Rapportage Tarieven en leenvoorwaarden Biebpanel Dit document bevat een compacte rapportage van het in maart 2014 gehouden Biebpanel-onderzoek naar de toekomst van de Bibliotheek.
15 augustus 2014
Biebpanel: Tarieven en leenvoorwaarden Om de wensen en behoeften van onze leden in beeld te krijgen, maakt Bibliotheek Rivierenland gebruik van BiebPanel, een online onderzoekplatform dat speciaal ontwikkeld is voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden kunnen lid worden van BiebPanel en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Het 1e onderzoek in 2014 heeft plaatsgevonden van 11 maart tot en met 31 maart 2014. Dit onderzoek gaat over het lidmaatschap van de bibliotheek met als onderwerpen: • Lidmaatschap • Abonnementsvormen, tarieven en leenvoorwaarden • E-book plus pakket De doelstelling van dit onderzoek was inzicht te geven in de behoefte van klanten met betrekking tot tarieven, leenvoorwaarden en het lidmaatschap.
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
2
Samenstelling steekproef Bij dit onderzoek is de respons voor Bibliotheek Rivierenland 61%. De respons is hiermee precies gelijk aan het totale BiebPanel (n=15.116). De samenstelling van de steekproef is als volgt, zie onderstaande tabel.
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
3
Lidmaatschap Sinds 1 januari 2014 bieden wij twee abonnementen aan; een abonnement tot 18 jaar en een 18+ abonnement. Van de panelleden geeft 93% aan een 18+ abonnement te hebben, 2% heeft een abonnement en betaalt een hoger tarief als inwoner van de gemeente Buren. De tevredenheid over het 18+ abonnement is groot, maar liefst 96% is (zeer) tevreden. In Rivierenland zijn de panelleden even prijsbewust als in het totale panel: circa één op de vijf geeft aan niet te weten hoeveel men per jaar betaalt voor het abonnement. Gemiddeld schatten de panelleden buiten de gemeente Buren het jaartarief van het 18+ abonnement in op €40,50. Dit is lager dan het jaartarief van €45,00. Vrouwen schatten het jaarbedrag gemiddeld bijna even hoog in als mannen (€41 versus €42). Qua leeftijd zien we dat de groep 16-35 het jaartarief het laagst inschat, namelijk op €35,30. Het huidige tarief wordt door de meeste panelleden omschreven als ‘niet duur, niet goedkoop’. De overige panelleden vinden het tarief eerder goedkoop (20%) dan duur (8%). De acht deelnemers vanuit de gemeente Buren vinden het abonnement in veel gevallen ‘(heel) duur’. Negen op de tien panelleden geven aan dat het (heel) waarschijnlijk is dat ze over vijf jaar nog lid zijn van de bibliotheek. De belangrijkste redenen om te overwegen het lidmaatschap in Rivierenland op te zeggen, zijn de prijs van het abonnement (50%) en het feit dat men een e-reader heeft en bij andere bronnen dan de bibliotheek e-books downloadt (29%). Deze vraag werd echter door slechts 28 panelleden beantwoord.
Abonnementsvormen, tarieven en leenvoorwaarden Panelleden is gevraagd acht leenvoorwaarden in volgorde van belang te zetten. Hoewel het tarief het meest op de eerste plaats wordt gezet (29%), eindigt het gratis reserveren het vaakst in de top 3 (61%). Ook de uitleentermijn eindigt vaak in de top drie. In vergelijking met het totale Panel eindigt het gratis reserveren van materialen vaker in de top 3. Aan het maximum aantal verlengingen en het ook gratis kunnen lenen in andere bibliotheken, hechten panelleden van de Bibliotheek Rivierenland juist iets minder belang dan gemiddeld. In het totale Panel zien we een aantal verschillen in het belang tussen de leeftijdsgroepen. Zo is het tarief het meest belangrijk voor de jongste groep panelleden (16-35 jaar), terwijl het ontvangen van een online inleverattendering juist voor de oudste groep panelleden (55+) het vaakst van belang is. Ook onder panelleden van de Bibliotheek Rivierenland zien we deze verschillen naar voren komen. Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
4
Landelijke bibliotheekpas Als input voor de projectgroep Landelijke Bibliotheekpas is een aantal vragen gesteld over beoogde abonnementsvormen. Om de optimale prijs van een mogelijk landelijk abonnement te bepalen, hebben panelleden vier vragen beantwoord over het tarief van dit fictieve abonnement. De optimale prijs voor dit abonnement ligt onder panelleden uit Rivierenland rond de €40,-, waar dit in het totale Panel circa €42 is. Dit is dus ook iets onder het jaartarief van het huidige 18+ abonnement.
