hollanderwijk
1
INHOUD Redac)ekrabbel .............................................................................................3 De Basuin .......................................................................................................4 Fietstunnel van de baan .................................................................................7 Kerstmiddag 55+ ............................................................................................9 Let’s Groove, de 2e CD van Frank Roffel ......................................................10 Anne Holland vertelt ....................................................................................12 Belevenissen van een uitleenboek -‐ 4 .........................................................16 Sinterklaasfeest ...........................................................................................20 Een dagje Den Haag .....................................................................................21 Vier buurtgenoten over het WK voetbal 2014 ............................................25 Gezien bij Els Doekes: een harmonium of traporgel ...................................30 Ac)viteiten in de Kurioskerk ........................................................................32 Natuur in de wijk ..........................................................................................33 Rijwielstalling Fietspoint ..............................................................................36 Ambassadeur van Leeuwarden ...................................................................38 Vogelavond ..................................................................................................40 Nieuws Vogelwerkgroep ..............................................................................41 Spectrum ......................................................................................................42 Nieuwe bedrijfsformule Sin Jah ...................................................................45 Stoereloer 2014 ...........................................................................................50 Cityrock ........................................................................................................52 De (bijna) achterk(r)ant ...............................................................................54 Foto voorzijde: buurtbewoners bij de feestelijke opening van De Basuin. Foto: Lusanne Woltjer Colofon De Hollanderwijkkrant is een uitgave van Buurtvereniging Hollanderwijk. Nieuwe Hollanderdijk 63, 8932ET Leeuwarden Redac)eadres: Hollanderstraat 4, 8932EW Leeuwarden E-‐mailadres: f.roff
[email protected] Redac)e: A. Groenewoud, A. Holland, P. Pasveer, F. Roffel, R. Swart, L. Woltjer Kopij in te zenden bij het redac)eadres, of in de bus IN het Hollanderhuuske, of bij STIP -‐ P. Pasveer. Let hierbij op de kopijdatum (zie de voorlaatste pagina’s) Oplage: 720 exemplaren, verschijnt 5 maal per jaar Layout: P. Pasveer, Druk: STIP Stencilwerk 2
REDACTIEKRABBEL We zijn er weer. We hebben een stuk over het succesvolle WK-‐voetballen in Brazilië, waar twee stellen uit de Starterstraat hun licht over laten schijnen, Er is een mooi stuk van Lu-‐ sanne over De Basuin, de nieuwe eetgelegenheid aan de kop van de Nieuwe Hollanderdijk. De naam De Basuin slaat natuurlijk op die molen van vroeger die de buurt domineer-‐ de. Over Lusanne gesproken: zij gaf ons te kennen dat zij er dit jaar mee op-‐ houdt. Vanaf 2010 was zij een belang-‐ rijke schakel in het produc)eproces van ons krantje, maar ze heed het steeds drukker met haar opvangwerk van jonge kinderen en besloot te stoppen. Ze heed menig krantje fraai in elkaar gezet en vormgegeven en daarvoor zijn we haar dankbaar. Ge-‐ lukkig kunnen we ook melden dat er een redac)elid bijkomt, te weten Roel Swart uit de Winsemiusstraat. Hij heed een voorliefde voor cultureel nieuws en het houden van interviews, dus wie weet tred u hem wel eens aan de voordeur met een verzoek om een boeiend gesprek met hem te hebben. In dit nummer debuteert hij met een stuk over zijn werkzaamhe-‐ den voor de VVV. De afgelopen redac)evergadering ging voor een flink deel over het jubi-‐ leum van de buurt in 2015. We heb-‐
ben een aan-‐ tal ideëen ontwikkeld en in het december-‐ nummer zal de eerste bijdrage op Roel Swart dit vlak in het boekje staan. Wat staat er nog meer in het krantje dat u nu voor u heed? We bezochten de eigenaar van het vernieuwde restaurant Sin Jah, dat nu een Pan Asian voedsellijn voert, en tevens met één van de twee bedrijfs-‐ leiders van Fietspoint Leeuwarden, zeg maar de oude rijwielstalling onder het NS-‐terrein. Daar is veel loos zo bleek. Er is ook weer nieuws over Stoereloer, de kindervakan)eweek, maar geen stuk dit maal met “Tele-‐ foonpraat”. Antoon wacht nog op be-‐ langrijke informa)e van Nokia om het slotdeel te kunnen schrijven. Wel schrijd hij weer over de natuur in de wijk. Anne Holland heed ook weer een stuk opgestuurd en het is al)jd spannend waar dat nu over gaat. Veel leesplezier dit seizoen, op naar het jubileumjaar en graag tot in het decembernummer, Namens de redac)e, -‐ Frank Roffel
3
DE BASUIN Na een lange periode van verbou-‐ wingen was het dan eindelijk zover, 8 september werden de deuren van eetcafé “de Basuin” geopend. Vol-‐ gens de borden die op de ramen hangen, “het gezelligste eetcafé van Huizum.” Zo eind augustus kwam ik het pand binnen voor een gesprek met eige-‐ naar Bernd Welling. Ongeveer an-‐ derhalf jaar ervoor had hij het pand gekocht. Bernd Welling is aannemer en heeN een eigen aannemersbedrijf. Eén van zijn klanten twijfelt of hij het pand op de hoek van de Nieuwe Hol-‐ landerdijk en de Leeuwarderstraat zal aanschaffen, en op het moment
dat deze klant er van af ziet besluit de aannemer zelf een bod te doen. De verbouwing heed wat langer ge-‐ duurd dan gepland. De aannemer wil-‐ de van het pand een echt pareltje maken. Hij was ervan overtuigd dat alléén een likje verf niet voldoende zou zijn. Het risico bestond dat ook het eetcafé het niet zou redden en het zelfde lot zou ondergaan als de vorige eigenaren van het pand. De verbouwing vond plaatst op zater-‐ dagen en in de vakan)es; door de week was de aannemer druk met de werkzaamheden voor zijn aanne-‐ mersbedrijf. Daarnaast moest hij wat van z’n persoonlijke spullen verkopen om de financiën voor de verbouwing rond te krijgen. Als ik het “gezelligste eetcafé van Hui-‐ zum” binnenkom kijk ik mijn ogen uit. Ik waan mij even in een chique tent ergens in een hip centrum in een trendy stad en vergeet bijna dat ik slechts een paar stappen van huis ben verwijderd. Dan denk ik even aan hoe verwaarloosd het pand er bij lag in de jaren ervoor en ik kan mij niet voor-‐ stellen dat ik mij nu in het zelfde pand bevind. “Of ik een biertje lust?” Nou daar zeg ik natuurlijk geen nee tegen. We heb-‐ ben het meteen over de naam: de meeste mensen zijn erg verbaasd dat
4
“de Basuin” met een S wordt geschre-‐ ven en niet met een Z. Het eetcafé is genoemd naar de molen die vroeger in de Hollanderwijk heed gestaan. Deze molen heeoe ook; “de Basuin” en werd volgens Welling ook met een S geschreven. Ik maak nog een grapje over het “gezelligste eetcafé van Hui-‐ zum”. Dat is natuurlijk makkelijk als enige eetcafé in Huizum zo dacht ik, maar er schijnt nóg een te zijn. “Wat ik er van vind?” wordt mij ge-‐ vraagd. Ik vertel dat ik het heel mooi vind, vooral de stamtafel met sloop-‐ hout-‐look en de muur van houtdelen vind ik erg mooi. Ik grap dat ik het eigenlijk een beetje te chique vind voor ons wijkje. Bernd zelf noemt het juist eenvoudig en laagdrempelig. “Less is more”, zullen we maar zeg-‐ gen. Ik krijg een rondleiding door het pand en krijg alles te zien. Blij verrast
ben ik als ik ontdek dat er ook een paar kinderstoelen staan. Dan kom ik zeker eens langs met kinderen uit de opvang beloof ik. Ook vertel ik dat ik de verlich)ng aan de buitenkant zo mooi vind. Helaas ben ik niet de eni-‐ ge, er zijn er al een paar gejat. Bernd vertelt dat hij al een paar koks heed aangenomen en een bedrijfslei-‐ der. Op dat moment zijn ze druk bezig met een sollicita)eprocedure voor serveersters. Terwijl ik nog een biertje krijg vertelt de eigenaar over zijn plannen. Hij wil graag de woonruimte hierboven betrekken, zijn huis in Zui-‐ derburen staat reeds te koop. Na een paar weken willen ze zorgen voor een grote opening met gra)s patat voor de kinderen en springkussens op de parkeerplaats. De eigenaar zal veel aanslui)ng zoeken met ondernemers uit de wijk. Zo komen de broodjes die 5
langskomen om een lekker patatje met een gebraden kippetje af te ha-‐ len. De Basuin biedt dus “Lekker eten voor uit en thuis.” Inmiddels is er op 4 oktober al een grote opening geweest. De kinderen konden de hele dag naar hartelust springen op één van de drie luchtkus-‐ sens die op de parkeerplaats stonden. Ondertussen genoten alle ouders van een drankje, een hamburger en het gezellige draaiorgel dat naast de luchtkussens stond. -‐ Lusanne Woltjer
hij gebruikt van bakkerij Bruinsma. Dit kan een boost geven aan de economie in Huizum-‐West. Belangrijk vindt Bernd Welling het om straks een mooi, eerlijk, Hollands pro-‐ duct aan te bieden. Eten van goede kwaliteit maar zonder poespas. Ieder-‐ een is welkom om te komen eten, een dag-‐plate is er al voor een )entje. Je kan kiezen voor een tafeltje in het sfeervolle pand of op het gezellige terras. Ik ben verbaasd over de ruimte die het terras biedt, In mijn ogen was het eerst een stoepje. Maar dan blijkt dat voor dit terras een hele muur is verplaatst. Naast het restaurantgedeelte zit het snackbargedeelte. U kunt dus ook 6
FIETSTUNNEL VAN DE BAAN Na veel studies en uitgebreid onder-‐ zoek heeN het college van b en w in juli besloten dat er geen fietstunnel komt onder het spoor.
kant een extra afslag te maken voor het verkeer dat vanaf de Schrans rechtsaf de naar de Hollanderdijk wil. Vanwege de extra treinen naar Gro-‐ ningen zal het perron ter plekke wor-‐ den verlengd, zowel in oostelijke als in westelijke rich)ng. Dat laatste be-‐ tekent dat er een stuk van de over-‐ kapping aan de oostkant wordt ‘opengemaakt‘ en dat een deel van perron 8 onder de overkapping komt te liggen.
Op informa)eavonden in het voorjaar werden twee varianten gepresen-‐ teerd. Eén in het verlengde van de d’Hondecoeterstraat en één tussen het Zuiderplein en de Schrans, dus onder de overweg door. Prorail had 12 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de aanleg van één zo’n tunnel. Die was volgens Prorail nodig om de spoorveiligheid te vergoten. Over een paar jaar gaan er meer en langere treinen rijden tussen Leeuwarden de Groningen. De gemeente vond het wenselijk dat er tussen het Stephen-‐ sonviaduct en de spoorwegovergang in de Schrans een goede fietsersver-‐ binding kwam tussen Leeuwarden-‐ zuid en de binnenstad.
