Rapportage Drenthe beweegt 2014 - 2015
VOOR U LIGT … een deel van de rapportage Drenthe beweegt 2014-2015. Deze uitgave wordt gebruikt als formele, schriftelijke verantwoording. Daarnaast is er gekozen voor een beknopte uitgave, die op te vouwen is tot A5-formaat. Deze wordt verspreid tijdens de presentatie, die langs de opdrachtgevers gaat. De presentatie bestaat verder uit een moodfilm en een powerpoint. In deze uitgave is gefocust op de resultaten binnen de 7 mijlpalen. Meer informatie kunt u vinden op drenthe-beweegt.nl. Drenthe beweegt is stevig doorgegroeid in 2014-2015. Het is een breed programma, waarbij de rol van Drenthe beweegt vaak initiërend, soms coördinerend was. Naast de resultaten vanuit de mijlpalen, noemen we de top 5 successen van Drenthe beweegt in 2014-2015:
1. Op Fietse Op Fietse is een breed programma, waar elke gemeente en een aantal instellingen aan meedoen. Op Fietse gaat over gezondheid, veiligheid, over recreatie en toerisme, imago en innovatie. Onderdelen zijn o.a. Op Fietse naar school, Op Fietse naar werk, Festival Op Fietse en Elke dag Op Fietse. Drenthe beweegt heeft plm. € 500.000 gegenereerd voor dit programma.
2. Het Fitte Brein Op 7 maart 2015 kwamen 1200 mensen samen in de Drenthehal te Beilen om te luisteren naar een lezingenreeks over gezondheid en de functie van het brein. De lezing werd vervolgd met lokale activiteiten.
2
3. JOGG-studententeams en promotieonderzoek Vanaf september 2014 zijn er, door samenwerking met de Hanzehogeschool Groningen, studententeams actief in steeds meer gemeenten. Naast ondersteuning voor de JOGG regisseurs zorgen de studenten voor data voor het 4-jarig promotieonderzoek in het kader van JOGG. Het Verwey-Jonker instituut onderzoekt de ontwikkeling van POD Sport en BMC heeft met betrokkenheid van het Hippisch platform een onderzoek naar de economische impact van de hippische sector opgeleverd.
4. Integratie NK Paracycling in NK wielrennen te Emmen Voor het eerst werden op dezelfde dag, op hetzelfde parcours, zowel het Nederlands Kampioenschap Aangepast Wielrennen-tijdrit als het reguliere kampioenschap wielrennen georganiseerd.
5. Combinatiefunctionarisregeling eenmalig verlengd Als uitvloeisel van eerdere afspraken ondersteunde de provincie Drenthe voor de laatste keer de gemeenten met cofinanciering voor de combinatiefunctieregeling. Alle Drentse gemeenten maken gebruik van deze regeling. De Hoogeveense sportfunctionaris Berna Nijboer werd uitgeroepen tot Buurtsportcoach van het jaar.
We vervolgen met een terugblik op de 7 mijlpalen
3
Mijlpaal nummer 1: Alle Drentse kinderen op gezond gewicht
JOGG is een ‘community based’-programma waarmee een cultuuromslag wordt nagestreefd. Het programma wordt langs 5 pijlers in de hele gemeente ingebed en gaat over gezonde leefstijl. JOGG is een programma op strategisch/tactisch niveau. Veel van de bestaande activiteiten zijn operationeel. Elke gemeente heeft een regisseur die een direct aanspreekpunt heeft bij JOGG Nederland. In de provincie zijn JOGG coaches, die de gemeenten op weg helpen. De coaches zijn medewerkers van Drentse instellingen. Een aantal van hen wordt doorgetraind tot specialist. Zo ontstaat er, met Drenthe als koploper, veel expertise op een maatschappelijk urgent thema.
