REISKRANT. Dertig jaar! MET I.C.T. B&A : ZORGELOOS REIZEN VEEL ZIEN EN BElevEN CULTUUR, NATUUR, GESCHIEDENIS

REISKRANT www.ICTreizen-BenA.be

Reigerstraat 18 - 2110 Wijnegem - Tel: 03 685 10 62 - Fax 03 685 65 45 - e-mail: [email protected] 23e jaargang - nr. 3 - trimestrieel: juli-augustus-september 2009 - abonnementsgeld: 6,75 euro per jaar.

I.C.T. B&A BIEDT EEN WIJDE WAAIER VAN BOEIENDE CULTUURREIZEN AAN

Dertig jaar! Pasen 1979: de start van de eerste groepsreis van Bijbel & Archeologie. Tussen 1979 en 2009 liggen exact 30 jaar. In dat eerste jaar hield ik samen met een collega een ‘Bijbel en Archeologie Campagne’ in Anderlecht met als grote slogan “DODE MENSEN VERTELLEN GEEN SPROOKJES”. Deze voordrachtenreeks kende een goede opkomst en heel wat bezoekers vroegen of wij geen reizen naar de landen van de Bijbel organiseerden. Persoonlijk was ik daarvoor te vinden omdat ik mijn voordrachten later graag wilde presenteren in ‘multivisie’. Hiervoor was dan wel veel nieuw fotomateriaal nodig. Het organiseren van dergelijke reizen zou dit mogelijk maken. Samen met anderen had ikzelf zo’n cultuurreizen al meegemaakt. Waarom het dan niet zelf uitproberen? In samenwerking met een collega werd alles zorgvuldig bekeken en geëvalueerd. Zo kwam de eerste eigen cultuurreis tot stand in 1979. Bestemming: “West – Turkije, in de voetsporen van Paulus en Johannes”. Die eerste ‘Bijbel en Archeologie’ reis werd erg gesmaakt, zodat een studiereis naar Egypte en Israël een logisch vervolg werd. Toen kwam de eerste ‘Drielandenreis’ tot stand in 1981. Algauw waren er twee reizen per jaar nodig, en daarrna zelfs drie en vier. Na het meer dan eenmaal bezoeken van de historische bijbellanden, volgde de vraag voor een reis naar India. Persoonlijk had ik daar wel oor naar omdat ik vanuit mijn theologische vorming de grote godsdiensten als hindoeïsme, boeddhisme, confusionisme en andere stromingen van dichtbij wilde leren kennen. Zo werd het ene land na het andere ontdekt en wordt men ergens wereldreiziger zonder dit oorspronkelijk beoogd te hebben. Het aantal reizen nam haast werktuiglijk toe. Het werden er tenslotte zes, acht, en soms tien per jaar. De multivisie - voorstellingen “GEHEIMEN UIT EEN VER VERLEDEN” maakten trouwens dat veel mensen zich aangesproken voelden om met ICT b&a op reis te gaan. Als vanzelf ontstond zo een mooi reisgezelschap, een kring van vrienden die elkaar terugzag tijdens een of meerdere reizen. Een hoogdag voor vele tientallen mensen werd zonder twijfel de jaarlijkse ‘Reünie’, en dat is het nog steeds. Mondreclame bleek een andere grote troef. Er was aanvankelijk een tijd van hard zwoegen, maar de laatste jaren heb ik daar de vruchten van mogen plukken en is het aangenaam werken geworden. Ik kijk met plezier en voldoening terug op de voorbije dertig jaar. Ik hoop dat ook u als medereiziger en als trouwe lezer van ‘Bijbel & Archeologie’ en van de ‘Reiskrant’ heeft meegenoten…en nog mag genieten! A.L.

MET I.C.T. B&A : • ZORGELOOS REIZEN • VEEL ZIEN EN BElevEN • CULTUUR, NATUUR, GESCHIEDENIS ontdekken IN DIT NUMMER 3 van 2009: DWARS DOOR OVERIJSSEL • DE FALLAS VAN SAN JOSÉ: Feest en traditie in Spanje • NIEUWTJES • REISPROGRAMMA’S 2009 en 2010 De Reiskrant ICT b&a verschijnt ieder kwartaal en wordt per post toegezonden. Het abonnement vangt altijd aan vanaf januari. Een jaarabonnement kost € 6,75; voor Nederland € 9,00. Abonnee zijn biedt een gunsttarief voor de jaarlijkse REUNIE en boeiende reisverslagen. ICT b&a bankrekening – 220- 0486700-87 Wijnegem HERNIEUW NU UW ABONNEMENT VOOR 2009 INDIEN HET NOG NIET IS GEBEURD! SYMPATHISEER MET ONS EN WORDT ABONNEE, U ZAL ER GEEN SPIJT VAN HEBBEN!

