Reactie georganiseerde belangenbehartigers op advies Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap
Bijlage 4 bij raadsvoorstel inzake tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap.
Wij hebben de Cliëntenraad Sociale Zaken De Bilt, De WMO Adviesraad De Bilt (WAR) en de Ouderenraad De Bilt om advies gevraagd over het voorstel ‘Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap’. Op 9 september 2014 hebben wij alle adviezen ontvangen (bijlage). Deze reactienota gaat in op alle adviezen: in onderstaand schema zijn de adviezen verkort weergegeven en onze reacties opgenomen. De adviezen geven ons geen aanleiding voor wijzigingen in het voorstel over de Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap. De opmerkingen en aandachtspunten van de drie cliëntenraden worden meegenomen bij de aanpak van de uitvoering. Samenvatting Advies Cliëntenraad Sociale Zaken De Bilt
1.
2.
3.
4.
Algemeen: Het voorstel dat als oplossing voor gericht maatwerk wordt gedaan, vindt de Cliëntenraad Sociale Zaken De Bilt (hierna: cliëntenraad) net zo ingewikkeld als de oude regelingen. De twee afgeschafte regelingen zouden niet in één adem genoemd moeten worden omdat het totaal verschillende regelingen die beiden door het Centraal Administratiekantoor (hierna: CAK) werden uitgevoerd. Het voorstel om een maandelijkse gemeentelijke bijdrage op de te betalen premie van de Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering (hierna: CAZ) te ontvangen ervaren inwoners niet als een vergoeding. Beter zou zijn om inwoners die via de zorgverzekering bericht ontvangen dat hun Eigen Risico moet worden afgerekend, na het overleggen van de nota en inkomensgegevens bij, dit bedrag aan hen wordt uitbetaald. Hiervoor kunnen verschillende inkomensgroepen gehanteerd worden, zoals: bijstandsuitkering 100% vergoeding; andere inkomensgroepen met andere percentages vergoeding. Voor inwoners die extra kosten maken door chronische ziekte of handicap kunnen, indien er in het voorstel genoemde voorliggende voorzieningen ontbreken en eigen bijdragen worden gevraagd zoals bij maatwerkvoorzieningen in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (hierna: WMO), alsnog na overlegging van nota’s en inkomensgegevens voor een vergoeding in aanmerking komen. Hanteer hier ook verschillende inkomensgroepen met verschillende percentages. De in het voorstel genoemde voorzieningen zijn ingewikkeld en omslachtig waardoor de beoogde doelgroep nauwelijks bereikt zal worden.
Advies: oormerk de bijdrage van het rijk. Als er van maatwerk uitgegaan wordt , biedt dan ook maatwerk aan.
Commentaar/actie college van B&W
De maandelijkse gemeentelijke bijdrage voor de kosten in de aanvullende verzekering drukt de maandlasten. Als de overige kosten te zwaardrukken op de maandlasten dan kan worden bekeken of compensatie via het bijzondere bijstandsbeleid mogelijk is. De beleidsregels bijzondere bijstand worden vanwege dit onderwerp verruimd.
Als overige kosten te zwaar drukken op de maandlasten dan kan worden bekekenen of compensatie via het bijzondere bijstandsbeleid mogelijk is. De Regionale Dienst Werk en Inkomen (RDWI) zorgt ervoor dat de beleidsregels bijzondere bijstand worden verruimd voor dit onderwerp.
De genoemde voorzieningen maken al onderdeel uit van bestaand beleid. Voor een inwoners kan er een drempel zijn een aanvraag te doen. Men kan hulp vragen aan de Formulierenbrigade van de sociale dienst of aan een medewerker van een van de wijkservicecentra MENS De Bilt. We zullen veel publiciteit geven aan de nieuwe voorzieningen en hierbij ook de hulp onder de aandacht brengen. Het oormerken van het rijksbudget stellen wij voor aan de raad.
1
Reactie georganiseerde belangenbehartigers op advies Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap 5.
