perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
KONSEP PERENCANAAN DAN PERANCANGAN
REVITALISASI KAWASAN BRAGA DENGAN KONSEP PEDESTRIAN MALL SEBAGAI WUJUD KAWASAN PUSAKA KOTA BANDUNG
TUGAS AKHIR Diajukan sebagai Syarat untuk Mencapai Gelar Sarjana Strata Satu (S1)
Disusun oleh :
ANGGA NUGRAHA I0209014
PRODI ARSITEKTUR JURUSAN ARSITEKTUR FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS SEBELAS MARET commit to user SURAKARTA 2015
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN UNIVERSITAS SEBELAS MARET FAKULTAS TEKNIK JURUSAN ARSITEKTUR PROGRAM STUDI ARSITEKTUR
Jl. Ir. Sutami 36A Surakarta Telp. (0271) 643666 E-mail
[email protected] Surakarta LEMBAR PENGESAHAN KONSEP PERENCANAAN DAN PERANCANGAN REVITALISASI KAWASAN BRAGA DENGAN KONSEP PEDESTRIAN MALL SEBAGAI WUJUD KAWASAN PUSAKA KOTA BANDUNG PENYUSUN
: ANGGA NUGRAHA
NIM
: I 0209014
JURUSAN
: ARSITEKTUR
PROGRAM STUDI
: ARSITEKTUR
TAHUN
: 2015 Surakarta, April 2015 Menyetujui,
Pembimbing I
Pembimbing II
Ir. Ahmad Farkhan, M.T. NIP. 19600101 199003 1 001
Dr. Eng. Kusumaningdyah N.H., S.T., M.T. NIP. 197912032008012011 Mengesahkan,
Ketua Jurusan Arsitektur Fakultas Teknik UNS
Ketua Prodi Arsitektur Fakultas Teknik UNS
Dr. Ir. Mohamad Muqoffa, M.T. Ir. Rachmadi Nugroho, M.T. NIP. 19620610 199103 1 001 NIP. 19560821 198601 1 001 commit to user
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
UCAPAN TERIMA KASIH
Alhamdulillahirobbil’alamin, puji syukur penulis panjatkan kepada Allah SWT atas segala nikmat dan hidayah-Nya yang diberikan kepada penulis. Sebuah nikmat yang patut di syukuri penulis atas selesainya konsep perencanaan dan perancangan Revitalisasi Kawasan Braga dengan Konsep Pedestrian Mall sebagai Wujud Kawasan Pusaka Kota Bandung ini dengan lancar. Dengan penuh kerndahan hati yang tulus, penghargaan dan ucapan terima kasih penulis tujukan kepada :
Terima kasih Papah, Drs. Nana Juhana, Mamah, Ade Yuyun Sunaryati dan Adik Anggi Ginatyah Yulyana, atas motivasi dan dukungannya selama perantauannya di Universitas Sebelas Maret. Terima kasih karena selalu menunggu kepulangan Aa di rumah.
Ir. Ahmad Farkhan, M.T. selaku Pembimbing I tugas akhir yang penuh kesabaran memberikan bimbingan, pengarahan dan ilmu yang sangat berharga untuk penyelesaian tugas akhir ini.
Dr. Eng. Kusumaningdyah N.H., S.T., M.T. selaku Pembimbing II tugas akhir yang penuh kritik, saran, bimbingan, pengarahan dan ilmu yang sangat berharga selama kurang lebih 1 tahun untuk penyelesaian dan penyempurnaan tugas akhir ini.
Pak Edi dan Pak Marsudi selaku penguji tugas akhir penulis yang telah banyak memberikan masukan dan perbaikan dalam penyempurnaan karya ini.
Ir. Sumaryoto, M.T. selaku Pembimbing Akademik atas semua saran dan bimbingan yang diberikan kepada penulis.
Bapak dan Ibu dosen jurusan Arsitektur, Fakultas Teknik UNS, atas bimbingan dan ilmu yang luar biasa yang diberikan selama 5 tahun perkuliahan.
Teman-teman Arsitektur 2009, terimakasih atas pengalaman, kenangan, dukungan dan kebersamaan yang kita alami selama perkuliahan. PROUD, EDUTAIMENT dan ACTIVE !
