Resultaten 2012-2013 Factsheets werkconferentie Geslaagd in het vak 2.0 3 oktober 2013
Resultaten 2012-2013 Deze factsheets geven u per speerpunt, een beknopt overzicht van resultaten en voortgang op verschillende acties uit de Actieagenda Geslaagd in het vak 2012-2015. Het overzicht varieert van opgeleverde onderzoeken op basis waarvan (vervolg)acties geformuleerd worden tot herziene lesprogramma’s en nieuwe opleidingen, goed afgestemd op de arbeidsmarkt in Haaglanden. De activiteiten die genoemd zijn, worden bekostigd door de partners zelf, soms met een bijdrage van één van de gemeenten. Ook verwerven samenwerkingsprojecten bijdragen van derden zoals het Platform Bètatechniek, het Platform Beroepsonderwijs e.a. De Gemeente Den Haag heeft op basis van een gedegen onderzoeksprogramma een monitor/startmeting 2012 voor Geslaagd in het vak gemaakt. Aan de hand van deze startmeting worden de komende jaren de resultaten afgezet tegen de ontwikkelingen. Vertegenwoordigers van verschillende partners van Geslaagd in het vak, hebben hun medewerking verleend bij de totstandkoming van de startmeting. Alle aangesloten partners zijn actief bij verschillende acties en het aantal betrokkenen groeit. Het gaat hierbij om netwerken zoals Telecom Netwerk Den Haag, Spirit4You, het samenwerkingsverband van vmbo en mbo in Haaglanden, de samenwerkingsverbanden Onderwijs en Bedrijven in Delft, Westland, Oostland en Zoetermeer, het Platform Economie, Onderwijs en Arbeidsmarkt in Leidschendam-Voorburg en het Breed Stage-overleg in Den Haag. De online community, die sinds mei 2013 beheerd wordt door de Regioregisseur ( bedrijvenloket van De Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan), mocht in haar eerste jaar 225 leden verwelkomen. Het wordt daardoor steeds beter mogelijk om verbindingen te leggen. De invloed van de economische crisis doet zich gelden, wat consequenties heeft voor de werkgelegenheid. Op dit moment loopt de Oplopende jeugdwerkloosheid (jeugd)werkloosheid op. Dit betekent dat Het kabinet heeft de arbeidsmarkt regio’s gevraagd om opnieuw gekeken moet worden of de plannen te maken voor het terugdringen van de geformuleerde uitdagingen nog wel jeugdwerkloosheid. En Mirjam Sterk is aangesteld als dezelfde zijn. Daarom gaan we aan de slag landelijk ambassadeur aanpak jeugdwerkloosheid. Het plan voor een Actieagenda Geslaagd in het vak ‘Ruim baan voor de jeugd’ voor de twee arbeidsmarktregio’s in Haaglanden is onlangs goedgekeurd 2.0, zodat de partners de vervolgstappen en -acties kunnen agenderen. Het streven is om en te vinden op www.rpa-haaglanden.nl die in januari 2013 gereed te hebben. Wilt u meer informatie, kijk dan op www.geslaagdinhetvak.nl, de community van ca. 225 onderwijs-arbeidsmarktprofessionals in Haaglanden. U kunt zelf uw nieuwsberichten en evenementen plaatsen en ontvangt een tweewekelijkse nieuwsflits.
