Re-integratie van de chronische pijnpatiënt: van pijn coping tot arbeidstrajectbegeleiding Vera Callebaut Psycholoog Pijncentrum UZA
Pijn is multidimensioneel
sensorisch
cogn/evaluatief
affectief
Pijn is multidimensioneel
sensorisch
cogn/evaluatief
pijn
Er is iets mis
+ vermoeidheid
ik kan de pijn niet aan
affectief angst
Multifactoriële aanpak van pijn - Overtuigingen over de pijn corrigeren - Controle: - Wat kan nog wel - Zelfzorg - Ontspanning en rust mogelijk maken - Leren doseren/begrenzen
- Aanleren ontspannings- en pijnreductietechnieken
- verlieservaring
copingtechnieken
mentale oefening
___________________________________ Spierontspanningsoef.
biofeedback
Hypnose voorstellingsvermogen
Betere pijncoping
sensorisch
cogn/evaluatief Ik heb blijvende pijn
Pijn minder op de voorgrond
Ik respecteer wat ik absoluut niet kan
Ik weet wat ik wel kan Ik heb controle over mijn pijn
affectief Hanteerbare gevoelens
THE END
Belang van het verleden
Ik kan de pijn niet aan
pijn angst
pijn + benauwd misselijk
herinneringen, ongeval ik kan het niet aan
angst paniek
Belang van de toekomst angst voor pijn in de toekomst
pijn
ik kan de pijn niet aan
angst
pijn
herinnering, ongeval
+ benauwd misselijk
ik kan de pijn niet aan angst paniek
Keten van associaties angst voor aanraking angst voor de relatie pijn
ik kan de pijn niet aan angst voor de pijn --) vermijdt aanraking
pijn + weemoed vermoeidheid
ik kom tekort als vrouw
schuld, verdriet, onmacht herinneringen ongeval, verzekering
pijn Ik wordt onrechtvaardig behandeld + verkramping hand Gespannen, kwaad, geïrriteerd
Gelaagdheid/geladenheid van pijn
pijn wordt sterk emotioneel geladen
ondraaglijker
Emotionele lading neutraliseren?
EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing
EMDR Oorspronkelijk toegepast bij PTSD Francine Shapiro
chronische pijn
PTSD
EMDR - Bilaterale stimulatie - Dubbele focus - Faciliteert de expressie van problematische emotionele reacties
EMDR Ray & Zbik, 2001 EMDR may be desensitizing the limbically augmented portion of the pain experience
Na desensitizatie ik kan de pijn verdragen
draaglijke pijn
rustiger fitter gerust ontspannen
bereid voor aanraking ik ben de moeite waard
neutrale herinneringen van ongeval, verzekering voldoening
THE END
Zelfbeeld-Zelfzorg-Vertrouwen
vermoeid futloos
ik ben niet meer wie ik vroeger was ik heb me nooit evenwaardig gevoeld minderwaardigheidsgevoel, onveilig triest, hulpeloos
herinneringen van zich niets waard te voelen
Zelfbeeld-Zelfzorg-Veiligheid
WIE
heeft er pijn
zelfstandigheid – afhankelijkheid vertrouwen - wantrouwen
Zelfbeeld-Zelfzorg-Veiligheid
Hoe plaatst de persoon zich in het leven? Heeft hij de kracht om zich met zijn beperkingen een plaats te geven onder de andere?
Zelfzorg-Zelfbeeld-Veiligheid
Het gaat toch niet! Ik heb toch teveel pijn! PIJN WORDT VRIEND EN VIJAND
Betekenis Wat kan de persoon nog betekenen
voor gezin, vrienden, maatschappij, … voor zichzelf? ESSENTIEEL
Re-integratie ZELFZORG
ONTSPANNING
PRODUCTIVITEIT
SOCIAAL
Werk (VWW)
Emotioneel
Fysiek
Opleiding
PRODUCTIVITEIT
ZELFZORG Spiritueel
Huishouden mentaal
ONTSPANNING Actief
Passief
SOCIAAL Vrienden
Familie
Werk (VWW)
Emotioneel
Fysiek
Opleiding
PRODUCTIVITEIT
ZELFZORG Spiritueel
Huishouden mentaal
!
ONTSPANNING Actief
Passief
SOCIAAL Vrienden
Familie
Re-integratie Wat zijn mogelijke problemen naar re-integratie?
- stigma en onduidelijkheid rond chronische pijn - nood aan lange termijn ondersteuning naar werk + op maat van de patiënt - economische realiteit: rendabiliteit en productiviteit - werkgever en patiënt te weinig kennis over tegemoetkomingen en aanpassingen op werk
Re-integratie Hoe pakken we het aan? - informatie aanbieden - wegwijs in hulpmiddelen en aanpassingen op het werk - heroriëntering: op zoek gaan samen met de patiënt naar een zinvolle dagbesteding: - wat? Vrije tijdsbesteding, VWW of betaalde tewerkstelling - op maat werken: rekening houden met voorkeuren p. - mogelijkheden en beperkingen inschatten
Re-integratie Hoe pakken we het aan? - Actie: overleg plegen met tal van externe instanties: - organisaties voor ontspanningsactiviteiten - organisaties voor VWW: kennismakingsgesprekken - VDAB, GTB en andere loopbaanbegeleidingsinstanties - ook overleg met adviserend geneesheren voor toestemming
- ondersteuning aanbieden op lange termijn
Re-integratie Samenwerking met GTB - instapproces bij GTB en VDAB loopt erg traag - voortrajecten opzetten - VWW - stages - progressieve tewerkstelling
Er is geen blijvende verbetering zonder essentiële verandering
