Retrospectief 2011 Stel het is 2027 en Apemanagement viert haar 25 jarig jubileum (Voor de snelle rekenaars: het klopt, in 2012 hebben we ons eerste jubileum.) Hoe zouden we dan terug kunnen kijken op het jaar 2011? Ik denk dat we er weinig over terug zullen vinden. In de historie van een organisatie zijn de jaren van stabilisatie en waarin je datgene wat je hebt goed verankerd, niet de jaren waar later nog uitgebreid over spreekt. Voor ons was 2011 zo een jaar. We hebben weinig nieuws opgepakt of op de markt gezet. Er waren geen publicaties en de enige pilot in 2011 was de succesvolle Single dag in Krefeld. In 2011 zijn geen nieuwe producten ontwikkeld. Eigenlijk voor het eerst in ons bestaan een jaar van stabilisatie en stevig verankeren van wat we hebben. Dat betekent niet dat het een rustig jaar was. Nog nooit hadden we zoveel sessies met zoveel deelnemers. Er zijn een aantal belangrijke voorbereidingen getroffen voor nieuwe producten in 2012, zoals een workshop over pesten. Bovendien was 2011 het jaar waarin we de eerste afspraak maakten in het Verenigd Koninkrijk voor een samenwerking met een dierentuin op Engelse bodem. Het was ook het jaar waarin we voor het eerst ons personeelsuitstapje hadden. Iets wat misschien van weinig betekenis lijkt, maar wat voor mij het moment was waarop we als organisatie in een nieuwe fase kwamen. Opeens praten we niet meer alleen met klanten over teambinding, maar staan we zelf ook weer met de voeten in de modder. Eigenlijk was 2011 een essentieel jaar, niet spannend of spectaculair, maar wel noodzakelijk om orde op zaken te krijgen en jezelf te ontwikkelen. Maar het was ook het jaar waarin we weer met een heleboel fijne klanten bijzondere dingen hebben gedaan. Dus misschien komt er over 15 jaar toch een klein stukje over 2011 in onze terugblik. Eijsden mei 2012 Patrick van Veen
1
Terugblik In 2011 hebben we 172 keer een sessie voor klanten ingevuld, variërend van een lezing, workshop, training tot een thema-ontdekking. In totaal hebben daar 7720 mensen aan deelgenomen. In 2011 hebben we onze activiteiten in Duitsland verder uitgebreid met een nieuwe samenwerking met de Zoo in Krefeld. Deze samenwerking startte met een Single Tag in mei waaraan 25 singles deelnamen en bijna evenveel pers. Een groot succes dat in 2012 zeker een vervolg krijgt. In 2011 hebben we voor het eerst een training gegeven in Zwitserland, namelijk in de Zoo van Basel. Verder hebben we ook een start gemaakt met twee Thema-workshops: Miscommunicatie en Cultuur. De reden om met deze workshops rond één specifiek thema te starten was dat klanten vaak een verdieping vroegen op deze thema’s. Daarnaast zijn het natuurlijk twee thema’s die zeer nadrukkelijk spelen in veel organisaties. Deze halfdaagse workshops worden begeleid door verschillende trainers van Apemanagement. Naast Zoo Krefeld zijn we ook een nieuwe samenwerking aangegaan met Bureau Zuidema. Bureau Zuidema is een Nederlands advies- en trainingsbureau met een Europese oriëntatie en werkt vanuit expertise op het gebied van invloed en beïnvloeding. Op 19 maart 2011 is in Duitsland tijdens de Leipziger Buchmesse Hilfe, mein Chef ist ein Affe ! gepresenteerd. Dit boek van Patrick van Veen is een combinatie van de boeken Help, mijn baas is een aap en Dierbare collega’s met daaraan toegevoegd twee nieuwe hoofdstukken, die tot nu toe alleen in het Duits zijn verschenen.
2
De statistiek Het totaal aantal sessies in 2011 was: 172.