Para donatur yang telah merelakan maket tugas akhirnya dibuat oleh penulis, yang
selalu banyak kekurangan, terimaksih banyak. commit to user The Mops and Friends, Gyrass, Tolay, Odjan, Andro, Haji, Levi, Yudas yang selalu
revitalisasi kawasan Braga
Angga Nugraha
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
memberikan banyak dampak negatif daripada dampak positif.
Javare atas tempat pelarian dari kepenatan perkuliahan.
Adinda Rafika Dani, terima kasih atas segala kasih sayang, ketulusan dan kesetiaan dalam menunggu penulis LULUS kuliah.Terimakasih.
Semua pihak yang telah memberikan semangat, dukungan dan bantuan dalam menyelesaikan penyusunan karya ini yang tidak dapat disebutkan satu persatu. Semoga amal kebaikan semua pihak yang telah membantu mendapatkan imbalan dari
Allah SubhanahuWaTa’ala, Aamin.
commit to user
revitalisasi kawasan Braga
Angga Nugraha
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
KATA PENGANTAR
Alhamdulillahirobbil’alamin, puji syukur penulis panjatkan kepada Allah SWT atas segala nikmat dan hidayah-Nya yang diberikan kepada penulis. Sebuah nikmat yang patut di syukuri penulis atas selesainya konsep perencanaan dan perancangan Revitalisasi Kawasan Braga dengan Konsep Pedestrian Mall sebagai Wujud Kawasan Pusaka Kota Bandung ini dengan lancar. Konsep Perencanaan dan Perancangan ini merupakan salah satu tahap Tugas Akhir yang harus ditempuh mahasiswa dalam rangka menyelesaikan pendidikan kesarjanaan Strata Satu ( S1 ) di Fakultas Teknik Jurusan Arsitektur Program Studi Arsitektur Universitas Sebelas Maret. Dalam penulisan konsep perencanaan dan perancangan tugas akhir ini, masih terdapat banyak kekurangan. Penulis mengharapkan saran dan kritik yang bersifat membangun demi membangun kesempurnaan karya ini. Semoga konsep perencanaan dan perancangan tugas akhir ini dapat bermanfaatn bagi pembaca pada umunya dan penulis pada khususnya. Semoga karya ini turut berperan memajukan arsitektur di Indonesia. Atas perhatiannya, penulis ucapkan terima kasih.
Penulis,
April 2014
Angga Nugraha commit to user
revitalisasi kawasan Braga
I 0209014
i
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
DAFTAR ISI
KATA PENGANTAR............................................................................................... i DAFTAR ISI.............................................................................................................
ii
DAFTAR GAMBAR................................................................................................
vii
DAFTAR BAGAN...................................................................................................
xiv
DAFTAR TABEL....................................................................................................
xv
BAB I
PENDAHULUAN.................................................................................. I. Latar Belakang .......................................................................................
1 1
I.1 Degradasi Kawasan ........................................................................
1
I.2 Program Revitalisasi Oleh Pemkot Bandung .................................
3
I.3 Potensi Braga dan Kota Bandung ..................................................
5
II. EsensiJudul……… ..............................................................................
6
III. PerumusanMasalah .............................................................................
7
IV. TujuandanSasaran……………………………...................................
8
V. BatasandanLingkupPembahasan........................................................ VI. MetodaPenelitian…………………………….....................................
8 9
VII. SistematikaPembahasan…..................................................................
10
VIII. KerangkaBerpikir…………................................................................
11
BAB II
TINJAUAN LITERATUR..................................................................... I. Pengertian Revitalisasi………….........................................................
12 12
I.1 Fungsi Revitalisasi.....................................................................
13
I.2 Revitalisasi dan Rancang Kota...................................................
13
I.3 Tahapan Revitalisasi…...............................................................
14
I.4 Relevansi dengan Obyek Perancangan.......................................
15
II. Pengertian Konservasi........................................................................
15
II.1 Tindakan-Tindakan Konservasi..................................................
16
II.2 Latar Belakang Konservasi Cagar Budaya.................................
17
II.3 Pemugaran Bangunan Cagar Budaya.........................................
18
II.4 Relevansi dengan Obyek Perancangan ...................................... commit to user III. Pedestrian Mall………………………………………………………. revitalisasi kawasan Braga
20 20 ii
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
III.1
Pedestrian………………………………………………………..
