Remedie nummer 1 | juni 2003
Gezondheidsmagazine van het Albert Schweitzer ziekenhuis
Troostbeer voor zieke kinderen
Verloop sars-epidemie niet te voorspellen De driemaal C-generatie
Patiënt verdient ’t allerbeste
Inhoud
Thema zomer Ziekenhuis Sliedrecht 100 jaar
15
Hatsjoe, de pollen zijn er weer.
“Wat niet is veranderd, is dat behandelingen en onderzoeken snel kunnen worden geregeld”. Twee (ex)medewerksters van het Albert Schweitzer ziekenhuis uit Sliedrecht vertellen over hun ziekenhuis.
16
Op vakantie zonder zorgen.
18
Aantal malariapatiënten stijgt
19
Ex-malaria patiënt Van Muilwijk vertelt over zijn ervaringen.
Werken zonder lichamelijke klachten
20
Zon is onmisbaar, maar pas op!
In De Gezonde Zaak kunnen werknemers met lichamelijke klachten een training volgen
21
Help, de weegschaal slaat door!
10
Bruine beer troost zieke kinderen “De zuster gaf mij een beer. Die mocht ik houden”. Zieke kinderen krijgen bij de Spoedeisende hulp een troostbeer.
3
Verloop sars-epidemie niet te voorspellen
14
Kort nieuws
Patiënt verdient het allerbeste
19
Rondleiding per computer.
27
Valkliniek voor ouderen.
27
Ab van Galen stapt over naar Kennemer Gasthuis in Haarlem.
Je leven in de goede richting sturen
28
Rode kaart bij agressie.
De afdeling Psychiatrie helpt mensen met werkstress. Mensen met een burnout leren over gevoelens praten in een groepscursus.
28
Verpleegkundige zet zich in voor kinderen in Nigeria.
29
Rustige kraamtijd in kraamhotel Zwijndrecht.
29
Vorst-prijs voor vrijwilligerswerk.
29
Diabeteszorg door Papendrechtse huisartsen.
Wat is sars eigenlijk? En zal het ook naar ons land komen? Hans van den Kerkhof, arts infectieziektenbestrijding van de GGD, geeft antwoord op veel gestelde vragen.
Nieuwe intensive care en hartbewaking op locatie Dordwijk
22
4 6
Zwanger worden? Er komt wat bij kijken! Als een vrouw zwanger wil worden kan ze het beste foliumzuur slikken, stoppen met roken en geen rauw vlees meer eten. De kans op een miskraam of afwijkingen bij het kind nemen af. Goede voorlichting vooraf is belangrijk.
8
De driemaal C-generatie Met chocolade, chips en de computer (driemaal C) groeien kinderen tegenwoordig op. De gezondheid is de dupe. In Amerika komt diabetes bij kinderen steeds vaker voor. Kinderarts Ceelie ziet deze ontwikkeling ook in Nederland aankomen. Het liefst stuurt hij deze kinderen naar de sporthal en het zwembad.
24
En verder 7 12
Wegwijs in het ziekenhuis: bouw doet veel stof opwaaien, nieuwe afdelingen.
30
Servicepagina: bezoektijden, post sturen, kerkdiensten, bereikbaarheid locatie Amstelwijck en Sliedrecht, haltebuslijn 17, roken verboden.
32
Puzzelprijsvraag.
Botten meten is weten De gezondheidsraad raden vrouwen aan om rond hun overgang een botmeting te laten doen.
26
2 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Muzikanten, pas op je oren!
Bruine beer troost zieke kinderen iepende remmen, een harde klap, boem! Een jongetje wordt aangereden op zijn fiets. Hij is ontroostbaar. De pijn valt mee, maar hij is zo geschrokken! Zijn vader brengt hem naar het ziekenhuis. Hij kan alleen maar huilen. Maar dan komt de verpleegkundige op de Spoedeisende hulp en geeft hem een troostbeer. Er verschijnt weer een glimlach op zijn gezicht. Medewerkers van de Spoedeisende hulp van het Albert Schweitzer ziekenhuis geven een troostbeer aan kinderen die erg van slag zijn na een ongeluk. Sommige kinderen krijgen de beer al in de ambulance. De bruine knuffel, met een vrolijke strik om, verzacht het leed een beetje. Het kind wordt rustiger, waardoor artsen en verpleegkundigen makkelijker hulp kunnen verlenen. De beren van de Spoedeisende hulp zijn een gift van de Stichting Vrienden van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Het ziekenhuis koopt de beren in bij de stichting Good Bears of the World Nederland. Deze stichting probeert ervoor te zorgen dat kin-
Anne-Marie, groep drie: “Ik mocht op een verjaardagsfeestje pompoenen snijden. Toen schoot ik uit in mijn pink. Het bloedde erg. Ik moest een operatie. De zuster gaf mij een beer. Die mocht ik houden. Mijn hand zit nu in het verband. Ik schrijf nu met links”.
P
deren zo weinig mogelijk nare gevoelens overhouden aan een ziekenhuisbezoek. De Stichting Vrienden van het Albert
Schweitzer ziekenhuis heeft gezorgd voor achthonderd nieuwe beren, verdeeld over de locaties Zwijndrecht en Dordwijk. <
Steun Stichting Vrienden van het Albert Schweitzer ziekenhuis De troostberen zijn een van de vele voorbeelden van zorg die de Stichting Vrienden van het Albert Schweitzer biedt. De stichting zorgt voor de belangrijke extraatjes. Ze doet dit met behulp van giften. Bijvoorbeeld van (ex) patiënten, en hun familieleden, medewerkers en inwoners van de regio. Andere voorbeelden waarbij de stichting een rol heeft gespeeld zijn een Walt Disney videozuil op de afdeling Radiologie op locatie Dordwijk, Sterrekind (een aansluiting op een speciaal landelijk internet voor
kinderen in het ziekenhuis), de bouw van de kapellen op de locaties Amstelwijck en Zwijndrecht en een nieuw type beademingsmachine op de intensive care. De kinderafdeling heeft onlangs voor de allerkleinste patiëntjes voor driehonderd euro aan speelgoed kunnen kopen dankzij de stichting.
Wilt u de stichting steunen? Met een jaarlijkse bijdrage van minimaal tien euro kunt u donateur worden.
Albert Schweitzer ziekenkuis
Meer informatie? Secretariaat Stichting Vrienden van het Albert Schweitzer ziekenhuis De heer P. van Leeuwen, Antwoordnummer 404 3330 WB Zwijndrecht (postzegel is niet nodig) Telefoon: (078) 612 63 04 Postbank: 118200, Bankrekening: 377548065 t.a.v. Stichting Vrienden van het Albert Schweitzer ziekenhuis
juni 2003 Remedie 3
Medisch actueel
Verloop sars-epidemie niet te voorspellen Het sars-virus houdt de wereld in zijn greep. Vrijwel dagelijks worden nieuwe slachtoffers gemeld. Vooral in China, waar de overheid pas sinds half april openheid van zaken gaf en waar de ware omvang van de epidemie langzamerhand duidelijk begint te worden. Wat is sars eigenlijk? En zal het ook naar ons land komen? Hans van den Kerkhof, arts infectieziektenbestrijding van de GGD, geeft antwoord op veel gestelde vragen. Wat is sars? Sars is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een nieuw virus, een coronavirus. Het is niet bekend hoe en waar het virus is ontstaan. De afkorting betekent letterlijk ernstig acuut ademhalingssyndroom, in het Engels Severe Acute Respiratory Syndrome.
Wat zijn de verschijnselen van de ziekte? Het virus veroorzaakt longontsteking. De verschijnselen daarvan zijn een droge hoest, kortademigheid, hoge koorts, hoofdpijn, spierpijn en keelpijn. Maar je kunt aan iemand niet zien of de longontsteking wordt veroorzaakt door het sars-virus.
Daarvoor is laboratoriumonderzoek nodig. Vaak hebben patiënten ook last van diarree.
Hoe wordt vastgesteld of het om het sars-virus gaat? Er zijn enkele testen waarmee men het virus bij een patiënt kan aantonen. In Nederland gebeurt dat met name in het Erasmus MC in Rotterdam, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu in Bilthoven. Ook in Leiden en Utrecht kan men de diagnose stellen.
Hoe raakt iemand besmet? Daarover is nog niet veel met zekerheid bekend. Waarschijnlijk wordt het virus overgedragen door hoesten van een patiënt en mogelijk verspreidt het zich ook via de ontlasting. Het is onwaarschijnlijk dat het virus zich verspreidt via pakketjes of goederen uit gebieden waar de ziekte voorkomt.
Helpt een mondkapje om besmetting tegen te gaan? Alleen als die heel kleine deeltjes tegenhoudt en de mond en neus goed afsluit. Goede mondkapjes zijn verkrijgbaar bij de apotheek. Maar het is niet prettig en ook niet zinvol om er de hele dag mee te lopen. Het heeft alleen zin als je echt risico loopt op besmetting, bijvoorbeeld bij nauw contact met een patiënt.
Zijn er medicijnen tegen het virus? Er is geen specifiek medicijn tegen het sars-virus. De longontsteking wordt behandeld met algemeen werkende, reeds bestaande medicijnen.
Ga je dood als je bent besmet? Het grootste deel van de patiënten wordt
4 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Voorzorgsmaatregelen in het ziekenhuis
beter, ook zonder medicijnen. Bij ongeveer één op de vijftien patiënten gaat de longontsteking niet spontaan over. Zij moeten worden opgenomen in het ziekenhuis, waar zij medicijnen krijgen en eventueel worden beademd. Maar niet iedereen reageert op de behandeling. Daardoor overlijdt ongeveer één op de zeven (vijftien procent) patiënten aan sars.
Komt sars ook naar Nederland? Dat is moeilijk te zeggen. We adviseren mensen om niet naar Hongkong of bepaalde delen van China te gaan. Maar mensen reizen tegenwoordig heel veel, voor vakantie, familiebezoek en voor hun werk. Daardoor kun je het virus niet tegenhouden. En vooral doordat de Chinese overheid lange tijd informatie heeft achtergehouden, is het niet te voorspellen hoe de epidemie zich verder zal verspreiden.
Wie let er in Nederland op of het virus hier opduikt? Als een huisarts of ziekenhuisarts vermoedt dat een patiënt besmet is, meldt
Ziekenhuizen, de GGD, longartsen, internisten en huisartsen zijn gewaarschuwd door de inspectie voor de volksgezondheid om alert te zijn op de sars-longziekte (Severe Acute Respiratory Syndrome). Het sars-virus is nog niet in Nederland waargenomen, maar ziekenhuizen bereiden zich er al wel op voor. Ook het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft een procedure, waarin staat wat verpleegkundigen en artsen moeten doen als een verdachte patiënt wordt opgenomen. Het ministerie heeft recent strenge procedures ontwikkeld. Dit is nodig om verspreiding in ziekenhuizen te voorkomen. Dergelijke verspreiding is in andere landen een serieus probleem. Als symptomen van longontsteking worden geconstateerd bij mensen die uit een besmet land komen, of die contact hebben gehad met een sars-patiënt, dan wordt hij of zij op de polikliniek apart gehouden. Mocht er een serieuze verdenking ontstaan, dan wordt de patiënt geïsoleerd in een speciale kamer op de longafdeling opgenomen. Iedereen die contact heeft met de patiënt moet strikte maatregelen nemen, zoals het dragen van een mondmasker, een bril en handschoenen. Instanties zoals de GGD en de inspectie voor de volksgezondheid moeten worden gealarmeerd.
die dat direct aan de GGD. Die meldt het snel aan de LCI, de Landelijke Coördinatiestructuur Infectieziektebestrijding. De LCI kan binnen 24 uur een team van deskundigen bij elkaar roepen. Zij bekijken of er een probleem is en welke maatregelen nodig zijn. Daarover geven zij advies aan een team van bestuurders, die uiteindelijk beslissen welke maatregelen worden genomen.