Het is onbegrijpelijk dat in het eerste jaar na overheveling de gegevens van het CAK over de belanghebbenden niet overgenomen worden. Nu is onduidelijk om welke aantallen en bedragen het gaat.
6.
Advies: zorg voor duidelijke informatie aan de inwoners, zodat het niet hoeft te betekenen dat maatwerk meer werk is of meer kosten met zich meedraagt.
De nog te ontvangen cliëntenlijst van het CAK gaan we gebruiken bij de publiciteit. Die cliënten kunnen namelijk persoonlijk worden geïnformeerd over de nieuwe voorzieningen. Het beschikbaar gestelde rijksbudget hebben we moeten en kunnen berekenen met behulp van de informatie over de opbouw van de rijksuitkeringen in het gemeentefonds. Wij gaan veel aandacht aan de communicatie en informatie besteden. Wij roepen hierbij graag de hulp van de georganiseerde belangenbehartigers in (denk aan: begrijpelijke taal, informeren via netwerk en achterban)
Samenvatting Advies Ouderenraad De Bilt
Commentaar/actie college van B&W
1
Algemeen De keuzes in het voorstel vindt de Ouderenraad De Bilt (hierna: ouderenraad) zeer wel verdedigbaar, daar compensatie meerkosten chronisch zieken lopen via de collectiviteit en de bijzondere bijstand fungeert als vangnet. Het voorstel beoogt een collectiviteitkorting op de basisverzekering te bereiken en een tegemoetkoming op de premie. Dit houdt in ieder geval een onderhandeling in met verzekeraars over vergoedingen en premie. Omdat medische kosten nauwelijks via Bijzondere Bijstand worden vergoed, wordt gestimuleerd dat cliënten gebruik maken van een CAZ. Voor deze basisverzekering gold landelijk een inkomensnorm van 110 % van sociaal minimum. Dit plafond is geschrapt. De gemeente kan deze norm voor hogere inkomens nu oprekken naar 130% van het sociaal minimum. Dit is belangrijk voor ogenschijnlijk hogere inkomens, maar die door allerlei meerkosten verbonden met hun situatie op het niveau van sociaal minimum kunnen komen. Vragen zijn: • Is bekend welke bedragen 2014-2017 worden toegewezen aan gemeente De Bilt (September Circulaire?) voor doelgroep-voorzieningen, als ook inkomenssteun? • Heeft de gemeente De Bilt al een resultaat bereikt in onderhandeling met verzekeraars? Welke premie met welke dekking? • Welke inkomensnorm zal door de gemeente worden gehanteerd? Wordt de inkomensnorm opgerekt? Welke tegemoetkoming stelt de gemeente per inkomenscategorie voor? • Hoe zijn de Wtcg/CER-cliënten in De Bilt verdeeld naar inkomenscategorie (en naar leeftijdscategorie)? • Hoe pakt deze optie via CAZ en BB dan financieel voor de gemeente uit?
Antwoorden op de vragen: Het beschikbare bedrag voor onze gemeente kon grofweg worden berekend uit de financiële circulaires van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Elke gemeente staat vrij om dit bedrag al dan niet vrij te maken voor het nieuwe beleid. De berekende bedragen zijn in het raadsvoorstel opgenomen met het advies deze te oormerken voor het nieuwe beleid. Ook wordt gevraagd een positief saldo over een kalenderjaar te reserveren voor beleidsverruiming in komende jaren. Twee verzekeraars willen een contract aangaan, Agis en Menzis. Exacte bedragen horen we pas eind van het jaar. Het aanbod en de dekking is beschreven op de website zorgverzekerd.nl. Er is een speciaal pakket voor de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten. Het voorstel is het aanbod eerst open te stellen voor mensen met een inkomen tot 110% van het wettelijk minimumloon en een vergoeding per persoon van 20 euro. Met deze verdeelsleutel hoeven cliënten verder niet gecategoriseerd te worden. De uiteindelijke uitgaven hangen erg af van de deelname van de doelgroep. Daar hebben we eind 2015 duidelijkheid over.
2
Reactie georganiseerde belangenbehartigers op advies Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap 2.