20
III.2
Konsep Pedestrian Mall…………………………………………
21
III.3
Jenis Kawasan Khusus Pejalan Kaki……………………………
21
III.4
Fasilitas Sarana Ruang Pejalan Kaki……………………………
22
III.5
Persyaratan dan Penyediaan Prasarana dan Sarana Ruang Pejalan Kaki…………………………………………………………….. Standar Penyediaan Pelayanan Ruang Pejalan Kaki……………
24
III.7 Faktor – Faktor Yang Mempengaruhi Pembentuk Jalur Pedestrian Dalam Lingkungan Kota……………………………………….. III.8 Elemen Material Jalur Pedestrian……………………………….
27
III.9 Relevansi dengan Obyek Perancangan………………………….
31
IV. Arsitektur Art Deco…………………………………………………..
31
IV.1 Sejarah Art Deco………………………………………………...
31
IV.2 Ciri-Ciri…………………………………………………………..
31
IV.3 Art Deco di Bandung…………………………………………….
32
IV.4 Contoh Bangunan Art Deco di Bandung………………………..
34
IV.5 Relevansi dengan Obyek Perancangan…………………………..
36
V. Kota Pusaka…………………………………………………………...
37
V.1 MaksuddanTujuan……………………………………………..
37
V.2 Profil Kota Pusaka……………………………………………….
38
V.3 Relevansi Dengan Obyek Perancangan………………………….
39
VI. EkonomiKreatif………………………………………………………
39
VI.1 Ekonomi Kreatif di Kota Bandung………………………………
40
VI.2 Relevansi dengan Obyek Perancangan…………………………..
42
VII. Preseden……………………………………………………………….
42
VII.1 Burlington Arcade, London………………………………………
42
VII.2 New Tenjin Underground Shopping Arcade…………………….
44
VII.3 Bugis Junction, Singapura……………………………………….
45
VII.4 Perbandingan Preseden…………………………………………..
47
VII.5 Relevansi Dengan Obyek Perancangan………………………….
47
III.6
BAB III
25
28
TINJAUAN UMUM KOTA BANDUNG DAN KAWASAN BRAGA 49
I. Tinjauan Umum Kota Bandung...........................................................
49
I.1 Kondisi Geografis........................................................................ commit to user
50
revitalisasi kawasan Braga
iii
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
I.2 Sejarah.........................................................................................
54
II. Tinjauan Umum Kawasan Braga........................................................
55
II.1 Lokasi Kawasan Braga...............................................................
59
II.2 Sejarah…………………………………………………………..
62
II.3 Fungsi Lahan dan Ruang………………………………………...
64
II.4 Aksesibilitas dan Transportasi…………………………………..
65
II.5 KondisiBangunan……………………………………………….
67
II.6 KondisiLingkungan…………………………………………….
73
II.7 Kondisi Ekonomi………………………………………………..
74
II.8 Kondisi Sosial…………………………………………………..
75
II.9 Kondisi Budaya…………………………………………………
75
III. Batas Fisik Revitalisasi………………………………………………
76
IV. Kesimpulan…………………………………………………………..
76
IV.1 Potensi…………………………………………………………..
76
IV.2 Permasalahan……………………………………………………
78
IV.3 Prospek………………………………………………………….
78
IV.4 StrategiDesain…………………………………………………..
79
BAB IV
ANALISIS PERENCANAAN DAN PERANCANGAN……………..
80
I. Dasar Perencanaan Revitalisasi Kawasan.............................................
80
I.1 Berdasarkan Sejarah Kawasan Braga............................................
80
I.2 Berdasarkan Peraturan-Peraturan Terkait......................................
83
II. Latar Belakang......................................................................................
85
II.1
Dasar Pertimbangan......................................................................
85
II.2
Proses Analisis……………………………………………….......
85
II.2.1
Aktifitas Kawasan........................................................
85
II.2.2
Pelaku Aktivitas……………………………………..
87
II.2.3
Aktivitas Pelaku Kegiatan...........................................
88
II.2.4
89
II.2.5
Pengelompokan dan Pemenuh Kebutuhan Aktivitas Pengguna .................................................................... Pola Hubungan Ruang................................................
II.2.6.
Besaran Ruang............................................................
94
II.2.7
Analisa Lebar dan Jalan Kawasan Braga…………....
105
II.2.8
Analisa Fungsi Bangunan di Kawasan Braga……..... commit to user Alur Sirkulasi Pejalan Kaki……............………….....
