HOE TE HANDELEN BIJ ZIEKE KINDEREN

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________

PROTOCOL

HOE TE HANDELEN BIJ ZIEKE KINDEREN

Protocol Hoe te handelen bij zieke kinderen

april 2011

1


Inhoudsopgave

1.

Inleiding ………………………………………………………………. pag. 3

2.

Het kind wordt ziek op de peuterspeelzaal..……………………… pag. 4

3.

Het verstrekken van medicijnen op verzoek……….…………….. pag. 6

4.

Het verrichten van een medische handeling…………………… ...pag. 7

5.

Noodsituatie……………………………………………………………pag. 8

Bijlagen: 1. Medicijnverklaring, tevens de verklaring voor het uitvoeren van een medische handeling 2. Bekwaamheidsverklaring 3. Aftekenlijst 4. Richtlijnen: ‘hoe te handelen bij een calamiteit’

Bij dit protocol behoren ook de richtlijnen van de GGD zoals is vermeld in de groene map: Infectieziektes GGD.


april 2011

2


Inleiding.

1.

Voorop staat dat zieke kinderen niet naar de peuterspeelzaal mogen. Hieronder wordt uitgelegd wanneer een kind ziek is. Verder krijgen de peuterleid(st)ers soms een verzoek van ouder(s)/verzorger(s) om hun kinderen de door een arts voorgeschreven medicijnen toe te dienen. (Voor de leesbaarheid van het stuk zullen we hierna spreken over ouders wanneer wij ouder(s) en verzorger(s) bedoelen). Een enkele keer wordt in noodgevallen een medisch handelen gevraagd zoals het toedienen van een zetpil of het geven van een injectie door middel van een epi-pen. De stichting aanvaardt met het verrichten van dergelijke handelingen een aantal verantwoordelijkheden. Peuterleid(st)ers begeven zich dan op een terrein waarvoor zij niet gekwalificeerd zijn. Uitgangspunt is dat peuterleid(st)ers in principe geen medische handelingen verrichten. Een uitzondering op deze regel wordt gemaakt indien er sprake is van acuut noodzakelijk (noodsituaties) ingrijpen. Bijvoorbeeld bij een heftige allergische reactie of een epileptisch insult. Met het oog op de gezondheid van kinderen is het van groot belang dat er zorgvuldig wordt gehandeld. Peuterleid(st)ers moeten daarbij over de vereiste bekwaamheid beschikken. Peuterleid(st)ers moeten zich realiseren dat wanneer zij fouten maken of zich vergissen, zij voor deze handelingen aansprakelijk gesteld kunnen worden. Activiteiten (zoals het toedienen van injecties) die vallen onder de wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) zijn verzekerd voor zover de peuterleid(st)er die deze activiteiten verricht door een medicus (bijv. huisarts) handelingsbekwaam wordt geacht. Deze peuterleid(st)er moet wel in het bezit zijn van een bekwaamheidsverklaring. Daarom wil de Stichting Protestants Christelijke Peuterspeelzalen middels dit protocol peuterspeelzalen een handreiking geven over hoe in onderstaande situaties te handelen.

De twee te onderscheiden situaties zijn: -

Het kind wordt ziek op de peuterspeelzaal Het verstrekken van medicijnen.

De eerste situatie is er geen keuze. Het kind wordt ziek of krijgt een ongeluk en de peuterleid(st)er moet direct bepalen hoe hij/zij moet handelen. Bij de tweede situatie kan de peuterleidster, in overleg met het stafbureau, kiezen of zij wel of geen medewerking verleent aan het geven van medicijnen. Voor de individuele peuterleid(st)er geldt dat hij/zij mag weigeren handelingen uit te voeren waarvoor hij/zij zich niet bekwaam acht. Op de volgende pagina’s wordt elk onderdeel beschreven. In de bijlagen vindt u het betreffende medicijnverklaring en/of bekwaamheidsverklaring. Bij een medisch handelen moeten deze verklaringen worden gebruikt.


april 2011

3


1.

Het kind wordt ziek op de peuterspeelzaal.

