reizen
VILL A D'ARTE 76
Wijngoed Boschendal.
reizen
Van Wijnlanden tot Walviskust Tuinroute Zuid-Afrika De landschappelijke Tuinroute langs de zuidkust van Zuid-Afrika staat voor alles wat groen is. Indrukwekkende bergketens, lieflijke wijngaarden, golf- en polovelden, het unieke Fynbos, lagunes en de Indische oceaan. Maar ook voor ecotoerisme en sociaal verantwoord ondernemen. Op zoek naar het mysterie van Knysna. TEKST CÉCILE DORNSEIFFEN Fotografie Maarten Verkleij
O
veral staan groepjes mensen. Starend over zee als vissersvrouwen die wachten op de terugkeer van hun geliefde. Hier gaat het om walvissen. Half juli maken de eersten hun opwachting om te baren en te paren in de warme baaien van Zuid-Afrika. Een dartele periode die ze nonchalant én nieuwsgierig maakt. De Southern Right Wale (zuidkaper), een gigant van 50 ton met pokdalige kop, zwemt zelfs tot dicht onder de kust. Van de wal af te bewonderen. De Humpback houdt het liever op wat dieper water om z’n capriolen te vertonen. Begin december is hun speklaag opgeteerd en vertrekken ze weer naar de rijke krillgronden bij Antarctica. De vier andere soorten van de ‘Marine Big5’ achterlatend: dolfijnen, Afrikaanse pinguïns, zeehonden én witte haaien die je in de bek kunt kijken tijdens het populaire kooiduiken. Een paar dagen eerder zijn we onze tocht begonnen in de Winelands, even ten noordoosten van Kaapstad. In deze vallei liggen de bekende wijngoederen als Boschendal, Neethlingshof en Vergelegen. De Franse Hugenoten introduceerden eind 17de eeuw de wijnbouw; de Hollandse kolonisten (Boeren) de taal en de bouwstijl. Overal doemen ze op, de witgekalkte
Southern Right Whale.
Cape Agulhas.
VILL A D'ARTE 77
1.
4.
reizen
2. 5.
3. 6.
VILL A D'ARTE 78
7.
reizen
boerderijen met hun sierlijke klokgevels. Ook in de Dorpstraat van Stellenbosch rijgen de huizen in Kaaps-Hollandse stijl zich aaneen. Versierd met krullerige Franse hekwerkjes. Het is een gebied dat doorasemt is van de Europese traditie. En een gebied om tot rust te komen. De wijnroute te rijden, proeverijen te doen of hoog in de bergen te genieten van het uitzicht, waar een familie Cape Baboons (bavianen, in het Afrikaans Bobbejaans) nukkig voor je plaatsmaakt.
Er is zelfs een walvisomroeper aangesteld, die toetert zodra de kolossen gesignaleerd zijn
8.
Tip: het kleine plaatsje Franschhoek is tevens dé culinaire hoofdstad van Zuid-Afrika. Met aan top de Tasting Room van Le Quartier Français, waar de van origine Nederlandse chefkok Margot Janse de scepter zwaait. Tijdens ons verblijf in dit paradijselijke resort werden we verrast met een 6-gangen proeverij met gerechtjes als witte bonensoep met truffel en aspergeschuim. Ook de ‘Bread & Wine’ behoort tot hun culinaire imperium. Het lijkt op een geheim adresje middenin de wijngaarden van Moreson Winefarm, maar behoort net als de Tasting Room tot de Top-10 restaurants van Zuid-Afrika. Beroemd om hun zelfgerookte charcuterie en niet te vergeten het versgebakken bietenbrood.
