RESOURCE. Alle beelden verzamelen! p.16. Kunst naar de campus. Doek valt voor de Waiboerhoeve. Oil companies clean up after themselves

Doek valt voor de Waiboerhoeve

Oil companies clean up after themselves

Chinees uit de achterbak of pannenkoeken op Droef?

Melkveeonderzoek gaat naar Dairy Campus in Leeuwarden. | p.7 |

But governments have to keep a close eye on shipping companies. | p.9 |

Een serie over goedkope maaltijden. | p.26 |

RESOURCE Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR

nr. 19 – 17 mei 2010 – 4e jaargang

Kunst naar de campus

Alle beelden verzamelen! p.16

2 >>

liefdewerk

>> THEODOOR + KEVERS Theodoor Heijerman, wetenschappelijk medewerker Biosystematiek

‘En ze zijn nog hartstikke mooi ook’ Er zijn plekken waar de biodiversiteit onvoorstelbaar groot is. Zoals op zolder bij keverman Theodoor Heijerman. Een slordige vijftigduizend kevers heeft-ie. Netjes opgeprikt en stijf in het gelid. Snuitkevers zijn de specialiteit van het huis. Omdat ze zo divers en mooi zijn, verklaart Heijerman zijn liefde. Alleen ons land kent al zeshonderd soorten. Met een hotspot in de Tarthorst RK / Foto: Guy Ackermans in Wageningen.

‘AND THEY ARE SO BEAUTIFUL TOO’ There are still places which boast an incredibly large biodiversity. Like ‘beetle man’ Theodoor Heijerman’s attic, for example, which houses give-or-take fifty thousand beetles, all pinned in orderly ranks. Weevils are his speciality. Because they are so diverse and so beautiful, says Heijerman, researcher with the Biosystematics group, by way of explanation for his passion. There are six hundred species in the Netherlands alone. And the Tarthorst in Wageningen is one of the hotspots.

RESOURCE — 17 mei 2010 1 april

COVER ROOS: ROB LOGISTER EN MARIE RAEMAKERS, FOTO: GUY ACKERMANS

>>INHOUD nr. 19 – 4e jaargang

6 & 22

>> 5

>>

TAALFOUTEN IN VELP Een sticker op je werkstuk betekent herschrijven.

INTENSIEVE VEEHOUDERIJ Vijfentwintig Wageningse hoogleraren tekenden de petitie. Tot onbegrip van de veehouderijkenners.

>>

12

STRATEGISCHE PLANNEN Gaat landgoed Larenstein in de verkoop en wordt Engels de voertaal?

VRIJ 2 Liefdewerk kevers EN VERDER 4 Nieuws & opinie 9 Wetenschap 11 Colofon 12 Strategie 16 Kunst op de campus 22 MI: Intensieve veehouderij 24 Student 29 Puzzel, mededelingen, agenda 30 Go/no go 32 Typical dutch elections

Op 5 mei zouden we onze Nijmeegse vrienden treffen op het bevrijdingsfestival. We waren niet de enigen. Het duurde drie kwartier om van de parkeerplek het centrum te bereiken. Bij het standje van Mensen in Nood zagen we één bezoeker. De man werd door vier vrijwilligers geholpen. Bij de hamburgertent stonden twintig mensen, tegenover één verkoper. We wilden naar de podia van Kabaal am Gemaal. Die worden verzorgd door een club vrijwilligers, waaronder veel Wageningse studenten. Maar er was weinig kabaal bij het gemaal. Het was er stil omdat het defilé was begonnen. Voor de veteranen stond een rij van vijf mensen dik. Een onneembare vesting voor ons – met kinderwagen. Die vrienden hebben we uiteindelijk pas thuis gezien. Want toen de sms’jes eindelijk doorkwamen, bleek dat zij bij de Aula waren ingesloten door het defilé. Pas bij de beslissing om eerder naar huis te gaan, ontstond enig idee van vrijheid. Gaby van Caulil

FREE AT LAST

The full story? resource.wur.nl/en

That was what Gaby thought when he and his wife decided to beat a retreat from the Freedom Festival in Wageningen. They had eventually

conquered a parking place but it had been a losing battle trying to meet up with friends who were beleaguered at the aula, hemmed in by the

procession. As for trying to see the procession – the crowd was impregnable with a push chair. Only the charity tents provided a safe haven.

17 mei 2010 — RESOURCE

4 >> nieuws ANALYSE

PAST AALT WEL IN ATLAS?

Past een verhuizing van het bestuurscentrum in een alomvattend plan, een grand design? Bepaald niet, zegt woordvoerder Simon Vink. Eigenlijk wil de raad van bestuur nog jaren gebruik maken van het huidige gebouw aan de Costerweg. ‘Verhuizing van het bestuurscentrum zit niet in ons huisvestingsplan tot 2020’, zegt Vink. Maar door de scherpere brandveiligheidseisen worden de verbouwkosten van dit pand zo hoog, waarschijnlijk miljoenen, dat het bestuur momenteel alternatieven uitwerkt. SCENARIO’S Vorig jaar heeft de raad van bestuur nog de voorkeur uitgesproken om in het centrum van Wageningen te blijven. Dat is niet alleen goed voor de verhoudingen en verbinding met de stad en het gemeentebestuur, zegt Vink, maar ook voor het beeld bij de organisatieonderdelen buiten Wageningen. Daarom laat het bestuur nu ook scenario’s uitwerken waarin bestuur en concernstaf nog vijf of vijftien jaar in het huidige gebouw blijven. Die scenario’s worden nu naast alternatieven gelegd. Of het Atlas-gebouw van de Environmental Sciences Group (ESG)

FOTO: GUY ACKERMANS

Het Bestuurscentrum van Wageningen UR aan de Costerweg moet een dure renovatie ondergaan. Is dat wel de moeite? De raad van bestuur laat momenteel onderzoeken of het niet beter is uit te wijken naar de campus, bijvoorbeeld naar Atlas, dat volgens berekeningen deels leeg zou staan.

Het is onduidelijk hoeveel ruimte leegstaat in Atlas

dan als beste optie naar voren komt, is twijfelachtig. ESG heeft dertig procent ruimte ‘over’, stelt de directie. Die heeft de bezettingsgraad in haar drie gebouwen laten uitrekenen. ESG-chef Kees Slingerland wil dat al zijn medewerkers gaan flexwerken en flexibele werkplekken krijgen, zodat de werkplekken in het gebouw altijd bezet zijn. Deze aanpak leidt tot denkbeeldige leegstand, die Slingerland graag wil verhuren aan derden. REKENSOMMEN Enkele jaren geleden bood hij duizend vierkante meter Atlas aan voor onderwijslokalen, om de groeiende stroom studenten op te

AALT IN ATLAS?


RESOURCE — 17 mei 2010

The Executive board is pondering whether it is worth renovating the Wageningen UR head office on the Costerweg to meet new fire safety requirements. Meanwhile ESG head Kees Slingerland is keen to get his staff into shared worksta-

vangen. Uiteindelijk bleek dat aanbod niet hard te maken. Er werd vijfhonderd vierkante meter aan onderwijsruimten gerealiseerd. Vorig jaar wilde Slingerland het gebouw zelfs ‘teruggeven’ aan de raad van bestuur. Volgens zijn rekensommen had hij genoeg ruimte in Gaia en Lumen. Slingerland bood Atlas min of meer aan voor de universitaire voedingsonderzoekers van AFSG. Die vergaande optie ging niet door. Op dit moment is een hoekje in Atlas gereserveerd voor de komst van het Isric, maar leerstoelgroepen in dit gebouw klagen juist over te weinig in plaats van te veel ruimte. Toch bestaat de flexwerkruimte

van dertig procent uit de rekensommen nog steeds. Slingerland biedt nu ruimte aan voor de 160 medewerkers van de concernstaf. Of deze ruimte werkelijk is te realiseren, wordt nu onderzocht. ‘Atlas heeft veel labruimten’, zegt Vink. ‘Die kun je niet zomaar omzetten naar kantoor- of onderwijsruimte.’ Ook hier spelen dus verbouwkosten. Er worden meer varianten voor de huisvesting van bestuur en concernstaf onderzocht. Nieuwbouw lijkt onwaarschijnlijk, omdat de raad van bestuur daar geen geld voor heeft. Een vooropgezet plan ligt er niet; het is vooral puzzelen Albert Sikkema en herschikken.

tions and rent the space saved to the board. It may not be enough though. The search for a solution continues.

against bad spelling and grammar: stickers on assignments that are ‘below standard’. An assignment returned with a sticker on it must be rewritten. Similar stickers have worked well at the Free University in Amsterdam.

WOTCH OUT FOR STICKERS Lecturers in Velp have come up with a new weapon in the fight

nieuws << 5

VHL VELP BINDT STRIJD AAN MET TAALFAUTEN ð 6WLFNHURSZHUNVWXNEHWHNHQW herschrijven.

Velpse docenten hebben een nieuw wapen tegen slechte spelling. Vanaf volgende week mogen zij een stickertje plakken op verslagen vol fouten. De sticker bevat een bondige tekst: ‘Dit is onder de taalmaat’.

Wie de melding krijgt moet zijn werk overdoen. Hogeschool VHL Velp hoopt hiermee studenten aan te sporen zorgvuldiger te schrijven. Origineel is het idee niet. De Vrije Universiteit gebruikt al enige tijd een soortgelijke ‘Dit kan niet door de taalbeugel’. Communicatiedocent Hans Hoenjet vertelt: ‘In Amsterdam zijn ze erg enthousiast. Hoewel er geen onderzoek is

gedaan, denkt men dat de sticker een positief effect heeft op verslagen en dergelijke.’ VHL-docenten mogen zelf bepalen wanneer ze de sticker gebruiken. ‘De irritatiegrens is het criterium’, vertelt Wim Simons. Wat hem betreft zijn ook dyslectici niet uitgesloten van de waarschuwing. ‘Veel fouten zijn gemakkelijk te voorkomen, voor mensen met

dyslexie is dat misschien meer werk, maar het werkveld verwacht ook van hen zorgvuldigheid.’ De komende weken doen enkele opleidingen in Velp met de proef mee. Deelnemende docenten moeten het voorlopig doen met één velletje van tien stickers. ‘Maar’, vertelt Simons, ‘ze zijn gedrukt in de interne drukkerij. Indien nodig kunnen we altijd bijdrukken.’ SvG

kort >> VERKIEZINGEN

Kieswijzer over hoger onderwijs De Studentenkieswijzer helpt studenten om hun stem te bepalen voor de Tweede Kamerverkiezingen. De kieswijzer bevat achttien stellingen over onder meer de studiebeurs en de onderwijskwaliteit. Het is een initiatief van de Landelijke Kamer van Verenigingen en de studentenorganisaties LSVb en ISO. De kieswijzer is sinds 10 mei te vinden op AB www.studentenkieswijzer.nl.

>> WILDLIFE

VHL beschermt jachtluipaard De opleiding Diermanagement van VHL heeft een overeenkomst gesloten met het Cheetah Conservation Fund (CCF) in Namibië. De organisatie beheert onder meer een natuurgebied waarin de snelste kat ter wereld voorkomt. Jaarlijks mogen er vier studenten Wildlife Management stage lopen. In ruil daarvoor steunt de hoge-

ARBORETUM Wageningen no longer uses its botanical garden, the Arboretum, for scientific research, says a recent newspaper report. A mistake, says Joop Schaminée. Joop’s suggestion: make use of this unique collection of trees in research for a biobased economy.

school het CCF met duizend euro per maand. ‘Het is erg moeilijk om in het buitenland stageplaatsen te vinden op het gebied van wildlife. Dat zijn erg kostbare plekken’, aldus opleidingsdirecteur Hans Hardus. AB

>> AFSG

Bino terug op oude nest Raoul Bino wordt de nieuwe directeur van AFSG. Hij volgt in juni Peter van den Elzen op, die per 1 januari 2010 vertrok. Bino was van 2005 tot 2009 algemeen directeur van de Plant Sciences Group. In september vorig jaar vertrok hij naar de TU Delft, waar hij decaan werd van de faculteit TechHW nische Natuurwetenschappen.

>> VOEDSELLABORATORIA

Rikilt en nVWA blijven zelfstandig De fusie tussen het Rikilt en de nieuwe Voedsel- en WarenAutoriteit (nVWA) gaat niet door. Wel verhuizen de voedsellaboratoria van de nVWA naar Wageningen en gaan de twee instituten nauw samenwerken. Dit heeft Gerda Verburg, demissionair minister van LNV, besloten. Volgens Rikiltdirecteur Robert van Gorcum is van een volledige fusie afgezien omdat centralisatie van de werkzaamheden in Wageningen prioriteit had. Dat zou worden vertraagd door een fusieproces HW

in brief VHL CHEETAH INTERNSHIPS >> VHL has signed an agreement with the Cheetah Conservation Fund (CCF) in Namibia: five Animal Management students will do internships. RIKILT MERGER OFF >> RIKILT and the Food and Consumer Product Safety Authority (VWA) will not merge .

SCHAMINÉE << Arboretum ‘Wageningen Universiteit en Research Centrum heeft vorig jaar de tropische kas gesloten en doet niets meer aan wetenschappelijk beheer van twee arboreta’, stond onlangs te lezen in een beschouwing in de Volkskrant over de toekomst van botanische tuinen in ons land. Te hoge onderhoudskosten en financieel gewin door de verkoop van grond roept de ene groep. Ongekende kansen voor fundamenteel en toegepast onderzoek en verkwanseling van belangrijk universitair erfgoed horen we van de andere kant. Ik geloof dat ik deze discussie helemaal niet wil voeren. Het Arboretum hoort bij Wageningen Universiteit zoals een houten lepel in een strooppot. Het is als praten over het afschaffen van ontwikkelingssamenwerking. Natuurlijk moeten wij geld voor de Derde Wereld beschikbaar stellen, maar dat neemt niet weg dat over de invulling daarvan wel gesproken moet worden. Dat geldt ook voor de zorgplicht van wetenschappelijke instellingen voor het behoud en beheer van de collecties in botanische tuinen. Niet of, maar hoe is de vraag. Op zaterdagochtend staat op de voorpagina van genoemde krant vrijwel wekelijks een grote advertentie waarin Wageningen UR laat zien anders te zijn dan andere universiteiten en voorop te lopen in het onderzoek for quality of life. Met spanning wacht ik een volgende advertentie af waarin wordt gesteld dat de bijzondere bomenverzameling van het Wageningse Arboretum unieke mogelijkheden biedt voor celbiologisch onderzoek als bouwsteen voor een biobased economy. Het is het resultaat van een studie door een werkgroep die een inventarisatie heeft verricht naar kansen voor vernieuwend onderzoek en onderwijs in de Wageningse tuinen. Welke bestuurder pakt deze handschoen op? De bal ligt op de stip. Joop Schaminée


6 >> nieuws

FIETSPAD VERBINDT CAMPUS MET NOORD-WEST

Studenten van sterflat de Dijkgraaf en medewerkers uit Noord-West hoeven op weg naar de campus niet langer om te fietsen via de drukke Nijenoordallee. Een nieuw fietspad ontsluit de campus aan de westkant. Het pad werd begin vorige week opgeleverd. Fietsers (en wandelaars) hebben daarmee de primeur. Over niet al te lange tijd volgt de bus. Momenteel werkt de provincie aan het bestemmingsplan voor een nieuwe HOV-lijn (hoogwaardig openbaar vervoer) over de campus. De vrije busbaan gaat van oost (Mansholtlaan) naar west (Dijkgraaf) en komt aan de noordkant te liggen van de bestaande wegen Het Goor en Akkermaalsbos. Aan de oostkant maakt de busbaan onderdeel uit van een nieuwe aansluiting van de campus op de Mansholtlaan. GEMEENTERAAD De ontsluiting van de campus op de Mansholtlaan maakt onderdeel uit van het nieuwe bestemmingsplan Wageningen Campus. In dit plan worden alle voorziene ontwikkelingen op de campus planologisch mogelijk gemaakt. Eind deze maand beslist de Wageningse gemeenteraad over het plan. Een aantal ontwikkelingen uit het plan is al in gang gezet. Aan de westkant van de campus wordt op dit moment druk gebouwd aan het



TOTO: GUY ACKERMANS

ð 1LHXZEHVWHPPLQJVSODQPDDNW bouwprojecten mogelijk. ð 9ULMHEXVEDDQRYHU:DJHQLQJVH campus.