2
Speerpunt 1 Leren en werken in de techniek aantrekkelijker maken Actie 1: Voldoende brede techniekopleidingen behouden voor de technische sector in Haaglanden -
-
-
-
Per januari 2013 functioneert de Techniekagenda Haaglanden, een activiteitenprogramma voor drie jaar, dat wordt gedragen door de scholen, werkgevers en gemeenten in Haaglanden. De Techniekagenda Haaglanden heeft tot doel de instroom van leerlingen met 10 % te vergroten. Instelling van een Regionaal Topoverleg Techniek Haaglanden met bestuurders van de scholen, werkgevers en wethouders en een onafhankelijke voorzitter en aanstelling van een programmamanager. Het aantal leerlingen in vmbo, mbo, hbo en de TU-Delft is in kaart gebracht. Hieruit blijkt dat het hbo en de TU-Delft een forse instroom van jongeren hebben. Het vmbo en delen van het mbo kampen met een terugloop. Het vmbo heeft ca. tien klassen verloren in de afgelopen vijf jaar, terwijl de mavo met eenzelfde aantal is gegroeid. Start per september 2014 van de vakmanschapsroutes/opleidingen voor Bouw&Infra, Metaal, Electro&Installatietechniek, ICT/electro, Autotechniek&Mobiliteit en Groen (module), die zijn vormgegeven in Landelijk Techniekpact een doorlopende leerlijn. De Techniekagenda Haaglanden is – evenals vele andere Dit is het resultaat van regionale agenda’s – als een bijlage toegevoegd aan het samenwerking tussen de docenten landelijke Techniekpact. In dit pact zijn een 23-tal afspraken van de dertien vmbo-scholen met gemaakt die zowel regionaal als landelijk uitgevoerd worden. techniek en door docenten van Het Regionaal Topoverleg Techniek Haaglanden bekijkt hoe Haaglanden hierop gaat aansluiten. ROC Mondriaan en het ROC IDCollege en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven.
Actie 2: Eén of meer technologische innovatiecentra opzetten op mbo-niveau. Per september 2014 starten de volgende opleidingen: -
Een middenkaderopleiding engineering mechatronica in Delft (ROC Mondriaan). Deze kent een doorlopende leerroute vanuit vmbo via mbo naar hbo; Een opleiding Green Technology in Delft (AOC-Wellant). Ook deze opleiding kent een doorlopende leerlijn; Een opleiding commercieel technicus. Dit is een opleiding op het snijvlak van handel en techniek (ROC Mondriaan) in Den Haag. Een pilot voor een keuzedeel Telecom binnen de mbo-opleiding ICT in samenwerking met de telecomsector in Den Haag en omgeving (ROC Mondriaan).
Actie 3: Techniek en wetenschap ontsluiten in een buitenschools aanbod -
-
3
Het Museon Den Haag biedt samen met het Science Center TU Delft, Boerhaave Leiden en het Natuurhistorisch Museum in Rotterdam een gecombineerd programma aan voor kennismaking met wetenschap en techniek in het basisonderwijs. Onderzoek is verricht naar de mogelijkheden om een (virtueel) boekingsloket te ontwikkelen in een zogenoemd Techniekmagazijn.
Actie 4: Een aantal avo-scholen een technisch accent geven Alle 65 scholen voor vmbo-tl/mavo, havo en vwo in de regio Haaglanden zijn bevraagd op hun activiteiten om jongeren te interesseren voor de techniek en de technologie. Hiermee is de belangstelling voor béta/techniek onder deze avo-scholen in kaart gebracht. Volgens de resultaten is er voldoende potentie onder vmbo-tl(mavo)/havo/vwo leerlingen in Haaglanden qua profielkeuze en activiteiten om deze jongeren te interesseren voor techniek/technologie en diens vervolgopleidingen. De resultaten hieruit zijn van belang voor het verder ontwikkelen van technologisch mbo. Actie 5: Technische en groene opleidingen in de metropoolregio aan elkaar koppelen De Regioregisseur is een verkenning gestart. Actie 6: Instroom van personeel in de techniek stimuleren In ontwikkeling.