Ondertussen worstelt de gemeente met de plannen voor het opnieuw inrichten het staQonsplein, het ge-‐ bied tussen het staQon en de Prins Hendrikbrug. Hier moeten auto’s, fietsers, voetgangers, bussen en taxi’s elkaar voortdurend kruisen. Het is erg moeilijk om een goed plan te maken zodat al dit verkeer elkaar niet in de wielen rijdt en vlot en vei-‐ lig door kan stromen.
De tunnel bij de d’Hondecoeterstraat zou niet op de goede plek liggen (de meeste fietsers gaan over de Schrans) en voor een tunnel bij de overweg is (vanwege de lange op-‐ en afrioen) geen plaats.
-‐ Tom Sandijck
Nu is het plan opgevat om de over-‐ weg in de Schrans te verbreden. Aan de oostkant komt er 5 meter bij. Er ontstaat dan ruimte om aan de west-‐
7
18
18 18
Juni 2014
Juni 2014 8 Juni 2014
9
LET’S GROOVE: DE 2e CD VAN FRANK ROFFEL CD-‐recensie
Als je de nieuwe CD van Frank Roffel opzet, ga je zijn wereld in: zijn huis, zijn gevoel. 11 jaar hebben we op zijn tweede cd-‐opnieuw met eigen werk voor piano-‐solo-‐ moeten wachten. Voor de financiering heed hij gebruik gemaakt van het moderne middel crowdfunding. Dat is goede graadme-‐ ter om te zien of er überhaupt be-‐ langstelling is voor je product. Willen mensen er zelfs geen rela)ef klein bedrag in investeren, nou, hou dan maar op met je plan. Gelukkig is het bij Roffel ruimschoots gelukt. Het is voor mij een CD die ik graag bij lange autorioen draai. Het klinkt plezierig en gevarieerd, en als je wilt kun je er meerdere structuren in ontdekken.
klinkt het bij hem thuis, op zijn eigen piano. Dit is Frank die voor mij aan het spelen is. Het maakt de CD heel persoonlijk. Het eerste nummer heet ‚Haast’, en terecht. De muziek rent, soms heuvel-‐ tjes op en af. De meeste nummers hebben trouwens toepasselijke )tels. Sweet memories droomt lekker weg, en bij de nummers die een dans-‐gere-‐ lateerde )tel hebben merk ik dat ik mee begin te knikken met mijn hoofd: Let’s groove, The Roffel shuffle, Put on your dancing shoes, Zigeunerpolka (hoewel dat ook ‚Haast’ had kunnen heten..). Alleen ‚Whispering’: dat is een prach)g, vrij rus)g nummer, maar bij fluisteren stel ik me wel iets anders voor…
Om te beginnen klinkt het echt als iets van Roffel. De linkerhand is heel veel bezig, maar de rechterhand krijgt bijna helemaal geen rust. Het is vrij ‚volle’ muziek. Tijdens elk nummer gebeurt er van alles. Het geheel is opgenomen bij Frank thuis. Aan de ene kant mis je dan de akoes)ek en ruimte van een zaal, zoals bij de vori-‐ ge CD, die in Romein is opgenomen op een vleugel. Maar aan de andere kant, en dat is een groot pluspunt, zo 10
‚Voor Tjalke’ is een speciaal nummer. Geschreven voor zijn vriend die besloot dat het genoeg was, is het een lied dat nu eens weemoedig is, dan weer hoopvol, springerig of wild. De gevoelens van Frank voor een goede vriend. Wat vind ik nu van deze muziek? Het is een stevige brok pianomu-‐ ziek en ik ben niet gewend om daar veel naar te luisteren. Maar ik merk dat ik na een paar keren horen mee ga neuriën. Het is vrij )jdloze muziek. Het heed duide-‐ lijk meer klassieke invloeden, maar ook elementen uit modernere mu-‐ ziek. Bovenal is het roman)sche mu-‐ ziek, met veel gevoel geschreven en gespeeld.
De eerste CD’s worden overhandigd. Vlnr: producer Melle Jan Kleisma, Frank Roffel en drukker Paul Pasveer
Aanbieding:
Op vertoon van deze Hollander-‐ wijkkrant krijgt u voor €12,50 een huiskamerconcert bij Frank Roffel thuis, plus de CD! Een geweldig aanbod van deze rasarQest!
Bravo Frank. Een waardevolle buurt-‐ genoot. -‐ Paul Pasveer
Oud Papier Lopers gevraagd Eens in de vier weken worden in de hele wijk de papiercontainers ge-‐ leegd. Dit levert vele duizenden euro’s op voor de wijk en is ook nog heel goed voor het milieu. In de afgelopen Qjd zijn een paar mensen noodgedwongen opgehouden. Dus: we zoeken een paar mensen om een paar (3 à 4 x) keer per jaar hierbij mee te helpen. Het is best leuk werk en na afloop krijg je wat te drinken. Aanmelden bij Gerda van Houten, Nieuwe Hollanderdijk 49, tel 2126272 of bij STIP. 11
ANNE HOLLAND VERTELT Beste lezers: “Waar is Driekus?”, vroeg ik me al weken af! Ik had (nog) geen telefonnummer, geen e-‐mail-‐a-‐ dres en al gauw bleek, dat ik potdo-‐ rie, ook nog naar een huis liep wat abuis was! Een aantal weken gele-‐ den, dacht ik: “Man, wat ben je dom, vraag Paul-‐SQp-‐Pasveer.” Nou ja, zo klaar! Driekus zat rusQg thuis, maar zei: “ Anne, ik hew ut smoordruk had. De bijkeuken opknapt, de w.c. oek.” “Ja, ja, dat kost Qjd man,” zei ik. “ Maar ik heb nou jou nummers en adres. Dat is in orde.”
hem, of hij de praterij over de over-‐ weg en het kruispunt-‐Hollanderdijk gevolgd had. “Anne must hore”, zo barsoe hij los. “Ik bin selfs naar ut stadhuus weest! Och man, ut lykt nergus op, su binne dur bij de ge-‐ meente heulemaal met an. As su niet 20 miljoen op ut kleed lège, kenne su de meest logische oplossing wel ver-‐ gete: un tunnel vanselfs”. Ik moest hem gelijk geven. “Driekus, dou hest gelijk, elk ander plan is een lapmiddel, fyn ik”. “So is ut mar krekt”, zei hij. “Ik hew nog wel wat leuks metmaakt vorige week. Een vurkeerd besorgde brief bracht ik even naar een weduw-‐ vrouw, een paar huzen vedder. Okė, dus, maar ik must even binnenkom-‐ me, kopke koffie. Ineens riep su: “Joepie, Joepie, kom!” Ik dacht un kat. Dou geloofst ut niet, maar deur de openstaande kamerdeur kwam een swat-‐bruun-‐muuske antrippelen. Ik was wel wat vurbaasd en dat sag su wel an my. Su vurtelde dat su Joepie al een half jaar had en dat ut beesje nou totaal tam is, sei de vrouw trots. Ut muuske eet in de keuken en soms mag su oek op de tafel lope as ik sit te eten, dan krijt su oek wat. Leuk toch. Nachts dan soekt Joepie wel un plakje en dat is oek wel us op myn bed. An-‐ ne, de vrouw was dur gelukkig met en su prááoe selfs met Joepie, must ik
Ik stelde Driekus voor, om weer even de wijk door te lopen en ondertussen kijken en (bij-‐) praten. We waren nog maar net op stap, toen ik bijna viel. “Anne, dit dôet mij den-‐ ken an un voorval in juli voor myn deur, op straat dus. Ik sat rus)g eef-‐ kes in de tuun en ineens un doffe plof! Ik dur heen en daar lei my un heule swaarlyfige man”. “Wie was dat Driekus?” Hij vertelde, dat hij bij de dikke man, ook een cowboy-‐hoed zag liggen. ’t Was een Amerikaan, die bij zijn buren logeerde. “Hè jou oek pyne?” vroeg Driekus hem, maar dat kwam niet over. Het liep allemaal goed af dat vakan)e-‐incident”. Daarna, toen we door de al)jd-‐groe-‐ ne-‐Van Harenstraat liepen, vroeg ik
12
Wat“wil de politie weten? nog wete. Driekus, ik moet er niet aan denken”.
“Ik hoor jou helemaal nog niet, of jou oek weer een ouwe-‐Hollanderwyker sproken hewwe”, vroeg mijn maat. “Seker wete, dat was vorige week. Dat was heel aardig, want de man van de redac)e, Frank Roffel belde mij met de )p om contact op te nemen met ene meneer Staal, ook al een ou-‐ dere wijkbewoner. Die wilde wel wat vertellen. Jou wudde bedankt, sei ik tegen Roffel. De andere daags ging ik naar het adres en dat was meteen goed, zo van “kom dur maar in”. “Wie was dit nou, Anne?” Hij heet Wiebren
Staal. Hij woont al 12 jaar in onze buurt en ik denk dat hij al bijna tach-‐ )g is, maar knap helder”. Toen ik hem verteld had, wat de bedoeling van dit praatje was, zei hij dat we over zijn ambachtelijk verleden gauw klaar zouden zijn. Dus ik heb begeleidingskosten hem om nade-‐ Geen bemiddelings-of re uitleg gevraagd. Staal zei: “Man, ik opvang-uren heb wAlleen el 42 afgenomen jaar gewerkt, maar betalen. ner-‐ gens heel lang. Ik ging na een oplei-‐ Goede voorlichting en duidelijke werkwijze ding in, ik geloof……, in 1958 voor elektricien werken in de grote elektri-‐ Toegankelijk en kleinschalig citeitscentrale Zwolle. Ik had alle cur-‐ sussen an dInschrijven? e V.E.V. gwww.gastouderbureauCoCo.nl ehad, dus ik Meer v informatie? Kennismaken? Bel: Maar ik Janetta Postma wist w el wat. w as w06-25516619 at onrus-‐ Els Staal 06-25514074 )g en Of bmail:leef daar niet
[email protected] lang. Daarna jaren achtereen van de isene aas ngastouderaar Gastouderbureau CoCo een berkend (een flexibele en kleinschalige vorm van kinderopvang, de abureau ndere. S oms g oed, m aar s oms in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland. ook verschrikkelijk, vooral wat de poen betrof.” Driekus, ik zei tegen Staal daarna, dat ik vermoedde, dat dat vak toch wel heel interessant zal zijn geweest. “Anne, dat denk ik oek wel”. Maar bejaarde Staal ging ver-‐ der, onderwijl lurkend aan een forse sigaar, en zei, dat er in zijn werkzame leven toch echt wel een hoogtepunt was geweest. “Meneer Holland, dat zal ik u vertellen. Het was in 1956 dat ik als 21-‐jarige in Amsterdam aan-‐ monsterde op de bekende “Willem Barendsz”. De grote walvisvaarder. Het was voor mij uiteraard een avon-‐ tuur, maar wel goed betaald. Ik ging mee als onderhouds-‐ en technisch medewerker of matroos of zoiets. Alleen al het enorme schip maakte veel indruk. Via Curacao en Kaapstad juni 2014 13
29
waren we na 28 dagen aan-‐ gekomen in de Zuidpoolzee. “Hoe was het voor u om voor het eerst op de Zuid-‐ pool te komen?”, vroeg ik hem. “Dat was erg impone-‐ rend, vooral de ijsbergen en het heldere blauwe water. Geen bemiddelings-of Nadat de jagers ook gbegeleidingskosten ereed waren voor het vangen van Alleen afgenomen opvang-uren betalen. walvissen, was ik al druk bezig geweest alles e con-‐ werkwijze Goede voorlichting entduidelijke troleren samen met colle-‐ en kleinschalig ga’s. Toegankelijk Dat waren de pompen, filters, afsluiters, dus alles in deze grote drij-‐ Meer informatie? Inschrijven? www.gastouderbureauCoCo.nl vende fabriek. Kennismaken? Bel: Janetta Postma 06-25516619 Els Staal 06-25514074 We Ofwmail:aren met wel
[email protected] ongeveer 450 mensen op de “Willem Barendsz”. Gastouderbureau CoCo is een erkend gastouderbureau (een flexibele en kleinschalige vorm van kinderopvang, in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland.
