Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders
Raadsvoorstel Portefeuillehouder: F. Buijserd J.W.M. Pietersen
Besluitvormende vergadering: 21 januari 2016
Opgesteld door: Marieke Pellis, afdeling Publiekszaken
Registratienummer collegebesluit: 15.33971
Raadsnummer: (niet invullen, dit vult de griffie in)
Titel / onderwerp: Uitwerkingsvoorstel uitvoeringskosten Wmo Samenvatting: Met de komst van de nieuwe Wmo 2015 zijn de werkzaamheden van het team Wmo ingrijpend veranderd. 2015 Is vooral gebruikt om ervaring met deze veranderingen op te doen en in 2015 zijn tijdelijke oplossingen in uitbreiding van capaciteit gezocht (en gevonden) om de vele werkzaamheden te verrichten. Het college stelt voor om nu de benodigde capaciteit voor het team Wmo structureel in te vullen en daarnaast concrete invulling te geven aan de rol van de (coördinerend) cliëntenadviseur, zoals beschreven in het toekomstscenario informatie en advies (besluitvormende raad 10 december 2015).
Voorgesteld besluit: Het college van burgemeester & wethouders stelt de raad voor het volgende te besluiten: 1. Structureel uit de stelpost decentralisaties een bedrag van € 91.000,- beschikbaar te stellen voor uitbreiding van het team Wmo; 2. Incidenteel uit de stelpost decentralisaties voor 2016 een bedrag van € 37.120,- beschikbaar te stellen voor de aanstelling van een breed georiënteerde cliëntadviseur die een vrijwilligersnetwerk opzet en onderhoudt. 3. De hieruit voortvloeiende begrotingswijziging vast te stellen.
burgemeester en wethouders van Nieuwkoop
mr. G.G.G. Slooters secretaris
F. Buijserd burgemeester
1
Pagina 2 van 6
TOELICHTING
Inleiding / aanleiding Met de komst van de nieuwe Wmo 2015 zijn de werkzaamheden van het team Wmo ingrijpend veranderd. 2015 Is vooral gebruikt om ervaring met deze veranderingen op te doen en in 2015 zijn tijdelijke oplossingen in uitbreiding van capaciteit gezocht (en gevonden) om de vele werkzaamheden te verrichten. Het college stelt voor om nu de benodigde capaciteit voor het team Wmo structureel in te vullen. Wat heeft het afgelopen jaar ons geleerd op het gebied van de Wmo? Nieuwe functies als dagbesteding en persoonlijke begeleiding zijn bij de gemeente terecht gekomen. Dit betekent dat de gemeente nieuwe doelgroepen gekregen heeft met een andere problematiek. Het aantal klanten is met de komst van deze nieuwe doelgroepen toegenomen. Klantadviseurs voeren samen met “Tom in de buurt” gesprekken om de inwoners, die voorheen bij de AWBZ terecht konden een nieuw aanbod te doen wat betreft dagbesteding en persoonlijke begeleiding. De gemeente wordt geconfronteerd met complexe dossiers. Voor de oplossing van deze dossiers is integraal werken met andere ketenpartners noodzakelijk. • De gemeente voerde de mantelzorgwaardering als maatwerkvoorziening in. Bij de aanvraag van een mantelzorgwaardering volgt een gesprek met de klantadviseur om te bepalen of de aanvrager voor een waardering van € 200,- in aanmerking komt en om te bekijken of er nog andere ondersteuning nodig is. Uit de evaluatie, die het college met de mantelzorgers heeft gevoerd, blijkt dat de mantelzorgers tevreden zijn over deze vorm van waardering. Het college wenst deze werkwijze voort te zetten. • De klantadviseurs hebben gemerkt dat vooral bij de groep mensen, die overgekomen zijn uit de AWBZ (en individuele begeleiding of dagbesteding ontvangen) beschikkingen voor lange tijd afgegeven zijn. Wijzigingen in de persoonlijke situatie kunnen aanleiding zijn tot verandering in de behoefte voor ondersteuning. Het blijkt dat mensen dit veelal niet uit zichzelf melden. Het college wil dat deze mensen tenminste 1x per twee jaar bezocht worden om de situatie opnieuw te beoordelen. Ook voor klanten die hulp bij het huishouden ontvangen blijkt dat de voorziening niet altijd aansluit op datgene wat nodig is. Mensen kunnen verhuisd zijn, worden ouder en zijn bescheiden in het aanvragen van andere voorzieningen, terwijl ze dat wel nodig hebben. Het college wil dat klanten met hulp in het huishouden tenminste 1x per drie jaar bezocht worden. De klantadviseurs hebben het afgelopen jaar geparticipeerd in het sociaal team. Met ketenpartners zijn op casusniveau afspraken gemaakt over een integrale aanpak en het warm overdragen van cliënten. Ten gevolge van deze ontwikkelingen is uitbreiding van het team Wmo noodzakelijk. De structurele kosten hiervoor bedragen € 91.000,- en zijn nodig voor uitbreiding en herwaardering van functies binnen het Wmo-team. In de stelpost decentralisaties is budget voor de uitbreiding van het team Wmo gereserveerd. Aanstelling van een breed georiënteerde cliëntadviseur die een vrijwilligersnetwerk opzet en onderhoudt In de besluitvormende raad van 10 december 2015 heeft u het raadsvoorstel informatie en advies sociaal domein besproken. Het gaat daarbij om het aanstellen van een breed georiënteerde cliëntadviseur, die zich daarnaast bezig houdt met het opbouwen en beheren van een vrijwilligersnetwerk in de gemeente. De behoefte aan deze cliëntadviseur ontstaat omdat blijkt dat inwoners die moeilijk zelfstandig informatie- en advies vinden niet optimaal worden bereikt.