Door gezamenlijk te functioneren binnen JOGG Drenthe 2.0 ontstaan er extra mogelijkheden, zoals de samenwerking met Hanzehogeschool Groningen, GGD en de gemeenten/coaches. Dit leidt tot studententeams in bijna alle gemeenten. Zij vormen één multidisciplinaire klas en worden vanuit school ‘voorzien’ van benodigde competenties. Gemeenten zetten de studenten in en zorgen voor lokale monitoring en ondersteuning bij activiteiten. Hanzehogeschool Groningen en provincie Drenthe doen samen een 4-jarig onderzoek naar effectiviteit van JOGG interventies mogelijk. Cindy Bethlehem is de promovendus. Het thema gezond gewicht wordt steeds meer ingezet bij de vrijetijdseconomie. Door bundeling van JOGG NL-ondersteuningsaanbod is er een Drentse JOGG coördinator aangesteld, Karlijn Meijerink.
4
Partners: Platform vitale kernen en mn: - Alle gemeenten/provincie - GGD Drenthe - SportDrenthe - JOGG Nederland
- Hanzehogeschool Groningen - HANNN (Healthy lifestyle) - RUG en UVA (universiteiten) - Onderwijs
Doel 2014/2015: Alle 12 Drentse gemeenten zijn zijn gestart met de uitvoering van het lokale
JOGG-gemeente geworden en plan van aanpak.
Resultaten 2014/2015: - 12 gemeenten zijn JOGG-gemeente - 11 gemeenten hebben uitvoeringsplan - Koepelovereenkomst JOGG Drenthe 2.0 - JOGG-studententeams HG ingezet in 10 gemeenten - Aanstelling promovendus per 1 januari 2015 (periode t/m 2018) - 3 nationale campagnes, te weten Water, Buitenspelen, Groente & Fruit - 2 Drentse programma’s, te weten Op Fietse naar school en Gezonde Avond4daagse - PPS propositie ontwikkeld voor 6 bedrijven - Aanstelling provinciale JOGG-coördinator voor 12 uur per week vanaf 1 juli 2015 - Werven en coachingstrajecten voor 4 Drentse JOGG-coaches
5
Mijlpaal nummer 2: Zo min mogelijk kinderen in de jeugdzorg De sportvereniging is als nuldelijns organisatie vaak het laatste instituut waar jongeren structureel contact hebben voor of tijdens het ingaan van een zorgtraject. Door de sportvereniging te ondersteunen kunnen kwetsbare jongeren beter en op veilige wijze bij de verenigingen functioneren. Daarnaast zijn er kwetsbare jongeren, die wel zouden willen maar toch niet gaan sporten. Door deze persoonlijk te benaderen, door te bemiddelen met bijvoorbeeld het Jeugdsportfonds en door een warme overdracht naar de vereniging, kunnen zij een veilige plek krijgen. In Nederland is niet eerder op deze schaal met dit thema gewerkt. Er zijn in 8 gemeenten, vanuit verschillende ‘eigenaren’, projecten opgestart. Eén hiervan is een voortborduursel op ‘Sport jij ook’ uit Hoogeveen; het project dat de Europese onderscheiding kreeg in het kader van #Beactive. De opbrengsten vanuit de verschillende projecten worden bij elkaar gebracht in één kerngroep. Het product dat geschreven wordt door projectleider Marianne Postma heet POD sport en is een aanvulling op de Drentse methode ‘Positief Opvoeden Drenthe’. Het Verwey-Jonker instituut doet samen met PIONN, het Drentse bureau voor onderzoek onder jongeren, onderzoek naar de beste kansen voor dit programma. In 2016 worden de onderzoeken opgeleverd en gaat de pilotfase over in structurele projecten, ingekaderd in gemeentelijk jeugdbeleid.