Albert Schweitzer ziekenkuis
Waar kan ik informatie krijgen over sars? Het meest recente nieuws is te vinden op internet, bijvoorbeeld de site van het ministerie van VWS: www.minvws.nl. De LCI heeft eveneens een website: www.infectieziekten.info. Ook op sars.pagina.nl staat veel informatie. De laatste stand van zaken kunt u bekijken op www.who.int. Actuele reisadviezen kunt u zien op www.minbuza.nl <
juni 2003 Remedie 5
Lichaam & geest
Ziek van je werk Psycholoog John Molenaar: “Mensen met een burnout zijn extreem moe, kunnen zich slecht concentreren en nemen geen initiatief. Ze zijn prikkelbaar, barsten soms opeens in huilen uit en zien op tegen elke dag. Soms hebben ze paniek- en angstaanvallen en zijn ze depressief”.
Je leven in de goede richting sturen Tips om een burnout te voorkomen
Mirjam de Keijzer was directeur van een grote basisschool. Alles had ze voor haar leerlingen over. Ze werkte hard om het iedereen naar de zin te maken. Werk aan anderen overlaten deed ze nooit en ze maakte werkweken van zestig uur. Totdat ze instortte. irjam kreeg huilbuien, werd somber en was nergens meer toe in staat. Ze was depressief en vermoeid. Zo vermoeid dat ze niet meer naar haar werk kon. Volgens de huisarts had ze een burnout. Mirjam was opgebrand en dacht dat ze nooit meer zou kunnen werken. Toch werkt ze weer. Op een nieuwe school en zelfs weer als directeur.
M
Een cursus van het Albert Schweitzer ziekenhuis heeft haar geholpen bij haar terugkeer. De afdeling Psychiatrie helpt mensen met werkstress op weg in een groepscursus. De deelnemers hebben veel dezelfde kenmerken, zegt ziekenhuispsycholoog John Molenaar.“Ze zijn loyaal aan hun werkgever en willen hun werk
6 Remedie juni 2003
• • • • • • • •
perfect doen. Ze hebben vaak ook stress in hun gezin. Eén kenmerk hebben ze allemaal: ze zijn uitgeput.” In de cursus leren de opgebrande werknemers met conflicten omgaan, hun gedachten te veranderen en over gevoelens te praten. Ze gaan zo snel mogelijk weer aan het werk, al is het maar een paar uurtjes. Molenaar:“Hoe langer je wegblijft, hoe moeilijker terugkeer wordt. Driekwart van onze cursisten gaat weer aan het werk, in dezelfde of in een nieuwe baan”. Vier keer per jaar begint er een nieuwe werkstresscursus. U kunt zich voor een intake aanmelden bij de polikliniek van de afdeling Psychiatrie van het Albert Schweitzer ziekenhuis (078) 654 11 11. De cursus wordt vergoed door de verzekering.
Albert Schweitzer ziekenkuis
Werk niet dagenlang over. Neem tijd voor ontspanning. Las voldoende pauzes in. Durf op te komen voor jezelf. Bespreek werkdruk met je baas. Zorg voor een duidelijk takenpakket. Praat met je partner, familie of vrienden. Durf op tijd om hulp te vragen.
Een cursist: “Ik was al weken heel erg moe en kon me niet concentreren op mijn werk. Ik kreeg opeens last van paniek op straat en in overvolle ruimtes. Toen ik opeens om een onbenulligheid in huilen uitbarstte wist ik dat het mis was en heb ik hulp gezocht”.
<
Leefstijl
Muzikanten, pas op je oren! “Oordoppen, is dat nodig?”. De meeste jonge popmuzikanten in de Popcentrale van Dordrecht zijn zich van geen kwaad bewust. Ze maken in de oefenruimtes of op het podium vaak vele decibellen geluid. En dan krijgen hun oren ook nog eens in de disco of via de walkman veel geluid te verduren.
oor harde muziek maken en luisteren geldt een variant op een bekende slogan: geniet, maar luister met mate. Ieder mens heeft maar één stel oren. Komt er te veel lawaai in die oren, dan gaan de ‘haarcellen’ kapot. Eenmaal kapot, komen er geen nieuwe meer bij. Hoe minder haarcellen, hoe minder goed je hoort. In de Dordtse Popcentrale wordt wel rekening gehouden met te veel volume. “Bij popconcerten krijgen beheerders en vrijwilligers oordoppen”, zegt Gert-Jan de Koster, drummer en coördinator van de Popcentrale.“Sommige bandleden spelen wel, andere niet met oordoppen. Ik ben er zelf ook laks in. Goede oordoppen zijn ook vrij duur”.
V
KNO-arts Van der Drift: “Iedereen heeft na een avondje stappen wel eens last van oorsuizen. Je oren kunnen zonder bescherming ongeveer vijfenzeventig decibel aan. Uit een speaker in een disco komt wel honderdtwintig decibel. Als je drie of vier keer per week aan meer dan honderd decibel blootstaat moet je eens aan oordoppen gaan denken”.
Oorsuizen Keel-, Neus- en Oorarts Frank van der Drift van het Albert Schweitzer ziekenhuis wil de zaak niet overdrijven, maar ziet wel dat mensen op steeds jongere leeftijd slechter gaan horen.“Iedereen heeft na een avondje stappen wel eens last van oorsuizen. Dat herstelt weer. Maar als je drie of vier keer per week aan meer dan
“Ik ben al dertig jaar hoboïst in een orkest en zit vlak voor de koperblazers. Al jaren krijg ik het getetter van hoorns en trompetten te verduren. De laatste jaren heb ik last van oorsuizen. Dag en nacht datzelfde gevoel, ik kan er niet van slapen.”
honderd decibel blootstaat, moet je eens aan oordoppen gaan denken. Vaak kom je er pas jaren later achter dat je slechter gaat horen. Dan is het kwaad al geschied.
Albert Schweitzer ziekenkuis
Jongeren onderschatten de risico’s. Muziek moet steeds harder. Zonder te willen betuttelen zou ik toch willen zeggen: pas een beetje op je oren.” <
juni 2003 Remedie 7
Gezond leven
Zwanger worden? Er komt wat bij kijken! “Nog vóórdat vrouwen zwanger zijn, is het belangrijk dat ze deskundig advies krijgen over wat ze wel en niet moeten doen om straks een gezond kind te krijgen”, zegt Sabina de Weerd, die in het Albert Schweitzer ziekenhuis wordt opgeleid tot gynaecoloog.“Want juist in de éérste weken is het vruchtje het meest kwetsbaar”.
Albert Schweitzer ziekenhuis populair bij ooievaar
oen ik zwanger wilde worden”, vertelt Anja van Someren (35), inmiddels moeder van twee kinderen,“had ik van vriendinnen en kennissen gehoord waarmee ik rekening moest houden. Dat ik bijvoorbeeld al een tijdje van tevoren foliumzuur moest slikken. Ik zocht ook op internet
“T
naar informatie en ik las erover in bladen. Eenmaal zwanger, ben ik bewust gezond gaan eten en gestopt met het verschonen van de kattenbak. Want ontlasting van katten kan bacteriën bevatten die schadelijk zijn voor de vrucht. Maar dat om diezelfde reden wordt geadviseerd met handschoenen in de tuin te werken, wist ik bijvoor-
8 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Vorig jaar zagen 3.175 nieuwe wereldburgers het levenslicht in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Daarmee is het ziekenhuis een van de grootste in Nederland op het gebied van verloskunde. Deze lijn zet zich ook in 2003 voort. Tot en met april dit jaar werden er in Dordwijk 799 baby’s geboren, terwijl op locatie Zwijndrecht de ooievaar 238 keer langskwam. Ruim 85 procent van deze bevallingen vond op medische indicatie in het ziekenhuis plaats.
beeld niet. Bovendien gaan er veel bakerpraatjes rond over alles rondom de zwangerschap. Het zou dus goed zijn als elke vrouw met een kinderwens van tevoren door een deskundige op de hoogte werd gebracht”.
Juist die eerste weken! Arts-assistent Sabina de Weerd heeft een onderzoek gedaan waaruit blijkt dat veel vrouwen met een kinderwens, net als Anja van Someren destijds, behoefte hebben aan voorlichting.“Nu gaan vrouwen meestal pas na de tiende week naar een verloskundige”, zegt ze.“Maar dat is mosterd na de maaltijd! Want juist de allereerste weken zijn de belangrijkste in de ontwikkeling van een vruchtje. In die weken worden de organen aangelegd. Je moet het dus een stap vóór zijn”.
Meer risico's Vrouwen met een verkeerd leefpatroon hebben meer kans op een miskraam, het vruchtje loopt meer kans afwijkingen te ontwikkelen, het kindje kan te licht of te vroeg geboren worden en de kans op wiegendood is groter. “Vrouwen die blijven roken bijvoorbeeld”, zegt De Weerd “bevallen vaak eerder van een lichter kindje. Zo'n kindje kan later problemen krijgen met leren. Bacteriën in rauwe melk, rauw vlees, en bacteriën in ontlasting van katten kunnen de vrucht schaden. Als vrouwen geen foliumzuur geslikt hebben, bestaat er meer kans op een kind met een open ruggetje. De kans blijft klein, maar de gevolgen zijn groot, want zo’n kind is levenslang gehandicapt. Ook vrouwen die medicijnen slikken, niet gevaccineerd zijn
Tips voor vrouwen die zwanger (willen) worden • Stop met roken. • Slik elke dag 0,4 milligram foliumzuur, verkrijgbaar bij drogist en apotheek. • Eet geen rauw of rood vlees, zoals filet americain. • Eet geen buitenlandse kazen gemaakt van rauwe melk. • Verschoon geen kattenbak en werk met handschoenen in de tuin. • Gebruikt u medicatie? Neem contact op met uw huisarts. • Wilt u meer weten? Kijk op internetsites, bijvoorbeeld www.kindjeopkomst.nl of www.jongegezinnen.nl.
Voorlichting Worden vrouwen niet ongerust als ze horen waarmee ze rekening moeten houden als ze zwanger willen worden? ‘Nee’, zegt De Weerd.“Ze vinden het juist een fijne vorm van zorg, en de vrouwen volgen
'Zo'n gesprek hoeft niet veel tijd te kosten' tegen bepaalde ziekten en vrouwen met overgewicht lopen meer risico’s. Bovendien hebben zwangere vrouwen meer honger dan gewoonlijk. Ze moeten erop letten gezonde voedingsmiddelen te eten in plaats van méér vet”.
de adviezen meestal op. Natuurlijk kun je nooit garanderen dat er een gezond kind geboren wordt. Ook niet als er volgens het boekje wordt geleefd. Maar het komt nog te vaak voor dat zwangere vrouwen vragen:“Foliumzuur? Wat is dat?”. Ze zijn
Albert Schweitzer ziekenkuis
dus onvoldoende geïnformeerd”. De Weerd denkt dat de voorlichting het beste door een huisarts kan worden gegeven, maar het zou ook de verloskundige kunnen zijn. “Zo’n gesprek hoeft niet veel tijd te kosten als je de vrouwen van te voren een overzichtelijk vragenlijst laat invullen. De arts of verloskundige ziet dan in één oogopslag welke gezondheidsthema’s aandacht vereisen. En heeft een vrouw vragen, dan krijgt ze professioneel antwoord. Op tijd, dus nog vóórdat ze zwanger is. Dan voorkom je dat ze met een dikke buik zegt: 'Kaas van rauwe melk? Vaag gehoord dat dat schadelijk kan zijn”. <
juni 2003 Remedie 9
Reportage
Ziekenhuis Sliedrecht 100 jaar Snel, dichtbij en gezellig Ze wonen al jarenlang naast elkaar in Sliedrecht en maakten beiden ongeveer een derde mee van de honderdjarige geschiedenis van het Sliedrechtse ziekenhuis: Ellen Mampaey en Pia van der Staaij. Pia werkte er 31 jaar als receptioniste en is inmiddels gepensioneerd. Ellen begon in 1967 op de röntgenafdeling.“Het was toen een ziekenhuis met veertig bedden. Het jaar daarna werd de nieuwbouw geopend en hadden we 120 bedden en vier wiegen. Eigenlijk kun je zeggen dat Sliedrecht altijd een bevoorrecht dorp is geweest met een eigen ziekenhuis”.
