Resultaten enquête Jong Wonen

 

 

 

Resultaten  enquête  Jong  Wonen   Zicht  op  de  woonbehoefte  van  jongeren  die  binnen  vijf  jaar  in  of  naar  de   Achterhoek  verhuizen  

A c h t e r h o e k   2 0 2 0   J o n g   –   p r o j e c t g r o e p   J o n g   W o n e n  

   

                 

 

2  

                    Colofon     Projectgroep  Jong  Wonen   Janneke  Rutgers   Victor  Jakobs     Dit  onderzoek  is  tot  stand  gekomen  met  medewerking  van:   Marit  Maglio-­‐Rijke   Heleen  Huiskamp     In  opdracht  van:   Achterhoek  2020  Jong     Juni  2015    

 

3  

 

4  

Voorwoord    

“Jongeren  trekken  weg  omdat  er  ze  hier  in  de  Achterhoek  geen  woning  kunnen  krijgen!”  “Er  is  juist   meer   dan   genoeg   aanbod!”   “Jongeren   gaan   wonen   op   de   plek   waar   ze   werk   kunnen   vinden.”   “Tegenwoordig  krijgen  jongeren  geen  hypotheek  meer  omdat  er  weinig  nog  een  vaste  baan  hebben,   zo  kunnen  ze  onmogelijk  een  huis  kopen.”  “Als  we  jongeren  in  de  Achterhoek  willen  houden,  moeten   we  meer  starterswoningen  bouwen!”     Bovenstaande   kreten   geven   –   hetzij   wat   gechargeerd   –   een   indruk   van   de   discussies   die   spelen   omtrent  de  huisvesting  van  jongeren  in  de  Achterhoek.  Maar  hoe  zit  het  in  werkelijkheid?  Die  vraag   is   de   aanleiding   voor   dit   kwantitatieve   onderzoek   naar   de   woonbehoefte   van   jongeren   in   de   Achterhoek.       In  het  voorjaar  van  2015  hebben  we  vanuit  het  project  Jong  Wonen  (initiatief  van  Achterhoek  2020   Jong)   een   enquête   uitgezet   met   als   doel   inzicht   te   krijgen   in  de  woonbehoefte  van  jongeren  (18-­‐35   jaar)   in   de   Achterhoek   en   mogelijke   ‘terugkomers’   (jongeren   die   zijn   opgegroeid   in   de   Achterhoek,  voor  studie/werk  nu  buiten  de  Achterhoek  w onen  en  later  w ellicht  terugkomen).     Het  grote  aantal  reacties  laat  zien  dat  huisvesting  een  onderwerp  is  dat  Achterhoekse  jongeren  bezig   houdt   en   dat   er   onder   een   groot   deel   van   de   jongeren   op   korte   termijn   vraag   is   naar   huisvesting   binnen  de  Achterhoek.       In  dit  rapport  hebben  wij  de  onderzoeksresultaten  uitgewerkt  en  gerelateerd  aan  woningmarktcijfers   uit   de   Achterhoek.   Tot   slot   hebben   we   hieruit   conclusies   getrokken   en   aanbevelingen   gedaan   voor   vervolgstappen.     We   willen   alle   deelnemers   aan   de   enquête   hartelijk   bedanken   voor   het   invullen.   Onder   de   respondenten   zijn   twee   prijzen   verloot;   een   overnachting   voor   twee   personen   inclusief   4   gangen   diner  bij  hotel  Ruimzicht  in  Doetinchem  en  twee  kaarten  voor  Huntenpop  in  Ulft  .         Daarnaast  dank  aan  iedereen  die  heeft  bijgedragen  aan  het  verspreiden  van  de  enquête  binnen  hun   eigen   netwerk   en/of   inhoudelijk   heeft   bijgedragen   aan   het   opstellen   van   de   enquête   en   het   analyseren  van  de  resultaten.     Wij   hopen   dat   deze   resultaten   een   vervolg   krijgen   binnen   een   samenwerking   van   onder   andere   jongeren,   overheden,   woningcorporaties   en   aanbieders   in   de   particuliere   woningmarkt.   Met   het   realiseren  van  concrete  haalbare  projecten  willen  we  laten  zien  wat  de  mogelijkheden  voor  jongeren   zijn   op   het   gebied   van   wonen   binnen   de   Achterhoek.   Samen   werken   we   aan   het   bevorderen   van   mogelijkheden  van  jongerenhuisvesting  binnen  de  Achterhoek!       Janneke  Rutgers     Projectleider  Jong  Wonen     Juni  2015

 

5  

     

 

6  

 

Inhoudsopgave     Colofon  

3  

  Voorwoord  

5  

  Samenvatting  

8  

  Werkwijze   Profielschets  respondenten   Verhuizen  binnen  of  naar  de  Achterhoek   Woonwens  

10   11   14   16  

  Overzicht  resultaten  

21  

  Vergelijking  met  de  Achterhoekse  woningmarktcijfers  

22  

  Aanbevelingen  -­‐  Nú  actie  &  samenwerking  nodig!    

 

26  

7  

Samenvatting   De   mogelijkheden   van   huisvesting   voor   jongeren   (18-­‐35   jaar)   in   de   Achterhoek   hebben   de   afgelopen   jaren   (mede   in   relatie   tot   bevolkingsdaling)   vaak   ter   discussie   gestaan.   Over   de   werkelijke   woonbehoefte   van   jongeren   in   de   Achterhoek   bestond   echter   geen   eenduidig   beeld.   Door   middel   van   een   enquête   heeft   de   projectgroep   Jong   Wonen   (een   initiatief   van   Achterhoek   2020   Jong)   geprobeerd  meer  inzicht  in  deze  behoefte  te  krijgen.  740  jongeren  hebben  de  enquête  ingevuld  en   maar   liefst   80%   hiervan   is   van   plan   binnen   de   komende   vijf   jaar   in   of   naar   de   Achterhoek   te   verhuizen.   Dit   boven   verwachting   grote   aantal   reacties   laat   zien   dat   het   onderwerp   leeft   onder   jongeren  en  dat  er  grote  belangstelling  is  voor  wonen  in  de  Achterhoek!     Er  is  in  de  enquête  met  name  ingegaan  op  de  woonvoorkeuren  van  jongeren,  mogelijkheden  bij  het   zoeken   van   een   woning   en   hun   huidige   woonsituatie.   De   belangrijkste   woonvoorkeuren   die   men   heeft  aangegeven  zijn:   • 32%  van  de  jongeren  wil  op  korte  termijn  (1-­‐6  maanden)  verhuizen.   • Doetinchem  is  de  meest  favoriete  kern  om  in  te  wonen,  gevolgd  door  Lichtenvoorde,  Borculo   en  Zelhem   • 50%  wil  een  huurwoning,  20%  een  koopwoning  en  30%  heeft  geen  voorkeur.   • Jongeren   met   de   voorkeur   voor   een   huurwoning   willen   daarvoor   een   kale   huurprijs   tussen   €389  en  €557  per  maand  betalen  en  kijken  vooral  naar  een  klein  appartement  of  een  kleine   rijwoning  met  gemiddeld  twee  slaapkamers.   • Jongeren  met  de  voorkeur  voor  een  koopwoning  zoeken  in  de  prijscategorie  tussen  €150.000   en  €200.000  en  kijken  vooral  naar  een  hoekwoning  of  een  twee-­‐onder-­‐een-­‐kap  woning  met   gemiddeld  drie  slaapkamers.     • 72%  geeft  aan  geen  voorkeur  te  hebben  voor  nieuwbouw  of  bestaande  bouw.   • Toekomstige   huurders   zoeken   een   woning   voor   een   periode   van   3-­‐5   jaar   en   toekomstige   kopers  zoeken  een  woning  voor  langer  dan  10  jaar.   • Budget  is  leidend  in  de  keuze  voor  een  woning.   • Huurders   verwachten   of   ervaren   problemen   bij   het   zoeken   van   een   woning   vanwege   wachttijden,  geen  geschikt  aanbod  en  prijzen.   • Kopers   verwachten   of   ervaren   problemen   bij   het   zoeken   van   een   woning   vanwege   geen   geschikt  aanbod  en  financiële  onzekerheid.     • Jongeren  geven  aan  dat  ze  vooral  meer  informatie  over  het  aanbod  in  de  Achterhoek  zouden   willen  en  aanpassingen/toevoegingen  in  het  huidige  aanbod.     Op  basis  van  de  resultaten  willen  we  aanbevelen  om  aan  de  aanbodzijde  aandacht  te  geven  aan  de   afstemming   woonvraag   en   –aanbod   voor   jongeren   en   daarnaast   aan   de   beeldvorming   te   werken   rondom   woonmogelijkheden   voor   jongeren   in   de   Achterhoek.   Daarbij   kan   je   denken   aan   een   website/platform  met  alle  informatie  over  wonen  (huur  en  koop)  speciaal  gericht  op  jongeren  in  de   Achterhoek,  het  creëren  van  tijdelijke  (eventueel  onzelfstandige)  woonbestemmingen  in  leegstaande   panden   voor   jongeren,   campagnes   over   financieringsmogelijkheden   en   over   manieren   om   aan   een   woning  te  komen,  koffie-­‐afspraken  tussen  bestuurders  en  jongeren  of  een  jongerenmakelaar.  