Whale Coast Langs Oud-Hollandse (plaats)namen als Klapmuts en Zorgvliet rijden we door naar de Whale Coast. Waar steile klippen en brede zandstranden elkaar afwisselen. Het vissersplaatje Hermanus staat te boek als ‘whale watch’ centrum. Er is zelfs een walvisomroeper aangesteld, die toetert zodra de kolossen gesignaleerd zijn. Een dagvullende taak, want wij spotten er in een half uurtje al moeiteloos een stuk of tien. Vooral Southern Rights, te herkennen aan hun karakteristieke V-vormige blow. Behalve fauna heeft de Kaap regio ook een unieke flora. Het Cape Floral Kingdom is de kleinste, maar rijkste van ’s werelds zes vegetatiezones. Van de 9000 soorten komt 70% nergens anders ter wereld voor. Deze winderige kusten zijn namelijk het thuisland van het Fynbos. Een uniek biotoop waarvan nog maar acht plukjes over zijn. Fynbos bestaat voornamelijk uit riet- en heidesoorten en het houtige struikgewas van de Protea, die de nationale bloem van Zuid-Afrika voortbrengt. En waarvan de zaden alleen kunnen ontkiemen ná bosbrand. Fynbos moet dus regelmatig afbranden, 1. Struisvogels in de Little Karoo. 2. Pincushion Protea (foto: Grootbos). 3. Township toys. 4. Coral Tree. 5. Le Quartier Français is een veelbekroond resort, opgebouwd door Suzan Huxter. Het Provençaals aandoende minidorpje bestaat uit losse huisjes. De 4 luxe suites Four Quarters beschikken samen over een eigen zwembad, poolhouse en butler. Keuze uit twee restaurants waaronder de beroemde Tasting Room. The Treatment Room kent een uitgebreid beautyprogramma. 6. Verweesde olifanten, Knysna Elephant Park. 7. Vogel op bloem (foto: Grootbos). 8. Oesterhoofdstad Knysna.
VILL A D'ARTE 79
1.
reizen
1 en 2. Tsitsikamma National Park. 3. Dassie: Kaapse rotsklipdas.
2.
4. The Phantom Forest Eco Reserve telt een verzameling boomhuisjes, verbonden door plankieren. Alles is opgebouwd uit duurzame materialen. Bijzonder zijn de aangebouwde bad- en douchehut met glazen wanden. Eigenaresse Kit Stewart heeft de lodges gedecoreerd in savanne en Marokkaanse stijl. In het award winning Boma restaurant wordt gekookt in een mix van new age en traditie, desgevraagd homeopatisch. The Body Boma biedt revitaliserende behandelingen. 5. Phantom Forest lodge.
VILL A D'ARTE 80
3.
4.
reizen
maar soms loopt dat uit de hand. Zoals vorig jaar rond Gansbaai, waarbij ook de spiksplinternieuwe Forest Lodge van Grootbos Nature Reserve in vlammen opging. Gelukkig werd alles exact gekopieerd, zodat we toch van de onder architectuur gebouwde cabine kunnen genieten. Voorzien van maar liefst drie douches én een buitendouche. Die we niet gebruiken, want grote regenwolken jagen over Walkerbaai. Liever kruipen we voor de
Ecologische trektocht door de speeltuin van kapitaalkrachtig Zuid-Afrika
holen woonde in de prehistorie het Koi-San volk. The Klipgat Cave, waar potscherven en beenderen zijn gevonden, is uitgeroepen tot archeologische site. Een uurtje verderop kom je bij Cape Agulhas, het zuidelijkste puntje van Afrika. Deze geografische bijzonderheid wordt ten onrechte vaak toegedicht aan Kaap de Goede Hoop. Precies op dit punt botsen de stromingen van de koude Atlantische en de warme Indische Oceaan op elkaar. Uit je hemd waaiend bovenop de kloeke Victoriaanse vuurtoren uit 1849, besef je pas goed waarom juist hier zoveel schepen in het kolkende water ten onder zijn gegaan.
5.
zorgzaam aangestoken haard, uitkijkend over de enige plek waar de ‘Marine Big5’ tijdens één boottocht gespot kan worden. De volgende ochtend is het opgeklaard en maken we met de 4x4 Jeep een rit over het landgoed. Tien jaar geleden was dit alles nog een kale geitenfarm. Nu een particulier natuurreservaat waarin de inheemse vegetatie – Fynbos en Milkwood (‘Grootbos’) – weer is teruggebracht. Gids Ally kent elk plantje en bloemetje. Niet verwonderlijk, want Grootbos heeft een eigen natuurgidsen- en hoveniersopleiding. Deze gratis vakschool staat open voor kansarme, maar veelbelovende studenten uit de naburige township. Een bezienswaardigheid aan het strand is het grottenstelsel Die Kelders. Het is bijna niet voor te stellen, maar in deze door de zee geërodeerde
VILL A D'ARTE 81
1.
