Radioactief afval Cat. B & C - De eerste beslissingen

Radioactief afval Cat. B & C - De eerste beslissingen

LANGE TERFMIJN LANGE

KORTE KORTETERMIJN

Classificatie van radioactief afval

BESLISSEN OM NIET TE BESLISSEN

WELKE BESLISSING?

WACHTEN OP NIEUWE TECHNOLOGIE

DE VEILIGHEID OP EEN ACTIEF LANGE TERMIJN VERZEKEREN OP EEN ACTIEVE WIJZE

PRINCIPEBESLISSING

DE VEILIGHEID OP EEN PASSIEF LANGE TERMIJN VERZEKEREN OP EEN PASSIEVE WIJZE

IN BELGIË OF IN BINNEN het huidig Belgisch IN BELGIË OF IN HET BUITENLAND HET BUITENLAND

BINNEN het huidig Belgisch wettelijk en institutioneel kader

De opties voor het beheer op lange termijn van het hoogactief en langlevend radioactief afval

A. Geen beslissing = verlenging van huidige situatie van opslag

B. Actief beheer door eeuwigdurende opslag

C. Berging in een installatie gebouwd in een geologische formatie

D. Berging in diepe boringen

E. Wachten om geavanceerde nucleaire technologieën te kunnen gebruiken

F. Multinationale optie

De eerste mogelijkheid bestaat erin elke beslissing over het langetermijnbeheer van hoogactief en langlevend afval uit te stellen. Dit betekent de facto dat de huidige opslag van het reeds geproduceerde en het nog te produceren afval gedurende onbepaalde tijd moet worden voortgezet. Het is dus noodzakelijk het afval te bewaken en te controleren, het opnieuw te conditioneren ingeval de verpakking beschadigd raakt en het, indien nodig, over te brengen naar nieuwe opslaggebouwen (aan het eind van hun levensduur).

Optie voor het langetermijnbeheer van afval, die bestaat uit een onbepaald aantal opslagfasen. Op het einde van de levensduur van de opslaginstallaties (tussen 100 en 300 jaar) wordt het afval overgebracht naar nieuwe installaties. In deze optie wordt de langetermijnveiligheid van mens en milieu actief verzekerd, vermits ze voortdurend steunt op menselijke acties.

Groep opties voor langetermijnbeheer van afval, waarbij het afval geborgen wordt in geschikte geologische lagen. In deze opties wordt de langetermijnveiligheid van mens en milieu passief verzekerd, vermits ze steunt op de kunstmatige en natuurlijke barrières die het radioactieve afval omgeven.

In deze optie wordt het afval geplaatst in diepe boorgaten geboord van op het oppervlak. Het afval wordt, in zijn bergingsverpakking, geplaatst in een put die niet toegankelijk is voor de mens. Deze put heeft een diameter van ongeveer één meter en een lengte van enkele kilometers. De terugneembaarheid van het afval is moeilijk en beperkt, en dit al vanaf het moment dat het afval geborgen is. Deze optie wordt doorgaans beschouwd voor zeer beperkte afvalvolumes (bijvoorbeeld ingekapselde bronnen).

Deze optie bestaat erin te wachten op de ontwikkeling en toepassing van geavanceerde nucleaire technologieen alvorens te beslissen over de toekomst van het afval geproduceerd in het huidige nucleaire programma. Deze geavanceerde nucleaire technologieën zullen enkel van toepassing zijn op de bestraalde kernbrandstof. Bovendien zal de toepassing van deze technologieën eveneens ultiem afval produceren dat op lange termijn zal moeten worden beheerd. Deze keuze impliceert dat de huidige opslagtoestand verscheidene decennia moet worden voortgezet.