Röntgenafdeling in 1968
De eerste paal ging op 28 april 1965 de grond in. 10 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Ellen Mampaey
Pia van der Staaij
Pia: “Naast het receptiewerk regelden we de afspraken en deden we licht administratief werk zoals het tikken van de bloedgroepkaartjes”. Ellen: “We hadden vroeger twee internisten en één chirurg. Langzamerhand is dat uitgegroeid tot een team van specialisten”. Pia: “Het nieuwe ziekenhuis was in die tijd heel modern, we hadden zelfs een atoomvrije kelder”. Ellen: “Ik heb 27 jaar dag in dag uit dienst gehad, gewoon altijd met de pieper op zak. Dat is nu ondenkbaar”. Ellen en Pia: “Door de jaren heen is de hiërarchie stukken minder geworden”.
Protest tegen sluiting Pia:“Ik heb er altijd met veel plezier gewerkt, ik had veel afwisseling en kwam vaak bekenden tegen. Leuke contacten, waaruit bleek dat de Sliedrechtenaren zeer betrokken zijn bij hun ziekenhuis. Dat was ook goed te merken toen in de jaren negentig volledige sluiting ervan dreigde. Veel inwoners liepen mee in een protestmars. De sluiting ging gelukkig niet door”. Wel veranderde het ziekenhuis in een onderzoek- en behandelcentrum. Ellen: “Het is een mooie polikliniek met bijna alle specialismen, maar die dagbehandeling was wel erg wennen. Niet alleen voor ons, maar ook voor de mensen in Sliedrecht die natuurlijk al die jaren behoorlijk verwend waren. Van 24 uur per dag zorg verlenen, gingen we over op wat ik kantoor-
tijden noem. Gelukkig is alles nog steeds heel eigen, dichtbij en gezellig gebleven.”
Korte wachtlijsten Ellen vervolgt: ”Wat ook niet is veranderd, is dat behandelingen en onderzoeken snel kunnen worden geregeld. De Sliedrechtenaren waren gewend dat ze bijna direct terecht konden. Dat is nu soms wel een week geworden. Regionaal gezien hebben we korte wachtlijsten en daar maken inmiddels ook veel mensen uit de omgeving gebruik van. Vaak vertellen ze ons dat ze het ziekenhuis zo’n rust vinden uitstralen. Niet zo massaal, maar persoonlijk, zeggen ze dan. Ook valt hen op dat we op tijd werken”. Pia besluit: ”Je zou dus kunnen zeggen dat niet alleen Sliedrecht, maar ook de omgeving ons ziekenhuis nodig heeft”. <
Expositie 100 jaar Sliedrecht
Veel inwoners en medewerkers liepen mee in een protestmars. De sluiting ging niet door. Het ziekenhuis werd een onderzoek- en behandelcenrum.
Albert Schweitzer ziekenkuis
Sliedrecht viert feest. Het ziekenhuis bestaat een eeuw. In het gebouw hangen posters waarop per decennium de geschiedenis in foto’s, verhalen, en anekdotes staat afgebeeld. In mei is begonnen met de eerste poster en gaandeweg het jaar komen er telkens nieuwe posters bij. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de complete geschiedenis van het ziekenhuis in woord en beeld bij de ingang is te zien. Er zijn ook informatieavonden gepland. Wanneer die plaatsvinden wordt nog bekeken, maar het wordt in ieder geval een ‘feestje’ voor heel Sliedrecht.
juni 2003 Remedie 11
Wegwijs in het ziekenhuis
Bouw doet veel stof opwaaien Schilders, vloerbedekkers, plafondleggers: u blijft ze voorlopig zien in en rond de locaties van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Bouwschotten en extra schoonmaakrondes moeten de overlast een beetje beperken. Maar lawaai en stof zijn niet te voorkomen. De bouwwerkzaamheden zijn nodig om ziekenhuiszorg op een moderne manier mogelijk te maken.
innen de muren van de locatie Dordwijk zijn de bouwwerkzaamheden in 2004 klaar. Dan kan de volgende stap worden gezet: het plaatsen van nieuwbouw op het voorterrein, waar nu de parkeerplaats is. Als alles meezit, kan in 2005 de eerste paal de grond in. Er komt dan tijdelijk een ander parkeerterrein. In de nieuwbouw komen onder meer poliklinieken, een nieuwe Spoedeisende hulp, een kapel, een parkeergarage en een zorghotel.
B
Ook op de locaties Zwijndrecht en Amstelwijck wordt verbouwd. Zwijndrecht is veel te klein geworden om alle patiënten te kunnen opvangen. Er zijn plannen voor een vierde operatiekamer en uitbreiding van de poliklinieken, Spoedeisende hulp en de röntgenafdeling. Er wordt ook hard gewerkt om van de locatie Amstelwijck een centrum van poliklinieken en dagbehandeling te maken. Nog in 2003 komen er nieuwe poli’s voor KNO, dermatologie, een oogpoli en uitbreiding van de diabe-
12 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
tespoli. De regionale mammapoli krijgt op Amstelwijck een plek. Op de locatie Sliedrecht is de verbouwing gestart voor de uitbreiding van de dagbehandeling. De verkoeverkamer in het souterrain wordt opgeknapt. Dit maakt het mogelijk de operatiekamers nog dit jaar effectiever in te zetten. Op de derde verdieping wordt de longpoli verbouwd. Begin juli moet het werk in Sliedrecht klaar zijn. <
Nieuwe afdelingen e bouwwerkzaamheden werpen hun vruchten af. Op de locatie Dordwijk zijn allerlei afdelingen net opgeleverd of bijna klaar. Nieuwe verbouwingen staan alweer op stapel.
D
Onderzoek- en dagbehandelcentrum locatie Amstelwijck
Er is een nieuw complex gebouwd op locatie Dordwijk voor angiografie (voor het maken van röntgenfoto’s van bloedvaten) en hartcatheterisatie. Het is een gezamenlijke afdeling van cardiologie en radiologie waar patiënten voor onderzoek en behandeling terecht kunnen. De nieuwe afdeling heeft een eigen dagbehandeling met zeven bedden en moderne apparatuur.
Nu de afdeling Hartbewaking is verhuisd van locatie Amstelwijck naar Dordwijk, is er op Amstelwijck geen verpleegafdeling meer aanwezig. Op Amstelwijck zal de nadruk voortaan geheel liggen op poliklinisch onderzoek en dagbehandeling. De komende maanden worden veel bezochte klinieken zoals de oogpolikliniek, de polikliniek dermatologie en die voor keel-, neus- en ooringrepen naar Amstelwijck verplaatst. Er kunnen op vier operatiekamers medische ingrepen worden verricht, maar deze zijn redelijk eenvoudig zodat een patiënt op het einde van de dag weer naar huis kan. Alleen patiënten op de psychiatrische afdeling (PAAZ) verblijven soms langere tijd op de locatie Amstelwijck.
Intensive Care /Hartbewaking
Amstelhuis
De nieuwe Intensive Care Unit en Hartbewaking (ICU/CCU) is in gebruik genomen op locatie Dordwijk. Op beide afdelingen is nieuwe bewakingsapparatuur geplaatst. Op de Intensive Care liggen patiënten die bijvoorbeeld na een operatie goed bewaakt moeten worden. De Hartbewaking is er speciaal voor hartpatiënten. De Hartbewaking van Amstelwijck is verhuisd naar Dordwijk. Jaarlijks worden er in totaal zo'n 1.300 patiënten op deze afdelingen opgenomen. De bouw ervan heeft, inclusief de voorbereiding, ongeveer twee jaar geduurd.
Op de locatie Amstelwijck bevindt zich op de tweede verdieping een dependance van verpleeghuis Het Parkhuis. Deze verdieping heet het Amstelhuis en is bedoeld voor mensen die in het ziekenhuis zijn uitbehandeld en nog niet naar huis kunnen of wachten op een verpleeg- of verzorghuis. Er is plaats voor dertig cliënten.
Bloedvatenonderzoek
er een kamer waar ze een middagdutje kunnen doen. Ook is er een kamer voor de observatie van ouderen en eigen ruimtes voor fysiotherapie en ergotherapie. Er is een speciaal alarmsysteem. De patiëntenkamers zijn wat groter dan normaal, zodat ouderen er gemakkelijk met hun rolstoel in kunnen.
Afdeling Geriatrie Het ziekenhuis opent half juni een nieuwe afdeling Geriatrie op locatie Dordwijk. Dit is een afdeling die helemaal is gericht op ouderdomsziekten. Geriatrie was altijd een onderdeel van een grotere verpleegafdeling. Mensen in onze regio worden steeds ouder. Door de komst van de nieuwe afdeling kan het ziekenhuis meer patiënten opnemen. Op de afdeling Geriatrie zal een patiënt zoveel mogelijk op één dag worden onderzocht, zodat hij of zij ’s avonds weer naar huis kan. Voor deze patiënten is
Kinderafdeling Op locatie Dordwijk komt een nieuwe kinderafdeling. Deze wordt geschilderd in fris rood, oranje en geel. Ook de speelkamer verhuist mee en alle bedden hebben straks een aansluiting op het computerproject Sterrekind. De kinderafdeling krijgt meer ruimte om nog meer patiëntjes uit de regio te kunnen opvangen. Er komen twaalf (nu nog vijf ) boxen. Dat zijn kinderkamers waar kinderen geïsoleerd kunnen worden opgenomen. Goed nieuws voor de
Albert Schweitzer ziekenkuis
ouders: zij krijgen een eigen, mooie, lichte ouderkamer.
Afdeling Neonatologie voor te vroeg geboren baby's De couveuses verhuizen niet met de kinderafdeling mee. Baby’s die te vroeg zijn geboren komen straks op de nieuwe afdeling neonatologie. In september start de bouw voor deze afdeling die in juni 2004 klaar zal zijn. In de tussentijd gaan de couveuses naar de vrijgekomen ruimte van de vroegere Intensive Care/Hartbewaking van Dordwijk (F2).
Slaaplaboratorium en apotheek In juni is de nieuwe apotheek op locatie Dordwijk klaar met daarboven een slaaplaboratorium voor slaaponderzoek. Dit laboratorium is nu nog op Amstelwijck en verhuist dus. <
juni 2003 Remedie 13
Gezonde Zaak voor werknemers
Werken zonder lichamelijke klachten De Gezonde Zaak werkt samen met onder meer het Albert Schweitzer ziekenhuis. De therapeut van de afdeling fysiotherapie bespreekt samen met de werknemer hoe de lichamelijke problemen op het werk ontstaan. En wat de werknemer moet veranderen om het werk zonder klachten te kunnen blijven doen.“We leren de mensen bijvoorbeeld hoe ze hun houding kunnen veranderen, of hoe ze kunnen omgaan met stress”, vertelt fysiotherapeut Françoise Oort.“Maar we laten ook zien hoe je iets kunt oprapen of verplaatsen zonder je onnodig in te spannen. Daarnaast doen mensen oefeningen om bijvoorbeeld de rugspieren sterker te maken”.