Tussen struis en oester
2.
3.
Hoe indrukwekkend de landschappen al waren, het hart van de Tuinroute begint pas 400 kilometer oostwaarts en bestrijkt het gebied tussen Mosselbaai en Plettenbergbaai. Om gelijk een misverstand recht te zetten: hier zijn geen stijltuinen te vinden. Met de Gardenroute wordt eigenlijk de hele groene kuststrook bedoeld, ingeklemd tussen langgerekte bergketens en de zee. Waar het hele jaar rond altijd wel iets in bloei staat. Dit in schril contrast met het gebied achter de bergen: de dorre halfwoestijn van de Little Karoo. Ideaal voor een extra dagtripje langs de beroemde Route 62. Met als grootste trekpleister de meer dan 400 struisvogelfarms rond Oudtshoorn. De Karoo is goed te bereiken via de Outeniquapas boven George of, zoals wij hebben gedaan, over de halfverharde bospiste via het gehuchtje Avontuur. What’s in a name…? Beide routes staan garant voor adembenemende panorama’s over de geribbelde bergketens. De altijd sappige Tuinroute is uitgegroeid tot de speeltuin van kapitaalkrachtig Zuid-Afrika. Met een royaal aanbod aan sterrenaccommodaties, golfbanen, jachthavens en even buiten Plettenberg zelfs polovelden. Zoals Kurland, aantrekkelijk genoeg voor Prince Charles van Engeland. Maar in de vakanties stromen ook de families toe die een ritje willen maken met de antieke Outeniqua Choo-Tjoe stoomtrein (George-Mossel Bay v.v.) dan wel een tochtje over de lagune met raderboot of kano. Het sophisticated Knysna is het toeristische centrum, met een keur aan winkeltjes en restaurants, geconcentreerd in het in Victoriaanse stijl herbouwde havenfront. Het plaatsje is beroemd om haar oesters. Aan het eind van de landtong in de lagune is de Oyster Company te vinden, waar ze direct vanuit het water vers worden geserveerd – in stijl te nuttigen met champagne. Wij slapen die nacht hoog tegen de helling in de boomhutten van het Phantom Forest, een eco-resort in savannestijl. De perfecte plek voor spectaculaire zonsop- en zonsondergangen, waarbij de lagune verandert in een caleidoscoop van rozeblauwe tinten. In het lodge restaurant wacht alweer een uitmuntend gourmet diner. Want koken, dat kunnen ze hier wel, in Zuid-Afrika.
Stil en mysterieus Het Tsitsikamma National Park vormt het einde van de Tuinroute. Hier vind je restanten van het Afromontane regenwoud – kustbossen met Blackwood, Stinkwood en Yellow Wood dat wel 800 jaar oud kan worden. Samen met de verstilde Nature’s Valley een geliefd outdoor gebied. Hier begint de vijfdaagse Otter Trail, die door het woeste kustlandschap voert. Een zware route, ook al omdat het passeren van de riviermondingen afhankelijk is van het tij, en dat kan best eens vier uur ’s ochtends zijn. Met om je heen geluiden van de ook hier rondsluipende luipaarden, antilopen, bushpig en rooikat. De echte adrenalinejunks kunnen terecht bij Bloukrans River Bridge voor ’s werelds hoogste bungeejump: 216 meter vrije val, ‘face your fear’… Gelukkig heeft het park ook volop faciliteiten voor meer modale buitenactiviteiten als mountainbiken, paardrijden of wandelen. Wie een mondaine uitvalsbasis voor al deze natuur zoekt, vindt dat in Plettenbergbaai – ‘Plet’ voor intimi. Het badplaatsje met goede surfstranden staat bekend als het ‘Miljonairs Mekka’ van de Gardenroute. Hier bouwden de gegoede families uit Kaapstad of Johannesburg hun vakantievilla’s. De Bay Lodge waar we verblijven, was zo’n strandvilla. Vorig jaar op overtuigende wijze omgetoverd in een internationaal boutique hotel. Wie het walvisspotten op open water heeft gemist, zoals wij door te hoge zeegang,
reizen
4.