2
Pagina 3 van 6 De cliëntadviseur is een generalistische hbo-professional die goed kan luisteren, doorvraagt op de behoefte achter de vraag, signaleert wanneer er meer aan de hand is en een breed netwerk heeft. De cliëntadviseur is op de hoogte van de kenmerken van verschillende soorten problematiek, (bijvoorbeeld dementie, psychische ziektebeelden, licht verstandelijke beperking) kan signalen herkennen en hier adequaat op inspelen. De cliëntadviseur weet wie in te schakelen als er kennis/ondersteuning nodig is. De functionaris wordt ingezet op individuele casussen, waar het Wmoloket (binnen de reguliere werkprocessen) of externe vrijwilligersorganisaties niet uitkomen. De functie van coördinerend cliëntadviseur omvat ook taken als het opzetten van een netwerk van vrijwilligers en professionals op het gebied van informatie en advies en het ondersteunen van vrijwilligers bij de uitvoering van hun taken. Het opzetten van een netwerk van vrijwilligers vraagt specifieke competenties, die op dit moment in de organisatie niet aanwezig zijn. De afgelopen maand is het voorstel voor de positionering en het takenpakket van de cliëntadviseur nader uitgewerkt. Het college wil vanwege de benodigde competenties en vanuit het oogpunt van continuïteit gedurende een jaar deze functie inhuren en onder regie van de afdeling Publiekszaken de werkzaamheden laten verrichten. De persoon werkt vanuit het gemeentehuis om de lijnen met de gemeente kort te houden. We verwachten dat de cliëntadvisering, het opzetten van het netwerk en het ondersteunen van vrijwilligers het eerste jaar 24 uur per week kost. Deze breed georiënteerde cliëntadviseur neemt de werkzaamheden over, die de ouderenadviseur bij de Stichting Welzijn Nieuwkoop invulde, maar deze functie is meer omvattend. Het bedienen van een bredere doelgroep, ondersteuning van vrijwilligers, het opzetten en onderhouden van dit netwerk en het zorgen dat vrijwilligers “vindbaar” zijn vormen extra onderdelen van het takenpakket. Voorstel is om in eerste instantie tot tijdelijke invulling over te gaan en na een jaar de positionering en de omvang van de inzet van de cliëntadviseur te evalueren. De kosten van een jaar worden geschat op € 73.320 waarbij een bedrag van € 36.200 beschikbaar is in de begroting (door beëindiging van de subsidie aan de SWN voor deze taak) . Aan de raad wordt gevraagd een resterend bedrag à € 37.120 uit de stelpost decentralisaties beschikbaar te stellen.
