewerkers.’ Zielhuis gelooft heilig in de meerwaarde van biobankieren. ‘De technieken voor bijvoorbeeld genomics, proteomics en metabolomics worden steeds geavanceerder en sneller. Onderzoekers kunnen nu al gigantisch veel gegevens uit bloed, weefsel of ander lichaamsmateriaal halen. Elk jaar is weer meer mogelijk en gaat het sneller. Het succes van de nieuwe technieken staat of valt met voldoende onderzoeksmateriaal. Door nu al heel breed lichaamsmateriaal te verzamelen, bouwen we een collectie op waarmee onderzoekers straks de tijdrovende stap van materiaal verzamelen kunnen overslaan. Zeker in combinatie met de klinische gegevens, vormt een biobank een goudmijn voor klinisch onderzoekers.’

Schot in de roos

Bart Kiemeney: ‘Met één centrale biobank liggen prachtige onderzoekskansen in het verschiet.’ Foto: Flip Franssen

Een biobank opzetten is op zich niets nieuws. Ook niet voor het Radboud. Sommige groepen werken al meer dan 25 jaar met hun eigen biobank, zoals de Reuma Biobank van prof.dr. Piet van Riel. Ook Bart Kiemeney, hoogleraar kankerepidemiologie, heeft uitgebreide ervaring met biobankieren: ‘Tien jaar geleden zochten we kort achter elkaar drie groepen gezonde personen voor controlegroepen. Het kostte heel veel tijd en werk om voldoende mensen te rekruteren voor het onderzoek. Na de derde keer waren wij het beu. We wilden een groot bestand opbouwen met lichaamsmateriaal en klinische gegevens van een groot aantal gezonde mensen. Uit dit bestand, de Nijmegen Biomedische Studie

6

(NBS), konden we dan controlegroepen samenstellen voor toekomstige onderzoeksprojecten.’ Kiemeney schreef 23.000 mensen aan in Nijmegen. Zo’n 7.000 mensen vulden een vragenlijst in en gaven twee buisjes bloed voor serum- en DNA-onderzoek. De biobank van Kiemeney bleek een schot in de roos te zijn. Kiemeney: ‘Bij veel internationaal onderzoek werd de NBS als referentie gebruikt. Dankzij de NBS hebben we samenwerkingsverbanden kunnen opzetten met gerenommeerde partners in het buitenland. Ik denk dat we er tot nu toe ook zo’n 80 publicaties aan hebben overgehouden. Maar veel belangrijker nog: de patiënt plukt de vruchten. Zo werd al twintig jaar gezocht naar genen die de gevoeligheid voor blaaskanker verhogen.

Stap voor stap groeien

De Radboud Biobank neemt de komende tijd stap voor stap de al bestaande deelverzamelingen op in de eigen collectie. De biobank rondom erfelijke darmkanker staat als eerste op de rol. In het voorjaar haken de afdelingen aan die al langer hebben aangegeven te willen particperen. Dit zijn onder andere AGORA (een consortium van aangeboren afwijkingen en kindertumoren), afdeling Urologie, Oogheelkunde, Gynaecologie & Obstetrie, Neurologie en de keten rond borstkanker. Ook wordt dan de Nijmegen Biomedische Studie toegevoegd. De Radboud Biobank praat met diverse andere afdelingen over toetreden. Afdelingen die zich nog niet hebben gemeld kunnen het beste een oriënterende afspraak maken met het hoofd van de Radboud Biobank, prof.dr. Gerhard Zielhuis.

r a dbod e 1 - 2 0 1 2

lvoordelen

OBANK

Illustratie: Studio Duel

Medewerking patiënten essentieel

Er zat weinig vooruitgang in totdat we dankzij de NBS vier genetische gebieden vonden. Waardevolle informatie die ingezet kan worden in het onderzoek naar preventie, diagnostiek en behandeling van deze ziekte.’

Kwaliteitsverbetering Biobanken hebben dus meerwaarde, maar waarom zou je centraliseren? Als iedere onderzoeker een eigen biobank beheert, voorkom je misschien een hoop rompslomp. ‘Dat zou best eens kunnen,’ zegt Dorine Swinkels, hoogleraar experimentele klinische chemie. Ze was nauw betrokken bij de oprichting van de Nijmegen Biomedische Studie en beheert nu haar eigen biobank.

‘De patiënt plukt de vruchten’

‘Geen denken aan,’ zegt Swinkels meteen. ‘Al zal ik wel met pijn in mijn hart afstand doen van onze eigen biobank. We hebben met bloed, zweet en tranen de collectie opgebouwd en het is een beetje ons kindje geworden. Toch moeten we organisatiebreed gaan werken aan één centrale biobank. Dat biedt ons zoveel extra kansen. Neem bijvoorbeeld de vertaling van de resultaten uit het fundamentele onderzoek naar de toepassing in de kliniek. Vaak zie je dat we daar moeite mee hebben en dus dat de patiënten er uiteindelijk niet van profiteren. Met behulp van biobanken kunnen we

De Radboud Biobank staat of valt met de medewerking van patiënten. Zonder medewerking geen materiaal en zonder materiaal geen onderzoek. Patiënten blijken over het algemeen weinig moeite te hebben met het afstaan van lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek. Mevrouw Boer uit Delden beaamt dat: ‘Toen ik een brief van het Radboud kreeg met de vraag of ik bloed wilde geven voor de urologiebloedbank hoefde ik niet lang na te denken. Als je andere mensen kunt helpen, dan doe je dat toch gewoon? Ik heb twee buisjes bloed afgestaan bij het eerstvolgende ziekenhuisbezoek.’ Mevrouw Boer vindt het wel belangrijk dat de afname zo praktisch mogelijk gebeurt. ‘Het is fijn als je de donatie kunt combineren met een afspraak bij de specialist.’ Ook is het waarborgen van de privacy belangrijk. ‘In de eerste brief werd meteen duidelijk gemaakt dat het met de bescherming van mijn privacy wel goed zat. Dan is het toch een kleine moeite om mee te doen?’

sneller de vertaling naar de praktijk maken en uiteindelijk is dat waar we voor werken. Eén grote biobank vormt een veel grotere schat aan gegevens dan tien kleintjes. We kunnen dan precies die selecties maken die we nodig hebben voor een onderzoek en profiteren van elkaars expertises.’ Bart Kiemeney gaat ook over naar de Radboud Biobank: ‘Uiteindelijk profiteren we met z’n allen van de schaalvoordelen van een grotere biobank. Niet alleen financieel. We kunnen dan ook een aantal zaken nog beter oppakken. Neem bijvoorbeeld de werving van patiënten. Ik heb de indruk dat we met een gedegen patiëntenvoorlichting en een duidelijker gezicht naar de specialisten veel meer patiënten over de streep kunnen trekken om lichaamsmateriaal te doneren. Als ik kijk naar de successen van de al bestaande biobanken, dan zie ik met een veel grotere centrale biobank prachtige onderzoekskansen in het verschiet liggen.’ n