 

 

8  

Iedereen praat over jongerenhuisvesting, maar luistert vooral naar zijn eigen melodie

ik wil ongeveer 5 jaar in mijn eerste huis wonen

jongeren willen grote woningen voor weinig geld

ik wil kopen i.p.v. huren

ik wil een hoekwoning ik wil 150.000 tot 200.000 besteden aan een woning

740 JONGEREN (18-35 jr.) DEDEN MEE AAN DE ENQUÊTE. 80% wil in de komende 5 jaar binnen of naar de achterhoek verhuizen.

We weten nú waar de woonbehoefte ligt én dat velen hierin willen bijdragen. Als we onze koptelefoon af doen kunnen we elkaars melodie horen

tijd in le elijke h egsta uisve sting nd voo finanrlichting hede ciering scampa s n vo gne or j mogelij onge webs ren kite m et aa jong nbod eren make kof laar met fieafspr bestu aak urde rs

Laten we sámen een hitlijst maken met concrete projecten die jongerenhuisvesting in de Achterhoek bevorderen

ACHTERHOEK 2020 JONG!

  Lisette   Platjouw,  2015  

9  

 Werkwijze    

Om   inzicht   te   krijgen   in   de   woonwensen   van   jongeren   die   in   de   Achterhoek   wonen   en   mogelijke   terugkomers   is   er   een   vragenlijst   opgesteld.   De   enquête   kon   online   worden   ingevuld   en   is   door   middel  van  een  websitelink  verspreid  onder  jongeren  in  én  buiten  de  Achterhoek.  Per  computer  het   invullen  van  de  enquête  maar  één  keer  mogelijk.  Voor  de  verspreiding  hebben  we  gebruik  gemaakt   van   de   netwerken   van   o.a.   Jonge   Ambtenaren   Achterhoek,   Plattelands   Jongeren   Gelderland,   Jong   Achterhoek,   Achterhoek   Werkt,   Thuis   in   de   Achterhoek,   Innovatiehubs,   Achterhoekse   gemeenten,   Graafschap  college,  Ervaar  je  Baan,  Jong  Management  en  Achterhoek  2020.       Van   9   maart   tot   8   april   2015   heeft   men   de   gelegenheid   gehad   de   vragenlijst   in   te   vullen.   In   totaal   hebben   we   740   reacties   ontvangen.   Dit   is   voldoende   voor   een   representatief   beeld   waarvoor   383   reacties   nodig   waren 1 .   Dit   is   gebaseerd   op   het   totaal   aantal   jongeren   dat   in   de   Achterhoek   woonachtig   is   (Centraal   Bureau   voor   de   Statistiek,   2015).   De   enquête   was   anoniem   en   de   onderzoeksgegevens  zijn  niet  tot  individuele  personen  herleidbaar.       De   resultaten   van   de   enquête   zijn   uitgewerkt   en   geanalyseerd   in   deze   rapportage.   Hierbij   is   onderscheid   gemaakt   tussen   respondenten   die   willen   huren   en   kopen,   hun   woonvoorkeuren   verschillen.   In   de   figuren   in   deze   rapportage   worden   woonvoorkeuren   van   álle   respondenten   weergegeven,  in  de  begeleidende  tekst  worden  opvallende  verschillen  tussen  toekomstige  huurders   en   kopers   toegelicht.   Op   pagina   21   wordt   een   overzicht   gegeven   van   de   voorkeuren   van   deze   toekomstige  huurders  en  kopers.  Respondenten  die  niet  van  plan  zijn  binnen  vijf  jaar  in  of  naar  de   Achterhoek  te  verhuizen  hebben  alleen  hun  persoonskenmerken  ingevuld.       Het  is  mogelijk  om  de  woonbehoefte  ook  nog  per  locatie  uit  te  splitsen.  Dit  zou  interessant  kunnen   zijn   voor   de   specifieke   afstemming   van   vraag   en   aanbod   per   kern.   Echter   moet   hierbij   de   kanttekening   gemaakt   worden   dat   wanneer   de   gegevens   uitgesplitst   worden   deze   minder   betrouwbaar  en  representatief  kunnen  zijn  door  lagere  respons.     Afbakening  begrippen   • Wanneer  in  dit  rapport  het  gebied  Achterhoek   wordt  genoemd  dan  gaat  het  om  de  volgende   acht   gemeenten;   Aalten,   Berkelland,   Bronckhorst,   Doetinchem,   Montferland,   Oost   Gelre,   Oude  IJsselstreek  en  Winterswijk.     • Met  jongeren  worden  personen  in  de  leeftijd  van  18  tot  35  jaar  bedoeld.  Het  WoON  20092   geeft   aan   dat   het   belang   van   een   verhuisreden   voor   een   groot   deel   samen   hangt   met   de   levensfase   waarin   men   zich   bevindt.   Zij   beschrijven   twintigers   en   dertigers   als   één   van   de   drie  leeftijdscategorieën.  Dit  is  de  reden  dat  we  gekozen  hebben  voor  een  brede  doelgroep   tot   35   jaar.   In   het   WoON   2009   wordt  ook   veelal   een   groep   tot   en   met   34   jaar  gehanteerd.   Tevens  zijn  we  niet  alleen  geïnteresseerd  in  starters3,  maar  ook  in  jongeren  die  doorstromen.     • Onder  terugkomers  verstaan  we  jongeren  die  opgegroeid  zijn  in  de  Achterhoek,  nu  buiten  de   Achterhoek  wonen  en  later  weer  terug  komen  om  zich  in  de  regio  te  vestigen.   • Met  het  begrip  starterswoning  wordt  een  woning  bedoeld  met  een  prijs  tot  €200.000.   • Met   het   begrip   voorzieningen   (gericht   op   jongeren)   worden   in   deze   context   met   name   winkels  en  horecagelegenheden  bedoeld.  

                                                                                                                1

 Met  een  foutmarge  van  5%  en  een  betrouwbaarheidsinterval  van  95%    Het  wonen  overwogen;  De  resultaten  van  het  WoonOnderzoek  Nederland  2009  (CBS,  2009)   3    Een  starter  is  een  huishouden  dat  voor  verhuizing  niet  zelfstandig  woonde  en  daarna  hoofdbewoner  van  een  woning  is.   2  Het  wonen  overwogen;  De  resultaten  van  het  WoonOnderzoek  Nederland  2009  (CBS,  2009)   3    Een  starter  is  een  huishouden  dat  voor  verhuizing  niet  zelfstandig  woonde  en  daarna  hoofdbewoner  van  een  woning  is.   2

 

   

10  

Resultaten   In  dit  hoofdstuk  wordt  ingegaan  op  de  directe  resultaten  die  naar  voren  komen  uit  de  enquête.    

Profielschets  respondenten  

Om  een  beeld  te  geven  van  wie  gereageerd  heeft  volgt  hieronder  een  profielschets  met  kenmerken   van  de  respondenten.     Van  het  aantal  jongeren  dat  heeft  gereageerd  is  65%  vrouw  en  35%  man  en  de  gemiddelde  leeftijd   van  de  respondenten  ligt  rond  de  25  jaar.  De  gemiddelde  leeftijd  van  jongeren  die  voorkeur  hebben   voor  huren  ligt  iets  lager  (24  jaar)  dan  die  van  jongeren  die  willen  kopen  (26  jaar).                          

14,0%   12,0%   10,0%   8,0%   6,0%  

       

4,0%   2,0%   0,0%   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   Figuur  2  Leeftijd  respondenten  enquête  (totale  percentages  van  alle  respondenten)  

Het   hoogste   percentage   respondenten   heeft   het   MBO   aangegeven   als   hoogst   afgeronde   opleiding,   daarna   volgt   het   HBO.   Wederom   is   hier   een   verschil   tussen   toekomstige   huurders   en   kopers.   Van   de   jongeren   die   willen   huren   heeft   49%   MBO   (niveau   3   en   4)   aangegeven   als   hoogst   afgeronde   opleiding.     Van   de   jongeren   die   willen   kopen   heeft   50%   aangegeven   een   afgeronde   HBO   opleiding   te   hebben.      

