Rapportage uitwisselingsavond Wmo-raad Pijnacker-Nootdorp 22 april 2015
Rapportage van de belangrijkste bevindingen tijdens de door de Wmo-raad Pijnacker-Nootdorp op 22 april 2015 georganiseerde uitwisselingsavond over de veranderingen in het sociale beleid van de gemeente De Wmo-raad Pijnacker-Nootdorp adviseert het College van BenW en de gemeenteraad over het sociale beleid in onze gemeente. Sinds begin dit jaar vinden daarin grote veranderingen plaats. In het bijzonder over de veranderingen bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) wilde de Wmo-raad graag reacties horen van inwoners die daarmee al te maken hebben of nog zullen krijgen. Ruim 120 inwoners gaven gehoor aan de uitnodiging om op 22 april jl. daarover met leden van de Wmo-raad in gesprek te gaan. De uitwisselingsavond heeft heel veel informatie opgeleverd waarmee de Wmo-raad verder wil gaan. Om te beginnen volgt hierna een rapportage van de belangrijkste bevindingen. De Wmo-raad heeft daarbij de gemeente in de gelegenheid gesteld om kort te reageren op deze bevindingen. Deze toevoegingen worden hierna helder aangeduid en komen voor rekening van de gemeente. Wanneer de rapportage u nu al aanleiding geeft tot verdere opmerkingen en vragen kunt u die per e-mail sturen naar het volgende adres:
[email protected] De rapportage is als volgt opgebouwd. Eerst worden enige hoofdthema’s die tijdens de uitwisselingsavond naar voren kwamen besproken: keukentafelgesprekken, kernteams, communiceren met de gemeente, vaste contactpersonen bij de gemeente en tot slot de stapeling van financiële kortingen. Vervolgens worden de overige opmerkingen weergegeven in de vorm van suggesties en vragen.
Keukentafelgesprekken Om te beginnen is er grote verwarring ontstaan over de ‘informatiegesprekken’ die in opdracht van de gemeente door een externe organisatie eind vorig jaar zijn gevoerd. Inwoners denken dat dit al een keukentafelgesprek is geweest en zijn verbaasd dat ze in vervolg op het gesprek niets meer hebben gehoord. Er bestaat bovendien grote onzekerheid bij de inwoners wanneer zij zullen worden uitgenodigd voor een keukentafelgesprek. Omdat zij wel begrepen hebben, dat de uitkomst van het keukentafelgesprek gevolgen kan hebben voor hun Wmo-ondersteuning, is dat een vervelende onzekerheid. In samenhang met het tijdig waarschuwen over het aflopen van indicaties en afgesproken Wmoondersteuning (zie hierna) ligt hier een uitdaging voor de gemeente. Inwoners hebben een grote be-
hoefte aan informatie over wanneer zij iets moeten doen of kunnen verwachten. Ook al is die informatie globaal, dan is dat veel beter dan volledige stilte. Inwoners zijn ook nerveus over de uitkomst van de keukentafelgesprekken. Welke zekerheid verschaft bijvoorbeeld een indicatie die doorloopt tot na 31-12-2015 wanneer er al dit jaar een keukentafelgesprek zal plaats vinden? Op basis van welke criteria gaat de gemeente eventueel korten op de hulp en ondersteuning die men nu krijgt? Reactie gemeente: het ging om een kennismakingsgesprek. Alle inwoners met wie een gesprek is geweest, zullen in juni een brief van de gemeente ontvangen waarin we een en ander verhelderen en ook melden dat ze een uitnodiging voor een gesprek krijgen ongeveer 8 weken voor afloop van de indicatie of het einde van het jaar (als het overgangsrecht afloopt). En dat de beoordeling maatwerk is. Het uitgangspunt is niet meer of minder doen dan nodig is. We bespreken de situatie met de inwoner door, inclusief wat iemand zelf kan of met behulp van het eigen sociaal netwerk en/of inzet van vrijwilligers. Als blijkt dat dit niet voldoende is, komt een inwoner in aanmerking voor ondersteuning. Heeft een inwoner behoefte aan advies of ondersteuning bij het keukentafelgesprek, dan kan hij/zij beroep doen op het SWOP of MEE.