Niet ziek thuis zitten
ijn in de rug door zwaar lichamelijk werk. Of pijn in de schouders door een ‘stressbaan’. Werken kan lichamelijke klachten met zich meebrengen. Ziekmelden is geen echte oplossing, want eenmaal terug op het werk kunnen de klachten opnieuw ontstaan. Iemand kan
P
wél manieren leren om het lichaam tijdens het werk minder te belasten. Bijvoorbeeld door regelmatig even te ontspannen, of zware dingen op een andere manier te tillen. Via het landelijke bedrijf De Gezonde Zaak kunnen werknemers met lichamelijke klachten een training volgen.
14 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
De training in het Albert Schweitzer ziekenhuis is meestal twee keer per week, en dat acht weken lang.“We raden mensen aan om daarna niet te stoppen met de oefeningen, maar door te gaan met trainen op bijvoorbeeld een sportschool”, zegt Oort.“Het vraagt wel motivatie van de werknemer om het trainingstraject vol te houden. Maar meestal is dat geen probleem. Veel mensen die bij ons trainen merken dat ze veel meer kunnen dan ze denken. Daardoor raken ze vanzelf gemotiveerd. Ze zien hoe ze lichamelijke klachten kunnen voorkomen en niet ziek thuis hoeven te zitten”. De bedrijfsarts kan werknemers naar De Gezonde Zaak doorverwijzen. De werkgever betaalt de training. Uiteraard schept dat wel verplichtingen voor de werknemer. Zo maar wegblijven van de training kan niet.“Wij hebben steeds contact met de bedrijfsarts van de werknemer”, besluit fysiotherapeut Oort.“Dat is de sterke kant van De Gezonde Zaak”. <
Zomer
Hatsjoe, de pollen zijn er weer
Pollenweerbericht op Teletekst pagina 709, www.lumc.nl: klik op afdeling & diensten, longziekten, Pollen Informatie Dienst.
Grassen kunnen heftige allergische reacties veroorzaken..
ranende ogen, niesbuien, een loopneus. Het hooikoortsseizoen is begonnen. Hooikoorts kan soms zo erg zijn, dat mensen ’s zomers hun huis niet meer uit gaan. Zo ver hoeft het gelukkig niet te komen. Met een goede behandeling kunnen de klachten beperkt blijven.
T
Veel klachten Hooikoorts is er in alle soorten en maten. De één niest een beetje, de ander kan door de klachten niet naar zijn werk. Mensen met hooikoorts zijn allergisch voor het stuifmeel (pollen) van gras of bomen (vooral de els, hazelaar en berk). Het gras bloeit van begin mei tot eind juli. De pollen komen door de wind in de lucht en waaien overal naartoe, ook naar de stad en in huis. Het stuifmeel veroorzaakt
geïrriteerde slijmvliezen. Dat merk je aan jeuk in je neus of in je keel, onophoudelijk niezen, tranende ogen, een loopneus, kortademigheid en vermoeidheid.
Aangeboren Hooikoorts is aangeboren en niet te voorkomen. Er zijn wel middelen die de klachten verlichten, zoals oogdruppels, neussprays en tabletten (antihistaminica). U kunt het beste met uw klachten naar de huisarts gaan die eventueel kan doorverwijzen naar een allergoloog. Sommige mensen krijgen een injectiekuur. Die maakt het lichaam minder gevoelig voor pollen. Zo’n kuur moet je drie tot vijf jaar volhouden. Of hooikoorts ooit over gaat? Dat verschilt per persoon. De één groeit er overheen, de ander blijft niezend door het leven gaan. <
Albert Schweitzer ziekenkuis
juni 2003 Remedie 15
Zomer
Op vakantie zonder zorgen og even en het is weer zo ver! Dan pakt het merendeel van de Nederlanders zijn koffers om op vakantie te gaan naar verre of minder verre oorden. Een goede voorbereiding is daarbij onontbeerlijk of anders gezegd: wie goed voorbereid op vakantie gaat, kan zorgeloos genieten. Veel mensen weten inmiddels dat ze voor een reis naar de (sub)tropen beschermende gezondheidsmaatregelen moeten nemen. Minder bekend is dat ook landen zoals Egypte, Turkije, Tunesië en Marokko tot de risico-
N
16 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
gebieden behoren en dat ook voor deze bestemmingen maatregelen nodig zijn.
Zes weken voor vertrek “Een goede voorbereiding van een vakantie naar de (sub)tropen of een land rond de Middellandse zee begint met een bezoek aan de GGD”, aldus reizigercoördinator Anneke Kooij van de GGD Zuid Holland-Zuid.“Het is belangrijk minimaal zes weken voor vertrek contact op te nemen met de GGD en te checken of en welke maatregelen er nodig zijn voor de
De meest gestelde vragen aan de GGD • Wij gaan met vakantie naar Turkije, heb ik daar prikken voor nodig? bestemming van uw keuze. Al naar gelang het einddoel van de reis kan dit variëren van inentingen tegen onder andere hepatitis A (besmettelijke geelzucht), gele koorts tot en met het voorschrijven van malariatabletten. Onze rol is onder andere het geven van vaccinaties. Daarnaast verstrekken we allerlei adviezen over gezond op reis gaan. Daarbij moet je denken aan kleding, bescherming tegen muggenbeten, het voorkomen van seksueel overdraagbare aandoeningen etcetera”. “Het is nóóit té laat om beschermende maatregelen te nemen”, beklemtoont Kooij. “Ook mensen die last-minute op vakantie gaan naar een risicogebied moeten dus altijd contact opnemen met de GGD. Hiervoor geldt: op het nippertje voorkomen, is nog altijd beter dan genezen”. <
Telefoonnummers GGD Zuid Holland-Zuid Dordrecht: (078) 632 18 32 Gorinchem: (0183) 64 63 63 U kunt elke werkdag tussen 9.00-12.00 uur een afspraak maken. Zuidhollandse eilanden (0181) 65 24 78 U kunt elke werkdag tussen 9.00-12.00 uur een afspraak maken of op donderdag tussen 18.00 -21.00 uur.
De GGD adviseert twee vaccinaties namelijk DTP (difterie-tetanus-polio) en hepatitis A. • Zijn deze inentingen verplicht? Nee, ze zijn niet verplicht, maar de GGD vindt het medisch niet verantwoord om zonder deze vaccinaties op reis te gaan. • Waarom zijn deze vaccinaties nodig? In Turkije komen deze ziektes nog steeds voor. • Hoe krijg ik deze ziektes? Via het eten, drinken en door slechte hygiëne in het land. • Kan ik deze prikken ook bij de huisarts halen? Dat moet u aan uw huisarts vragen. Er verandert veel op dit gebied. De GGD is altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en werkt volgens de richtlijnen van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigers. • Word ik ziek van de vaccinaties? Nee. Sommige inentingen zorgen voor een stijf gevoel op de plek waar de prik wordt gegeven. Het gebeurt zelden dat iemand koorts krijgt. • Hoe lang van tevoren moeten de prikken worden gegeven? Het verdient de voorkeur om drie weken voor vertrek alle prikken te hebben gehad. • Ik ga naar een viersterrenhotel en het is bovendien een strandvakantie. Zijn die prikken dan nog wel nodig? Ja. Het eten in zo’n hotel komt van dezelfde landbouwgrond als in een eenvoudig hotel. De groenten worden besproeid met verontreinigd water uit sloten. De kans op een besmetting met bijvoorbeeld hepatitis A is daardoor even groot als in een eenvoudig hotel. • Worden de kosten voor deze prikken vergoed? Dat hangt af van uw ziektekostenverzekering.
Albert Schweitzer ziekenkuis
juni 2003 Remedie 17
zomer
Internist/intensivist Te Velde van het Albert Schweitzer ziekenhuis:
‘Het aantal malariapatiënten stijgt’
Malariacijfers op een rij: • Wereldwijd sterven dagelijks 5.000 mensen aan malaria (bron WHO). • In Nederland waren er in 2001 ongeveer 500 patiënten met malaria. • 65 procent van hen had de voorgeschreven medicatie niet of niet goed geslikt, 20 procent had dit waarschijnlijk wel goed gedaan en van 15 procent is dit niet bekend. • De malaria was opgelopen in: Afrika: 63,6 procent; Azië: 11,1 procent; Amerika: 5,5 procent; Een patiënt had het in Nederland opgelopen.
Te Velde:“Meestal zijn reizigers ziek van een gewone bacterie. Soms is er wat ernstigers aan de hand zoals hepatitis A of malaria. Het aantal malariapatiënten in Nederland stijgt. Mijn uitgangspunt is altijd: heb je na terugkeer uit een tropisch
land koorts en ben je gebeten door een mug, dan heb je malaria totdat het tegendeel bewezen is. Het is belangrijk om met deze verschijnselen naar een huisarts te gaan. Er zijn drie typen malaria die gelukkig allemaal goed te behandelen zijn. Het is wel belangrijk dat je de malaria op tijd ontdekt, anders word je heel ziek. Malariaparasieten maken je bloedcellen stuk en veroorzaken klontering in je bloedvaten, waardoor organen niet meer kunnen functioneren. Er is dan medicatie nodig om de parasieten te doden en je eigen bloed moet worden vervangen door donorbloed. Gelukkig komt dit zelden voor. Ernstige malaria is niet in elk ziekenhuis te
18 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Internist L.F. te Velde
behandelen. Er moeten specialisten op dit gebied op de Intensive Care (IC) zijn, de IC-zorg moet 24 uur per dag kunnen worden gegeven en er moet ervaring zijn in de ondersteuning bij orgaanfalen. In het Albert Schweitzer ziekenhuis is dit aanwezig. Er zijn twee tropenartsen werkzaam die een speciale opleiding hebben gevolgd. Voorkomen blijft natuurlijk altijd het beste. Je kunt malaria overal oplopen. Of je nu een luxe vakantie hebt geboekt of primitief reist. De kans is het hele jaar door aanwezig. Vraag daarom voor vertrek advies bij de GGD, ook als je ergens al vaker bent geweest, want er verandert soms in korte tijd veel in een gebied.” <
zomer
Ex-malariapatiënt de heer Van Muilwijk:“Ik was geen mens” et zal je maar overkomen. Kom je terug van een prachtige reis en dan blijk je malaria te hebben. De heer Van Muilwijk kan hier over meepraten. Begin vorig jaar ging hij naar Zambia, Zimbabwe, Botswana en Namibië op vakantie. Zijn Zambiaanse kennissen adviseerden hem geen malariapillen uit Nederland mee te nemen, maar hun malariapillen te gebruiken. Zo gezegd, zo gedaan. In november ging hij naar Oeganda en nam diezelfde Zambiaanse malariatabletten weer in. Eind november kwam hij terug in Nederland.“Na veertien dagen werd ik rillerig. In eerste instantie dacht ik dat het griep was. Dat het malaria zou kunnen zijn, kwam niet bij me op omdat ik netjes mijn pillen
H
had geslikt. Ik raakte op een gegeven moment versuft en ben met m’n auto in de sloot gereden. Thuis ben ik m’n bed in gekropen en daar vond een van m’n kinderen me. Vervolgens ben ik met de ambulance naar het Albert Schweitzer ziekenhuis gebracht. Hier bleek dat ik een zeer ernstige vorm van malaria had”. De heer Van Muilwijk had enorme bloedarmoede. Zijn bloed is gefilterd en hij heeft nierdialyse gehad.“Ik was geen mens.” Gelukkig gaat het nu weer goed met de heer Van Muilwijk, maar zijn situatie is zeer kritisch geweest. Op de vraag hoe hij malaria heeft gekregen, geeft hij een duidelijk antwoord.“De malariapillen die voor Zambia en omstreken geslikt moeten worden, werken niet tegen malaria in
Oeganda. Daar zijn andere tabletten voor nodig. Mijn advies: ga, als je naar een malariagebied gaat, eerst langs bij de GGD. Laat je adviseren en ga vervolgens serieus met deze adviezen om!” <
Rondleiding per computer Veel informatie over het ziekenhuis op Thuis blijven en toch een rondleiding door het Albert Schweitzer ziekenhuis krijgen? Dat kan, met slechts enkele klikken op de computermuis. Voorwaarde: een aansluiting op internet en een bezoek aan www.asz.nl. Als u wilt weten wat er na een afspraak in het ziekenhuis gebeurt dan is een bezoekje aan de website meer dan de moeite waard. In zo’n twintig stappen ziet u welke route u kunt volgen als uw huisarts u doorverwijst naar een specialist in het ziekenhuis. Helder en kort is te zien waar u zich kunt melden en waar het afsprakenbureau is. Klikt u verder dan krijgt u een indruk van de polikliniek, een onderzoek, een opname, een operatie en het voorschrijven van medicijnen. Maar ook kunt u een kijkje nemen in de keuken, bij activiteitenbegeleiding, bij patiëntenvoorlichting en het maatschappelijk werk.