 

Anders   2%   WO   10%  

HBO   31%  

Basisschool   1%  

Lager   Beroepsonderw ijs   3%  

MAVO,   VMBO-­‐g,   VMBO-­‐t   6%   HAVO/VWO,   Atheneum,   Gymnasium,   HBS   10%  

MBO  (BBL/BOL   niveau  3  en  4)   37%  

Figuur  3  Hoogst  afgeronde  opleiding  respondenten  (totale  percentages  van  alle  respondenten)    

11  

De   meeste   jongeren   werken   in   loondienst   (zie   figuur   4).   Dat   percentage   ligt   hoger   bij   toekomstige   kopers  dan  bij  toekomstige  huurders  respectievelijk  74%  en  50%.  Van  de  toekomstige  huurders  heeft   22%  dan  ook  aangegeven  nog  voltijd  scholier/student  te  zijn.      

Anders  

Volledig  of  deels  arbeidsongeschikt  

Werkzoekend/werkloos  

Werkzaam  als  (startend)  ondernemer   Werkzaam  in  loondienst  (eventueel  met   deelpjd  studie)   Ingeschreven  als  volpjd  scholier  /  student   (eventueel  met  bijbaan)  

   

0,0%   10,0%   20,0%   30,0%   40,0%   50,0%   60,0%   70,0%   Figuur  4  Werksituatie  respondenten  (totale  percentages  van  alle  respondenten)  

 

Het  grootste  deel  van  respondenten  woont  bij  de  ouders  (zie  figuur  5).  Van  de  toekomstige  huurders   woont  de  meerderheid  nu  nog  bij  hun  ouders  (63%)  terwijl  de  meerderheid  van  toekomstige  kopers   op  dit  moment  samen  woont  (met  partner/vriend/vriendin)  (51%).    

 

Anders   4%  

 

Samenwonend     28%  

Bij  ouder(s)   46%  

Zelfstandig  (alleen)   17%  

Studentenwoning   5%   Figuur  5  Huidige  woonsituatie  respondenten  (totale  percentages  van  alle  respondenten)    

12  

Respondenten   is   gevraagd   naar   de   postcode   van   hun   huidige   woonadres.   In   figuur   6   dit   op   een   kaartbeeld  weergegeven.  Het  grootste  gedeelte  van  de  jongeren  dat  heeft  gereageerd  op  de  enquête   woont   op   dit   moment   in   de   Achterhoek.   Op   het   kaartbeeld   van   Nederland   is   te   zien   dat   er   ook   respons   is   geweest   van   buiten   de   Achterhoek,   met   name   vanuit   de   studentensteden.   89%   van   de   respondenten  heeft  ingevuld  waar  hij/zij  op  dit  moment  gehuisvest  is.  

±

   

Aantal Enquetes per Postcode

Legenda Aantal per Postcode 1 tot 5 6 tot 10 11 tot 15 16 tot 25

0

25

50

75

100 Kilometers

26 tot 33 Sources: Esri, HERE, DeLorme, TomTom, Intermap, increment P Corp., GEBCO, USGS, FAO, NPS, NRCAN, GeoBase, IGN, Kadaster NL, Ordnance Survey, Esri Japan, METI, Esri China (Hong Kong), swisstopo, MapmyIndia, © OpenStreetMap contributors, and the GIS User Community

Figuur  6    Aantal  respondenten  per  postcode  

 

13  

Verhuizen  binnen  of  naar  de  Achterhoek   Bijna   80   %   van   de   jongeren   die   de   enquête   hebben   ingevuld   is   van   plan   in   de   komende   vijf   jaar   binnen   of   naar   de   Achterhoek   te   verhuizen.   De   vanaf   nu   volgende   bevindingen   gaan   dan   ook   over   deze   80%   van   de   respondenten,   de   overige   20%   van   de   respondenten   hebben   behalve   hun   persoonskenmerken   geen   inhoudelijke   vragen   hoeven   te   beantwoorden   omdat   zij   hebben   aangegeven  niet  van  plan  te  zijn  binnen  vijf  jaar  in  of  naar  de  Achterhoek  te  verhuizen.       32%  van  de  respondenten,  die  van  plan  is  in  de  komende  vijf  jaar  binnen  of  naar  de  Achterhoek  te   verhuizen,  wil  dat  op  korte  termijn  (1-­‐6  maanden).  Wanneer  er  onderscheid  wordt  gemaakt  tussen   jongeren  die  van  plan  zijn  te  gaan  huren  of  te  gaan  kopen  verschillen  de  verwachte  termijnen,  van    1-­‐ 6  maanden  tot  respectievelijk  3-­‐5  jaar.   35,0%   30,0%   25,0%   20,0%   15,0%   10,0%   5,0%   0,0%   1-­‐6  maanden  

6-­‐12  maanden  

1-­‐3  jaar  

3-­‐5  jaar  

Figuur  7    Termijn  dat  jongeren  in  of  naar  de  Achterhoek  willen  verhuizen  (totale  percentages  van  alle   respondenten)  

De  belangrijkste  reden  dat  jongeren  willen  verhuizen  is  dat  ze  graag  zelfstandig  willen  wonen,  maar   ook   hier   zijn   er   duidelijke   verschillen   tussen   jongeren   die   willen   huren   en   zij   die   willen   kopen.   Toekomstige  huurders  willen  een  woning  om  zelfstandig  te  wonen,  maar  kopers  willen  een  andere   woning  om  groter  te  kunnen  wonen.   Anders   Mijn  buurt  past  niet  meer  bij  mij   Kosten  van  mijn  huidige  woning  zijn  te  hoog   Ik  wil  dichter  bij  een  openbaar  vervoersknooppunt   Ik  wil  dichter  bij  voorzieningen  (winkels,   Ik  wil  groter  wonen   Studie/opleiding   Werk   Relape  (huwelijk/samenwonen/scheiding)   Ik  wil  zelfstandig  wonen   0,0%  

10,0%   20,0%   30,0%   40,0%   50,0%   60,0%  

Figuur  8  Redenen  waarom  jongeren  willen  verhuizen  (totale  percentages  van  alle  respondenten)    

14  

Doetinchem  is  de  meest  favoriete  kern  om  te  wonen,  op  grote  afstand  gevolgd  door  Lichtenvoorde,   Borculo  en  Zelhem.  Het  buitengebied  scoort  niet  veel  lager  dan  de  andere  grotere  kernen  wat  betreft   de   voorkeur   om   te   gaan   wonen   (zie   kaartbeeld).   Bij   deze   vraag   waren   meerdere   antwoorden   mogelijk.  

 

Figuur  9  Populaire  woonlocaties  in  de  Achterhoek  (totale  percentages  van  alle  respondenten)  

 

Men   had   ook   de   mogelijkheid   zelf   nog   suggesties   te   geven   voor   locaties   om   te   wonen.   Door   een   aantal  jongeren  werd  plaatsen  als  Lochem  en  Zutphen  ook  genoemd.     Omdat   Doetinchem   er   met   kop   en   schouders   boven   uitsteekt   wat   betreft   de   populariteit   als   woonkern,   is   nog   verder   uitgezocht   waar   degenen   die   deze   plaats   als   voorkeur   opgegeven   hebben   vandaan   komen.   35%   van   hen   is   op   dit   moment   al   woonachtig   in   Doetinchem,   65%   woont   momenteel  daar  buiten.  Respondenten  met  de  voorkeur  voor  Doetinchem  geven  aan  dat  hun  budget   leidend  is  bij  hun  keuze  voor  een  woning  (39%).  Daarna  volgen  woonomgeving  (21%)  en  locatie  ten   opzichte  van  werk/studie  (12%)  als  leidend  in  die  keuze.  Wellicht  opvallend  is  dat  de  aanwezigheid   van  voorzieningen  of  OV  niet  of  nauwelijks  worden  genoemd.  