105
II.2.9 revitalisasi kawasan Braga
91
108 iv
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
II.2.10
Alur Sirkulasi Kendaraan Bermotor……………….....
II.2.11
Analisis Penyediaan Fasilitas Parkir………………..... 109
II.3. Respon Desain................................................................................
109 110
II.3.1
Pedestrian Mall.............................................................. 110
II.3.2
Underground Mall........................................................
111
II.3.3
Respon Zonasi Kawasan..............................................
113
II.3.4
ResponZonasi Mall Bawah Tanah..............................
115
II.3.5
Aktivitas Ekonomi Kreatif……………......................
116
II.3.6
Fasilitas Parkir……..………………………………...
119
III. Analisa Tampilan Fisik........................................................................
121
III.1 Dasar Pertimbangan Perencanaan Tampilan Fisik Kawasan….…
121
III.2 Proses Analisis..………………………………………………….
121
III.2.1
Analisis tampilan kawasan ..........................................
121
III.2.2
Analisis rancangan ruang kawasan..............................
130
III.2.3
Respon Desain….....…………………………………
137
IV. AnalisaStruktur ..................................................................................
149
IV.1 Konsep Mall Bawah Tanah………………..…………………….
149
IV.1.1
Metode full face..........................................................
149
IV.1.2
Metode Heading and Bench ........................................
150
IV.1.3
Metoda Drift ................................................................
151
IV.1.4
Metoda Pillot Tunnel………………………....…………..
153
IV.1.5
Metode Sumuran Vertical…………………....………….
153
IV.1.6
Metode Tunnel Borring……………....……………...
153
V.2 ResponDesain………………………….....……………………..
155
V. Analisa Sistem Utilitas.........................................................................
157
V.1 Dasar pertimbangan ......................................................................
157
V.2 Analisa...........................................................................................
157
V.2.1 Jaringan Listrik.............................................................
156
V.2.2 Sistem Pencahayaan……...…………………………..
158
V.2.3 Sistem pengkondisian udara………………....………
161
V.2.4 Jaringan Komunikasi………...………………………
164
V.2.5 Jaringan air bersih……………...…………………….
165
V.2.6 Jaringan air limbah……………....…………………..
168
V.2.7 Jaringan drainase……………....…………………….. commit to user
168
revitalisasi kawasan Braga
v
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
V.2.8 Jaringan pembuangan sampah………………...……...
168
V.2.9 Sistem pengamanan bahaya kebakaran…….......…….
169
V.2.10 Sistem CCTV dan Keamanan……....………………..
171
KONSEP PERENCANAAN DAN PERANCANGAN.......................
172
I. Konsep Revitalisasi Braga....................................................................
171
II. Konsep Makro .....................................................................................
173
BAB V
II.1 Kawasan Pusaka Kota Bandung.....................................................
173
II.2 Kawasan Pusat Bisnis……………………………………………
174
III. Konsep Perencanaan dan Preancangan...……………………………..
175
III.1 Pelaku Aktivitas…………………………………………………..
175
III.2 Kebutuhan dan Besaran Ruang…………………………………… 175 III.3 Zonasi Kawasan..…………………………………………………
176
III.4 Pedestrian Mall…………………………………………………..
177
III.5 Mall Bawah Tanah………………………………………………..
188
III.6 Konservasi Bangunan Heritage ......................................................
192
III.7 Aktivitas Ekonomi Kreatif .............................................................
193
III.8 Konsep Utilitas Kawasan ...............................................................
196
DAFTAR PUSTAKA ..............................................................................................
202
LAMPIRAN .............................................................................................................
commit to user
revitalisasi kawasan Braga
vi
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
DAFTAR GAMBAR
Gambar 1.1
Pejalan kaki, parkir dan lalulintas.......................................
1
Gambar 1.2
Pub Scorpio, Buka Pada Malam Hari dan Kurang Terawat Secara Fisik Bangunan…...................................................
2
Gambar 1.3
Bangunan Baru yang kurang Sesuai dengan Koridor Braga…..............................................................................
3
Gambar 1.4
Proses Pemasangan Batu Andesit………….......................
4
Gambar 1.5
Braga City Walk…………................................................
5
Gambar 2.1
Level Of Service A............................................................
25
Gambar 2.2
Level Of Service B............................................................
25
Gambar 2.3
Level Of Service C............................................................