1

DWARS DOOR OVERIJSSEL

Deze Nederlandse provincie ligt zoals de naam het al aangeeft aan de IJssel. Zij biedt de bezoekers afwisselend natuurschoon, een boeiende geschiedenis en een redelijk veelzijdig geloofsleven. Vijf dagen lang voerde Eric Vercruysse ons door de ‘heuvels’ van Salland, de dorpjes van Twente en de Kop ofte het zogeheten ‘Waterhoofd’ van Overijssel. We bezochten enkele van de 35 landhuizen en cultuurhistorische kastelen die de provincie rijk is. Lucien, de chauffeur, voerde het gezelschap met vaardige hand langs slingerende en soms heel smalle wegen naar de verste uithoeken en mooiste plekjes. Dààr maar ook onderweg spuide Eric deskundig en kruidig gewaardeerd commentaar. Zo werden het vijf goed gevulde dagen in een perfect ontspannen sfeer. Het kon ook moeilijk anders met zo’n fijne groep. De eerste dag De eerste tocht voerde de toen nog 28-koppige groep van Antwerpen naar Schiedam. Daar woont immers ‘den Eric’, de Nederlandse gids met Vlaamse ‘roots’ en ziel. Toen was de bende met z’n 29, gereed voor een eerste bezoek aan het kasteel van Amerongen in de buurt van Utrecht. Eigenlijk wilden we ‘Huis Doorn’ bezoeken waar de Duitse keizer Wilhelm II heeft gewoond tot aan zijn dood in 1941. Hij ligt er ook begraven in een mausoleum in de tuin. Helaas werd juist op die maandag ‘Huis Doorn’ met insecticiden ‘clean’ gemaakt. Dat zal wel niet de schuld zijn van de Keizer, nee toch? Daarom reden we naar kasteel Amerongen waar Wilhelm II eind 1918, na de Eerste Wereldoorlog, een eerste onderkomen had gevonden. Graaf Aldenburg Bentinck stelde dit kasteel, dat hij sinds 1879 in handen had gekregen, tijdelijk maar met tegenzin ter

2

beschikking van de ‘Duitse migrant’. Het kasteel, 700 jaar oud, is gelegen aan de uiterwaarden van de Neder- Rijn, aan de andere kant van een landrug waar het verkeer overheen ging en nog steeds gaat. Deze plek was ideaal om de scheepvaart en het verkeer te controleren. Sinds 2002 is het kasteel in restauratie. Wij boften, we mochten desondanks het kasteel en de tuinen bezoeken. Een unieke kans trouwens om te zien waarmee restaurateurs allemaal te maken hebben en hoe ze dat doen. In de vroege avond werd kennis gemaakt met het hotel ‘De Zon’ gelegen aan de Vecht. De officiële maar vriendelijke ontvangst door de sympathieke directrice, met een drink en een warm welkom, maakte ‘De Zon’ onmiddellijk tot ‘ons hoofdkwartier’. Die eerste avond dineerden we buiten op het ‘mooiste terras van Nederland’. Het was heerlijk genieten van het uitzicht maar nog meer van de heerlijke maal-

tijd en de wijze waarop deze werd geserveerd. Het werd vier avonden genieten van wat de bekwame keukenpieten klaarmaakten, van de vriendelijkheid van de obers, kortom van de hele sfeer in Hotel De Zon. Al was de zon zelf niet elke dag van de partij, het hotelpersoneel bracht door hun vriendelijkheid wat zonneschijn in het hart van hun gasten. Landschappen, boerderijen, kastelen en een vrouwenhuis De vier volgende dagen werd Overijssel in alle richtingen doorkruist. De vele mooie bossen, de prachtige bouwtrant van de boerderijen werd een grote verrassing voor de meeste leden van de groep. Met een extra vermelding voor het uniek buurtschap in Beerze met zijn groep fraai gerestaureerde boerderijen en schuren met hun unieke versieringen. De eerste vermelding van de plaatsnaam gaat terug tot 1227.