6
Partners Platform vitale kernen en met name: - Alle gemeenten/provincie - Yorneo - Tinten; welzijnkoepel - GGD Drenthe
- Eventsbureau - SportDrenthe, Lokale sportverenigingen - Drenthe- Verwey-Jonker, PIONN - Basisscholen
Doel 2014/2015 De pilot ‘Sport in de Jeugdketen’ wordt uitgevoerd in 6 gemeenten en wordt structureel in de loop van 2015. Resultaten 2014/2015 - Pilot in Assen uitgevoerd - Start en afronding pilots Tinten in Aa en Hunze, Emmen en Midden-Drenthe - Start pilots in Hoogeveen, Borger-Odoorn, Noordenveld en Tynaarlo - Inbedding provinciale visie, Tintenplan en Maatschappelijke Sportcoach in kerngroep POD Sport - Aanstelling Marianne Postma als coördinator Sport en Kwetsbare Jongeren en POD Sport - Ondersteunend onderzoek door Verwey-Jonker instituut (Niels Hermens) in samenwerking met het Drentse PIONN (oplevering 1 januari 2016) - Besprekingen ministerie Veiligheid & Justitie over uitrollen ‘Alleen jij bepaalt’ vanuit randstad naar Drenthe - Berna Nijboer wint met ‘Sport jij ook’ eerste Europese Citizen Ambassador Award in kader van #Beactive
7
Mijlpaal nummer 3: Mensen wonen zolang mogelijk zelfstandig en participeren in de maatschappij De essentie van deze mijlpaal is dat sport en beweging (vaak succesvol) bijdraagt aan WMOdoelen. De sport- en beweeginterventies, die leiden tot meer participatie en meer zelfstandigheid, dienen vanuit WMO middelen gefinancierd te worden. Uiteraard kunnen daarbij bestaande sport- of combiteams worden ingezet. Binnen de WMO liggen ook mogelijkheden voor specifiek sportaanbod voor geïdentificeerde doelgroepen zoals gehandicapten en senioren. Er lijkt bij de gemeenten overeenstemming te zijn over het belang van bewegen voor kwetsbare groepen. Bij gemeenten hebben 2014 en 2015 vooral in het teken van transitie gestaan. Inbedding van nieuwe thema’s was niet overal mogelijk. Er zijn wel ‘koplopers’ die als voorbeelden werken. Daarbij zijn de domeinen sociaal, welzijn en sport naar elkaar toe gegroeid. In bijna elke gemeente is er direct overleg tussen sociale teams en sport en bewegen. De bijeenkomst ‘het Fitte Brein’ was een groot succes, zowel qua opkomst (1200 bezoekers, 1800 aanvragen) als qua inhoud. Naast de transitie is er sprake van een nieuw gezondheid/leefbaarheidsbeleid waardoor er middelen vanuit rijk en provincie naar met name de Veenkoloniale gemeenten gaan. Hierin krijgt sport en bewegen een belangrijke rol. Partners Platform vitale kernen, waarbij met name: - Alle gemeenten/provincie - Lokale sportaanbieders - STAMM CMO - Onderwijs - SportDrenthe
- GGD Drenthe - HANNN (Healthy lifestyle)
Doel 2014/2015
De eerste 3 pilots Sport en WMO worden uitgevoerd.