Crèche in Qolweni township, Plettenbergbaai Sociale projecten Tijdens deze reis hebben we zeer gevarieerde landschappen bewonderd, de terugkeer van de walvissen gevierd en zijn we vertroeteld op bijzondere logeer- en eetadressen. Maar één ding is ook bijgebleven: de opkomst van het sociaal verantwoord ondernemerschap in ZuidAfrika. Want de kloof tussen arm en rijk is sinds de overgang naar een democratisch bestel (1994) niet kleiner, maar eerder groter geworden. Steeds meer succesvolle bedrijven in het ecotoerisme committeren zich aan hun plaatselijke townships en investeren een fors deel van de revenuen in educatie en sociale ontwikkeling. Zo hebben de eigenaren van Grootbos Nature Reserve, de Lutzeyer familie, een opleiding opgezet op het gebied van tuinbouw en ecotoerisme (Green Futures Horticulture and Life Skills College). Grootbos Foundation sponsort samen met Barclays Bank ook het ‘Spaces for Sport’ project. Deze voetbalclub probeert niet alleen raciale grenzen te slechten, maar denkt tevens aan het milieu. De toegangsprijs voor kinderen bedraagt ‘1 zakje recyclebaar afval’, met als doel het spelenderwijs creëren van een schonere woonomgeving. Tourpartner Dyer Island Cruises ondersteunt in samenwerking met Marine Dynamics de ‘Nolwandle Crafts’, een opleiding in traditionele kunstambachten waaronder het verwerken van Afrikaanse kralen. In Plettenbergbaai heeft Oceanblue Marinetours, geleid door de enthousiaste Charley Lilford, in de Qolweni township een crèche geadopteerd. De moeders van de circa 200 kinderen zijn zo in staat werk te zoeken. Oceanblue staat garant voor de salarissen van leerkrachten, schoolmiddelen volgens het Montessori systeem en drie maaltijden per dag. Even buiten ‘Plet’ vind je de Tsitsikama Canopy Tours, waar je hangend aan staalkabels ‘boomkroontochten’ kunt maken. Zij hebben een banenplan opgezet – 25 arbeidsplaatsen voor kansarme locals – en ondersteunen de herbebossing met het originele Yellowwood via een boomadoptie project.
kan hier in de herkansing. Door een misverstand rennen we net iets te laat het strand op, terwijl de boot al door de branding wordt geduwd. Maar geen nood, met een tweede sloep worden we alsnog gelanceerd en middenin de baai overgezet. Met als beloning het onvergetelijke waterballet van een groep flirtende Southern Right Whales. Maar wat is toch het mysterie van Knysna? Olifanten. Eind 19de eeuw werd de laatste afgeschoten, zo dacht men. Maar inmiddels is duidelijk dat er toch nog vier, mogelijk zelfs zes door de bossen boven Knysna zwerven. Hun sporen worden dag en nacht gevolgd door speciale Rangers, die desondanks nog amper een glimp van de dieren hebben opgevangen. Grote logge olifanten, die heel stil door het dichte struikgewas manoeuvreren, hun schutkleur even mysterieus als het Afrikaanse woud. 1. Tsitsikamma Mountains. 2 en 3. Wijngoed Boschendal. 4. Zuid-Afrikaanse ambacht.