Archeologische opgravingen hebben aangetoond dat het buurtschap al in de Romeinse tijd werd bewoond. In 1922 werd het gebied reeds als beschermd dorpsgezicht erkend. Via het kasteel Eerde met een Engelse landschapstuin waar sinds 1934 een internationale school is gevestigd, werd het Slot Nijenhuis in Heino bereikt - een schilderachtig landhuis in Salland. Het landhuis werd al vermeld in 1382. De huidige bouw dateert uit 1680. De nog zichtbare geschiedenis van het Nijenhuis gaat terug tot halverwege de 15de eeuw. Het slot is echter vooral bekend geraakt dankzij Dr Dirk Hannema (1895-1984). In de dertiger en veertiger jaren van de voorbije eeuw was hij directeur van het op één na grootste museum in Nederland, het museum Boijmans van Beuningen. Hij was een passioneel en veelzijdig kunstkenner met een scherpe zin voor schoonheid en kwaliteit. Door de familie Ankersmit en de provincie Overijssel werden in 1957 en 1958 ingrijpende restauratiewerken uitgevoerd aan het Slot Nijenhuis. Hannema kreeg het voorrecht om er zijn kunstcollectie onder te brengen en er zijn intrek te nemen tot aan zijn dood. Zijn verzameling van internationale allure omvat schilderijen, tekeningen, sculpturen, ceramiek, meubels en kunstnijverheid uit verschillende perioden. Hannema is het meest omstreden geweest omdat hij het schilderij ‘de Emmaüsgangers’ aankocht als een Joannes Vermeer terwijl later bleek dat het een vervalsing was van de hand van Hans van Meegeren. Die vergissing kostte hem zijn plaats als directeur van het museum Boijmans van Beuningen. Na Heino kwam Zwolle aan de beurt. Na de lunch volgde een wandeling door deze ‘Hanzestad’ die de hoofdstad is van de provincie Overijssel. Het hoogtepunt werd het bezoek aan ‘Het Vrouwenhuis’. De welgestelde Aleida Greve (1670-1742) had bij testament bepaald dat haar prachtig patriciërshuis aan de Grote Aa na haar dood tot een hofje voor ‘oude vrouwen en vrijsters’ van ‘hervormden huize’ moest worden gebruikt. De bejaarde vrouwen moesten dan ook onbesproken van gedrag en zeden zijn. Ze kregen elk een eigen en gratis woonkamer. Zij kregen een kleine maandtoelage. Het Vrouwenhuis werd tot in 1984 bewoond. De benedenverdieping werd na uitvoerige restauratie in 1987 opengesteld voor het publiek. De grote kamer waar een toenmalig zeker ‘uitdagende vrouw’ de bezoekers verwelkomde maakte wel het meest indruk – al was het maar een beeld dat maakte dat men die grote kamer niet onopgemerkt voorbij liep… en loopt. Het waterhoofd van Overijssel Op de derde dag trok het vrolijke gezelschap naar het noorden van de provincie, de Kop of het Waterhoofd van Overijssel, zoals het heet. Het is een gebied dat grenst aan het IJselmeer en doorkruist wordt door kanalen, grachten en waterplassen. De waterplassen zijn soms ontstaan door het afgraven van de veengronden. De eerste stop werd Giethoorn. Door zijn fraaie en unieke stelsel van waterwegen, plassen en bruggetjes wordt Giethoorn wel ‘s het

Venetië van het Noorden genoemd. Giethoorn is evenwel geen stad en is alleen reeds om die reden niet te vergelijken met Brugge, ‘ons’ Venetië van het Noorden. Maar het doet de bezoekers wel dromen. Al die mooie, goed verzorgde huizen en huisjes, al dan niet met een dromedarisbultendak, tuintjes, bruggetjes, bootjes en kanaaltjes doen je even dromen van een sprookjesdorp. Daarom konden wij het extraatje van Eric niet afslaan: het bezoeken van het nabijgelegen Dwarsgracht, een ander mooi aan het water gelegen dorp maar zonder toerisme. Na de lunch volgden ‘dode Zuiderzeestadjes’ Vollenhove en Blokzijl. Beide stadjes waren ooit vissershaventjes. Vissers trokken er op uit om steur en paling te vangen. In de eerste helft van de 15de eeuw werd Vollenhove zelfs een bijstad van de Duitse Hanze. Van het geld dat binnenkwam werden aarden wallen en poorten gebouwd. Het ging zelfs zo goed dat in de 16de eeuw het kasteel Toutenburg werd gebouwd. Daar blijft nu slechts een ruïne van over in een stadspark. In tegenstelling tot Vollenhove is Blokzijl nooit een vissershaven maar wel een handelshaven geweest. De turf o.a. die in Giethoorn werd gewonnen moest worden geëxporteerd naar het westen, via de haven en het ‘oude verlaat’ (sluis) van Blokzijl. Het frisse weer deed het enthousiasme voor dit aantrekkelijk plaatsje zakken. Er waren naast een driesterren restaurant drie kerkjes van de doopsgezinden of wederdopers. In de 16de eeuw – de tijd van de door Alva ingestelde ‘bloedraad’ in Vlaanderen - ontstond er zelfs een Vlaams Doopsgezinde kerk, vermoedelijk gebouwd door vluchtelingen uit Vlaanderen. Eric wist een dominee te verschalken die zijn mooi kerkje liet bewonderen en wist te vertellen dat er onder de Doopsgezinden drie stromingen bestonden: de strenge (de Vlaamse Wederdopers), de minder strenge en de vrijzinnige geloofsgemeenschap. Zijn eigen kerk behoort tot deze laatste stroming. Dit betekent dat ze geen strenge of welomschreven dogma’s heeft en dat de gelovigen de Bijbel vrij naar eigen goeddunken kunnen interpreteren. Maar zelfs de vrijheid is geen stimulans geweest tot meer geloof. Nu wordt eenmaal per maand gekerkt, voor maximaal zeventien kerkgangers. Twente Twente werd het reisdoel van de vierde dag. Het omvat een gebied vlakbij de Duitse grens, tussen de rivieren Dinkel en Regge, met hoogveen, stuwwallen, loofbossen, heidevelden en liefelijke dorpen. Het was vnl. hier dat Lucien de toch grote bus probleemloos stuurde langs de meest afgelegen smalle baantjes. Tot het ontdekken van Ootmarsum. Een heel mooi stadje dat zou gesticht zijn in 126 n.C. door de Frankische veldheer Othmar. Door haar ligging aan de handelsroute tussen Duitsland en Nederland, kende de nederzetting in de Middeleeuwen een bloeiend bestaan. Vandaag hebben vele toeristen hun weg gevonden naar het echt fraaie stadscentrum met zijn vakwerk(vervolg op bladzijde 8) 3