Bovenstaande grafiek is gebaseerd zijn op de prijsmeter-methode en laat vier lijnen zien : • • • •
Te goedkoop: Deze lijn geeft het cumulatieve percentage leden weer dat een bepaalde prijs als ‘te goedkoop’ kwalificeert. Goedkoop: Deze lijn geeft het cumulatieve percentage leden weer dat een bepaalde prijs als ‘goedkoop’ kwalificeert. Duur: Deze lijn geeft het cumulatieve percentage leden weer dat een bepaalde prijs als ‘duur’ kwalificeert. Te duur: Deze lijn geeft het cumulatieve percentage respondenten weer dat een bepaalde prijs als ‘te duur’ kwalificeert.
Op de snijpunten van deze lijnen bevinden zich belangrijke prijsniveaus: • Marginaal goedkooptepunt (MGP): Het prijsniveau waarbij evenveel leden het BASIS jaarabonnement duur en te goedkoop vinden. De ‘te goedkoop’ beleving gaat over in de ‘goedkoop’ beleving. Het MGP kan beschouwd worden als de ondergrens van de accepteerbare prijsvork. • Marginaal duurtepunt (MDP): De bovengrens van de prijsvork. Dit punt markeert het prijsniveau waarbij evenveel leden het product/de dienst goedkoop en te duur vinden. In dit punt gaat de ‘duur’ beleving over in een ‘te duur’ beleving. • Optimale prijszetting (OPZ): Het prijsniveau waartegen globaal de laagste weerstand bestaat: evenveel leden vinden het BASIS jaarabonnement te duur en te goedkoop. • Indifferentiepunt (IDP): Dit punt kan men beschouwen als de ‘normale’ prijs. Evenveel leden vinden het BASIS jaarabonnement bij deze prijs goedkoop en duur.
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
5
Betalen voor diensten Het bibliotheekabonnement kan niet alles omvatten, er zullen altijd diensten blijven waarvoor apart betaald zal moeten worden. Maar welke diensten zouden volgens panelleden buiten het abonnementsgeld mogen vallen en waarvoor zou men dus bereid zijn apart te betalen? Dit zijn vooral de deelname aan activiteiten (cursussen, workshops en in mindere mate lezingen) in de bibliotheek, kopiëren en printen. Met name het reserveren van materialen van de eigen bibliotheek en het aanvragen van materialen van een andere bibliotheek zouden volgens panelleden inbegrepen moeten zijn in het abonnement. In Rivierenland zijn panelleden meer bereid om apart te betalen voor het vaker dan tweemaal verlengen en het lenen van CD’s en DVD’s, maar juist minder bereid om te betalen voor het reserveren van materialen en het aanvragen van materialen van een andere bibliotheek. Voor koffie/ thee zijn de panelleden in Rivierenland eveneens in mindere mate bereid te betalen in vergelijking met het totale Panel (64% versus 79%). Dit kan komen doordat de panelleden in de meeste vestigingen kunnen genieten van een gratis kop koffie of thee. Qua leeftijdsgroepen zien we dat de oudste groep (65+) over het algemeen het minst bereid is om extra te betalen bovenop het abonnement. Binnen de groep 16 tot 35 jaar is men vaker bereid te betalen voor een boekendienst aan huis dan binnen de andere leeftijdsgroepen.