Het nieuwe fietspad tussen de Dijkgraaf en de campus. Op de achtergrond het Rikilt.

nieuwe onderkomen van Zodiac. De Banaan (voorheen Plant) wordt omgebouwd tot kantoor- en labruimte voor Zodiac. Op de vlakte naast Atrium vindt nieuwbouw plaats voor de dierverblijven, die nu nog aan de Marijkeweg zijn gevestigd.

Die barakken verdwijnen. FB komt een eindje verderop in een nieuw pand naast het Wisselgebouw aan het Akkermaalsbos. Op die plek zijn nu nog tennisbanen. Het is de bedoeling dat in de toekomst ook ICT (Computechnion, De Dreijen) naar dit nieuwe pand verkast.

ORION Tussen Forum en Atlas start nog dit jaar de bouw van het tweede onderwijspand Orion. Dit najaar wordt bovendien begonnen met nieuwbouw voor het Facilitair Bedrijf, dat nu nog grotendeels is ondergebracht in de barakken op de hoek Bornsesteeg/Akkermaalsbos.

WINDHOEKEN De nieuwe westelijke fietsroute maakt de campus voortaan uit alle windhoeken bereikbaar voor langzaam verkeer. Veruit de meeste fietsers gebruiken de zuidelijke aanrijroute over de Bornsesteeg. Over diezelfde weg is de campus ook toegankelijk van de noord-

NEW CYCLE PATH

neighbourhood. There are more plans in the pipeline to improve campus access: a bus route, a second junction on the Mansholtlaan and an extended cycle path between the campus and the Leeuwenborch. The new transport links will serve numerous new buildings

Cyclists approaching the Wageningen campus from the west no longer have to brave the busy Nijenoordallee. They can use the peaceful new cycle path that was opened last week and links the campus with the Noord-West

kant (Bennekom/Ede). Fietsers uit de oostelijke richting (Bennekom) gebruiken de Droevendaalsesteeg, de hoofdtoegang voor auto’s naar de campus. Aanvullend op deze fietsroutes zit er nog een verbinding in het vat tussen de campus en de Leeuwenborch. Die extra zuidelijke ontsluiting wordt geopperd in het nieuwe bestemmingsplan Wageningen Campus. In feite gaat het hier om het doortrekken van het bestaande paadje tussen de Nijenoordallee en de Bongerd naar de campus, ter hoogte van het toekomstige Roelof Kleis Orion.

that are in the development plan for the campus to be decided on by the city council this month. Some projects are already underway, such as the conversion of the ‘Banana’ building for use by Zodiac. Others will start soon, such as the construction of the new teaching block Orion.

nieuws << 7

‘HET IS ALLEMAAL HEEL TOEVALLIG, MAAR ZO MOEST HET LOPEN.’

ILLUSTRATIE: KITO

Wie? Raoul Bino Wat? Keert terug naar Wageningen Waar? Per 1 juli directeur AFSG Waarom? Kon in Delft als decaan Technische natuurwetenschappen slecht aarden

Waarom bent u zo snel uit Delft vertrokken? ‘Daar wil ik niet te veel over zeggen, dat zou niet kies zijn. Speculaties dat het niet zou boteren tussen mij en de vorige decaan zijn onzin. Hij heeft me op alle manieren bijgestaan. Mijn hart ligt echter in Wageningen. Vergeleken bij andere universiteiten loopt Wageningen voorop in goede bedrijfsvoering. Ik ben daarnaast geïnteresseerd in organisaties met contractresearch. Het geeft me veel energie om met internationale klanten om te gaan en zo je onderzoek te valoriseren.’ Uw kandidatuur voor deze functie kwam erg laat, waarom? ‘Ik had net voor mezelf besloten dat Delft niet was wat het zou moeten zijn. Toevallig sprak ik daar op het juiste moment over met Martin Kropff en Aalt Dijkhuizen. Binnen twee of drie dagen had ik een gesprek gehad met zowel de sollicitatiecommissie als de ondernemingsraad en kreeg ik de functie aangeboden.’ U had toch net uw huis verkocht? ‘Nee, op de valreep ging de verkoop niet door omdat de koper zich drie dagen na het ondertekenen van het koopcontract alsnog bedacht. Ik ben daar erg blij om. Het is allemaal echt heel toevallig, maar zo moest het lopen.’ HW

BINO WELCOMED BACK

20 MILLION FOR DAIRY CAMPUS

Raoul Bino was head of Plant until a year ago. And now he is to head the AFSG. In between he has been at Delft but he wasn’t happy. Luckily he was just in time to apply for the AFSG job. And the sale of his house had fallen though. So it’s a real homecoming.

Friesland province, Leeuwarden council and Wageningen UR have agreed on the creation of a Dairy Campus in Leeuwarden, and will invest 20 million euros in the focal point for dairy research and education. Several other diary research farms under Wageningen UR will be phased out.

TWINTIG MILJOEN VOOR DAIRY CAMPUS ð :DLERHUKRHYHZRUGWDIJHVWRWHQ ð 2RNDQGHUHSURHIEHGULMYHQYHUOLH]HQKXQIXQFWLH

De provincie Friesland, de gemeente Leeuwarden en Wageningen UR hebben ingestemd met de ontwikkeling van Dairy Campus in Leeuwarden. Daarmee komt een kleine twintig miljoen euro beschikbaar voor versterking van het melkveehouderijonderzoek, -onderwijs en praktijktrainingen. Wageningen UR stoot de Waiboerhoeve te Lelystad op termijn af als onderzoeksbedrijf. Dat meldt Paul Vriesekoop, manager van Wageningen UR Livestock Research. De provincie Friesland, gemeente Leeuwarden, Wageningen UR en Aeres Groep, dat mbo- en hbo-opleidingen verzorgt in het groene onderwijs, hebben overeenstemming bereikt over het investeringsbudget in Dairy Campus. Het bedrag van twintig miljoen is nodig voor nieuwe gebouwen, een innovatie- en een educatieprogramma. Livestock Research trekt het innovatieprogramma; Van Hall Larenstein neemt in samenwerking met de Aeres Groep het educatieprogramma onder zijn hoede. De faciliteiten van praktijkcentrum Nij Bosma Zathe worden uitgebouwd tot onderzoeksboerderij Nij Waiboerhoeve. Vanwege de concentratie van het melkveehouderijonderzoek in Leeuwarden stoot Wageningen UR de Waiboerhoeve in Lelystad af als onderzoeksbedrijf. KENNISCENTRUM De proefboerderij voor de melkveehouderij in Zegveld van Wageningen UR wordt mogelijk omgebouwd tot regionaal kenniscentrum voor het Groene Hart. Daarmee gaat de functie als onderzoeksboerderij voor de melkveehouderij verloren. De provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland, landbouworganisatie LTO en de waterschappen hebben ingestemd om een innovatieprogramma voor het veenweidegebied te ontwikkelen. Daarin is ook een rol weggelegd voor een regionaal proefbedrijf. De regionale financiers krijgen tot eind dit jaar om het innovatieprogramma verder uit te werken. Dan volgt een definitief besluit over de toekomst van Zegveld. Het melkveehouderij-proefbedrijf in Aver Heino wordt zeker afgestoten. Wageningen UR, provincies Gelderland en Overijssel zijn samen met landschapsbeheerders bezig een regionaal programma genaamd Rurale Vallei op te stellen. Daarin zijn verschillende projecten op het raakvlak van landbouw, natuur en milieu opgenomen in verschillende plekken in de regio. Een proefbedrijf op één locatie past niet in de plannen. Voorts doet Wageningen UR de melkveepraktijkcentra in Raalte en Cranendonck van de hand. En ook het praktijkcentrum voor de pluimveehouderij, het Spelderholt in Lelystad, wordt afgestoten. Maar de toekomstige situatie is hier nog niet duidelijk. ‘We handhaven de huidige situatie niet’, zegt Vriesekoop, ‘maar we bespreken nog of we het onderzoek onderbrengen bij boeren of bij andere instellingen.’ Albert Sikkema


8 >> sport

ELSKE GEEFT ALLES OP DE ALPE D’HUEZ Eigenlijk wilde Elske de Haas deze zomer naar Parijs fietsen om een vriendin op te zoeken. Na een krantenbericht over het beklimmen van de Franse Alpe d’Huez voor de kankerbestrijding, verlegde de Wageningse kippenonderzoekster haar koers. Op 3 juni probeert ze de berg drie keer te bedwingen.

gaat naar een onderzoeksfonds van KWF kankerbestrijding. Bij de vierde editie van Alpe d’Huzes in 2009, brachten 1300 deelnemers bijna zes miljoen euro bijeen, bijna vijfduizend euro per persoon. Om de berg te bedwingen is De Haas sinds de herfst aan het trai-

eromheen.’ Kanker is namelijk vaak een proces van een paar jaar, legt ze uit. ALPE D’HUZES Als voorbeelden waar geld voor nodig is, noemt ze: lotgenotencontact, je psychisch leren wapenen tegen vermoeidheid en lichamelijke inspanning om in conditie te blijven. Om onderzoek te ondersteunen dat het leven met kanker kan verbeteren, laten fietsers zich bij de actie Alpe d’Huzes sponsoren om zo vaak mogelijk boven te komen – zes keer is het streven. Het geld dat ze hiermee inzamelen,

‘De Grebbeberg is inmiddels een vriend geworden’ nen. Drie keer per week spinnen in de Bongerd en in het weekend wat langere tochten fietsen. ‘De Grebbeberg is inmiddels een vriend geworden.’ Na haar werk fietst ze vaak via een omweg naar huis, en iedere ochtend en avond doet ze nog een half uurtje oefeningen voor de buik- en bovenbeenspieren, voor de algehele stevigheid.

FOTO GUY ACKERMANS

De Alpe d’Huez in de Franse Alpen heeft een haast magische klank in Nederland. Op de berg met de eenentwintig haarspeldbochten veroverden acht Nederlanders in de Tour de France ooit de dagzege.

Voor Elske de Haas, promovenda bij de leerstoelgroep Adaptatiefysiologie, is deze historie bijzaak. Zij wil omhoog om geld in te zamelen voor onderzoek naar revalidatie van kankerpatiënten. Omdat nuttig onderzoek financiering verdient, omdat ze weet hoe lastig financiering soms kan zijn, en omdat ze heeft ervaren hoe belangrijk het is dat kankerpatiënten tijdens hun ziekte goed worden begeleid. Twee jaar geleden overleed haar vader aan kanker, en ook een tante en een oom heeft ze eraan verloren. ‘Psychisch is kanker een zware ziekte, voor de zieke en iedereen

Elske de Haas traint voor de beklimming van de Alpe d’Huez.



SPONSORED ALPINE CLIMB PhD student Elske de Haas is training hard; she plans to cycle up Alpe d’Huez three times on 3 June. The reason: to raise money for cancer research. She has lost family members to cancer, so she

knows from experience how important good support is.

SEMI-WILD CAT The dead cat found in the Vijlen in Limburg last month is probably only half wild, said animal ecologist Hans Jansman after the cat was

OUDE RACEFIETS Met haar conditie zit het wel goed, denkt De Haas, en een doorzetter is ze naar eigen zeggen ook. ‘Maar het gaat heel zwaar worden. Het zal vooral op mentale kracht aankomen.’ Waar een profrenner in een minuut of veertig boven is, zal De Haas gauw drie keer langer nodig hebben. Ze rijdt bovendien op de oude racefiets van haar vader, ‘al heb ik er misschien vaker op gefietst dan hij’. Veel deelnemers gaan voor zes beklimmingen, maar de promovenda vindt drie keer boven komen realistischer. Of dat ook echt lukt weet ze niet. ‘Ik zal alles geven, meer kun je niet doen.’ YdH

Wie Elske de Haas wil steunen: www.opgevenisgeenoptie.nl

dissected in Wageningen. Its 2mlong intestines are too long to be those of a true wild cat, for example. Skull and DNA measurements will provide conclusive evidence.

OIL COMPANIES CLEAN UP IMAGE North Sea oil and gas companies

wetenschap << 9

OLIEMAATSCHAPPIJ LET OP SCHOON IMAGO ð 2OLHHQJDVLQGXVWULHQHPHQ]HOIPLOLeumaatregelen op zee. ð 6FKHHSYDDUWLQGXVWULHPRHWZRUGHQ gedwongen.

Bij de olie en gaswinning op de Noordzee neemt het bedrijfsleven op eigen houtje maatregelen om het milieu te beschermen. Daarentegen heeft de scheepvaartindustrie een strenge overheid nodig. Dat verschil zit vooral in het imago dat de bedrijven te verliezen hebben Dat concludeert politicologe Judith van Leeuwen. Op 7 mei promoveerde zij bij de leerstoelgroep Milieubeleid op onderzoek naar de verdeling van autoriteit tussen overheid en bedrijfsleven in het milieubeheer op de Noordzee. Ze noemt het opvallend dat BP na het zinken van olieplatform Deep Horizon in de Golf van Mexico direct de hand in eigen boezem stak en volledige verantwoordelijkheid nam voor de vervuiling en de kosten van schoonmaken. Van Leeuwen: ‘Landen profiteren natuurlijk ook van het

winnen van olie. Overheden zouden ook kunnen meebetalen aan het opruimen.’