CULTUURREIZEN 2009-2010 KORFU, IOANNINA EN EEN STUKJE ALBANIË 4 - 15 september 2009 (de reis is volzet) - OPGELET: de reis is twee dagen vervroegd! Een unieke reis met Georgina, onze Nederlandssprekende gids met een Griekse ziel, naar nog weinig gekende oorden van Griekenland: Dodoni, een schitterende site, het oudste orakel uit de Helleense wereld, een schitterend theater en de heilige eik. Ioannina, de hoofdstad van zuid Epirus – de streek van Zogoria met dertig dorpen in een schitterende omgeving, hoog gelegen in het Pindosgebergte. Alle dorpen behoren tot de monumenten van het Unesco- werelderfgoed. In Albanië werd het Argirokastro beroemd om haar Ottomaanse architectuur. Daarna Berat, de stad met duizend vensters, prachtig gelegen aan de Osum rivier, en tenslotte langs de mooie kust naar de ruïnestad Butrint als hoogtepunt. De reis begint en eindigt in Korfu, rijkelijk gezegend door moeder Aarde met bergen, druipsteenrotsen, brede zandstranden, een groen achterland met pittoreske dorpjes en veel zon. Maar ook cultuur en geschiedenis hebben diepe sporen op Korfu achtergelaten Koningen en keizers kwamen er op bezoek. In de Oudheid onderbraken o.a.Nero en Tiberius hier even hun reis. Keizerin Sissi liet op Korfu een zomerresidentie bouwen. De prijs: 1925 € - Noteer wel dat de reis is volgeboekt.

HAWAI - EEN DROOMBESTEMMING Van 24 oktober tot 9 november 2009 - Als u vlug bent kan u misschien nog mee De romantiek van de Hawaï eilanden is vandaag even ingrijpend als in de tijd toen de beschaafde wereld er voor het eerst voet aan wal zette. Ingedompeld in mythen en tradities zijn Hawaï, Mauï, Ohau en Kauai de parels van het Pacific-paradijs… En de ‘Golden Princess’ belooft u een vakantie evenwaardig aan de bestemming.Vanaf het moment dat u zich in uw kajuit geïnstalleerd heeft en op het dek de verkwikkende zeebries voelt is uw droomverlof begonnen. Weinig of niets kan beter dan een 15 daagse cruise naar de idyllische Hawaï eilanden: vertrek vanuit Los Angeles, bezoeken aan Oahu, Maui, Kauai en het Grote Eiland van Hawaï, de vier belangrijkste eilanden. Tijdens de vaart kan u genieten van de extra geneugten en activiteiten van de ‘Golden Princess’, een 5*cruiseschip met ruime dekken, gezellige terrasjes, mooie zwembaden, perfecte wandelpaden, klasse restaurants, moderne en uitgebreide fitnessruimtes, gezonde en uitgebreide ontbijten, interessante voordrachten en films, culturele avonden met musicals en concerten. Bovenal blijft er het genieten van de zon, de zuivere zeelucht, de mooie natuur en de kleurrijke folklore op de eilanden. Bij het ontschepen krijgt u de gelegenheid een bezoek te brengen aan Pearl Harbor, het eigenaardige walvisvangst dorp van Lahaina op Maui, Nã Pali Kliffen, het majestueuze sudderen van de Kilauea vulkaan op het Grote Eiland. Het allerbeste is evenwel dat men ongemerkt opgenomen wordt in het tempo van het eiland en dat men opgefrist en hernieuwd terugkeert. Het is volop genieten en opgeladen thuiskomen. Extra mededelingen: Eén dame en één heer zoeken nog een reisgenoot om de kajuit te delen. Er zijn nog enkele kajuiten beschikbaar. Reageer wel heel snel! PRIJZEN - Binnenkajuit: 2405 € - Kajuit met zicht op de zee: 2554 € - Kajuit met balkon: 2910 € (Wisselkoers: 1€ = 1.58$ ) Inbegrepen: Vluchten Brussel – Los Angeles – Brussel. Vol pension en entertainment aan boord. Eén overnachting en de overbrengingen in Los Angeles. Niet inbegrepen: de plaatselijke excursies, reisverzekeringen en tips aan boord; het avondmaal en het ontbijt in L.A.