Er bestaat momenteel geen gedeelde multinationale optie die erin bestaat een gemeenschappelijke optie te ontwikkelen en uit te voeren. De huidige juridische en technische ontwikkelingen binnen de belangrijkste nucleaire landen van de Europese Unie gaan inderdaad in tegen een gedeelde multinationale optie. Bovendien beveelt het Gezamenlijk Verdrag de ontwikkeling van een optie aan in het land dat het afval produceert. De multinationale optie legt ook een wederkerigheidsprincipe op dat verschillende vormen kan aannemen (bijvoorbeeld de uitwisseling van afval). Het is tevens belangrijk te noteren dat een multinationale beheeroplossing op lange termijn kan worden uitgevoerd in gelijk welk van de betrokken landen.

Vragen

Welk referentiekader gebruikt NIRAS om deze vragen te beantwoorden?





E. Wachten om F. Multinationale optie geavanceerde nucleaire technologieën te kunnen gebruiken

TECHNISCHE EN WETENSCHAPPELIJKE DIMENSIE 1. Is deze optie van toepassing op al het afval?

De keuze van één of meer opties moet het langetermijnbeheer van het afval van categorieën B en C verzekeren.

Ja

Ja

2. Welk type van installaties is nodig om deze optie uit te voeren?

Niet van toepassing.

Huidige bovengrondse opslaggebouwen: - voor het geconditioneerde afval van categorieën B en C, opslaggebouwen op site 1 van Belgoprocess; - voor de verbruikte brandstof, opslaggebouwen op de sites van Doel en Tihange.

Robuuste opslaggebouwen, waarvan de levensduur zo lang mogelijk wordt gemaakt (100 tot 300 jaar) : bovengronds, enkele meters onder de grond of dieper. Gebouwen voor herconditionering van het afval en nieuwe opslaggebouwen met regelmatige tussenpozen.

3. Is het met deze optie mogelijk het beheersysteem sluitend te maken?

De uitvoering van de optie moet het mogelijk maken het beheersysteem sluitend te maken. De term ‘sluitend’ betekent dat alle stappen van het beheer van het afval gekend zijn, inclusief de laatste.

Nee

Ja. Alle stappen van het beheer kunnen worden bepaald.

4. Is deze optie voldoende gekend De optie is voldoende gekend om een om een beslissing ten gunste van principebeslissing te nemen indien: deze optie te nemen? - bij de uitvoering ervan gebruik gemaakt wordt van materialen en technieken die gekend zijn of zich in een Is deze beslissing een principebe- voldoende geavanceerd stadium slissing die de te nemen richting van ontwikkeling bevinden; voor het langetermijnbeheer - de mogelijke vestigingsplaatsen vastlegt? werden gekarakteriseerd of gekarakteriseerd kunnen worden; - alle verworven wetenschappelijke en technologische kennis voldoende geavanceerd wordt bevonden om de uitvoering van de optie te kunnen voorbereiden; - het RD&D dat nog nodig is voor de ontwikkeling en de uitvoering van de optie en voor het beperken van de onzekerheden afgebakend is.

5. Steunt deze optie op internationale aanbevelingen?

De optie dient het voorwerp te zijn van een brede internationale consensus. In welk(e) land(en) heeft de De optie moet door verschillende regering deze optie gekozen? landen gekozen zijn voor het langeWanneer zal de optie operationeel termijnbeheer van al hun radioactief zijn? afval of een deel ervan. De uitvoering ervan is aan de gang in een aantal landen (steunend op de ervaring verworven door andere landen op dit gebied).

Ja

Ja - De opslag van afval is een routinepraktijk voor het beheer op korte en op middellange termijn. - Weinig technische beperkingen op Nee, deze optie beïnvloedt het lange- de opslagplaatsen. termijnbeheer niet. - Het nog nodige RD&D is afgebaDeze optie maakt het ook niet mogekend. Het betreft hoofdzakelijk het lijk het huidige beheer te optimalisegedrag van het afval in eeuwigduren. rende opslag (vooral verbruikte brandstofelementen) en de nodige aanpassingen om de levensduur van de opslaginstallaties te verlengen. - De staat van de opslaggebouwen en het afval kan worden gecontroleerd om eventuele beschadiging te verhelpen. Ja. Deze keuze beïnvloedt het langetermijnbeheer. Nee. De nationale verantwoordelijk- Geen enkel land heeft voor deze heid voor een afvalbeheerbeleid is beheeroptie gekozen. bepaald in het Gezamenlijk Verdrag, (De verlengde opslag zoals gepland de resolutie in voorbereiding van de in Nederland is niet eeuwigdurend Europese Raad en de Belgische wet. maar beperkt tot een duur van 100 Nederland en Spanje hebben beslist jaar.) de huidige opslag voort te zetten gedurende een periode van 100 jaar alvorens een beslissing over het langetermijnbeheer van het afval te nemen.