www.asz.nl
Wilt u weten: • hoe lang u moet wachten voor een eerste afspraak of voor een operatie? • hoe laat u bij een patiënt op bezoek kunt komen? • hoe u met het openbaar vervoer bij het ziekenhuis kunt komen? • wat u moet meenemen bij een opname? • of wilt u informatie over bevallen in het ziekenhuis? Dit alles en nog veel meer staat op de website www.asz.nl van het ziekenhuis. Op deze site vindt u de vacatures van het Albert Schweitzer ziekenhuis en kunt u rechtstreeks per email een sollicitatiebrief sturen.
Albert Schweitzer ziekenkuis
juni 2003 Remedie 19
Zomer
Zon is onmisbaar, maar pas op!
e hebben de zon nodig, maar maak het niet te gek,” aldus Annik Van Rengen, huidarts in het Albert Schweitzer ziekenhuis. Zij ziet iedere dag in haar praktijk de schade in de vorm van huidkanker die de zon aanricht.“De zon is goed voor ons, maar zorgt ook voor veroudering en soms beschadiging van de huid.
“W
die je moet gebruiken hangt af van je huidtype en je leeftijd. Hoe lichter je huidtype en hoe jonger je bent, des te hoger de factor moet zijn. Ook geldt dat zonnestralen krachtiger en dus gevaarlijker worden als je zuidelijker trekt. In de schaduw blijven, een pet en T-shirt dragen en met een hoge beschermingsfactor smeren, luidt dan het devies.“
Hoe kun je gezond zonnen?
Madonna mijdt de zon
“De huid mag na het zonnen niet rood zien, want dat betekent verbranding en dus schade aan de huidcellen. Het moment van verbranden hangt af van je huidtype. Wij adviseren zoveel mogelijk de schaduw te zoeken, kleding te dragen en antizonnebrandmiddelen te gebruiken. Ook is het belangrijk om het zonnen gelijkmatig op te bouwen. Tijdens de vakantie ‘bakken’ terwijl je de rest van het jaar nauwelijks in de zon bent, geeft het grootste risico op huidproblemen.”
Van Rengen vraagt speciale aandacht voor kinderen.“Hoe meer huidschade in de kinderjaren is ontstaan, des te groter de kans om op latere leeftijd huidkanker te krijgen. Dat is wetenschappelijk bewezen. Voorkom dus altijd dat je kind verbrandt, zorg voor beschermende kleding en een zonnehoed en smeer, smeer, smeer. Bovendien geldt ook hier: jong geleerd is oud gedaan.”
Over het gebruik van antizonnebrandmiddelen is Van Rengen duidelijk:“Smeren moet. Begin hiermee een half uur voordat je in de zon gaat en doe het iedere twee uur opnieuw of nog vaker als je hevig zweet of in het water bent geweest. Bedenk wel dat je nooit honderd procent beschermd bent. De beschermingsfactor
Over bruin als schoonheidsideaal zegt ze: ”Bruin staat nog steeds voor mooi en gezond, maar zonnen veroorzaakt op langere termijn rimpels. Daarom mijden vrouwen als Madonna de zon. Wil je toch bruin zijn, dan kun je beter zelfbruinende crèmes gebruiken. Voor de zonnebank ligt de grens bij maximaal tien bezoeken per jaar. Zoals voor veel dingen in het leven, geldt ook voor de zon: niet te veel en niet te lang.” <
20 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Smeren moet
Marjet: “Ik ben dol op de zon, maar ik begin altijd voorzichtig met wennen. Ik smeer iedere twee uur en in de zomer kun je me tussen 12.00 en 15.00 uur in de schaduw vinden”. Nico: “We gaan dit jaar vakantie vieren in Griekenland, dus ik neem een zonneklep mee en een stapel oude T-shirts voor in de zee en liters zonnebrandgel”. Max: “Vorige zomer is ons zoontje op een bewolkte dag flink verbrand. Wij gaan niet meer op pad zonder T-shirt, zonnehoedje en een sunblock met een beschermingsfactor boven de 20. Of er nu zon of lichte bewolking is, wij smeren!”. Carla: “Ze willen het vaak zelf niet, maar we trekken onze kinderen ieder keer na het zwemmen een droog shirtje aan, ondanks de waterproof zonnebrandspray. Een zonnebril? Nee, geef ons maar een petje, veel beter voor hun oogjes”.
Voor meer informatie: www.kankerbestrijding.nl of www.verstandigzonnen.nl
Gezond eten & drinken
Help, de weegschaal slaat door! Het is weer zomer. Fitnesscentra en drogisterijen hebben het druk. Ieder kilootje te veel tekent zich immers behoorlijk af in bikini of zwembroek. Ondanks de diverse diëten – of misschien juist dankzij? - hebben heel wat strandgasten een duidelijk ‘zwembandje’ rond het middel. Diëtiste Simone Vos van het Albert Schweitzer ziekenhuis gelooft niet in hongerdiëten en afslankpillen
et leven van veel ‘dikke’ mensen staat in het teken van eten: wel eten, niet eten, wanneer eten en vooral hoeveel eten. Bij Mariëtte (31) draait haar leven vanaf haar twaalfde jaar al rond dit thema. Zij is een typisch voorbeeld van iemand die te vaak te veel afvalt.“Op mijn twaalfde had ik al een maatje meer. De huisarts schreef me een middel voor om mijn hongergevoel af te remmen. Dat hielp een tijdje, maar op een gegeven moment kreeg
H
delen zelfs gevaarlijk zijn.“Van afslankpillen is in verreweg de meeste gevallen niet aangetoond dat ze helpen bij het afvallen. Het enige dat daardoor dunner wordt, is je portemonnee. Alleen door je eetpatroon te veranderen en vooral geen maaltijden over te slaan, kun je afvallen. Heb je tussendoor trek in iets lekkers, neem dan een gezond tussendoortje zoals fruit of yoghurt. Heb je liever iets zoets dan kun je ontbijtkoek, een volkorenbiskwietje, speculaas of zuurtje
‘Het enige dat dunner wordt, is je portemonnee' ik toch weer honger. En ik kwam meer aan dan ik afviel”. Dat herhaalde zich ook de andere keren dat Mariëtte een dieet volgde. Of het nu pillen waren of een speciaal dieet, voor iedere kilo die er af ging, kwamen er later minimaal twee bij.“Ik heb zelfs nog even gedacht om een maagbandje te nemen. Maar dat idee heb ik maar laten varen. Volgens mij word je door het volgen van een dieet uiteindelijk alleen maar zwaarder. Ik begin er dus niet meer aan”.
Wil jíj het echt? Simone Vos, diëtist in het Albert Schweitzer ziekenhuis, waarschuwt tegen hongerdiëten.“Bij dit soort diëten voelt het lichaam op een gegeven moment aan dat er een voedselschaarste is. Automatisch gebruikt het lichaam minder energie, met andere woorden de stofwisseling vertraagt. Het gevolg is dat je na zo’n hongerkuur sneller bijkomt, zelfs als je dezelfde hoeveelheid eet”. In wonderpillen en andere middelen gelooft de diëtiste niet. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat sommige wondermid-
nemen. Ben je iemand die van iets hartigs houdt, dan zijn de rijstcrackers en Japanse mix goede alternatieven. En natuurlijk moet je bewegen”. Onderzoek heeft aangetoond dat lichaamsbeweging de hoeveelheid van een bepaald vethormoon verlaagt. Maar volgens de diëtist is de motivatie toch het
belangrijkste. Wil jíj het echt? Of willen ánderen dat je afvalt?” Heeft u vragen of wilt u advies van een diëtiste, dan kunt een verwijsbrief vragen bij uw huisarts voor een bezoek aan een particuliere diëtist of een diëtist van een thuiszorgorganisatie. Moet u afvallen in combinatie met lichamelijke klachten of aandoeningen, zoals hoge bloeddruk, galstenen of heeft u diabetes, dan kunt u terecht bij de ziekenhuisdiëtist. Voor meer tips kijk op www.voedingscentrum.nl <
Op gewicht blijven • Beweeg regelmatig. • Sla geen maaltijden over. • Neem gezonde tussendoortjes, zoals een appel, magere yoghurt, komkommer of een wortel. • Kies voor alternatieven met minder calorieën, zoals Japanse mix of ontbijtkoek. • Neemt u toch chips, vul dan een bakje of kies voor een klein zakje. • Sta uzelf af en toe iets extra’s toe zonder schuldgevoel. • En als u eet: geniet ervan!
Albert Schweitzer ziekenkuis
juni 2003 Remedie 21
Achter de schermen
Nieuwe Intensive Care Unit en hartbewaking op locatie Dordwijk
'Patiënt verdient het allerbeste' "De mensen die hier liggen verdienen het allerbeste", zegt internist/intensivist Huibert Ponssen als hij trots de nieuwe Intensive Care Unit (ICU) laat zien. Voor ernstig zieke mensen zijn ruime kamers met de nieuwste apparatuur en met veel daglicht ter beschikking. Hetzelfde geldt over enige tijd voor de Coronary Care Unit (CCU) oftewel de hartbewaking. Deze twee units op de locatie Dordwijk kunnen zonder overdrijven de modernste van het land worden genoemd.
22 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
“H
et zijn voor het merendeel éénpersoons kamers. De patiënt en de familie hebben daardoor veel privacy. Belangrijk is ook dat we door het toepassen van sluizen (dubbele deuren) de verspreiding van virussen en bacteriën tegengaan. Er is bij de inrichting van de kamers volgens de laatste inzichten gewerkt, bijvoorbeeld wat betreft het kleurgebruik”, aldus internist/intensivist Ponssen, wijzend op lichtblauwe en bruinrode vlakken op vloeren, muren en plafonds. Het steriele wit is daardoor niet meer overheersend. De meeste bedden staan ook zo opgesteld dat de patiënt naar buiten kan kijken en in elk geval valt er veel daglicht naar binnen.