VILL A D'ARTE 83
reizen
Exclusieve reisaanbieding voor de lezers van Villa d’Arte ‘De veelzijdigheid van de Kaapstreek’ Dag 1 Amsterdam - Kaapstad U vliegt vandaag rechtstreeks met de KLM naar Kaapstad. Op de luchthaven van Kaapstad staat er een chauffeur u op te wachten die u naar uw accommodatie brengt. De volgende ochtend zal het MilesTeam bij uw accommodatie langskomen. Accommodatie: Kensington Place BB ****+ Dag 2,3 Kaapstad Het MilesTeam zal in de ochtend om 09.30 uur bij uw hotel langskomen om de reis nog even met u door te nemen. Vervolgens wordt uw huurauto om 10.00 uur bij uw accommodatie afgeleverd en kunt u de prachtige omgeving van Kaapstad gaan verkennen. Tijdens uw verblijf in Kaapstad neemt u tevens deel aan een kookcursus in een township. U bezoekt een kleine kookschool waar de lokale bevolking de kneepjes van het vak wordt geleerd, zodat zij kunnen gaan werken in één van de vele hotels in Kaapstad. U wordt ontvangen met een drankje en gaat gezamenlijk lokale gerechten klaarmaken. Uiteraard eet u gezamenlijk na afloop de gerechten die u bereid heeft. Accommodatie: Kensington Place BB ****+ Inclusief: * 2 x ticket Robben Island per boeking (afhankelijk van weersomstandigheden) * fles wijn Dag 4,5 Kaapstad - Hermanus (+/- 125 - 175 km) U verlaat het bruisende Kaapstad en gaat vandaag op weg naar Hermanus. Hermanus staat bekend om zijn walvissen die in de periode juni-november hier de kust aandoen. Niet alleen walvissen, maar ook dolfijnen zijn dan vanaf het vasteland te bewonderen. Maar ook buiten het walvisseizoen is er in Hermanus genoeg te beleven. U kunt een mooie wandeltocht langs de kust maken of op zoek gaan naar de vele vogels die hier zitten. U verblijft de komende twee dagen in het Grootbos Natuurreservaat. Het reservaat is 2500 hectare groot en bestaat uit prachtige ‘fynbos’. Het reservaat geeft natuurliefhebbers alle mogelijkheden de Kaapse flora en de schoonheid van het zeeleven te ontdekken. U kunt er onder begeleiding van gidsen boottochten maken om zeehonden, walvissen en pinguïns te bezichtigen. Maar ook het maken van wandeltochten door de bloemen- en plantenpracht of paardrijden door het reservaat is mogelijk. Accommodatie: Grootbos AIC ***** Inclusief: * boottocht naar Dyer Island op zoek naar zeehonden, walvissen en pinguïns * wijn in uw suite * 1 avond een privé-diner in de wijnkelder Dag 6,7 Hermanus - Franschhoek (+/- 100 km) U verlaat de kust en reist weer door de binnenlanden. U verblijft in Franschhoek waarvandaan u de wijnlanden kunt ontdekken. U kunt een bezoek brengen aan Franschhoek zelf of het nabij gelegen Stellenbosch. De wijnboerderijen in de omgevingen organiseren diverse wijnproeverijen en rondleidingen. Accommodatie: Le Quartier Francais BB ***** Inclusief: wijn- en charcuterieproeverij (charcuterie = fijne vleeswaren) op Moreson Winefarm Dag 8,9 Franschhoek – Oudtshoorn (De Rust) (+/- 460 km) U zult vandaag een spectaculaire wisseling van het landschap zien. U rijdt via de Route 62 naar Oudtshoorn. U rijdt door de bergen heen en komt in het droge maar zeer mooie achterland, de Kleine Karoo. Eerst komt u door citrusvruchtvelden en dan komt u in de droge Kleine Karoo waar Oudtshoorn ligt. Oudtshoorn staat bekend om zijn struisvogel-boerderijen. Een bezoek aan een actieve struisvogelfarm is zeer aan te raden. Wat ook absoluut een must is vanuit Oudtshoorn, is een tocht te maken over de Prince Albert bergpas. Dit is één van de mooiste passen in heel Afrika en biedt een onvergetelijke ervaring en schitterende vergezichten. Accommodatie: Die Gat BB ***+ Inclusief: driegangen diner op de eerste avond (exclusief drankjes) Dag 10,11 Oudtshoorn (De Rust) - Knysna (+/- 125 km) Vandaag rijdt u naar Knysna, de oesterhoofdstad van Zuid-Afrika. Het gebied kent verschillende dorpjes die elk de moeite van uw bezoek waard zijn; Mosselbaai, George en Knysna zijn de beroemdsten. Knysna ligt rond een prachtige lagune die vroeger door de koopvaardij als schuilplaats werd gebruikt. U kunt een cruise over de lagune maken of aan boord van de bekende Outeniqua Choo-Tsjoe stoomtrein klimmen voor een ritje door de omgeving, tevens heeft het gebied heeft een aantal top golfcourses. Accommodatie: Phantom Forest BB *****