Alternatieve abonnementsvormen Er zijn, naast het normale abonnement, ook andere abonnementsvormen mogelijk. Aan panelleden zijn 7 alternatieve abonnementsvormen voorgelegd om de interesse hierin te peilen. Ongeveer drie tiende heeft geen behoefte aan deze abonnementen. De familiepas (30%) en het landelijke abonnement (29%), zijn de abonnementsvormen waar de voorkeur het vaakst naar uit gaat. In vergelijking met het totale Panel, gaat in Rivierenland vaker de voorkeur uit naar de familiepas. Circa 15% geeft de voorkeur aan een abonnement zonder jaarlijks abonnementsgeld of een partnerpas. Het abonnement waarmee leden alleen e-books kunnen lenen en het ‘vriend van de bibliotheek’ abonnement zijn met 11% het minst in trek. De familiepas en de partnerpas zijn vooral populair in de groep 16-35 jarigen. De groep 55 plussers staat het minst open voor alternatieve abonnementsvormen. Wanneer panelleden Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
6
zouden overwegen een partnerpas of gezinspas aan te schaffen, dan zouden de meesten voor alle gezinsleden een aparte pas willen ontvangen. Een kwart zou juist de voorkeur geven aan één pas voor het hele gezin. Op dit moment is het in de Bibliotheek Rivierenland al mogelijk om voor €5,- een partnerpas aan te schaffen.
E-books Van de BiebPanel leden van Bibliotheek Rivierenland, leest een derde weleens boeken op een e-reader, iPad of andere tablet. Circa 40% leest geen e-books en geeft aan dit ook niet van plan te zijn in de toekomst. Dit is hoger dan de 35% in het totale Panel. Een kwart geeft aan dit nu nog niet te doen, maar in de toekomst wel van plan te zijn. Ten tijde van het onderzoek konden alle bibliotheekleden gratis e-books downloaden en gedurende drie weken lezen. De bekendheid van dit aanbod ligt onder de huidige digitale lezers op ongeveer twee vijfde. Onder de panelleden die niet van plan zijn om digitaal te gaan lezen, ligt de bekendheid zelfs nog iets boven de 30%. Hoewel de bekendheid van het gratis aanbod dus redelijk hoog is, ligt de intentie om uiteindelijk gebruik te gaan maken van het e-book plus pakket bijzonder laag. Zelfs onder huidige digitale lezers is maar een kwart waarschijnlijk van plan gebruik te gaan maken van het pakket. We zien hierbij geen verschil in geslacht of leeftijdscategorie. De belangrijkste reden om geen gebruik te gaan maken van het e-book plus pakket is dat het als te duur wordt ervaren. Het niet hebben van een ereader en het aanbod spelen ook een rol bij de keuze om geen gebruik te gaan maken van het e-book plus pakket.
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
7
Samenvatting Bijna alle panelleden die hebben deelgenomen aan het onderzoek geven aan een 18+ abonnement van de bibliotheek te hebben. De tevredenheid over dit abonnement is groot. Panelleden van de Bibliotheek Rivierenland vinden het tarief van het 18+ abonnement van de bibliotheek relatief vaak goedkoop.
Tarieven en leenvoorwaarden Panelleden van Bibliotheek Rivierenland denken relatief vaak te weten wat het jaartarief van het bibliotheekabonnement is. Het tarief is een belangrijke voorwaarde bij een abonnement, maar ook de uitleentermijn en het gratis reserveren zijn voorwaarden die voor panelleden heel belangrijk zijn. Met name de lange uitleentermijn van 8 weken is een aantrekkelijke voorwaarde. Het belang van de leenvoorwaarden verschilt soms tussen de leeftijdsgroepen. Zo spreekt een online inleverattendering senioren relatief vaak aan, terwijl het tarief voor de jongste groep (16-35 jaar) veel belangrijker is dan voor senioren. De optimale prijsstelling voor een standaard abonnement volgens de landelijke voorwaarden ligt rond de 42 Euro.