‘Aan de andere kant moet je niet onderschatten hoeveel tijd je kwijt bent met het beheren van de biobank. Voor de gemiddelde onderzoeker is het saai werk. Bovendien is het specialistisch werk. Centraliseren van deze expertise betekent dus dat we er met z’n allen in kwaliteit op vooruit gaan.’ Toch hebben zowel Kiemeney als Swinkels nog wel vraagtekens bij de Radboud Biobank. Kiemeney is bang voor bureaucratie. ‘Ik heb nu heel snel toegang tot mijn collecties’, vertelt hij. ‘Ik weet wat we hebben en ik weet welke afspraken met patiënten er liggen voor het gebruik van hun materiaal. We moeten voorkomen dat we met bergen papierwerk en lange wachttijden te maken krijgen. Ook vraag ik me af hoe het zit met bestaande collecties. Raak ik mijn zeggenschap straks volledig kwijt?’ Swinkels maakt zich daarnaast zorgen over de kosten: ‘Op dit moment doen we het biobankwerk in onze groep erbij. Natuurlijk kost dat tijd en dus geld, maar we hebben geen harde uitgaven die van ons budget afgaan. Met de komst van de Radboud Biobank moeten we daar wel extra budget voor reserveren. Vooralsnog zie ik nog niet goed hoe we dat gaan oplossen.’

Vertaling naar praktijk Zijn de bezwaren reden om niet mee te gaan in de Radboud Biobank en een eigen biobank aan te houden?

Dorine Swinkels: ‘Eén grote biobank vormt een veel grotere schat aan gegevens dan tien kleintjes.’

7

Foto: Flip Franssen

Huren met Nijmegen  in het vizier!

Voor de persoonlijke aanpak

KAAIJ ADVOCATEN 1E CONSULT (20 MIN.) GRATIS

FRANSESTRAAT 12 6524 JA NIJMEGEN

Mr. Michaëla B.M. Kaaij, gecertificeerd NMI mediator Mr. Drs. H.A.M. Schouten TEL : (024) 324 59 37

Stadsbrug De oversteek

RICHTING

Paladijn

Strafrecht, mediation, echtscheiding, alimentatie, omgangsregeling en andere familiezaken, huur, arbeid en ontslag, uitkering, consument en incasso.

w w w. r a d b o u d i n t o l a n g u a g e s . n l

Waal

Kronen burger park

Taal- en communicatietrainingen voorjaar 2012

A15

Waalbrug

Nijmegen Centrum

START  VERHUUR:  21 JANUARI  2012

Chinees • Duits • Engels • Frans • Japans • Italiaans • Marokkaans Arabisch • Nederlands voor anderstaligen • Portugees (nieuw) • Russisch • Spaans • Zweeds Notuleren (met laptop) • Timemanagement • Speedreading • Social media Start trainingen: vanaf 27 februari Ook maatwerk mogelijk: individueel en in groepen. Kijk voor meer informatie over deze of andere trainingen op onze website. e: [email protected] t: (024) 361 21 59

• Verhuur op basis van loting! • Huurprijzen vanaf € 700,• Woonoppervlak van 83 m² tot 102 m² • Centrum van Nijmegen op fietsafstand • NS station en snelwegen dichtbij • Supermarkt aanwezig in de Nieuwe Voorstad • Eigen parkeerplaats in stallingsgarage

Kom langs op 21 januari 2012 vanaf 10.00 uur op de bouwplaats aan de Marialaan

www.nieuwevoorstad.nl/huren

maakt deel uit van de radboud universiteit nijmegen

SPAANS

BINNENKORT TE KOOP

voor beginners en gevorderden

11 Parkwoningen – Boskant, Alverna (Wijchen)

door moedertaaldocent

Ervaren docent geeft sinds vele jaren leuke interactieve lessen op alle niveaus, op een locatie dicht bij de universiteit. Ook privé- en bedrijfscursussen mogelijk.

Oos

terw eg

Een bijzonder nieuwbouwplan, midden in het groen

HEN

NI JM EG

Graafse

weg

Voor actuele cursusinformatie en inschrijving

GR AV E

Boskant

Leven in evenwicht, wonen in groen! Wilt u als eerste op de hoogte gehouden worden? Meld u dan aan op www.deboskamers.nl lin gs e

da

m

Berg en Dal | Nijmegen (024) 684 2000 www.goldentulipvalmonte.nl

Hu

ant

ur

Bosk

Hu

urlin

gse

dam

gs

lin

nt

Gr aa fse we g

Wij hebben het gouden Greenkey keurmerk!

ska

m

a ed

Gr aa fse we g

ur

Individuele woonwensen? Meld u nu aan en wij houden u komende weken op de hoogte van de definitieve plannen van dit unieke project. De Boskamers biedt woningen die zoveel mogelijk aan uw persoonlijke wensen voldoen!

Verkoopmakelaar: Driessen makelaardij, Wijchen T (024) 649 0100 I www.driessenmakelaardij.nl Bo

Wonen in natuurgebied van ca. 20 ha. Inhoud van maar liefst ca. 720 m3 tot 760 m3 Woonoppervlak: ca. 220 m2 tot 235 m2 Ruime living met uitzicht op de natuur Mogelijkheid tot 6 (slaap)kamers Vaste trap naar volwaardige tweede verdieping Autostalling en hobbyruimte in het souterrain Tweede verdieping vrij in te delen Diverse opties en indelingsvarianten Mogelijkheid voor werken/atelier aan huis Hu

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Bosk

ant

V.o.f. de Boskamers is een samenwerkingsverband tussen: Jansen Bouwontwikkeling B.V. I www.jansenbouwontwikkeling.nl

2012! r o o v n ctprijze

contra e d r a a Vraag n

en Bouw- en Aannemingsbedrijf Adrie Spanjaards B.V.

(actieve) vergaderingen | trainingen | congressen feesten | jubilea | lunches | diners | overnachtingen

Prijsindicatie € 285.000,- v.o.n. Leven in evenwicht, wonen in groen!