Kernteams Inwoners weten dat er in onze gemeente kernteams zijn gekomen maar tasten op veel punten in het duister: −
−
− −
Zijn er locaties in de drie kernen waar de kernteams zijn gehuisvest? Kun je daar binnenlopen met vragen en zo ja op welke tijdstippen? Is het verstandig om vooraf een telefonische afspraak te maken? Met welke vragen kun je bij de kernteams langs komen? Moet je bij een verzoek om ondersteuning altijd bij een kernteam beginnen of kun je ook meteen een afspraak maken met een consulent bij de gemeente? Van welke hulpverleners mag je verwachten dat ze jouw hulpvraag aanmelden bij het kernteam? (huisarts, instellingen voor jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg i.v.m. nazorg) Klopt het dat er geen huisartsen en wijkverpleegkundigen betrokken zijn bij de kernteams en dat huisartsen dat betreuren?
Reactie gemeente: de kernteams zijn gehuisvest in Nootdorp, Pijnacker en Delfgauw. Inwoners kunnen met hun vragen terecht bij de gemeente (14015) of per email:
[email protected] . Indien ons klantcontact centrum de vraag niet kan beantwoorden, zetten zij de vraag door naar de juiste medewerker of plannen zij een afspraak in met de juiste medewerker. Andere manieren waarop inwoners ons kunnen bereiken: het spreekuur van het SWOP, langskomen of via de mail. De kernteams hebben een inloopspreekuur. Die zijn ook voor inwoners. De kernteams richten zich vooralsnog echter vooral op jeugd en gezin. Voor wmo vragen zijn onze Wmo adviseurs via 14015 bereikbaar.
2
Spreekuren kernteams kern
dag
Pijnacker woensdag en vrijdag
tijd
locatie
09:00 - 10.00 uur
Gantellaan 13-21
Nootdorp dinsdag en donderdag 09:00 - 10:00 uur
Dorpsstraat 77
Delfgauw maandag
Meikoninginlaan 30a
09:30 - 10:30 uur
Hulpverleners zullen alleen in samenspraak met de betreffende inwoner iemand melden bij het kernteam. De uitzondering op deze regel is als er sprake is van een zorgwekkende situatie. De medewerkers van de kernteams hebben korte lijnen met de huisartsen en wijkverpleegkundigen. Zij zitten niet in het kernteam.
Hoe kun je communiceren met de gemeente? Enkele personen gaven aan dat communiceren via 14015 voor hen bezwaarlijk is, omdat zij bellen moeilijk vinden (Parkinson, reuma die ook het spraakvermogen aantast). Als betere alternatieven gaven zij aan: een inloopspreekuur bij het kernteam (zie hiervoor) of een speciaal e-mailadres (het infoadres van de gemeente geeft hen onvoldoende vertrouwen dat hun bericht bij de juiste persoon terecht komt). Reactie gemeente: zie antwoord hierboven.
Behoefte aan een vaste contactpersoon bij de gemeente Personen die al zorg via de gemeente ontvangen, gaven aan behoefte te hebben aan een ‘casemanager’. De volgende voorbeelden werden gegeven. − −
−
Men ontvangt huishoudelijke hulp en heeft vragen over hoe het verder zal gaan met deze hulp en de verplichte eigen bijdrage. Psychiatrische patiënten willen graag soepel kunnen schakelen met de gemeente i.v.m. met een wisselende behoefte aan zorg. Dat vereist flexibiliteit bij de zorgtoekenning maar ook een vast aanspreekpunt bij de gemeente die het dossier van de patiënt kent. Ook andere zorgvragers met een wisselende zorgbehoefte willen graag een vaste contactpersoon om veranderingen in de situatie mee te kunnen bespreken.
Reactie gemeente: inwoners kunnen voor een vaste conceptpersoon het beste terecht bij hun begeleider/de aanbieder. De indicatie geeft ruimte voor een wisselende behoefte. De begeleider/aanbieder is het beste op de hoogte van de persoonlijke situatie.