Nee. De geavanceerde nucleaire technologieën kunnen niet worden toegepast op het bestaande en toekomstige ultieme afval, of het nu gaat om historisch afval, afval geprodu nucleaire programma (d.w.z. B-afval en verglaasd C-afval). Deze technologieen zullen bovendien ook ultiem afval produceren. Talrijke diepe boringen tot een diepte Opslaginstallaties voor het bestaande Bergingsinstallatie gebouwd in een geschikte gastformatie op een diepte van enkele kilometers (enkele honder- en toekomstige afval (cf. optie A) en den boringen zouden nodig zijn voor voor verbruikte brandstof, in afwachvan enkele honderden meters. Een de geplande afvalvolumes. bergingsinstallatie volstaat voor al ting van de uitvoering van de geavanhet afval van categorieën B en C van ceerde nucleaire cycli. het huidige nucleaire programma (in(De geavanceerde nucleaire technoloclusief de verbruikte brandstof indien gieën vereisen de bouw van een aandeze als afval wordt beschouwd). tal installaties die de gehele kerncyBovengrondse installaties met betrekclus omvatten). king tot de berging (worden daarna ontmanteld). Ja. Alle stappen van het beheer kun- Ja. Alle stappen van het beheer kun- Nee. Deze optie moet vergezeld gaan nen worden bepaald. nen worden bepaald. van een optie van langetermijnbeheer voor het ultieme afval (bestaand en toekomstig afval). Deze optie zou het echter op termijn mogelijk moeten maken een belangrijk deel van de radioactieve stoffen in de verbruikte brandstof te recycleren (met name door recyclage van de actiniden). Ja. Van deze optie wordt internatioJa, wat de technologie van de diepe De geavanceerde nucleaire technolonaal erkend dat ze in staat is de vei- boringen betreft. gieën zijn in ontwikkeling en zouden ligheid van mens en milieu op lange De grootste onzekerheid betreft de operationeel moeten zijn tegen 2040termijn te verzekeren en dit, op basis karakterisering van de geologische 2060. van de huidige kennis ter zake. Deze omgeving op zeer grote diepte, om te kennis wordt regelmatig samengevat kunnen evalueren of ze in staat is het Nee. De keuze van deze optie beïnin veiligheidsdossiers die worden her- afval in te sluiten en te isoleren. vloedt het langetermijnbeheer van het zien en aanvaard door de wetenbestaande en toekomstige ultieme schappelijke gemeenschap, de veiligafval niet. Het huidige beheer kan er heidsautoriteiten en door peers. Er is dus niet mee worden geoptimaliseerd. echter nog RD&D nodig om de onzekerheden te beperken en de veiligheidsmarges te vergroten.

Ja

Ja. Deze keuze beïnvloedt het langetermijnbeheer. Ja. Dit is de optie die internationaal wordt aanbevolen. Duitsland (2013), Finland (2020), Frankrijk (2025), Verenigd Koninkrijk (?), Zweden (2015), Zwitserland (2040), Verenigde Staten (1999).

Ja, in principe. In de praktijk is deze optie enkel realistisch voor geringe afvalhoeveelheden (zoals ingekapselde stralingsbronnen.

Ja. Deze keuze beïnvloedt het langetermijnbeheer. Enkele landen (bijvoorbeeld Zuid-Afrika) hebben deze optie ontwikkeld en uitgevoerd voor zeer specifiek afval geproduceerd in geringe hoeveelheden, zoals ingekapselde stralingsbronnen.