4
Speerpunt 2 Personeelstekorten in de zorg aanpakken Actie 1: Het zorgonderwijs verbeteren -
-
-
-
-
-
-
-
Het ontwikkelen van een excellentie – traject: van vmbo naar een versneld traject in mbo niveau 2 (Helpende Zorg Welzijn naar verzorgende).Daardoor is er meer doorstroom van studenten. Het vernieuwende profiel kenmerkt zich door: extramuraal, gericht op langdurige zorg, ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers, kenner van de sociale kaart, in staat zorg en welzijn te combineren. Het onderwijs helpen aansluiten bij de innovaties in de zorgsector. Zo is er een beweegprogramma ontwikkeld voor de opleidingen verzorgende en verpleegkundige. Hierdoor hebben de studenten de vaardigheden ontwikkeld die nodig zijn om beweegactiviteiten te begeleiden. In 2015 moet het bewegen als bouwsteen in de langdurige zorg zijn geïmplementeerd volgens het beleid van het Ministerie van VWS. Het aantal studenten Helpende Zorg Welzijn in de wijk is uitgebreid, waardoor meer ouderen in de verschillende wijken worden ondersteund in het zelfstandig leven. Voor de studenten levert dit een goede stageplek op, voor de ouderen de mogelijkheid om nietgeïndiceerde ondersteuning te ontvangen. Er is een lesmodule over domotica ontwikkeld: studenten doen kennis en vaardigheden op over de inzet van techniek thuis en in de ouderenzorg. Per september 2013 wordt ingezet op de onderdelen ICT, hoogwaardige technologie en zorg op afstand. De masterclasses voor studenten gegeven door medewerkers uit de algemene ziekenhuizen Haga en Medisch Centrum Haaglanden worden gecontinueerd. Hierin wordt de samenwerking gezocht met organisaties binnen de ouderenzorg, omdat hier het speerpunt ligt binnen de toekomstige ontwikkelingen in de sector. Partners en trajecten op de snijvlakken van zorg en welzijn verbinden om samen te werken: bijvoorbeeld in de lerende wijkcentra: hier werken stagiairs van de welzijns, zorg (doktersassistenten) en lifestyle opleidingen van ROC Mondriaan onder de vleugels van het welzijnswerk samen ten behoeve van de vitaliteit en gezondheid in de wijk. Twee voorbeelden zijn: Welzijnsstichting MOOI is actief in de wijk Escamp, waar cliënten van Middin die daar wonen door de studenten worden bediend en YMCA in Scheveningen met de partners ROC Mondriaan, Welzijn Scheveningen en Verzorgingshuis Duinrust. Studenten lifestyle bewegen in Nieuw Berkendael (valt onder Woonzorgcentra Haaglanden, WZH) een dag per week met cliënten met niet aangeboren hersenletsel. Leerlingen van het vmbo van Scholengroep Zuid West hebben met begeleiding uit De Waterhof (WZH), ROC Mondriaan en het lectoraat Psychogeriatrie van De Haagse Hogeschool levensboeken gemaakt met licht dementerende cliënten. Studenten van verschillende opleidingen Zorg, Welzijn en Lifestyle hebben gewerkt aan het oplossen van een vraagstuk uit de beroepspraktijk, aangeleverd door vele instellingen uit de zorg. Sterk veranderende situatie in de zorg
5
Tijdens het opstellen van de Actieagenda Geslaagd in het vak was de situatie in de zorgsector wezenlijk anders dan de huidige situatie. In plaats van tekorten hebben veel organisaties wegens bezuinigingen, hervormingen en transities te maken met grote personeelsverschuivingen. In regio Haaglanden krijgen de komende jaren zo’n 6.000 zorgmedewerkers te maken met extramuralisering. Voor een aanzienlijk deel hiervan zal dit betekenen dat hun baan komt te vervallen. Waar eerder gesproken werd over tekorten, zullen de komende jaren tekorten en boventalligheid in de zorg naast elkaar gaan ontstaan. Desalniettemin zal de behoefte aan zorgverleners, met name op niveau 3 en 4 in de ouderenzorg, blijven bestaan. Belangrijk is als regio te weten waar welke behoefte ontstaat om hier tijdig strategisch op in te kunnen spelen. Zowel met zorgwerkgevers als met het onderwijs.