Stapeling van financiële kortingen vanaf het begin van dit jaar Veel inwoners voelen zich financieel zwaar getroffen door kortingen die begin dit jaar door de landelijke overheid zijn doorgevoerd. Men moet hogere verplichte eigen bijdragen betalen of nu een bij3
drage betalen waar dat vroeger niet het geval was (bijvoorbeeld voor het gebruik van een scootmobiel). De uitkeringen op grond van de Wet chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) zijn komen te vervallen. Er is ook onduidelijkheid over het mantelzorgcompliment. Reactie gemeente: het klopt dat er diverse financiële regelingen zijn vervallen. De tegemoetkoming chronisch zieken (Wtcg, korting op de eigen bijdrage en een vast bedrag per jaar afhankelijk van het inkomen en leeftijd) en de compensatie Eigen Risico (CER) zijn afgeschaft. Het mantelzorgcompliment is vervallen. Voor gebruik van de scootmobiel heeft de gemeente vorig jaar een eigen bijdrage ingevoerd. Inwoners zijn via het CAK geïnformeerd over de afschaffing van de Wtcg en CER. Zij konden een antwoordkaart invullen om op de hoogte gesteld te worden van gemeentelijk beleid. 1800 mensen hebben een antwoordkaart ingevuld. Deze mensen zijn geïnformeerd over de nieuwe regeling van de gemeente: de bijzondere bijstand (zie voor meer informatie verderop bij de vraag hierover). Overigens geldt voor mensen met een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm geen eigen bijdrage. In de tweede helft van het jaar zullen we een klein onderzoek doen onder deze mensen wat de afschaffing van de regelingen voor hen heeft betekend.
Suggesties a. Regelen dat inwoners door de gemeente tijdig worden gewaarschuwd wanneer hun indicatie of met de gemeente gemaakte afspraak voor Wmo-ondersteuning afloopt. b. Kan het frontoffice de waarschuwing voor het aflopen van de invalidenparkeerkaart synchroon laten lopen met het verlopen van het rijbewijs? Reactie gemeente: de eerste suggestie nemen we vanaf 10 juni over voor de overgangscliënten. Zie het antwoord bij keukentafelgesprekken.
Vragen a. Met ingang van dit jaar zijn de verplichte eigen bijdragen voor ontvangen zorg soms belangrijk verhoogd. Dit leidt tot vragen hoe deze eigen bijdrage door het CAK wordt berekend. Is het mogelijk dat tijdens de keukentafelgesprekken globale informatie wordt verstrekt over de te verwachten hoogte van de eigen bijdrage? b. Heeft de gemeente enige bemoeienis met het vaststellen van de verplichte eigen bijdrage indien men zorg via de gemeente ontvangt? Waar kan men het beste informatie krijgen over de hoogte van de eigen bijdrage? Antwoord gemeente: de eigen bijdragen op zich zijn niet verhoogd, maar wel gecorrigeerd voor inflatie. Wel is de tegemoetkoming chronisch zieken afgeschaft, waardoor een deel van de inwoners geen korting meer krijgt op de eigen bijdrage. Omdat wij geen inkomensgegevens mogen vragen, is het voor ons niet mogelijk een inschatting te maken van de eigen bijdrage. Wij melden wel altijd dat de bijdrage inkomensafhankelijk is en er geen eigen bijdrage geldt voor mensen 4
