Revalidatiecentrum 1K7 NAH unit Studentenbrochure 1
01. Inleiding De basisdoelstelling van het revalidatiecentrum is om de levenskwaliteit van personen met beperkingen en handicaps te verbeteren. Gespecialiseerde behandelingsprogramma’s werden ontwikkeld die de gemeenschappelijke doelstelling hebben om een zo groot mogelijke functionele onafhankelijkheid te bereiken. De aanpak van het centrum is gericht op het verbeteren van de functionele mogelijkheden en de levenskwaliteit van de patiënt. De patiënten worden aangemoedigd om zelf een actieve rol te spelen in hun revalidatie. De terugkeer naar huis wordt benadrukt doorheen het revalidatieproces waarbij de teamleden nauw samenwerken met de familie en andere hierbij betrokken partijen. Er wordt gestreefd naar een optimale sociale re-integratie met inbegrip van een maximale re-integratie op het werk of op school.
02. Voorstelling dienst Architectonische voorstelling Voor de residentiële revalidatieprogramma’s beschikt het centrum over 62-bedden voor volwassen patiënten verdeeld over twee units:
een unit met 31 bedden voor dwarslaesiepatiënten (gelijkvloers)
een unit met 31 bedden voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel (eerste verdieping)
Binnen het centrum functioneren de patiënten zo onafhankelijk mogelijk als hun functionele mogelijkheden toelaten. Kinderen jonger dan 15 jaar worden behandeld in het Kinderrevalidatiecentrum. Het centrum heeft ook de mogelijkheid om patiënten te behandelen op ambulante basis. Deze revalidatieprogramma’s lopen dagelijks en kunnen een capaciteit van 40 patiënten per dag aan.
Organisatorische voorstelling Typisch voor het Revalidatiecentrum is: 2
De kleine turn-over en lange verblijfsduur. D.w.z. dat op jaarbasis onze verpleegafdeling slechts ca. 80 tot 85 opnames doet. Oorzaak is de vrij lange verblijfsduur van de patiënt:
hemiplegie = gemiddeld 3 tot 4 maand
hersentrauma = gemiddeld 6 tot 8 maand
De wachtlijst. D.w.z. dat elke potentiële kandidaat (zowel intra – als extramuraal) vooraf door een arts en hoofdverpleegkundige gezien wordt. Indien patiënt geschikt bevonden wordt voor revalidatie komt hij/zij op de wachtlijst terecht. De gemiddelde wachttijd bedraagt 4 weken. Het Revalidatiecentrum beschikt over een eigen opnameprocedure en opnamecriteria. De ontslagen/opname. Alle ontslagen zijn gepland in samenspraak met de patiënt en familie. De geplande opnames gebeuren adhv een wachtlijst en vinden enkel op maandagvoormiddag plaats.
Het multidisciplinaire team Wat zijn de doelstellingen van een multidisciplinaire behandeling?
consequent handelen
continuïteit van zorgen en behandeling aanbieden
éénvormigheid in de toegediende zorgen en behandeldoelen
overzicht in de status en de evolutie van de patiënt
doorspelen van éénvormige informatie naar patiënt en familie
de patiënt centraal stellen 3
professionele werken verhogen
maken van gezamenlijke afspraken/doelstellingen ifv therapie, ontslag, nazorg en outcome
Wie maakt deel uit van het multidisciplinaire team?
Arts.
Naast het medisch diensthoofd Prof. Dr. Vanderstraeten beschikt het Revalidatiecentrum over 3 adjunct-kliniekhoofden + 3 fysico in opleiding (GSO) die elk een groep patiënten behandelt. De arts is verantwoordelijk voor het medische verloop van de revalidatie en heeft bovendien een coördinerende rol en zal ofwel zelf de nodige hulp bieden of doorverwijzen naar de collega’s. Het Revalidatiecentrum maakt deel uit van het Universitair Ziekenhuis: d.w.z. dat vlot gebruik kan gemaakt worden van de onderzoeken, advies en therapie van andere geneesheerspecialisten. Bovendien heeft het Revalidatiecentrum strikte samenwerkingsverbanden en overlegmomenten met volgende medische disciplines: uroloog-androloog (wekelijkse briefing), plastisch chirurg (wekelijkse follow-up), psychiater (voor hersentrauma’s).
Kinesitherapie.
De kinesitherapeuten zijn gespecialiseerd in één specifieke problematiek, overeenkomstig de groepen waarin de patiënten ingedeeld zijn. De therapieën hebben voornamelijk plaats in de verschillende oefenzalen, in het fysiotherapielokaal, in het mechanotherapielokaal, in de balneoruimte, in het 25 meter zwembad en in de sporthal die net naast het revalidatiecentrum gebouwd is. Soms wordt er gewoon in openlucht getraind of op het oefencircuit in de tuin. Het therapeutische aanbod van de kinesitherapeuten is te uitgebreid om hier een volledig overzicht van te geven; bovendien hangt het van de handicap en de letsels van de individuele patiënt af welke kinesitherapie hij of zij precies zal krijgen. De taak van een kinesitherapeut kennen de meeste mensen al van voor hun ongeval of ziekte. De kinesitherapeut wil voor alles aan het “bewegingsstelsel” en aan de “conditie” van de patiënt werken. De kinesitherapie in een revalidatieafdeling is voor het 4
merendeel der patiënten een zeer actief proces dat tot goed resultaat kan leiden als de patiënt zich zeer intens inspant en traint.