Actie 2 : Zorgvraag beheersen met preventieve en innovatieve maatregelen Nu de te verwachten personeelstekorten zich anders hebben ontwikkeld, blijkt dat prioriteiten van zorgwerkgevers momenteel op andere gebieden liggen dan op ‘innoveren’. Toch is er bij veel organisaties wel beweging op dit gebied. Zo is e-health in bijna elke organisatie in meer of mindere mate onderdeel van de dagelijkse werkzaamheden. Uit een inventarisatie onder werkgevers, eind 2012, blijkt dat werkgevers vooral de volgende thema’s als belangrijk ervaren wanneer het gaat over innovaties: extramuralisering (zorg op afstand), eigen regie (medewerker en cliënt) en hospitality. Actie 3 : Instroom en behoud van personeel in de zorg stimuleren -
-
-
-
In 2012 is de basis gelegd voor arbeidsmarktonderzoek onder Haagse Verpleeghuizen, Verzorgingshuizen en Thuiszorginstellingen om goed zicht te krijgen op welke personeelsvraagstukken zich binnen de organisatie en in de regio voordoen. In 2013 zijn de uitkomsten hiervan geanalyseerd en gepresenteerd. Gezien de ontwikkelingen is op het gebied van werving op korte termijn ingezet op de werving van Verzorgenden in de ouderenzorg. Op de langere termijn is door middel van het verzorgen van gastlessen op vmbo-scholen met name ingezet op voorlichting, in aansluiting op speerpunt 6 van Geslaagd in het vak. In het omscholingsproject ‘Van kinderopvang naar ouderenzorg’ zijn zo’n 100 kinderopvangmedewerkers gestart met omscholing. In juni 2013 opende het WijkLeerbedrijf Schilderswijk Den Haag haar deuren. Dit is een resultaat van een samenwerkingsverband tussen de zorgwerkgevers in Den Haag, HVP Zorg en Multi Maatzorg, Calibris, Capabel Vrouwen Vak School, Stichting Yasmin en PEP. De doelgroep bestaat uit volwassenen die de opleiding Helpende Zorg en Welzijn volgen. Deze opzet bevordert ook de baankansen. Ze worden hierbij begeleid door de samenwerkende organisaties van het WijkLeerbedrijf. In 2012 zijn elf werkgelegenheidsprojecten Zorg & Welzijn gestart met in totaal 166 deelnemers. Hiervan is ca. 60% uitgestroomd (een deel stroomt nog in 2013 uit). Niet alleen Den Haag, maar ook gemeenten in de regio benutten deze werkgelegenheidsprojecten. In 2013 zijn tien van de twaalf geplande werkgelegenheidsprojecten gestart. Daarvan zijn 100 van de beoogde 135 kandidaten inmiddels ingestroomd. Niet alleen Den Haag, maar ook gemeenten in de regio benutten deze werkgelegenheidsprojecten.
Actie 4: Haagse ouderenzorg is een aantrekkelijke werkgever Het arbeidsmarktonderzoek dat is uitgevoerd in 2013 en waarvoor in 2012 de voorbereidingen zijn getroffen, heeft veel inzicht gegeven in de mobiliteitsmogelijkheden bij werkgevers. Met name behoud en doorstroom zijn thema’s waar nu en de komende jaren met werkgevers aandacht aan wordt gegeven.
6
Speerpunt 3 Personeelstekorten in het onderwijs aanpakken Actie 1: Activiteiten van de Rode Loper voortzetten Een van de activiteiten is de Haagse Lerarenbeurs. Hiermee worden docenten in Den Haag tegemoet gekomen in de studiekosten voor het behalen van een (tweede) lesbevoegdheid. In 2012 hebben ongeveer 100 docenten een beurs gekregen. In 2013 worden nog eens 50 docenten ondersteund met het behalen van hun lesbevoegdheid. En ook in 2014 wordt dit voorgezet. Actie 2: Uitbreiding van de Opleidingsschool Haaglanden De Opleidingsschool Haaglanden (OSH) is een samenwerking tussen vijf vo-scholen en vier lerarenopleidingen en biedt stageplaatsen aan leraren in opleiding. De OSH is met twee scholen uitgebreid: het Lyceum Ypenburg en het Maris College. In de Opleidingsschool Haaglanden werken scholen voor voortgezet onderwijs in Den Haag, Zoetermeer, Rijswijk, LeidschendamVoorburg en Wassenaar samen met lerarenopleidingen. Actie 3: Het aanbod in de educatieve minor van De Haagse Hogeschool verbreden Inmiddels hebben meer dan 100 studenten de educatieve minor 'Ingenieur en Docent' aan de Haagse Hogeschool gevolgd. Als vervolg krijgt deze Haagse educatieve minor een landelijke uitrol vanuit het ministerie van OCW. Actie 4: Onderzoeken of ontslagen leerkrachten uit het primair onderwijs, ingezet kunnen worden in het vo of mbo Deze actie is niet gestart omdat de toenmalige regering de bezuiniging die zou leiden tot ontslagen leerkrachten heeft ingetrokken.