De landen die geavanceerde nucleaire technologieën ontwikkelen, doen dit voor een betere recyclage van de toekomstige verbruikte brandstoffen.

Ja, zie optie C.

De studies inzake de multinationale optie focussen op de optie van geologische berging. Zie optie C voor de nodige installaties. (De internationale belangstelling om een optie B te ontwikkelen op multinationale schaal is zeer gering. Met deze multinationale optie B wordt dus geen rekening gehouden in de antwoorden op de andere vragen.) Ja, zie optie C.

Ja vanuit technisch oogpunt (cf. optie C). Nee vanuit politiek, juridisch en maatschappelijk oogpunt.

Ja. Deze keuze beïnvloedt het langetermijnbeheer.

Deze optie is niet uitgesloten door de internationale aanbevelingen. Verscheidene landen met een beperkt nucleair programma bestuderen de mogelijkheid en de voorwaarden die moeten worden vervuld om deze optie eventueel te ontwikkelen. Terughoudendheid van de landen waar een principebeslissing werd genomen.

Vragen







Als beheerscenario kan de kostprijs in principe worden berekend. De uitgaven zijn terugkerend: er moeten regelmatig opslaggebouwen worden gebouwd (en ontmanteld na hun levensduur) en het afval moet worden geherconditioneerd. Er bestaat evenwel grote onzekerheid omtrent de beslissingen die de toekomstige generaties zullen nemen aan het eind van elke opslagfase. Deze optie geeft bovendien een bijkomende stroom afval die moet worden beheerd, waardoor de kosten stijgen.

Ja. De totale kostprijs van deze optie kan worden geraamd (en vandaar de berekening van de tarieven voor de overname van het afval, rekening houdend met de resterende onzekerheden). De berging van het afval van categorieën B en C in de Boomse klei zou, bijvoorbeeld, ongeveer 3.5 miljard EUR bedragen indien alle verbruikte brandstof opgewerkt zou worden (raming 2008). De belangrijkste onzekerheden betreffen, onder meer, de keuze van de gastformatie, de uitvoeringsplanning, het al dan niet kunnen terugnemen van het afval gedurende een te bepalen periode, de duur van de controleperiode van de installatie, het unieke karakter van het project. Ja. De huidige financiële mechanismen dekken de redelijkerwijs te voorziene uitgaven, op basis van een uitvoeringsplanning voor een geologische berging, binnen een redelijke termijn. Er bestaan tevens mechanismen voor de herziening van de provisies, om zeker te zijn dat deze laatste aangepast zijn aan de technische ontwikkelingen van de geologische berging.

Ja, maar de kostprijs werd niet berekend. De kostprijs zal in principe lager zijn dan de kostprijs van optie C. Er zijn echter grote onzekerheden verbonden aan de kosten van de karakterisering van de geologische omgeving en de vereiste kwaliteit voor de technische barrières (vaten in metaal van zeer hoge kwaliteit).

Nee, want de kostprijs hangt af van de langetermijnoptie die gekozen wordt voor het ultieme afval en van de datum waarop deze wordt uitgevoerd.

Ja. De huidige financiële mechanismen en de herzieningsmechanismen blijven van toepassing.

Het is onmogelijk te weten of de finan- Ja. De huidige financiële mechanisciële mechanismen de redelijkerwijs men en de herzieningsmechanismen te voorziene kosten dekken, aange- blijven van toepassing. zien men niet weet wat er met het ultieme afval van het huidige nucleaire programma zal gebeuren (zie optie A). Het uitstellen van de uitvoering van een langetermijnoplossingen leidt tot bijkomende onzekerheid omtrent de validiteit van de financieringsmechanismen.

FINANCIËLE EN ECONOMISCHE DIMENSIE 6. Is het mogelijk de totale kostprijs Een kostenraming is nodig om de van de optie te berekenen? financiering van het langetermijnMet welke onzekerheden? beheer te garanderen volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’ (alle kosten moeten integraal en met zekerheid gedragen worden door de producenten van radioactief afval). Opmerking: sommige financiële onzekerheden zijn geldig voor alle opties, bijvoorbeeld: - de hoeveelheid afval die moet worden beheerd, - de ‘bestemming’ van de verbruikte brandstof, - de relevantie van de gekozen ‘discount rate’,

Nee, het is niet mogelijk de kostprijs van het langetermijnbeheer van het afval te ramen (aangezien deze afhangt van de gekozen langetermijnoptie). Enkel de kostprijs van de opslag kan worden geraamd.