Workshops, trainingen en lezingen: in Nederlandse dierentuinen Apenheul Apeldoorn, Dierenpark Amersfoort, Safaripark Beekse Bergen, Burgers Zoo Arnhem , GaiaZOO Kerkrade, Ouwehands Dierenpark Rhenen en Blijdorp Rotterdam
41
in Duitse en Zwitserse Dierentuinen ZOOM Erlebniswelt Gelsenkirchen, Zoo-Krefeld en Zoo-Basel
6
Lezingen en workshops eigen locatie, Nederland
51
Lezingen en workshops eigen locatie, België
1
Lezingen en workshops eigen locatie, Duitsland
14
Thema-ontdekkingen
50
3
Klanten In 2011 ontvingen we veel nieuwe klanten, maar ook organisaties die voor de tweede of derde keer bij ons terugkwamen. Bijzonder daarbij was dat de initiatiefnemer van onze eerste workshop in Apenheul in 2005, nu met een ander team naar ons terugkwam. Overigens weten we inmiddels dat de tweede klant uit 2005, in 2012 met een afdeling zal deelnemen aan een workshop. Een bewijs voor ons dat klanten op langere termijn bij ons terugkomen. Opvallend is ook dat de meeste klanten bij ons komen via mond op mond reclame. Meer dan de helft komt op basis van eerdere ervaringen of door ervaringen van collega’s bij ons terecht. In de verdeling tussen profit en non-profit is weinig veranderd en net zoals in voorgaande jaren blijft deze 50-50. Er is wel een toename van internationaal opererende klanten en in de non-profit sector zijn met name gezondheidszorg en overheid sterk vertegenwoordigd. Overigens zijn voor ons niet alleen onze klanten belangrijk, maar ook de partners waarmee we samenwerken en die vaak voor ons bemiddelen. Dit zijn naast de dierentuinen: • opleidingsinstituten zoals: Management Support, Bestuursacademie Nederland, Bureau Zuidema en Nyenrode; • sprekersbureaus: Speakers Academie (Nederland), CSA (Duitsland en UK) en Redner und Perspektiven (Duitsland); • evenementen bureau’s: M-Event in Maastricht.
4
Hieronder een aantal van onze klanten die in 2011 deelnamen. Koninklijke TNT Post BV. USG Juristen UWV Procter & Gamble Services Company N.V. DSM COA Hogeschool Zuyd Stichting Triade Politieregio Noord-en Oost-Gelderland Synergo-vhp Kluwer B.V. Gemeente Maastricht Belastingdienst Loyens en Loeff Arboned IBN Achmea Cofely SABIC Petrochemicals B.V. Joulz Ricoh Nederland B.V. Pricewaterhouse Coopers Akzo Nobel Bouwend Nederland Driessen HRM Payroll Defensie Atos Origin BAM Techniek bv Gelre Ziekenhuizen Koninklijke Marine Atrium Medisch Centrum Rijkswaterstaat Waterdienst Inspectie van het Onderwijs Politie Amsterdam-Amstelland Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
5
Nieuw in 2011 In 2011 zijn we gestart met thema-ontdekkingen: korte miniworkshops van 2 uur die deelnemers rondom drie thema’s meenemen in de wereld van de apen. Deze thema-ontdekkingen zijn bedoeld als afwisseling op bijvoorbeeld een dag vergaderen in een dierenpark of als aanvulling op een bedrijfsuitstapje. De thema-ontdekkingen worden gegeven door een van de trainers van Apemanagement. De drie thema’s zijn: • Apenstreken op de werkvloer • Leren en ontwikkeling, over de eerste levensjaren van mens en mensaap • Dierbare partners, over partnerkeuze in de apenwereld. Deze thema-ontdekkingen kunnen uitgebreid worden met een opdracht waarin we kijken naar ons eigen gedrag aan de hand van apenfoto’s en gedragingen. Daarnaast zijn we in 2011 gestart met een tweetal nieuwe workshops. Deze thema-workshops met de thema’s Miscommunicatie en Cultuur zijn ontwikkeld met als doel bewustwording en inzicht te verschaffen rondom deze thema’s. Dat is immers de sleutel naar het effectief gebruik maken van communicatie en cultuur. Ook bij deze workshops kijken we vanuit biologisch perspectief naar de thema’s en bieden we inzicht in de natuur achter onze communicatie en (organisatie)cultuur. Binnen de workshop Miscommunicatie behandelen we factoren die onze communicatie vertroebelen maar die wel thuishoren in onze natuur. Inzicht in deze natuur zorgt ervoor dat er veel effectiever gecommuniceerd kan worden.
6
In de workshop Cultuur gaat het vooral over welke invloed cultuur heeft op onze werkomgeving en samenwerkingsverbanden. In 2011 zijn we voor het eerst ook de meerdaagse trainingen in ons programma gaan opnemen waarbij een overnachting plaatsvindt in een tentenkamp in Beekse Bergen of GaiaZOO. Deze optie geeft de mogelijkheid om in volledige afzondering een verdieping te maken met een team of groep. Tijdens het kampvuur blijkt dat er goede gesprekken op gang komen en het is tevens een goed moment om de eerste dag te evalueren. Tijdens deze tweedaagse training worden de deelnemers ook geobserveerd en worden observaties teruggekoppeld.