 

15  

Woonwens   Bijna   de   helft   van   de   jongeren   (49,5%)   geeft   voorkeur   aan   een   huurwoning,   19,9%   wil   een   koopwoning  en  30,6%  heeft  geen  voorkeur.     Degenen  die  als  voorkeur  een  ‘huurwoning’  of   ‘geen   voorkeur’   hebben   aangegeven,   willen   als   kale   huurprijs   €389-­‐€557   per   maand   Huur-­‐  en/ betalen   voor   hun   gewenste   woning.   Direct   of   daarna   volgt   de   voorkeur   voor   een   kale   koopwoni huurprijs   van   €557   -­‐   €711   (huurtoeslaggrens   ng  31%   in  2015)  per  maand.   Huurwoni   ng  49%   De  jongeren  die  de  voorkeur  hebben  voor  de   kale   huurprijs   van   €389   -­‐   €557   per   maand   willen   graag   een   klein   appartement   (kleiner   dan   70   vierkante   meter)   of   een   kleine   Koopwoni rijwoning   (met   vlizotrap   naar   zolder).   De   ng  20%   toekomstige   huurders   binnen   deze   huurprijs   geven   voorkeur   aan   voor   woonruimte   met   twee   slaapkamers.   Doetinchem   wordt   voor   deze   woonvoorkeuren   als   meest   favoriete   Figuur  10    Voorkeur  eigenaarschap  (totale   woonplaats  aangegeven.   percentages  van  alle  respondenten)     Voor  de  jongeren  die  kiezen  voor  de  optie  ‘koopwoning’  of  ‘huur-­‐  en/of  koopwoning’  geven  aan  dat   de  gewenste  koopprijs  ligt  tussen  €150.000  en  €200.000.  Voor  die  prijs  zoeken  ze  een  twee-­‐onder-­‐ een-­‐kap  woning  of  een  hoekwoning  met  drie  slaapkamers.  De  favoriete  woonplaats  is   binnen  deze   voorkeuren  niet  eenduidig.       Jongeren  die  voor  de  optie  ‘huur-­‐  en/of    koopwoning’  (geen  voorkeur)  hebben  gekozen  komen  in  alle   keuzes  overeen  met  jongeren  die  wel  een  voorkeur  aan  geven  voor  een  huur-­‐  of  koopwoning.  Echter   alleen  bij  het  woningtype  voor  een  huurwoning  zijn  zij  niet  eenduidig.  Voorkeuren  lopen  uiteen,  er   wordt   voorkeur   gegeven   aan   een   twee-­‐onder-­‐een-­‐kapwoning,   hoekwoning,   grote   rijwoning   en   vrijstaande   woning.   Dit   zou   er   op   kunnen   wijzen   dat   bij   jongeren   van   deze   categorie   andere   factoren   leidend   zijn.   Het   type   Nieuwbou w  woning   eigenaarschap  is  daarbij  minder  van  belang.     12%     Het  grootste  deel  van  de  jongeren  (72%)  geeft   Bestaande   aan   geen   voorkeur   te   hebben   voor   bouw   nieuwbouw   of   bestaande   bouw.   Onder   16%   toekomstige  huurders  ligt  dit  percentage  nog   hoger   namelijk   83%.   Bij   toekomstige   kopers   ligt   het   juist   lager,   50%.   Wanneer   jongeren   voorkeur  geven  aan  nieuwbouw  doet  men  dat   Maakt   voornamelijk   omdat   men   denkt   dat   de   niet  uit   72%   kwaliteit   van   deze   woningen   goed   is.   Bij   de   keuze   voor   bestaande   bouw   is   het   vooral   de   sfeer  van  de  woningen  die  aanspreekt.     Figuur  11    Voorkeur  nieuwbouw  of  bestaande  bouw   Over   de   periode   dat   jongeren   denken   in   hun   (totale  percentages  van  alle  respondenten)   volgende  woning  te  blijven  wonen  verschillen  de    

16  

meningen.   De   voorkeuren   voor   de   opties   3-­‐5   jaar,   5-­‐10   jaar   en   langer   dan   10   jaar   liggen   dicht   bij   elkaar.  Ook  hier  zijn  verschillen  tussen  toekomstige  huurders  en  kopers  waar  te  nemen.  Toekomstige   huurders   geven   vooral   voorkeur   aan   een   periode   van   3-­‐5   jaar   waarin   zij   denken   in   hun   volgende   woning   te   willen   blijven   wonen.   De   keuze   van   toekomstige   kopers   heeft   een   meer   permanent   karakter,  namelijk  langer  dan  tien  jaar.    

         

30,0%   25,0%   20,0%   15,0%   10,0%   5,0%   0,0%   Korter  dan  1   jaar  (pjdelijke   woonruimte)  

1  jaar  

1-­‐3  jaar  

3-­‐5  jaar  

5-­‐10  jaar  

Langer  dan  10   jaar  

             

Figuur  12    Verwachte  periode  van  verwachte  bewoning    (totale  percentages  van  alle  respondenten)  

Het   grootste   deel   van   de   jongeren   dat   in   de   komende   vijf   jaar   binnen   of   naar   de   Achterhoek   wilt   verhuizen   geeft   aan   dat   het   te   besteden   budget   leidend   is   in   de   keuze   voor   een   woning   of   woonruimte.   Onder   jongeren   die   willen   huren   is   budget   veruit   de   meest   gekozen   optie   (45%).   Bij   jongeren   die   denken   te   kopen   liggen   de   keuzes   voor   woonplaats/woonomgeving   en   budget   als   leidende   factoren   dicht   bij   elkaar   (27,8%   respectievelijk   26,9%).   Opvallend   is   dat   de   aanwezigheid   van  een  OVknooppunt  en  voorzieningen  nauwelijks  zijn  genoemd.       In  de  extra  opmerkingen  die  men  nog  kon  toevoegen  aan  deze  vraag  geven  jongeren  vooral  aan  dat   het   veelal   gaat   om   een   combinatie   van   factoren.   De   combinatie   budget   &   locatie   wordt   bijvoorbeeld   veel  genoemd.   Anders  

5,4%  

Locape  t.o.v.  vrienden/familie   Aanwezigheid  OV  knooppunt   Aanwezigheid  voorzieningen    

8,7%   0,2%   0,7%  

Groore  van  woning/woonruimte  

7,6%  

Woonplaats/woonomgeving   Type  woning   Locape  t.o.v.  werk/studie  

22,4%   9,8%   9,3%  

Budget   0,0%  

35,8%   5,0%   10,0%   15,0%   20,0%   25,0%   30,0%   35,0%   40,0%  

Figuur  13    Bepalende  factoren  in  keuze  voor  woning  (totale  percentages  van  alle  respondenten)  

 

 

17  

Zoeken  van  een  woning  in  de  Achterhoek   Op  de  vraag  of  jongeren  problemen  ervaren  of  verwachten  bij  het  vinden  van  de  gewenste  woning   beantwoordt   68%   dit   bevestigend.   De   belangrijkste   redenen   die   men   hiervoor   aandraagt   zijn   (meerdere  antwoorden  waren  mogelijk);     a. Geen  aanbod  in  de  plaats/buurt  waar  ik  wil  wonen  (52,1%)   b. Prijs  (huur/koop)  van  bestaande  woningaanbod  is  te  hoog  (48,4%)   c. Wachttijd  is  te  lang  (42,2%)   Anders   Ik  verdien  te  weinig  voor  een  huurwoning   Ik  verdien  te  veel  voor  een  huurwoning   Financiële  onzekerheid   Ik  onderneem  zelf  weinig  acpe  om  een  woning  te   vinden   Nog  geen  woning(en)  gezien  die  bij  mij  past   Aanbod  starterswoningen  sluit  niet  aan  bij  mijn   wensen/verwachpngen   Wachtjd  is  te  lang   Kwaliteit  van  het  aanbod  niet  goed   Geen  aanbod  plaats  waar  ik  wil  wonen   Prijs    bestaande  woningaanbod  is  te  hoog   Ik  weet  niet  waar  en/of  hoe  ik  moet  zoeken   0,0%  

10,0%   20,0%   30,0%   40,0%   50,0%   60,0%  

Figuur  14    Redenen  waarom  jongeren  geen  woning  kunnen  vinden  of  verwachten  te  kunnen  vinden   (totale  percentages  van  alle  respondenten)  

 

 

Wederom  verschillen  toekomstige  huurders  en  kopers  van  elkaar  als  wordt  gevraagd  naar  problemen   die  men  ervaart  of  verwacht  bij  het  vinden  van  de  gewenste  woning.     78%  van  de  mensen  willen  huren  verwacht  of  ervaart  problemen  bij  het  vinden  van  een  woning  of   woonruimte.  De  belangrijkste  redenen  hiervoor  zijn:   a. Wachttijd  is  te  lang  (57%)4   b. Geen  aanbod  in  de  plaats/buurt  waar  ik  wil  wonen  (54%)   c. Prijs  van  bestaande  woningaanbod  is  te  hoog  (48%)     Bij  toekomstige  kopers  valt  op  dat  een  meerderheid  (55%)  géén  problemen  ervaart  of  verwacht  bij   het  zoeken  van  een  woning  of  woonruimte.  De  45%  die  aangeeft  dat  dit  wel  aan  de  orde  is  schrijft  dit   toe  aan:   a. Geen  aanbod  in  de  plaats/buurt  waar  ik  wil  wonen  (44%)5   b. Financiële  onzekerheid  (38%)   c. Geen  aanbod  in  de  plaats/buurt  waar  ik  wil  wonen  (36%)  

                                                                                                                4 5

 

 Bij  deze  vraag  waren  meerdere  antwoorden  mogelijk,  de  percentages  geven  aan  hoe  vaak  een  antwoord  is  genoemd  t.o.v.  het  totaal.      Bij  deze  vraag  waren  meerdere  antwoorden  mogelijk,  de  percentages  geven  aan  hoe  vaak  een  antwoord  is  genoemd  t.o.v.  het  totaal.    