Resultaten 2014/2015 - Oplevering Sport en Leefbaarheid Klazienaveen (door STAMM CMO) - Themabijeenkomst platform vitale kernen georganiseerd, mei en november 2014 - Aansluiting bij provinciale programma’s als realisatiestrategie en Vitaal Platteland Provinciale afstemming GIDS-gelden en Kansen voor de Veenkoloniën (mn door GGD) - Sportdorptrajecten (o.a. Hijken/Hooghalen, de Wijk en Borger)
8
Mijlpaal nummer 4: Sportdeelname van mensen met een handicap wordt substantieel verhoogd door betere aansluiting vraag en aanbod
De sportparticipatie onder gehandicapten ligt nadrukkelijk lager dan bij niet gehandicapten. Drenthe ligt zelfs onder het nationale gemiddelde. Dit heeft met vraag, aanbod en bevolkingsdichtheid te maken. In 2014 is de Sportwijzer deel 1 opgeleverd. De sportwijzer geeft een kwantitatief inzicht in het specifieke aanbod in Drenthe. In 2015 is dit aangevuld met kwalitatieve informatie van het aanbod. De volgende stap is het ophalen van de exacte vraag. Daar zal de Sportmonitor 2014 een rol in spelen. Vanaf 2016 kan vraag en aanbod doelgerichter bij elkaar gebracht worden. Hans Leutscher is coördinator Sportwijzer. Partners Platform aangepast sporten, mn: - Alle gemeenten/provincie
- Onbeperkt sportief onderwijs, m.n. Drenthe College - Sport- en zorgaanbieders, SportDrenthe
Doel 2014/2015 Het aanbod van aangepast sporten is op wijk- en dorpsniveau in kaart gebracht. Resultaten 2014/2015 - Digitaal systeem Sportwijzer is ontwikkeld voor Drenthe - 9-12-2014 presentatie Sportwijzer, ontsluiting via website door gedeputeerde Ard v/d Tuuk - Onderzoek ‘kwaliteit v/h aanbod’ wordt uitgevoerd (in 2015 geïntegreerd in Sportwijzer) - Onderzoek ‘vraag van de doelgroep’ uitgevoerd (en in 2016 geïntegreerd in Sportwijzer)
9
Mijlpaal nummer 5: Hogere sportparticipaties van mensen met een handicap en toegankelijk imago als provincie Drenthe Drenthe heeft een mooie geschiedenis op het gebied van aangepaste sportevenementen. De provincie heeft de ambitie om een nieuw evenement op dit gebied te organiseren. Een evenement dat past bij Drenthe en dat effect heeft op andere doelstellingen als imago verbetering en sportparticipatie. Het platform Aangepast Sporten bereidt een bid voor op de Paralympic Road Cycling Worldchampionships. Dit zijn de grootste kampioenschappen vallend onder de UCI (KNWU). Het past bij Drenthe, zowel op sportief als op technologisch gebied. Vanuit de sport handbiking sluit Seine Snippe aan bij het platform aangepast sporten. De planning is 2015: NK Paracycling, 2016: EK handbiking en 2017: WK Paracycling. Partners Platform aangepast sporten/evenementen, met name: - Alle gemeenten/provincie - NOC*NSF, KNWU - WSV en GSV Emmen Doel 2014/2015 Er ligt een bid voor een grootschalig en Drenthebreed aangepast sportevenement.
Resultaten 2014/2015 - Strategiebepaling in platform aangepast sporten - Samenwerking opgezet tussen platform aangepast sporten en het Kenniscentrum Events - Brede inrichting werkorganisatie WK Paracycling - Bidprocedure is in werking gezet, KNWU is betrokken, pilots in Emmen tijdens NK - Organisatie NK Paracycling 2015 tijdens NK Wielersportweken in Emmen - Organisatie congres Paracycling tijdens NK Wielersportweken in Emmen
10
Mijlpaal nummer 6: Grote evenementen voegen beleving en beweging toe aan het imago van Drenthe door gerichte spin-off programma’s
Evenementen creëren urgentie en een podium, waardoor ze maatschappelijke en economische ontwikkelingen in gang kunnen zetten op verschillende terreinen. Sportbeoefening en beweegparticipatie wordt gestimuleerd. Meer mensen in beweging, maar ook meer medaillewinnaars in de toekomst. Ruimtelijke doelstellingen of duurzaamheidsdoelstellingen kunnen door middel van evenementen gerealiseerd worden. Het imago van de regio wordt versterkt. Dit is essentieel bij de toeristische ambities van Drenthe. Drenthe staat bekend om rust en ruimte, gewaardeerde kernwaarden. Het is belangrijk en gewenst dat daar de kernwaarden actief, dynamisch en bruisend aan toegevoegd gaat worden. Als adviseur- en uitvoerder van provinciaal beleid zijn we verantwoordelijk voor een aantal spin-off programma’s. Deels via Drenthe.nl, waarbij evenementen geholpen worden met exposure en arrangementsontwikkeling. Deels via Op Fietse, waarbij we de evenementen gebruiken als etalage en ijkmoment voor een activitatieprogramma. Het in samenwerking ontwikkelde Festival Op Fietse met o.a. 2 weken lang radio en tv is een voorbeeld van een programma dat bestaande evenementen versterkt. Domeinen zoals samenleving, cultuur en sport worden verbonden en dit zorgt voor optimale legacy. Grote evenementen die in de pijplijn zitten zijn het WK Paracycling 2017, WK Wielrennen op de weg 2020 en Wereldruiterspelen 2022. De rol van Drenthe beweegt is het ondersteunen van de initiatiefgroepen en zorgen dat het effect van het evenement op de samenleving maximaal is. Projectleider Kenniscentrum Events is Mieke Zijl.