7
Duitsland Apemanagement heeft ook in 2011 diverse workshops en lezingen in Duitsland verzorgd voor uiteenlopende branches. Zo waren er sessies voor de industrie, de gezondheidszorg, de financiële en de wetenschappelijke wereld. In 2011 zijn we een samenwerkingsverband aangegaan met Zoo Krefeld. Zoo Krefeld huisvest meer dan duizend dieren in een indrukwekkend parklandschap en beschikt over een Apentropenhuis met o.a. Chimpansees, Orang Oetans en Laagland Gorilla’s. Onze samenwerking met Zoo Krefeld resulteerde onder andere in een geslaagde Single-Tag op 28 mei 2011. Op 19 maart 2011 is in Duitsland Hilfe, mein Chef ist ein Affe verschenen. Dit boek van Patrick van Veen is een combinatie van de boeken Help, mijn baas is een aap en Dierbare collega‘s. De lezingen in Duitsland zijn inmiddels een belangrijk deel geworden van onze bedrijfsvoering en het aantal overstijgt de planning. De workshops in dierentuinen blijven echter wel nog achter. Overigens is dit hetzelfde patroon als bij de start van Apemanagement in Nederland 8 jaar geleden. In december 2011 zijn de eerste contacten gelegd met Chester Zoo in het Verenigd Koninkrijk. Er zijn afspraken gemaakt voor een pilot en samenwerking in 2012.
8
Sponsoring Bij het sponsoren van stichtingen en activiteiten is onze belangrijkste richtlijn dat de activiteiten gericht moeten zijn op de bescherming van apen en hun leefgebieden. Van 13 tot en met 28 augustus 2011 reisde Patrick van Veen als bestuurslid van het Jane Goodall Instituut Nederland (JGI-NL) met een aantal collega’s van het JGI-NL naar Oeganda. Voor zijn reis door Oeganda heeft Patrick nieuw gereedschap meegenomen voor het technisch onderhoud van de chimpansee opvang op Ngamba Island. Op dit eiland wonen vierenveertig chimpansees die ooit in beslag zijn genomen in de illegale handel. Het gereedschap, dat gesponsord werd door Apemanagement, werd overhandigd aan de directeur en het personeel. Over deze reis schreef Patrick twee blogs waarin hij kijkt welke lessen eruit zijn te leren voor managers. In 2012 zullen deze blogs verwerkt worden in een publicatie. Van elke thema-ontdekking die wij geven wordt een bedrag gereserveerd voor de projecten van het Jane Goodall Instituut. Verder was Apemanagement® sponsor van het Nederlands-Duits Primatologencongres van die Gesellschaft für Primatologie dat in maart 2011 in Utrecht plaatsvond.
9
Pers In 2011 was Apemanagement minimaal 26 keer in de Nederlandse en Duitse pers. Dit waren de uitzendingen en publicaties die door ons zijn geregistreerd. Op Valentijnsdag was Patrick van Veen onder andere te gast bij Omroep Max en in juli en augustus 2011 was hij met een vast item te zien in het VPRO-programma Ze is van mij. Op De dag tegen pesten leverde Patrick een bijdrage over dit thema aan het tv-programma Ochtendspits. In dagblad De Limburger werd Apemanagement nogmaals onder de loep genomen. Verder verscheen in De Limburger het artikel De gorilla’s van Ajax. Hierin werd de biologische visie van Patrick van Veen gevraagd op de leiderschapscrisis bij de voetbalclub. Onze trainer Marian van der Krift was in april 2011 te horen in het 3FM-radioprogramma @Work over de thema-ontdekking Apenstreken op de werkvloer die ze die dag verzorgde. In de Duitse pers ging veel aandacht uit naar het verschijnen van het boek Hilfe, mein Chef ist ein Affe en naar de eerste Single Tag in Zoo Krefeld.