juni 2014
29 14
Half gevilde potvis aan boord van de Willem Barentz Zelfs een chirurg (snijwonden!) en een huisarts of beter, een scheepsarts waren aanwezig. Al gauw zag ik de eerste kolossale walvissen op het slachtdek liggen. Aan het ontveoen werkte ik niet mee. “Hoe was de sfeer aan boord?” “Holland, de sfeer was goed ook in mijn hut, waar ik met nog 3 collega’s sliep. Ook het eten was prima. Het verwerken van de walvis-‐ sen was een zwaar, smerig karwei en als een klus weer gedaan was, ging ik ook helpen het “spekgladde” dek te reinigen. Verder bleef ik hoofdzakelijk bezig met onderhoud en ‘t repareren van de installa)es. Het was al)jd 12 uur werken en 12 uur rust. Dan was het slapen, wat lezen en genieten van de Antarc)sche omgeving met orca’s, robben en de ijsbergen. Oh ja, en ook nog pinguïns, die ook wel aan dek kwamen.” “Toch niet aan het slacht-‐ dek?”, vroeg ik de verteller. “Nee, dat
niet”. Ik maakte Driekus wel dudeluk dat Staal een zwaar half jaar mee-‐ maakte. Hij zei wel, dat de heen-‐ en terugreis erg mooi was. Hij wilde nog heel wat vertellen over zijn walvis-‐ vaart. lerlei zoorzaken, kannog ik ’téén zelfonder-‐ niet halen. Kum is gewoon zand! Dat goedje waar de Toen ei ik: “Staal, digheden niet nog een paar keer mee stranden vol van liggen. Maar in Turkije, nee, over de hele aardbol is deeltje”. Hij zei toen: ”In onze vniet rije slechts kon. uren, moesten we toch wat doen. Een Nou, Anne, dit was weer een knap jullie een handjevol zandom meenemen! erg bedankt! kok kwam met het idee fijn wat Alvastvurhaal. Ja, beaamde ik, best wel aar-‐ haaien te vangen. Nu, de volgende dig. Ondanks dat het wat fris was, dag stonden we met elf man langs de hebben we de meeste )jd op een reling en het lukte óók nog. Wel voor bank achter het sta)on sioen. We de lol hoor.” namen weer afscheid en ik zei nog Wiebren Staal, nu genietend in onze teugen Driekus, dat ik hem nu wel Hollanderwijk van een rus)g bestaan, vyne kan. zei bij het afscheid, dat het afscheid van de “Willen Barendsz” moeilijk was Dat was het weer. Gedag! en dat hij vanwege familie-‐omstan-‐ -‐ Anne Holland
Wat nou, kum?
juni 15 2014
47
BELEVENISSEN VAN EEN UITLEENBOEK - 4 VakanQeperikelen
lijk, tussen vier studenten: twee meisjes en twee jongens. In te-‐ genstelling tot mijn verblijf bij Sofie, waar ik nog steeds met warme gevoelens aan terugdenk, ver-‐ huisde ik )jdens mijn verblijf bij de studenten soms wel vier keer per dag van plaats. Soms verdween ik onder de bank en het volgende ogenblik lag ik weer op een keukentafel tussen allerlei halflege pizzadozen. Aan be-‐ langstelling had ik geen gebrek. De vier studenten gaven mij ruimschoots aandacht door mij te ‘verslinden’. Ook maakte ik ruimschoots kennis met andere aanwezige boeken, waarvan ik de wiskundige ‘vrienden’ het ingewik-‐ kelds vond. Van hun abstracte manier van communiceren werd ik soms wel heel erg moe. Het meest interessante boek waarmee ik gesproken heb, was een boek over de geschiedenis van de filosofie. Na zijn verhalen mocht ik graag luisteren. Soms voelde ik mij een beetje ‘dom’. Over de inhoud van mij werd door de studenten niet zo-‐ veel gesproken. Ik kreeg de indruk, dat ik voor hen een soort verplichte stof was. Ik liet het maar wat over mij heenkomen, en genoot van de vrolijk-‐
Het is inmiddels bijna twee maanden geleden, dat Sofie mij terug bracht naar de bieb. Het was toch wel even wennen hoor. Uiteindelijk was het mijn eerste ervaring als uitleenboek. En het was een zeer aangename erva-‐ ring, die mij al)jd bij zal blijven. Na ongeveer twee weken tussen mijn mede ‘biebvrienden’ te hebben ge-‐ staan, heb ik nog twee weken in een studentenhuis ‘gelogeerd’. Best wel leuk moet ik zeggen. Wel druk natuur-‐
Geen bemiddelings-of begeleidingskosten Alleen afgenomen opvang-uren betalen. Goede voorlichting en duidelijke werkwijze Toegankelijk en kleinschalig Meer informatie? Inschrijven? Kennismaken? Bel: Of mail:
www.gastouderbureauCoCo.nl Janetta Postma 06-25516619 Els Staal 06-25514074
[email protected]
Gastouderbureau CoCo is een erkend gastouderbureau (een flexibele en kleinschalige vorm van kinderopvang, in huiselijke kring) werkzaam in geheel Noord Friesland.
16
heid in het grote en vooral oude huis. Bijna iedere nacht had ik een andere slaapplaats.Tweemaal heb ik onder een bed van een van de meisjes gele-‐ gen, wat ik niet erg pre~g vond, met al dat stoffige beddengoed boven mij. Kortom, het waren lange dagen en hele korte nachten tussen de meestal feestvierende studenten. Vaak kwa-‐ men er dan studenten uit andere de-‐ len van de stad, om vervolgens tot diep in de nacht met elkaar te praten, maar ook vooral te drinken.
het voor een boek slecht is om in de hete zon te liggen! Weten die lui dan niet, dat het slecht voor de lijm is, en dat uitdrogen het grootste gevaar voor een boek is? Bijna net zo erg als vocht. Tevens heb ik onlangs nog een verhaal gehoord over een roman, die een lange vliegreis had gemaakt. De roman, was samen met een thriller en een detec)ve in een grote en harde koffer gepropt, te midden van hand-‐ en theedoeken, mannen-‐ en dames-‐ ondergoed, maar ook tussen allerlei toiletar)kelen, zoals adershaves en eau de toileoe met de meest vreselij-‐ ke geuren. Na het ‘propwerk’, was het deksel van de koffer hardhandig ge-‐ sloten, en hadden ze inclusief de vliegreis meer dan een halve dag in het s)kdonker tussen alle kleding etc. ingeklemd gelegen. Tijdens het verblijf in die donkere maar vooral benauwde koffer hadden de thriller en detec)ve enge verhalen liggen vertellen, waar de roman niet vrolijker, maar wel angs)ger van was geworden. Voordat de koffer met de boeken na een grondige controle op het vliegveld in de bagageruimte van het vliegtuig waren gekwakt hadden ze al een misselijkmakende autorit naar het vliegveld achter de rug. Na aankomst op de vakan)ebestemming was de roman, samen met de beide andere boeken uit de inmiddels naar toiletar)kelen s)nkende koffer ge-‐ haald, om vervolgens op de grond naast opengeslagen deuren te zijn
Wat dat betred was ik blij, dat ik na die twee weken tussen de studenten te hebben gebivakkeerd weer uit kon rusten in de voor mij inmiddels zo ver-‐ trouwde bieb. Eenmaal daar terug ontdekte ik links en rechts van mij veel lege plaatsen. Het was inmiddels vakan)e)jd. Dat verklaarde de lege plaatsen om mij heen. Tijdens een vakan)e vindt de mens blijkbaar nog )jd om te lezen. Ik geef eerlijk toe, dat vakan)e niet zo mijn ding is. Ik hoef niet zo nodig met vakan)e. Hoewel ik daar geen ervaring mee heb, althans tot voor kort. Ik had inmiddels wel verhalen van andere boeken gehoord, die niet bepaald posi)ef waren. Brrr, ik moet er niet aan denken om mee-‐ genomen te worden naar een ver, vreemd en meestal warm land zoals bijvoorbeeld Spanje, om dan vervol-‐ gens de hele dag in de brandende zon op het strand te moeten liggen. Dat de mensen er niet bij nadenken dat
17
Antoon Groenewoud
Kijk voor al uw c
WWW.WE
Tijd voor een voorjaarsschoonmaak voor uw computer! Wordt uw computer ook trager in de loop der tijd, maakt wat meer lawaai, loopt weleens vast, of wilt u bovenstaande problemen graag een stap voor zijn? Eens per jaar opschonen van de computer draagt bij aan het probleemloos functioneren, voorkomt dat kleine problemen grote problemen gaan worden en maakt uw computer vaak sneller. De voorjaarsschoonmaak omvat de volgende activiteiten: Verwijderen van ongewenste programma’s
Uitgebreide scan op virussen
Opruimen van het register
installeren van updates
Controle van de belangrijkste onderdelen
Fysieke schoonmaak van de computer
Deze complete voorjaarsschoonmaak voeren wij uit voor slechts ¤49,95! In de Hollanderwijk wordt uw computer bovendien GRATIS losgekoppeld en afgehaald. Na de voorjaarsschoonmaak wordt de computer weer bij u gebracht en aangesloten op bijvoorbeeld uw printer, scanner en internetverbinding Neem voor een afspraak snel contact met ons op via 0566 - 65 1204, of mail naar
[email protected]
Antoon Groenewoud
Kijk voor al uw computerapparatuur op:
WWW.WEBISHICT.NL juni 2014
juni 2014
27
juni 2014
18
27
juni 2014
39
geerkamer te liggen. Om mij heen lagen allerlei bedden-‐ goed, toiletar)kelen, kleding etc. Op dat moment moest ik even terugdenken aan het verhaal wat de roman mij had verteld. De volgende dag werd al het beddengoed en de kleding etc. in een grote koffer gestopt. Alleen wij, als boeken, kwamen in een soort draagnet terecht. Hier-‐ door konden we om ons heen kijken wat er gebeurde, en bleef het lekker licht om ons heen. Inmid-‐ dels had ik gezien, dat mijn mede-‐pas-‐ sagiers alle drie romans waren. Na een autorit van ongeveer twee uur, kwamen wij op een vakan)epark aan, wat tussen grote bomen verscholen lag. In alle rust en zonder enige vorm van stress werd de auto uitgepakt. Terwijl de drie romans op een tafeltje naast een mooie driezitsbank kwamen te liggen, werd ik door de excentriek uitziende man op de grote tafel bij het raam neergelegd. Wordt vervolgd.
gesmeten. De roman had verteld wel twee dagen nodig te hebben gehad om een beetje bij te komen. Nee, ik hoef niet zo nodig met vakan)e naar een ver en warm land. Grrr, ik moet er niet aan denken. Wat dat betred heb ik het blijkbaar weer getroffen. Het is inmiddels een maand geleden, dat ik wat stond te suffen. Ik had niet gemerkt dat er een zeer excentriek uitziende man bij mij was gestopt. Voordat hij mij uit de stelling pakte, zag ik nog net, dat de man een klein blondje jongetje bij zich had. Nadat de man mijn achterkad had gelezen, ver-‐ dween ik heel voorzich)g in een grote canvas boodschappentas. Tevens zag ik dat er meerdere boeken in lagen. Door het duister kon ik niet zien tot welke soort zij behoorden, maar ach dat zou ik later nog wel ontdekken. Bij de man en zijn gezin thuis aangeko-‐ men, kwam ik samen met drie andere uitleenboeken op een bed in de lo-‐
N.B.: Overname, kopiëren en verspreiden van (gedeelten van de) tekst is zonder voorafgaan-‐ de toestemming van de auteur Hielke Houts-‐ ma niet toegestaan. Info bij de redac)e.