VISIE <<

NOORDZEE Op de Noordzee bestaat al jarenlang een goede samenwerking tussen overheden en olie- en gasindustrie, vertelt Van Leeuwen. De bedrijven nemen veel verantwoordelijkheid, stellen zelf regels op en handhaven die ook zelf. ‘Toch betekent dat geen verlies van autoriteit van de overheid. Omdat de bedrijven transparant werken, behoudt de overheid controle.’ Anders is het gesteld in de scheepvaartindustrie. Reders nemen het niet zo nauw en worden daarom steeds scherper in de gaten gehouden door overheden, zegt Van Leeuwen. Waarom beschermt de olie-industrie zelf het milieu en heeft de scheepvaart een strenge overheid nodig? ‘Oliebedrijven hebben een sterk publiek imago. Dat imago kan schade oplopen en dat heeft gevolgen voor het bedrijf. Kijk naar de schade die Shell opliep door de Brent Spar. Maar scheepvaartbedrijven zijn kleiner, onbekend bij het grote publiek en hebben geen belang bij een goed imago.’ JT

Olie tast vissenlever aan Het olielek in de Golf van Mexico spuwt per dag zo’n 800 duizend liter olie in zee. Volgens ecotoxicoloog John Schobben, hoofd van de afdeling Milieu bij Imares, is deze olieramp anders dan anderen: ‘De milieueffecten zijn deels veel minder zichtbaar.’

KAT IS MAAR EEN BEETJE WILD

FOTO HANS WOLKERS

De dode kat die eind vorige mand werd gevonden in het Limburgse Vijlen is waarschijnlijk geen echte wilde kat. Het dier lijkt een mix te zijn van een huiskat en een wilde kat. Dat concludeert Hugh Jansman, dierecoloog bij Alterra. De kat was naar Wageningen gestuurd voor sectie, om de ware identiteit te achterhalen. Het wilde neefje van onze huiskat lijkt voorzichtig zijn rentree in Nederland te maken. Drie jaar geleden werd in Zuid-Limburg een wilde kat met een zogeheten fotoval vastgelegd. ‘De uiterlijke kenmerken zijn deels typisch voor een huiskat en deels karakteristiek voor de wilde kat’, zegt Jansman. De

darmlengte, zo’n twee meter, is echter te lang voor een echte wilde kat. ‘We houden het vooralsnog op een hybride’. Over enkele weken zullen schedelmetingen en een DNAanalyse definitief uitsluitsel geven. HW

are taking their own environmental measures and collaborating with governments, says political scientist Judith van Leeuwen”, who got her PhD on 7 May with the Environmental Policy chair group. It’s a different story in the shipping industry though, which needs close monitoring by governments.

The oil leak disaster in the Gulf of Mexico is different to previous ones, says ecotoxicologist John Schobben. Its environmental impact is less visible because the oil is lighter and does not stay on the surface. It will take at least six years for sea life to recover.

De ‘wilde kat’ op de snijtafel bij Alterra.

POINT OF VIEW: THE OIL LEAK

‘Bij deze olieramp springt de drijvende olielaag het meest in het oog. Vogels die besmeurd raken met olie zijn ten dode opgeschreven. Ze verliezen hun drijf- en vliegvermogen, en hun veren isoleren niet meer. Maar de onzichtbare effecten zouden wel eens net zo ernstig kunnen zijn. De olie waar we hier mee te maken hebben, is een lichte olie. Dat wil zeggen dat er minder teer in zit, maar meer relatief goed oplosbare verbindingen zoals de beruchte PAK’s. Doordat de olie vanuit het lek op de oceaanbodem, anderhalve kilometer naar de oppervlakte stroomt, lossen die PAK’s op in het zeewater. Ze komen dan vooral in schelpdieren en vissen terecht. Doordat vissen deze stoffen omzetten, ontstaan afbraakproducten die tumoren in de vissenlever kunnen veroorzaken. ‘Ik denk dat de Amerikanen goed bezig zijn met de bestrijding. Ze zetten schermen neer voor de kust om de drijvende oliefilm uit de kwetsbare moerassen te houden. Ook proberen ze met zeepachtige middelen de olie op te lossen. Dat is goed voor de vogels, maar je verplaatst het probleem zo naar vissen en schelpdieren. De olie-emulsie die zo ontstaat, heeft grote gevolgen voor waterfilteraars, zoals mosselen en oesters. Oesterbanken zullen mogelijk worden aangetast. Een tijdelijk verbod op de vangst van schelpdieren is waarschijnlijk. Voordat het zeeleven zich weer heeft hersteld, duurt het zeker een jaar of zes. ‘Als je boren langs de kust toestaat, accepteer je als maatschappij dat het een keer mis kan gaan. Het effect van een ongeluk is in sommige kwetsbare gebieden wel erg groot. De Mississippi-delta, die nu door olie wordt bedreigd, is ecologisch een erg waardevol gebied. Als je dan vijftig tot tachtig kilometer daarvandaan gaat boren, neem je een risico. ‘Je moet je risicoanalyses goed doorrekenen. Ook mogelijke alternatieven om juist op een bepaalde plek te boren, moeten aan bod komen. Strenge regels en het naleven van die regels zijn essentieel om HW voor de kust verantwoord naar olie te zoeken.’


10 >> wetenschap

ZE KRIMPEN DE VISSEN!

AARDE WARMT EEN GRAAD TE VEEL OP Met de huidige afspraken over CO2-uitstoot koerst de aarde af op een opwarming van meer dan twee graden. Dat stelt een team wetenschappers, waaronder ESGgastmedewerker Michiel Schaeffer, in een opiniestuk eind april in het tijdschrift Nature.

Door intensieve visserij ondergaat schol evolutionaire veranderingen.

ð 'RRULQWHQVLHYHYLVVHULMZRUden schol en tong vroeger geslachtsrijp. ð 9LVJURHLWPLQGHUVQHO

door de efficiënte visserij is enorm’, stelt Mollet. ‘Om als vis de eerste vijf jaar te overleven moet je mazzel hebben: de kans hierop is slechts een procent of acht.’

De intensieve visserij op de Noordzee leidt tot evolutionaire veranderingen bij vissen. Die blijven kleiner, groeien langzamer en worden eerder geslachtsrijp. Dit stelt Fabian Mollet, visserijonderzoeker bij Imares. Op 7 mei promoveerde hij op zijn bevindingen bij hoogleraar Adriaan Rijnsdorp. Mollet bootste de visserij en de effecten op de Nederlandse tongen scholpopulaties na met complexe, door hemzelf ontwikkelde modellen. Hij bestudeerde hoe de visserij de groei beïnvloedt en de leeftijd waarop de dieren geslachtsrijp worden. ‘e vissterfte

GEVANGEN Het is door de sterke visserijselectie op grootte volgens de promovendus nadelig voor een vis om groot te zijn; die wordt heel snel gevangen. Het is veel voordeliger om klein te blijven en vroeg voort te planten. Mollet: ‘Intensieve visserij leidt tot kleinere individuen die eerder geslachtsrijp zijn.’ Om als kleine vis toch voldoende eitjes te produceren, investeren de dieren bovendien extra veel energie in het nageslacht, waardoor ze ook nog minder snel groeien. Die genetische veranderingen verlopen heel snel. Die kunnen zich binnen enkele decennia voltrekken.

FISH ARE SHRINKING!



Intensive fishing of the North Sea is creating smaller, slow-growing fish that reach sexual maturity earlier, says Fabian Mollet of Imares, who got his PhD on the subject on 7 May. Years of catching only larger fish have made it an evolution-

Volgens Mollet werkt het huidige visserijbeleid, waarbij geselecteerd wordt op grootte, de evolutie naar minder marktwaardige, kleine vissen in de hand. Hierdoor is ook de maximale vangst die mogelijk is zonder de populatie te overbevissen, uiteindelijk minder. Een lose-losesituatie. Maar er is hoop voor de kwijnende visbestanden. Volgens Mollet is visserij gedreven evolutie te voorkomen. ‘Het is nu zelfs nog mogelijk die visserij gestuurde evolutie om te keren’, denkt de promovendus. ‘Vissers moeten dan de grote vissen sparen en zich meer op vis van gemiddelde grootte richten. Het sparen van grote vissen zorgt weliswaar voor een kleinere vangst op korte termijn, maar anders is de opbrengst in de toekomst ook minder door negatieve evolutionaire effecten.’ HW

ary advantage for fish to stay small and reproduce fast. A lose-lose situation for fisheries and the fish.

Schaeffer en zijn collega’s van het Potsdam Institute for Climate Impact Research rekenden door wat de huidige beloftes wat betreft CO2-emissie in 2020 betekenen voor de opwarming van de aarde. Het gaat hier om de beloftes die na Kopenhagen zijn gedaan. Tot begin april hebben 76 landen, samen goed voor 80 procent van de globale CO2-uitstoot, hun emissiedoelstelling bekend gemaakt. Schaeffer en collega’s worden van de inhoud van die beloftes niet vrolijk. ‘Het is verbazingwekkend hoe weinig ambitieus die beloftes zijn’, schrijven ze in Nature. De goeien – Japan en Noorwegen in dit geval – niet te na gesproken. De huidige beloftes leiden volgens de onderzoekers tot een uitstoot in 2020 die tien tot twintig procent hoger ligt dan de uitstoot nu. Beperking van de opwarming tot twee graden tegen het einde van de eeuw is daarmee niet realistisch. Op basis van de huidige beloftes is de kans zelfs aanzienlijk (vijftig procent) dat de aarde in 2100 drie graden is opgewarmd. De wetenschappers pleiten daarom voor snelle en drastische stappen om de CO2-uitstoot terug te dringen. RK

ONE DEGREE TOO WARM With current CO2 agreements, we are heading for global warming of over two degrees, says a team of scientists including ESG guest researcher Michiel Schaeffer in last month’s Nature. Maybe even three degrees by 2100. Not good

<< 11

‘INTENSIEVE VEEHOUDERIJ; HOOGLERAAR BLIJF BIJ JE LEEST’ ð 2RN:DJHQLQJVHKRRJOHUDUHQ ondertekenen petitie tegen intensieve veehouderij. ð 3URIWLWHOPLVEUXLNWYLQGW bestuursvoorzitter.

VEE-INDUSTRIE Het pleidooi herinnert nadrukkelijk aan de bevindingen van de Commissie Wijffels. Al in 2001 stuurde die aan op ingrijpende veranderingen in de veehouderij. Sindsdien, aldus de hoogleraren, zijn we geconfronteerd met Qkoorts, vee-gerelateerde MRSA, ESBL en dreiging van een H5N1-pandemie. Ook zijn de effecten van de vee-industrie op de uitstoot van broeikasgassen nog duidelijker geworden. Met de aanbevelingen van Wijffels is volgens de hoogleraren niets gedaan. Integendeel, aldus het pleidooi, de sector is alleen maar intensiever en grootschaliger geworden. ‘Vlees en zuivel zijn onverantwoord goedkoop; de prijs wordt betaald door dieren, natuur en milieu – en daarmee door onszelf en

komende generaties. De vee-industrie trekt diepe sporen in ons milieu, de biodiversiteit, de wereldvoedselvoorziening, de mineralenbalans, de zoetwatervoorraden, de volksgezondheid en vooral ook in het welzijn van dieren.’ FEITEN Bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen constateert dar er geen namen onder het manifest prijken van Wageningse veehouderijhoogleraren. ‘Als hoogleraar moet je goed weten waar je echt hoogleraar in bent en over welke onderwerpen je meepraat als gewone, verontruste burger. Ik vraag me af of in dit geval de prof-titel niet door heel wat ondertekenaars wordt misbruikt. Als wetenschappers moeten we ons aan de feiten houden. Ik zou me bijvoorbeeld op gezag van mijn titels geen oordeel willen aanmeten over een medische ingreep. En ik denk ook niet dat dat in de medische wereld gepikt zou worden.’ RN Zie ook: MI p.22

FOTO: INAGESELECT

Ruim tweehonderd hoogleraren uit uiteenlopende disciplines doen een beroep op de politiek om de intensieve veehouderij ingrijpend te saneren. Bij de ondertekenaars ook vijfentwintig Wageningse hoogleraren. Zij onderschrijven het ‘Pleidooi voor een Duurzame Veehouderij – einde aan de georganiseerde onverantwoordelijkheid’. Dat is opgesteld op initiatief van Roos Vonk, hoogleraar psychologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en oud-voorzitter van Wakker Dier. ‘Wij, wetenschappers uit uiteenlopende disciplines’, schrijven de hoogleraren op de site duurzameveeteelt.nl, ‘zijn van mening dat de intensieve veehouderij moet worden gesaneerd en omgevormd

tot een dier-, mensen milieuvriendelijk systeem dat tegemoetkomt aan de natuur en behoeftes van alle levende wezens’.

enough, say the scientists. Countries are setting their sights too low, with the exception of Japan and Norway.

PROFESSORS AND PETITIONS Twenty five Wageningen professors signed the recent petition for an end to intensive livestock farming in the Netherlands. Aalt Dijkuizen notes that none of them are professors of livestock and wonders if they are not misusing their titles.

After all, only a medical professional would pronounce judgement on a medical matter. For some expert views on the livestock issue see MI, p22 (in full in English online).

colofon Resource is het magazine en de dagelijkse website voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. Abonnement Een abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode (1 augustus). Redactieadres Akkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen. Postbus 409, 6700 AK Wageningen Gebouw 116 (bode 31). T 0317 484020. Website resource.wur.nl. ISSN 1389-7756 Secretariaat Thea Kuijpers, [email protected] tel 0317 484020 Redactie ðGUV*DE\YDQ&DXOLOKRRIGUHGDFWHXU [email protected], 0317 482997 ðLU5LN1LMODQGHLQGUHGDFWLH [email protected], 0317 485320 ðLU1LFROHWWH0HHUVWDGWZHEUHGDFWLH [email protected], 0317 488190 ð$OH[DQGUD%UDQGHUKRUVWVWXGHQWHQ onderwijs, VHL) 0317 481725, [email protected] ðLU5RHORI.OHLVHFRORJLHVRFLDOHZHWHQ schappen, economie) [email protected], 0317 481723 ð$OEHUW6LNNHPDSODQWGLHURUJDQLVDWLH [email protected], 0317 481724 ðGULU+DQV:RONHUVYRHGLQJYLVVHULM [email protected], 0317 485251 Carolien Lute (stagiair) Vormgeving ð+DQV:HJJHQ [email protected], 0317 485272 Freelance auteurs Karin Flapper, Stijn van Gils, Alice van Ginkel, ir. Yvonne de Hilster, Christoph Janzing, Tom Rijntjes, ir. Astrid Smit, ir. Joris Tielens Vertaling Clare McGregor, Keen-Mun Poon Foto’s Guy Ackermans, Bart de Gouw, Hoge Noorden Illustraties Esther Brouwer, Sebastiaan Donders, Miesjel van Gerwen, Guido de Groot, Karel Hulsteijn, Yvonne Kroese, Annemarie Roos, Henk van Ruitenbeek Basisvormgeving magazine Nies & Partners bno Nijmegen Vormgeving website www.onstuimig.nl Advertenties Extern, Bureau van Vliet, T 023-5714745, [email protected] Intern (gereduceerd tarief), Hans Weggen, T 0317-485272, [email protected] Uitgever Viola Peulen, Corporate communicatie Wageningen UR

Resource wordt gedrukt op papier uit verantwoord beheerde bossen.