DE PASSIESPELEN VAN OBERAMMERGAU 2010 Van 6 tot 10 augustus Om de tien jaar worden in Oberammergau de beroemde passiespelen gehouden. Van over heel de wereld komen mensen om dit spektakel van zang, muziek en spel bij te wonen. Het hele dorp neemt deel aan deze aangrijpende voorstelling. Reeds nu is men volop bezig met de organisatie en voorbereiding hiervan. Prijs: 1345€ Het wordt een vijfdaagse tour met bezoek aan de omliggende gebieden en steden o.l.v Eric Vercruysse. ER IS ALLEEN NOG PLAATS OP DE WACHTLIJST!

CRUISEN IN DE PERZISCHE GOLF DUBAI, OMAN, DE VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN In het hart van duizend en één nacht! - VAN 13 tot 21 MAART 2010 Een unieke gelegenheid om de wonderen van de oliebaronnen, eens kameeldrijvers en sjeiks van de woestijn, te bewonderen. Ze wonen niet meer in tenten maar in de meest luxueuze wolkenkrabbers van de wereld. Ontdek hoe deze landen, stammen en volkeren etnisch en religieus verschillen, van liberaal tot conservatief, van primitief tot modern. Het gebied bezoeken met 4

het comfort van een cruiseschip is ideaal. Op het programma staan: DUBAI, MUSCAT, FUDJARAH, ABU DHABI EN BAHRAIN. Op de reünie is gebleken dat de belangstelling zeer groot is. Nu reeds hebben meer dan 20 deelnemers zich ingeschreven. Snelle beslissers malen het eerst. Prijzen: Binnenkajuit 1695€ - Kajuit met zeezicht 2005€ - Kajuit met balkon 2085€. Inbegrepen: De vluchten met British Airways en transfers naar de boot en terug. Alle maaltijden en niet gebottelde dranken aan boord. Haventaksen. - Niet inbegrepen: Excursies ter plaatse (Kan door reisleider georganiseerd worden). De reisverzekering. Tips voor het personeel aan boord (normaal 10$ per persoon per dag). Visum. Gebottelde dranken aan boord.

KROATIE - JUNI 2010 Een land vol natuurschoon, prachtige oude steden en dromerige dorpen. Vliegen: Brussel-Zagreb. Rondreis met bezoeken van Bosnië-Herzegovina, Zagreb, Pltivice, Zadar, Trogir, Split, Mostar, Montenegro, Dubrovnik. De meeste steden zijn beschermd door de Unesco als werelderfgoed! Er is veel belangstelling voor deze reis. Zodra wij de exacte datum, prijs en programma kennen, zullen wij dat toesturen aan allen die zich gemeld hebben op de reünie of zich alsnog zullen melden. Rrijs: 1525 €.

V.S. : van Denver tot Denver Nationale Parken in de Rocky Mountains - September 2010 (16 à 17 dagen) Hoogtepunten op deze reis zijn: Ester Park, Agate Fosils Beds, de buffels van Zuid-Dakota,Custer State Park; Rushmore; Crazy Horse monument; de Black Hills Cavern; Wind Cave Park; Badlands National Park; Black Hills National Forest; Devils Tower; Buffalo rodeo’s; de Bighorn Mountains; Yellowstone met indrukwekkende canyons, watervallen, geysers, hete bronnen en panorama’s; Grans Teton National Park; Salt Lake City; Caribou National Park en het Zoutmeer; de meanders van de Colorado of Colorado Canyon; Mesa Verde, Red Mountain Passage … Een unieke reis door vijf staten. De prijs is nog niet bekend. Volgens de eerste informatie zal het circa 3000€ zijn. We zijn nog in onderhandeling. Zodra we bevestiging hebben over prijs en programma worden alle belangstellenden op de hoogte gebracht. Indien de reis ‘van Denver tot Denver’ niet zou kunnen doorgaan, wat we niet verwachten, blijft de mogelijkheid dat wij opnieuw een reis organiseren naar de Griekse eilanden: Myconos, Delos, Tinos, Naxos, Paros en Santorini. Ook in de maand september.

WENST U EEN REISPROGRAMMA OVER DE REIZEN? LAAT HET ONS WETEN. DE INFORMATIE KAN OOK TOEGESTUURD WORDEN VIA E-MAIL DE VOLGENDE REUNIE IS NU REEDS VASTGELEGD OP ZONDAG 21 NOVEMBER 2010

