Recepten uit Chrudim
Stichting Stedenband Ede-Chrudim
Een selectie van heerlijke recepten uit onze partnerstad
Geniet van de heerlijke Tsjechische keuken!
Eet smakelijk Dobrou chut
In het kader van ‘Ede, Hoofdstad van de Smaak 2014’ is de Stichting Stedenband EdeChrudim gestart met het samenstellen van een kookboekje met recepten uit Chrudim. Het boekje is nog in ontwikkeling en zal de komende maanden worden aangevuld met meer recepten.
Pretzel - preclíky Voor het deeg: 250 gram bloem 1 tl suiker 1 tl gist snufje zout 70 g boter of margarine water 100 gr zout zeezout, maanzaad of komijnzaad bloem
Bereiding: Meng de ingrediënten goed door elkaar en kneed het ongeveer 10 minuten stevig door tot het deeg soepel is. Laat het deeg vervolgens enige tijd rusten. Bestuif het werkblad met bloem en kneed het deeg voor de laatste maal. Verdeel het deeg in 10 gelijke stukken en rol deze uit tot zee en lengte hebben van ongeveer 40 centimeter. Maak van de rol de vorm van een pretzel en druk de uiteinden goed aan. Plaats de pretzels op een bakplaat en bedek het met een theedoek. Laat het deeg ca. 20 minuten rijzen op een warme plaats. Breng water met zout aan de kook en blancheer de pretzels ongeveer 30 seconden. Laat ze uitlekken en leg ze op de met bakpapier bedekte bakplaat. Bestrijk de pretzels met het losgeklopte ei en bestrooi ze daarna met grof zeezout, komijnzaad of maanzaad. Bak de pretzels in ongeveer 30 minuten bij een temperatuur van 230° C tot ze een mooie bruine kleur hebben.
Oukrop - knoflooksoep Breng het water met het komijnzaad aan de kook en voeg de geschilde en in blokjes gesneden aardappels toe. Voeg na enkele minuten ook de theelepel majoraan toe, en wat lavas of een stukje van een bouillonblokje. Laat doorkoken tot de aardappels gaar zijn. Rooster ondertussen het brood en snijd het in stukjes. Pers de knoflook en meng dit met wat zachte boter/reuzel of met olijfolie. Smeer dit naar smaak uit over het soepbord of de soepkom en schenk dan de kokende soep op, waaraan nog wat verse bieslook en stukjes brood wordt toegevoegd.
Ingrediënten: 2 aardappels halve liter water theelepel majoraan een halve theelepel komijn reuzel/boter/ olijfolie en verse knoflook lavas en bieslook naar smaak geroosterd brood
Een eenvoudige soep die goed verwarmt en waarvan de ziektekiemen op de vlucht slaan, zegt men in Chrudim.
Stoofschotel rundvlees, spek en pruimen Ingrediënten 600 gr runderlappen, liefst met een randje vet 200 gr gedroogde pruimen 1 fles pilsener bier (500 ml) 2 eetlepels blokjes mager rookspek 50 gr boter 2 ui 1½ eetlepel bloem 2 theelepels paprikapoeder tijm, laurier peper, (zout) aardappelpuree of knedlicky
(Voor)bereiding Avond van tevoren de pruimen in de week zetten, in water, of liever in koude thee. Neem ze uit het weekvocht en verwijder de pitten. Snijd het vlees in dobbelstenen en snipper de ui. Strooi peper en eventueel zout over het vlees en haal de stukken door de bloem. Smelt de boter en fruit daarin de spekblokjes met de gesnipperde ui en laat het aan alle kanten zachtjes bakken het paprikapoeder. Leg het vlees erbij als de ui mooi goudgeel is en. Voeg een kopje lauw water toe, roer alles even goed om, giet er dan het bier bij, laat dit even goed pruttelen en voeg vervolgens tijm en laurier toe. En neem intussen vast een glaasje zelf gestookte slivovice of je eigen favoriete oude jenevertje! Laat alles in een gesloten pan zachtjes een uur sudderen. Voeg er dan de pruimen bij, en laat alles met elkaar gaar sudderen. De zoete smaak van de pruimen harmonieert heel goed met de kruidige biersmaak. Schep alles in een vuurvaste schotel, strijk er aardappelpuree over uit en laat er in de oven een korstje op komen.
Houskove Knedlick (Voor)bereiding: Bak de broodblokjes met 4 eetlepels boter in een grote koekenpan goudbruin. Haal ze uit de pan en leg ze op een bordje. Voeg de overgebleven eetlepel boter toe in de koekenpan en bak de uitjes licht tot ze beginnen te bruinen. Doe ze in een grote schaal, samen met de bloem, bacon, peterselie. Peper en zout naar smaak toevoegen. Voeg de melk toe en kneed het mengsel tot een zacht deeg. Voeg de gebakken broodblokjes toe en maak 2 “rollen”. Breng water met een beetje zout aan de kook in een pan die groot genoeg is voor de rollen knedlick en met genoeg water, zodat de rollen geheel onder water kunnen liggen. Leg de rollen knedlick voorzichtig in de pan en breng het water opnieuw aan de kook gedurende 25-30 minuten. Zorg dat de knedlick geheel onder water blijft en draai ze enige malen om. Gebruik daarvoor houten lepels of spatels. Haal de rollen knedlick uit het water en leg ze op keukenpapier/theedoek om het overtollige water kwijt te raken. Snijd de nog hete knedlick in dunne plakken/schijven van ca. 1½ cm dik. Serveren met veel jus of saus! Als je na het snijden de schijven in een met boter en knoflook ingewreven pan even bakt heb je in een handomdraai een heerlijke variant.