12 >> achtergrond

Leaner and Meaner

RESOURCE — 17 27 mei augustus 2010 2009

achtergrond << 13

DLO-ers gaan als consultant de markt op, de voertaal wordt Engels, de medezeggenschap moet goedkoper en als landgoed Larenstein niet rendeert, wordt het verkocht. Deze week gaat de raad van bestuur de organisatie langs met een powerpoint om haar strategieplannen en prioriteitenlijst voor de komende vier jaar toe te lichten. tekst: Gaby van Caulil en Rik Nijland / illustraties: Henk van Ruitenbeek

V

anaf vandaag mogen personeelsleden hun zegje doen over het Strategisch Plan 20112014. ‘Niks is in beton gegoten,’ vertelt bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen. Wel bepaalt de raad van bestuur in samenspraak met de concernraad welke suggesties worden meegenomen in de concept-versie van de strategienota, die net voor de zomer verschijnt. Die gaat naar de medezeggenschap, naar de Raad van Toezicht en voor het DLO-deel naar de minister van LNV. Ook is er een zogeheten extern traject, zodat Wageningen UR aansluit bij de wensen van de politiek en ondernemers. De bezuinigingsplannen in Den Haag worden op de voet gevolgd en in juni zijn er bijeenkomsten met stakeholders, van voedingsindustrie tot natuurorganisaties. Pas eind dit jaar is het hele proces doorlopen en wordt de strategienota definitief vastgesteld. Resource belicht alvast een aantal opmerkelijke punten.

INSPRAAKMOMENTEN: 17 mei, 13.00-15.00 uur, ESG, Wageningen 17 mei, 15.00-17.00 uur, PSG, Wageningen 19 mei, 8.30-10.30 uur, SSG & CDI, Wageningen 20 mei, VHL, Leeuwarden, Velp, Wageningen, tijdstip nog onbekend 21 mei, 11.45-13.45 uur, AFSG & Rikilt, Wageningen 25 mei, 11.30-13.30 uur, ASG, Lelystad 26 mei, 10.00-12.00 uur, FB & Concernstaf, Wageningen 28 mei, 09.00-11.00 uur, Imares, IJmuiden

collega’s Cornell en Davis. Dat is goed voor studenten en hoogleraren; bovendien zet het Wageningen beter op de kaart in de VS.

Niet meer, maar betere studenten Voertaal Engels Wageningen UR wil meer medewerkers aantrekken uit het buitenland. Die moeten zich hier, net als hun partners en kinderen, beter thuis voelen. De taal is daarbij nog altijd een probleem. Het onderwijs en onderzoek zijn al bijna volledig in het Engels, maar dat geldt niet voor ondersteunende diensten, zoals financiën en personeelszaken. Momenteel is Wageningen UR tweetalig, wat betekent dat vrijwel alle stukken worden vertaald. Dat kost tijd en geld, en het zet internationale medewerkers op achterstand. Het bestuur wilde een paar jaar geleden al Engels als voertaal invoeren, maar de medezeggenschap hield dat tegen. Het bestuur hoopt nu dat de medezeggenschap zich bedenkt. Dat zou Wageningen nog wat meer internationale allure geven.

Ranglijsten Al doet iedereen er nu nog lacherig over, de plaats van de universiteit op internationale ranglijsten is een nieuw aandachtspunt. Er wordt voortaan ‘op gestuurd’ om hoog te eindigen. De universiteit moet tot de top 100 gaan behoren (behoort nu bij de beste 200) en VHL tot de top 10 van Nederland (is nu middenmoot). Het belang van die klasseringen neemt namelijk toe, meent het bestuur, vooral bij de werving van (internationale) studenten en externe opdrachtgevers. Om onze status nog wat verder op te poetsen, schurken we aan tegen de succesvolle Amerikaanse

Jarenlang zijn alle kaarten gezet op een toename van het aantal universiteitstudenten. Het bestuur acht de tijd rijp voor een trendbreuk: niet alleen meer, maar ook beter. De excellente scholier moet worden gelokt door hem de beste hoogleraren en extra onderwijs, zoals speciale masterclasses, in het vooruitzicht te stellen. Selectie aan de poort is niet nodig. De meeste studenten bij VHL en universiteit zijn sterk inhoudelijk gemotiveerd, waardoor de uitval relatief laag is.’

Lelystad Veel medewekers in Lelystad komen waarschijnlijk elders te werken. Het pand aan de Edelhertweg is een molensteen: veel te groot en daardoor veel te duur. Nieuwbouw is een optie, maar het bestuur is huiverig, aan nieuwe stenen zit je tientallen jaren vast. Bovendien is de Edelhertweg nog niet afgeschreven en kopers hebben zich niet gemeld. Een optie is dat een deel van het personeel naar Wageningen verhuist. Sowieso zullen sommige werknemers moeten verkassen: het melkvee-proefbedrijf gaat naar Leeuwarden, waar de Dairy Campus komt. Wellicht is dat de opmaat voor een algeheel vertrek uit de polder.

Van Hall Larenstein VHL is een zorgenkindje. De hogeschool bungelt ergens onderaan in de Keuzemonitor: studenten geven VHL een onvoldoende. Dat komt onder meer doordat colleges te vaak niet doorgaan en examens te laat worden nagekeken.


14 >> achtergrond mende twee jaar blijken. Zo niet dan gaat het in de verkoop. Het beheer van het landgoed mag niet ten koste gaan van middelen voor het onderwijs. Ik ben geen baron, geen landgoedbeheerder.’ Bij verkoop van de Velpse grond komt een verhuizing naar Wageningen om de hoek kijken. In Velp denken ze echter andersom. De Wageningse VHL-vestiging betaalt in Forum 1,2 miljoen euro voor zo’n zeshonderd studenten. In Velp zou dat goedkoper kunnen. Laat Wageningen dus maar naar Velp komen.

DLO

Ook verdient het onderwijs een opfrisbeurt: minder agro, meer voeding en klimaat. Bovendien moeten er meer euro’s naar het onderwijs. Er blijft te veel hangen bij ondersteunende diensten en inefficiënte processen. Het bestuur gaat er gemakshalve vanuit dat het actieplan ‘VHL Vooruit’ doorgaat evenals de fusie tussen de drie vestigingen in Leeuwarden, Velp en Wageningen. De medezeggenschapsraad heeft echter nog geen toestemming gegeven; een groot deel van het personeel is ronduit sceptisch.

Verkoop Larenstein? ‘Keuze toekomst landgoed Velp’, staat er in het bestuursvoorstel voor het Strategisch Plan. Dat zijn explosieve woorden: Van Hall Larenstein in Velp is erg gehecht aan zijn landgoed. Volgens VHL is het landgoed een onmisbaar onderdeel in het praktijkgerichte hbo-onderwijs. Er liggen demonstratie- en collectietuinen en verschillende vegetatietypen. In een toelichting zegt bestuursvoorzitter Dijkhuizen: ‘Het landgoed kan behouden blijven als het bewijsbaar helpt om studenten te trekken of als bedrijven in de groene sector zich er willen vestigen. Dat moet de ko-


Voor DLO worden het spannende jaren. LNV bouwt de subsidie af, en de vraag is of dit ministerie na de kabinetsformatie nog wel bestaat. DLO moet daarom meer markten aanboren: EU-programma’s, bedrijven en buitenlandse overheidsinstellingen. En niet te vergeten, bestaande kennis verkopen in opkomende markten in het voormalige Oostblok en Azië. Makkelijk zal het niet worden, want buitenlandse zusterorganisaties als het Franse INRA zijn sterker gesubsidieerd: DLO zal zich dan ook moeten onderscheiden in kwaliteit. Als het aan het bestuur ligt, gaat DLO ook meer doen aan consultancy. Bij DLO noemen ze dat het verlengen van de kennisketen. Nu leveren onderzoekers aan het eind van een project een rapport af, maar opdrachtgevers zouden ook graag hulp willen bij het toepassen van die nieuwe kennis in hun bedrijf of instelling. De DLO-consultants zullen op de markt tandenknarsend worden begroet. Zo vinden de milieuadviesbureaus al jaren dat Alterra in hun vijver vist.

Straffen en belonen Leerstoelgroepen zijn net kinderen: wie het aankan, krijgt meer vrijheid. De vijf tot tien beste paarden uit de universiteitsstal met de beste cijfers van de visitatiecommissies krijgen lump sum financiering voor vier jaar. Die hoeven niet meer elk wissewasje te verantwoorden en ze worden minder lastiggevallen door de controllers, wat weer scheelt in de overheadkosten. Maar… dan moeten ze wel hun huishoudboekje op orde hebben. Dat is jammer voor de groep van ons troetelkind Marten Scheffer, wetenschappelijk top, maar financieel in het rood.

achtergrond << 15

LEANER AND MEANER

Voor DLO geldt hetzelfde: groepen die hun bedrijfsvoering op orde hebben en structureel opdrachten binnenhalen, krijgen meer vrijheid van de baas.

Food Valley daarentegen wordt vier maal lovend genoemd in het Strategisch Plan. De concentratie van voedingsbedrijven en Wageningen UR – liefst op de campus – vergroot de kansen op contractonderzoek. Ook de provincie en EZ zijn voor en die brengen een aardige zak geld mee.

Debat Wageningen UR moet zich meer profileren in het maatschappelijk debat. Daarom moet er een ‘strategische taskforce’ komen van hoogleraren, studenten en alumni. Zij zullen gaan signaleren waar en wanneer behoefte is aan Wageningse bijdragen. Maar dan wel op basis van feiten. ‘We zijn geen actiegroep’, waarschuwt Aalt Dijkhuizen. Medewerkers moeten het vooral bij de eigen leest houden.

Leerstoelendans

De medezeggenschap kost jaarlijks miljoenen euro’s; dat zit hem in het doorbetalen van de salarissen van de werknemers die de belangen van de organisatie en het personeel behartigen. Er zijn tal van medezeggenschapraden: centraal, decentraal, voor studenten, voor medewerkers, voor universiteit, voor hogeschool en voor DLO. Wettelijk heb je er recht op, maar het bestuur denkt dat het simpeler kan. Er komt een onderzoek.

De wetenschap verandert niet veel. De thema’s Biobased , Voeding en gezondheid, Klimaat en Water zijn nog niet verlept. Als er geld is, krijgen Systeembiologie, Complex adaptive systems en Information, behaviour & governance een kans. Het bestuur wil drie nieuwe leerstoelen in het leven roepen: voor Biobased, Stadsomgeving en Ecofysiologie van mariene dieren. De deeltijd-leerstoelgroepen Veterinaire epidemiologie, Sensoriek en eetgedrag, Voeding en farma, en Luchtkwaliteit en atmosferische chemie worden voltijds. Tenminste, als er iemand geld voor over heeft en er ruimte voor is. Volgens het principe ‘nieuw voor oud’ zullen eerst zwakke groepen moeten verdwijnen of worden samengevoegd. ‘Strakker aanpakken en verbeteren’, staat er in de strategienota over zwakke leerstoelgroepen. ‘Waar dit niet lukt, sneller afbouwen.’ Welke de zwakke groepen zijn, staat niet in de strategische plannen. In de onderzoeksvisitatie van 2009 kregen de volgende groepen de slechtste rapportcijfers: Fysiologie van mens en dier, Economie van consumenten en huishoudens, Agrarische geschiedenis, Milieueconomie en Biologische landbouwsystemen. Ook het wetenschappelijk gehalte van Landschapsarchitectuur is zorgelijk. Deze groepen doen er goed aan hun financiën op orde te hebben. Wie wetenschappelijk mager is én schulden maakt, is vrijwel zeker het haasje.

Minder regio’s

Goedkoper, goedkoper, goedkoper

Wageningen UR is actief in alle twaalf provincies. Het bestuur wil grotere programma’s op minder plaatsen en alleen investeren in regio’s waar dat wat oplevert: Friesland krijgt de Dairy Campus; energie en biobased komen samen in het Noorden en Zeeland staat voor Schelpdieren en aquacultuur. De bedrijvigheid in Flevoland (windenergie) en Limburg (gemengd bedrijf) is mager: de inzet daar zal het bestuur vooralsnog niet versterken. De gemeente Rheden wil rondom VHL Velp een Nature Valley creëeren. Wageningen UR zal daar niet in investeren.

In alles probeert het bestuur de kosten te drukken – om geld vrij te maken voor onderzoek en onderwijs. Bijvoorbeeld door gebouwen beter te benutten met flexibele werkplekken en bundeling van laboratoria, of door het combineren van personeelsadministraties. Dat zou jaarlijks miljoenen kunnen opleveren. Het bestuur zou graag zien dat de zeven onderzoekscholen intensiever gaan samenwerken in ieder geval op administratief gebied. Maar ook fusie wordt niet uitgesloten; een aantal jaren terug is immers ook één onderwijsinstituut gevormd.

Onernemingsraad

The Executive Board has drawn up a Strategic Plan, which it will be presenting to Wageningen UR staff in the weeks to come. Resource has picked out some of the more striking points. English will become the sole working language in an effort to attract more foreign staff. There will be a focus on international rankings; the aim is to improve the position of both Wageningen University and VHL. The Board wants to attract better students, rather than going for more students as in the past. Chair groups that perform well, both academically and financially, will be given more freedom as a reward. Wageningen should have a higher profile in society’s debates. DLO will need to find new markets to compensate for government cuts. It will also start offering consultancy. In general, there will be streamlining to cut costs. That means fewer regional locations, more mergers to improve efficiency, a review of the number of employees’ representative bodies and possibly the sale of the Larenstein country estate. The full story? resource.wur.nl/en


16 >> achtergrond

KUNST

op drift

De Wageningse campus wordt langzaam maar zeker aangekleed met oude beelden, afkomstig van door Wageningen UR verlaten gebouwen elders in de stad. Samen vormen ze een nieuwe maar nog onzichtbare route. tekst: Roelof Kleis / foto’s: Guy Ackermans / kaart: Karel Hulsteijn

RESOURCE — 17 27 mei augustus 2010 2009

achtergrond << 17

PRONKEN De beeldenroute loopt van oost naar west dwars over de campus en is opgedeeld in drie stukken of velden. Met wat ronkende termen zijn ze Pronkveld, Atelierveld en Bosveld genoemd. Het Pronkveld aan de oostkant dankt de naam aan de gebouwen Atlas en Forum. Blikvangers waar Wageningen UR graag mee pronkt. Het Atelierveld is het veld naast het Restaurant van de Toekomst. De naam verwijst naar de dienstwoning bij het restaurant die mogelijk wordt omgebouwd tot een atelier waar kunstenaars en wetenschappers samen aan de slag gaan. Het meest westelijke deel van de route heet Bosveld, naar het stukje bos dat daar de campus begrenst. In dit laatste deel staat nu nog geen enkel kunstwerk. Een folly moet hier de blikvanger worden.