REUNIE 2008-2009

Zoals verwacht was de opkomst voor de Reünie van 10 mei beduidend minder dan de vorige jaren. Normaal telt deze jaarlijkse samenkomst tweehonderd B & A - leden en andere cultureel geïnteresseerde reislustigen. Nu waren het er 140. Eerlijk gezegd, een meevaller. Een slechtere of minder gunstige datum kon moeilijk geprikt worden. 10 mei was allereerst ‘Moederdag’ en in heel wat Vlaamse steden en gemeenten was het ook nog eens de dag voor communiefeestjes. Op zo’n dag laten de grootouders en de mama’s en papa’s die jonge kinderen niet in de steek – en omgekeerd is ook waar.Er was dus een belangrijke groep mensen die het betreurde niet naar de jaarlijkse afspraak in Brasschaat te kunnen komen. Er was helaas geen andere keus. 10 mei bleek de enig vrije dag wat de Ruiterhal betrof. Volgend jaar gebeurt dit niet. Nu reeds is de zaal

vastgelegd voor zondag 21 november 2010. Stip het dus maar aan in uw agenda of computer. Voor het overige is de Reünie prima verlopen. Het enthousiasme van en de inzet voor de 140 aanwezigen was net zo groot als vorige keer voor 200 mensen. Goed getimed als steeds volgden een mooie beeldmontage over ‘DE VERGETEN HOOGLANDEN VAN ANATOLIE’ met het verhaal van de Hettieten en een inleiding over de geschiedenis van Istanbul, en een even boeiend reisverslag over de bezoeken aan Egypte, Libië en Puglia, De montages van de reizen naar de Hanzesteden aan de Oostzee en naar de Bijbelse ‘Drielanden’ maakten het feest compleet. Tijdens de pauze was het zoals altijd een fijne drukte van jewelste. Zo vaak zien mensen elkaar ook niet. De aanwezigen spaarden hun dank en lof dan ook niet voor de fijne namiddag. Dat laat het beste verhopen voor zondag 21 november 2010 ! 5

Bijzondere feesten en tradities in Spanje

DE FALLAS VAN SAN JOSÉ Reizen naar Spanje om er een zonnige vakantie door te brengen of om er zes maanden te overwinteren maakt een groot verschil. Het laatste maakt dat men meer geconfronteerd wordt met het echte Spaanse leven. Met de typische gewoontes, feesten en tradities. Zo beleefden wij in de week van 19 maart het spetterende ‘ Fallas de San José’ - het feest van St. Jozef. De mensen van de Costa Blanca bereiden dit feest grondig voor gedurende het hele jaar. Zij leven er naartoe, een jaar lang. En een week lang is het leven in de stad compleet ontregeld. Tijdens de feestweek staan er enorm grote satirische beeldengroepen opgesteld. Vrouwen, meisjes en kinderen dragen hun kleurrijke klederdracht. Op vele plaatsen wordt gezongen en gedanst. Met en zonder muziek.. Dagelijks worden de bewoners ’s morgens om zeven uur door vuurwerk gewekt. Op 19 maart wordt het feest afgesloten met de ‘Nit de Foc’ of de ‘Nit de la Cremà’ – de nacht van het vuur of de nacht van de verbranding. We keken toe met bewondering en verbazing, maar ergerden ons een week lang aan het allesoverheersend lawaai en waren bang tijdens de afsluitende nacht van het vuur.

Het feest van de brave timmerman uit Nazaret wordt effectief een jaar lang voorbereid, zowel in Valencia, Denia, Calpe als in veel andere steden van de Costa Blanca. Verschillende districten krijgen de hulp van een eigen commissie, een eigen ontwerper en eigen kunstenaars. Met de medewerking van de buren is men dagenlang in de weer om schitterende creaties te maken met massa’s papier-maché. De vaak aan elkaar vastgemaakte beeldengroepen kunnen tien tot twaalf meter hoog worden. Er is ook een competitie voor de mooiste beelden binnen elke groep. In Valencia krijgen de beelden een plaats in een museum. Het stadhuis zorgt bovendien jaarlijks voor een eigen ‘falla beeld’ op het plein voor dit administratief hoofdgebouw. De ‘Fallas’ die op verschillende kruisingen van straten en pleinen worden opgesteld, kosten hun makers honderdduizenden euro’s. Ze zijn mooi, imposant en vaak echte kunstwerken. 6

Het is duidelijk dat de ontwerper een goed architect moet zijn. Hij dient rekening te houden met hun stabiliteit…en moet voorzien dat tijdens de nacht van de verbranding die immense nu brandende beelden niet gaan kantelen! Naast de grote is er ook een hele resem kleinere nevenbeelden, de zogeheten ‘ninots’. Alle beelden worden wel ontworpen en vervaardigd in het atelier van de ‘falla –bouwer’. Deze man werkt uiteraard met helpers en is heel professioneel. Hij leeft ook van dit werk! De verschillende onderdelen worden apart gemaakt, beschilderd en verstevigd. Zo verloopt er gemakkelijk een half jaar. Intussen worden de ‘Belleza del Foc’, de feestkoningin, en haar hofdames gekozen. Deze verkiezing is op zich al een feestelijk hoogtepunt. De opstelling van de beelden gebeurt op 16 maart na dit vele afwerken, polijsten, beschilderen en aan elkaar passen van de diverse onderdelen. Dat is kortom een hele klus waaraan zelfs hijskranen te pas komen. De ‘Belleza del Foc’ en haar hofdames verschijnen in hun feestgewaad op 17 en 18 maart omstreeks vier uur in de straten van de stad. Zulks ter gelegenheid van de ‘Ofrenda’. En dat alles te midden van een bonte stoet, begeleid