19
20
EEN DAGJE DEN HAAG Er zijn van die momenten waarop ik het helemaal niet erg vind afgere-‐ kend te worden op het feit dat ik 65-‐ plusser ben. Een dergelijk moment deed zich voor toen ik gebruik kon maken van een korQngsacQe van de Nederlandse Spoorwegen: een dag-‐ kaart ter waarde van 25 euro voor 2 personen. En zo zijn Diny en ik op donderdag 25 september 2014 met de trein een dagje naar Den Haag geweest. Daarmee ging een lang ge-‐ koesterde wens in vervulling om eens een kijkje te nemen op onder andere het Binnenhof en het Plein en bij paleis Noordeinde.
mijn militaire diens~jd in de zes)ger jaren van de vorige eeuw heb ik het niet meer meegemaakt dat de loop-‐ paden in een trein volledig ingeno-‐ men werden door passagiers die moesten staan! Gelukkig waren wij in Leeuwarden ingestapt en konden wij lekker (blijven) zioen. Na een reis van bijna drie uur kwamen we tegen 12 uur aan op sta)on “Den Haag Centraal”. We waren intussen gaar en hongerig geworden. Eenmaal buiten het sta)on volgden we, met een routebeschrijving in de hand, de weg rich)ng Binnenhof. Wat een ge-‐ weldige ervaring! Zowel Diny als ik waren meer dan veer)g jaar geleden voor het laatst in Den Haag geweest en herkenden nauwelijks iets.
Het was die dag vroeg opstaan gebla-‐ zen. Om half 7 's ochtends liep de wekker af. Dat was, voor mij althans, al weer een paar jaar geleden: toen verliet ik vrijwel iedere dag rond die )jd mijn bed om de voor het levens-‐ onderhoud noodzakelijke pecunia te vergaren. Even wennen!
Den Haag, een plaats met de allure van een wereldstad! Een toren zo hoog als de Achmea toren, daar zijn er in de Residen)e wel een stuk of twin-‐ )g van. Opvallend is het contrast tus-‐ sen oud-‐ en nieuwbouw en laag-‐ en hoogbouw: ze lijken elkaar op een logische wijze aan te vullen. Heden en verleden naast, tussen en over elkaar. En het is er er gezellig druk met een enorme diversiteit aan mensen van allerlei culturen!
Nadat we hadden ontbeten en ons reisvaardig hadden gemaakt, gingen we zo rond de klok van kwart voor 9 rich)ng het sta)on. We waren ruim-‐ schoots op )jd voor de trein van 9.04 uur naar Den Haag Centraal Sta)on. De trein zat, vooral na Heerenveen, stampvol: de NS had kennelijk niet gerekend op zo'n massale toeloop als gevolg van de kor)ngsac)e. Sinds
We besloten om eerst een hapje te eten. Via de Turfmarkt bereikten we 21
het Spuiplein. Daar ontdekten we een gezellig ogende eetgelegenheid: res-‐ taurant de Ooievaer. We vonden een plekje op het terras met uitzicht op het plein. We hebben genoten van een heerlijke uitsmijter, broodjes kro-‐ ket en verse jus d'orange! En dat te-‐ gen een alleszins schappelijke prijs!
met behulp daarvan mijn in de trein uitgetrokken schoenen weer aan te trekken. Hilariteit alom! Op de publieke tribune in de Tweede Kamer zagen we beneden ons de volksvertegenwoordigers en een paar staatssecretarissen. Anouchka van Miltenburg leidde de vergadering, op het spreekgestoelte was een kamerlid aan het woord, de staatssecretarissen Wiebes en Van Rijn zaten zwijgend achter de regeringstafel, er stond een file bij de interrup)emicrofoon, en ondertussen zaten in en naast de bankjes de overige leden op rumoeri-‐ ge wijze met elkaar te kletsen en te lachen. Maar op het moment dat Wilders naar het spreekgestoelte ging en het woord nam, was het s)l. Wat een zooitje!
Rond de klok van half twee gingen we naar de VVV, om een boekje met wandelingen en een routebeschrijving te kopen. Aan de hand daarvan kwa-‐ men we via het Spui en de Hofweg op het Binnenhof. Daar was het dan, we kenden het alleen van tv-‐beelden. Overal bedrijvigheid, bankjes, we za-‐ gen de Ridderzaal, gebouwen van de Eerste en Tweede Kamer. Een vrien-‐ delijke meneer, naar eigen zeggen al 65 jaar inwoner van Den Haag, ver-‐ telde ons dat er op dat moment in de plenaire zaal een vergadering op het punt stond te beginnen. We moesten wel even omlopen naar de publieks-‐ ingang, maar als we geluk hadden, konden we nog net op )jd de bijeen-‐ komst meemaken. Dat geluk hadden we: nog geen kwar)er later zaten we hoog en droog op de publieke tribu-‐ ne. Voor het zo ver was werden we eerst gescand. Alles werd gecontro-‐ leerd: tassen, horloges, sieraden en nog veel meer. Na de scan vroeg een beambte mij of ik iets had in mijn tas dat op een schoenlepel leek: verrek ja, dacht ik, niet bij s)l gestaan. Die schoenlepel had ik meegenomen om
We hebben ze bijna allemaal gezien, zoals Samsom, Zijlstra, Van Haersma Buma, Pechtold, Wilders, en ús eigen Lutz Jacobi. Al met al was het een leuke ervaring om dit eens life mee te maken. Na een half uur hielden we het voor gezien. Rond drie uur verlie-‐ ten we het gebouw van de Tweede Kamer. Via de Hofweg, de Kneuterdijk en de Heulstraat kwamen we terecht bij het werkpaleis van Koning Willem-‐ Alexander: Paleis Noordeinde. Heel apart! Daarna liepen we om het Paleis heen naar de Paleistuinen aan de Prinsessenweg: leuk om te zien, maar: ik vind de tuinen van het Leeuwarder 22
Sint Anthonygasthuis vele malen mooier. We volgden vervolgens de route die Zijne Majesteit de Koning en de Zijnen op Prinsjesdag afleggen naar de Ridderzaal. Bij de Lange Vijverberg aan de Hofvijver zagen we aan de overkant het Torentje van de Minis-‐ ter-‐president. Ruoe was op dat mo-‐ ment in New York om de Algemene Vergadering van de Verenigde Na)es toe te spreken, hij had kennelijk niet op onze komst gerekend!
vaak gebruikt als plaats voor poli)eke protestdemonstra)es en manifesta-‐ )es. (Bron: Wikipedia). Na het nu~gen van een kopje koffie liepen we naar het winkelcentrum, op zoek naar een leuke eetgelegenheid. Dat viel niet mee, waarop we beslo-‐ ten om maar weer naar de Ooievaer te gaan. Dat was een goede keus, want we hebben genoten van een heerlijk dagmenu. Rond kwart voor 8 gingen we rich)ng Centraal Sta)on, in de wetenschap dat 8 uren lang niet voldoende zijn om de vele beziens-‐ waardigheden die Den Haag te bieden heed, te zien. Even na achten zaten we in de intercity naar Leeuwarden, moe maar voldaan. Tegen elf uur 's avonds waren we weer thuis in de Hollanderwijk, vast besloten om bin-‐ nen niet al te lange )jd weer een dag-‐ je naar Den Haag te gaan.
Tot slot van onze wandeling – het was inmiddels half 5 – liepen we naar het Plein, met in het midden het stand-‐ beeld van Willem van Oranje. Op en langs het Plein was het gezellig druk. We vonden een leuk plekje op één van de sfeervolle terrassen. Het Plein is een vierhoekig plein in het centrum van Den Haag, dat in 1632 werd aangelegd en moest lijken op het Place Royale in Parijs. Vanwege de nabijheid van het Binnenhof en de daar gelegen vergaderplaatsen van regering en parlement wordt het Plein
-‐ Roel Swart
23
Tijd voor een voorjaarsschoonmaak voor uw computer! Wordt uw computer ook trager in de loop der tijd, maakt wat meer lawaai, loopt weleens vast, of wilt u bovenstaande problemen graag een stap voor zijn? Eens per jaar opschonen van de computer draagt bij aan het probleemloos functioneren, voorkomt dat kleine problemen grote problemen gaan worden en maakt uw computer vaak sneller. De voorjaarsschoonmaak omvat de volgende activiteiten: Verwijderen van ongewenste programma’s
Uitgebreide scan op virussen
Opruimen van het register
installeren van updates
Controle van de belangrijkste onderdelen
Fysieke schoonmaak van de computer
Deze complete voorjaarsschoonmaak voeren wij uit voor slechts ¤49,95! In de Hollanderwijk wordt uw computer bovendien GRATIS losgekoppeld en afgehaald. Na de voorjaarsschoonmaak wordt de computer weer bij u gebracht en aangesloten op bijvoorbeeld uw printer, scanner en internetverbinding Neem voor een afspraak snel contact met ons op via 0566 - 65 1204, of mail naar
[email protected]
Kijk voor al uw computerapparatuur op:
WWW.WEBISHICT.NL
Tom Sandijck vertelt op de zeer geslaagde vogelexcursie met fluistersloepen op de Pot-‐ marge, georganiseerd door de Vogelwerkgroep Hollanderwijk, op vrijdag 6 juni 2014. juni 2014 24
39
VIER BUURTGENOTEN OVER HET WK VOETBAL 2014 Koos schrijver dezes 4 jaar geleden voor een gedicht om het WK-‐voetbal in Zuid-‐Afrika in de Hollanderwijk-‐ krant te gedenken, deze keer inter-‐ viewde ik twee stellen uit de Starter-‐ straat over de verrichQngen van ’s werelds beste voetballers en dan met name die van onze jongens.