Accountancy: [email protected] Fiscaal: [email protected] Kantoor Nijmegen Kerkenbos 10-45 ■ 6546 BB Nijmegen T 024 - 360 38 16

www.martabela.nl 06-25201768

N324

type Vosseberg

www.acconavm.nl

Skicentrum Wijchense Berg

EN

W IJ C

Doe wat anderen ook doen: kom vrijblijvend langs en maak kennis met de voordelen die samen werken met accon ■ avm ook voor u kunnen hebben.

www.deboskamers.nl

8

r a dbod e 1 - 2 0 1 2

Kanker in lekentaal

wetenswaardig

Het Radboud Universitair Centrum voor Oncologie (RUCO) biedt belangstellenden uit de regio én Radboudmedewerkers de kans om meer te weten te komen over kanker. Op Wereldkankerdag, zaterdag 4 februari, is er een lezingenprogramma waar iedereen gratis naartoe kan.

Tussentijdse verkiezingen UMC-Raad Van 30 januari tot 16 februari zijn er tussentijdse verkiezingen voor drie kiesgroepen van de UMCRaad. De zittingstermijn van de kiesgroep B2 loopt af op 1 maart 2012. Daarnaast zijn er zetels vacant gekomen door vacatures in kiesgroepen A2 en A4. Voor A2 en A4 zijn er precies genoeg kandidaten en hoeft er niet gestemd te worden. Binnen de kiesgroep B2 zijn er meer kandidaten dan zetels en vinden er dus verkiezingen plaats. Bent u kiesgerechtigd voor deze groep, dan ontvangt u vanaf 30 januari een e-mail over de stemprocedure. De kandidaten van de kiesgroepen worden hierbij bekend gemaakt: • Kiesgroep A2 wetenschappelijke stafleden klinische specialismen: 1 zetel dr. Yvonne Engels (wetenschappelijk docent, Anesthesiologie) • Kiesgroep A4, wetenschappelijke staf niet-klinische specialismen: 1 zetel dr. ir. Nel Roeleveld (universitair hoofddocent, Epidemiologie Biostatistiek en HTA) • Kiesgroep B2, arts-assistenten, junioronderzoekers, onderzoekers in opleiding en postdocs: 3 zetels drs. Monica Alon (wetenschappelijk onderzoeker/trialmanager, Kindergeneeskunde) Duby Ballak (onderzoeker in opleiding, Algemene Interne Geneeskunde) drs. Amelieke Cremers (arts-onderzoeker, Kindergeneeskunde) dr. Stanleyson Hato (postdoc, Tumorimmunologie) drs. Janneke Hoogstad-van Evert (arts in opleiding, Gynaecologie) drs. Rafli van de Laar (wetenschappelijk onderzoeker, Verloskunde en Gynaecologie) dr. Charlotte Lenselink (arts in opleiding, Gynaecologie)

A l i ë tt e J on k e r s

Een kunstbeen na botkanker, voeding en longkanker, zorg voor jongvolwassenen met kanker, en diagnostiek en behandeling van borstkanker: dat is nog maar een greep uit de omvangrijke lezingenreeks die zaterdag 4 februari in het Studiecentrum van de Medische Faculteit zal plaatsvinden. Chirurgen, radiotherapeuten, diëtisten en klinisch genetici zullen hun specialisme en de nieuwste ontwikkelingen in de behandeling van kanker in lekentaal uitleggen aan het publiek. ‘Een unieke kans voor patiënten, naasten, maar ook medewerkers van het UMC om uit de mond van dokters, verpleegkundigen en andere medewerkers te horen wat het Radboud te bieden heeft op het gebied van oncologische zorg’, zegt prof.dr. Hans de Wilt, hoogleraar oncologische chirurgie binnen het Radboud. ‘Ons UMC heeft zoveel verschillende oncologische specialismen. Al die oncologische ketens en alle expertise binnen die ketens willen we graag voor het voetlicht brengen. Het RUCO is een belangrijk speerpunt van het UMC St Radboud. Op het terrein van de oncologie lopen we landelijk met veel onderdelen uit de ketens voorop. Het publiek kan zich zo op de hoogte stellen van de kennis die hier in de organisatie breed is doorgewoekerd, om maar in oncologische termen te blijven spreken.’

Geen abracadabra Dat de kennis inderdaad over een breed terrein loopt, laat het lezingenprogramma duidelijk zien. Dat omvat pittige thema’s zoals “Erfelijke kanker, DNA-diagnostiek voor leken” of “3D-planning bij reconstructies na hoofdhalskanker”, maar ook softere onderwerpen zoals “Mindfulness” en “Patiëntenvoorlichting bij erfelijke kanker”. Toch hoeven bezoekers niet bang te zijn dat de informatie als een soort abracadabra wordt voorgeschoteld. ‘We richten ons op leken’, zegt De Wilt. ‘In de spreekkamer maken we die vertaalslag ook naar de patiënt en ook nu zullen we de informatie in begrijpelijke taal aanbieden.’ Bijzondere aandacht krijgt de samenwerking tussen

“Omdat iedereen er ooit mee te maken krijgt” Ewout Boesaard student Medicijnen

Wereldkankerdag

zaterdag 4 februari

GRA ENTRTIS EE

KS 12.30 - 17.30 uur - UMC St Radboud PUBLIE DAG Voor meer info www.umcn.nl/wereldkankerdag RAD121226 RUCO WKD poster A3.indd 1

09-01-12 12:09

het RUCO en huisartsen in de regio. Om 15.00 uur is er daarom een forumdiscussie over de vraag: “Hoe werken patiënten, huisartsen en specialisten optimaal samen? n Meer informatie over het lezingenprogramma van het RUCO is te vinden via de RUCO-button op www.umcn.nl.

Neurochirurgie winnaar Week van de Pijn De afdeling Neurochirurgie houdt het beste de pijnscores bij in het Radboud. Dat bleek uit de tweede Week van de Pijn afgelopen november in het UMC.

opgenomen patiënten op de afdeling in die week. Op basis van deze criteria zijn punten toegekend. Alle deelnemende afdelingen ontvingen een terugkoppeling op maat over hun geregistreerde gegevens. Ook kregen ze ondersteuning van het IWKV.