7
Speerpunt 4 Kansrijke Clusters Vrede & Recht en veiligheid versterken via onderwijs Vrede & Recht Actie 1: Aanbod aan stages en uitwisselingsprogramma’s afstemmen op de vraag en Actie 3: Behoeftepeiling internationale organisaties en ngo’s In 2012 heeft het International Community Platform, het Platform van internationale werkgevers, een onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek gaat over de manier waarop internationale werkgevers de werving van talenten organiseren en hoe het Haags hoger onderwijs daarbij betrokken is. (“Talent recruitment according to international employers”) Aanleiding voor het onderzoek was de veronderstelling dat zowel studenten als internationale werkgevers meer profijt van elkaar kunnen hebben. Naar aanleiding van dit onderzoek is een plan opgesteld om de samenwerking tussen internationale werkgevers op het terrein van Vrede en Recht (maar ook uit andere sectoren) te verstevigen. Studenten kunnen meer profiteren van het feit dat ze in een internationale stad studeren. Doel van dit initiatief is om meer uitwisseling, samenwerking en meer stageplekken te creëren. Actie 2: Informatie Haags onderwijsaanbod in Vrede & Recht toegankelijker maken Voorheen was er geen op de doelgroep studenten afgestemd digitaal platform om het onderwijsaanbod rondom Vrede en Recht te presenteren. Inmiddels is dat wel het geval. Onlangs is de redactie van www.studyinthehague.com opgericht en kan dit actiepunt belegd worden. Veiligheid Actie 4: Doorlopende leerlijnen en breed veiligheidsonderwijs stimuleren De opleiding voor Breed Veiligheidsonderwijs op niveau 4 (mbo) is gereed. ROC Mondriaan, Haagse Hogeschool en beveiligingsbedrijf Trigion hebben in het project Stepping Stones 4 Safety and Security samengewerkt om dit te realiseren. De opleiding geeft aansluiting op de niveau 5 opleiding Integrale Veiligheidskunde op de Haagse Hogeschool. Helaas is het wachten op de nieuwe kwalificatiedossiers in het mbo alvorens de opleiding in zijn geheel geaccrediteerd en aangeboden kan worden. Tot die tijd worden alternatieve routes bewandeld om delen van de opleiding aan studenten en professionals aan te kunnen bieden. De Haagse Hogeschool en ROC Mondriaan ondernemen verdere stappen, samen met de Hague Security Delta om breed veiligheidsonderwijs verder uit te bouwen in de Haagse regio. De digitale wiki-omgeving die gebruikt is bij Stepping Stones wordt verder uitgebouwd en gevuld. Er vindt dit najaar een verkenning plaats of Europees geaccrediteerd veiligheidsonderwijs een waardevolle aanvulling is voor de profilering van de veiligheidssector in de Haagse regio. Op de manifeste vraag uit de snel groeiende regionale veiligheidssector naar gespecialiseerd cybersecurity personeel is door gemeente Den Haag geanticipeerd met de oprichting van de zogeheten Cyber Security Aacdemy. Een kwartiermaker is in samenwerking met Universiteit Leiden, TU Delft en de Haagse Hogeschool bezig om dit initiatief te ontwikkelen. In 2014 kunnen de eerste cursisten terecht.
8
Actie 5: Behoeftepeiling veiligheidspersoneel Deze behoeftepeiling is gedaan vanuit verschillende lopende initiatieven (Stepping Stones 4 Saftey and Security, Business Plan Cyber Security Academy). Actie 6: Uitwisselingsprogramma’s opzetten tussen onderwijs en veiligheidssector Is in beperkte mate opgepakt door onderwijsinstellingen vanuit Stepping Stones 4 Safety and Security ( zie onder actie 4 hierboven) , maar verdient een nieuwe impuls. Vanuit The Hague Security Delta zijn de netwerken eveneens verstevigd.
9
Speerpunt 5 Ondernemerschap stimuleren via onderwijs Actie 1: Ondernemerschap en ondernemendheid borgen in het onderwijs -
In oktober 2012 hebben de Ondernemersdagen voor de leerlingen van het vmbo, mbo en hbo plaatsgevonden in Haaglanden. Deze Ondernemersdagen zullen ook in 2013 plaats vinden.