Uitgangspunt is dat zieke kinderen niet naar de peuterspeelzaal mogen. Allereerst bespreken we hier wanneer een kind ziek is. Kinderen zijn ziek als: hun lichaamstemperatuur boven 38,5 graden is; 1-op-1 aandacht van de peuterleid(s)ter noodzakelijk is: ze een besmettelijke ziekte hebben. Bij koorts wordt opgemerkt dat dit zeer kindafhankelijk is. Het ene kind voelt zich met een lichaamstemperatuur van 38 graden niet lekker, terwijl een ander kind bij een lichaamstemperatuur van 39 graden nog lekker aan het spelen is. Sommige kinderen hebben vaak verhoging, andere kinderen hebben nooit koorts. Bij het oberveren of een kind op de peuterspeelzaal mag blijven of kan komen wordt in eerste instantie uitgegaan van de lichaamstemperatuur, maar wordt ook gekeken naar het kind. In principe moeten kinderen met een temperatuur boven de 38,5 graden opgehaald worden. Op de peuterspeelzaal is geen koortsthermometer aanwezig om de temperatuur te meten. Een kind dat 1-op-1 aandacht nodig heeft, voelt zich niet lekker, om wat voor reden dan ook. Er wordt verondersteld dat kinderen zich in dergelijke situaties thuis het beste op hun gemak voelen en kunnen rusten of beter worden. Bovendien is op een peuterspeelzaal niet mogelijk gedurende het dagdeel uitsluitend aandacht aan het kind te geven. Bij besmettelijke ziekten wordt in principe de regel gehanteerd dat een kind niet naar de peuterspeelzaal kan komen in verband met besmettingsgevaar voor andere kinderen. Kijk hiervoor naar de richtlijneninfectieziekte van de GGD (Groene Gids). Bij onderstaande ziekten kan een kind niet naar de peuterspeelzaal: 

Waterpokken



Krentenbaard



Hoofdluis

  

Oogontsteking Koortslip (herpes-simplex-virus) Buiktyfus.

tot de blaasjes zijn ingedroogd. (besmetting vindt plaats voordat de blaasjes ontstaan maar ook door het vocht dat uit de blaasjes komt. Doordat kinderen zich niet bewust zijn van het besmettingsgevaar van het vocht, kunnen andere kinderen nog steeds besmet worden. Daarom is ervoor gekozen om kinderen niet toe te laten totdat de blaasjes ingedroogd zijn). tenzij de plek goed afgedekt kan worden met steriel gaas en kleding. tot de hoofdluis geheel verdwenen is. (indien een broertje/zusje hoofdluis heeft, wordt van de ouders verlangd dat zij de peuterspeelzaal daarvan op de hoogte brengen)


april 2011

4

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________          

Difterie Ernstige diarree. Veelvuldig braken. Open Tuberculose Rode Hond. Roodvonk. Hersenvliesontsteking. Mazelen. Geelzucht. Polio

In zijn algemeenheid is een peuterleid(st)er niet deskundig om een juiste diagnose te stellen. De grootst mogelijke terughoudendheid is hier dan ook geboden. Uitgangspunt moet zijn dat een kind dat ziek is naar huis moet. De peuterleid(st)er zal, in geval van ziekte, altijd contact moeten opnemen met de ouders om te overleggen wat er moet gebeuren. Uitgangspunt is dat het kind moet worden opgehaald. Indien tussen de ouders en de betreffende peuterleid(st)er onenigheid dreigt over het ziektebeeld en/of symptomen en het wel of niet ophalen van het kind, worden de richtlijnen uit dit protocol gevolgd of de GGD-arts geraadpleegd voor advies. Op elke peuterspeelzaal zijn aanwezig met de 06-nummers van de beide ouders aanwezig, maar ook nog een extra nummer en adres van een andere vertegenwoordiger (familie, vrienden, buren etc.), zover dit mogelijk is. Problematisch is het wanneer de ouders en andere, door de ouders aangewezen vertegenwoordigers, niet te bereiken zijn. De peuterleid(st)er dient dan zelf geen medicijn toe maar begeleidt het kind naar de huisarts of naar de spoedeisende hulp van een ziekenhuis. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een ogenschijnlijk eenvoudige hoofdpijn een uiting is van een veel ernstiger ziektebeeld. Het blijft zaak het kind voortdurend te observeren. Iedere situatie is anders zodat we niet uitputtend alle signalen kunnen benoemen die zich kunnen voordoen. D ouders worden zo snel mogelijk door de collega peuterleid(st)er op de hoogte gesteld en gevraagd naar het ziekenhuis te komen. Bij ernstige calamiteiten bel 112. Enkele zaken (niet limitatief!) waar je op kunt letten zijn: -

toename van pijn misselijkheid verandering van houding (bijvoorbeeld in elkaar krimpen) verandering van de huid (bijvoorbeeld erg bleke of hoogrode kleur) verandering van gedrag (bijvoorbeeld onrust, afnemen van alertheid)

Realiseer je dat je geen arts bent en raadpleeg, bij twijfel, altijd een (huis)arts, bij voorkeur van het kind zelf.


april 2011

5

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ Dit geldt uiteraard ook wanneer de pijn blijft of de situatie zich verergert. Onderstaande richtlijnen zijn aanleiding voor een peuterleid(st)er om de ouders te bellen: -

gedrag lichamelijke kenmerken; andere signalen; lichaamstemperatuur boven 38,5 graden. De temperatuur wordt opgenomen met een oorthermometer. wens van de ouders wanneer ze over de situatie van hun kind geïnformeerd willen worden.