Doel In november namen 18 van de 28 klinische specialismen deel aan de tweede Week van de Pijn. Zij konden een prijs winnen met registreren van pijnmetingen in Klinische Notities. Neurochirurgie won de competitie en ontving de wisselbeker. Genomineerd waren ook Orthopedie en Urologie. De criteria voor de prijs waren: het aantal pijnmetingen versus het aantal opgenomen patiënten,  het hoogste gemiddelde aantal pijnmetingen en het totaal aantal

Promoties, oraties, afscheidsredes*

Doel van de Week van de Pijn was afdelingen aan te zetten tot het registreren van pijn in Klinische Notities. Deze doelstelling is ruimschoots behaald. De komende tijd ligt de aandacht op het borgen en verder verbeteren van deze acties. Wenst u ondersteuning bij het registreren van pijn, of bij het ondernemen van acties als patiënten te veel pijn hebben? Neem contact op met de Acute Pijn Service, tel. 87467.  RB

9

• Promotie drs. Esther Haagen, vrijdag 20 januari om 13.00 uur. Titel: Guidelines in IUI care. Implications for quality improvement • Promotie drs. Murtada Farhoud, dinsdag 24 januari om 10.30 uur. Titel: Disease biology of mitochondrial complex-I: Proteomics insights • Promotie drs. Roel Heesakkers, woensdag 25 januari om 15.30 uur. Titel: MR lymphography in prostate cancer. “Clinical potentials” • Promotie drs. Linda Huibers, donderdag 26 januari om 15.30 uur. Titel: Out-of-hours primary care and the quality of telephone triage • Oratie prof.dr. Roshan Cools, hoogleraar Cognitieve Neuropsychiatrie, vrijdag 27 januari om 15.45 uur. Titel rede: Psychiatrie en het Paradoxale Brein • Promotie drs. T.H. Vong, maandag 30 januari om 13.30 uur. Titel: Protein immobilisation and positioning in microchannels • Promotie drs. Patrick Dielissen, donderdag 2 februari om 15.30 uur. Titel: Gender medicine in GP training design, evaluation and development • Promotie drs. Jan van Lieshout, donderdag 2 februari om 13.30 uur. Titel: Improving cardiovascular primary care • Promotie drs. Guido van Schoor, donderdag 2 februari om 15.30 uur. Titel: Breast cancer screening: increasing benefits and extending scope • Oratie prof.dr. René Veth, hoogleraar Orthopedie, vrijdag 3 februari om 15.00 uur. Titel rede: Zoals water, … * Locatie: Radboud Universiteit, Academiezaal Aula, Comeniuslaan 2. Meer informatie: www. umcn.nl, Research, Science Agenda.

.

r mensen a dbod e 1 - 2 0 1 2

mensen Bijdragen voor de rubriek Mensen (maximaal 150 woorden) kunt u tot uiterlijk donderdag 09.00 uur in de week vóór verschijnen mailen naar Radbode@ sb.umcn.nl, separaat voorzien van een scherpe digitale foto met een hoge resolutie.

Anneke Weijer Na ruim 39 jaar dienstverband neemt Anneke Weijer afscheid van het Radboud en gaat zij met pensioen. Anneke is ruim 40 jaar verloskundige en was in 1973 de eerste klinisch verloskundige in het Radboud. Ze startte hier een verloskundig spreekuur en werkte mee aan onderzoek en onderwijs aan coassistenten.  Ook leidde ze verloskundigen op in het maken van echoscopieën. Voor Anneke staat het welbevinden van haar patiënt centraal, net als continuïteit van zorg. Ook studenten verloskunde zijn onder de indruk van haar vakbekwaamheid. Mede omdat het voor Anneke meer dan werk alleen is, valt het haar zwaar om afscheid te nemen van de verloskunde. Daarom zullen wij haar nog af en toe terug zien om een ontbrekende dienst in te vullen. Wij willen haar bedanken voor haar inzet al die jaren. Zij is de nestor van ons team en een voorbeeld voor ons allemaal. Op vrijdag 3 februari van 16-18 uur is er in het Kasteeltje  een afscheidsreceptie, waarvoor u van harte wordt uitgenodigd. Namens  team van klinisch verloskundigen, Marijke van der Veer

Minny Meeuwissen-Ceelen Op 1 februari verlaat Minny Meeuwissen-Ceelen de afdeling Algemene Interne Geneeskunde en gaat zij met pensioen. Minny kwam op 1 juli 1972 in dienst van de afdeling Interne Geneeskunde, eerst op het hulparchief van de polikliniek en later als administratief medewerker bij de receptie. Haar toenmalige collega’s schetsen

haar als humorvol persoon met een fotografisch geheugen, fantastisch voor alle patiënten. In 1998 stapte ze over naar het HIV- behandelcentrum als data monitor. Dertien jaar leverde zij gegevens van de Nijmeegse HIV-seropositieve patiënten aan de centrale Nederlandse HIV-database. Nijmegen was een van de weinige centra zonder achterstand dankzij haar administratieve achtergrond en ‘super’ nauwkeurig werken. Ook konden de HIV-behandelaren altijd bij haar terecht met vragen (‘queries’) over onze eigen patiënten. Het werk deed ze met inzet, geduld, humor en betrokkenheid. Minny is een zeer sociaal bewogen mens en liet dat als collega ook altijd zien. Dr. Peter Koopmans, internist-infectioloog

In m e mor i a m – J a n L a u r a n t Op zondag 18 december is op 47-jarige leeftijd onze collega Jan Laurant volkomen onverwacht overleden. Na zijn opleiding tot histologisch-cytologisch analist kwam hij in 1983 naar Nijmegen om in een samenwerkingsproject met de afdeling Urologie bij de afdeling Experimentele en Chemische Endocrinologie onderzoek te doen naar schildklierhormonen en prolactine. Jan ontwikkelde zich razendsnel tot allround endocrinologisch analist en profileerde zich vanaf het begin sterk met grote zelfstandigheid en vakmanschap en een geweldige motivatie en inzet. Hij was een groot expert op het gebied van analytische dialysetechnieken. Daarnaast werd zijn werk getypeerd door onwaarschijnlijk grote nauwkeurigheid. Bij het testen van nieuwe analyse apparatuur was Jan’s pipetteernauwkeurigheid voor ons, tot grote frustratie van diverse firma’s, simpelweg de gouden standaard. Jan was een laboratoriummens in hart en nieren. Hij werkte keihard en startte dagelijks ruim voor 6 uur ’s morgens. Hij genoot zichtbaar van zijn werk, was uiterst behulp-

Mia Borremans-Dinnissen Alle medewerkers van de afdeling Neurochirurgie/ Plastische Chirurgie feliciteren Mia Borremans –Dinnissen met haar 40-jarig jubileum als medewerkster van het Radboud. De laatste 2,5 jaar is Mia werkzaam op de verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie als secretaresse patiëntenzorg. Mia startte haar loopbaan in 1972 op de universiteit. Hierna zette Mia haar carrière voort binnen de afdelingen Verloskunde & Gynaecologie en KNO/MKA. De afdeling heeft Mia leren kennen als een warme persoonlijkheid die staat voor haar collega’s. In haar werk onderscheidt Mia zich doordat zij in de dagelijkse hectiek op rustige wijze de patiënt te woord staat en helpt. Zij is van onschatbare waarde als aanspreekpunt voor de medisch specialisten. Mia wil haar jubileum graag op eigen wijze met familie en collega’s vieren. Namens de hele afdeling wil ik Mia feliciteren en wens ik haar nog een fijne tijd binnen onze afdeling. Hans Jacobs, hoofdverpleegkundige verpleegafdeling NCH/PCH

ezoek de..