26
Gambar 2.4
Level Of Service D............................................................
26
Gambar 2.5
Level Of Service E............................................................
27
Gambar 2.6
Level Of Service F............................................................
27
Gambar 2.7
Paving Block.....................................................................
30
Gambar 2.8
Paving Block.....................................................................
30
Gambar 2.9
Lantai Granit.....................................................................
30
Gambar 2.10
Bata...................................................................................
30
Gambar 2.11
Kotak, lingkaran, Segitiga................................................
31
Gambar 2.12
Ornamen Batarakala dengan cat emas mengkilap...........
32
Gambar 2.13
Ke stabilan bentuk lingkaran dan kesan hiperbola..........
32
Gambar 2.14
Warna-warna Art Deco………………............................
32
Gambar 2.15
Hotel Savoy Homann.......................................................
34
Gambar 2.16
Hotel Preanger..................................................................
34
Gambar 2.17
Bank Jawa Barat..............................................................
35
Gambar 2.18
Gedung Landmark............................................................
35
Gambar 2.19
New Majestic....................................................................
35
Gambar 2.20
Vila Tiga Warna............................................................... commit to user
36
revitalisasi kawasan Braga
vii
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
Gambar 2.21
Vila Isola.........................................................................
36
Gambar 2.22
Bandung Fashion Week 2013.........................................
41
Gambar 2.23
Distro Clothing...............................................................
41
Gambar 2.24
Salah Satu Pameran Seni Rupa di ITB………………...
41
Gambar 2.25
Industri Seni Rupa di Braga ...........................................
41
Gambar 2.26
Taman Musik Yang Baru di Bangun Oleh Ridwan Kamil.
42
Gambar 2.27
Enterance Burlington Arcade.........................................
43
Gambar 2.28
Interior Burlington Arcade.............................................
43
Gambar 2.29
Interior New Tenjin........................................................
44
Gambar 2.30
Interior New Tenjin.........................................................
44
Gambar 2.31
Interior Bugis Junction....................................................
46
Gambar 2.32
Susana Bugis Junction.....................................................
46
Gambar 3.1
Peta Administratif Kota Bandung....................................
50
Gambar 3.2
Gedung Societeit Concordia...........................................
56
Gambar 3.3
Bangunan Tua Sebagai Latar Belakang...........................
57
Gambar 3.4
Braga Pada Malam Hari....................................................
57
Gambar 3.5
Braga Festival 2012..........................................................
57
Gambar 3.6
Gedung Gas Negara, Salah Satu Gedung Yang Sudah Tak Terpakai..........................................................................
59
Gambar 3.7
Peta Koridor Braga..........................................................
60
Gambar 3.8
Koridor Braga..................................................................
60
Gambar 3.9
3 Bagian Koridor Braga....................................................
61
Gambar 3.10
Suasana Depan Toko De Vries........................................
63
Gambar 3.11
Toko Populair, Salah Satu Toko Busana yang Up to date...................................................................................
64
Gambar 3.12
Peta Lalu Lintas Braga.....................................................
66
Gambar 3.13
Bioskop New Majestic ...................................................
67
Gambar 3.14
Zombie Cafe ...................................................................
68
Gambar 3.15
Apotik Kimia Farma ....................................................... commit to user
68
revitalisasi kawasan Braga
viii
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
Gambar 3.16
Hotel Braga ....................................................................
69
Gambar 3.17
Sarinah...........................................................................
69
Gambar 3.18
Bank Daerah Jawa Barat ..................................................
70
Gambar 3.19
PD. Jasa dan Kepariwisataan.............................................
70
Gambar 3.20
Braga Cafe .....................................................................
71
Gambar 3.21
LKBN ANTARA.............................................................
71
Gambar 3.22
Mie Reman, Toko Liling .................................................
72
Gambar 3.23
Gedung Gas Negara .......................................................
72
Gambar 3.24
Pohon di Trotoar, Sebagai Upaya Revitalisasi Yang Di Lakukan Pemkot..............................................................
73
Gambar 3.25
Pub Scorpio, Buka Pada Malam Hari dan Kurang Terawat Secara Fisik Bangunan ....................................................
74
Gambar 3.26
Galeri Seni Lukis.............................................................
74
Gambar 4.1
Analisis Periodesasi Sejarah Kawasan Braga ....................