Beoogd (maatschappelijk) effect • Het kennen van de doelgroep Wmo en de actuele persoonlijke situatie van klanten, zodat de geboden ondersteuning overeenkomt met datgene wat nodig is. • Voldoende beschikbare capaciteit bij het team Wmo, zodat de uitvoering van de Wmo 2015 plaatsvindt zoals de wet en de gemeente dat beogen. Uitgaande van de kracht van het individu, gebruik makend van het sociaal netwerk van het individu, en gebruik makend van het netwerk van professionals en vrijwilligers(organisaties). • Vrijwilligers en professionals die zich bezig houden met het informeren, adviseren en ondersteunen van inwoners in het sociaal domein weten elkaar goed te vinden, waardoor inwoners zo goed mogelijk geholpen worden. Kader / eerdere besluiten / voorgeschiedenis Raadsvergadering 12 november waarbij de gemeenteraad bij de vaststelling van de programmabegroting 2016-2019 een stelpost van € 700.000 voor het sociaal domein heeft opgenomen. Voor de benutting ervan worden voorstellen aan de raad voorgelegd. Raadsvergadering 26 november met het onderwerp “Informatie en advies sociaal domein”, waarbij het voorstel aan de raad wordt gedaan in te stemmen met het wijzigen van de structuur rond informatie en advies in het sociaal domein, waaronder het vormen van een netwerk van vrijwilligers en professionals en het positioneren van de functie van coördinerend cliëntadviseur onder de gemeente. Participatie / betrokken partijen / personen Over de mogelijkheid om de rol van cliëntadviseur binnen de gemeentelijke organisatie te plaatsen is gesproken met de Wmo-adviesraad en Stichting Welzijn Nieuwkoop en in de meningsvormende raad 3
Pagina 4 van 6 van 26 november 2015. Diverse organisaties zijn geïnformeerd. Schriftelijke reacties zijn doorgezet naar de raad. Duurzaamheidsaspecten Uitgaande van de kracht van het individu, gebruik makend van het sociaal netwerk van het individu, en gebruik makend van het netwerk van professionals en vrijwilligers(organisaties) worden mensen ondersteund zo lang mogelijk thuis te kunnen wonen. Varianten met argumenten voor en tegen Uitbreiding team Wmo Argumenten voor: Met de uitbreiding van het team Wmo is er voldoende capaciteit beschikbaar om de huidige werkzaamheden te verrichten. De gevraagde uitbreiding is nodig omdat er meer meldingen komen, er nieuwe doelgroepen naar de gemeente toegekomen zijn, het Wmo-team deelneemt in het sociaal team en het sociaal team coördineert. Daarnaast wenst het college dat klanten met hulp in het huishouden minimaal 1x per drie jaar en klanten met begeleiding of dagbesteding minimaal 1x per twee jaar bezocht worden, om de benodigde voorzieningen opnieuw te beoordelen. De verwachting is dat werkzaamheden in de toekomst verder zullen toenemen door meer ouderen, die langer thuis zullen blijven en de specifieke behoeften van bijzondere doelgroepen, zoals dementie en autisme. Argumenten tegen: • Het is moeilijk te voorspellen hoe de werkzaamheden er over vijf jaar uit zien. De algemene tendens is dat de werkzaamheden zullen toenemen. Aanstelling van een breed georiënteerd cliëntenadviseur gedurende een jaar via inhuur Argumenten voor: Bij een welzijnspartij is al veel kennis en ervaring aanwezig rondom coördinatie en aansturing van vrijwilligers. Met de inhuur bij een organisatie borgt de gemeente een stukje continuïteit in de invulling van de functie. De invulling voor een jaar geeft de mogelijkheid daarna te evalueren en eventueel de inzet aan te passen. Het opzetten van een netwerk van vrijwilligers kost meer tijd dan het beheren van het netwerk, zo is de inschatting. Argumenten tegen: Inhuur is duurder dan de taak onderbrengen bij een medewerker van de gemeente. Vanuit het oogpunt van continuïteit zullen tenminste twee medewerkers met deze functie belast moeten worden, het dienstverband is daarvoor klein. Voorgesteld besluit 1. Structureel uit de stelpost decentralisaties een bedrag van € 91.000,- beschikbaar te stellen voor uitbreiding van het team Wmo; 2. Incidenteel uit de stelpost decentralisaties voor 2016 een bedrag van € 37.120,- beschikbaar te stellen voor de aanstelling van een breed georiënteerde cliëntadviseur die een vrijwilligersnetwerk opzet en onderhoudt. Kanttekeningen / risico's en beheersmaatregelen Het Sociale Domein is nog steeds aan verandering onderhevig. Hoe de Wmo en de behoefte aan informatie en advies er over vijf jaar uit zal zien is lastig te voorspellen. Het aantal potentiële klanten
4