Afdeling Laboratoriumgeneeskunde, Fred Sweep, afdelingshoofd Alec Ross, voormalig staflid Endocrinologie Ron Wevers, hoofd Laboratorium Genetische, Endocriene en Metabole Ziekten

In m e mor i a m – G e r W i l l e m s Met droefenis heeft het UMC St Radboud het bericht vernomen dat op 22 december 2011 onze oud-collega Ger Willems is overleden. Van juni 1991 tot september 2000, het moment dat Ger gebruik ging maken van de FPU, was hij hoofd van de Stafdienst Onderzoek van de toenmalige Faculteit der Medische Wetenschappen. Hij maakte zich verdienstelijk bij de vormgeving van het onderzoeksbeleid en de verdeling van de

Helaas kunnen niet alle aangeboden teksten in deze Radbode geplaatst worden. Zie daarom ook onder de rubriek 'Mededelingen' (20 januari) op intranet, voor de overige me dewerkers die deze maand jubileren.

een prachtig monumentaal e Nijmegen, top afgewerkt oorzien. Dat is Villa Karel.

dsstudio’s in een prachtig monumentaal mplex in hartje Nijmegen, top afgewerkt an alle luxe voorzien. Dat is Villa Karel. Wonen in hartje Nijmegen? Bezoek het Villa Karel Open Huis op vrijdag 27 januari, start 17.30 al uur

a t n t e k m r u we n . o l e e g r m f a Ka ig

Schrijf je nu in en blijf op de hoogte! WWW.VILLAKAREL.NL

zaam voor collega’s en had ’s morgens in alle vroegte al voorbereidende werkzaamheden getroffen zodat zij vlot konden starten. Jan was beter dan wie ook op de hoogte van de praktische ins en outs van het laboratorium en was als zodanig een vaak en graag geraadpleegde vraagbaak. Ook zijn privéleven bestond voor een belangrijk deel uit contacten met (oud)medewerkers. Hij kaartte al meer dan 25 jaar met een groepje collega’s, kwam in het najaar bij vele collega’s de producten uit eigen tuin brengen of ging bij mensen op de koffie. Jan laat een grote leegte bij ons achter. We zijn hem erg veel dank verschuldigd. Wij wensen zijn familie veel kracht toe dit zware verlies te dragen.

10

onderzoeksmiddelen naar de verschillende onderzoeksgroepen. Ger heeft mede aan de wieg gestaan van de huidige zes onderzoeksinstituten van het UMC St Radboud. Wij wensen zijn echtgenote, kinderen en kleinkinderen veel sterkte bij het verwerken van het verdriet. Namens de onderzoeksraad, mr. A. de Jonge, secretaris

r a dbod e 1 - 2 0 1 2

HRM-info Vitaliteitsplaza: van fysiek naar e-plaza Het fysieke Vitaliteitsplaza is per 1 januari gesloten. Binnen enkele maanden wordt het vervangen door een e-plaza. Via de computer kun je dan op ieder moment het aanbod producten en diensten bekijken, om je ontwikkeldoelen en vitaliteit vorm te geven. Het aanbod wordt aangepast aan de ervaringen die we hebben opgedaan met de behoeften van medewerkers en uit een inventarisatie onder bedrijfsleiders en medewerkers. De spreekuren diëtetiek en fysiotherapie houden op te bestaan terwijl nieuwe producten in ontwikkeling zijn. Voor de populaire stoelmassage is inmiddels een nieuwe locatie gevonden. Centraal gelegen, dichtbij het PIP, is een nieuwe ruimte ingericht. Bij het PIP kun je ook terecht met je vragen over het vitaliteitsplaza. De intranetpagina over het vitaliteitsplaza bestaat overigens nog gewoon, hierop kun je het huidig aanbod bekijken én afspraken maken voor bijvoorbeeld stoelmassage of loopbaanadvies. De zogenaamde VIP-card kun je nog gebruiken voor producten van het vitaliteitsplaza, maar helaas niet meer voor de stoelmassage.

Jaaropgave 2011 en salaris 2012 De jaaropgaaf 2011 wordt verzonden in de eerste week van februari 2012, dus niet samen met de salarisspecificatie januari 2012. Bij de salarisstrook van januari zit een bijsluiter met belangrijke informatie over salarisgerelateerde onderwerpen zoals de gewijzigde premies, betaaldata van 2012. De eerstvolgende uitbetaling is 26 januari. De informatie kun je ook nog altijd vinden via Intranet ➞ Services ➞ Salaris

Stan Janssen: ‘Probeer eens uit wat de ander voorstelt, dit kan “pijnlijk” leerzaam zijn.’

Ontdek wat echt van waarde is Een valkuil in verbeterprojecten is dat we zoeken naar dé perfecte oplossing. Die is er niet. Wel kun je doorlopend verbeteringen – groot, maar vooral ook klein – doorvoeren. Cruciaal is te ontdekken wat echt van waarde is, zo betoogt Stan Janssen, adviseur PVI.

HET BETOOG

Opname spaarloon Het opnemen van vrijgekomen spaarloontegoed regel je rechtstreeks met de bank, Nationale Nederlanden in de meeste gevallen. Je hoeft niet bij PIP langs te komen voor een stempel en handtekening van de werkgever. Nationale Nederlanden heeft de werkwijze voor het opnemen van het spaarloontegoed onlangs gewijzigd. Zie voor uitgebreide informatie en het benodigde opnameformulier Intranet ➞ Services ➞ Spaarloon.

Afschaffing 5-retourkaart De 5-retourkaarten zijn door de NS met ingang van 2012 afgeschaft. Ook de levering met korting via TC&O Mobydesk voor medewerkers kan niet meer. De 5-retourkaarten die je vorig jaar hebt gekregen, waren te gebruiken t/m 31-12-2011. UMC St Radboud heeft nog wel een contract met TC&O Mobydesk voor abonnementen met korting. Kijk voor meer informatie op Intranet ➞ Services ➞ Openbaar Vervoer.