7. Dekken de huidige financiële mechanismen de redelijkerwijs te voorziene kosten verbonden aan de uitvoering van de optie?

Het is onmogelijk te weten of de financiële mechanismen de redelijkerwijs te voorziene kosten dekken, vermits men niet weet wat er met het afval zal gebeuren. Deze situatie is problematisch omdat de berekening van de tarieven voor de overname van het afval voor het langetermijnbeheer moet steunen op een hypothese omtrent de beheeroptie die zal worden uitgevoerd.

De huidige financierings-mechanismen volstaan om de redelijkerwijs te voorziene kosten van de uitvoering van de optie te dekken, inclusief in geval van stopzetting van de activiteiten door een producent (principe van goed financieel beheer). Er bestaat een fonds gespijsd door de producenten van radioactief afval en gecontroleerd door een openbare instantie. Dit fonds volstaat om de redelijkerwijs te voorziene kosten van het beheer van radioactief afval te dekken.

Vergeleken met een optie die het beeersysteem sluitend maakt, heeft deze optie bijkomende kosten: - kosten van de niet-optimalisering van het beheersysteem en van het RD&D, - kosten om het afval indien nodig te herconditioneren.

Nee. De huidige financiële mechanismen dekken uitgaven die gepland zijn over een bepaalde periode die overeenstemt met de realisatie van een installatie tot de sluiting ervan (dit is een periode van 80-100 jaar). Het is noodzakelijk nieuwe financieringsmechanismen in te voeren om de terugkerende en de permanente beheerkosten te dekken (met name de kosten van herconditionering en overbrenging van het afval in de toekomst, van de bouw, de werking en de ontmanteling van de opslaggebouwen die om de 100 à 300 jaar nodig zijn). Het risico om een financiële last over te laten aan de toekomstige generaties is groot. Het risico dat het principe ‘de vervuiler betaalt’ niet wordt toegepast, is eveneens groot.

De raming van de kostprijs van een multinationale installatie hangt af van een groot aantal elementen die nog niet gekend zijn (planning, plaats, grootte van de installatie,...). (De kosten met betrekking tot de op- In principe zal de kostprijs lager zijn slag en de recyclage van de verbruik- dan in het geval van een nationale te brandstof zijn voor rekening van de optie C (schaaleffect), maar de nieteigenaar van deze brandstof.) technische kosten (zoals de kosten verbonden aan de diensten en de toepassing van het wederkerigheidsprincipe) kunnen erg oplopen.

Vragen






Deze optie is radiologisch veilig op korte en op middellange termijn. Deze optie is niet veilig op lange termijn, omdat ze technisch niet voorzien is voor deze functie (de huidige opslaggebouwen zijn niet ontworpen met het oog op de langetermijnveiligheid). Het is wetenschappelijk niet mogelijk de langetermijnveiligheid te evalueren omdat niet alle stappen van het beheer gekend zijn.

Deze optie is radiologisch veilig op korte en op middellange termijn. Deze optie is radiologisch veilig op lange termijn, voor zover het voortduren van het beheer kan worden verzekerd. Deze optie zal belangrijke reële operationele doses meebrengen voor de werknemers die betrokken zijn bij de terugkerende operaties van het uit opslag halen, herconditioneren, opnieuw opslaan van het afval,…

De langetermijnveiligheid zou moeten kunnen worden verzekerd; er is echter nog geen enkele omvangrijke veiligheidsevaluatie uitgevoerd. Er bestaat ook geen brede internationale consensus die aangeeft dat deze optie de langetermijnveiligheid kan verzekeren voor belangrijke afvalvolumes.