J

e kunt er een aardige quiz van maken. Wie weet waar welk beeld stond? En wie weet wie de maker is of wat het voorstelt? Antwoorden zijn op dit moment niet zo makkelijk te vinden. De beelden zwijgen en geven hun geheimen niet zomaar prijs. Wie zoekt naar bordjes met info vindt niks. En dat ligt niet alleen aan het feit dat de kunstroute-in-wording op de campus nog niet af is. Bordjes komen er sowieso niet, laat Ad van der Have (Facilitair Bedrijf) weten. Die worden maar gestolen. ‘Bordjes zijn te kwetsbaar en te kostbaar. Je moet met de tijd mee’, vindt Van der Have. ‘Er zijn modernere technieken.’ Daarmee refereert hij aan de AR-campus, de campus ontsloten via Augmented Reality, serieus speelgoed dat de medewerkers van het Geo-lab van ESG onlangs presenteerden. Van der Have was daarbij aanwezig en zag meteen een mooie toepassing. Routes, tekst, beeld en geluid over de kunst komen online beschikbaar via de gsm. ‘Over een paar jaar loopt iedereen met zo’n ding’, weet Van der Have. Bordjes zijn zó 20-ste-eeuws.

EXPERTISE De kunstroute-in-wording werd drie jaar geleden ontwikkeld, legt woordvoerder van de raad van bestuur Simon Vink uit. Vink vormt samen met Van der Have de kunstcommissie van Wageningen UR. Dat klinkt gewichtiger dan het is. Beiden zijn liefhebbers, geen doorgewinterde kunsthistorici. ‘Die expertise huren we in’, benadrukt Vink. De kunstroute is het antwoord op de vraag wat er moet gebeuren met alle kunst in de gebouwen die Wageningen UR achterlaat door de trek naar de campus. ‘Wat hebben we en wat doen we ermee?’, vat Vink de opdracht samen waarmee Bureau Van Xanten en kunstenaar Wim KorviKunstenaar aan het werk bij Imag

‘We gaan ons eerst concentreren op het verplaatsen van de bestaande kunst’ nus (gastdocent bij Landschapsarchitectuur) op pad werd gestuurd. Het antwoord op de eerste vraag (wat is er?) leverde een inventarisatie van ongeveer vijftig kunstwerken op: beelden, mozaïeken, gevelstenen, bustes, glas-inloodramen, muurschilderingen en plastieken. Met na-

druk op ‘ongeveer vijftig’, want de scheidslijn tussen kunst en architectuur is niet altijd eenvoudig te maken. Kwalitatief is het niet allemaal van de bovenste plank. oordeelt Vink. ‘Er zitten kostbare stukken bij, maar dat zijn er niet heel veel’, vindt hij. ‘Veel kunstwerken zijn vooral waardevol als tijdsbeeld. Een stukje geschiedenis dat we graag naar de campus willen halen.’ Als dat tenminste technisch mogelijk is en niet te duur, want sommi-


18 >> achtergrond 10. Gerrit Breman, Punt en Contrapunt, Wageningse Eng 2009

9. Ronald Reyers, De ploeger, Imag 1954

8. Vinh Phuong, Staande steen met bronzen schild en grammofoonhoorn, Botanisch Centrum De Dreijen 1993 7. Tine van de Weijer, Korenschoof (Hebban olla Uogala), Agronomie 1992


6. Rob Logister/ kers, Een roos va tum De Dreijen 1

/Marie Raemavan staal, Arbore1998

achtergrond << 19 1. Norman Dilworth, Liggend teken, Belmonte Arboretum 1993

2. Iris le Rütte, Tweedelig hert (Actaeon), Fysiologie van mens en dier 1996

3. Erszike Mari, Stalen platen, De Nieuwlanden 1985

5. Willem Berkhemer, Groeipunten, Agronomie 1971

4. Hans Ittman, Driepuntig beeld, De Dreijenborch 1959


20 >> achtergrond

ge werken zijn moeilijk te verkassen. Een mooi voorbeeld van letterlijk ‘onhaalbaar’ is De Hoorn des Overvloeds die voor het oude gebouw van Entomologie staat aan de Kortenoord Allee. Het beeld van de Belg Leo Copers was in de kunstroute een prominente plek toebedacht op het Bos-

‘Veel kunstwerken zijn vooral waardevol als tijdsbeeld’ veld (zie kader Pronken) aan de westkant van de campus. Maar verhuizing bleek riskant. Van der Have: ‘Technisch zou het een risicovol project worden waarbij het niet zeker was of het werk het zou overleven.’ Dus werd besloten het weg te geven aan de gemeente Wageningen, die het geschenk (naar verluidt ter waarde van 60 duizend euro) een paar weken geleden in dank aanvaardde. FOLLY Een bijzonder onderdeel in de kunstroute is een folly die moet verrijzen schuin tegenover de nieuwbouw van Rikilt. De folly (een bouwsel zonder functie, ook wel vermaaksarchitectuur genoemd) moet onderdak bieden aan een reeks gevelstenen en mozaïeken die eigenlijk niet los buiten kunnen staan. De bedenkers van de kunstroute denken aan een soort glazen kas als folly. Dat die folly er komt, is volgens Vink zeker. Minder zeker is de realisatie van een tweede bijzonder onderdeel uit de route: een woon-werkatelier voor een

LIGGENDE FIGUUR Soms raakt kunst op drift uit beeld. Een mooi voorbeeld is het kunstwerk voor Radix. Plotseling lag de ‘man met de aar’ daar voor het nieuwe gebouw. Natuurlijk kwam het kunstwerk niet uit de lucht vallen. Het was er omzichtig neergezet. Maar wie de maker is en wat het beeld voorstelt, was een raadsel waar niemand binnen Wageningen UR een antwoord op wist. Een oproep in Resource onder het kopje Vondeling leverde een paar tips op. De vondeling is een beeld dat vroeger bij de dependance van het Staring Gebouw aan de Marijkeweg stond, meldde professor Paul van den Brink. Het huidige team Environmental Risk Assessment van ESG huisde daar toentertijd. De club heette des-


tijds – jaren zestig – nog Laboratorium voor Insecticide Onderzoek (LIO) en later (1979) het Instituut Onderzoek Bestrijdingsmiddelen (IOB). Bij de vorming van Alterra, tien jaar terug, verkaste de groep naar de campus en raakte het beeld letterlijk uit zicht. ‘Het beeld werd door sommige collega’s spottend ‘de ambtenaar’ genoemd’, schreef Van den Brink. ‘Probeer onze nestor Minze Leistra eens, misschien dat hij weet wie de maker is.’ Leistra verwees naar de Rijksgebouwendienst. Een gouden tip. Annemarieke Leendertz, de Collec-

tiemanager beeldende kunst van het Atelier Rijksbouwmeester, vist de informatie zó uit het archief. Het beeld blijkt van Cor van Kralingen en werd in 1963 als ‘liggende figuur’ geplaatst op het intreebordes van het LIO aan de Marijkeweg 22. Het kunstwerk werd gemaakt in het kader van de één-procentregeling, de inmiddels niet meer bestaande regel dat één procent van de bouwsom besteed moest worden aan kunst. De vondeling is daarmee terecht. Maar wat stelt het beeld voor? Zeker geen man met een aar, laat oudmedewerker Leo Eppink per mail weten. Bij Radix zouden ze wat hem betreft beter moeten weten. ‘De man is aan de onderkant van de bladeren op zoek naar plaagdieren.’

achtergrond << 21

ART TRAIL

WEGGOOIEN OF BEHOUDEN? Lang niet alle kunst is eenvoudig te verplaatsen. En lang niet alle kunst is als zodanig te herkennen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de gekleurde balkonpanelen van het Biotechnion. Dat is een reusachtig kunstwerk van Peter Struycken. Hij maakte het in 1988/89 bij de renova-

tie van het Biotechnion. Struycken gebruikte de computer om de compositie tot stand te brengen, en was daarmee een van de eersten in ons land die op die manier te werk ging. De banen geel, rood, blauw en groen zijn door de computer gecomponeerd op basis van strikte

kunstenaar. De dienstwoning naast het Restaurant voor de Toekomst is voor zo’n atelier in beeld. De bedoeling is dat kunstenaars daar tijdelijk samen met onderzoekers werken aan kunst. Een soort kruisbestuiving tussen kunst en wetenschap. Maar dat idee is volgens woordvoerder Vink voorlopig ‘geparkeerd’. ‘Het is een interessante gedachte, maar er is nog geen budget voor. Zo’n folly is een eenmalige uitgave, maar een atelierwoning exploiteren, kost structureel geld. We gaan ons eerst concentreren op het verplaatsen van de bestaande kunst.’ DE PLANTENDRAAK De kunstroute zoals die nu langzaam maar zeker gestalte krijgt, is overigens niet definitief. Nieuwe kunstwerken, zoals De Eik bij Forum, zijn inmiddels verschenen. Andere beelden, bijvoorbeeld De Plantendraak van Aad van de

regels. Zo schrijven Hermelinde van Xanten en Gabrielle de Nijs Bik in het vorig jaar verschenen Wageningse Kunstschatten, beschrijvingen van gebouwgebonden kunst van Wageningen UR. Biotechnion wordt op termijn gesloopt. Wat er met de balkons gebeurt, is on-

duidelijk. Weggooien of behouden. Dat geldt ook voor de keramische fries die het hele onderste deel van de gevel van Biotechnion siert. Dit is een kunstwerk van Henk Tieman, die het maakte bij de nieuwbouw in 1980.

IJssel voor Radix, vallen buiten de route omdat ze een heel andere plek kregen dan aanvankelijk was beoogd. Daarnaast zijn een vijftal al eerder herplaatste kunstwerken rondom de ESG-gebouwen nog niet in de route opgenomen. ESG kwam eind vorig jaar zelfs met een kunstroute in en rondom Gaia, Lumen en Atlas. De eigen kunstcommissie van ESG maakte er meteen ook een boekje bij over de achtergronden van de eigen collectie van zestien kunstwerken. Vink beaamt dat een en ander niet echt lekker is gecoordineerd. Maar de grote route is eenvoudig uit te breiden. ‘Ga er maar vanuit dat we het straks geïntegreerd gaan aanpakken als het wat rustiger is op de campus.’ Dan is er mogelijk ook ruimte voor nieuwe kunst. In de route is daar ruimte voor gereserveerd. Nu het geld nog.

A new use has been found for the sculptures in old Wageningen UR buildings. They are being moved to the campus to form an art trail. The trail is easily overlooked as there are no boards - that would be far too oldfashioned. Instead, information on the sculptures and their creators is being made available online. The quality of the sculptures is variable and some are of historical rather than artistic value. Also, it is not always possible to move the artworks. Copers’s Horn of Plenty had to be donated to the municipality instead while Struycken’s Biotechnion balcony panels may have to be demolished. The two-man Art Committee has plenty of ideas. There will be a folly to house works that can’t be left outside. They’d also like a studio where artists and scientists could work together, but that idea is on hold due to lack of funds. The full story? resource.wur.nl/en


22 >> M.I.

VEEHOUDERIJ MOET DE STAL UITGEMEST? Saneer de intensieve veehouderij! Dat bepleiten meer dan tweehonderd hoogleraren in de petitie Pleidooi voor een Duurzame Veehouderij – einde aan de georganiseerde onverantwoordelijkheid. Vijfentwintig van hen zijn van Wageningen UR. Hebben ze gelijk? tekst: Broer Scholtens / foto: Guy Ackermans

Peter de Ruiter hoogleraar bodemkunde, ondertekenaar van de petitie ‘In 2001 concludeerde de breed samengestelde commissie Wijffels dat intensieve veehouderij niet meer paste in de stedelijke samenleving. De veehouderij moest ingrijpend worden veranderd. Dieren dienden meer ruimte te krijgen voor natuurlijk gedrag, zoals buiten scharrelen. Het transport van levende dieren moest worden beperkt, luidde een andere aanbeveling. Er is veel te weinig met dit advies gedaan. Verbetering van het dierenwelzijn speelt bij mij een grote rol. ‘In de intensieve veehouderij moet veel diervoer van elders komen, met de nodige effecten op het milieu daar, terwijl wij hier met een groot overschot aan mest blijven zitten. Ik ben niet tegen vernieuwingen, zoals bijvoorbeeld megastallen, wanneer die leiden tot een meer duurzame veehouderij. De petitie is geen protest tegen boeren, het is een oproep aan de politiek nu eens echt invulling te geven aan de voornemens richting duurzame veehouderij.’

Martin Scholten directeur Animal Sciences Group en initiatiefnemer van de Wageningen UR-taskforce Zorgvuldige Veehouderij ‘Ik heb de Wageningse ondertekenaars van de petitie uitgenodigd voor een debat eind mei. Zeker, er zijn problemen in de intensieve veehouderij. Zo wordt er te veel antibiotica gebruikt. Maar dat heeft niets met het begrip intensief te maken. Het gebruik van antibiotica is terug te dringen, maar dan moet je zorgen dat de besmettingskans klein is. We zijn het in de basis best eens met die critici, de petitieondertekenaars, maar de door hen voorgestelde sanering van de intensieve veehouderij is te weinig doordacht. Vergelijk het met de boomkor, een sleepnet uit de visserij. Die wilde men verbieden. Het ging echter niet om de boomkor zelf, maar om het onbeheerste gebruik ervan.


Zorgvuldige boomkorvisserij is nu breed geaccepteerd. Zo moet het ook met de intensieve veehouderij. De ecologische voetafdruk van de Nederlandse veehouderij behoort tot de laagste ter wereld. De hoogste productiviteit per dier en per hectare wordt gecombineerd met de minste uitstoot aan schadelijke stoffen. De afgelopen twintig jaar is de milieudruk, water- , landen energiegebruik, met een factor drie gereduceerd. Helaas moeten de dieren zich nog te vaak aanpassen aan het stalconcept en niet andersom. Maar er zijn al stalsystemen ontwikkeld om het dierenwelzijn te verbeteren, zoals vrijloopstallen voor koeien en comfortstallen voor varkens.’

Mart de Jong hoogleraar veterinaire epidemiologie, lid van de taskforce Zorgvuldige Veehouderij ‘Het idee dat de intensieve veehouderij de volksgezondheid bedreigt is ongegrond. Infectieziekten veranderen voortdurend van karakter, zowel bij mensen als bij dieren. Het veranderproces verloopt snel. Dat is een evolutionair gegeven. Je moet die veranderingen in de gaten houden en waar nodig maatregelen nemen om de ziekte te bestrijden. Zo gaat dat nu ook bij Q-koorts in de geitenhouderij. Daar zijn maatregelen genomen. Het is juist de intensieve veehouderij die aanpak van ziekten mogelijk maakt; die worden er juist beter beheersbaar door. Zo is het bijvoorbeeld in de kippensector gelukt de salmonella enteritidisbacterie, veroorzaker van voedselvergiftiging bij mensen, een halt toe te roepen, dankzij effectieve controle in de veehouderij. ‘Natuurlijk moet het antibioticagebruik in de veehouderij worden teruggedrongen. Maar het is onzin om antibioticagebruik in de veehouderij aan te wijzen als schuldige voor antibioticaresistentie bij mensen. Die wordt veroor-

M.I. << 23

INTENSIVE LIVESTOCK FARMING

Comfort Class stal in Raalte.

zaakt door overmatig gebruik bij mensen en dus door overmatig voorschrijfgedrag van artsen. En dan hebben we het ook niet over Nederland; hier ligt de antibioticaresistentie bij mensen juist laag, in vergelijking met veel andere landen. Artsen hier zijn niet scheutig met antibiotica.’

mal Sciences Group (ASG) in Trouw. Die komt er in feite op neer dat we gewoon zouden moeten doorgaan op de weg die lang geleden is ingeslagen. Het is hoog tijd dat er een forse cultuuromslag komt; dat we een universiteit worden die er niet alleen is voor de boeren, maar voor de hele maatschappij.’