HR INFO is van Servicebedrijf, productgroep HRM

Foto: Frank Muller

‘Succesvolle veranderingen komen alleen tot stand als je elkaars waarden deelt’, zei bestuursvoorzitter Melvin Samsom tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst. Ontdek je zo dat het werk te veel bestaat uit ándere werkzaamheden dan waar het werkelijk om gaat, dan helpt wellicht de aanpak die in de zorg erg in opkomst is: “lean management”. Een voorbeeld: de tijd die we kwijt zijn om een poliklinische afspraak te maken, het spreekuur voor te bereiden, administratie te verwerken, is vaak een veelvoud van de tijd die we daadwerkelijk bezig zijn met de patiënt. Is dit lean? Nee. Zijn er slimmere manieren om het werk te organiseren? Ja! In de doelmatigheidsprojecten die we vanuit PVI (adviesgroep Procesverbetering & Innovatie) uitvoeren, starten we altijd met een groot vel papier op de muur. Samen met artsen, onderzoekers, verpleegkundigen, administratie, analisten en managers brengen we alle stappen die een patiënt door ons ziekenhuis bewandelt, in kaart. Dit kun je ook voor elk ander proces doen, bijvoorbeeld de route van een buisje bloed, het beddentransport of zelfs een managementbesluit. Door dit samen te doen, ontdek je welke stappen van “waarde” zijn voor bijvoorbeeld de patiënt en welke stappen overbodig zijn: verspilling dus. De tweede keer iets vragen, een afspraak afzeggen, wachten, lopen om iets te pakken, vermijdbare complicaties, zijn allemaal voorbeelden van verspilling. Door letterlijk samen bij de processen stil te staan, is er regelmatig verbazing en soms ook schaamte over wat men niet eerder zag. Met dit inzicht voorkwam Frank van der Hoogen, KNO-arts en projectleider unitlogistiek, met zijn team dat een polikliniekassistente meer dan de helft van haar tijd bezig was met het verzetten van spreekuren.

Veelvuldig lopen Het veelvuldig lopen, vooral in onze lange gangen, is eveneens verspilde tijd. Uit tijdsbestedingonderzoeken

11

in vergelijkbare organisaties als de onze blijkt dat medewerkers soms tot 20 procent van hun werktijd lopen! Het zou mij niet verbazen als hier voor ons een enorm verbeterpotentieel te behalen is. “Shadowing” is een andere krachtige manier om elkaars waarden beter te begrijpen. Dit is letterlijk meelopen in de schaduw van bijvoorbeeld een patiënt of collega op een afdeling. Toen Bas Bredie, internist en projectleider ligduurverkorting verpleegafdeling EOV, meeliep met de planning van de Radiologie ontdekte hij hoe de werkprocessen werkelijk verliepen. Vervolgens ging hij samen met de planners aan de slag om de wachttijd voor patiënten te verkorten. Deze en andere verbeteringen leidden tot meer dan 20 procent ligduurverkorting op de afdeling EOV in 2010. Een valkuil is dat we zoeken naar de perfecte oplossing of, zoals Melvin Samsom het noemde, de “silver bullit”. Die is er niet! Het streven naar doelmatigheid kenmerkt zich door grote, maar vooral ook kleine verbeteringen. En het continu volhouden hiervan. De afdeling Neurologie startte drie jaar terug het project ketenlogistiek. Nog steeds worden verbeteringen geboekt: 32 procent meer behandelde CVA-patiënten in 2011, daling van de ligduur met nog eens 29 procent. Sinds 2009 is het aantal behandelde patiënten inmiddels gestegen met 100 procent, met dezelfde middelen, personeel en infrastructuur! Dat had het team nooit voor mogelijk gehouden. Telkens ontdekte ze nieuwe verbeteringen om de zorg beter te stroomlijnen. De patiënt en zijn familie zijn daar sterk bij betrokken geweest.

Pijnlijk leerzaam Als we deze voorbeelden volgen en verder doorzetten, zijn we nog beter voorbereid op bijvoorbeeld de vergrijzing en kunnen we de patiënt meer betrekken als partner in de behandeling. Daarbij kunnen we volop gebruik maken van de ervaringen van 43 andere zorg­ instellingen, verenigd in het zeer actieve Lidz-netwerk (Lean doen in de zorg). Mijn stellige overtuiging is dat er veel winst te behalen is in iedere werkomgeving. Luister naar jouw partners in de zorg, vooral de patiënt!, en probeer eens uit wat de ander voorstelt. Dit kan “pijnlijk” leerzaam zijn, maar is een goede aanzet en mijn inziens een onmisbare voorbereiding op de grote veranderingen die in de zorg en in ons ziekenhuis op handen zijn. Stan Janssen Adviseur PVI

r a ctu e e l a dbod e 1 - 2 0 1 2

Het 'echte' gesprek aangaan ‘Zeg niet: jij werkt morgen van negen tot zes. Maar: wat wil je morgen doen?’ Dat haalt het beste in mensen boven, zo stond in het CAO-boekje bij de vorige Radbode. Belangrijk, want we moeten vitaal tot ons 67ste door. En het dient uiteraard de organisatie. De vorig jaar gestarte jaargesprekcyclus is hierbij een belangrijk hulpmiddel. Wat heeft dit tot nu toe opgeleverd? Radbode vroeg het een aantal medewerkers.

nalisering en we gaan onder andere een master ontwikkelen. Wie heeft welke kennis en ambitie, wat is nodig om dit doel te bereiken? Hierbij kijk je niet alleen naar de docenten, maar ook wat bijvoorbeeld het secretariaat daarin voor de ondersteuning kan betekenen. Je pelt het tot de hele afdeling af. We worden er uiteindelijk met z’n allen beter van. Ik merk dat het voor medewerkers nog lastig is om te bepalen wat ze in dat grote plaatje kunnen betekenen. Het vraagt best veel van leidinggevenden om dat goed te begeleiden. Neem de evaluatie- en beoordelingsgesprekken die we binnenkort gaan voeren. Wat zijn de consequenties als iemand de doelen niet haalt? Het is belangrijk dat we hier met elkaar afspraken over maken en de leidinggevende hierin begeleiden. Het kost nu nog veel tijd, maar de jaargesprekcyclus gaat gaandeweg zeker vruchten afwerpen.’