10
Organisatie Onze organisatie is in 2010 en 2011 verder uitgebreid. In 2010 is Ilse Jeukens ons kantoorteam komen versterken, zij heeft als aandachtspunten Duitsland en Engeland. Als ondersteuning voor de Duitstalige workshops is biologe Sabine Haas als flextrainer begonnen. Sabine werkt in Zoom Erlebniswelt in Gelsenkirchen als verantwoordelijke voor PR en zal voor Apemanagement Duitse en Engelstalige workshops gaan begeleiden. Daarnaast zijn de biologen Cornelia Godschalk, Sabrina Reinders en Hanneke de Boer in 2011 als flextrainers aan Apemanagement verbonden. Hanneke was al eerder werkzaam voor Apemanagement als ondersteuning op incidentele basis. Zij werkt in GaiaZOO als medewerker educatie. Door deze uitbreiding zijn we nog beter in staat om niet alleen grotere groepen maar tevens meerdere sessies op een dag te begeleiden. In 2011 werkten in totaal 12 mensen voor Apemanagement. Anne van de Kuilen, Sarah Mutsaers en Marian van der Krift zijn in 2011 begonnen met het overnemen van workshops van Patrick van Veen. Hij heeft daarmee zijn kindje moeten loslaten, iets waarover hij zo vaak spreekt tegenover groepen. Hiermee zijn we echter in staat om flexibeler in te springen op aanvragen van groepen. Daarnaast hebben we geconstateerd dat aanvragen voor workshops zich steeds meer concentreren op een beperkt aantal dagen in de week. Door deze wijzigingen kunnen we tegemoetkomen aan de vraag van klanten.
11
Daarnaast is Sarah Mutsaers zich gaan bezig houden met productontwikkeling en daarvoor is zij ’s woensdags op kantoor bereikbaar. Wat onveranderd is gebleven afgelopen jaar zijn onze kantoorhonden Beti en Fleur die ons vaste team versterken en voor de noodzakelijke afleiding op kantoor zorgen.
12
Vooruitblik Op 14 oktober 2012 is het precies 10 jaar geleden dat Apemanagement bij de Kamer van Koophandel in Utrecht werd ingeschreven. Dat betekent dat 2012 in ieder geval in het teken zal staan van het jubileum. Dat is ook meteen het goede moment om een aantal publicaties uit te brengen. Als eerste staat op de planning het boek Oerdriften van de Liefde waarvan de blauwdruk al in 2010 tijdens de eerste singledag werd vastgelegd. Daarnaast verwachten we in september 2012 te starten met workshops rond het thema Pesten op scholen waarbij ook het boekje Pestkop-Apenkop wordt gepresenteerd. En dan staat ook nog een nieuw managementboek op de planning. Dit boek zit al lang in de pen en zal naar verwachting rond het jubileum eindelijk verschijnen. Twee van de bestaande thema-ontdekkingen zullen worden aangepast. Op basis van ervaringen blijkt Dierbare partners ook erg in trek bij huwelijksjubilea en huwelijksvoltrekkingen in de dierentuin. Om die reden zullen we een en ander aanpassen. Daarnaast zal de thema-ontdekking over leren en ontwikkeling bij mensen en apenkinderen zich meer gaan toespitsen op pestgedrag en wat we hierover kunnen leren vanuit de biologie. Deze thema-ontdekking wordt speciaal voor leerkrachten uitgewerkt. Dan de internationalisering. Er is een start gemaakt in het Verenigd Koninkrijk. Samen met Chester Zoo gaan we kijken hoe we de samenwerking kunnen uitbouwen en we hoe we kunnen starten met de workshops in Chester. In 2012 zal in ieder geval de eerste pilot worden ingepland en daarmee gaat Apemanagement Het kanaal over. Er staat in ieder geval veel nieuws op de planning voor 2012. Maar eerlijk is eerlijk we zullen ook vasthouden aan wat we hebben. Niet voor niets komen groepen na 7 jaar terug met de vraag om dezelfde workshop weer te volgen. Daarom is het goed niet alleen maar op nieuwe zaken te focussen. We zullen overigens wel blijven proberen te actualiseren, omdat alle veranderingen in de buitenwereld immers gevolgen hebben voor het leiden en managen van organisaties, maar ook gevolgen hebben voor organisatiecultuur en zullen leiden tot veranderingen. Deze dynamiek in organisaties is een gezond mechanisme dat Darwin “survival of the fittest” noemde. Wat er op neer komt dat veranderen noodzakelijk is in een veranderende omgeving. Daarom zullen we in 2012 ook weer meer de verbinding maken naar de wetenschap of zoals onze bedrijfsmotto wordt: Translating science to knowledge. Dit gaat over het bouwen van bruggen tussen wetenschap en maatschappij. Eind 2012 zal dit het beste tot uiting komen in een nieuwe website. Maar dat duurt nog even, eerst alle andere uitdagingen aangaan en daarna de afgelopen 10 jaar vieren.
13