ronde heen zou komen. Immers, )j-‐ dens de lo)ng al werd de poule -‐ in-‐ deling met Spanje, Chili, Australië en Nederland als de groep des doods be)teld. Spanje was de huidige we-‐ reldkampioen, Nederland was de nummer twee van het vorige toer-‐ nooi, Chili was een sterke runner-‐up en de onverzeoelijke Aussies vorm-‐ den een geduchte tegenstander. Daarnaast was het vorige toernooi, het Europees Kampioenschap in Polen en de Oekraïne een regelrechte af-‐ gang geworden met drie kansloze ne-‐ derlagen in de groepsronde. Maar ook leefde het idee dat de selec)e van bondscoach Louis van Gaal niet erg sterk was. Hij had een nieuwe, jonge ploeg geformeerd, die weliswaar makkelijk kampioen werd in de voor-‐ ronde, maar verdedigend en op het middenveld kwam het allemaal niet overtuigend over. Alleen over onze voorhoede met de sterren van Persie en Robben van respec)evelijk de top-‐ clubs Manchester United uit het Ver-‐ enigd Koninkrijk en het Duitse Bayern München was weinig scepsis. Het eerste stel dat ondervraagd werd door ondergetekende was het echt-‐ paar Jemke en Lies Postma. Hun hele huis was rondom versierd met vlagge-‐ tjes en aan de deur van hun onder-‐
Plaats van handeling: Brazilië, ’s we-‐ relds sterkste voetballand, zo blijkt uit de sta)s)eken, want het land won al 4 keer dit hoog aangeschreven toer-‐ nooi. Het toernooi was al op voor-‐ hand omstreden. Het was te duur, wat ten koste ging van de armsten uit dit grote land. Die hebben behoede aan scholing, goede gezondheidszorg en banen. Maar uiteindelijk sloten zich de rijen in dat knotsgekke voet-‐ balland, want de seleção moest en zou voor de vijfde keer wereldkampi-‐ oen worden. Maar er waren bekende kapers op de kust. Tijdens de periode waarin het vorige WK georganiseerd werd, waren er meer vlaggetjes te zien in onze buurt. Zou dit WK minder geleefd hebben, zou je je kunnen afvragen? Gelet op de verwach)ngen vooraf van de geïn-‐ terviewden klopt dit, want alle 4 wa-‐ ren ze er op voorhand van overtuigd dat onze ploeg niet door de groeps-‐
25
komen troffen hing zelfs door een een mooie ander doek in de doelpunt. na)onale Beiden driekleur. hadden Tijdens het ook waar-‐ gesprek dering bleek dui-‐ voor de delijk dat vondst van de echte-‐ van Gaal lieden niet Links: Astrid Dorst en Peter Slof om met 5 overal het-‐ Rechts: Lies en Jemke Postma verdedi-‐ zelfde over gers te spe-‐ dachten, len. On-‐ maar over sommige zaken waren hun Nederlands maar volgens de coach gedachten eensluidend. Beide waren nodig om met déze selec)e resultaten verontwaardigd over de kwes)e van te boeken tegen de 3 poule-‐tegen-‐ de enorme investeringen die nodig standers. Lies vond het wel apart van waren geweest om de infrastructuur van Gaal. Een goede trainer conclude-‐ voor het toernooi klaar te krijgen. Hun ren beide. Lies vond het dik in orde conclusie was dan ook, dat het al)jd dat de coach vrouwen en kinderen ten koste gaat van de arme man en over liet komen en )jd liet doorbren-‐ vrouw. Ook over de hoge salarissen gen met de spelers. Man en vrouw van de voetballers waren ze resoluut. zijn er van overtuigd dat van Gaal het Room die salarissen af en gebruik de redt in Engeland bij Manchester Uni-‐ opbrengsten daarvan om in het voet-‐ ted. Die keeperswissel vonden ze ook bal zelf te investeren. zo’n goede zet. Alhoewel Lies het wel jammer vond voor Cillissen. Maar die Maar goed, hoe dachten ze nu over was maar liefst 10 cm minder lang het Nederlands eldal? De wedstrijd dan Tim Krul, die er 2 strafschoppen tegen Spanje, de historische overwin-‐ uithield trouwens. Dat Messi werd ning met 5-‐1 tegen de meervoudig gekozen tot beste speler van het Europees en eenmalig wereldkampi-‐ toernooi, kon beiden niet bekoren. oen bracht de stemming er goed in. Jemke vond dat Robben de prijs meer En dat doelpunt van van Persie was verdiende. Lies merkte nog slim op wonderschoon en werd wat hen be-‐ dat Nederland eigenlijk per wedstrijd tred niet meer geëvenaard of over-‐ drie helden nodig had. In de eerste
26
held gebeurde er volgens haar niets, in de 2e held begon het er wat op te lijken en pas in de 3e held werd er doorgedrukt. Dan de meningen van Astrid en Peter: Peter Slof en Astrid Dorst hebben 8 jaar een rela)e nu en wonen sinds een jaar in de Starterstraat, waar ze overburen zijn van Jemke en Lies. Pe-‐ ter werkte vroeger in de bouw, maar tegenwoordig in een kaasfabriek. Maar hij wil toch liever weer in de bouw werken. Daar zie je al werkend een product ontstaan en dat bevalt hem beter. Vriendin Astrid Dorst heed de HBO-‐vrije)jdsmanagement ge-‐ daan, maar met het diploma op zak bleek er weinig werk op dit terrein in het Noorden te zijn. Daarom werkt ze nu bij de ING-‐bank als sorteerder van de post. Het valt haar niet tegen en ze heed in ieder geval werk. De 32 –jari-‐ ge Peter is in Huizum opgegroeid, kent deze buurt dan ook, maar heed nog geen )jd gehad om eens naar het buurthuis af te zakken. Beide hebben het hier prima naar hun zin, zowel qua huisves)ng als wat betred de leefom-‐ geving. Met af en toe de moeder van Peter of een vriend erbij , keek het stel naar de wedstrijden. Chips, bier en bioerbal-‐ len bij de hand en kijken maar. Ze hadden geen hoge verwach)ngen vooraf. Het lag bij hen eigenlijk net zo als bij de Postma’s, de eerste ronde doorkomen zou al een hele presta)e zijn. De jonglieden zijn geen grote
voetbalkijkers, maar een WK is toch wel wat anders. Ook Astrid en Peter zagen Robben als de grote uitblinker bij Nederland. Tegen Costa Rica wan-‐ kelde de Nederlandse forma)e echt voor het eerst. Mooi dat we de penal-‐ ty's nu eens wel wonnen. Peter durf-‐ de )jdens deze loterij niet te kijken. Een opvallend element in het nog maar schaars ingerichte huis van het tweetal is het aquarium. Dat heed Peter al vrij lang. Vissen is ook iets wat hij erg leuk vindt. Samen met zijn broer erop uit. Karpers. Het stukje over de snoekbaars in de vorige wijk-‐ krant had hij niet gelezen. Zijn vrien-‐ din wel, die over de wijkkrant op-‐ merkt dat het een scha~g krantje is. Met de derde plaats konden beiden leven. Peter had het team Nederland-‐ se jongens liever in de finale gehad, want je weet maar nooit hoe het dan loopt. Maar hij gaf wel toe dat de Duitsers maar moeilijk te verslaan leken. Maar net als Jemke en Lies hadden Astrid en Peter genoten van het toernooi in dat mooie, maar arme land. -‐ Frank Roffel Foto volgende pagina: De wonder-‐ schone snoekduik, waarmee Robin van Persie het eerste doelpunt maakte in de spectaculaire wedstrijd tegen wereldkampioen Spanje, waarvan maar met liefst 5-‐1 werd gewonnen.
27
28
29
GEZIEN BIJ: ELS DOEKES Een harmonium of traporgel Ondergetekende heeN al eerder vermeld dat Els Doekes een mulQ-‐in-‐ strumentaliste is, en naast haar voornaamste beroep-‐lesgeven (in-‐ middels is ze gepensioneerd), ook nog volksmuzikante is in verschillen-‐ de bands, volksdansles geeN en ver-‐ der een deskundige is op het gebied van Zweedse volksmuziek.
ingedrukt wordt, gaat er lucht door een tongetje heen, dat klankkleur krijgt door een uitgetrokken register-‐ knop (dit instrument heed er 14 en dat zijn verschillende “sounds”, die ook in combina)e door de bespeler gebruikt kunnen worden). Ook het volume wordt bepaald door register-‐ knoppen te ac)veren. Vermeldens-‐
Maar in dit bestek gaat het om haar harmonium of zoals we het meestal noemen, traporgel. Het op de foto hiernaast getoonde apparaat is ongeveer 15 jaar in haar bezit en komt van een res-‐ taurateur die met zijn werk stopte. Zij kon het toen voor 100 gulden kopen . Met smaak vertelt ze me dat het vervoer niet per auto kon en toen per palletje met een karretje er onder door Els en haar zoon van Aldlân naar de Nieuwe Hollanderdijk is ver-‐ voerd. Hoe maakt dit vroeger populaire in-‐ strument-‐vooral in kerkelijke kringen-‐ nu geluid? De bespeler (m/v) trapt op de pedalen, waardoor een balg geac-‐ )veerd wordt. Die blaast lucht naar zogeheten kamers waarmee de toet-‐ sen in verbinding staan. Als een toets
Het Mannborg-‐harmonium van Els waard is verder dat er 2 soorten trap-‐ orgels zijn, nl. die met zuigwind (=on-‐ derdruk) werken en die met drukwind werken. De Amerikanen maakten rond 1840 de eerste zuigwind harmo-‐ niums, terwijl in die zelfde periode het de Fransman Alexandre Debain was die het patent op het druk-‐ windorgel op zijn naam mocht laten 30
zeoen. Zijn orgel was meer geschikt voor concertzalen, salons en kerken, terwijl het goedkopere zuigwindmo-‐ del door zijn zachtere klank meer ge-‐ schikt was voor huiskamergebruik. Dit model , dat o.a. voor huiselijke gods-‐ dienstoefeningen werd gebruikt werd de populairste op de markt, maar werd later weer verdrongen door het electronisch orgel en andere instru-‐ menten. Officieel is een traporgel een rietorgel, direct verwant aan het mondorgel (waarin koperen tongetjes de toon vormen). De accordeon en de mond-‐ harmonica of mondorgel zijn twee populaire uitvindingen van Friedrich Busschmann uit Berlijn uit het begin van de negen)ende eeuw. Bij de mondharmonica blazen de lippen lucht langs de rieten, bij de trekhar-‐ monica duwen de armen de balg, terwijl de handen het toetsenbord bespelen. Deze apparaten waren vooral populair bij het volk, terwijl de bourgeoisie meer lol beleefde aan pseudo-‐orgels als het harmonium. Dan zijn er natuurlijk ook nog de pijp-‐ orgels. Een harmonium wordt gere-‐ kend met de accordeon en mondhar-‐ monica tot de aerofonen en lamello-‐ fonen. De klank ontstaat door de re-‐ sonan)e van de tongetjes en door de bewegende tongetjes veroorzaakte luchorillingen. Een pijporgel is een aerofoon waarbij de klank alleen ont-‐ staat door de resonan)e van de lucht in de pijpen. Maar voor een pijporgel heb je meer ruimte nodig.
Een meer opgetuigd harmonium. Te zien in het Bare Colony Cultural Centre Verschillende bekende componisten hebben voor het harmonium of tra-‐ porgel geschreven: Georges Bizet, Arnold Schönberg, Gustav Mahler en Jean Sibelius. Gioacchino Rossini ont-‐ wikkelde een zeer interessant en in-‐ drukwekkend geluid door in zijn Pe)te Messe Solemnelle (1863) de solisten en het koor te laten begeleiden door een harmonium en een piano. -‐ Frank Roffel N.B.: voor dit stuk heb ik verschillende bronnen intensief gebruikt en ben ik Els Doekes dank verschuldigd voor haar mondelinge toelich)ng.
31
KURIOSKERK we een prach)g verhaal uit de Bijbel, is er iets lek-‐ kers, knut-‐ selen we of doen we spelletjes. Elke keer wat anders. Kom gewoon eens kijken en neem je vriendje of vriendinnetje mee!