Rustgevende kleuren Ponssen:“Uit onderzoek in Amerika is
gebleken dat patiënten in moderne ruime kamers met rustgevende kleuren minder medicijnen nodig hadden om rustig te blijven en dat ze bovendien korter op de Intensive Care hoefden te blijven”. De internist/intensivist moest overigens wel enige moeite doen om iedereen te overtuigen van het belang van een ander kleurgebruik.“Maar toen architect Mario Hendrikx met een digitale presentatie duidelijk had gemaakt wat de verschillen waren, was iedereen wel overtuigd. En nu zijn we allemaal enthousiast.”
Pieptoontjes De gelegenheid om de twee afdelingen modern in te richten, ontstond na de beslissing om alle grote operaties voortaan op de locatie Dordwijk te doen. Als logisch gevolg daarvan werden ook de Intensive Care en de hartbewaking in dit ziekenhuis geconcentreerd. Ook de modernste medische apparatuur, werd op de ICU en de CCU geïnstalleerd. "We kunnen alle zorg bieden en de privacy is groot. Het lijkt een detail, maar in de éénpersoonskamers hoort een patiënt niet meer de pieptoontjes van de apparatuur als er iets niet goed gaat bij zijn buurman. Uit onderzoek is gebleken dat mensen heel onrustig kunnen worden van die geluidjes, die ze als het ware ervaren als harde disco-muziek."
Rustige muziek
Mario Hendrikx, een van de EGM architecten die de kleuren heeft bedacht.
In de brede gangen van de twee afdelingen is rustige muziek te horen. Ook dat zorgt voor een aangename sfeer. Bezoekers hebben bovendien de mogelijkheid om in een aparte kamer rustig te bekomen van de soms grote emoties en er is ook een kamer om te overnachten als een familielid zeer ernstig ziek is. De ICU en CCU van het Albert Schweitzer ziekenhuis hebben de aandacht getrokken in de gezondheidszorg. Tijdens de nieuwbouw in de laatste fase vonden er tal van rondleidingen plaats. Inmiddels is, kort na de ingebruikname, duidelijk dat het moderne concept door patiënten, bezoekers, artsen en verpleegkundigen zeer op prijs wordt gesteld. <
Albert Schweitzer ziekenkuis
Toonaangevend Mario Hendrikx van het Dordtse architectenbureau EGM Architecten, die samen met binnenhuisarchitect Wouter Storm van hetzelfde bureau verantwoordelijk is voor het ontwerp van de nieuwe afdelingen, zegt voor de zekerheid dat de bezoeker geen opvallend kleurenspektakel moet verwachten. Niettemin is hij overtuigd van het positieve effect van het concept. “Je kan niet met felle kleuren werken en bovendien hebben we toch relatief grote vlakken wit gehouden. Dat is immers de kleur die het (dag)licht het best reflecteert. Doordat er veel daglicht binnenkomt en doordat de patiënt goed naar buiten kan kijken, zal hij trouwens beter ingesteld raken op het dagen nachtritme. Dat is beter dan 24 uur op een zaal liggen zonder contact met de wereld buiten.” Hendrikx en Storm, die momenteel ook werken aan nieuwbouwprojecten voor ziekenhuizen in Amsterdam en Den Bosch bevestigen dat de aanpak in Dordrecht op dit moment toonaangevend is voor Nederland. “De wetenschap over het toepassen van kleuren in de gezondheidszorg staat eigenlijk nog in de kinderschoenen, maar dat de effecten positief zijn staat wel vast”, aldus Hendrikx.
juni 2003 Remedie 23
Leefstijl
Aanleg en manier van leven maken kinderen te zwaar
De driemaal C-generatie Met chocolade, chips en de computer (driemaal C) groeien ze op en soms groeien ze dicht. Steeds meer kinderen zijn te dik. Kinderarts Ceelie van het Albert Schweitzer ziekenhuis windt er geen doekjes om.“Ze moeten eigenlijk niet hier op Dordwijk zijn, maar aan de overkant van het ziekenhuis, in de sporthal en het zwembad.”
“E
r zijn altijd te dikke kinderen geweest,” zegt kinderarts Ceelie.“Het zijn de spaarzame types die heel zuinig met hun energie omgaan. Een glas frisdrank per dag te veel betekent dat ze in een jaar vijf kilo zwaarder worden. Wat zij eten en drinken, moet dus beter worden afgestemd op hun energieverbruik. Daarbij gaat het niet om afvallen. We proberen kinderen op hun gewicht te houden en gebruik te maken van hun groei”.
Eigen schuld, dikke bult? Maar naast aanleg speelt ook de manier van leven een rol. Wat we de laatste jaren zien, is dat we sneller leven. We pakken de
24 Remedie juni 2003
auto in plaats van de fiets, we zitten meer en sporten minder. Ook eten we onregelmatiger, meer buitenshuis en vaker en wat we eten en drinken zit vol suikers en vetten. Zo zit onze maatschappij in elkaar en kinderen nemen dat van ons over. Dus
Nintendo-diabetes In Amerika is het al langer een feit dat steeds meer kinderen te zwaar worden. Daar komt het ook steeds vaker voor dat kinderen met overgewicht ouderdomssuiker oftewel diabetes type 2 krijgen.
'Ze moeten niet in het ziekenhuis zijn, maar in de sporthal en het zwembad' eigen schuld dikke bult klopt voor dikke kinderen niet. Wat de beste behandeling voor overgewicht bij kinderen is, wordt nog onderzocht. De huidige generatie kinderen wordt in ieder geval zwaarder dan hun ouders.”
Albert Schweitzer ziekenkuis
Hoe ziet Ceelie deze ontwikkeling, ook wel Nintendo-diabetes genoemd, voor Nederland? “Dat is moeilijk te zeggen. Het komt al wel voor. Het belangrijkste is dat we proberen alle ellende te voorkomen in plaats van te genezen”. Met deze preventie kan niet vroeg genoeg worden begonnen.
Kinderen en diabetes
“Dat start al bij het geven van borstvoeding. Daarin zit precies wat een baby nodig heeft. Ook scholen kunnen een belangrijke bijdrage leveren. Er zijn scholen die tijdens de gymnastiekles de kinderen niet alleen rondjes laten rennen, maar ook uitleggen waarom bewegen zo belangrijk is. Schoolzwemmen staat in veel gemeentes weer op de agenda, evenals de aanleg van speeltuinen. Maar ook ouders hebben een taak. Het gaat om de keuzes die we met elkaar maken. De combinatie van gezonder eten en meer bewegen moet het tij keren. Daar moeten we gezamenlijk onze energie insteken.” <
Voor meer informatie: www.nigz.nl
Actie 'de Lachwacht van W8=7' Op 7 april was het wereldgezondheidsdag en ging de actie W8=7! (Wacht es even!) van start. Deze actie is gericht op leerlingen van groep zeven en acht van de basisscholen. Doel is om hen te leren dat het verstandig is om niet meer dan zeven keer per dag te eten en/of te drinken: drie maaltijden en niet meer dan vier keer iets tussendoor. In navolging van de Amerikaanse jeugd gaan ook steeds meer Nederlandse kinderen over tot grazen, oftewel de hele dag door drinken en eten van snacks en tussendoortjes. Dat is slecht voor het gebit en voor de lijn. Steeds meer kinderen worden te zwaar door slechte eetgewoonten in combinatie met gebrek aan beweging. Bij de actie draait het om de Lachwacht. Dit is een soort strippenkaart waar je je gezonde lach mee kunt bewaken. Ook staat er informatie over gezonde voeding en een gezond gebit op. Met de kaart kunnen leerlingen één dag al hun eet- en drinkmomenten bijhouden door het weghalen van maximaal zeven afscheurbare strips. Elke strip staat voor één eet- of drinkmoment. Deze Lachwachten zijn een groot succes. Er zijn er al meer dan 200.000 verspreid.
Jos Kamperman is diabetesverpleegkundige in het Albert Schweitzer ziekenhuis en begeleidt samen met haar collega Marga Nieuwenhuijsen zo’n 120 kinderen van nul tot achttien jaar met diabetes. Ze legt uit wat diabetes of suikerziekte is. “Er zijn twee soorten suikerziekten: diabetes type 1 oftewel jeugddiabetes en diabetes type 2 die ook wel ouderdomssuiker wordt genoemd. Bij diabetes type 1 stopt op jonge leeftijd de alvleesklier met de productie van insuline en wordt de bloedsuikerspiegel te hoog. De oorzaak hiervan is onbekend. Behandeling bestaat vooral uit het spuiten van insuline. Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomssuiker genoemd. Deze vorm van diabetes komt vooral bij mensen voor die veel te zwaar zijn en ontstaat meestal na het veertigste levensjaar. De behandeling bestaat bij volwassenen uit meer bewegen en afvallen en het slikken van bloedsuikerverlagende tabletten. Helaas zien we deze vorm de laatste jaren ook bij kinderen. Wij hebben een aantal kinderen met dit type onder behandeling. Gezonder eten en meer sporten is het advies, maar dat valt niet altijd mee.”
Diabetescentrum voor kinderen in zwijndrecht Op de locatie Zwijndrecht is er een speciaal diabetescentrum voor kinderen, waar ze tot hun tienerleeftijd terecht kunnen. Kamperman: “Daarna kunnen ze naar de poli voor diabetici in Amstelwijck, waar een kinderarts samen met een internist spreekuur voor tieners houdt.”
Albert Schweitzer ziekenkuis
juni 2003 Remedie 25
Botten meten is weten “Ik hoorde een harde knak en meteen voelde ik een enorme pijnscheut in mijn rug”. Aan het woord Ank Degenhart (56). Ze heeft osteoporose, ook wel botontkalking of botarmoede genoemd.“Het gebeurde toen ik, tijdens mijn werkzaamheden bij de thuiszorg, een zware man uit bed hielp. Hij leunde op mij en ik voelde dat iets in mijn rug misging. Omdat ik toen 55 jaar was, dacht de huisarts niet zo snel aan osteoporose. Hij adviseerde me om rust te nemen, maar dat hielp niet”.
Jeanine: “Normaal moet iemand vijf melkproducten op een dag gebruiken. Dat doe ik meestal niet. Daarom slik ik extra calcium en eet ik veel groene groente en volkorenproducten. Dit zijn ook leveranciers van calcium. Als het kan doe ik aan sport en ook loop of zit ik regelmatig in de zon of schaduw. Dat is goed voor de aanmaak van vitamine D”.
de familie hebt met osteoporose, of als je te weinig calcium hebt of vitamine D, laat dan een botmeting doen. Daarmee kunnen we in ieder geval meten of je er aanleg voor hebt en of het proces al aan de gang is”.’ Een vitamine D-tekort kan ontstaan als mensen te weinig buiten komen of als ze bijvoorbeeld door het dragen van een sluier te weinig daglicht krijgen.
Pieter-Jan:. “Ik heb osteoporose in mijn familie en vind het daarom beter om wat te matigen met koffie en alcohol. Deze producten verminderen de kalkopname. Ook met roken ben ik gestopt, want dit remt de botopbouw. Verder probeer ik zoveel mogelijk aan sport te doen”. uim achthonderdduizend mensen in Nederland hebben osteoporose. Eén op de vier vrouwen boven de 55 jaar krijgt osteoporose. Het is echter onjuist om te denken dat osteoporose een vrouwenziekte is. Want één op de twaalf mannen boven de 55 jaar heeft ook
R
houden, werd Ank naar het ziekenhuis doorverwezen voor een röntgenfoto. Daar bleek een ruggenwervel te zijn gebroken. Oorzaak: osteoporose. Ank werd doorverwezen naar de internist Ouwerkerk.“Als je iets breekt, ben je eigenlijk al te laat”,, vindt de internist.“Botontkalking is vaak erfelijk
'Als je iets breekt, ben je eigenlijk al te laat' last van osteoporose. Bij deze aandoening worden de botten zo zwak (poreus) dat je gemakkelijk iets kunt breken. De meest voorkomende breuken zijn de pols-, heupen wervelbreuken. Vaak wordt botarmoede pas ontdekt als men iets breekt.