Pagina 5 van 6 neemt toe door de extramuralisering van de ouderenzorg, evenals het aantal langdurige dossiers van ouderen die steeds meer ondersteuning nodig hebben. Financiële en juridische gevolgen Financieel: Het bedrag van € 91.000,- voor uitbreiding van het team Wmo structureel (2016 en verder) aan de stelpost decentralisaties te onttrekken. Het bedrag van € 37.120,- voor de aanstelling van cliëntadviseur die een vrijwilligersnetwerk opzet en onderhoudt incidenteel (voor het jaar 2016) aan de stelpost decentralisaties te onttrekken. De hieruit voortvloeiende begrotingswijziging vast te stellen. Omschrijving Grbnr. Categorie 2016 2017 2018 2019 Stelpost 4210699 400000 - 139.400 -91.000 -91.000 -91.000 Clientadvies 4210509 430000 37.120 Kostenplaats 6601899 411000 91.000 91.000 91.000 91.000 Puza Kostenplaats 7601899 562218 -91.000 -91.000 -91.000 -91.000 Puza Kostenplaats 4900000 462218 91.000 91.000 91.000 91.000 Puza De benodigde inzet en kosten voor de coördinerend clientadviseur kunnen per 2017 wijzigen naar aanleiding van de evaluatie van de inzet en positionering van de functie. De kans is wel aanwezig dat er ook in 2017 en verder aanvullend budget uit de stelpost decentralisaties nodig is naast de beschikbare € 36.200,-- op de begroting. Met dit voorstel wordt voor één jaar een beroep gedaan op de stelpost, en zal de raad op basis van een voorstel besluiten nemen voor de inzet en kosten voor de coördinerend cliëntadviseur voor 2017 en verder. Stelpost Decentralisaties In de begroting 2016 is een stelpost opgenomen van € 700.000. Een deel van deze stelpost dient als risico afdekking van de decentralisaties. Het andere deel is beoogd voor de dekking van aanvullend beleid en uitvoeringskosten. De beleidsonderwerpen die mogelijk gedekt kunnen worden uit de stelpost staan ook vermeld in de agenda sociaal domein. Het gaat om de volgende onderwerpen: Risico afdekking jeugdhulp € 300.000 is gereserveerd voor het opvangen van onvoorziene kosten. Het risico daarvoor bestaat met name bij de uitvoering van de Jeugdwet als gevolg van de bezuinigingen van de rijksoverheid en het feit dat er enige jaren gemoeid gaan met de transitie van de jeugdhulp. Omdat gemeenten verplicht zijn noodzakelijke jeugdhulp te blijven aanbieden kan maar beperkt worden gestuurd op de kosten. Hierdoor ontstaat er zeker gedurende de eerste jaren een hoger risico op kostenoverschrijding. De stelpost dekt een deel van dit risico af. Sociaal team in 2014 is een start gemaakt met een sociaal team in de vorm van een pilot. Het sociaal team is een netwerkorganisatie, bestaande uit twee wijkverpleegkundigen, een consulent van MEE, een maatschappelijk werker, een wijkcoach van Tom in de Buurt en een Wmo-klantadviseur. In het eerste kwartaal wordt een evaluatie aan de raad voorgelegd. De voorlopige conclusie is dat het Sociaal Team zeer waardevol is voor het oplossen van complexe casussen. Het is zinvol het sociaal team structureel te blijven in zetten. Hiervoor is een convenant met betrokken partijen in voorbereiding.
5
Pagina 6 van 6 In het eerste kwartaal ontvangt u een nader voorstel met maatregelen die op grond van de evaluatie noodzakelijk worden geacht. Pilot Jeugd Gezondheidzorg (JGZ) De JGZ is regionaal georganiseerd. De werkwijze binnen de JGZ sluit niet altijd aan op de werkwijze bij de Jeugd en gezinsteams en de uitgangspunten van het beleidsplan Hart voor de Jeugd. Zo is het binnen de JGZ bijvoorbeeld niet mogelijk een gezin intensief te begeleiden en te doen wat nodig is om te voorkomen dat in een later stadium zware ( lees dure specialistische) zorg nodig is. In het kader van de doorontwikkeling van het CJG wordt beoordeeld of het mogelijk is om een lokale pilot in te richten om te experimenteren met een innovatie in de JGZ. Als dat haalbaar blijkt ontvangt u een voorstel van de kosten die hiermee zijn gemoeid en een voorstel deze te dekken uit de stelpost decentralisaties. Versterkte inzet rond dementie Steeds meer mensen wonen langer zelfstandig. Een steeds groter wordend probleem is dementie bij de groep thuiswonende ouderen. De zorg voor deze ouderen en hun mantelzorgers wordt georganiseerd en gefinancierd vanuit verschillende (veranderende) wetten en regels. In de praktijk vraagt het veel van betrokken partijen de zorg goed op elkaar af te stemmen. De zorgbehoefte onder deze groep is groot. Wij werken een voorstel uit om lokaal de inhoud en coördinatie van zorg voor dementerenden en hun mantelzorgers goed vorm te geven. Afzonderlijk ontvangt u een voorstel de kosten die hiermee zijn gemoeid te dekken uit de stelpost decentralisaties. Nieuwkoop werkt De afgelopen jaren is het bijstandsbestand in Nieuwkoop sterk opgelopen. Nu de economie verder aantrekt en het aantal vacatures toeneemt willen wij extra inzetten op de re-integratie van inwoners met een bijstandsuitkering. Hiervoor ontwikkelen wij het actieprogramma Nieuwkoop werkt. Afzonderlijk ontvangt u een voorstel van de kosten die hiermee zijn gemoeid en een voorstel deze kosten te dekken uit de stelpost decentralisaties.
Bijlagen n.v.t. Advies meningsvormende raad
6