door een even feestelijk uitgeruste en vrolijk spelende fanfare. In deze steden van de Fallas loopt het verkeer dan helemaal in de war. Met zuiderse humor aanvaart men deze warboel, ook het feit dat men elke morgen om zeven uur met een oorverdovend lawaai van vuurwerk uit de slaap wordt gewekt. De hele dag door werpen kinderen knallers op de grond of voor je voeten. Af en toe is het wel schrikken… en wennen, maar deze uitbundigheid hoort bij het feest. Het is ook een invasie van fanfares uit de hele buurt. Niemand wil zich onbetuigd laten. Ze willen hun aanwezigheid kenbaar maken op ieder uur van de dag, of het klaar is of donker. Het is één groot feest waarbij tienduizenden mensen uit andere steden afzakken naar de kuststeden om het allemaal mee te maken. De hele nacht door is er drukte in de straten en zijn de terrasjes bezet. En dan volgt de ‘Nit de la Cremà’! Vreemd, ongelooflijk en beangstigend Je gelooft het of je gelooft het niet, maar al die vaak mooie en kunstige beeldengroepen, met zoveel liefde en overleg gemaakt, worden tijdens de ‘Nit de la Cremà’ door vuur verteerd! Stelt u zich voor: een grote ‘falla’ kost algauw 30.000 euro; de kleinere een zesde ervan hetzij ongeveer 5000 euro. En dat wordt zomaar

verbrand. De traditie moet tenslotte worden geëerbiedigd. Mijn vrouw en ikzelf houden van onze nachtelijke rust. Dit was echter iets wat we niet wilden missen. Samen met Febe onze kleindochter en vrienden, die toevallig op bezoek waren, wandelden we van de ene fallagroep naar de andere. Bij ieder van ons kwam spontaan de vraag op: Hoe durven ze hier midden in de stad, tussen de huizen en de bomen, deze immens grote beelden in brand te steken? Het is natuurlijk jammer voor al dat moois – afgezien het werk en het geld - maar daarvan een indrukwekkende vuurhaard maken, zomaar in de straten tussen de huizen?!? Hoe zal dat aflopen? De spanning was te snijden en de angst gierde door de kelen. Maar het gebeurde! Overal was er politie en brandweer. Het publiek werd op veilige afstand gehouden. Toen brak ‘le moment suprême’ aan met achtereenvolgend een toespraak, een rijdans, het plaatsen van flessen brandstof verbonden door een koord met knetterende bommetjes, het aansteken van de lont door de uitverkoren koningin of prinses, en het ontstaan in een mum van tijd van een enorme vuurgloed – voelbaar door de feestvierders die op een afstand van twintig of meer meters stonden. Ondertussen werden de muren, vensters en balkons van de omstaande huizen door de brandweerlui nat gespoten. Na een korte tijd zag men de reuze beelden van ‘papier maché’ in elkaar zakken. Niet omvallen. Het was vreemd, spannend en ook triest. In die ene nacht werden in Denia en menig andere stad tientallen vuurhaarden aangestoken. Vanuit de lucht en de bergen moet zoiets de indruk geven dat de hele stad in brand staat. Maar wonder boven wonder, de volgende morgen was alles opgeruimd. Alle sporen van het feest en de brand waren uitgewist. Het verkeer verliep weer normaal en de buurtcommissies vergaderden al om de zopas afgelopen feesten te evalueren…en plannen te maken voor de ‘Fallas’ van 2010 ! André Lutters

Een kort relaas over de oorsprong van de ‘Fallas’ Aangenomen wordt dat het feest zijn oorsprong vindt in de Middeleeuwen. Sint Jozef is de patroonheilige van de timmerlui. Zij klopten toen lange dagen en feesten gebeurde niet al te vaak. Op zijn feestdag staken ze houtoverschotten in brand. Op straat. Het verhaal in Denia luidt dat in 1927 twee inwoners van Les Roques, een wijk van de stad, de stichters zijn van het feest. Samen met hun buren hadden zij een pop gemaakt die ze opvulden met gedroogd zeewier en ‘Tio Pep’ - Oom Piet - noemden. Op de feestdag van de heilige Jozef droegen ze de pop door de straten van de stad. Tenslotte bedolven ze Oom Piet met oude en afgedankte meubels en staken een groot vuur aan. Het doet mij persoonlijk denken aan ‘bonfire’ in Engeland. Alom worden daar op het platteland grote vuren aangestoken en wordt veel overtollige rommel dank zij ‘bonfire’ opgeruimd. In 1947 hebben twee inwoners van Denia nieuwe ‘Tio Pep’ poppen gemaakt en die op de markt geplaatst. Naar aanleiding daarvan werd een feestcomité in het leven geroepen. Dit feit is de aanleiding geweest voor het oprichten van de ‘Fallas – districten’. In Denia alleen al zijn er elf districten die ieder jaar hun Fallasgroep creëren. Deze groepen proberen veelal op een satirische wijze de politici en bepaalde toestanden in de stad over de hekel halen. En dat doet dan weer denken aan het carnaval in onze contreien, is het niet? A.L.