Dat is ook het geval bij Ank Degenhart. Toen de pijn na de rustperiode bleef aan-
bepaald. Komt het in de familie voor, dan is de kans groot dat de vrouwen in de familie er last van krijgen. Daarnaast zijn er ook nog andere factoren, zoals een tekort aan calcium, vitamine D, gebruik van bepaalde medicijnen of een vroege overgang. Er zijn echter medicijnen om de botontkalking tegen te gaan. Het is dus belangrijk dat je al vroeg ontdekt of je er aanleg voor hebt of niet. Als je iemand in
26 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Zo vroeg mogelijk
Botmeting rond de overgang Hoewel men vroeger dacht dat osteoporose alleen bij vrouwen na de overgang voorkwam, blijkt uit de huidige cijfers dat botontkalking ook al op jonge leeftijd kan ontstaan. Ouwerkerk:“Vrouwen die in de puberteit aan anorexia nervosa hebben geleden, lopen ook veel kans op botbreuken. Maar normaal gesproken komt het pas aan het licht rond het zestigste jaar. Velen breken dan als eerste de pols en vijftien jaar later bijvoorbeeld hun heup. Rapporten van de gezondheidsraad raden vrouwen aan om rond hun overgang een botmeting te laten doen. Daar ben ik het mee eens. Mocht je nog eerder regelmatig iets breken, dan raad ik aan eerder aan de bel te trekken. Door vroeg in te grijpen kun je je zelf veel leed besparen”. Via de huisarts kan iemand een verwijsbrief vragen voor een botmeting. < Indien u vragen heeft over osteoperose dan kunt u terecht bij Secretariaat Osteoporose Stichting & Vereniging, Postbus 430, 5240 AK Rosmalen. Telefonische hulplijn: (073) 521 94 45 (maandag - donderdag van 9.00-11.30 uur). E-mail:
[email protected].
Kort Nieuws
Valkliniek voor ouderen Sinds april heeft Albert Schweitzer ziekenhuis een ‘valkliniek’ geopend. De valkliniek is bestemd voor ouderen die problemen krijgen met lopen en om onverklaarbare reden vallen. Op de valkliniek zoekt de arts naar oorzaken van dit vallen. Afspraken voor dit onderzoek kunnen worden gemaakt na verwijzing van een huisarts of specialist. allen komt bij mensen boven de 65 jaar veel voor. Berucht is het risico op het breken van een heup. Het onderzoek in de valkliniek gaat om het onverklaard vallen. Niet de ongelukkige struikelpartij of een uitglijder op een natte vloer. Onverklaard vallen kan een uiting zijn van ziekte, bijvoorbeeld van het hart of zenuwbanen. Duizeligheid is ook een belangrijke oorzaak van vallen. Na opstaan vanuit een stoel of, wat vaak onbekend is, na een genuttigde maaltijd kan de bloeddruk dalen met als gevolg duizeligheid en onvast op de been staan. Een andere belangrijke oorzaak is het gebruik van medicijnen. Zo is van slaaptabletten bekend, dat zij het risico op vallen
V
Geriater Corrie Veen (r), geriater Diana Taekema (m) en zorgcoördinator Arja Kraaijeveld (l) midden in de bouw van de nieuwe Geriatrische Afdeling Albert Schweitzer ziekenhuis (GAASz).
vergroten. Tijdens een dagopname op de afdeling Geriatrie wordt de oudere onderzocht door een multidisciplinair team bestaande uit een klinisch geriater, de verpleegkundig specialist ouderenzorg, de fysiotherapeut en een ergotherapeut. Er wordt bloedonderzoek verricht en een hartfilm gemaakt. Voor de uitslagen van deze onderzoeken krijgt de patiënt een tweede afspraak op de polikliniek bij de geriater. Deze bespreekt de uitslagen en de patiënt krijgt de patiënt adviezen. De resultaten van het onderzoek in een val(poli)kliniek zijn goed: meer dan de helft van de mensen, die het onderzoek ondergaan, hebben baat bij de gegeven adviezen. <
Ab van Galen stapt over naar Kennemer Gasthuis in Haarlem Ab van Galen, lid van de Raad van Bestuur en het College van Bestuur, neemt afscheid van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Per 1 augustus wordt hij directeur van het Kennemer Gasthuis in Haarlem. Van Galen is ruim zes jaar verbonden geweest aan de Dordtse ziekenhuizen.“Nu er een stevig fundament ligt voor het waarmaken van de ambities van het ziekenhuis, is het een goed moment om een nieuwe stap in mijn loopbaan te zetten”. b van Galen kwam begin 1997 naar Dordrecht, waar hij in het Merwedeziekenhuis directeur patiëntenzorg werd. Op 1 januari 1999 na de fusie met het Drechtsteden ziekenhuis, werd hij lid van de Raad van Bestuur van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Ook het Kennemer Gasthuis is een fusieziekenhuis. Van Galen:“In Haarlem was men op zoek naar een ervaren zieken-
A
huisbestuurder met een achtergrond op het gebied van patiëntenzorg en met veel fusie-ervaring. Die heb ik ons ziekenhuis ruimschoots kunnen opdoen. Voor mijzelf zal het werken in het Kennemer Gasthuis een prachtige nieuwe opdracht zijn. Ik heb de benoeming daar aanvaard in de overtuiging dat in het Albert Schweitzer ziekenhuis de ingeslagen weg naar verbetering en vernieuwing van de zorg met
Albert Schweitzer ziekenkuis
kracht zal doorgezetten. Het ziekenhuis is op weg naar een prachtige toekomst”. De Raad van Toezicht gaat nu op zoek naar een nieuwe directeur. <
juni 2003 Remedie 27
Kort Nieuws
Verpleegkundige zet zich in voor kinderen in Nigeria Cockie Wehrmeijer werkt op de verkoeverkamer van de locatie Dordwijk. Eind 2002 nodigde een vriend haar uit om samen met hem en een team van verpleegkundigen, kaak- en plastisch chirurgen naar Sokoto in Nigeria af te reizen, met de bedoeling twee weken lang kinderen met Noma te opereren. Cockie gaf graag aan die uitnodiging gehoor en vertrok vorig jaar naar Afrika. aarlijks krijgen 140.000 kinderen in de wereld Noma. Daarvan overlijden er 110.000. De meesten wonen in Afrika. Door een infectie met mazelen, tyfus, tuberculose of malaria raken ze zo ernstig verzwakt dat de bacteriën in de mond, vaak in combinatie met de slechte mondhygiëne, vrij spel hebben. Noma begint met een paars plekje in de mond en dat plekje breidt zich langzaam uit. De wang wordt als het ware weggevreten en de kaak komt bloot te liggen. Soms tast de
J
ziekte ook het kaakbeen, neusbeen en de oogkas aan.“Een kind met Noma ziet er niet alleen vreselijk uit, maar het kind kan de mond ook niet goed meer gebruiken”, vertelt Cockie.“Het kind kwijlt en kan niet goed eten. Bovendien stinkt de wond behoorlijk”.
Tropische hitte De ruim twee week in Sokoto waren voor het team emotioneel zwaar. Ook lichamelijk werd veel van hen gevergd. Cockie:
“De tropische temperaturen zijn we niet gewend. We werkten iedere dag van ’s morgens half acht tot ’s avonds tien uur”. Ondanks de lange dagen vertrekt Cockie als het enigszins kan ook dit jaar weer naar Sokoto.“De kinderen zijn zo blij, dat ze weer gewoon kunnen meedoen en dat ze -als ze de leeftijd hebben bereikt- een partner kunnen vinden. Wij vinden het belangrijk dat deze kinderen weer kunnen eten en dat hun gezichtsvermogen en gehoor niet verder afsterven”. < Meer informatie op: www.noma.nl
Rode kaart bij agressie eel ziekenhuizen in het land voeren actie om agressiviteit buiten de muren te houden. Ook het Albert Schweitzer ziekenhuis doet hier aan mee. Uit een enquête onder het personeel blijken medewerkers van de Spoedeisende hulp en de receptie het meeste last te hebben van agressieve bezoekers. Hoewel het minder voorkomt dan in andere ziekenhuizen, heeft het ziekenhuis besloten maatregelen te nemen. Immers, iedere geval is er een te veel. Volgend jaar kunnen medewerkers van het ziekenhuis rode en gele kaarten uitreiken aan patiënten die het niet zo nauw nemen met de normen, waarden en de rust van het ziekenhuis. Worden de normen en waarden overschreden, dan kan diegene rekenen op een gele kaart. Twee gele kaarten betekent dat de bezoeker of patiënt niet meer welkom is. Bij extreem agressief gedrag of bedreiging met de dood volgt direct een rode kaart en uitzetting. Deze maatregelen zijn nodig ter bescherming van de medewerkers, bezoekers en patiënten. <
V
28 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Kort Nieuws
VORST-prijs voor vrijwilligerswerk et keurmerk VORST (Vrijwilligers Organisaties Stimuleringsprijs) is een nieuw keurmerk van de stad Dordrecht. Het keurmerk is ontwikkeld door de Vrijwillige Vacature Bank. De prijs wordt uitgereikt aan Dordtse organisaties die laten zien dat vrijwilligers een belangrijke plaats innemen binnen het bedrijf. Het Albert Schweitzer ziekenhuis ontving het eerste keurmerk evenals de stichting De Wielborgh, natuurvriendenhuis De Kleine Rug en Home Start Dordrecht. Corjo Hoogerwaard, coördinator vrijwilligerswerk in het Albert Schweitzer ziekenhuis, kreeg het keurmerk uit handen van Hans Spigt, wethouder kunsten, sociale zaken en welzijn. Met het keurmerk zien mensen in één oogopslag dat vrijwilligers een belangrijke plek in de organisatie hebben. Het Dordtse keurmerk is een landelijke primeur, want een dergelijk keurmerk is nog niet eerder in Nederland uitgegeven. <
H
Diabeteszorg door Papendrechtse huisartsen lf huisartsen in Papendrecht en één in Sliedrecht werken intensief samen op het gebied van diabeteszorg aan patiënten met ouderdomssuiker. Een patiënten hoeft hier niet meer naar het ziekenhuis voor insulinebehandeling of controles. De huisarts, de diabetesverpleegkundige en de diëtist, nemen in Papendrecht de zorg op zich.
E Rustige kraamtijd in kraamhotel Zwijndrecht p de afdeling gynaecologie van het Albert Schweitzer ziekenhuis op locatie Zwijndrecht is een ‘kraamhotel’ geopend. Hiervoor zijn twee kamers vrijgemaakt waar zes bedden en wiegjes staan voor moeders en hun pasgeboren baby. Vrouwen kunnen na hun bevalling zes tot acht dagen in het kraamhotel terecht. Er is rust, verzorging van ervaren kraamverzorgsters en medische zorg. Het kraamhotel is onder andere bedoeld voor moeders die niet thuis kunnen bevallen. Dit kunnen tienermoeders zijn of moeders die midden in een verhuizing zitten, alleenstaand zijn of in een asielzoekerscentrum wonen. De kosten bedragen niet meer dan de gewone kraamkosten voor acht uur kraamhulp thuis. Het kraamhotel is een project van het Albert Schweitzer ziekenhuis in samenwerking met Take Good Care Kraamzorg (TGC). Voor meer informatie kunt u contact opnemen met TGC, telefoon (010) 265 40 09.