Actie 2: Virtueel informatiepunt opzetten en ondernemerschapsevent organiseren -
-
Op het jaarlijkse Ondernemersplein in Den Haag is in 2013 de 24hour- businessgame gehouden. Ondernemers legden een team van mbo, hbo en wo-studenten een adviesvraag voor. In Zoetermeer kreeg ondernemerschap veel aandacht via de manifestatie Breaking Out voor studenten en scholieren.
Actie 3: Netwerk vormen van docenten en ondernemers -
10
Er is een masterclass Ondernemenderwijs voor docenten in Haaglanden verzorgd. Doel van de masterclass is om docenten gezamenlijk actief te ondersteunen om zelf contact te leggen met het bedrijfsleven en ondernemers om zo op een actieve en prikkelende manier ondernemerschap en ondernemersvaardigheden in de klas te behandelen.
Speerpunt 6 Jongeren helpen met een goede loopbaanstart Loopbaanoriëntatie Actie 1: vmbo – en mbo leerlingen loopbaanoriëntatie bieden -
-
Per 2013 bevat www.bekijkjetoekomstnu.nl uitgebreide informatie van de Stichting Beroepsonderwijs en Bedrijven (SBB) over de kans op werk na afloop van de opleiding. In 2012 hebben meer dan 3000 scholieren van 81 verschillende middelbare scholen in Haaglanden een account aangemaakt op de site www.bekijkjetoekomstnu.nl. Voor 2013 wordt een groei verwachten tot tenminste 5000. Steeds meer scholen gebruiken de site klassikaal om jongeren te helpen bij hun studiekeuze. De LOB-toolbox, ook terug te vinden op de site, ondersteunt het onderwijs hierbij. Loopbaanoriëntatie-evenementen zoals Spots on Jobs ( Den Haag, Rijswijk, LeidschendamVoorburg ), Delft on stage en Westland on stage zijn opnieuw georganiseerd. Werkgevers in de zorg verzorgen gastlessen op vmbo-scholen in Den Haag zie ook speerpunt 2 van Geslaagd in het vak); Per september 2013 is er een uitgebreide campagne van start gegaan om ouders van vmboscholieren meer te betrekken bij de studiekeuze van hun kind.
Actie 2: 8 tot 12- jarigen kennis laten maken met de wereld van het werk In ontwikkeling. Actie 3: Havo – en vwo-leerlingen loopbaanoriëntatie bieden In ontwikkeling. Stages en leerbanen Actie 4: Inspelen op knelpunten bij reguliere stages en leerbanen -
Er is een stageroutekaart voor het vmbo in Haaglanden ontwikkeld, zodat voor zowel de leerling, vmbo-school als het bedrijf de werkwijze bij vmbo-stages helder is Het aantal jongeren dat meedoet aan het voorbereidingsprogramma voor stages in het Vmbo van Champs on Stage is gestegen van 690 naar 750; De wijk Rode Dorp bij station Hollands Spoor wordt in opdracht van Staedion opgeknapt met inzet van tal van stagiairs (bouw, schilderen, elektro en andere). Het project Pimp your house is een samenwerking van ROC Mondriaan en Vestia en betreft het opknappen van individuele woningen door stagiairs van de opleiding bouw-techniek. Voor stages in de zorg voor jongeren in de zorg, zie Lerend Wijkcentrum speerpunt 2 Geslaagd in het vak;
Actie 5: Ondersteunende activiteiten bieden aan bedrijven die leerbedrijf willen worden -
11
De Kenniscentra voor Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven Innovam, VOC en Kenteq hebben 17 technische bedrijven bereid gevonden leerlingen stageplaatsen en leerbanen aan te bieden.
Actie 6: Stageplaatsen en leerbanen verwerven voor jongeren die extra begeleiding behoeven -
12
Afgelopen jaar hebben ca. 250 jongeren gebruik gemaakt van Nazorg Plus. Dit is een Haags netwerk waarin elf praktijkscholen en scholen voor voortgezet speciaal onderwijs met elkaar en met werkgevers en ondersteunende instellingen samenwerken om leerlingen te begeleiden naar een blijvende arbeidsplek of scholing, nadat ze de school hebben doorlopen.
***
COLOFON
Uitgave Gemeente Den Haag OCW / Productgroep Onderwijsbeleid September 2013
Inlichtingen OCW/OWB Roelien Timmerman (070 – 353 5364 /
[email protected])
13