7

BEDDEN EN MATRASSENBEDRIJF

RUSTWEL bvba

SLAAPCOMFORT OP MAAT Antwerpsestraat 201-103-209, 2640 Mortsel - Tel. 03/449.90.47

Voor wie graag veel ziet in goed gezelschap

(vervolg van bladzijde 3) huizen en kerken, waaronder de Westfriese Hallekerk uit 1196. Het stadje wordt wel eens de kunststad van oostelijk Nederland genoemd. Er is o.a. een echte kunstgalerij. Volgden nog de om bijzondere redenen unieke dorpen Staphorst en Rouveen, gelegen langs een kilometers lange rechte weg. Ze noemen het ‘de lijn’. Aan weerszijden daarvan staat de ene mooie boerderij naast de andere maar ook achter elkaar, allemaal op dezelfde wijze schuin gericht op de lange rechte lijn. Het zijn ook dorpen waar nog traditionele klederdracht gedragen wordt. Vooral Staphorst staat bekend als een zeer orthodox christelijke gemeenschap. Dit heeft enkele opvallende zaken met zich meegebracht. Zo zijn de volksgerichten bekend die tot halverwege de twintigste eeuw plaatsvonden. Zo werden bijvoorbeeld ontrouwe echtelingen publiekelijk te kijk gezet en uitgejouwd. De streng christelijke levenswijze werd in 1971 wereldnieuws. In dat jaar brak er polio uit in Staphorst – een probleem dat dankzij een gepaste inenting normaal niet meer voorkomt. De Staphorsters beschouwden dit als in tegenstrijd met Gods ingrijpen in het menselijk leven. 39 personen, vooral kinderen werden toen door de ziekte getroffen; vijf van hen overleden. Na de middag volgde een geleid bezoek aan landgoed en kasteel Twickel. Het landgoed strekt zich uit over 4000 hectare. Het bestaat vnl. uit zacht glooiende akkers en weilanden, bossen, eeuwenoude eiken, heidevelden, vennen en boerderijen. Daartussen slingeren zich beken en houtwallen. Cultuur en natuur gaan er harmonieus samen. Een verademing voor de moderne stedeling. Voldaan keerden we terug naar het hotel voor een laatste en extra verzorgd avondmaal. De laatste dag Het programma van de laatste dag voorzag een bezoek aan de beroemde tuinen van Mien Ruys, een rijksmonument van 25.000 m2. Die roem bleek achteraf heel terecht te zijn. De vrouwelijke gids was zeer enthousiast met het bezoek uit Vlaanderen. Onder een helder blauwe hemel en een weldoende zon informeerde ze ons met bekwaamheid over de vrouw Mien Ruys die op negentienjarige leeftijd begon met experimenteren in de tuin van haar ouders. Zeventig jaar lang zou ze blijven studeren en experimenteren, door het planten, zaaien en bovenal het blijven ‘scheppen’ en aanleggen van tuinen en tuintjes. De 25.000m2 zijn gewoon fantastisch en vormen nu een rijksmonument, een bron van inspiratie voor liefhebbers van tuinen en tuinarchitectuur. Een oase ook van absolute rust. Het commentaar van de gids was zo inspirerend dat meer dan één de kriebel voelde om dadelijk de eigen tuin in te trekken… of om er eentje aan te leggen, of er misschien eentje te kopen. Elburg, een ander idyllisch haventje dat vroeger aan de Zuiderzee lag… en nog volop door toeristen wordt bezocht. De plaats ook voor een laatste gezamenlijke lunch. Na het veilig thuisbrengen van Eric werd koers gezet naar Antwerpen. Voldaan en blij met de reis die rust en ontspanning bracht, mede door de fijne groepssfeer en de prima verzorging in hotel ‘De Zon’, keerde iedereen naar zijn eigen nestje. Hopend op een spoedig weerzien en mogelijke nieuwe groepsreis. André Lutters & Jean Geeroms 8

• Originele reiswegen • Goede begeleiding Bergstraat 52 • 1000 Brussel Tel. 02/548 98 98 • Fax 02/511 12 98 - e-mail: [email protected]

ONDERNEMINGEN

morel

B.V.B.A.

PROVINCIESTEENWEG 542 2530 BOECHOUT Tel. 03/455.23.18 - Fax 03/454.03.14 ALGEMENE BOUWWERKEN - NIEUWBOUW - VERBOUWINGEN - SCHRIJNWERK - BINNENHUISINRICHTING

‘n tijdschrift met ‘n kleine oplage en geleverd in enkele dagen ?

moortelstraat 26, 9160 lokeren tel. 09 326 97 00 fax 09 326 97 01 email: [email protected]