O
Huisarst Bert Crispijn: “Door betere apparatuur, bijvoorbeeld glucosemeters, kunnen huisartsen ook de controles doen die vroeger in het ziekenhuis moesten gebeuren. Iemand met fors overgewicht en een hoge suikerspiegel raden wij aan om naar het spreekuur van de diabetesverpleegkundige te gaan. Dit vanuit de gedachte dat je er bij diabetes snel bij moet zijn om ergere aandoeningen te voorkomen”, aldus Crispijn. Hij denkt dat het in heel Papendrecht om ongeveer duizend patiënten gaat. Internist Bas Ouwerkerk hoopt dat huisartsen veel mensen weten op te sporen.“Hoe eerder we erbij zijn, hoe beter”, zegt hij. Het diabetescentrum in het Albert Schweitzer ziekenhuis krijgt steeds meer nieuwe aanmeldingen van diabetespatiënten. Gezien de huidige slechte eet- en leefgewoonten neemt het aantal alleen maar toe. Wij kunnen het echt niet meer alleen behappen. Daarom is het goed dat huisartsen een deel van de diabeteszorg overnemen. Wij krijgen dan ruimte voor de complexe gevallen”. <
Albert Schweitzer ziekenkuis
juni 2003 Remedie 29
Servicepagina
Bezoektijden Algemene bezoektijden
Afwijkende bezoektijden
De bezoektijden op de algemene verpleegafdelingen zijn op de locaties Amstelwijck (dagbehandeling), Dordwijk en Zwijndrecht gelijk. De bezoektijden zijn van maandag tot en met vrijdag van 15.00-16.00 uur en van 17.30-19.30 uur. Zaterdag, zondag en tijdens feestdagen is er (in Dordwijk en Zwijndrecht) een extra bezoekuur van 11.00-12.00 uur. Voor de rust van de patiënt en de kamergenoten kunnen er niet meer dan twee bezoekers per patiënt op bezoek komen. NB: Locatie Sliedrecht is een dagbehandelingcentrum. Op deze locatie zijn geen bezoekuren.
Voor de afdelingen intensieve zorg, kinderafdeling, kraamafdeling, afdeling geriatrie en psychiatrie zijn er afwijkende bezoektijden. In de onderstaande tabel vindt u hiervan een overzicht.
Verpleegkundig spreekuur Voor familie en contactpersonen van de patiënt is het mogelijk om tijdens het verpleegkundig spreekuur, op afspraak, de voortgang van de patiënt te bespreken. Meer informatie hierover kunt u krijgen bij de verpleegkundigen van de dagdienst.
Afwijkende bezoektijden
Locatie Dordwijk Intensieve zorg Kinderafdeling Kraamafdeling Geriatrie
Dagelijks 10.15-10.45 uur, 15.00-15.30 uur, 18.45-19.30 uur Voor ouders geldt geen bezoekregeling. Zij zijn altijd welkom. Overig bezoek is welkom van 10.00-19.30 uur. Behalve tijdens de rustperiode van 12.00-14.00 uur. De tijden zijn gelijk aan de algemene bezoektijden. De partner of echtgenoot is de gehele dag welkom, met uitzondering van de rustperiode van 13.00-15.00 uur. Dagelijks van 16.00-19.30 uur.
Locatie Zwijndrecht Intensieve zorg (ICU/CCU) Kinderafdeling Kraamafdeling
Dagelijks 12.00-19.30 uur Voor ouders geldt geen bezoekregeling. Zij zijn altijd welkom. Overig bezoek is welkom van 10.00-19.30 uur. Behalve tijdens de rustperiode van 12.00-14.00 uur. De tijden zijn gelijk aan de algemene bezoektijden. De partner of echtgenoot is van 9.00-22.00 uur welkom, met uitzondering van de rustperiode van 13.00-15.00 uur.
Locatie Amstelwijck Psychiatrie
Maandag t/m vrijdag van 18.00-20.00 uur Zaterdag, zondag en feestdagen van 14.00-20.00 uur.
Kerkdiensten
Post sturen naar een patiënt
• Eucharistieviering Jacobus Kapel Zwijndrecht. Iedere vrijdagochtend 11.00 uur. • Oecumenische viering Jacobus Kapel Zwijndrecht. Iedere zondagochtend 10.30 uur. • Ziekenhuiskerkdienst personeelsrestaurant Dordwijk. Iedere zondagochtend 10.00 uur. • Ziekenhuiskerkdienst Refaja Kapel Amstelwijck. Iedere zondagochtend 10.30 uur.
Wilt u een kaart of brief sturen naar een patiënt, dan kunt u het volgende adres gebruiken: Albert Schweitzer ziekenhuis + Locatienaam (Dordwijk, Amstelwijck, Zwijndrecht, Sliedrecht) Naam van de patiënt. Indien bekend de naam van de afdeling en het kamernummer. Postbus 444 3300 AK Dordrecht
30 Remedie juni 2003
Albert Schweitzer ziekenkuis
Servicepagina
Bereikbaarheid
rwede Beneden Me
Zwijndrecht
Ou de
M
Zwijndrecht
Rotterdam Dordrecht Centraal
el nn tu ht ec Dr
Vanaf de N3 is een nieuwe weg aangelegd naar het industrieterrein Amstelwijck. Via deze weg komt u op een snelle manier naar het Albert Schweitzer ziekenhuis, locatie Amstelwijck, Van der Steenhovenplein 1.
aa
s
Amstelwijck via N3 bereikbaar
Papendrecht Utrecht Gorinchem
N3 weg ijnse Krisp
Afslag 21 Dordrecht
Definitieve afsluiting op- en afrit SliedrechtCentrum zuidzijde (afrit 24a) an La
A16
igde
n der Vere
es Nati
Ov er ka
Dordrecht Zuid
m
p weg
Locatie Dordwijk Albert Schweitzerplaats 25
Werkendam
Locatie Amstelwijck Rijksstraatweg
De oprit richting Gorinchem en de afrit vanuit Rotterdam bij de aansluiting Sliedrecht-Centrum (afrit 24a, zuidzijde)) zijn definitief afgesloten voor alle verkeer. Verkeer met de bestemming Sliedrecht kan voortaan de rijksweg A15 verlaten bij de aansluiting Sliedrecht-West (Wijngaarden, afrit 24) of bij de aansluiting Sliedrecht-Oost/HardinxveldGiessendam-West (afrit 25). Het verkeer vanuit Sliedrecht richting rijksweg A15 kan eveneens bovengenoemde aansluitingen gebruiken. De oprit richting Rotterdam en de afrit vanuit Gorinchem bij afslag 24a Sliedrecht-Centrum (noordzijde) worden rond september afgesloten. Nadere berichtgeving volgt in de plaatselijke media.
Dordrecht
Van der Steenhovenplein 1
N3 Postiljon Motel
’s-Gravendeel (Kiltunnel) Afslag 20 ’s-Gravendeel
Breda
Halte bus 17 Wilt u in de ochtend of avondspits met de bus naar locatie Dordwijk komen, dan kunt u sinds kort ook met lijn 17. Stadsvervoer Dordrecht heeft als extra service een halte toegevoegd aan de route. Spitslijn 17 rijdt ’s ochtends van Sterrenburg naar het Centraal Station en verder naar industriegebied Dordtse Kil. ’s Avonds rijdt de bus de route in omgekeerde richting.
Roken verboden in het Albert Schweitzer ziekenhuis et Albert Schweitzer ziekenhuis is een openbaar gebouw waar overeenkomstig de Tabakswet een rookverbod geldt. Alleen patiënten die langer in het ziekenhuis zijn opgenomen kunnen gebruik maken van een rookruimte. Als bezoekers willen roken, worden ze naar buiten
H
verwezen. Medewerkers kunnen terecht in een overdekt bushokje buiten het gebouw. Niet iedereen houdt zich aan deze regels. Vooral op locatie Dordwijk -in de zogeheten Wintertuin- wordt regelmatig gerookt, ondanks de twintig verbodsborden die daar hangen. Artsen en medewerkers van poliklinieken boven de Wintertuin hebben veel last van de rook. Verzoeken om niet meer
Albert Schweitzer ziekenkuis
te roken hebben weinig geholpen. Nog steeds zitten iedere dag mensen op deze plek te roken. Sinds kort heeft het ziekenhuis strengere maatregelen genomen om het roken te weren. Er is een speciale beveiligingsbeambte aangesteld om het rookverbod te handhaven. Mensen die ondanks het verbod toch een sigaret opsteken waar dat niet mag, zullen persoonlijk worden aangesproken op hun gedrag. <
juni 2003 Remedie 31
Colofon 1e jaargang | nummer 1 | juni 2003 Remedie is een gezondheidsmagazine van het Albert Schweitzer ziekenhuis. Het magazine verschijnt tweemaal per jaar en wordt huis aan huis verspreid in de regio Dordrecht, Alblasserwaard, Eiland IJsselmonde en Hoeksewaard. Eindredactie Béa Straver, afdeling Communicatie & Voorlichting Albert Schweitzer ziekenhuis Redactiesecretariaat Esther Haksteen, afdeling Communicatie & Voorlichting Albert Schweitzer ziekenhuis
Puzzelprijsvraag Zoek het verhaal dat bij de foto/illustratie hoort. Neem de eerste letter van de titel van het verhaal. Samen vormen de letters een woord.
1
2
3
4
5
Oplossing
Redactiecommissie: Cathy Dijkstra, stichting Drechtzorg Hans ten Voorde, Transmuraal Platform Linda de Jongh, GGD Zuid-Holland Zuid Mariëtte Teunissen, Regionaal Patiënten en Consumenten Platform Dordrecht e.o. Meta Carbaat: Regionaal Indicatie Orgaan, Dordrecht-Zwijndrechtse Waard Hubert Ponssen, Albert Schweitzer ziekenhuis Rineke Zandvoort, Albert Schweitzer ziekenhuis Teksten Kees Vermeer, Riëtte Duynstee, Nanny Yap, Anje Romein, Wim Roodnat, Annelies de Back en Annek Guis (Com'an) Fotografie Tom Croes, Cor van Vliet Illustraties Mieke de Haan Ontwerp en vormgeving Artmark Nederland BV, Rijswijk Druk Drukkerij Artoos Nederland BV Oplage 220.000 Adres redactie Albert Schweitzer ziekenhuis Afdeling Communicatie & Voorlichting Postbus 444 3300 AK Dordrecht telefoon (078) 654 14 18 email
[email protected] Overname van artikelen uitsluitend na overleg met de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor om brieven en aangeboden artikelen in te korten of niet te plaatsen. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst. In sommige artikelen is gebruik gemaakt van gefingeerde namen, om de herkenbaarheid van personen te voorkomen.
32 Remedie juni 2003
Schrijf uw oplossing op een briefkaart. Stuur deze voor 31 juli a.s. naar: Albert Schweitzer ziekenhuis Afdeling Communicatie en Voorlichting Antwoordnummer 3448 3300 VB Dordrecht (een postzegel is niet nodig) Vermeld uw naam en adres. Onder de juiste inzendingen worden vijf verrassende gezondheidscadeaus verloot. De winnaars krijgen bericht. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.
Albert Schweitzer ziekenkuis