Koffiedrinken Met ingang van het nieuwe seizoen is er om de twee weken koffiedrinken in de Kurioskerk. Hier de data: woensdagochtenden 10 en 24 september, 8 en 22 oktober, 5 en 19 november, 3 en 17 december. Om 10.00 uur staat de koffie klaar. Leuke ‘bijkoms)gheid’ is dat er dan ook kleine repara)es kunnen worden uitgevoerd. Zo is iemand met een naaimachine aanwezig. Ook goed om te weten is dat we bezig zijn met het opzeoen van een kleine bibliotheek. Verder kunnen spelletjes worden ge-‐ daan en kan er gewoon gezellig wor-‐ den gepraat. Van harte welkom!
Andere activiteiten Sfeervolle kerstmarkt: vrijdag 12 december/15.00–20.00 uur Kerstnachtdienst: woensdag 24 december/22.00 uur Kerstdienst: donderdag 25 december/9.30 uur Van harte welkom!
Kindermiddag Ook op donderdag-‐ middag 16 oktober (van 14.30 – 16.30 uur) zijn alle kinde-‐ ren van 4 t/m 12 jaar weer van harte welkom in de Kurioskerk (Julia-‐ nalaan 38). Het is al)jd een vrolijke boel )jdens deze kindermiddagen. Natuurlijk vertellen
Kurioskerk 50 jaar!
Feestelijke jubileumdienst op 26 oktober om 9.30 uur met ds. H.M. Jansen en Pniëls Kerkkoor Concert met Chr. Brassband Ho-‐ sannah 20.00 uur op 25 oktober om 20.00 uur (toegang gra)s) Van harte welkom! 32
NATUUR IN DE WIJK In deze “revue-‐der-‐natuur” richt ik me op een bepaalde diersoort: de Zwarte wegmier. Maar vanzelfspre-‐ kend komen ook nog wat andere bio-‐ logische onderwerpen aan bod, zoals vogels die gezien werden, zwaluwen weer weg en een viooltje.
in de Wijnhornsterstraat een paartje Vlaamse gaaien dridig bezig een nest in één van de bomen in de groen-‐ strook te maken! De volgende dag bleven ze weg. De 30e mei kwamen ze nog even terug, maar daar bleef het helaas bij.
Ik denk dat ik het iedere zomer weer oprakel: Een heleboel wijkbewoners de hort op, overal veel minder druk èn bijna alle vogels zwijgzaam! Gezien mijn handicap moet ik het waarne-‐ men van vogels hoofdzakelijk van hun geluiden hebben, maar als ze hun snavels houden dan….Binnen zo’n 5 meter lukt het nog wel en het vliegen is soms ook een kenmerk.
Wijkvogels, die wel met succes ge-‐ broed hebben, waren de Merels, de Huismussen en gelukkig ook de Huis-‐ zwaluwen. Zeker 6 paartjes maakten gebruik van een zelfgebouwd nest, of van een kunstnest. Omstreeks eind augustus – begin sep-‐ tember lijkt het net, of hebben de laatstgenoemde oudere vogels met hun vlieg-‐vlugge jongen een “lucht-‐ feest”. Ze laten zich in ieder geval duidelijk horen. Het zijn de jongen van het eer-‐ ste broed. De realiteit is echter, dat de Huiszwa-‐ luwen die klaar zijn om naar Afrika te trekken, zich groeperen en vooraf wellicht een paar weken “trainen”, waarna de jongen alvast naar het Zui-‐ den gaan. Gelukkig dat deze vogels )jdens de trek minder risico lopen om bejaagd te worden, zodat we onge-‐ veer in mei 2015 onze zwaluwen te-‐ rug kunnen zien (grotere vogels wor-‐ den erg vaak gedood).
Andere wijkgenoten zagen enkele vo-‐ gels wel duidelijk! Onder meer op 28 mei j.l. zagen A~e Efdé en Arie Spek
Een Vlaamse Gaai 33
Op 16 september waren de oude zwa-‐ luwen met de jeugd van het 2e broed ook vertrokken. Overwinterende dieren in onze wijk zijn onder meer de Egels. Deze zomer werden er toch weer een paar in de schemering gezien. Ze gaven de in-‐ druk dat ze vrij traag zijn, maar ze kunnen ook snel uit de voeten ko-‐ men. Ik hoop, dat ze geschikte plaatsen kunnen vinden, b.v. onder tuinafval etc. Het was overdag, 3 september, dat weer een Grote bonte specht zich in onze wijk liet zien. De melding kwam van Gosse van Houten.
Wegmier bezig nectar te verzamelen Spechten eten graag insecten en lar-‐ ven van insecten, die ze van boom-‐ schorsen of op de bosgrond zoeken. Ook eten ze wel mieren, maar die staan niet hoog “genoteerd”.
34
Wèl een heel interessante diersoort: de mier. Ik weet nog, dat het verve-‐ lend was steeds maar weer deze klei-‐ ne beestjes op de vensterbank of zelfs in de keuken aan te treffen. En als dan één van mijn broers wat suiker voor hun strooide, bleef het niet bij een paar mieren!
en zoekt een bestaand nest op en graad alleen voor zichzelf een kuiltje in de ruimte onder b.v. de straatste-‐ nen. Ze sluit haar holte af en gaat aardig wat eitjes leggen. Dit wordt dan straks de nieuwe staat. Om het vervolg ook nog te beschrij-‐ ven zal deze aflevering veel te lang worden! Daarom de volgende keer verder over de voortplan)ng, het eten en het melken van bladluizen.
Het gaat hier om één van de 50 soor-‐ ten uit België en Nederland. Wereld-‐ wijd zijn er wel 8000 soorten. De La-‐ sius niger, de Zwarte wegmier is net als de Honingbij een insect met een heel bijzondere leefwijze! Bovendien een diersoort, die wij ook in onze wijk tegenkomen. Meestal met nesten onder tegels of in de grond onder heggen. Een keer per jaar, zo omstreeks begin augustus (met mooi weer!) is het op-‐ vallend dat vrij hoog in de lucht een hele vlucht Kokmeeuwen almaar rondcirkelen en happende bewegin-‐ gen maken. Dat betekent, dat de bruidsvluchten van de Lasius niger bezig zijn!
Op de dag, dat ik deze teksten aan het papier toevertrouw, 18 septem-‐ ber 2014, zijn de twee grote kastan-‐ jebomen in het “hart” van onze buurt al bezig over te gaan in herfstkleuren: een bonte realiteit. Soms verbazen we ons over hoe de natuur zich op de meest vreemde plekken laat zien. Tussen de bakste-‐ nen achter ons huis stond begin sep-‐ tember ineens een bloeiend viool-‐ plantje! Daar hebben wij echt geen medewerking aan verleend. Het najaar leent zich bijzonder om eens de tuin “aan te pakken” en zo mogelijk vogelvriendelijker te maken. Meer struiken en kleine boomsoor-‐ ten. Kortom, dergelijke veranderingen zullen kunnen bijdragen aan een boeiender “Natuur in de wijk”.
Een paar koninginnen van een aantal volken of staten zijn hun nest uitge-‐ vlogen begeleid door “wolken” man-‐ lijke mieren. Voor zover zij de kans krijgen mogen zij de koninginnen be-‐ vruchten. Jammer is wel, dat ze na de bruidsvlucht doodgaan. Een bevruchte koningin met een rui-‐ me voorraad sperma in haar lichaam opgeslagen, gaat naar de aarde terug
-‐ Antoon Groenewoud
35
RIJWIELSTALLING FIETSPOINT Al jaren ben ik be-‐ kend met dit fiets-‐ bedrijf. Een vriend van mij werkte in het kleine team dat er de zaak runt en ik zocht hem wel eens op als hij de late avonddienst had. Zo leerde ik Jan de Vries kennen, baas van de stalling, voordat broer Gerard enkele jaren geleden met een collega het werk van Jan overnam. Die werd namelijk ernsQg ziek en moest er uit. Gerard werkt al 26 jaar voor de rijwielstal-‐ ling en heeN eerst op de vesQgingen van dit NS-‐bedrijf in Heerenveen en Steenwijk gewerkt. Daarna pachoe broer Jan ook de rijwielstalling van staQon Leeuwarden en daar ging Ge-‐ rard mee naar toe. Als ik Gerard inter-‐ view, is het avond. Tijdens het inter-‐ view komen af en toe klanten met een fiets om te stallen of juist andersom: ze komen hun fiets halen. Gerard gaat er dan even naar toe om een bonne-‐ tje af te geven als bewijs van het stal-‐ len van de fiets of
om geld te ontvangen voor het ge-‐ stald bewaken van de fiets. Hij en zijn medewerkers verdienen met hun werk een goede boterham. Er is spra-‐ ke van een goed lopende markt als het gaat om aan-‐en verkoop van fiet-‐ sen, zowel nieuwe als tweedehandse. De laatste 10 jaren heed Nederland kennisgemaakt met de elektrische fiets, maar ook andere types fietsen zijn sterk verbeterd. Een gemiddelde fiets kost bij Gerards nering rond de 750 euro. Als ik u vertel dat de duur-‐ ste fiets een elektrische fiets is van rond de 2500 euro en de goedkoopste een tweedehandsje van 50 euro, rea-‐ liseert u zich de grote prijsverschillen. Meestal worden die laatste door stu-‐ denten gekocht. De tweedehands markt is zo interessant voor de stal-‐
Gerard de Vries maakt een meisje blij met een nieuwe fiets. 36
ling, dat het bedrijf bij sommige ande-‐ re fietsenzaken grote par)jen op-‐ koopt. Toch is de corebusiness de werk-‐ plaats. Een bandje laten plakken kost rond de 9 euro en duurt 10 à 15 minu-‐ ten. Gerard vertelt dat de kunde om zelf een fiets te repareren sterk is af-‐ genomen. Zo’n 75 jaar geleden was het voor een man in de huishouding heel gewoon om zelf zijn fiets te repa-‐ reren en werd dat onderhoudswerk doorgegeven aan de zonen in het ge-‐ zin. Tegenwoordig besteedt de klant het liever uit aan een specialist. Om up to date te blijven gaan 2 werkne-‐ mers van Gerard regelma)g op cursus in Apeldoorn of bij fietsenleverancier Batavus uit Heerenveen. Vooral het op de markt komen van de elektrische fiets maakte aanpassingen nodig in de organisa)estructuur van de rijwiel-‐ stalling. Bij repara)e worden dergelij-‐ ke fietsen nl. aangesloten op een computer om daarmee tests te doen. Op het scherm is dan makkelijk te le-‐ zen wat de resultaten zijn. Een mooie werkmethode, maar wel duur. Daar-‐ voor moest dus geïnvesteerd worden. De werknemers die op cursus gaan worden wel geacht hun kennis over te dragen aan de andere collega’s, an-‐ ders wordt het te duur. De rijwielstalling heed ook een win-‐ kel, die gehuurd wordt van de NS. De omzet van de winkel is enorm toege-‐ nomen. De verhouding met het moe-‐ derbedrijf is al een )jdje slecht. Deze 37
62 stallingen omvaoende bedrijfstak van onze spoorwegmaatschappij is verliesgevend, waarbij moet worden aangetekend dat alleen Leeuwarden dat níet is, en er zijn berichten ver-‐ nomen dat de NS er op aanstuurt om dit grote bedrijf te verkopen aan een buitenlandse kandidaat-‐koper. Een nega)ef renderende bedrijfstak komt dan niet goed uit. Gerard en zijn col-‐ lega-‐leidinggevende zijn er maar druk mee. Zij houden zich vast aan het feit dat hun stalling een huurcontract heed met de NS, wat dus ook huurbe-‐ scherming betekent. Een betrokkene in een huurovereenkomst kan maar niet zo eenzijdig een huurcontract opzeggen. De eerste gesprekken zul-‐ len eind september hierover worden gevoerd. Een andere zaak die speelt is dat het gemeentebestuur van Leeuwarden plannen heeN om nog voor de aan-‐ vang van de fesQviteiten van Leeu-‐ warden Culturele Hoofdstad van Eu-‐ ropa 2018, een nieuwe ondergrondse rijwielstalling onder het grasveld voor het staQon te realiseren. Gerard verwacht dat zijn bedrijf hierbij wel ingeschakeld zal gaan worden en ziet dat als een mooie opportunity, mocht het met de NS fout aflopen. Maar zover is het nog lang niet, maar het maakt het allemaal wel span-‐ nend voor Gerard c.s. -‐ Frank Roffel
AMBASSADEUR VAN LEEUWARDEN November 2013 nam ik, samen met meer dan 50 andere kandidaten, deel aan een door de VVV Leeuwarden georganiseerde speeddate. Doel was het team van de VVV te versterken met een groep vrijwilligers in de funcQe van ambassadeur voor Leeu-‐ warden. We mochten ons, aan de hand van een vooraf ingevulde vra-‐ genlijst, in 10 minuten presenteren om te vertellen waarom ieder van ons “ambassadeur van Leeuwarden” wilde worden.