Wanneer er een vermoeden bestaat van een ernstige besmettelijke ziekte zal dit in overleg met de stafmedewerker Peuterspeelzalen en Voorscholen door de peuterleid(st)ers gemeld worden bij de GGD. In overleg met de GGD zal er voorlichting naar de ouders gegeven worden en de eventueel noodzakelijke maatregelen worden getroffen. Indien er een besmettelijke ziekte onder de kinderen heerst, worden de ouders daarvan op de hoogte gebracht via een mededeling in de hal/zaal. Bij de mededeling staat tevens informatie van de GGD. (zie richtlijnen infectieziekte GGD; groene map).

3.

Het verstrekken van medicijnen.

Toedienen van medicijnen. Op advies van de GGD worden medicijnen alleen toegediend als deze door de (huis)arts zijn voorgeschreven. Ouders dienen een medicijnverklaring te tekenen waarop onder meer staat vermeld:  om welk medicijn het gaat;  in welke dosering;  op welk tijdstip en of het via de mond, neus of iets anders moet worden toegediend;  hoe moet het medicijn worden bewaard. De leid(st)er dient bij het aannemen van het medicijn verder nog de volgende regels in acht te nemen:. Regels voor de aanname medicijnen: -

Neem de medicijnen alleen in ontvangst wanneer ze in de originele verpakking zitten en uitgeschreven zijn op naam van het betreffende kind Lees goed de bijsluiter zodat u op de hoogte bent van eventuele bijwerkingen van het medicijn Noteer, per keer, op een aftekenlijst dat u het medicijn aan het betreffende kind gegeven heeft. Zie bijlage 3.


april 2011

6

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ Paracetamol. Tijdens het verblijf in de peuterspeelzaal wordt er geen paracetamol toegediend. Uitsluitend op doktersvoorschrift kan door leidsters een paracetamol worden gegeven. Ouders dienen hiervoor een medicijnverklaring (zie bijlage 1) in te vullen. Indien de ouders thuis ’s ochtends een paracetamol geven, ligt de verantwoording bij hen. Het is de ouders niet toegestaan om een paracetamol toe te dienen tijdens het verblijf op de peuterspeelzaal met als doel het kind te laten blijven. Zelfzorgmedicijnen (waaronder homeopatische middelen) . Veel ouders geven hun kind homeopatische middelen bijvoorbeeld een neusspray of ander zelfzorgmedicijnen, die zonder recept verkrijgbaar zijn in apotheek of drogist. Ouders dienen hiervoor een medicijnverklaring (zie bijlage 1) in te vullen. In deze verklaring is ook opgenomen de afspraak hoe deze medicijnen bewaard gaan worden. Een medicijnverklaring is 1 maand geldig en wordt dus ieder maand op de eerste van de maand op nieuw ingevuld als het middel langer dan 1 maand moet worden toegediend.

4.

Het verrichten van een medische handeling.

Medische handelingen. De leid(st)ers zijn niet bevoegd om medische handelingen te verrichten. Mocht er zich een situatie voordoen waarin het noodzakelijk is dat er bij een kind tijdens het verblijf op de peuterspeelzaal een medische handeling moet worden verricht, dan zal het stafbureau per geval beslissen of aan dit verzoek kan worden voldaan. Hierbij worden de regels uit de wet BIG gevolgd. Deze wet houdt in dat bepaalde handelingen alleen verricht mogen worden als voldaan wordt aan de volgende voorwaarden: 1.

2. 3. 4.

5.