VILL A D'ARTE 84
Dag 12,13 Knysna – Plettenberg Bay (+/- 35 km) Na uw bezoek aan Knysna vervolgt u uw reis naar Plettenberg Bay. Plettenberg Bay is een populair toeristenplaats waar u o.a. een ‘Ocean Safari’ kunt maken. Tijdens deze excursie gaat u op een open boot op zoek naar dolfijnen en walvissen. Accommodatie: Bay Lodge BB ***** Inclusief: fles Steenberg Sauvignon Blanc op uw kamer Dag 14,15 Plettenberg Bay – Kwandwe Private Game Reserve ( +/- 350 km) Vandaag gaat het safari-avontuur beginnen. U gaat naar één van de parken van de Oostkaap. Het grote voordeel van een privé-reservaat is de hoge mate van comfort, de begeleiding bij de safari-activiteiten en het geringe aantal mensen dat zich per gebied bevindt waardoor ook het wild er vrij en ongestoord kan rondlopen. U wordt tijdens de safari-activiteiten (in open 4x4 jeep of te voet) door ervaren safari-gidsen en spoorzoekers begeleid. Omdat het wild ‘s ochtends het meest actief is, staat u vroeg op om een gamedrive te maken. ‘s Middags kunt u lekker luieren bij het zwembad als u dat wilt. In de namiddag gaat u weer op safari. Accommodatie: Kwandwe Great Fish River Lodge AIC ***** Inclusief: * privédiner * picknickontbijt Noot: Wanneer u uw verblijf bij Kwandwe verlengt met 1 nacht heeft u voor uw safari’s de beschikking over een privé-jeep, ranger en spoorzoeker. Dag 16 Kwandwe Private Game Reserve - Port Elizabeth (+/- 135 km) Port Elizabeth - Johannesburg - Amsterdam Na het ontbijt en de laatste ochtendsafari rijdt u naar de luchthaven van Port Elizabeth. Hier levert u uw huurauto in en neemt uw vlucht via Johannesburg terug naar Nederland. Dag 17 Amsterdam Aan het einde van de ochtend arriveert u weer in Amsterdam. Het einde van een fantastische reis! Afkorting bij accommodaties: BB: accommodatie op basis van logies en ontbijt AIC: accommodatie op basis van logies, alle maaltijden en alle activiteiten Prijsinformatie: Prijsindicatie per persoon (op basis van 2 personen) vanaf € 3.685,Inclusief: Indicatie internationale en regionale vluchten in Economy Class, luchthavenbelasting, transfer zoals vermeld, autohuur cat. B (Toyota Corolla of vergelijkbaar + supercover verzekering + ongelimiteerde km + airconditioning + drop off kosten), accommodaties zoals beschreven, maaltijden zoals beschreven, activiteiten zoals beschreven, safari’s zoals beschreven, verplichte bijdrage Calamiteitenfonds (€2,50 per boeking). Exclusief: Brandstof, extra chauffeur (ZAR 150), entreegelden, niet genoemde maaltijden, optionele activiteiten, drankjes, persoonlijke uitgaven, reis- en annuleringsverzekering. Extra informatie: * In Kaapstad is het tevens mogelijk te verblijven in het luxe hotel Cape Grace, gelegen aan het Victoria & Alfred Waterfront. Indien u kiest voor deze mogelijkheid bestaan de volgende meerkosten: € 465,- per persoon. Toelichting: * Voor een uitgebreide reisbeschrijving verwijzen wij u naar de website van MilesTravel, www.milestravel.com * Reis verder naar wens en op maat aan te passen * Prijzen zijn gebaseerd op twee personen * Voor meer informatie over deze reis kunt u contact opnemen met de Zuid-Afrika specialisten van MilesTravel, Ingrid van Pinxteren en Marjolein Schipper. Zij zijn te bereiken via e-mail;
[email protected] en
[email protected] of telefoonnummer 073-5482060.