J a nn i e M e u s s e n

Erna van Aalten, verpleegkundige Neonatologie

‘Bij mijn planningsgesprek stond vooral de balans werk/privé centraal. Dat is mijn struikelblok. Ik heb een druk gezin en een hectische baan en ben vanuit mijn persoonlijk budget ook nog een basisopleiding Chinese Geneeskunde begonnen. Voor mijn eigen ontwikkeling, dat mag mijn werk niet in de weg staan. Ik ben daarom minder uren gaan draaien en heb samen met de teamleider afgesproken dat ik er even geen nieuwe taken bijneem. Ik heb wel aangegeven dat ik instructies wil geven aan stagiaires. Dat vind ik leuk. Binnenkort gaan we in het voortgangsgesprek kijken hoe het gaat. Deze cyclus is echt een verbetering. Je krijgt meer zicht op het geheel. Je bespreekt de speerpunten van de afdeling. Wij willen dit jaar bijvoorbeeld het borstvoedingscertificaat halen en meer aandacht schenken aan kindermishandeling. En gaan werken met verzorging on demand. Ofwel, meer kijken naar wat het kind aangeeft dan op de

klok handelen. Er wordt ook meer ingezet op wetenschappelijk onderzoek. Bij alles wordt gevraagd wat jouw bijdrage daarin kan zijn. Ik doe even een stapje terug, maar andere collega’s zijn enthousiast in nieuwe werkgroepen gestapt. Hoe kunnen we de samenwerking tussen de teams verbeteren, ook daar denk je over mee. De afgelopen tijd is er veel onrust geweest, senioren hebben plaats gemaakt voor teamleiders. Daar werd veel over gesproken, maar niet altijd open. Doordat je nu intensievere gesprekken met je leidinggevende hebt, kan er meer begrip en respect voor elkaar ontstaan.’

Ton Hazekamp, unithoofd control advies en informatievoorziening Fatima Hassan, (assistent)-controller

Ton: ‘We zijn goed op weg, maar willen de cyclus nóg meer SMART maken met meetbare

Karin van Otterloo, bedrijfsleider IQ health­ care ‘We waren net een HRM-traject ingegaan om de werkdruk onder stafmedewerkers te ver­minderen. We werkten te veel individueel, wilden de verbinding zoeken met elkaar en met het beleid. Het project ‘Dialoog en maatwerk’ met de jaargesprekcyclus en de afstemming op afdelingsdoelen sloot hier mooi bij aan. Waar willen we als afdeling naartoe, wat kun je daar als medewerker aan bijdragen en wat kun je daarbij van je leidinggevende verwachten? Neem ons doel om het onderwijs te versterken. We zetten in op docentprofessio-

ethiek Persoonlijke geneeskunde ‘Persoonlijke geneeskunde’ (personalized medicine) is een nieuwe term. Onder deze noemer wordt soms gepleit voor een geneeskunde die aansluit bij het DNA van een patiënt, om bijvoorbeeld een meer specifieke diagnose te stellen of om medicatie beter aan te sluiten op het DNA-profiel. Maakt dit de geneeskunde ook persoonlijker? Veel filosofen zouden daar waarschijnlijk niet direct van overtuigd zijn. Aristoteles vroeg zich in zijn “Poetica” bijvoorbeeld af of een biologisch leven wel echt een mensenleven was. Mensen worden volgens hem gekarakteriseerd doordat zij toevallige gebeurtenissen samenbrengen in een verhaal dat zij aan anderen vertellen. Met een verhaal creëren zij een wereld

afspraken. Ik steek veel energie in mensen die bijvoorbeeld te zwaar belast zijn, of in medewerkers die willen groeien in hun carrière. Met Fatima heb ik diverse voortgangsgesprekken gevoerd, zij ontwikkelt zich van assistent-controller tot controller.’ Fatima: ‘Ton kan goed luisteren. Ik dacht zélf meer tijd nodig te hebben, maar hij heeft mij goed begeleid om de overstap eerder te maken. Als tussenoplossing ben ik nu nog assistent-controller bij Kindergeneeskunde, maar inmiddels controller bij de apotheek, CSA en KNO. Een hele uitdaging, zeker nu de RvB afdelingen vraagt nóg doelmatiger te werken. Je kijkt samen met het managementteam naar het verhaal achter de cijfers: analyseren, sturen en je helpt hen bij het maken van keuzes.’ Ton: ‘Wij hebben binnen de afdeling gekozen voor een gezamenlijke voorlichtingsbijeenkomst, dus niet een training met medewerkers en leidinggevende apart. In de gesprekken is het centrale thema: waar liggen onze uitdagingen, hoe bouwen we aan de afdeling en hoe is jouw rol? We hebben de rode draad aardig te pakken: “Dit is wat ons bindt.” Er is veel specifieke kennis binnen onze club die meer gedeeld kon worden binnen de unit. We hebben nu aandachtsvelders benoemd. Voor onder andere kennis rond DOT, maar ook voor de taakafbakening assistent en controller. Hier is Fatima nauw bij betrokken. In haar dubbelfunctie ziet ze de verschillen scherp.’  n

Jaargesprekcyclus: bedrijfsplan als basis Dré Klok ondersteunt als opleidingsadviseur de invoering van de jaargesprekcyclus, ook voor 2012 een belangrijk speerpunt van de productgroep HRM. Leidinggevenden en medewerkers gaan hierbij het ‘echte’ gesprek met elkaar aan: heldere afspraken maken, tussentijds de voortgang toetsen en aan het eind van de cyclus een evaluatie/beoordeling. En dit elk jaar opnieuw. ‘Ik hoor van afdelingen die in de voorhoede zitten, dat zij de strategische waarde beginnen te zien.’ Vanzelfsprekend, want medewerkers denken in de nieuwe opzet mee hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan de afdelingssdoelen. Het bedrijfsplan vormt de basis van alle gesprekken. In 2012 gaan de eerste afdelingen werken met Mijn Radboudkompas. Een soort digitaal logboek (privacy gegarandeerd) om alle gemaakte afspraken, ontwikkelingen en feedback door de jaren bij te houden. Het bestaat uit een persoonlijk deel en een gemeenschappelijk deel met de leidinggevende.

die zij samen delen, maar ook herinneringen die zij kenmerkend vinden voor hun eigen bestaan, ofwel, hun biografie. Die sociale en individuele kant van het verhalen vertellen zijn lastig samen te denken. Dat komt ook door de taal. Het Nederlandse woord herinnering suggereert bijvoorbeeld dat een persoon zijn eigen geschiedenis

opdiept uit zijn eigen innerlijke geheugen. Andere mensen verdwijnen daarbij uit zicht, terwijl een verhaal zonder publiek vaak niet eens wordt gevormd. Ook het biologische, en de basis daarvan in het DNA, wordt genegeerd in het woord her-inneren. Hoe anders is het Engelse woord ‘remember’. Een

12

‘member’ kan een lid zijn van een sociale gemeenschap en ‘re-member’ roept dan gemakkelijk associaties op met het opnieuw samenbrengen van een groep, bijvoorbeeld om over hun belevenissen te vertellen of om te herdenken (4 mei). Ook kan het woord ‘member’ verwijzen naar materiële onderdelen; ‘re-membering’ roept dan metaforisch het beeld op van iemand die een ding, machine of lichaam opnieuw samenstelt. Aan de delen die we afzonderlijk bekijken, in de context van het hele lichaam, lezen we de geschiedenis af: sporen van een ongeval, geweld, langdurig rook- of drinkgedrag, of van een lange evolutionaire geschiedenis waarin DNA van ouders het leven van een kind mogelijk maakte. Het is de vraag of we ons het levensverhaal moeten voorstellen als een cultfilm die op gedachteloos biologisch bestaan wordt geprojecteerd. Er zitten verhalen in iedere cel, die computers en mensen in lettercodes vertalen en interpreteren. Persoonlijke geneeskunde vereist ook dat die informatie een plaats krijgt in de levensgeschiedenis van een patiënt. Het levensverhaal moet materiëler worden. Simone van der Burg

r mensen a dbod e 1 - 2 0 1 2

mensen Door een overvloed aan kopij voor de rubriek Mensen, konden helaas niet alle aangeboden teksten in Radbode geplaatst worden. Hieronder de overige medewerkers die deze maand jubileren.