Frank Berendse

Johan van Arendonk

hoogleraar natuurbeheer en plantenecologie, ondertekenaar van de petitie. ‘Het is beschamend dat het initiatief voor een manifest tegen intensieve veehouderij op de Radboud Universiteit in Nijmegen is genomen en niet in Wageningen. In eerste instantie is de petitie ondertekend door vijftien Wageningse hoogleraren. Ik ben blij dat er de afgelopen weken nog eens tien bij zijn gekomen. Dertig jaar lang heb ik onderzoek gedaan naar de effecten van de atmosferische depositie van ammoniak uit mest op de Nederlandse natuur. De gevolgen van die verzurende depositie zijn dramatisch geweest; we zijn een belangrijk deel van de Nederlandse flora kwijtgeraakt. De stikstofverontreiniging is weliswaar iets afgenomen maar de reductie is nog steeds veel te klein. Het is voor mij glashelder dat deze problemen alleen kunnen worden opgelost door een drastische inperking van het aantal landbouwhuisdieren. Op dit moment exporteert Nederland het grootste deel van het geproduceerde vlees tegen extreem lage prijzen, terwijl we hier blijven zitten met de gevolgen voor volksgezondheid, natuur en milieu; aspecten die niet in de prijzen zijn verdisconteerd. Ik ben geschrokken van de reactie van de Ani-

hoogleraar dierenfokkerij en genetica ‘Ik ben het met de petitieondertekenaars eens dat er iets moet veranderen in de veehouderij. Een sanering van de intensieve veehouderij, zoals bepleit, is in mijn ogen echter niet de oplossing. Die ligt juist in een intensivering van die veehouderij. De omvang van de voedselproductie zal volgens de wereldvoedselorganisatie FAO de komende jaren verder moeten toenemen om de groeiende wereldbevolking te kunnen voeden. Een enorme uitdaging omdat de draagkracht van onze planeet nu al wordt overschreden. Dit vraagt om een veehouderij waarin grondstoffen op een efficiënte manier worden omgezet in voedsel voor de mens. Nederland is één van de koplopers in efficiëntie. Intensieve veehouderij biedt de meeste kansen om voldoende voedsel te produceren in combinatie met een reductie van de ecologische footprint. Daarbij hoort ook preventie van dierziekten, het voorkomen van volksgezondheidsrisico’s en een optimaal dierwelzijn. Er is serieus uitzicht op technologische doorbraken die een betere ondersteuning geven aan veehouders. Dit is een kwestie van de juiste balans.’

More than two hundred professors, including twenty five from Wageningen, signed a petition saying intensive livestock farming should be cut back. Four professors and the director of the Animal Sciences Group give their opinion. One professor who signed the petition points out that its recommendations are in line with government intentions to promote sustainable livestock farming. Another signatory warns that the university should be working on behalf of society as a whole, not just the farmers. But others say that the problems cited of excessive use of antibiotics and the spread of disease are not caused by intensive livestock farming. On the contrary, this method of farming can make it easier to control disease. Also, intensive farming is the best way of producing food efficiently with a relatively small ecological footprint. The full story? resource.wur.nl/en


24 >> student

Wie in Forum studeert, wil er ook goedkoop eten Forum is van ’s ochtends acht tot ’s avonds elf open, maar voor ontbijt en diner kun je er voorlopig niet terecht. Zelfs tussen de middag blijven studenten niet massaal op de campus. Ze gaan liever gezellig thuis lunchen. Is nog goedkoper ook. tekst: Yvonne de Hilster / foto: Guy Ackermans Als student kun je de hele dag zoet zijn op de campus. Met colleges, practica en zelfstudie, en tussendoor een uurtje sporten op de Bongerd. Maar gezien de stroom fietsers tussen de middag en ’s avonds, blijven veel studenten er niet langer dan nodig. Tussen de middag thuis een boterham eten is goedkoper en gezelliger, zeggen veel studenten. Bewoners van barak 55 op Droevendaal zijn voor de gezelligheid zelfs een pannenkoekenlunch voor Droefbewoners begonnen op donderdag tussen de middag, met smoothies voor de vitamines. Een idee van de Britse Louise, die vlak

voor Pasen met weemoed moest denken aan de Pancake Day van thuis. Vanaf een euro kun je meeeten, ook als je veganist bent, want daar worden aparte pannenkoeken met sojamelk en zonder ei voor gebakken. Honing en eieren worden ook geaccepteerd. Wie liever echt warm eet tussen de middag, kan op Forum blijven. Maar daar maken maar weinig mensen gebruik van. ‘Als ik per dag veertig maaltijden verkoop, is het veel’, vertelt Erik Metzer van Albron. ‘We zien het meer als extra service voor buitenlandse studenten en medewerkers. Nederlanders lunchen nog steeds met brood,

soep en melk.’ Maar ook bij de warme maaltijden is de prijs een punt, vertellen de mensen die buiten Forum bij een afhaalchinees een bakje eten komen kopen. Het zijn vooral buitenlandse studenten en medewerkers, met allemaal hetzelfde argument: het is goedkoper dan in Forum en het is meer. ‘Het is te ver om naar mijn kamer op en neer te gaan’, vertelt de Ghanese Abena. ‘Een maaltijd in de kantine is te weinig en te duur. Hier heb ik

ENQUÊTE De studentenraad onderzoekt momenteel de behoefte van studenten aan een nieuwe eetgelegenheid in de avond, onder meer met een enquête. De eating facility committee is opgericht na de beëindiging van de subsidies aan de mensa’s bij studentenverenigingen, vorig jaar. Voor de zomer moet het eindrapport klaar zijn.

de rest van de middag genoeg aan.’ Was er eerst maar één restaurant dat langskwam met eten, inmiddels zijn meer partijen in het gat gesprongen.

‘Een maaltijd in de kantine is te weinig en te duur’ Metzer ziet de groeiende kofferbakverkoop met lede ogen aan, maar voor minder kan hij geen lunches aanbieden, zegt hij. ‘Ik moet aan allerlei eisen voldoen en pacht betalen.’ Avondeten gaat hij voorlopig ook nog niet aanbieden. Zelfs een pilot zit er nog niet in, omdat dat enkele tienduizenden euro’s kan kosten. ‘We moeten rond de honderdvijftig maaltijden verkopen om rendabel te zijn. Als Orion straks klaar is, blijven studenten misschien langer hangen op de campus.’ Als hij er drank bij kon verkopen, zou het misschien makkelijker uit kunnen. Een korte rondgang op Forum leert dat de behoefte aan avond-

Studenten Vastgoed zijn even geen student meer, maar bankier, gemeente-ambtenaar of projectontwikkelaar. Samen spelen ze het proces van gebiedsinrichting na. Strak in het pak staan twee studenten te overleggen over de grond die ze willen opkopen. Zojuist heeft de bank ze groen licht gegeven. De grond waarop ze azen, ligt tussen andere percelen op een grote tafel met legoblokjes in de kapel bij Van


Hall Larenstein in Velp. Een rood legosteentje staat voor een rijtjeshuis, een wit blokje voor een bedrijf en groen voor begroeiing. Het spel, Simlandscape geheten, aapt het proces van gebiedsinrichting na. Het is ontwikkeld voor werknemers van Dienst Landelijk Gebied om meer begrip voor elkaars werkzaamheden te krijgen. Eind april werd het gespeeld door studenten Bos- en natuurbeheer die de major of minor Vastgoed en grondtransacties volgen. Er is een

FOTO: SJOERD SIJSMA

Imponeren bij een lesje Monopoly

In de kapel van Larenstein richten studenten hun proefgebied in.

plan voor de inrichting van het gebied gekozen. Dat moeten de stu-

denten proberen ten uitvoer te brengen. Even zijn ze geen student

student << 25

FEEDING STUDENTS

De kantine in Forum.

eten er wel is, zowel bij Nederlandse als buitenlandse studenten. Vooral bij studenten die niet alleen voor colleges en practica naar Forum komen, maar er ook ’s avonds gaan zitten studeren, of waar thuis weinig samen gekookt worden. Anderen zullen toch liever thuis eten: omdat ze koken leuk vinden, hun huisgenoten gezellig zijn, of omdat ze pas om negen of tien uur eten. Vooruitlopend op de uitkomsten van een onderzoek van de studentenraad (zie kader) heeft Students in Free Enterprise (SIFE) Wageningen voor elkaar gekregen dat

meer, maar grondeigenaar, wethouder, projectontwikkelaar of werkzaam bij de gemeente, de bank of het waterschap. Het proces gaat met veel onderhandelingen en tegenstrijdige belangen gepaard. IMPONEREN ‘Eigenlijk ben ik niet zo van spelletjes, maar dit is erg leuk’, zegt grondeigenaar en oppositieleider in de gemeenteraad Rick Karsenbarg. In het dagelijkse leven is hij derdejaars Bos- en Natuurbeheer. ‘Je kunt je inleven in de rollen. Maar de belangen verwateren nu wel een beetje. Ik ben oppositieleider, maar de gemeente was het gelijk al met me eens.’

er binnenkort in het Restaurant van de Toekomst warm gegeten kan worden op dinsdag- en donderdagavond. Vanaf vijf uur kun je van een buffet voor 5 euro een hoofdgerecht opscheppen. Je moet je wel vooraf laten registeren en toestaan dat camera’s je eet- en drinkgedrag vastleggen, voor onderzoek naar het kiezen van gezond voedsel. Noem het ook alsjeblieft geen nieuwe mensa, zegt voorzitter Loet van Rammelsberg van SIFE. ‘Heel veel studenten denken bij een mensa aan vies, taai eten in een

Speciaal voor het spel is Maurits Elsevier Stokmans. een van de twee projectontwikkelaars, in pak naar school gekomen. ‘Je moet

‘Zelfs in de pauze ging iedereen door met onderhandelen’ toch kijken of je mensen een beetje kunt imponeren, als projectontwikkelaar.’ Hij is enthousiast over Simlandscape. ‘Dit is Monopoly plus. Je leert iets over de dynamiek bij zo’n proces. Het voegt een stukje praktijk toe.’ GEESTDRIFT Grappig ook dat iedereen helemaal in zijn rol zit, vindt Maurits.

donkere ruimte, en dat is dit dus niet.’ De prijs voor avondeten op de campus wordt wel een punt. Vijf euro is wel het maximum, leert een korte rondgang. Zeker de Nederlandse studenten hebben er minder voor over. Voor 3,50 zouden ze wel aanschuiven. ‘Dat betalen we ook als we op de vereniging eten’, reageren meiden van een jaarclub van Ceres. ‘Als het duurder wordt, kun je net zo goed thuis koken.’ Maar of een cateraar daar zonder subsidie een gezonde maaltijd voor op tafel kan krijgen?

‘Iedereen wordt meegesleept. Zelfs in de pauze ging iedereen door met onderhandelen. Maar ieders karakter komt wel terug. De een is makkelijk over te halen, terwijl de ander het onderste uit de kan probeert te krijgen.’ De geestdrift waarmee het spel wordt gespeeld, maakt het tot een geslaagde primeur. Dit is voor het eerst dat Simlandscape bij VHL wordt gebruikt. ‘Studenten kunnen hiermee de kennis en vaardigheden toepassen die ze tijdens de studie hebben opgedaan’, zegt docent Jan Jacob Dubbelhuis. ‘Misschien kunnen ook andere opleidingen dit gebruiken in het onderwijs.’ Alexandra Branderhorst

The Forum canteen serves hot lunches for students who need to be on campus all day, but they are not much in demand. Students prefer to pop home for lunch as that’s cheaper and more sociable. Other popular alternatives are pancake lunches and Chinese food served from the boot of a car. Evening meals are another issue. The canteen doesn’t offer them. The Student Council is investigating potential demand among students for evening meals. The Restaurant of the Future already has plans for a buffet two evenings a week. There seems to be interest but much will depend on the price.

REAL ESTATE MONOPOLY For the first time on the course, VHL students of Forest and Nature Management studying Real Estate and Land Transactions have played a simulation game called Simlandscape. They dressed the part and got into role as stakeholders in real estate management, be it as landowners, civil servants or building contractors. ‘Fun’ was the verdict. And educational too. It could be useful on other courses as well, says lecturer Jan Jacob Dubbelhuis. The full story? resource.wur.nl/en


26 >> student HUISDIERDONORCODICIL

ONEENS

Ja, u leest het goed. Een donorcodicil voor je huisdier, het bestaat sinds kort. Maar waarom? Met codicil gaat een overleden huisdier naar de Universiteit Utrecht. Daar fungeert het beestals oefenmateriaal bij practica voor diergeneeskunde, tandheelkunde en biomedische wetenschappen. Zo hoeven minder proefdieren het leven te laten. En je hoeft geen uitvaart voor Fikkie te regelen.

Een nieuwe lente, een nieuwe kieswijzer. Probeer de groene (www.groenekieswijzer.nl) eens; 22 stellingen waar je het mee eens of oneens bent. Of je hebt geen mening. Heerlijk, meerkeuze. Een tip: altijd eens is VVD. Altijd oneens is CDA. Maar dat is de middenoptie, dus dat ligt voor de hand. Opmerkelijk: 22 keer geen mening levert ook een VVD-advies op. Dat lijkt me sterk.