Ergotherapie.
Waarvoor staan ergotherapeuten in het revalidatiecentrum zoal in? Functionele en analytische ergotherapie : hierbij worden zoveel mogelijk nuttige activiteiten uitgevoerd die de spierkracht en de beweeglijkheid bevorderen. A.D.L.-training: A.D.L. staat voor activiteiten van het dagelijkse leven. Met deze training tracht men de patiënt terug zijn dagdagelijkse activiteiten zoals eten, aan- en uitkleden, lichamelijke verzorging, opnieuw zelfstandig te leren uitvoeren. Rolstoeladvies en rolstoeltraining. Advies betreffende auto- en woningaanpassing. Prothesetraining bij amputatie van het bovenste lidmaat. De keuze van de prothese gebeurt in nauw overleg met de patiënt. Vervaardigen van orthesen en training met orthesen. Waar een prothese een lidmaat vervangt, is een orthese een mechanisch hulpmiddel om de functie van een lidmaat mogelijk te maken of te verbeteren. Training van neuro-psychologische stoornissen zoals geheugen, concentratie, ruimtelijke oriëntatie, schrijven… Deze training wordt gegeven aan patiënten die een hersenletsel opgelopen hebben. Beroepstraining: zoals het woord het zegt wordt hierbij een training gegeven die direct voorbereidt op de werkhervatting. Hierbij wordt veel aandacht besteed aan uithoudingsvermogen en kracht. Ook besteden de ergotherapeuten aandacht aan een rugsparende manier van werken door aanleren van een betere houding en tiltechnieken. Integratiebevorderende en socialiserende activiteiten. Hierbij willen we vooral patiënten met een blijvende handicap en hun familieleden helpen om terug hun sociaal leven te hervatten, vb. gebruik maken van openbaar vervoer, boodschappen doen, uitstappen maken, enz. 5
Bezigheidstherapie en recreatieve activiteiten, voornamelijk voor bedlegerige patiënten zoeken de ergotherapeuten naar een aangepaste en aangename activiteit. Voor degenen die niet hun gewone activiteiten kunnen hervatten is het aanleren van recreatieve activiteiten bedoeld als zinvolle dagvulling na het ontslag uit de revalidatie.
Logopedie.
Een hersenletsel kan ernstige gevolgen hebben; bijvoorbeeld uitval van het vermogen tot spreken en schrijven. De logopedist houdt zich in het algemeen bezig met de behandeling van stem-, spraak- en taalstoornissen en sliktraining (dysfagietraining) in samenwerking met de verpleegkundigen. Tijdens de revalidatie van locomotorische gehandicapten levert logopedie vooral een bijdrage aan de behandeling van communicatief disfunctioneren. Vooral woordbetekenis, herkenning, geheugen, concentratievermogen en spraak staan dus centraal. De logopedist zal ook de familie met raad en daad bijstaan, want ook voor familieleden is het vaak moeilijk om weten hoe best te communiceren met hun familielid.
Sociaal werker.
De sociaal werker zal in de revalidatiefase de eerste contacten leggen met de patiënt en de direct betrokken partner. Dit heeft als doel het aanbieden van begeleiding aan zowel de patiënt als aan de partner. Aandacht gaat uit naar de actuele situatie, de beleving van de handicap, de sociale omstandigheden, relaties, woonsituatie, opleiding, studie en arbeid, hobby’s, vervoer. Verdere taken zijn: oplossen van sociale, administratieve problemen, onderzoeken van de financiële tegemoetkomingen waar de patiënt recht op heeft, nazorg, huisbezoeken.
Neuropsychologen.
Aandachtspunten voor de neuropsychologen zijn: inschatten van de draagkracht, traumaverwerking, aanpassingsproblemen, lichaamsbeweging en eventueel psychosomatische spanningsreacties, afnemen van testen voor heroriëntatie van studie of beroep, geheugentraining, muziektherapie, projectgroep.
6
Andere
Het Revalidatiecentrum kan bovendien beroep doen op externe medische consulenten bvb uroloog/androloog – hoofd- halschirurg + paramedisch/verpleegkundige consulenten bvb consulent wondzorg, diabetesconsulent, verpleegkundig specialist urologie, diëtist, podoloog, palliatief supportteam, liaison psychiatrie,…
Revalidatieverpleegkundigen.
Hoofdverpleegkundige: Guy Van de Velde. In het Revalidatiecentrum werken gegradueerde en gebrevetteerde verpleegkundigen, bachelors, verpleegassistenten, kinderverzorgsters, ziekenhuishelpsters, logistiek medewerkers en onderhoudspersoneel. Specifieke taken: zie verder.