hun kennis van Leeuwarden willen gebruiken om de stad te promoten. Inmiddels vervullen zij verschillende func)es bij VVV Leeuwarden, zoals die van informatrice, stadsgids en klus-‐ jesman. Sinds november 2013 ben ik onder meer gastheer bij beurzen en fes)vals. Samen met een collega heb ik dit voorjaar bewegwijzeringsborden schoon gemaakt: Na een inwerkperiode was ik vol-‐ doende geïnformeerd om toeristen en andere belangstellenden betrouwbare informa)e te verschaffen over Leeu-‐ warden. Sinds de zomer van 2014 ben ik dan ook stadsgids. Tot nu toe heb ik in meer dan 10 wandelingen toeristen uit diverse delen van Nederland en België kennis laten maken met onze mooie stad. Iedere wan-‐ deling levert mijn collega's en mij nieu-‐ we wetens-‐ waardighe-‐ den op die wij met el-‐ kaar delen. Daarnaast
Uiteindelijk is er een enthousiaste groep vrijwilligers samengesteld, be-‐ staande uit mensen die stuk voor stuk
Roel Swart in ac[e bij een rondleiding in Leeuwarden 38
ele st, en een en et en
breiden wij onze kennis uit door bronnen te raadplegen bij onder an-‐ dere het Historisch Centrum Leeu-‐ warden (HCL), op internet en bij de Bibliotheek Leeuwarden.
Hieronder vindt u één van mijn stan-‐ daardwandelingen: “Tijdens een stadswandeling van ruim een uur door het historische centrum vertel ik de deelnemers over heden en verleden van Leeuwarden, en leid ik ze langs oude stadsgrachten, historische straten en monumentale gebouwen zoals de Oldehove uit 1529, het Prin-‐ cessehof ( in de 18e eeuw het paleis van prinses Maria van Hessen-‐Kassel, bijgenaamd “Marijke Meu”), de Mid-‐ deleeuwse Grote of Jacobijnerkerk, het Stadhouderlijk Hof uit 1564, het Stadhuis uit 1715 en de Waag uit 1595.
Kerst weer.
et ek ei-
Leeuwarden, hoofdstad van Friesland, tweede stad van het Noorden, bekend van de Elfstedentocht, in de 16e, 17e en 18e eeuw residen[e van de Friese Nassaus, en in 2018 Culturele Hoofd-‐ stad van Europa. De wandeling wordt iedere maandag-‐ en zaterdagmiddag georganiseerd en start om 14.00 uur bij de VVV Leeuwarden onderin de Achmeatoren aan de Sophialaan en eindigt op de Lange Pijp nabij de Waag. Kosten 2,50 euro per persoon”. Belangstellenden kunnen zich )jdens kantooruren aanmelden bij de VVV Leeuwarden, Sophialaan 4, 8911 AE Leeuwarden Telefoon: 058-‐2347550. -‐ Roel Swart
juni 2014
11 39
40
NIEUWS VOGELWERKGROEP Het ligt in de bedoeling een huis-‐ zwaluwenQl te plaatsen op het ter-‐ rein bij het Hollanderhuuske. We ho-‐ pen in het najaar van 2014 de )l met acht kunstnesten voor huiszwaluwen op zijn plaats te hebben.
Het broedseizoen van de wijkvogels is weer voorbij. Het aantal huismussen was geweldig als dat wordt vergele-‐ ken met andere steden in Nederland. In de nestkastjes waren zeker 6 paar-‐ tjes ac)ef. Dit waren alleen koolme-‐ zen. Zowel de kunstnesten als de ei-‐ gen klei-‐nesten van de huiszwaluwen waren redelijk bezet deze lente en zomer. Nou ja, de merels deden ook weer hun best om, ondanks dat er toch jongen in de klauwen van de (te) vele huiskaoen vielen, toch jongen groot te brengen. Soms werd het drie keer opnieuw broeden. Het leek er even op dat een paartje Vlaamse gaaien een nest gingen maken in het groen van de Wijnhorn-‐ sterstraat, maar het was misschien toch te on-‐ rus)g.
Wat de kinderen betred: op 25 okto-‐ ber a.s. zullen we met hen de nest-‐ kastjes schoonmaken en na gedane arbeid naar het Natuurmuseum Fryslân gaan. Als laatste evenement van dit jaar zal er opnieuw een Vogelavond voor buurtbewoners georganiseerd wor-‐ den (zie ook hiernaast). Deze keer komt een natuurfotograaf uit Fries-‐ land: Ian Borwell vertoont op woens-‐ dag 19 november in het Hollander-‐ huuske zijn vogelopnamen, land-‐ schappen én vertelt zijn verhalen hierbij. We hebben voorgaande keren ervaren dat de zaal heel goed bezet was. Dus vol = vol. De werkgroep heeN nog ruime moge-‐ lijkheid voor kinderen van 5 – 12 jaar uit de Hollanderwijk om zich aan te melden voor deelname aan de acQvi-‐ teiten van de Vogelwerkgroep. Namens de Vogelwerkgroep, -‐ Antoon Groenewoud
41
SPECTRUM In deze nieuwe bijdrage van Aad van der Windt, fysi-‐ otherapeut van Spectrum Leeuwar-‐ den: inwendige organen en rug-‐ klachten ! Medische oorzaken ! van rugklachten zijn heel vaak niet te vinden. Slechts bij 5 tot 10% van de mensen met lage rugklachten kan een oorzaak worden gevonden. Er is bij-‐ voorbeeld sprake van een hernia, vernauwing van het wervelkanaal, infec)e, breuk t.g.v. een val of onge-‐ luk, ontstekingsproces, te grote ver-‐ kromming van de wervelkolom, afglij-‐ den van een wervel. Dat betekent dat bij 90 tot 95% van de mensen geen specifieke medische oorzaak gevon-‐ den wordt zodat we hier spreken over aspecifieke lage rugklachten. Oorza-‐ ken die vaak genoemd worden zijn verkeerde of slechte houding, overbe-‐ las)ng, slechte rompspieren, slechte of verminderde coördina)e van de rompspieren, beperkte basiscondi)e, stress. Een interessante oorzaak die vaak onderbelicht wordt is de rela)e tus-‐ sen de inwendige organen en de rug (niet alleen de lage rug, ook de borstwervelkolom). Rugklachten kun-‐ nen veroorzaakt worden en/of in stand gehouden worden door irrita-‐
)es vanuit de in-‐ wendige organen. Dit is in de prak)jk ! ook wel bekend. Bijvoorbeeld: Ø Hartklachten geven dikwijls pij-‐ nen in (meestal) de linker arm; Ø Buikklachten en menstrua)e-‐ klachten gaan vaak gepaard met rugklachten; Ø Bekend is dat longklachten hun invloed hebben op de borstwer-‐ velkolom; Tijdens de embryonale ontwikkeling in de baarmoeder vindt een ingewik-‐ keld proces plaats waarbij zich zoge-‐ naamde segmenten ontwikkelen die via specifieke zenuwen zowel onder-‐ ling als met het ruggenmerg zijn ver-‐ bonden. Dit betekent dat een stukje spierweefsel verbonden is met bij-‐ voorbeeld een stukje huid, bot, ge-‐ wricht, inwendig orgaan, bloedvat. Al deze weefsels beїnvloeden elkaar via reflexen. Deze verbanden blijven het gehele leven bestaan. Veranderingen in het ene weefsel zullen via deze re-‐ flexen veranderingen veroorzaken in de andere weefsels. Kennis van deze interac)e kan een bijdrage leveren aan diagnos)ek en behandeling van rugklachten. Hoe vindt het plaats? Bij een prikke-‐ ling of stoornis van een inwendig or-‐ gaan ontstaat een diffuse pijn rond het orgaan. Deze pijn wordt naar de hersenen vervoerd. In de hersenen 42
!
zal de pijn geprojecteerd worden naar het bijbehorende stukje huid wat bij hetzelfde segment hoort. De herse-‐ nen “ vergissen” zich en men voelt pijn in het stukje huid (zogenaamde referred pain). Vervolgens worden de spieren van het segment geac)veerd en er ontstaat een hogere spierspan-‐ ning wat kan leiden tot verzuring en weer tot (meer) pijn. De hogere spier-‐ spanning kan een onderzoeker vast-‐ stellen. Behalve verhoging van de spierspanning, kunnen ook andere reac)es ontstaan in hetzelfde seg-‐ ment. Zoals verhoging van de zweet-‐ reac)e, veranderingen van de span-‐ ning van bepaalde gebieden van het bindweefsel (specifiek die van de rug) en veranderingen in doorbloeding. Het moet duidelijk zijn dat er een enorm complexe rela)e bestaat tus-‐ sen de verschillende onderdelen van een segment. Er is en wordt heel veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van rugklachten.
In de fysiotherapie is al langer bekend dat rugklachten en inwendige orga-‐ nen een rela)e met elkaar moeten hebben. Door middel van specifieke massage technieken (bindweefsel-‐ massage) wordt geprobeerd de rela-‐ )e tussen de verschillende onderde-‐ len van een segment te herstellen. De onderdelen beїnvloeden elkaar im-‐ mers. Een irrita)e van een orgaan zal reflexma)g een verhoging van de spanning van spieren en bindweefsel hebben op specifieke plaatsen van het lichaam. Deze verhoogde span-‐ ning is door een geoefend therapeut te zien en te voelen. Met behulp van specifieke massagetechnieken kan geprobeerd worden het func)oneren van de organen te verbeteren. Heed u vragen over deze techniek? Mail dan naar Aad van der Windt.