18  

Omdat   in   discussies   over   de   woonbehoefte   van   jongeren   vaak   het   aanbod   aan   ‘starterswoningen’   wordt   genoemd   als   probleem,   is   daar   nog   eens   expliciet   op   doorgevraagd.     Degenen   die   aan   hebben   gegeven   dat   het   aanbod   tot   €200.000   (starterswoningen)   niet   aansluit   bij   hun   woonwensen   /   -­‐ verwachtingen,   geven   aan   dat   dit   vooral   komt   door   de   locatie   en   de   grootte   van   de   woningen.   Anders   Woningtype   Groore  woningen   Locape  woningen   Spjl/sfeer    woningen   Kwaliteit    woningen   0,0%  

10,0%   20,0%   30,0%   40,0%   50,0%   60,0%   70,0%   80,0%   90,0%  

Figuur  15    Redenen  geen  aansluiting  aanbod  starterswoningen  bij  woonwensen/-­‐verwachtingen    

Jongeren   zoeken   met   name   op   internet   (Funda)   (toekomstige   kopers)   naar   een   woning   en   staan   ingeschreven  bij  Thuis  in  de  Achterhoek  (TiDa)6  (toekomstige  huurders).       Anders   Geïnformeerd  bij  mijn  gemeente   Gebruik  gemaakt  van  sociale  media   Vraag  naar  woning/woonruimte  verspreid  in  mijn   Gereageerd  op  een  advertenpe  van  een  huurwoning   Advertenpes  in  de  krant  of  woonkrant  gelezen   Ingeschreven  voor  een  bouwkavel  of   Geïnformeerd  naar  een  bouwkavel  of   Een  woning  van  binnen  bezichpgd   Ingeschreven  bij  een  (aankoop)makelaar   Ingeschreven  bij  Thuis  in  de  Achterhoek   Ingeschreven  bij  een  woningcorporape   Op  internet  gezocht  (Funda  o.i.d.)   0,0%   10,0%   20,0%   30,0%   40,0%   50,0%   60,0%   70,0%   80,0%   90,0%   Figuur  16    Manieren  waarop  jongeren  zoeken  (gezocht  hebben)  naar  een  woning  (totale  percentages   van  alle  respondenten)  

   

 

                                                                                                                6

 Thuis  in  de  Achterhoek  is  een  initiatief  van  woningstichting  Bergh,  woningstichting  Dinxperlo  (sinds  1-­‐1-­‐2015  gefuseerd  met  De   Woonplaats),  ProWonen,  Sité  Woondiensten  en  Wonion.  Daarnaast  adverteren  Woonzorg  Nederland,  Vestia  en  Laris  regelmatig  woningen   op  de  website.  Zie:  www.thuisindeachterhoek.nl  

 

19  

Tevens  is  er  aan  de  jongeren  gevraagd  wat  men  nodig  heeft  om  een  geschikte  woning/woonruimte   te  vinden.  Toekomstige  huurders  geven  hierbij  aan  dat  ze  meer  aanbod  wensen  in  woningen  tot  de   huurtoeslag   grens   (€710,68   per   maand   in   2015)   (78%)7.   Daarnaast   geeft   men   aan   dat   een   website   met   informatie   over   woningen   in   de   Achterhoek  –   specifiek   gericht   op     jongeren   –   wenselijk   is   (43%)   en   dat   er   meer   informatie   zou   moeten   komen   over   waar   het   aanbod   aan   huurwoningen   in   de   Achterhoek  te  vinden  is  (39%).     Kopers   geven   aan   meer   aanbod   in   koopwoningen   onder   €200.000   nodig   te   hebben   (44%).   Opvallend   is  dat  35%  van  hen  aangeeft  niets  nodig  te  hebben.  Verder  komt  hier  de  informatievoorziening  ook   weer  aan  bod.  20%  van  hen  geeft  aan  meer  informatie  nodig  te  hebben  over  waar  het  aanbod  van   koopwoningen  in  de  Achterhoek  te  vinden  is.       De   jongeren   hebben   naast   de   meerkeuzeopties   zelf   nog   aangegeven   meer   nodig   te   hebben   in   het   kader   van   de   informatievoorziening   omtrent   het   aanbod,   mogelijkheden   van   financiering   en   de   voorwaarden  om  in  aanmerking  te  komen  voor  een  bepaalde  huur-­‐  of  koopwoning.      

 

Anders   Niets   Een  website  met  informape  over  woningen  in  de   Achterhoek  specifiek  voor  jongeren   Iemand  die  mij  helpt  bij  het  vinden  van  een  woning   Meer  aanbod  in  koopwoningen  boven  200.000  euro   Meer  aanbod  in  koopwoningen  onder  200.000  euro   Meer  aanbod  in  huurwoningen  boven  de  huurtoeslaggrens     Meer  aanbod  in  huurwoningen  tot  de  huurtoeslaggrens     Meer  informape  over  waar  het  aanbod  aan  koopwoningen   in  de  Achterhoek  te  vinden  is   Meer  informape  over  waar  het  aanbod  aan  huurwoningen   in  de  Achterhoek  te  vinden  is   0,0%  

10,0%   20,0%   30,0%   40,0%   50,0%   60,0%   70,0%  

Figuur  17    Benodigdheden  bij  het  vinden  van  een  woning/woonruimte  (totale  percentages  van  alle   respondenten)  

                                                                                                                7

   Bij  deze  vraag  waren  meerdere  antwoorden  mogelijk,  de  percentages  geven  aan  hoe  vaak  een  antwoord  is  genoemd  t.o.v.  het  totaal.    

   

20  

Overzicht  resultaten   In  dit  overzicht  staan  alle  resultaten  uitgesplitst  naar  toekomstige  huurders  en  kopers.   Geslacht   Leeftijd  (gemiddeld)  

Huurders   Vrouw:  69%   Man:  31%   24  

Kopers   Vrouw:  65%   Man:  35%   26  

Hoogst  afgeronde  opleiding  

MBO  (niveau  3  en  4)  (49%)  

HBO  (50%)  

Huidige  situatie  

Werkzaam  in  loondienst  (74%)  

Werkzaam  in  loondienst  (50%)  

Huidige  woonsituatie  

Bij  ouder(s)  (63%)  

Samenwonend  (51%)  

Gewenste  woonplaats  

Doetinchem  (55%)  

Doetinchem  (20%)  

Gewenste  prijs  

€150.000-­‐€200.000    

Gewenst  aantal  slaapkamers  

€389  -­‐  €557  per  maand  (kale   huurprijs)   Appartement  (<70  vierkante   meter)  &  kleine  rijwoning  (met   vlizo  trap  naar  zolder)   2  slaapkamers  

Termijn  verhuizing  

1-­‐6  maanden  

1-­‐3  jaar  

Reden  verhuizing  

Zelfstandig  wonen  

Groter  wonen  

Voorkeur  voor  nieuwbouw  of   bestaande  bouw  

Nieuwbouw:  8%   Bestaande  bouw:  9%   Maakt  niet  uit:  8 3%   3-­‐5  jaar  

Nieuwbouw:  19%   Bestaande  bouw:  31%   Maakt  niet  uit:  5 0%   Langer  dan  10  jaar  

Ja  (78%)  

Nee  (55%)  

Wat  heeft  men  gedaan?  