80
Gambar 4.2
Foto foto sejarah kawasan Braga.......................................
82
Gambar 4.3
Pola Hubungan Ruang Makro Kawasan..............................
91
Gambar 4.4
Pola Hubungan Ruang Transportasi....................................
92
Gambar 4.5
Pola Hubungan Ruang Khusus...........................................
93
Gambar 4.6
Perhitungan Luasan Lantai Kawasan Braga yang di revitalisasi.......................................................................
94
Gambar 4.7
Besaran jalan Braga..........................................................
105
Gambar 4.8
Sketsa potongan jalan Braga...............................................
105
Gambar 4.9
Analisis fungsi bangunan..................................................
106
Gambar 4.10
Analisa Bangunan Heritage..............................................
107
Gambar 4.11
Analisis alur pejalan kaki.................................................
108
Gambar 4.12
Sirkulasi alur kendaraan bermotor ....................................
109
Gambar 4.13
Analisis koridor Braga......................................................
110
Gambar 4.14
Analisis jalan dan pedestrian Braga.....................................
111
Gambar 4.15
Area Pengembangan Aktivitas ekonomi..............................
112
Gambar 4.16
commit to user Zonasi Kawasan...............................................................
113
revitalisasi kawasan Braga
ix
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
Gambar 4.17
Nodes Kawasan................................................................
114
Gambar 4.18
Respon Zonasi Mall Bawah Tanah..................................
115
Gambar 4.19
Seminar yang Dilakukan BCCF .......................................
116
Gambar 4.20
Salah Satu Simpul Kreatif yang Sudah Ada di Bandung ..
116
Gambar 4.21
Costplay di Harajuku Jepang ...........................................
117
Gambar 4.22
Fashion Week di Salah Satu Negara Eropa ......................
117
Gambar 4.23
Pemanfaatan Bangunan yang tidak terpakai untuk aktifitas ekonomi kreatif bidang fesyen ..........................................
119
Gambar 4.24
Rencana denah kawasan Braga pada saat acara besar mingguan atau bulanan berlangsung ................................
119
Gambar 4.25
Parkir.................................................................................
120
Gambar 4.26
Warna-warna Art Deco ..................................................
129
Gambar 4.27
Warna-warna Art Deco ..................................................
127
Gambar 4.28
Warna-warna Art Deco ..................................................
130
Gambar 4.29
Warna-warna Art Deco...................................................
135
Gambar 4.29
Paving Block ...................................................................
136
Gambar 4.30
Paving Block ................................................................
13
Gambar 4.31
Lantai Granit..................................................................
136
Gambar 4.32
Bata..............................................................................
136
Gambar 4.33
Warna-warna Art Deco...................................................
137
Gambar 4.34
Warna-warna Art Deco....................................................
137
Gambar 4.35
Pola pedestrian...............................................................
137
Gambar 4.36
Aplikasi pola pedestrian..................................................
138
Gambar 4.37
Pola Jalan ...........................................................................
139
Gambar 4.38
Peletakan lampu jalan.....................................................
140
Gambar 4.39
Tempat sampah...............................................................
141
Gambar 4.40
Peletakan tempat sampah ...............................................
141
Gambar 4.41
Pot Bunga......................................................................
141
Gambar 4.42
Pola perletakan pot bunga............................................... commit to user
142
revitalisasi kawasan Braga
x
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
Gambar 4.43
Pola perletakan vegetasi...................................................
143
Gambar 4.44
Pola perletakan streetfurniture..............................................
145
Gambar 4.45
Redesain Bangunan Konservasi...........................................
146
Gambar 4.46
Redesain Fasade Retail .........................................................
146
Gambar 4.47
Metode Heading and Bench...................................................
150
Gambar 4.48
Metode Drift .........................................................................
151
Gambar 4.49
Metode Top drift..................................................................
151
Gambar 4.50
Metode centre drift...............................................................
151
Gambar 4.51
Metode bottomdrift.............................................................
152
Gambar 4.52
Metode side drift.................................................................
152
Gambar 4.53
Metode tunnel borring.........................................................
154
Gambar 4.54
Metode tunnel borring.........................................................
154
Gambar 4.55
Metode centre drift.........................................................
155
Gambar 4.56
Metode Perkuatan dinding terowongan................................
155
Gambar 4.57
Tahapan penggalian terowongan..........................................
156
Gambar 4.58
Jaringan listrik......................................................................