03. Afdelingsgebonden informatie Medisch patiëntenprofiel Sinds 5 oktober 1992 heeft het Revalidatiecentrum zich opgesplitst in 2 verpleegafdelingen (0K7 en 1K7). Op 1K7 komen hoofdzakelijk patiënten terecht met “hersenproblematiek” (= N.A.H., niet aangeboren hersenletsels). De leeftijd van de patiënt schommelt tussen 15 en 65 jaar. Er zijn 2 subgroepen bij de NAH patiënt:
Hemiplegie: halfzijdige verlamming door centrale oorsprong.
Hersentrauma: trauma of tumor aan de hersenen met coma tot gevolg.
De patiënten worden dus grotendeels gerekruteerd van neurologische en neurochirurgische afdeling (zowel intra- als extramuraal). Oorzaken NAH:
Vasculair o Trombose – embool 7
o Hersenbloeding o TIA
Trauma of ongeval
Ontsteking/infectie
Tumor
De ernst en prognose van het letsel zijn afhankelijk van: lokalisatie en uitgebreidheid van het letsel comaduur leeftijd van de patiënt posttraumatische amnesie (P.T.A.)
Gevolgen van een NAH: 1. Sensorische perceptiestoornissen=stoornissen in het waarnemen, gevoel denken, concentratie. D.w.z. dat er een onvermogen is om alle gewaarwordingen te interpreteren, analyseren en te verwerken teneinde er een aanvaardbare informatie uit te ontvangen.
Afasie
Agnosie
Apraxie
Anosognosie
Hemianopsie
Neglect
Dysfagie
2. Motorische stoornissen
Plegie/paralyse
Faciallisparalyse
Dysartrie
3. Andere: -
Sensibiliteit en gevoelsstoornissen 8
-
Cognitieve stoornissen (aandacht, concentratie, geheugenstoornissen)
-
Gedragsstoornissen (agressie, apathie, seksuele ontremming)
-
Persoonlijkheidsverval (neurose, psychose, decorumverlies)
-
Financiële sociale, seksuele, arbeid, psychologisch, relationeel, vrije tijd, …
-
Spasticiteit – contracturen – schouder-hand syndroom,…
-
Epilepsie
-
Incontinentie
Verpleegkundige zorgen en observatie Wat zijn de fundamenten van het verpleegkundig handelen?
Systematisch verpleegkundig handelen (SVH)
Patiëntentoewijzing
Zelfzorgconcept van Orem
De patiënt centraal stellen
Verpleegkundige revalidatiedoelstellingen nastreven
Holistische visie
Wat zijn de functies/taken van de revalidatieverpleegkundige?
Multidisciplinair werken
Permanentiefunctie
Observatiefunctie
Doorleerfunctie
GVO functie
Verzorgingsfunctie 9
Preventieve functie
Begeleidende functie
Doorverwijsfunctie
Coördinerende functie
Dienstgebonden verpleegkundige aandachtspunten Wat zijn specifieke revalidatieverpleegkundige aandachtspunten?
ADL hygiëne training
ADL voeding/dysfagietraining
Incontinentietraining
Positionering en manutentietechnieken
Aandacht voor functionele stoornissen (afasie – neglect -…)
Aandacht voor emotionele- gedrags- en cognitieve stoornissen
Kennis van meetschalen: VG-MZG – MKG – FIM-schaal – Bristol stool form scale - …
04. Stage-informatie Dienstgebonden stage-informatie Specifieke aandachtspunten voor de student. Bij de aanvang van de stage contact opnemen met de hoofdverpleegkundige of vervanger. Volgende punten worden besproken op de eerste stagedag:
Aanmelding in het S-loket tussen 8 en 9u (badge – sleutel voor kleerkast)
10
Stage-uren (vroegdienst 6u45 > 14u45 – late dienst 14u15 > 22u15 – nachtdienst 22u > 7u)
Patiëntenpopulatie
Doelstellingen van de student
Akkoord arbeidsgeneesheer (medisch attest)
Werking van de afdeling
Het multidisciplinaire team
Evaluaties
Rondleiding in het Revalidatiecentrum
Uitleg over elektronisch patiëntendossier met medicatiemodule (EPD)
Voor 2de en 3de jaarstudenten kan patiëntentoewijzing effectief toegepast worden
Specifieke leerpunten van de afdeling Wat een student kan leren op de afdeling: Werking centraal en perifeer infuus, bloedafname, blaassondage, cystofix, wondzorg, glycemiebepaling, zuurstoftherapie, wisselen en reinigen canules, toediening hygiënische zorgen, aanleren ADL-aktiviteiten aan patiënten, aanleren technieken aan patiënt en familie (GVO) ikv mantelzorg, gebruik sondevoeding en pompen, aanleren belang wisselhouding, mictie- en stoelgangtraining, manutentie-technieken, zorgcoördinatie, multidisciplinaire samenwerking, kennis van de meest courante medicatie,…
05. Contactgegevens Telefoon afdeling: 09/ 332 43 60 Telefoon hoofdverpleegkundige: 09/ 332 37 03 Email:
[email protected] Website revalidatiecentrum: www.clnr.be
11
12