[email protected]
43
Tweewekelijks Tweewekelijks opdinsdagochtend dinsdagochtend op Tweewekelijks VanTweewekelijks 10.00 tot11.00 11.00 Van 10.00 tot op dinsdagochtend op dinsdagochtend uurWIJKSPREEKWIJKSPREEKuur Van10.00 10.00 tot11.00 11.00 Van tot UUR POLITIE Voor UUR POLITIE Voor uur WIJKSPREEKuur WIJKSPREEKheelHUIZUM HUIZUM- -WEST WEST heel UURPOLITIE POLITIEVoor Voor UUR heel HUIZUM WEST Namensde de driesamenwerkende samenwerkende heel HUIZUM - WEST Namens drie Buurt Wijk Speeltuinverenigingen Buurt– Wijk-enSpeeltuinverenigingen Buurt Buurt– ––Wijk Wijk-en Namens de driesamenwerkende Huizum -West Westinin ininde Huizum -samenwerkende Namens drie Buurt Wijk Speeltuinverenigingen Buurt– –Wijk Wijk-enSpeeltuinverenigingen WIJKGEBOUW GerardDou Dou Gerard Buurt Buurt– –WIJKGEBOUW Wijk-en Huizum - Westinin GERARD DOUSTRAAT 23 23-A GERARD DOUSTRAAT 23 ininHuizum - West 23-A WIJKGEBOUW Gerard Dou Tel.058 058- -213 213 3136 36 Tel. 31 WIJKGEBOUW Gerard Dou GERARD DOUSTRAAT23 23
[email protected] [email protected] GERARD DOUSTRAAT 23-A-A Tel.058 058- 213 - 21331313636 Tel.
[email protected] [email protected]
Pedicurepraktijk Pedicurepraktijk Pedicurepraktijk Pedicurepraktijk Marian Relleke Marian Relleke Relleke Marian Relleke Marian Voor Vooreen eencomplete completevoetverzorging voetverzorging
Op Opafspraak afspraakook ookbij bijuuthuis. thuis. Vooreen eencomplete completevoetverzorging voetverzorging Voor Ingroeiende nagels, eelt, likdoorns, Ingroeiende nagels, eelt, likdoorns, Opafspraak afspraakook ookbijbijuuthuis. thuis. Op schimmel schimmel(mycose) (mycose)nagels, nagels,
Ingroeiende nagels,eelt, eelt, likdoorns, afsluiting van met voetmassage. Ingroeiende nagels, likdoorns, afsluiting vanbehandeling behandeling met voetmassage. schimmel(mycose) (mycose)nagels, nagels, schimmel Lid Provoet. Lid Provoet. afsluitingvan vanbehandeling behandelingmet met voetmassage. afsluiting voetmassage.
LidProvoet. Provoet. Lid Frans Fransvan vanMierisstraat53 Mierisstraat53 Leeuwarden Leeuwarden Frans van2136338 Mierisstraat53 Tel: (058) Frans van Mierisstraat53 Tel: (058) 2136338 Mob: 06-22121339 Leeuwarden Leeuwarden Mob: 06-22121339 Tel:(058) (058)2136338 2136338 Tel: Mob:06-22121339 06-22121339 Mob:
66
66
Juni Juni2014 2014
Juni2014 2014 Juni 44
NIEUWE BEDRIJFSFORMULE SIN JAH Toen ik eind 2013 met een maat zat te genieten van een royale Indische rijsoafel in het bekende Chinees-‐in-‐ dische restaurant Sin Jah aan de Schrans, kwam ik in contact met ei-‐ genaar Fong Yeh, die samen met zijn vrouw de bedrijfsvoering en verant-‐ woordelijkheid had overgenomen van het bedrijf van zijn ouders. Hij is een aardige jongeman en al gauw rees bij mij het idee om eens een kijkje in de keuken te nemen. Ik kwam er vaak en het eten was er al-‐ )jd vers en knapperig. Fong Yeh stemde in met een interview en in juni zat ik tegenover hem aan de gro-‐ te tafel in de ruimte van het a•aalge-‐ deelte. Het bedrijf had net het groot-‐ ste gedeelte van een grote verbou-‐
wing achter de rug. De ontvangstzaal was geheel veranderd, er was voor gekozen om het fotogenieke beeld van een mooie, oosterse vrouw op de muur aan te brengen (zie pag. 47) en er was sprake van een geheel andere indeling. Geen wonder, want het bedrijfscon-‐ cept was wel 180 graden gedraaid. Leverde het restaurant ten )jde van zijn ouders regime vooral eten uit China en Indonesië, in het nieuwe concept worden de klant 100 tapas-‐ gerechten aangeboden. Voor een vas-‐ te prijs van € 25,95 exclusief drankjes kan een klant tot 25 tapasgerechten bestellen. En het eten komt niet al-‐ leen meer uit Oost en Zuid-‐oost Azië. Nu kan de klant uit het fraaie kleurrij-‐ ke menu kiezen uit Japans, Koreaans,
Eigenaar Fong Yeh 45
4 44
Juni 2014 Juni Juni2014 2014 46
Vietnamees en overig eten. Ze hebben er ook een mooie term voor: Pan Asian Cuisine. Maal)jden uit de oude me-‐ nukaart kunnen nog wel be-‐ steld worden, maar dan al-‐ leen op speciaal verzoek. Als de klant wil gaan eten bestelt hij voor de eerste ronde 4 of 5 tapas-‐gerechten, die soms al heel snel op zijn bord terecht komen. Je bestelt door op een bestellijst aan te strepen wat je wilt eten. Als de eerste ronde afgelopen is, ga je op-‐ nieuw bestellen en ook nu weer zo’n 4 à 5 gerechten. Je bestelt net zo lang als je maag ja zegt tegen nieuwe lekker-‐ nijen, met een maximum dus van 25 gerechten. Het vernieuwde restaurant biedt plaats aan 180 mensen, verdeeld over de ontvangstzaal, waar 80 mensen in kunnen en de zaal speciaal voor grote groepen waar nog eens 100 mensen in kunnen. In de keuken werken full )me 6 koks, die boven de eetzalen wonen. Naast deze 6 koks en het direc)e-‐echtpaar wer-‐ ken er nog 16 part-‐)mers en de oude eigenares. Sin Jah, wat nieuw Azië betekent, werd in 1972 opgericht door de heer Tsjeng. De vader van de huidige eigenaar kocht het in 1982 van deze man. De ouders van Fong Yeh komen uit het communis)sche land uit het verre Oosten, en verhuis-‐
den naar het tulpenland omdat de vader werk kon krijgen bij een Chi-‐ nees restaurant in Ede. Ze hebben hun hele leven lang hard gewerkt voor hun kinderen en zichzelf en het is dan ook geen wonder dat Fong Yeh’s vader zijn oudste zoon advi-‐ seerde om de zaak niet over te ne-‐ men. Hij persoonlijk vond de horeca een werkterrein waarin het maar moeilijk is om een goedbetaalde baan te hebben, gelet op de hoeveelheid werk die je erin moet stoppen. Maar zijn oudste besliste anders. In de Chi-‐ nese cultuur van zijn ouders is het zo 47
46
48 Juni 2014
dat de oudste erfgenaam in een gezin voor de moeder zorgt als de vader overleden is en omdat Fong Yeh’s moeder graag nog een aantal jaren mee wilde werken, koos Fong Yeh er in 2006 voor om samen met zijn moe-‐ der de bedrijfsvoering te doen. Later nam zijn vrouw de posi)e van haar schoonmoeder over. Mevrouw Yeh werkt op haar 66-‐ste overigens nog wel in het bedrijf. De vrouw van Fong Yeh is verant-‐ woordelijk voor de zaal en de gasten, terwijl Fong zich meer met de inkoop bemoeit. De meeste van de grond-‐ stoffen voor het voedsel zijn in Neder-‐ land te krijgen , maar voor een klein deel van zijn waar moet hij in het bui-‐ tenland zijn. Hij vertelde me ook nog
40
Juni 2014 49
dat )jdens de magere jaren die achter ons liggen de a•aal voor de meeste omzet zorgde, maar dat de tegenslag meeviel. In de nieuwe situa)e kan er bij de a•aal ook nog gewoon uit het oude menu besteld worden, maar in het restaurant dien je er speciaal om te vragen. Ik heb er heerlijk gegeten, vond de bediening top en vind dit concept, hoewel aan de dure kant als je niet zo’n grote eetlust hebt, een aanwinst voor het culinaire leven in Leeuwar-‐ den. -‐ Frank Roffel
50
51
CITYROCK Vrijdag was er Cityrock op het Olde-‐ hoofsterkerkhof, dat begon om 4 uur. Rond kwart voor 7 gingen wij erheen. De eerste 2 bands, the Deaf, van Di-‐ rect gitarist Spike, rauwe punk en rock en The Dirty Denims, een Bra-‐ bantse band met een grote voorliefde voor de metalband AC/DC hadden we gemist. Ondertussen was Xandria be-‐ zig, ook die kenden we niet, het was een Duitse gothic band, waarvan de zang en de s)jl doet denken aan Epi-‐ ca. Het was Zangeres Xandria, die heel leuk en vreemd genoeg gewoon Nederlands sprak. Na Xandria werd het podium opgebouwd voor Moon-‐ kings, de nieuwe band van Adje Van-‐ denberg, met wie hij sinds 1989 weer muziek maakte. Ondertussen was Moonkings al bezig, maar die vond ik een beetje tegenvallen. Adje Vanden-‐ berg had van mij mogen blijven schil-‐
deren, de enige nummers die ik mooi vond waren de oude Whitesnake nummers “Burning heart” en “Here I go again”. Ondertussen begon het hard te regenen, gelukkig hadden we de regenpocho's mee en wij waren niet de enigen, overal zag ik die pon-‐ cho's verschijnen. Na een )jdje nam de regen weer wat af en miezerde het alleen nog een beetje. En toen kwam Within Tempta)on, ze begonnen met een nummer van hun nieuwe album Hydra, daar deden ze veel nummers van. En die waren veel harder en rui-‐ ger dan ik van ze gewend was. Ik vind het jammer dat ze steeds meer een metalband beginnen te worden, ze raken hun gothic roots en hun oude fans een beetje kwijt zo, maar goed, dat is hun keuze. Van hun voorgaande album The Unforgiven werden alleen “Faster” en Fire and ice” gespeeld. Xandria
52
Moonkings Maar gelukkig vergaten ze hun oude werk toch niet helemaal, met num-‐ mers als: “Angels”, “Our solemn hour”, “Stand my ground” en “The Cross”. Sharon stond ook even s)l bij de vliegramp met MH17 en de situa-‐ )e in Oekraïne zoals die op dit mo-‐ ment was. Natuurlijk mocht ook “Mo-‐ ther Earth” niet ontbreken en in eer-‐ ste instan)e dachten ze daarmee af te kunnen sluiten, maar we lieten ze natuurlijk niet zomaar gaan, boven-‐
dien was het nog geen )jd. Dus kwa-‐ men ze nog even terug met “What have you done” waarbij Keith Caputo, net als in Groningen, op een achter-‐ grondfilm meeliep en ze sloten defi-‐ ni)ef af met natuurlijk “Ice queen”. En toen was het over en uit, er was nog een aderparty in het Fire café, maar die hielden we voor gezien. -‐ Janny en Mar)n
53
klusjesman
Deadlines en andere data
Deadline Hollanderwijkkrant voor december: 18 november 20 september Oud papier ophalen: Maandag 3 november Maandag 1 december Maandag december Maandag 829 september
54
54 Juni 2014
55 2014 juni
55
56
56 Juni 2014