CAMPUS CULINAIR

door Ariane van Leeuwen

Hoedenplankchinees: 7+

STIJN << Geheimen ‘Wat zeg je?’, vraag ik niet-begrijpend. Aan de andere kant van de lijn klinkt wat gestotter. Mijn gesprekspartner is duidelijk niet blij met mijn telefoontje. Ze probeert het me netjes en vriendelijk uit te leggen: ze wil het nog wel even navragen, maar eigenlijk ben ik niet welkom om een stukje te schrijven over het bruine café in Orion. ‘VeSte wil onjuiste beeldvorming over de nieuwe studentenkroeg voorkomen.’ Verbouwereerd hang ik op. ‘Het is geheim of de barkrukken links of rechts komen te staan’, zeg ik uit frustratie tegen een medestudent die ik niet eens ken. Een moment voel ik me persoonlijk aangevallen als studentredacteur. Hoezo zou ik een verkeerd beeld schetsen? Toevallig schets ik heel goede beelden, vind ik. Natuurlijk maak ik fouten, ook heel domme- vooral getallen vind ik moeilijk. Daarom laat ik vrijwel al mijn stukken – columns niet trouwens – vooraf lezen. Echte fouten probeer ik er zo uit te halen, kritische tonen laat ik overigens wel staan. Iedereen heeft de vrijheid daarover boze brieven, mailtjes en telefoontjes te produceren. (Valt tot nu toe mee, ik ben benieuwd naar deze column.) Ik dacht dat alles maar gezegd mag worden. Dat een vrije pers de wereld verder helpt. Wat beeldt VeSte zich wel niet in. Een bruine kroeg als staatsgeheim? Wees blij dat er überhaupt iemand naar jullie wil luisteren. Ach, het is ook wel gemakkelijk om alleen VeSte af te kraken, zij doen alleen maar mee met een trend. Overal kom ik van die geheimzinnigheid tegen, of mensen die zoveel willen nuanceren dat van een mening niet echt sprake meer is. Een paar weken terug wilde iemand ineens niet meer dat zijn uitspraken gepubliceerd werden. En wist je dat vaste Resource-redacteuren in principe niet eens meer op de medezeggenschapsraadvergaderingen van Van Hall Larenstein mogen komen? In al mijn frustraties vergeet ik wel eens dat negen van de tien mensen heel vriendelijk en open meewerken. En eigenlijk moet ik vooral trots zijn op al die geheimzinnigheid. Ik zou haast gaan denken dat mijn stukjes echt gelezen worden. Stijn van Gils


Ik ben: op het parkeerterrein voor Radix. Iets kopen uit de achterbak van een zwarte Mazda, dat doe je niet elke dag. Achter het Forum kan het. Elke werkdag staat hier rond lunchtijd de Eastern Express uit de achterbak te verkopen. Qua entourage is het gebrek aan tafels en stoeltjes een opvallend detail. Gelukkig maken de grote zonnige traptreden van het Forum alles goed Ik eet: porkribs met witte rijst, het enige gerecht dat ze om kwart voor een nog op de hoedenplank hebben liggen. Tofu, varkensribbetjes, geroerbakte witte kool en her en der een verdwaald plakje wortel met de bekende witte plakrijst. Sober opgemaakt, met slechts een lepel als bestek. Ik proef: een verrassend lekker bakje chinees. Origineler dan de

standaard afhaalmaaltijden zoals babi pangang. Helaas hoort bij elke hap vlees ook het verwijderen van een afgekloven stukje bot uit je mond. Iets dat niet iedereen kan waarderen om te doen of te zien. Ik betaal: 2,50 euro voor een ruime portie, maar dat zijn we van de Chinezen wel gewend. Ik word: vriendelijk te woord gestaan. Het beperkte aanbod om kwart voor een getuigt echter niet van al te best voorraadmanagement. Ik vind: de achterbak van een Mazda een prima plek om een lekker en goedkoop hapje Chinees te halen. Mits de zon schijnt en er wat te kiezen valt. Cijfer: 7+. Dit is het eerste deel van een serie over goedkoop eten.

student << 27 NA HET PLASSEN…. …handen wassen! Daarmee verwijder je niet alleen ongewenste bacterien, maar ook het onbevredigende gevoel dat je overhoudt aan alledaagse keuzes. Echt waar, het staat in Science: ‘Het wassen van onze handen kan ons niet alleen reinigen van immoreel gedrag, het kan ook genomen beslissingen wegwassen, zodat we niet langer de behoefte voelen om ze te rechtvaardigen.’ Het helpt ook tegen een slecht geweten.

STATE SECRETS VeSte is being secretive about the new Orion student bar. Stijn sees this as part of a trend. Don’t they realize that a free press is a good thing? But perhaps he should be proud - they obviously think people read his column.

CAMPUS CUISINE: CAR BOOT CHINESE

DANSENDE EN FEESTENDE MENSEN; alles en iedereen oranje. Dat was het enige dat Bernhard Prewein, Erasmusstudent Biotechnologie wist over Koninginnedag. Hij ging met IxESN naar Arnhem voor koninginnenach: ‘Uitgerust met hoeden, zonnebrillen en sokken in de geschikte kleur en met de meest irritante fluitjes en toeters kwamen we erachter dat je op heel veel plekken ‘echt geweest moet zijn’. Er waren twee grote podia met harde muziek en dansende mensen. Verrassend genoeg bleef onze grote groep bij elkaar. Veel Nederlanders hadden hun oranje outfit gespaard voor Koninginnedag zelf, dus we vielen behoorlijk op. Het was geweldig dat zo veel mensen van verschillende leeftijden met elkaar feest aan het vieren waren. De hele stad was één groot feest, zonder toegangsprijzen en zonder geweld.’

Wageningen: goed onderwijs, slecht eten Studenten die aan Wageningen Universiteit studeren, zijn erg tevreden. In vergelijking met universiteiten nationaal en wereldwijd wordt Wageningen uitstekend beoordeeld. Wageningen Universiteit neemt sinds 2007 deel aan de International Student Barometer (ISB), een vergelijkend onderzoek tussen universiteiten naar studenttevredenheid. Uit de laatste enquête, van najaar 2009, blijkt dat Wageningen onder 123 deelnemende universiteiten uit onder meer Europa en de VS op de twaalfde plaats staat. Van de elf Nederlandse universiteiten komt Wageningen zelfs

als beste uit de bus. Net als in de voorgaande jaren waarderen studenten vooral de kwaliteit van het onderwijs. Maar ook over de toegankelijkheid van internet, de veiligheid en de sportfaciliteiten zijn ze zeer te spreken. Nederlandse studenten zijn minder enthousiast over de bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Zowel bij Nederlandse als buitenlandse studenten scoort de catering behoorlijk slecht. ‘Men vindt de kwaliteit slecht, het eten te duur en het aanbod en de openingstijden te beperkt’, vat Delia de Vreeze, beleidsmedewerker internationale werving, de klachten

samen. De universiteit onderzoekt mogelijkheden om de catering te verbeteren. Bovendien wil de universiteit het internationale karakter meer benadrukken. Internationale studenten hebben namelijk vaker het gevoel dat ze deel uitmaken van een internationale academische gemeenschap (85 procent) dan Nederlandse studenten (74 procent) . De Vreeze: ‘Buitenlandse studenten willen meer aansluiting bij Nederlandse studenten. Dat willen we stimuleren door er in de Nederlandse voorlichting aandacht aan te besteden. Bij de werving merken we dat scholieren niet beseffen hoe internationaal we zijn.’ AB

Arianne is doing the rounds of the campus catering options. This week it’s Chinese takeaway from the black Mazda parked behind the forum at lunchtime. Spare ribs with rice is all that’s left by 12.45. Surprisingly tasty, with some veg and tofu in it. Pity about the bones that get stuck between the teeth. But for 2.50 euros a good option – on a sunny day when you can eat it up on the Forum steps. Grade? 7+.

GOOD COURSES, SHAME ABOUT THE FOOD Students at Wageningen are full of praise for the teaching they get here. Wageningen came 12th out of 123 universities and top in Holland in the International Student Barometer (ISB). But the catering got a resounding ‘could do better.’ The university plans to look into it.

IN THE PICTURE What a great party. Free of charge and free of violence. That was Biotechnology student Bernhard Prewein’s verdict on the Koninginnenacht party in Arnhem. The full story? resource.wur.nl/en


28 >> student WOOD IN SPACE Een stukje van Newtons boom (je weet wel: appel-vallen-zwaartekracht) is gewichtloos geworden. De Britse astronaut Piers Sellers heeft het stukje meegenomen op zijn vlucht in de shuttle Atlantis. Daarmee promoot hij de 350-ste verjaardag van de British Society in London. Een mooie stunt. Maar het stukje boom moet na gebruik wel weer terug. Zwaartekracht, er is geen ontsnappen aan.

>> HET ECHTE WERK

HUMPBACK WHALES IN BRAZIL

BOARDEN EN BULTRUGGEN IN BRAZILIË Wie? Linde van Bets Wat? Beheer mariene ecosystemen Waar? Brazilië Waarom? Stage voor de studie Management of Marine Ecosystems bij Wageningen Universiteit

supermooi. Het gebied heeft de grootste koraalrifbiodiversiteit in de Zuid-Atlantische Oceaan. Darwin passeerde hier tijdens zijn tocht in search of the origin of species en was onder de indruk van de kwallen die er ronddreven. Voor het eerst heb ik gedoken; ik heb supergrote schildpadden, kleurrijke koraalvissen en ‘De universiteit in Florianópolis in Brazilië werkt twee grote bultrugwalvissen met een baby gezien. samen met Wageningen Universiteit. De studenten ‘Met iemand uit een vissersdorpje waar ik een weekje lezen daar allemaal artikelen van Wageningse weten- heb gewoond, ben ik gaan paardrijden. Soms stapschappers. Toen ik daar aankwam en vertelde waar ten we van ons paard en plukten we mango’s en ik studeerde, was ik meteen heilig. Ze noemden alle- kokosnoten, vers van de boom. We maakten een gat maal namen van Wageningse professoren en vroegen in de gigantische, groene kokosvruchten en dronken dan enthousiast of ik ze persoonlijk had ontmoet. De het sap rechtstreeks uit de noot. Ik heb ook een keer wereld is echt klein’, vertelt Linde van Bets. In Floria- gesandboard in de duinen. Dat is eigenlijk hetzelfde nópolis werkte ze voor Ecomar, een NGO die mariene als snowboarden, maar dan op zand. Het is niet ecosystemen beheert met behulp van kennis van de gemakkelijk. Je moet elke keer weer het duin op lokale bevolking. lopen nadat je naar beneden bent geboard, echt ‘De afstand tussen professoren en studenten is veel supervermoeiend! kleiner dan bij Nederlandse universiteiten. Ik werd ‘Ik heb veel geleerd van mijn tijd daar, en niet alleen uitgenodigd voor een zogeheten whisky party bij een op studiegebied. Ik heb geleerd hoe het is om in een professor thuis. Iedereen danste en dronk met elkaar; ver land te wonen en te werken. Mijn vrienden en professor of student, het maakte niks uit. We hebben familie uit België en Nederland heb ik niet heel erg de hele nacht doorgefeest. Studenten konden gewoon gemist. Ik liet ze zo nu en dan via skype weten dat ik blijven slapen in het huis van de prof. Echt kei cool.’ nog leefde. De drie maanden zijn voorbijgevlogen. ‘Het leukste wat ik gedaan heb, was het bezoeken van De mensen daar zijn heel open, vriendelijk en gasthet eerste mariene nationaal park in Brazilië. Het is vrij en ik had genoeg dingen te doen. Het was echt een eilandengroep van vijf eilanden. Echt, het is er een leuke ervaring.’ Christoph Janzing


Linde van Bets (Management of Marine Ecosystems, Wageningen University) went to Brazil for her internship. She was stationed at a university in Florianópolis and worked for NGO Ecomar. Linde was impressed with the lack of hierarchy at the university - professors and students mixed on equal terms. The highlight of the trip was the marine national park with jellyfish and humpback whales. Add to that whisky parties, sandboarding and riding on horseback while eating mangoes plucked straight from the tree… and it’s not surprising Linde didn’t miss the folks back home too much. The full story? resource.wur.nl/en

service << 29 mededelingen Mededelingen van en voor studenten en medewerkers. Lever maximaal 75 woorden aan op donderdag voor verschijning via [email protected], met als onderwerp ‘Mededeling’.

Hokjesdenken ‘Hopelijk ligt Hoevestein 1E de roes nog uit te slapen van het woeste huisfeest van gister, en zijn wij ditmaal sneller met het insturen van onze oplossing. Die is: antibiotica.’ Dat mailden de studenten van Asserpark 1A op donderdag 29 april om 13.31 uur. Jammer voor hen. Want om 13.28 uur mailt Hoevestein 1E: ‘De oplossing is antibiotica. Deze keer zijn we zonder thee, maar gelukkig wel genietend van het (voorlopig laatste?) lekkere weer de vaste sportieve uitdaging uit de Resource aangegaan. Hopelijk weer voor Asserpark 6A en/of hun wiskunde-nerds.’ Tja, als het zo nauw komt, is de route van de postbode nog van invloed… Sowieso moeten we eens met de bezorger gaan praten, want volgen Renée & Susan van der Salm was Resource daar niet bezorgd. Overigens was Cees Niemeijer het snelst, hij mailde al om 11.13 uur. Andere inzenders waren: Ditje van der Vossen, Marian Bos-Boers, Mariëtte Broers, Ellen Slegers, Hanneke Pompe en Gosse Schraa, leerstoelgroep Nematologie, Willem Menkveld, koffieclub Humane Voeding op de derde verdieping, Henk Parmentier, Marianne van der Gaag, Willem de Visser en Dijkgraaf afdeling 7A. Horizontaal 1 Past voor ketel of natie 6 Zou de voertaal in Wageningen moeten worden 11 Hoofdstedelijk niveau 13 Zouden consultants moeten worden 14 Kun je mee strijken 15 Dikke laag op een schilderij 17 Keizerin die door Romy werd gespeeld 18 Ruïnestad in Jordanië 19 Stem naast de spatiebalk 20 Moeilijk snoep 22 Overdone 23 Bargoense dobbelsteen 27 Joris of Nicolaas 28 Broer van Jeff Bridges 29 Oprichtingsbevel 30 Duitse industrierivier 32 Spullen als ijs aan het verplaatsen 35 __ betrekkingen 37 Speelt Shaquille O’Neal in 39 Zeg __ 16 verticaal 40 Haar man was een bijzondere gast in Hotel de Wereld 41 Om er een paar te noemen 42 ‘Minister __ krijgt geen officiële ontvangst’ 43 Oorlogsmisdadigers Verticaal 1. Brandbare informatiedragers 2 Bedrijven die hierin handelen zijn, volgens Judith van Leeuwen, vaak milieubeschermers 3 Studentikoos gebruik 4 Verhuist mogelijk naar 11 verticaal 5 __ Jaya, Indonesië 7 Dat kan je schudden 8 Geïsoleerde wijk 9 Ouderwetse vergissing 10 Club van Roemer 11 Gebouw van ESG 12 Tekenden 25 Wageningse hoogleraren tegen intensieve veehouderij 16 Maatje kleiner dan een penlight 18 Sliep 21 Kwamen Franciscus en Clara vandaan 23 Langoor die de Alpe d’Huez drie keer wil bedwingen (2+4) 24 Braziliaanse aanvaller bij Real Madrid 25 Dronk Sofietje met een rietje 26 Hoofdstad aan de Middellandse Zee 28 Raoul die even in Delft was 31 Met zo’n teken schreven 43 horizontaal hun naam 33 __ Paloma Blanca 34 Waterig 36 Daarin ben je van slag 38 Krachtpatser van het A-Team Mail de oplossing uiterlijk donderdag naar [email protected].