Houskove knedlick is de traditionele Tsjechische plaatsvervanger van onze aardappel. Ze wordt gemaakt van (geraspte) aardappel of bloem.
Ingrediënten: 10 sneetjes boeren witbrood zonder korst, in blokjes van ca. 1 cm gesneden, 5 eetlepels boter, 4 eetlepels gesnipperde ui, ¾ bloem, 2 plakjes gebakken en verkruimelde bacon, 3 eetlepels fijn gehakte peterselie en ¾ kopje melk.
Gevulde eend uit de oven Ingrediënten: 1 hele (tamme) eend (circa 2 tot 2,4 kilo) 2-3 oudbakken harde bolletjes of stokbrood 2 eieren 100 gr blokjes (magere)rookspek lever uit de eend, aangevuld met 200 gr kippenlevertjes doperwten 1 ui, knoflook, bosje verse peterselie roomboter kerrie poeder, versgemalen peper en zout Deze vulling (in het Tsjechisch “nadivka”) is behalve voor (tamme)eend ook goed te gebruiken voor kip, kalkoen of jonge gans. Zelf maak ik altijd meer vulling dan ik voor het gevogelte nodig heb. Van de rest van vulling maak ik een soort langwerpige brood die ik in met boter ingevette aluminium folie strak wikkel en pas ongeveer halverwege de braadtijd in braadslee erbij leg en in plakjes gesneden bij gerecht op bord serveer. Niet alleen lekker, het oog wil ook wat!
(Voor)bereiding: Kippenlevertjes fijnmaken, witte deeltjes verwijderen. Ui en knoflook fijn snipperen. Eieren splitsen, eiwitten stijfkloppen, peterselie in een kopje fijn knippen. Broodjes of stokbrood in blokjes snijden. Spekblokjes langzaam uitbakken, uien en knoflook mee fruiten. Kippenlevertjes toevoegen en heel even meebakken. Roomboter zacht laten worden en in een kom met eierdooiers vermengen, fijngeknipte peterselie, doperwtjes en kruiden erbij, iets afgekoelde spek, levertjes en uien mengsel toevoegen en vermengen met blokjes stokbrood. Stijf geklopte eiwit voorzichtig doorheen scheppen. Spoel de eend af onder de koude kraan en dep droog. Snijd het vel en het vlees op de borst ietsjes in, zodat het vet eronder kan smelten en zich over de eend verspreiden kan. Met dit mengsel de binnenkant en het halsgedeelte van de eend mee vullen en met keukengaren dichtmaken. Leg de eend op de rug op een bakplaat in een voorverwarmde oven. Voor een eend van ca 2,4 kg ongeveer 2 uur in de oven op 190 graden. Na het eerste half uur is de borst al flink gekleurd, leg een vel aluminiumfolie over de eend tot 10/15 minuten voor het einde. De eend omdraaien zodat andere kant ook kan bruinen. Bedruip geregeld de eend met het eigen vet/braadvocht. Testen of de eend gaar is doe je met een satéprikker die je in de poot prikt. Komt er dan helder vleessap uit, dan is de eend gaar. Laat de eend uit de oven nog even onder aluminiumfolie rusten, zodat de vleessappen zich weer lekker door het beestje kunnen verspreiden. Heerlijk met bospeen en schoongeboende aardappels nog in de schil, bestrooid met rode peper, zout, tijm en olijfolie, gebakken. Ook met de beroemde knedlicky is dit niet te versmaden.
Palačinky Tsjechische crêpes Ingrediënten: 40 gram witte basterdsuiker mespuntje zout halve liter halfvolle melk 200 gram bloem 2 eieren
Doe de basterdsuiker , zout en bloem in een kom en schep het door elkaar. Voeg vervolgens de melk en de eieren toe, zodat een mooi glad beslag ontstaat. Verwarm een beetje boter in een koekenpan en giet er een beetje van het mengsel in. Hoe dunner de pannenkoekjes zijn, hoe lekkerder ze smaken. Bak ze aan beide kanten goudbruin en leg ze op een voorverwarmd bord. Bestrijk rijkelijk met jam, honing, compote. Of doe er een bolletje ijs op met slagroom en een beetje likeur. Alles wat zoet is kan worden toegepast op de palačinky.
Recepten: Kamila Skopová Fotografie: Stanislav Novotny Samenstelling: Stichting Stedenband Ede-Chrudim, 2014