9. Is deze optie controleerbaar op Een optie is controleerbaar indien de korte en op middellange termijn? goede werking van de installaties Op lange termijn? rechtstreeks of onrechtstreeks kan worden gecontroleerd.

Ja. Deze optie is controleerbaar op korte en op middellange termijn. De controleerbaarheid op lange termijn hangt af van latere beslissingen inzake het beheer.

Ja. Deze optie is controleerbaar op korte, middellange en lange termijn.

Deze optie is radiologisch veilig op korte en op middellange termijn. (Voor de sluiting van de geologische bergingsinstallatie rust de veiligheid van mens en milieu op menselijke acties.) Volgens alle veiligheidsdossiers (cf. hoger), is deze optie veilig op lange termijn. Na sluiting van de geologische bergingsinstallatie wordt de veiligheid van mens en milieu intrinsiek verzekerd door de verschillende barrières rond het afval (kunstmatige en natuurlijke barrières). Tijdens de operationele fase van de berging is deze optie controleerbaar. Na sluiting kan de goede werking van de installatie onrechtstreeks worden gecontroleerd (bijvoorbeeld door monitoring van de omgeving van de installatie).

10. Moet deze optie gecontroleerd worden om de langetermijnveiligheid van mens en milieu te garanderen?

Ja. Deze optie moet worden gecontroleerd om de veiligheid van mens en milieu te garanderen (op korte en op middellange termijn). De langetermijnveiligheid is de facto niet verzekerd door deze optie. Ze hangt af van een latere beslissing voor het toekomstige beheer van het afval. De langetermijnveiligheid is de facto niet verzekerd door deze optie. Ze hangt af van een latere beslissing voor het toekomstige beheer van het afval. De veiligheid op korte en op middellange termijn steunt op een actief menselijk beheer (regelmatig toezicht, controles, onderhoud en interventies). De grootste onzekerheid is de beslissingsonzekerheid. Een andere onzekerheid betreft de gedragingen van de verbruikte brandstof op lange termijn.

Ja. Deze optie moet worden gecontro- Nee. Deze optie moet niet gecontroleerd om de veiligheid van mens en leerd worden na sluiting van de bermilieu te verzekeren. gingsinstallatie


DIMENSIE VEILIGHEID EN MILIEU 8. Is deze optie radiologisch veilig op korte en op middellange termijn? Op lange termijn?

De optie moet beantwoorden aan alle toepasbare nationale en internationale normen inzake stralingsbescherming.

Om de lasten voor de toekomstige generaties te beperken, dient de langetermijnveiligheid zo weinig mogelijk afhankelijk te zijn van controles.

11. Waarop steunt de lange termijn- De veiligheid steunt op robuuste funveiligheid van mens en milieu in deringen, waarover weinig onzekerdeze optie (= waarvan is ze heid bestaat. afhankelijk?)

12. Welke zijn de belangrijkste onzekerheden met betrekking tot deze optie?

Er bestaan twee types van onzekerheden: die welke beperkt kunnen worden door RD&D of door het nemen van beslissingen en de andere, die niet reduceerbare onzekerheden worden genoemd. De niet reduceerbare onzekerheden zijn verbonden aan: 1. niet te voorziene ontwikkelingen of gebeurtenissen (zoals een verstoring door menselijke activiteiten) en aan de evolutie van de maatschappij. 2. de beperkte wetenschappelijke kennis, bijvoorbeeld over het langetermijngedrag van de kunstmatige en natuurlijke barrières.

Deze optie kan leiden tot de productie van toekomstig afval dat minder omvangrijk is, minder warmte produceert en minder radiotoxisch is dan het ultieme afval geproduceerd in het huidige nucleaire programma; ze moet echter worden aangevuld met een andere optie voor het langetermijnbeheer van het (bestaande en toekomstige) ultieme afval om de langetermijnveiligheid te verzekeren.