Partners Platform evenementen met name: - Alle gemeenten/provincie - Recreatieschap-, Marketing-, Kunst & Cultuur- en RTV Drenthe, SportDrenthe - Wieler- en Hippisch Platform - Holland Moves; nationaal platform, sportbonden - Onderwijs Doel 2014/2015 Er is een gezamenlijk evenementenbeleid ontwikkeld en in uitvoering met accent op economische en maatschappelijke spin-off. Resultaten 2014/2015 - Ondersteuning van projectleider Kenniscentrum Events met 40 adviestrajecten en 6 themaavonden - Advies Topsport–evenementenbeleid provincie met accent op maatschappelijke en economische spin-off - Ontwikkeling ‘Op Fietse’ als spin-off programma (en als JOGG campagne binnen Gratis bewegen) - Uitvoering van Festival Op Fietse als spin-off programma voor NK Wielrennen en de 50e Fiets4Daagse - Ondersteuning NK Wielersportweken, zowel de wedstrijd (Wielerplatform) als het spin-off programma - Ondersteuning stichting WK Wielrennen 2020 in de initiatie- en in de voorbereidingsfase - Initiatief vanuit het Hippisch Platform voor de organisatie van de Wereldruiterspelen 2022
12
Mijlpaal nummer 7: Meer overnachtingen en bestedingen in Drenthe door het sterker maken van actief toerisme en recreatie Dynamisch toerisme is een project dat in 2013 heeft plaatsgevonden met betrokkenheid van 100 Drenten uit de overheid, sport, cultuur en vooral ook uit de natuur. Dynamisch toerisme heeft een visie opgeleverd, die Drenthe en de gemeenten in alle ontwikkelingen op dit (toeristisch, recreatief) vlak als uitgangspunt nemen. Drenthe heeft in de uitstraling behoefte aan een eigen verhaal en een rode draad in de beeldbepalende activiteiten. Daarbij spelen een aantal voor de hand liggende thema’s een rol, zoals natuur, maar ook buiten (alle grote evenementen zijn buiten), gezond, geluk, verrassing en avontuur. Vanuit deze thema’s zijn een aantal pilots ontwikkeld in het kader van bewegen en beleven van de natuur in Drenthe. Deze versterken de bestaande campagnes. Het meest concreet is de ontwikkeling van de Fietsbeleving: 365 route/Elke dag op Fietse. Een routenetwerk dat 24/7 beschikbaar is en gebruikt maakt van de modernste technische ontwikkelingen. De beleving van deze route sluit aan bij het verhaal van Drenthe: buiten, avontuur, gezond en verrassend. Aan de vooravond van de 50e Drentse Fiets4Daagse is deel 1 van de route gepresenteerd. Bij de Hanzehogeschool is de Innovatie Werkplaats Beweegvriendelijke inrichting van de openbare ruimte geïntegreerd. Hierbij zijn ook de NISB en de buitensportbonden aangesloten. We verwachten de komende jaren vooral advies te kunnen geven over de te nemen stappen. Drenthe heeft een nieuwe natuurontwikkelingsopgave. Daarbij spelen naast de bestaande natuurdoelen ook economie en welzijn een rol. Drenthe beweegt is het, samen met andere pioniers, gelukt om actieve beleving van de natuur op de agenda te zetten.