Karin Frank Op 5 januari 2012 was Karin Frank 40 jaar in dienst. Zij begon als leerlingverpleegster. Na haar opleiding tot verpleegkundige werkte zij op de afdeling Gynaecologie/Obstetrie om vervolgens de overstap naar Kindergeneeskunde te maken. Vanaf 1975 heeft Karin zich ingezet voor de kleinste medemens op de afdeling Neonatologie. Zij heeft de ontwikkeling van de Neonatologie meegemaakt en mede vormgegeven. Karin heeft zich bewezen als IC Neonatologie verpleegkundige en zich ontwikkeld tot een gewaardeerd verpleegkundig teamleider. Betrokkenheid, kennis van zaken, inlevingsvermogen, zorgzaamheid, flexibiliteit, relativeringsvermogen en humor kenmerken Karin. Het ontwikkelen van mensen heeft haar speciale aandacht, daarmee levert zij een belangrijke bijdrage in het kwaliteitsniveau van de afdeling. Karin houdt altijd overzicht en stelt de juiste prioriteiten. Zij is een rustpunt op een afdeling vol hectiek. Wij danken Karin voor haar inzet en hopen nog lang gebruik te mogen maken van haar diensten. Herman Hendriks, verpleegkundig manager Neonatologie, afdeling Kindergeneeskunde

Eugenie Ter windt Op 6 januari heeft Eugenie Terwindt haar 25-jarig ambtsjubileum gevierd. Initieel gestart als analist op de afdeling Biochemie,

heeft ze nog net voor de eeuwwisseling (1998) de overstap gemaakt naar het toenmalige Centraal Hematologisch Laboratorium. Hier is ze gestart met het uitvoeren van auto-immuun diagnostische bepalingen en heeft zich vervolgens gespecialiseerd in de immuunfenotypering. Inmiddels heeft ze als analist van Laboratoriumgeneeskunde, Laboratorium voor Hematologie, een schat aan ervaringen opgebouwd en is ze voor menigeen de vraagbaak voor flowcytometrische analyses. Als analist van de oude stempel heeft ze bijzonder veel parate kennis waar we dagelijks graag gebruik van maken. Namens alle collega’s van het Laboratorium voor Hematologie willen we Eugenie van harte feliciteren met haar ambtsjubileum en hopen nog vele jaren met haar te kunnen samenwerken. Joop Jansen, afdelingshoofd Leonore Schaecken-Klabbers, bedrijfsvoerder Paul Ruijs, hoofdanalist

ling Medische Oncologie. Zij heeft alle veranderingen in de afgelopen jaren meebeleefd. Collega’s kennen Gonny als een verpleegkundige die op haar best is aan het bed. Ze is uitnodigend en wekt door haar ervaring en werkhouding veel vertrouwen bij patiënten. Ze heeft veel ervaring en affiniteit met patiënten van Endocriene Ziekten en Nucleaire Geneeskunde. Ze is als teamlid bescheiden maar attent, haar collega’s waarderen haar hierom. Schilderen en vakantie zijn haar grote passies. Gonny zit nu in het laatste jaar van de kunstacademie Arendonk in België. Zij laat in de vorm van twee kaarten, gemaakt van haar schilderijen, een blijvende herinnering achter. Patrick Voskuilen, namens de afdeling Medische Oncologie.

Marian Zwartjes-van Helfteren

Jo Mourisse

Op 2 februari viert Marian Zwartjes-van Helfteren haar 25-jarig jubileum in het Radboud. Marian startte in Nijmegen op afdeling kinderröntgen en via haar werkzaamheden voor het bevolkingsonderzoek kwam ze uiteindelijk bij de kindercardiologie terecht. Inmiddels werkt Marian hier alweer  bijna 18 jaar, met nog steeds zichtbaar plezier als echotechnician. Marian is een erg zorgzame en integere collega met een warme persoonlijkheid, die altijd klaar staat voor ‘onze Hartekindertjes’ en hun ouders. Vanaf deze plek willen we haar bedanken voor alle inzet en we hopen dat we nog lang met elkaar kunnen en mogen samenwerken. Imke Tomasouw-Janssen, coördinerend laborant KHC.

Op 1 januari was Jo Mourisse 25 jaar in dienst. Afgestudeerd in de medicijnen in Leuven en hier opgeleid tot anesthesioloog, is hij uitgegroeid tot een zeer gewaardeerd staflid van de afdeling Anesthesiologie, Pijn en Palliatieve Geneeskunde. Zijn belangstelling voor de neurofysiologie leidde tot origineel basaal en klinisch relevant onderzoek voor zijn proefschrift. Hij ontwarde, op ingenieuze wijze, de relatieve rollen van delen van het centrale zenuwstelsel bij het tot stand komen van de anesthesie. Hiervoor ontving hij de jaarlijkse prijs van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie voor de beste thesis. In de kliniek richt hij, sinds enkele jaren, zijn volle aandacht op cardiothoracale ingrepen waarbij hij nieuwe mogelijkheden tot gescheiden beademing onderzoekt. Hij vertegenwoordigt het team cardio-anesthesiologen in het Dagelijks Bestuur. Als afdeling danken we Jo voor alle inzet en wensen hem een mooi vervolg toe van zijn werkzaamheden. Prof.dr. G.J. Scheffer, afdelingshoofd Anesthesiologie

Gonny van der Zanden-Sluiters Op 1 februari gaat Gonny van der Zanden-Sluiters met pensioen. Zij viert haar afscheid op 30 januari. Gonny heeft haar carrière als verpleegkundige weer opgepakt in 1979. Ze begon in het Radboud op de afdeling A52 Interne Geneeskunde, Nefrologie en Transplantaties. Gonny stond daar aan de wieg van de afde-

13