6.

de medische handeling moet worden verricht in opdracht van een beroepsoefenaar (opdrachtgever), die voor het verrichten van de handeling zelf wettelijk bevoegd is; de leidster die de medische handeling verricht moet de aanwijzingen van de opdrachtgever volgen; de leidster die de handeling verricht moet zelf bekwaam zijn om de handeling te verrichten; Er wordt een medicijnverklaring, die tevens ook kan worden gebruikt voor een medische handeling, met de ouders opgesteld en ondertekend. Zie bijlage 1. Uit de medicijnverklaring moet expliciet blijken voor het verstrekken van welke medicijnen en voor welk medische handelingen de ouders toestemming hebben gegeven; Uit een zogenaamd ‘bekwaamheidsverklaring’ dient de toestemming van de arts en bovendien de bekwaamheid van de peuterleid(st)er te blijken. Zie bijlage 2; De leid(st)er ontvangt aanwijzingen van de arts met betrekking tot: 6.1 de wijze waarop de handeling moet worden uitgevoerd;


april 2011

7

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ 6.2 algemene aandachtspunten ter observatie na het uitvoeren van de handeling; 6.3 instructies voor het handelen bij bepaalde verschijnselen; 6.4 de arts bepaalt in hoeverre extra toezicht en tussenkomst van zijn/haar kant noodzakelijk is. Afspraken hierover dienen schriftelijk te worden vastgelegd. Tenslotte. Mocht de situatie zich voordoen dat een kind niet goed op een medicijn reageert of dat er onverhoopt toch een fout gemaakt wordt bij de toediening van een medicijn bel dan direct met de huisarts of specialist in het ziekenhuis. Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer 112. De leid(st)ers van een peuterspeelzaal zorgen in alle gevallen dat zij duidelijk alle relevante gegevens bij de hand hebben, zoals: naam, geboortedatum, adres, huisarts en/of specialist van het kind, het medicijn dat is toegediend, welke reacties het kind vertoont (eventueel welke fout is gemaakt)

5.

Noodsituatie.

De wet BIG is slechts van toepassing op medische handelingen die beroepsmatig worden verricht. In noodsituaties wordt iedereen geacht naar beste vermogen te handelen en kan het verrichten van voorbehouden handelingen in strijd met de wet noodzakelijk zijn. In dat geval is er sprake van overmacht en levert de hulpverlening geen strafbaar feit op.


april 2011

8

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ Bijlage 1

Medicijnverklaring, tevens verklaring voor het verrichten van een medische handeling. Naam kind: ……………………………………………………………………………………. Geboortedatum: Adres: ............................................................................................................................ Postcode en plaats: ....................................................................................................... Aanwezig op de dagdelen::....................................................................................................................... ........................................................................................................................................ Naam ouder(s)/verzorger(s): ....................................................................................................................................... Telefoon thuis: .............................................................................................................. Telefoon werk: ............................................................................................................... Naam peuterleid(st)ers, die het medicijn gaan verstrekken: Naam:............................................................................................................................. Functie: ......................................................................................................................... Telefoon: ....................................................................................................................... Aanwezig op de volgende dagdelen: ....................................................................................................................................... Naam: ........................................................................................................................... Functie: ......................................................................................................................... Telefoon: ....................................................................................................................... Aanwezig op de volgendedagdelen:......................................................................................................... Naam specialist: ............................................................................................................ Naam Ziekenhuis:.......................................................................................................... Telefoon: ....................................................................................................................... De medicijnen zijn nodig voor onderstaande ziekte: ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Naam van het medicijn: ....................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Eventuele bijwerkingen van het medicijn: ....................................................................................................................................... ......................................................................................................................................


april 2011

9

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ Hoe te handelen indien bijwerkingen zich voordoen: ........................................................................................................................................ .......................................................................................................................................

Medicijn(en) mogen alleen worden toegediend in de volgende situatie(s): ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ Medicijn dient dagelijks te worden toegediend op onderstaande tijden:

.......................... uur .......................... uur

............................. uur ............................. uur

Dosering van het medicijn: …………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….. ...................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………..

Wijze van toediening en/of uitvoeren van eventuele medische handeling: ……………………………………………………………………………………. ….…………………………………………………………………………………. ...................................................................................................................... ……………………………………………………………………………………..

Zie verdere de bijgevoegde bekwaamheidsverklaring. Wijze van bewaren van het medicijn: ......................................................................................................................

Ondergetekende, Ouder/verzorger van het bovengenoemde kind, geeft hiermee aan de hierboven genoemde peuterleid(st)er(s) die daarvoor wel/geen medicijninstructie heeft/hebben gehad, toestemming voor het toedienen van de bovengenoemde medicijnen, dan wel het uitvoeren van een medische handeling. De Stichting Protestants Christelijke Peuterspeelzalen aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de materiële en/of immateriële schade dan wel eventuele gevolgschade die kan ontstaan door een verkeerde toediening van de medicijnen, dan wel het niet (tijdig) toedienen van het medicijn en/of het uitvoeren van de medische handeling, dan wel het nalaten van de uitvoering van een medische handeling. Alle kosten voortvloeiende uit de toediening van de medicijnen alsmede het uitvoeren van een medische handeling komen voor rekening van de ouders. Ouder/verzorger verklaart zich


april 2011

10

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ akkoord met bovengenoemde uitsluiting van de aansprakelijkheid door de Stichting Protestants Christelijke Peuterspeelzalen.