Wachttijd  is  te  lang  (57%)     Geen  aanbod  in  de  plaats/buurt   waar  ik  wil  wonen  (54%)     Prijs  van  bestaande   woningaanbod  is  te  hoog  (48%)   Ingeschreven  TiDa  

Prijs  van  bestaande  woningaanbod   is  te  hoog  (44%)     Financiële  onzekerheid  (38%)     Geen  aanbod  in  de  plaats/buurt   waar  ik  wil  wonen  (36%)   Funda  

Leidend  bij  keuze  

Budget  

Woonplaats/budget  

Wat  heeft  men  nodig?  

Meer  aanbod  in  woningen  tot  de   huurtoeslaggrens  (78%)     Een  website  met  informatie  over   woningen  in  de  Achterhoek   specifiek  voor  jongeren  (43%)     Meer  informatie  over  waar  het   aanbod  aan  huurwoningen  in  de   Achterhoek  te  vinden  is  (39%)  

Meer  aanbod  in  koopwoningen   onder  €200.000  (44%)     Niets  (35%)     Meer  informatie  over  waar  het   aanbod  aan  koopwoningen  in  de   Achterhoek  te  vinden  is  (20%)    

Gewenst  type  woning  

Periode   (Verwacht)  problemen  bij  vinden   woonruimte   Waarom  lukt  het  niet?   (meerdere  antwoorden  mogelijk)  

 

Twee-­‐onder-­‐een-­‐kap  woning  &   hoekwoning       3  slaapkamers  

21  

Vergelijking  met  de  Achterhoekse  woningmarktcijfers       Om   de   resultaten   te   vergelijken   met   de   huidige   ontwikkelingen   in   de   Achterhoekse   woningmarkt   wordt   hieronder   een   aantal   trends   geschetst   vanuit   de   Woonmonitor   Achterhoek   2014   en   de   Woningmarktcijfers.   De   resultaten   zijn   niet   één   op   één   te   vergelijken   met   deze   cijfers,   maar   deze   gegevens   kunnen   wel   helpen   bij   de   vertaling   van   de   resultaten   en   het   nadenken   over   vervolgstappen.   Huursector   Uit  de  enquête  blijkt  dat  42%  van  de  respondenten  die  problemen  ervaren  of  verwachten  dit  wijten   aan   een   wachttijd   die   te   lang   is.   In   de   Woonmonitor   Achterhoek   20148  wordt   opgemerkt   dat   er   geen   eenduidig   antwoord   te   geven   is   op   de   vraag   hoe   lang   het   duurt   voordat   iemand   een   huurwoning   heeft.   Binnen   Thuis   in   de   Achterhoek9  is   de   gemiddelde   duur   waarin   men   actief   zoekt   ongeveer   7   maanden.  Wel  is  bekend  dat  men  (ook  mensen  die  niet  actief  op  zoek  zijn)  langer  ingeschreven  staat   (gemiddeld   2,8   jaar).   Bij   woningcorporatie   De   Woonplaats   is   bijna   iedere   actief   woningzoekende   binnen  een  half  jaar  voorzien.       In   de   Woonmonitor   2014   wordt   geconcludeerd   dat   vraag   en   aanbod   in   de   huursector   op   elkaar   aansluiten  en  dat  er  geen  lange  wachttijden  zijn  voor  woningzoekenden.  Daarnaast  wordt  genoemd   dat   een   trend   zichtbaar   is   van   een   dalend   aantal   reacties   bij   Thuis   in   de   Achterhoek   en   dat   corporaties   vooral   één-­‐   en   tweepersoonshuishoudens   bedienen.   Het   vrijkomende   aanbod   bestaat   voor  de  helft  uit  appartementen  (Woonmonitor  2014).  Eventueel  zou  (in  samen  werking  met  Thuis  in   de   Achterhoek)   nog   nader   onderzocht   kunnen   worden   hoeveel   mensen   precies   actief   reageren   op   welk   type   woning   en   met   welke   frequentie   mensen   reageren.     Zo   kunnen   we   nog   beter   een   beeld   krijgen  van  hoe  veel  moeite  jongeren  moeten  doen  voor  het  verkrijgen  van  een  huurwoning.  Ook  zou   dit  nog  verder  per  kern  gespecifieerd  kunnen  worden  voor  een  completer  beeld.     Ook   blijkt   uit   de   Woonmonitor   2014   dat   het   type   aanbod   tussen   de   kernen   sterk   verschilt.   In   de   gemeente   Winterswijk   bestond   het   aanbod   voor   89%   uit   appartementen;   in   de   gemeenten   Bronckhorst   en   Oude   IJsselstreek   slechts   een   kwart.   Het   aanbod   (wat   netto   aantallen   betreft)   in   appartementen   is   in   de   gemeente   Doetinchem   het   grootst,   namelijk   439   huurappartementen   bij   corporaties   in   2013.   Tevens   blijkt   uit   gegevens   over   de   verhuismobiliteit   dat   deze   in   Doetinchem   het   hoogst  is  en  in  Winterswijk,  Aalten  en  Oost-­‐Gelre  het  laagst  (Woonmonitor,  2014).  Ook  hier  zou  een   uitsplitsing  van  de  woonbehoefte  per  kern  kunnen  helpen  bij  het  vergelijken  van  de  kernen.       Koopsector   Uit  de  enquête  blijkt  dat  jongeren  die  graag  willen  kopen  een  voorkeur  hebben  voor  een  hoekwoning   of   twee-­‐onder-­‐een-­‐kapwoning   tussen   €150.000   en   €200.000.   Woningmarktcijfers10  uit   2014   laten   zien  dat  de  gemiddelde  prijs  voor  een  hoekwoning  in  de  Achterhoek  in  2014  op  €158.000  lag,  lager   dan  het  Nederlands  en  Gelders  gemiddelde  (respectievelijk  €212.500  en  €197.900).  De  prijs  van  een   twee-­‐onder-­‐een-­‐kapwoning   lag   gemiddeld   op   €184.900,   wederom   lager   dan   het   Nederlands   en   Gelders  gemiddelde  (respectievelijk  €245.000  en  €241.300).       Uit  de  woningmarktcijfers  uit  2014  blijkt  dat  het  gemiddelde  percentage  te  koop  staande  woningen   in  de  Achterhoek  op  4.4%  ligt.  De  theoretische  verkooptijd  van  woningen  tot  €200.000  ligt  gemiddeld   tussen   de   2-­‐4   maanden   (woningmarktcijfers.nl).   De   Woonomonitor   2014   vermeldt   dat   wanneer   de   leegstand   (woningen)   aan   de   woningvoorraad   wordt   gerelateerd,   te   zien   is   dat   de   gemeente  

                                                                                                                8

 Factsheets  Woningmarktmonitor  Achterhoek  2014,  Hans  Suurmond    Website  waar  het  aanbod  van  Sité,  Wonion,  WSD  en  ProWonen  op  gepubliceerd  wordt   10  Terug  te  vinden  op  www.woningmarktcijfers.nl   9

 

22  

Doetinchem   het   laagste   leegstandspercentage   heeft.   De   gemeenten   Winterswijk,   Bronckhorst   en   Aalten  scoren  het  hoogst.         Woningmarktcijfers   uit   2014   tonen   dat   het   aantal   transacties   in   de   twee-­‐onder-­‐een-­‐kapwoningen   en   hoekwoningen  zijn  toegenomen  in  2014.       Bevindingen Wanneer   we   kijken   naar   de   woonbehoefte   van   jongeren   -­‐   waarbij   een   grote   voorkeur   is   voor   Doetinchem  als  woonlocatie  –  is  te  zien  dat  men  daar  voorkeur  heeft  voor  huurappartementen.  Een   nadere  verkenning  zou  in  kunnen  gaan  op  de  vraag  of  het  aanbod  aan  appartementen  aansluit  bij  de   vraag.  Er  kan  gekeken  worden  naar  bijvoorbeeld  het  aantal  appartementen  dat  wordt  aangeboden,   de  locatie  (welke  wijk)  en  de  staat  van  de  woning.  Ook  voor  andere  kernen  kan  dat  nader  onderzocht   worden.  Een  uitsplitsing  van  de  gegevens  over  de  woonbehoefte  uit  deze  enquête  per  kern  is  daarbij   gewenst.  Daarnaast  kan  het  aantal  reacties  per  woning  of  locatie  nader  onderzocht  worden.  Om  te   kijken  hoe  het  werkelijk  met  de  wachttijden  zit  kan  gekeken  worden  naar  hoe  vaak  men  gemiddeld   reageert  voor  de  daadwerkelijke  toewijzing  van  een  huurwoning.         Voor   de   Achterhoekse   koopmarkt   –   waarbinnen   er   grote   voorkeur   is   voor   hoek-­‐   en   twee-­‐onder-­‐een-­‐ kapwoningen   –   wijken   de   prijzen   in   positieve   zin   af   van   andere   delen   in   het   land   en   het   landelijk   gemiddelde  en  is  er  sprake  van  een  ontspannen  woningmarkt.  Toch  geven  de  kopers  als  eerste  reden   voor  (mogelijke)  problemen  bij  het  vinden  van  een  woning  aan  dat  dit  ligt  aan  het  lokale  aanbod.  Een   nadere   verkenning   zou   hier   dan   ook   in   kunnen   gaan   op   de   afstemming   van   het   specifieke   aanbod   en   de  vraag  per  kern.    