met een inkomen op bijstandsniveau. Op de website van het CAK kunnen mensen hun eigen bijdrage berekenen (link opnemen). Als mensen vragen hebben over de eigen bijdrage worden ze verwezen naar de website van het CAK. Op de site van het CAK is het mogelijk de eigen bijdrage te berekenen (http://www.hetcak.nl/portalserver/portals/cak-portal/pages/k1-12-1-berekenuw-eigen-bijdrage) c. Tot 2015 ontving men een uitkering op grond van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Kan men bij de gemeente terecht voor financiële ondersteuning nu deze landelijke regeling is komen te vervallen? Antwoord gemeente: De gemeente heeft vanaf 2015 een nieuwe, gemeentelijke compensatieregeling. Inwoners die extra kosten moeten maken door een chronische ziekte of handicap kunnen in aanmerking komen voor een vergoeding van (een deel van) deze kosten via de bijzondere bijstand. De volgende extra kosten kunnen (deels) in aanmerking komen voor vergoeding: • de kosten van warme maaltijden via het SWOP; • de kosten van thuisadministratie; • de meerkosten van energie, slijtage en het wassen van kleding en beddengoed door een chronische ziekte of handicap; • bezorgkosten van dagelijkse boodschappen; • reiskosten die niet( volledig) vergoed worden uit andere regelingen; • de zorgkosten die niet (volledig) vergoed worden uit andere regelingen. Mensen die willen weten of ze in aanmerking komen, kunnen het beste contact opnemen met de gemeente (14015). d. Wat doet de gemeente om zorgmijders te bereiken? Antwoord: Wij zijn aangesloten op het meldpunt bezorgd. In de nabije toekomst zullen de kernteams een rol krijgen in het bereiken van zorgmijders. e. Ontvangt de gemeente altijd bericht wanneer een patiënt wordt ontslagen uit een psychiatrisch ziekenhuis? Zo zou sneller kunnen worden ingespeeld op de zorgbehoeften van deze personen in de nieuwe situatie. Antwoord: de gemeente krijgt hier geen bericht over. Dat kan ook niet in het kader van de privacy. f.
Hoe kan ik bezwaar maken tegen de omvang van de aan mij toegekende hulp? Antwoord gemeente: dan kunnen mensen een bezwaarschrift indienen bij het college van Burgemeester en Wethouders. Dit moet binnen 6 weken. De indiener krijgt een schriftelijke bevestiging van de ontvangst van het bezwaarschrift. Het college neemt binnen 12 weken, na indiening van het bezwaarschrift, een beslissing. Duurt het langer, dan worden mensen hiervan schriftelijk van op de hoogte gesteld. Er is een folder over het indienen van een bezwaarschrift. Deze is te downloaden via http://www.pijnacker-nootdorp.nl/loketten/product/bezwaarschriftindienen.htm Wij proberen zoveel mogelijk te voorkomen dat een bezwaarschrift nodig is, want dit is vervelend voor iedereen. Wij gaan liever eerst in gesprek over een bezwaar, eventueel met een mediator er bij. 5
g. Kan tijdens het keukentafelgesprek ook aandacht gegeven worden aan bijzondere behoeften i.v.m. seksuele geaardheid? Antwoord gemeente: dat kan. h. Wie bepaalt welke woningaanpassingen noodzakelijk zijn en wie ziet er op toe dat die daadwerkelijk worden uitgevoerd? Waar kan ik terecht met klachten over de uitvoering? Antwoord gemeente: Tijdens het keukentafelgesprek kijkt de Wmo consulent in overleg met de cliënt wat nodig is om het huis toe- en doorgankelijk te maken en zo zelfstandig mogelijk te kunnen functioneren. In de eerste plaats dient de cliënt de uitvoerder aan te spreken als hij/zij niet tevreden is over de uitvoering. Dit kan een aannemer zijn maar ook de woningcorporatie. De gemeente ziet ook toe op de uitvoering van de woningaanpassingen als zij de opdrachtverstrekker is. Als u er niet uitkomt met de aannemer of woningcorporatie, kunt u bij de gemeente terecht met klachten. Als voor de woningaanpassingen een pgb is verstrekt is de inwoner zelf verantwoordelijk voor de uitvoering. i.
Waar kan ik terecht met klachten over de toegewezen thuishulp? Antwoord gemeente: bij klachten kunnen mensen terecht bij de organisatie die de hulp biedt. Zij hebben klachtenregelingen. Vinden mensen geen gehoor, dan horen wij dat graag als gemeente.
j.