157
Gambar 4.59
Lampu Neon........................................................................
160
Gambar 4.60
Lampu T8.............................................................................
160
Gambar 4.61
Lampu LED..........................................................................
161
Gambar 4.62
Ac split wall.........................................................................
162
Gambar 4.63
AC window..........................................................................
162
Gambar 4.64
AC standing floor................................................................
163
Gambar 4.65
AC cassete...........................................................................
163
Gambar 4.66
AC central............................................................................
164
Gambar 4.67
Exhaust fan...........................................................................
164
Gambar 4.68
Fire Hydrants ........................................................................
170
Gambar 4.69
Sprinkle .................................................................................
170
Gambar 4.70
Fire Extinguisher .................................................................. commit to user Zonasi Kawasan ..................................................................
170
Gambar 5.1
revitalisasi kawasan Braga
176 xi
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
Gambar 5.2
Lebar Pedestrian .................................................................
177
Gambar 5.3
Sketsa Desain Pelebaran Pedestrian ....................................
178
Gambar 5.4
Gambaran Ukuran Sirkulasi Open Space Banyak User ......
178
Gambar 5.5
Aplikasi Pola Pedestrian ......................................................
179
Gambar 5.6
Pola Jalan ............................................................................
179
Gambar 5.7
Nodes Kawasan ...................................................................
180
Gambar 5.8
Peletakan Lampu Jalan ........................................................
181
Gambar 5.9
Tempat Sampah ...................................................................
182
Gambar 5.10
Peletakan Tempat Sampah ...................................................
182
Gambar 5.11
Pot Bunga ..............................................................................
182
Gambar 5.12
Pola Perletakan Pot Bunga ....................................................
183
Gambar 5.13
Pola Peletakan Vegetasi .......................................................
184
Gambar 5.14
Pola Perletakan Streetfurniture.............................................
186
Gambar 5.15
Fasilitas Parkir ......................................................................
187
Gambar 5.16
Zonasi Mall Bawah Tanah ..................................................
188
Gambar 5.17
Konsep Tampilan Fasade....................................................
189
Gambar 5.18
Metode Center Drift.............................................................
190
Gambar 5.19
Metode Perkuatan Dinding Terowongan ...........................
191
Gambar 5.20
Tahapan Penggalian Terowongan .......................................
191
Gambar 5.21
Redesain Bangunan Konservasi .........................................
192
Gambar 5.22
Seminar BCCF ...................................................................
193
Gambar 5.23
Simpul Kreatif BCCF ..........................................................
193
Gambar 5.24
Costplay di Harajuku Jepang ..............................................
194
Gambar 5.25
Fashion Week ....................................................................
194
Gambar 5.26
Pemanfaatan Bangunan yang tidak terpakai .....................
196
Gambar 5.27
Rencana denah kawasan Braga pada saat acara ................
196
Gambar 5.28
Fire Hydrants .....................................................................
200
Gambar 5.29
Sprinkle ............................................................................. commit to user Fire Exingisher .................................................................
200
Gambar 5.20
revitalisasi kawasan Braga
200 xii
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
commit to user
revitalisasi kawasan Braga
xiii
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
DAFTAR BAGAN
Bagan 1.1BaganKerangkaBerpikir………………………………….........................
11
Bagan 2.1Persentasi Ekraf Di Bandung tahun 2011..........................................
40
Bagan 4.1
Persentasi Ekraf Di Bandung tahun 2011..........................................
87
Bagan 4.2 Kegiatan Pengunjung..........................................................................
88
Bagan 4.3 Kegiatan Pengelola..............................................................................
88
Bagan 4.4Kegiatan Petugas ...............................................................................
88
Bagan 4.5Kegiatan Pelaku Ekraf........................................................................
89
Bagan 4.6PolaHubunganRuangMakroKawasan.............................................
91
Bagan 4.7PolaHubunganRuangTransportasi...................................................
92
Bagan 4.8PolaHubunganRuangKhususKawasan............................................
93
Bagan 4.9Distribusi Listrik……………………………………………………..
158
Bagan4.10Sistem Komunikasi…………………………………………………
165
Bagan 4.11Pola Sirkulasi Penyaluran Air Up Feed……………………………..
167
Bagan 4.12Sirkulasi Penyaluran Air Down Feed……………………………….