In het Voorstel wordt niet gesproken over de optie eigen bijdrage Wmo.
3.
Hoe om te gaan met cliënten die al een aanvullende verzekering hebben? Juist in de betrokken categorie cliënten zullen er mogelijk een aantal zijn die naast een basisverzekering al een aanvullende verzekering afgesloten hebben (o.m de ouderenbonden bieden hun leden een collectieve (aanvullende) 50plus-verzekring aan). Wellicht zijn ervaringen daarmee zó gunstig dat cliënten het risico van een overstap naar een gemeentelijk CAZ met mogelijk nieuwe keuringen en voorwaarden niet zullen willen lopen. Die risico’s lijken de Ouderen raad niet denkbeeldig. De vraag is: Hoe stelt de gemeente zich voor die cliënten toch tegemoet te komen in hun kosten?
Samenvatting Advies WMO adviesraad De Bilt
1.
2.
Algemeen: De WMO adviesraad De Bilt (hierna: WMO) onderschrijft het voorstel. Compensatie is hard nodig. Inzicht in budgetten Uit de notitie valt op te maken dat nog niet duidelijk is hoeveel geld de gemeente voor het onderhavige beleid tot haar beschikking krijgt en hoeveel inwoners zich na het afschaffen van de Wtcg en de CER tot de gemeente wenden voor een tegemoetkoming in de kosten. Toch is het jammer dat in de notitie geen poging gedaan wordt om te kwantificeren hoe het budget dat beschikbaar komt, verdeeld zal gaan worden over de tegemoetkoming Aanvullende Ziektekosten-verzekering en de Bijzondere Bijstand. Onduidelijk blijft zo ook of per saldo nog een bedrag resteert en zo ja, hoe dit resterende budget zal worden besteed. Advies: specificeer aan welke posten eventuele resterende gelden worden besteed. Acceptatieplicht Het voorstel om meerkosten van chronisch zieken te gaan dekken vanuit de collectiviteit, oftewel in dit geval mensen in de laagste inkomenscategorieën een bijdrage in de premie voor een aanvullende ziektekostenverzekering aan te bieden onderschrijven wij. Wel zal dan een sluitende afspraak met de gecontracteerde ziektekostenverzekeraars nodig zijn over de verplichting om deze chronisch zieken ook daadwerkelijk te verzekeren. Advies: een acceptatieplicht voor de doelgroep moet in de contractering worden bedongen.
Het niet hoeven betalen van de eigen bijdrage bij de WMO maakt onderdeel uit van het gemeentelijk armoedebeleid. Op dit moment mag een gemeentelijke bijdrage alleen worden verstrekt als er sprake is van deelname aan een door de gemeente aangeboden collectieve ziektekostenverzekering. Landelijke ontwikkelingen worden in de gaten gehouden.
Commentaar/actie college van B&W
Specificeren aan welke posten eventuele resterende gelden worden besteed gaat gebeuren bij de uitvoering van het raadsbesluit.
Acceptatieplicht voor de doelgroep is in de contractering bedongen.
3
Reactie georganiseerde belangenbehartigers op advies Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap 3.
4.
5.