 

 

23  

Conclusies    

Wonen  leeft  onder  Achterhoekse  jongeren,  actie  nodig!   Dat  het  onderwerp  huisvesting  leeft  onder  Achterhoekse  jongeren  (18-­‐35  jaar)  is  wel  te  zien  aan  de   maar  liefst  740  reacties  op  de  enquête.  80%  van  deze  jongeren  heeft  aangegeven  binnen  vijf  jaar  in   of  naar  de  Achterhoek  te  willen  verhuizen.  Dat  betekent  dat  de  belangstelling  om  in  de  Achterhoek   te  (gaan)  wonen  groot  is.  Jongeren  zijn  de  toekomst  van  de  regio,  het  is  dus  nú  de  tijd  hier  iets  mee   te   doen.   Voor   een   toekomstbestendige   regio   is   het   van   belang   deze   jongeren   vast   te   houden   en   mogelijkheden   te   creëren   voor   passende   huisvesting.   Samenwerking   tussen   jongeren,   overheden,   corporaties  en  makelaars  is  hierbij  van  belang.       Woonbehoefte  jongeren   Huurwoningen   De   jongeren   die   graag   een   huurwoning   willen   geven   aan   voorkeur   te   hebben   voor   een   kleine   huurwoning   (appartement   of   rijwoning)   en  willen   dit   graag   voor   een   kale   huurprijs   tussen   €389   en   €557.  De  termijn  waarin  jongeren  in  hun  huurwoning  willen  blijven  wonen  is  relatief  kort  (1-­‐3  jaar).   Doetinchem  is  de  populairste  locatie  binnen  deze  woonvoorkeuren.     In  de  Woonmonitor  2014  komt  naar  voren  dat  het  grootste  aanbod  van  appartementen  binnen  de   gemeente   Doetinchem   ligt   en   dat   daar   ook   de   verhuismobiliteit   in   de   huursector   het   hoogst   is.   De   vraag   is   of   het   bestaande   aanbod   voldoende   aansluit   bij   de   vraag   van   jongeren,   denk   hierbij   aan   bijvoorbeeld  de  locatie  van  de  woning.       Aandachtspunt  ligt  bij  de  voorkeur  voor  een  relatief  goedkope  en  kleine  huurwoning  voor  een  korte   huurperiode  van  1-­‐3  jaar.  Tijdelijke  woonoplossingen  om  bijvoorbeeld  de  stap  naar  een  koopwoning   of  naar  een  duurdere  segment  huurwoning  te  overbruggen,  kunnen  hierin  kansen  bieden.       Koopwoningen   Jongeren  met  de  voorkeur  voor  kopen  geven  aan  een  woning  te  willen  kopen  voor  een  prijs  tussen   €150.000   en   €200.000.   Daarbij   geven   zij   voorkeur   aan   voor   een   twee-­‐onder-­‐een-­‐kapwoning   of   een   hoekwoning.   De   populairste   locaties   zijn   minder   eenduidig   aan   te   wijzen   dan   binnen   de   huurvoorkeuren.       Wanneer   je   kijkt   naar   de   woningmarktcijfers   is   te   zien   dat   voor   de   hoekwoning   en   voor   de   twee-­‐ onder-­‐een-­‐kapwoning  de  gemiddelde  prijs  in  2014  in  de  Achterhoek  tussen  de  €150.000  en  €200.000   ligt   en   dat   het   aantal   transacties   binnen   dit   type   in   de   Achterhoek   in   2014   weer   toegenomen   is.   Nader  onderzoek  en  monitoring  zou  kunnen  uitwijzen  of  er  ook  voldoende  aanbod  is  op  de  gewenste   locaties   en   of   dit   kwalitatief   geschikt   is.   Het   zou   kunnen   zijn   dat   er   sprake   is   van   specifieke   problemen  in  het  aanbod  op  een  aantal  plekken  in  de  Achterhoek.  Dit  zou  nader  onderzocht  moeten   worden.       Kopers  verwachten  minder  problemen  bij  het  vinden  van  een  woning  dan  huurders  en  dat  lijkt  aan  te   sluiten  bij  gemiddelde  woningprijzen  in  de  Achterhoek  en  het  percentage  te  koop  staande  woningen.       Toekomstige  huurders  en  kopers  geven  aan  dat  budget  vooral  bepalend  is  bij  de  zoektocht  naar  een   woning.  Het  grootste  deel  van  de  respondenten  (72%)  geeft  ook  aan  dat  het  hen  niet  uit  maakt  of  de   woning   nieuw   is   of   dat   het   bestaande   bouw   betreft.   Voor   het   creëren   van   nieuwe   mogelijkheden   kunnen  we  dus  focussen  op  de  bestaande  voorraad  in  de  Achterhoek.      

 

24  

    Beeldvorming   68%  van  de  jongeren  ervaart  of  verwacht  problemen  bij  het  vinden  van  een  woning  of  woonruimte.   Vooral  bij  de  jongeren  die  aan  hebben  gegeven  te  willen  gaan  huren  komt  dit  naar  voren.  De  meest   voorkomende  reden  die  men  aangeeft  is  dat  de  wachttijd  voor  een  huurwoning  te  lang  is.       In   de   Woonmonitor   2014   wordt   geconcludeerd   dat   er   geen   lange   wachttijden   zijn   voor   woningzoekenden   binnen   de   huursector   (corporatiewoningen)   in   de   Achterhoek.   Dat   is   een   ander   signaal  dan  in  de  enquête  door  jongeren  wordt  afgegeven.  Dit  zou  kunnen  duiden  op  verschillen  in   verwachtingen   en/of   ervaringen   met   de   termijn   van   het   vinden   van   een   woning.   Een   verschil   in   verwachtingen  kan  liggen  aan  de  informatievoorzieningen  en  beeldvorming.  Is  men  bijvoorbeeld  op   de  hoogte  van  het  belang  van  tijdig  inschrijven  bij  een  corporatie?  Inschrijftijd  kan  een  rol  spelen  bij   de  kans  in  aanmerking  te  komen  voor  een  sociale  huurwoning.  Er  zou  nog  nader  onderzoek  gedaan   kunnen   worden   naar   voorvallen   waarbij   de   wachttijd   ook   echt   als   te   lang   ervaren   is.   Er   zit   immers   een  verschil  in  ervaring  en  verwachting.  Er  zou  specifiek  gekeken  moeten  worden  wat  de  oorzaak  is   van  deze  ervaring.       De   woningmarktcijfers   uit   2014   geven   aan   dat   het   aantal   transacties   in   de   twee-­‐onder-­‐een-­‐ kapwoningen   en   hoekwoningen   weer   toegenomen   is   in   2014.   Ook   binnen   de   koopsector   is   beeldvorming   belangrijk.   De   Achterhoekse   gemiddelde   woningprijs   ligt   lager   dan   de   Gelderse   en   landelijke   gemiddelden.   Maar   de   vraag   is   of   het   voldoende   inzichtelijk   is   wat   je   voor   welke   prijs   kunt   krijgen,   op   welke   termijn   en   via   welke   manieren.   In   informatievoorziening   specifiek   gericht   op   het   aanbod   voor   jongeren   binnen   de   Achterhoek   en   inclusief   een   prijsvergelijking   met   andere   regio’s   zouden  hierbij  kansen  kunnen  bieden.       Tevens  wordt  door  toekomstige  kopers  aangegeven  dat  financiële  onzekerheid  een  belemmering  kan   zijn   bij   het   vinden   van   een   woning.   Is   er   wel   voldoende   informatie   op   de   goede   plek   beschikbaar   om   jongeren   hier   inzicht   in   te   geven?   Het   is   van   belang   om   de   mogelijkheden   betreft   financiering   duidelijk  te  communiceren  zodat  jongeren  hun  vraag  en  wensen  hierop  af  kunnen  stemmen.    