Waar kan ik terecht met klachten over Beenhakker? Antwoord gemeente: in eerste instantie bij Beenakker zelf. Vinden mensen geen gehoor, dan horen we dat graag als gemeente.
k. Gaat de gemeente hulpvragers ondersteunen door het inzetten van bijstandsgerechtigden i.v.m. de tegenprestatie die zij moeten leveren voor hun uitkering? (‘vrijwilligers’) Kunnen hulpvragers ergens om hulp vragen van deze ‘vrijwilligers’, bijvoorbeeld voor hulp bij het boodschappen doen, of andere kleine ondersteuning? Antwoord gemeente: het komt voor dat mensen in het kader van de tegenprestatie dit soort vrijwilligerswerk doen (alleen als zij hiervoor geschikt en gemotiveerd zijn). Dit verloopt vaak via het SWOP. Inwoners kunnen bij het SWOP, en andere vrijwilligersorganisaties, terecht als ze een vrijwilliger nodig hebben. Ook komt het voor dat de gemeente een inwoner bij een keukentafelgesprek wijst op de mogelijkheid van vrijwillige inzet. l.
Kan iemand die niet met openbaar vervoer kan reizen – en daarom in aanmerking komt voor regiotaxi en Valys – in de plaats daarvan een bijdrage in de kosten van de eigen auto ontvangen? Antwoord gemeente: nee, in principe niet. Een uitzondering zijn de extra vervoerskosten die gemaakt worden door een chronische ziekte, die niet vergoed worden uit andere regelingen zoals bijvoorbeeld een aanvullende zorgverzekering. Hiervoor kan onder voorwaarden bijzondere bijstand voor worden verleend.
m. Kun je naast het gebruik van een scootmobiel ook een vervoervergoeding krijgen? Antwoord gemeente: de gemeente kent geen vervoervergoeding, uitgezonderd de vergoeding die genoemd staat bij antwoord l. Mensen kunnen wel in aanmerking komen voor de regiotaxi of Valys. 6
n. Kan de gemeente het overleggen van kopieën van allerlei documenten beperken, omdat deze reeds zijn opgeslagen in ICT systemen van de gemeente of in ICT systemen waartoe de gemeente toegang heeft? Antwoord gemeente: Er zijn allerlei regels voor het gebruik van gegevens in het kader van de privacy. Dit houdt in dat niet iedereen zomaar in alle systemen kan kijken en gebruik kan maken van de gegevens die elders in de gemeentelijke organisatie beschikbaar zijn.
Overige punten a. Er zijn klachten over vertraging bij het CAK bij het versturen van facturen voor de verplichte eigen bijdrage. Reactie gemeente: deze klachten zijn bij ons bekend. Dit is heel vervelend voor de mensen die het betreft. Inwoners kunnen wel een inschatting maken van de verwachtte kosten. Zie het antwoord op vraag b. b. Het is niet duidelijk hoe het zit met de overgang van de verpleeghulp naar de ziektekostenverzekering. Reactie gemeente: het is ons niet geheel duidelijk wat niet duidelijk is. Verzorging en verpleging zitten vanaf 1 januari 2015 in het basispakket van de zorgverzekering. Inwoners betalen hier geen eigen bijdrage over. De wijkverpleegkundigen bepalen wat en hoeveel hulp nodig is. Hiervoor is geen aparte indicatie meer nodig. c. Er zijn klachten over de Rotterdamse regiotaxi: men moet soms heel lang wachten, dan wordt gezegd dat zij niet zijn ingepland, etc. Reactie gemeente: wij hebben geen contact en contract met de Rotterdamse regiotaxi. d. Inwoners zien lang niet altijd goed wat de rol van de Wmo-raad is, men verwart leden van de raad met Wmo-consulenten. e. Inwoners zien niet altijd duidelijk wie nu precies mantelzorgers zijn. Reactie gemeente: Onder mantelzorg wordt doorgaans verstaan mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. Niet iedereen voelt zich aangesproken door de term mantelzorger. f.
Volgens sommige inwoners is er ongelijke behandeling bij het toekennen van een vervoervergoeding. Reactie gemeente: vroeger bestond er een vervoersvergoeding. Per 1-1-2015 heeft de gemeente die afgeschaft. Voor inwoners die al gebruik maakten van de regeling geldt een overgangstermijn. Per 1 augustus a.s. stopt ook voor hen de vervoervergoeding. Overigens gaat de nieuwe Wmo uit van ongelijkheid: we bieden maatwerk, afhankelijk van de omstandigheden van de inwoner.
SD-2015/3 7