Differentiatie naar inkomen expliciteren Wij onderschrijven van harte dat de compensatie van meerkosten gericht wordt op mensen met een laag inkomen. In de notitie is bij wijze van voorbeeld sprake van een compensatie voor inkomensgroepen tot 130% van het minimumloon. In het voorstel wordt niet nader geëxpliciteerd welke bijdrage aan welke inkomensgroep beschikbaar wordt gesteld. Er hangt immers veel af van de hoogte van de compensatie. Een minimale aanvullende verzekering (10-15 euro per maand) kent immers maar een minimale extra dekking en kan zo maar beperkt bijdragen in het drukken van de ziektekosten. Een afgewogen keuze tussen het compenseren van zoveel mogelijk chronisch zieken (waarbij de compensatie noodgedwongen zeer beperkt zal zijn), dan wel voor zo goed mogelijk compenseren van een beperkte groep (waarbij veel van de huidige rechthebbenden hun rechten verliezen) is cruciaal. Wij pleiten er natuurlijk voor om met name de laagste inkomensgroep maximaal te compenseren. De uitwerking hiervan hopen wij te kunnen lezen in het aangekondigde aanvullende collegevoorstel. Bekeken vanuit het principe van rechtsgelijkheid ontstaat er een lastige situatie, wanneer burgers die aanspraak kunnen maken op een aanvullende ziektekostenverzekering bij de gecontracteerde ziektekostenverzekeraars er toch voor kiezen om bij hun eigen verzekeringsmaatschappij te blijven. Onzekerheid over acceptatie door de gecontracteerde verzekeringsmaatschappijen zal een overstap niet vergemakkelijken. De vraag is of deze burger dan toch een tegemoetkoming in de kosten van de lopende aanvullende verzekering kan krijgen en zo de aanvullende verzekering bij de eigen verzekeringsmaatschappij kan behouden. Advies: Als verder sprake is van een vergelijkbare inkomenspositie en gelijk kostenniveau zou je vanuit het principe van rechtsgelijkheid mogen verwachten dat een compensatie wordt geboden. In het beleid moet dit aspect nog nader worden uitgewerkt. Compenseren niet-verzekerbare kosten via bijzondere bijstand. Het lijkt een voortzetting van het staande beleid om deze kosten via de bijzondere bijstand te compenseren voor een aantal welomschreven kostenposten. Wij gaan er van uit dat de compensatie van meerkosten via de individuele bijzondere bijstand desondanks ook in de toekomst mogelijk blijft. Toekenning geschiedt volgens de tekst naar draagkracht, maar er wordt niet beschreven hoe ver die draagkracht dan reikt. Advies: Wij hechten aan een nadere explicitering van de voorwaarden
Omdat we nog niet weten hoeveel de uitgaven zullen zijn bij de nieuwe inkomstondersteuning is het voorstel aan de raad voorzichtig te beginnen en een positief saldo op het uitvoeringsjaar 2015 te reserveren voor de toekomst. Eind 2015 wordt bekeken of verruiming van doelgroep en financiële bijdrage verhoogd kunnen worden.
Op dit moment mag een gemeentelijke bijdrage alleen worden verstrekt als er sprake is van deelname aan een door de gemeente aangeboden collectieve ziektekostenverzekering. Landelijke ontwikkelingen worden in de gaten gehouden.
De sociale dienst ontwikkelt nieuwe beleidsregels bijzondere bijstand vanwege de ruimte die gemeenten krijgen om het vervallen van de rijksregelingen te compenseren. Ook de doelgroep die ruim boven het minimumloon zit en aantoonbaar meerkosten moet maken vanwege chronische ziekte of handicap en dit elders niet vergoed krijgt kan aanspraak maken op bijzondere bijstand. Een verordening vereist de wetgeving niet, beleidsregels volstaan.
4
Reactie georganiseerde belangenbehartigers op advies Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap
6.
waaronder individuele bijzondere bijstand wordt verstrekt. Ook moet de regeling ons inziens nader worden beschreven in de gemeentelijke verordeningen Stimuleren dat rechthebbenden van regeling gebruik maken Wij lezen in de nota dat in juni en oktober personen die van Wtcg en CER gebruik maken informatie ontvangen over het opheffen van de regelingen en dat zij in oktober worden geïnformeerd over de nieuwe regeling. Onduidelijk blijft echter hoe het verdere tijdpad van de invoering er uit zal zien en welke stappen er tussen oktober en eind december nog genomen moeten worden. Advies: Wij pleiten er voor om informatie over de regeling op te nemen in de Keukentafelgesprekken en bovendien aan de orde te stellen bij de Huisbezoeken, die de Stichting Mens aan 75-jarigen aflegt.
Het tijdpad voor de invoering wordt wel beschreven in het raadsvoorstel. De Regionale Dienst speelt hierin een grote rol. Personeel van de ambtelijke organisatie en de maatschappelijke organisaties moeten inwoners met vragen goed kunnen informeren, doorverwijzen en helpen, ook MENS De Bilt.
5