 

 

 

25  

Aanbevelingen  -­‐  Nú  actie  &  samenwerking  nodig!    

In  onze  aanbevelingen  zetten  we  in  op  drie  speerpunten  gerelateerd  aan  de  conclusies  in  het  vorige   hoofdstuk.       Het  grote  aantal  reacties  op  de  enquête  en  de  concrete  uitkomsten  bieden  nú  mogelijkheden   om  aan   de  slag  te  gaan  om  jongeren  in  de  regio  Achterhoek  vast  te  houden  of  wellicht  terug  te  laten  komen!   In   relatie   tot   de   bevolkingsdaling   en   het   afnemende   aantal   netto   toe   te   voegen   woningen   in   de   Achterhoek  is  het  van  belang  om  keuzes  ten  aanzien  van  waar  en  hoe  er  gewoond  wordt  goed  af  te   wegen.   Nu   het   bekend   is   dat   er   vanuit   jongeren   een   grote   belangstelling   is   voor   het   wonen   in   de   Achterhoek,   moet   dit   meegenomen   worden   bij   het   maken   van   deze   keuzes.   Wanneer   we   het   wonen   in   de   Achterhoek   nog   beter   faciliteren,   aantrekkelijker   én   beter   zichtbaar   maken,   kunnen   jongeren   bijdragen  aan  behoud  van  een  vitale  regio  voor  nu  en  in  de  toekomst!     1. Samen  experimenteren  met  concrete  projecten   Vanuit   Jong   Wonen   willen   wij   ons   graag   inzetten   en   samenwerken   met   andere   jongeren,   gemeenten,  corporaties  en  makelaars.  Dat  kan  door  samen  een  aantal  (kleine)  concrete  en   haalbare  projecten  te  realiseren  die  op  een  positieve  manier  laten  zien  dat  het  voor  jongeren   mogelijk   is   om   zich   in   de   Achterhoek   te   huisvesten.   Bovendien   is   het   van   belang   ook   naar   ander  partijen  zoals  werkgevers  te  kijken,  zij  kunnen  bijvoorbeeld  een  bijdrage  leveren  door   combinaties  van  werken  en  wonen  te  faciliteren.  De  concrete  projecten  kunnen  plaatsvinden   in  het  kader  van  het  werken  aan  beeldvorming  en  de  afstemming  van  woonvraag  en  -­‐aanbod   in  de  Achterhoek  (hieronder  nader  toegelicht).     2. Werken  aan  beeldvorming!     We   bevelen   aan   een   communicatieplan   te   ontwikkelen   om   jongeren   inzicht   te   geven   in   de   mogelijkheden  van  wonen  in  de  Achterhoek.  Daarbij  gaat  het  om  mogelijkheden  in  de  huur-­‐   én  koopsector.  Een  aantal  mogelijke  projecten  in  het  kader  van  de  beeldvorming  zou  kunnen   zijn:   • Een  website  met  al  het  Achterhoekse  woonaanbod  (huur  én  koop)  speciaal  gericht  op  de   woonvoorkeuren  van  jongeren.  Eventueel  inclusief  financieringsmogelijkheden.     • Campagnes/voorlichting   op   onderwijsinstellingen   in   de   Achterhoek   (en   eventueel   daarbuiten)   waarbij   scholieren/studenten   al   vroegtijdig   kunnen   zien   wat   de   mogelijkheden   zijn   wat   betreft   huisvesting   in   de   Achterhoek   en   hier   op   kunnen   anticiperen.  Bijvoorbeeld  door  inschrijving  bij  Thuis  in  de  Achterhoek.     • ‘Koffie-­‐afspraken’   tussen   jongeren   en   bestuurders   (van   overheden,   corporaties,   makelaarsorganisaties),   met   als   doel   kennisnemen   van   elkaars   wensen   en   mogelijkheden.     • Een   jongerenmakelaar   (of   makelpunt)   die   goed   op   de   hoogte   is   van   het   aanbod   in   de   Achterhoek   voor   jongeren,   waar   hun   voorkeuren   liggen   en   op   welke   manieren   je   aan   een  woning  kunt  komen.  Dit  kan  op  huur  en  op  koop  gericht  zijn.   • Een   campagne   met   speciale   aandacht   voor   financieringsmogelijkheden   binnen   de   Achterhoek   voor   jongeren.   Denk   hierbij   aan   een   heldere   informatievoorziening   over   hypotheken,   startersleningen   in   de   Achterhoek,   restschuldfinanciering,   mogelijkheden   binnen   de   huursector   bij   wel   of   geen   vast   contract   en   informatie   over   toewijzing   van   huurwoningen  etc.        

 

26  

3. Stem  aan  woonvraag  en  -­‐aanbod  voor  jongeren  regionaal  af   Naast   werken   aan   de   beeldvorming   bevelen   we   ook   aan   nog   eens   goed   te   kijken   naar   de   afstemming  van  woonvraag  en  -­‐aanbod  voor  jongeren.  Een  aantal  mogelijke  projecten  in  dit   kader  kunnen  zijn:   • Het   realiseren   van   een   pilot   woonproject   binnen   de   goedkopere   huursector   voor   een   relatief   korte   termijn.   Uit   de   resultaten   van   de   enquête   lijkt   hier   vooral   ook   vraag   te   liggen.   Gedacht   zou   kunnen   worden   aan   tijdelijke   (her)bestemming   van   leegstaande   (winkel/bedrijfs-­‐)   panden   naar   (onzelfstandige 11 )   huureenheden.   Je   ziet   dit   ook   op   andere   plekken   in   Nederland   waar   winkelpanden   of   kantoorruimtes   tijdelijk   geschikt   worden  gemaakt  voor  jongeren  om  in  te  wonen.  Per  periode  kan  dan  gekeken  worden   of   er   nog   voldoende   vraag   is   naar   deze   woonbestemming   of   dat   dit   veranderd   kan   worden   in   een   andere   bestemming.   Dit   biedt   tevens   kansen   voor   (toekomstig)   leegstaande  panden  in  het  centrum  van  een  kern.   • Het   realiseren   van   een   pilot   woonproject   (huur   óf   koop)   door   in   gesprek   te   gaan   met   jongeren   in   een   bepaalde   kern   (bijvoorbeeld   in   Zieuwent   of   Lichtenvoorde   waar   deze   behoefte   is)   om   hun   specifieke   vraag   scherp   te   krijgen   en   samen   met   aanbieders   te   kijken   of   we   dit   op   korte   termijn   kunnen   realiseren.   Dit   kan   in   samenwerking   met   bijvoorbeeld  een  jongerenmakelaar  (zie  punt  beeldvorming).   • Kijken   naar   de   afstemming   van   (vooral   corporatie-­‐)   huurwoningen   op   de   concrete   woonbehoefte  van  jongeren  per  locatie.  Er  zou  nader  onderzocht  moeten  wat  er  in  de   huidige   voorraad   per   kern   aangepast   zou   moeten   worden   om   het   aanbod   of   positionering  beter  af  te  stemmen  op  de  woonwensen  van  jongeren.   • Maak  duidelijke  keuzes  en  communiceer  deze  ook.  Regionaal  kan  gekeken  worden  naar   de   specifieke   vraag   (huur   en   koop)   naar   type,   prijs   en   locatie   van   huisvesting   voor   jongeren.   Door   het   aanbod   zo   goed   mogelijk   regionaal   af   te   stemmen   kunnen   gemeenten   elkaar   helpen   om   de   woningmarkt   voor   de   hele   Achterhoek   op   peil   te   houden.   Hierin   moeten   keuzes   gemaakt   worden.   Niet   overal   zullen   dezelfde   mogelijkheden   zijn.   Het   is   van   belang   deze   helder   te   communiceren,   zodat   er   geen   verwarring  bestaat  over  mogelijkheden  per  kern.        

                                                                                                                  11

 Voorbeelden  van  onzelfstandige  woningen  zijn;  kamers  in  studentenhuizen,  hospitakamers  (kamer  in  huis  van  hoofdbewoner)  (Bron:   http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/huurwoning/vraag-­‐en-­‐antwoord/wat-­‐is-­‐een-­‐zelfstandige-­‐woning-­‐en-­‐wat-­‐is-­‐een-­‐onzelfstandige-­‐ woning.html)  

 

27