Deze optie is radiologisch veilig op korte en op middellange termijn. (Voor de sluiting van de geologische bergingsinstallatie rust de veiligheid van mens en milieu op menselijke acties.) Volgens alle veiligheidsdossiers (cf. hoger), is deze optie veilig op lange termijn. Na sluiting van de geologische bergingsinstallatie wordt de veiligheid van mens en milieu intrinsiek verzekerd door de verschillende barrières rond het afval (kunstmatige en natuurlijke barrières). Tijdens de operationele fase is deze Ja. De opslag in afwachting van de Tijdens de operationele fase van de optie controleerbaar. Na sluiting van uitvoering van de geavanceerde nu- berging is deze optie controleerbaar. de boringen is het mogelijk onrecht- cleaire technologieën is controleerNa sluiting kan de goede werking van streeks te controleren (bijvoorbeeld baar. de installatie onrechtstreeks worden door monitoring van de omgeving van Na uitvoering van de geavanceerde gecontroleerd (bijvoorbeeld door de boringen). nucleaire technologieën zal de contro- monitoring van de omgeving van de leerbaarheid die zijn van de optie van installatie). langetermijnbeheer die gekozen zal worden voor het ultieme afval. Nee. Deze optie moet niet worden ge- Niet van toepassing. Nee. Deze optie moet niet gecontrocontroleerd na sluiting van de borin- Zie andere opties. leerd worden na sluiting van de bergen. gingsinstallatie.

Op een eeuwigdurend actief menselijk De veiligheid steunt enerzijds op de beheer (regelmatig toezicht, controcomplementariteit van de kunstmatige les, onderhoud en interventies). en natuurlijke barrières. Op lange termijn zijn het de natuurlijke barrières die de veiligheid verzekeren (vastzetten van de radioactieve stoffen).

Het geheel van geconditioneerd afval, Niet van toepassing. kunstmatige barrières en natuurlijke Zie andere opties. barrières, waarbij een groter gewicht wordt toegekend aan de kunstmatige barrières.

De veiligheid steunt enerzijds op de complementariteit van de kunstmatige en natuurlijke barrières. Op lange termijn zijn het de natuurlijke barrières die de veiligheid verzekeren (vastzetten van de radioactieve stoffen).

Onzekerheid verbonden aan de stabiliteit van het institutioneel en maatschappelijk kader om het voortduren van het ‘actief’ beheer (dat steunt op de mens) te verzekeren.

Onzekerheden verbonden aan de beperkte wetenschappelijke kennis van het gedrag op zeer lange termijn van de kunstmatige en natuurlijke barrières. Onzekerheden verbonden aan de mogelijkheid om het insluitings- en isoleringsvermogen van de geologische omgeving op grote diepte te karakteriseren.

Onzekerheden verbonden aan de beperkte wetenschappelijke kennis van het gedrag op zeer lange termijn van de kunstmatige en natuurlijke barrières. Aangezien het langetermijngedrag van de barrières niet nauwkeurig kan worden geraamd, zijn de veiligheidsanalyses gebaseerd op pessimistische hypotheses en scenario’s. De onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma’s zijn gericht op het beperken van deze onzekerheden.

Onzekerheden verbonden aan de beperkte wetenschappelijke kennis van het gedrag op zeer lange termijn van de kunstmatige en natuurlijke barrières. Aangezien het langetermijngedrag van de barrières niet nauwkeurig kan worden geraamd, zijn de veiligheidsanalyses gebaseerd op pessimistische hypotheses en scenario’s. De onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma’s zijn gericht op het beperken van deze onzekerheden.

Beslissingsonzekerheid omtrent de toekomst van het ultieme afval. Wat de geavanceerde technologieën zelf betreft, zijn er belangrijke onzekerheden omtrent: - het geproduceerde secundaire afval, - het recyclage- en transmutatierendement dat zal worden bereikt op industriële schaal.

Vragen







MAATSCHAPPELIJKE EN ETHISCHE DIMENSIE 13. Zal het afval in deze optie in België beheerd worden?

Voorkeur voor een beheer op nationaal grondgebied, zoals aanbevolen door internationale overeenkomsten en door de Belgische wet. De uitvoering ervan is niet verboden door internationale verdragen noch door het huidig Belgisch wettelijk en institutioneel kader.