Marian Bos-Boers koninklijk onderscheiden Het heeft onze Koningin behaagd Marian Bos-Boers te benoemen tot ridder in de orde van Oranje Nassau. Zij krijgt deze onderscheiding vanwege haar grote verdiensten op het terrein van sociaalwetenschappelijk onderzoek met betrekking tot de arbeidsmarktpositie van Wageningse afgestudeerden en de emancipatie van vrouwelijke Wageningse ingenieurs. De onderscheiding geeft uiting aan de waardering voor het baanbrekende werk dat zij onder verantwoordelijkheid van KLV (van 1979 -2008) heeft verricht. SamenSpraak Veel anderstaligen in onze samenleving willen graag beter Nederlands leren spreken en verstaan. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Taalcursussen worden gevolgd, maar veel deelnemers kennen vaak te weinig Nederlanders waarmee ze onze taal kunnen oefenen. Gilde SamenSpraak – het taalen integratieproject van Gilde Nederland – brengt Nederlanders en anderstaligen bij elkaar om de Nederlandse taal en cultuur te delen. Honderden vrijwilligers bieden duizenden anderstaligen de mogelijkheid om op een informele, gezellige manier Nederlands te oefe-

nen. Gewoon thuis, tijdens een wandeling of een bezoekje aan de bibliotheek. Ook Wageningen kent zo’n project. Veel studenten van Wageningen Universiteit en VHL maken er gebruik van. Spreekt het u aan om één tot twee uur in de week met een anderstalige student te praten over alledaagse onderwerpen? Neem contact op met Language Services in Forum, of met de coördinator van het project, Bert van Dorsten, tel. 0317-411777, email: [email protected] . Meer informatie over het landelijke project Gilde SamenSpraak vindt u op internet: www.gilde-samenspraak.nl. SHOUT-introgroep OutNow! Twijfel je wel eens of je homo, lesbisch of bi bent? SHOUT is een nieuwe jongerenvereniging voor homo- en biseksuele jongeren in en om Wageningen. De vereniging werkt nauw samen met Homogroep Wageningen. Eén van de activiteiten van SHOUT/Homogroep Wageningen is het organiseren van introductiegroepen (‘Out Now!’) voor jongeren die met hun coming out bezig zijn. Kijk voor meer info op www.homogroep.nl. Eerstejaars-acht van Argo trekt blik Afgelopen zondag (9 mei) won Eerstejaars Zwaar het B8+ (Beginnelingen 8 met stuur) op de Roeiwedstrijden van de ZRB in Hilvarenbeek. Ben Duijn, Ralph van der Ploeg, Allard Stellingwerf, Hugo Maassen, Erik Tijdeman, Evert van Galen, Lars Kraak, Koen Ubbink behalen hiermee de status van ‘Nieuweling’. Stuurvrouwe Ann Magdalen Hegge stuurde deze heren naar de overwinning. Het is redelijk uniek dat een hele acht in zijn eerste jaar een overwinning behaald. De acht bestaat volledig uit 1e en ouderejaars studenten van Wageningen Universiteit en Van Hall Larenstein.

agenda Dinsdag 18 mei Meet thy Neighbour ‘Malaysia’ DINSDAG 18 MEI OM 18.30 UUR

Studenten uit Maleisië komen jou dinsdag 18 mei vanaf 18.30 uur bekend maken met de cultuur, ge-


30 >> service

MEEDOEN? GEEF JE OP: WWW.INDEWERELD-SP.NL

Tuesday 18 May The Year 2012, it is disclosure time Peter Toonen, famous for his knowledge of the Mayas and their calendars, gives a lecture about the latest facts of the predictions of the Maya’s. 2012 marks a period of change and revelation on earth. What is revealed, what was hidden and why? What is the part of mankind in this leap of consciousness? Keywords: DNA, ET’s, stolen time, primitive races, polar shifts, HAARP. ITAKA, INDUSTRIEWEG 46B, 20-22.30 H, € 14,SIGN UP: 06-42982383, [email protected]

Dinsdag 18 Mei De Nederlandse melkkoe Lezing: De Koe. Een cultuurgeschiedenis van de Nederlandse melkkoe met prof. dr. Bert Theunissen (Descartes Insituut, Universiteit Utrecht) en Johan van Arendonk (Wageningen University). If at least one of the persons in the audience is non-Dutch, the speaker will switch to English language.

19-22 mei Damn Yankees: een musical met ballen Sempre Sereno komt met een sportieve productie met een Faustiaans verhaal. Première woensdag 19 mei, voorstelling t/m zaterdag 22 mei. KAARTVERKOOP EN INFORMATIE OP WWW.SEMPRESERENO.NL

19 May-2 June Otherwise DocuFilm Festival 2010: ‘This land is mine’. This year’s theme is about claiming land and creating borders to address Join the discussions, watch documentaries and listen to lectures. Every Wednesday starting from May to June 2nd.

18 mei

DE BESTE INSECTENSNACK FOTO: HANS SMIT

bruiken en het land. Bovendien serveren ze je een traditioneel gerecht.

Marcel Dicke is gek op insecten. En sinds hij de Spinozaprijs heeft gewonnen luisteren mensen naar hem. Binnenkort komt er dan ook een insectensnack in de winkels. Welk insectenhapje het wordt, kun je bepalen tijdens Spinoza te Paard. Onder het motto Ongehoorde Kennis laten wetenschappelijke toppers de fascinerende kanten van hun vakgebied zien. Het publiek speelt hierbij een belangrijke rol, want voor discussie en prangende vragen is alle ruimte. WWW.NWO.NL/SPINOZATEPAARD - 20.00 – 21.30 UUR, €8,50 - PAARD VAN TROJE, DEN HAAG

SEE THE PROGRAM AT WWW.ST-OTHERWISE.ORG

20-23 en 25 mei Film: Voyage of the ‘Graf Zeppelin’: Farewell at art house cinema Ditteke Mensink, in collaboration with Gerard Nijssen, constructed a documentary of the world-voyage of the Graf Zeppelin in 1929.

Dinsdag 25 mei Theatervoorstelling Happening ‘de chemie was weg’ Over liefde en relaties, gespeeld door leden van NSW o.l.v. een professionele regisseur.

20.30 U, LA13. WWW.MOVIE-W.NL

MEER INFO: WWW.NAVIGATORSWAGENINGEN.NL

Dinsdag 25 mei Thymos Mudflat-walking

18 en 19 mei Film: Lourdes When a paralyzed woman goes on a trip to the catholic pilgrimage Lourdes a small wonder seems to be happening for her.

22 of 29 mei Nederlands Studenten Kampioenschap Golfsurfen in Scheveningen Het NSKG is een officiële surfcontest van kwaliteit met HSA juryleden. Dit jaar met expression session, side events voor de toeschouwers, op het eind van de dag een barbecue, optredens van bands en dj’s en na de prijsuitreiking een groot feest!

20.30 U, LA13. WWW.MOVIE-W.NL

MEER INFORMATIE OP WWW.NSKG.NL

LA-13, 20.00 UUR MEER INFO: [email protected]

21 mei

RED DE STUFI

>> NO GO

Overal in het land gaat bezuinigd worden, dus ook in het hoger onderwijs. Daarom organiseren allerlei studentenpartijen een manifestatie met een ‘mix van muziek, politici en inspirerende sprekers. Voor- en tegenstanders, bekende Nederlanders, dj’s en studentenvertegenwoordigers zullen zich uitspreken over het belang van onderwijs en studenten.’ Maar als student heb je het al druk genoeg: verplicht practicum, je moet werken, je bent moe, brak, je hebt geen zin. En bovendien zijn die demonstraties echt iets voor linkse hippies. Als rechtgeaarde student brand je daar je vingers niet aan. Ga lekker een latte macchiato drinken in het Grand Café en maak je niet druk. WWW.21MEI.NL; 14.00 UUR, MUSEUMPLEIN AMSTERDAM


>> GO

JUNUSHOFF WAGENINGEN, 20.00 UUR

25 MEI, 10.30 UUR, DE BONGERD

On Tuesday May 25 we will depart to Groningen to experience mudflat walking for real! You need clothes that may become dirty. Costs for this sportive event are € 16 for sports right holders and € 25 if you don’t have sports rights. MORE INFO: WWW.SWUTHYMOS.NET

26-28 May 9th WICaNeM The 9th Wageningen International Conference on Chain and Network Management (WICaNeM 2010), biannual agrifood chain and network conference. The theme of the WICaNeM 2010 is ‘Broadening the scope of chains and networks’.

Donderdag 27 Mei Festival: Dichter bij LA-13 Verrijk je woordenschat op deze talige avond. Studium Generale presenteert aanstormend talent Paulien Cornelisse en een onverstaanbaar bandje. Wie eigenlijk liever naar de film had gewild kan terecht bij een documentaire over de een Russische dichter. LA-13, 20.00 UUR. MEER INFO: [email protected]

28-30 mei Thymos Waterweekend Wil je een weekend lang de mooiste, leukste en gaafste watersporten ontdekken ga dan mee op ons waterweekend. We zullen afreizen naar Zeeland om zelf zeilen, wakeboarden, banaanvaren, branding kayakken en stand up paddling te ervaren. ENTHOUSIAST GEWORDEN? SURF NAAR: WWW.SWUTHYMOS.NET.

26 en 28-30 mei Film: Mugabe and the White African Impressive documentary of one of the last white farmers in Zimbabwe (former Rhodesia), shown in collaboration with Otherwise.

Maandag 31 Mei Lezing: Innoveren in Nederland: Over Wageningen en Den Haag Frans Nauta (lector Innovatie in de Publieke Ruimte) laat zien dat ook innovatie in grote bedrijven en bij overheden goed mogelijk is, want veranderen aan/van de top is moeilijk, en de innovatiekracht van Wageningen UR is onderbenut. Met survivaltips voor de Wageningse vernieuwers in de Nederlandse polder.

20.30 U, LA13. WWW.MOVIE-W.NL, WWW.ST-OTHERWISE.ORG

LA-13, 20.00 UUR. MEER INFO: [email protected]

DATE: 26-28 MAY. FOR THE PROGRAM SEE OUR WEBSITE: WWW.WICANEM2010.NL

service << 31

Wageningen UR zoekt: Secretaresse Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: 0001-2

Applicatiemanager/ Technisch Applicatiebeheerder Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: FB-0004

Applicatiemanager/ Functioneel Applicatiebeheerder Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: FB-IT-0000

PhD Production of worm biomass from clean waste streams Wageningen University, Leeuwarden; vacaturenummer: AFSG-ETE-0005

Assistent Microbiologie Food & Biobased Research, Wageningen; vac.nummer: AFSG-FFC-0007

Moleculair Analist Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: AFSG-MIB-0001

Financieel Medewerker ASG, Lelystad; vacaturenummer: ASG-AC-0001

Biotechnisch medewerker BRUILOFTEN, FEESTEN, BORRELS, BARBECUES, ZAKENLUNCHES, PROMOTIES, ETC. Ook voor party- en cateringvolle Sfeer nce! service (bekend om hoge ambia r ras) kwaliteit en verscheidenheid) (ook te Dennis en Carla Klos Costerweg 5, 6702 AA Wageningen, telefoon 0317-425949

Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ASG-DW-ANU-0000

Two PhDs Micronutrients in Soil-Plant Research Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CB-0026

PhD-candidate in land remote sensing Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: ESG CGI-0013

Beginnend Veldassistent Imares, IJmuiden; vacaturenummer: 0001

HBO-onderzoeker Imares, IJmuiden; vacaturenummer: 0000-2

Technisch Onderzoek-/Onderwijsmedewerker Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: PSG-HPC-0000

Scientist Authenticity Rikilt, Wageningen; vacaturenummer: RIKILT-AN0002

Ervaren Analist Residu Analyse Rikilt, Wageningen; vacaturenummer: RIKILT-NTP0001

Scientist Analytical Chemistry Rikilt, Wageningen; vacaturenummer: RIKILT-NTP0002

PhD Economic optimization of monitoring and surveillance systems for livestock diseases and food safety Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: SSG-BEC-0004

AIO Zeugenhouderij in een veranderende maatschappij Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: SSG-BEC-0005

Secretariaatsmedewerker Wageningen UR, Wageningen; vacaturenummer: SSG-CDI-BO-0004

Post-doctoral Researcher Dynamic System Modelling Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: SSG-LAW-0000

Post-doctoral Researcher vulnerability analysis Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: SSG-LAW-0001

Econoom milieu, natuur en landschap LEI, Den Haag; vacaturenummer: SSG-LEI-NH-0001

Assistant professor in Management Studies Wageningen University, Wageningen; vacaturenummer: SSG-MST-0000

HR-Adviseur Hogeschool Van Hall Larenstein, Leeuwarden; vacaturenummer: VHL HRM-0004


>>TYPICAL DUTCH

No dirt please, we’re Dutch Walking past some Dutch election campaign posters the other day, I noticed that if there was a picture of – say – Labour leader Job Cohen, it would be on one of his own party’s posters with an upbeat slogan about what the party stands for. Then I listened to the news and gathered that the major political parties were already giving thought to the sort of coalition they might form. Quite calmly. And weeks ahead of the elections. Sound perfectly normal to you? Sure, yet it’s a far cry from the way the recent election campaign was conducted in the UK, where I come from. There, if you saw Labour leader Gordon Brown’s face on a poster you knew it would be one of the opposition Tory party’s, and part of a no-holdsbarred attack on his political record. And a picture of Tory party leader David Cameron would feature on a Labour party poster doing him down. As for coalitions, isn’t that a dirty word? The rising popularity of Liberal leader Nick Clegg raised the spectre of a hung parliament. Which, if David Cameron was to be believed, could cause the total political and economic collapse of British society. Democracy takes many forms, to be sure. I have heard British democracy described as ‘Vote as you like and do as you’re told.’ Back in the seventies, African democracy was typified as ‘One man, one vote. Once.’ How could we describe Dutch democracy? ‘Terribly well-behaved’, suggested a (Dutch) colleague. Maybe, but at least Dutch politics is conducted with more dialogue and fewer slanging matches than we’ve been used to on the other side of the North Sea. But now that coalition talks are under way in the UK (and the world has not ended), maybe British politics will get off the biparty see-saw and ‘go Dutch’. Long live the polder model, I say. Clare McGregor, translator with Resource Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to [email protected] and earn fifty euro and Dutch candy.

VERKIEZINGSMODDER Een Nederlandse verkiezingsposter: het hoofd van de lijsttrekker met een slogan. En weken voor de verkiezingen zijn er al speculaties over een coalitie. In Engeland is dat heel anders. Partijen richten hun pijlen op elkaar en maken op de posters elkaars lijsttrekkers zwart. Coalitie is er een vies woord. Door de populariteit van de liberale leider Clegg werd er al gespeculeerd over een minderheidskabinet. Volgens Cameron zou dat leiden tot een politieke en economische ineenstorting van de Britse maatschappij. Nu, na de verkiezingen zijn de coalitieonderhandelingen in volle gang (en de wereld bestaat nog steeds). Hopelijk leren Britse politici nu ook polderen.

RESOURCE. Alle beelden verzamelen! p.16. Kunst naar de campus. Doek valt voor de Waiboerhoeve. Oil companies clean up after themselves

Recommend Documents