Naam ouder/verzorger: Plaats: ................................................. Datum: ................................................

Handtekening: .................................... Deze verklaring geldt tot ................................................................ (max. 1 maand)


april 2011

11

9.2.5 STICHTING PROTESTANTS CHRISTELIJKE PEUTERSPEELZALEN __________________________________________________________ Bijlage 2 BEKWAAMHEIDSVERKLARING Ondergetekende, bevoegd tot het uitvoeren van de hieronder beschreven handeling: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… verklaart, dat: Naam:……………………………………………………………………… Functie: …………………………………………………………………… Van peuterspeelzaal:……………………………………………………. Plaats:……………………………………………………………………... na instructie door ondergetekende op……………………(datum), in staat is bovengenoemde handeling bekwaam uit te voeren. Bovengenoemde peuterleid(st)er heeft instructie ontvangen met betrekking tot:  de wijze waarop de handeling moet worden uitgevoerd;  algemene aandachtspunten ter observatie na het uitvoeren van de handeling;  instructie voor het handelen bij bepaalde verschijnselen;  tussen de arts en de peuterleid(st)er zijn verder nog de volgende nadere afspraken gemaakt: ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

De handeling moet worden uitgevoerd ten behoeve van: Naam kind: ……………………………………………………………………………………… Geboortedatum: ………………………………………………………………………………... Adres: …………………………………………………………………………………………… Postcode en plaats: ……………………………………………………………………………. Het uitvoeren van de bovengenoemde handeling is voor het kind noodzakelijk wegens: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… De hierboven beschreven handeling moet worden uitgevoerd op de tijdstippen waarop het kind aanwezig is op de peuterspeelzaal.


april 2011

12


De hierboven beschreven handeling moet worden uitgevoerd gedurende de periode: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Handtekening:………………………………………. Naam van de arts:…………………………………… Datum:………………………………………………... Plaats:………………………………………………… Naam instelling:……………………………………...


april 2011

13


Bijlage 3

AFTEKENLIJST Naam kind: ……………………………………………………………. Geboortedatum: …………………………………….………………… Adres: ………………………………………………………………….. Postcode en plaats: ………………………………………………….. Aanwezig op de dagdelen: ………………………………………….. Naam specialist:....……………………………………………………. Naam Ziekenhuis:…………………………………………………...... Telefoon:……………………………………………………………….

De medicijnen zijn nodig voor onderstaande ziekte: Naam van het medicijn:……………………………………………… Naam ouder/verzorger met wie de afspraak is gemaakt:: ……………………………………………………………………………

Toedieningsschema Week

Dag

Tijd


Reactie kind

april 2011

14


Bijlage 4 HOE TE HANDELEN BIJ EEN CALAMITEIT Richtlijnen, hoe te handelen bij een calamiteit : -

Laat het kind niet alleen. Probeer rustig te blijven. Observeer het kind goed en probeer het gerust te stellen.

-

Indien er sprake is van een acuut epileptisch insult of een heftige allergische reactie: dien een medische spoedmedicatie toe door de persoon die in de peuterspeelzaal daarvoor is opgeleid. De stichting draagt er zorg voor dat de peuterleid(st)erin het bezit is van een bekwaamheidsverklaring afgegeven door een arts.

-

Waarschuw een volwassene voor bijstand.

-

Bel direct de huisarts en/of de specialist van het kind.

-

Bel bij een ernstige situatie direct het landelijk alarmnummer 112.

-

Indien sprake is van medicijngebruik: geef door welke medicijnen zijn toegediend/gebruikt.

-

Zorg ervoor dat u alle relevante gegevens van het kind bij de hand hebt (of laat ze direct door iemand opzoeken) zoals: 1. Naam van het kind 2. Geboortedatum 3. Adres 4. Telefoonnummer van ouders en/of andere, door de ouders aangewezen persoon 5. Naam en telefoonnummer van huisarts/specialist 6. Ziektebeeld waarvoor medicijnen of medische handeling nodig zijn

-

Bel de ouders (bij geen gehoor een andere, door de ouders aangewezen persoon): 1. Leg duidelijk uit wat er gebeurd is 2. Vertel, indien bekend, wat de arts heeft gedaan/gezegd 3. In geval van opname, geef door naar welk ziekenhuis het kind is gegaan.


april 2011

15

HOE TE HANDELEN BIJ ZIEKE KINDEREN

Recommend Documents