Extra diensten buiten het abonnementsgeld Binnen de groep 16 tot 35 jaar is men het meest bereid apart (naast het abonnementsgeld) te betalen voor een boekendienst aan huis. Voor het deelnemen aan activiteiten zijn panelleden bereid te betalen buiten hun abonnement om. Zij zien dit als iets extra’s. Hoewel bibliotheekleden best bereid zijn om apart te betalen voor het aanvragen van materialen uit de collectie van een andere bibliotheek, zijn ze niet bereid dit te doen voor het reserveren van de eigen materialen van Bibliotheek Rivierenland.
Alternatieve abonnementsvormen Een derde van de panelleden van de Bibliotheek Rivierenland zou interesse hebben in een familiepas, een abonnement voor alle gezinsleden. Mocht de bibliotheek een gezinsabonnement of partnerpas overwegen, dan geven de meeste panelleden er de voorkeur aan om per lid een aparte pas te ontvangen, zoals nu al mogelijk is met de Partnerpas.
E-books Het e-book plus pakket heeft al wel een redelijke bekendheid, maar de interesse ervoor is nog niet zo groot.
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
8
Ontwikkelingen Op het moment van verschijnen van dit rapport is het zomervakantie en is Bibliotheek Rivierenland wegens vakanties van medewerkers nog niet in de gelegenheid geweest om naar aanleiding van dit onderzoek punten te formuleren op basis waarvan wij onze dienstverlening kunnen doorontwikkelen. In de week van 1 september wordt dit rapport intern besproken, naar aanleiding waarvan wij al dan niet concrete actiepunten zullen formuleren ter uitbreiding of verbetering van onze services. Deze ontwikkelingen zullen wij in een volgende versie van dit document opnemen. De nieuwe versie van dit rapport vervangt dan deze.
Infographic Op de volgende pagina volgt een infographic met de belangrijkste landelijke resultaten betreffende dit onderzoek.
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
9
ABONNEMENTEN EN TARIEVEN VAN DE BIBLIOTHEEK Bibliotheekleden zijn over het algemeen tevreden over hun huidige abonnement en het tarief. De leenvoorwaarden zijn bij enkele bibliothekennog wel voor verbetering vatbaar.
TEVREDENHEID HUIDIGE ABONNEMENT
0%
100% TEVREDEN 93%
HUIDIGE TARIEF
MIDDEN 5% ONTEVREDEN 1%
TOP 3 BELANGRIJKSTE VOORWAARDEN ABONNEMENT
0%
100% GOEDKOOP 19%
DUUR 11%
NEUTRAAL 69%
WAARSCHIJNLIJK OVER 5 JAAR NOG LID 100%
WEL 90%
53%
49%
48%
UITLEENTERMIJN
GRATIS RESERVEREN
PRIJS
NIET 3% TOP 3 ALTERNATIEVE ABONNEMENTEN MOGELIJKE REDENEN OM OP TE ZEGGEN TE KLEINE COLLECTIE
E-BOOK GEBRUIK
0%
40% 21%
PRIJS
100%
30% 35%
LANDELIJK ABONNEMENT
FAMILIEPAS
BETALEN PER LEEN MATERIAAL
MINST BEREID EXTRA TE BETALEN VOOR
RESERVEREN IN EIGEN BIBLIOTHEEK
NIEUWE / TOPTITELS LENEN
Het onderzoek is in maart 2014 uitgevoerd door het onafhankelijke marktonderzoekbureau Ruigrok | NetPanel in opdracht van ProBiblio. Aan het onderzoek hebben 15.116 leden van het BiebPanel deelgenomen van 45 verschillende deelnemende bibliotheken uit heel Nederland. Voor meer informatie kunt u terecht op biebpanel.nl
Tarieven en leenvoorwaarden
7-8-2014
10