13
Partners Platform evenementen met name: - Alle gemeenten/provincie, gemeenten (AORTA) - Recreatieschap- en Marketing Drenthe - Ondernemers (toeristisch)
- Wieler- en Hippisch Platform - Hanzehogeschool Groningen - SportDrenthe
Doel 2014/2015 Eén project uit Dynamisch Toerisme wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld de 365 route. Bestaande routes (fiets, loop- en hippisch) worden gecombineerd tot arrangementen, met het accent op beleving, gezondheid en innovatie. Resultaten 2014/2015 - Dynamisch Toerisme heeft het product ‘Bewegen en beleven in Drenthe’ opgeleverd (eind maart 2014) - Uitvoering Elke dag op Fietse - Eerste pilot rond Elke dag op Fietse gehouden op 6 juli - Ontwikkeling IWP (Innovatie Werkplaats) rond de projecten Holtingerzand en Elke dag op Fietse - Draagvlakontwikkeling ‘Actieve beleving van de natuur’ d.m.v. lezingen bij gerichte conferenties - Ontwikkeling (m.n. Marketing- en RTV Drenthe) van InDrenthe, waarbij arrangementen worden ontwikkeld rondom evenementen
14
TOT SLOT Organisatie Drenthe beweegt heeft in 2014-2015 voortgeborduurd op het eerste seizoen. Met Council, regiegroep, themaplatforms en sportplatforms best stevig opgetuigd, maar wel een garantie dat vraag en aanbod afgestemd zijn. In de Council zijn personele veranderingen geweest. Gedeputeerde Ard van der Tuuk geeft zijn plaats over aan zijn opvolger Henk Jumelet. Roger de Groot wordt echter de nieuwe voorzitter in de Council. Ineke Donkervoort, lid van het eerste uur, treedt af vanwege beëindiging van haar functie bij het Drenthe College. Het loopplatform is voorlopig gestopt, vanwege te weinig rendement. Tegengestelde belangen spelen hierin een rol. De themaplatforms Vitale Kernen en Aangepast Sporten functioneren goed. De platforms Evenementen en Arrangementen zijn aangesloten bij bestaande platforms. Grootste winst zit in de teamgedachte tussen Drenthe beweegt, lokale combiteams en JOGG-teams. Hierdoor ontstaat een uitgebreid netwerk en daadkrachtig instrument, werkend vanuit dezelfde visie. Financiën Gemeente Coevorden heeft besloten vanaf 2015 niet langer te participeren in Drenthe beweegt. Dit heeft uitsluitend te maken met gemeentelijk beleid na de verkiezingen van 2014. Dit betekent dat de begrote inkomsten teruglopen met € 5750 tot € 194.250. Er is gewerkt conform de originele begroting in het Plan van Aanpak, waarbij het overschot van 2013-2014 is meegenomen in het lopende jaar. Het resultaat in 2014-2015 is nihil. De exacte bedragen zijn opgenomen in de SportDrenthe-basisadministratie. Gedurende 2014-2015 zijn er 2 projecten rechtstreeks door Drenthe beweegt uitgevoerd, namelijk het Fitte Brein (€ 17.500) en Festival Op Fietse (€ 149.500). Dit overzicht is een indicatie en gebaseerd op de exacte cijfers. Deze staan vermeld in het goedgekeurde jaarverslag van SportDrenthe. Daarnaast heeft Drenthe beweegt ook in 2014-2015 gezorgd voor een forse impuls voor andere activiteiten en organisaties. Voorbeelden zijn € 100.000 voor Op Fietse naar school/werk, € 100.000 InDrenthe, € 280.000 JOGG-inzet (gekapitaliseerd), € 320.000 (combinatiefunctionaris), € 125.000 (sport in de jeugdketen) en verschillende kleinere bijdragen. Op deze manier wordt er voor ruim een miljoen euro ingezet op sport als middel in Drenthe.
15