168
Bagan 4.13Sistem CCTV……………………………………………………….
171
Bagan 5.1 Distribusi Listrik...…….……………………………………………
197
Bagan 5.2Jaringan Komunikasi…………………………………………………
198
Bagan 5.3Sirkulasi Penyaluran Air Down Feed……………………………….
199
Bagan5.4Sistem CCTV………………………………………………………
201
commit to user
revitalisasi kawasan Braga
xiv
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
DAFTAR TABEL
Tabel 2.1Tabel Perbandingan Preseden................................................................
47
Tabel 3.1Pembagian Wilayah Kota Bandung.....................................................
52
Tabel 3.2 Kondisi Bangunan...............................................................................
67
Tabel 4.1 Priodisasi Sejarah Kawasan Braga.....................................................
81
Tabel 4.2Aktivitas Transportasi........................................................................
90
Tabel 4.3 Aktivitas Umum.................................................................................
90
Tabel 4.4 Aktivitas Khusus................................................................................
90
Tabel 4.5Analisis Besaran Kebutuhan Parkir kawasan.....................................
96
Tabel 4.6 Analisis Besaran Ruang Halte...........................................................
97
Tabel 4.7Analisis Besaran Kebutuhan Public Space........................................
98
Tabel 4.8Besaran Ruang Perpustakaan.............................................................
101
Tabel 4.9 Besaran Ruang Retail.........................................................................
101
Tabel 4.10 Besaran Ruang ATM........................................................................
102
Tabel 4.11 Besaran Ruang Kantor Pengelola.....................................................
103
Tabel 4.12 Besaran Ruang Kantor Kreatif.........................................................
103
Tabel 4.13 Besaran Ruang Toilet………………………………………………..
104
Tabel 4.14 Gedung Serbaguna………………………………………………….
121
Tabel 4.15 Bank Jawa Barat…………………………………………………….
121
Tabel 4.16 Bangunan Kosong…………………………………………………..
122
Tabel 4.17 Toko…………………………………………………………………
122
Tabel 4.18 Braga Resto Permai…………………………………………………
122
Tabel 4.19 Gedung Serbaguna………………………………………………….
122
Tabel 4.20 Pola bangunan……………………………………………………….
124
Tabel 4.21 Pola bangunan……………………………………………………….
125
Tabel 4.22 Pola bangunan……………………………………………………….
125
Tabel 4.23 Pola bangunan……………………………………………………….
126
Tabel 4.24 Detail bangunan……………………………………………………..
127
Tabel 4.25 Pot Tanaman………………………………………………………..
131
Tabel 4.26Pohon...........………………………………………………………..
132
Tabel 4.27 Patern Art Deco…………………………………………………….. commit to user
134
revitalisasi kawasan Braga
xv
perpustakaan.uns.ac.id
digilib.uns.ac.id
Tabel 4.28 Motif Sunda…………………………………………………………
135
Tabel 4.29 Pola pedestrian………………………………………………………
138
Tabel 4.30 Bahan dan Warna……………………………………………………
139
Tabel 4.31 Lampu pedestrian……………………………………………………
140
Tabel 4.32 Vegetasi……………………………………………………………..
143
Tabel 4.33 Vegetasi……………………………………………………………..
144
Tabel 4.34 Papan Pengumuman…………………………………………………
145
Tabel 4.35 Detail Art Deco……………………………………………………..
147
Tabel 4.36 Detail Budaya Sunda………………………………………………..
148
Tabel 4.37 Keuntungan dan Kerugian Metode full face………………………..
150
Tabel 4.38 Keuntungan metode Heading and Bench………………………………..
150
Tabel 4.39 Keuntungan metode centre drif…………………………………………..
152
Tabel 4.40 Perhitungan kebutuhan air kawasan…………………………………
166
Tabel 4.41 Sistem distribusi air bersih…………………………………………..
167
Tabel 5.1 Time Line Study Sejarah Kawasan Braga……………………………
173
Tabel 5.2 Kebutuhan ruang……………………………………………………..
175
Tabel 5.3 Lampu Pedestrian....………………………………………………….
181
Tabel 5.4 Vegetasi...............…………………………………………………….
184
Tabel 5.5 Meja dan tempat Duduk .…………………………………………….
185
Tabel 5.6Papan Pengumuman ........……………………………………………..
186
commit to user
revitalisasi kawasan Braga
xvi