Ja

Ja

Ja

Ja

Zie optie A voor het ultieme afval van Door het wederkerigheidsprincipe zou het huidige nucleaire programma. een multinationale oplossing zowel op Belgisch grondgebied als in het buitenland kunnen worden uitgevoerd. 14. Stemt deze optie overeen met Nee. De afwezigheid van een beleid Ja Ja Ja Niet op dit ogenblik. Deze optie impli- Ja (maar deze optie is niet aanbevohet huidig Belgisch wettelijk en voor het langetermijnbeheer van raceert een wijziging van het Belgisch len door de internationale overeeninstitutioneel kader? dioactief afval wordt op internationaal institutioneel kader (onder meer het komsten en de Belgische wet). vlak niet als een goede praktijk beopheffen van het moratorium op de schouwd en stemt niet overeen met opwerking van verbruikte brandstof en de opdrachten die wettelijk toeverde wet op de uitstap uit de kernenertrouwd zijn aan NIRAS. gie). Zie optie A voor het ultieme afval. 15. Leidt deze optie tot een verbete- De optie moet leiden tot een verbete- Nee Ja, in de mate dat Ja. Men gaat van een door de mens Ja, zie optie C. Geen verbetering voor het bestaande Ja, zie optie C, maar er komt een ring, op termijn, van de huidige ring van de huidige veiligheidssituatie - het potentieel beschadigde afval gecontroleerd systeem over op een en toekomstige ultieme afval. moeilijk te beheren onzekerheid bij toestand inzake het afvalbeheer? van de plaatsen waar het afval mowordt geherconditioneerd; systeem waar de tussenkomst van de Pas na uitvoering van de geavanceer- omtrent de uitvoeringsplanning. menteel beheerd wordt. - meer robuuste opslaggebouwen met mens niet langer nodig is om de de nucleaire technologieën zal het (Er dient opgemerkt dat het wederkeZe moet het tevens mogelijk maken een langere levensduur worden ge- langetermijnveiligheid te garanderen. langetermijnbeheer van het toekom- righeidsprincipe kan leiden tot een het sluitend beheersysteem te optimabouwd. stige ultieme afval verbeteren (omdat verhoging van het afval dat op een liseren (bijvoorbeeld acceptatiecriteria Maar verhoging van de hoeveelheid het minder actiniden en mogelijk min- site moet worden beheerd, door het vastleggen, RD&D bepalen). afval die moet worden beheerd. der splijtingsproducten zal bevatten) accepteren van buitenlands afval.) (2100). 16. Is deze optie flexibel? Een optie is flexibel als de verschillen- Ja Ja. De beslissingsflexibiliteit blijft ge- Ja, tot aan de sluiting van de berEnkel tot aan de sluiting van de borin- Zie optie A voor het ultieme afval van Ja, tot aan de sluiting van de berTot in welk stadium van de stappen van de uitvoering en de durende de hele uitvoering van de op- gingsinstallatie. gen. het huidige nucleaire programma. gingsinstallatie. uitvoering ervan? stappen die ertoe leiden, omkeerbaar tie. Voor de huidige en toekomstige verzijn waardoor het beheer bijgestuurd bruikte brandstof worden nieuwe bekan worden gedurende een min of heermogelijkheden gecreëerd door meer lange periode (beslissingsflexirecyclage van de actiniden. biliteit). 17. Is het afval terugneembaar in Zoals de wet bepaalt, is een oplossing Ja Ja. Eén van de doelstellingen van Het terugnemen van het afval wordt Het terugnemen van het afval is moei- Zie optie A voor het ultieme afval van Het terugnemen van het afval wordt deze optie? voor het langetermijnbeheer een opdeze optie is te allen tijde de terugna- steeds moeilijker naarmate de berlijk en beperkt en dit vanaf het mohet huidige nucleaire programma. steeds moeilijker naarmate de berlossing waarbij het niet de bedoeling me van het afval mogelijk te maken. gingsinstallatie gedeeltelijk en vervol- ment dat het afval geplaatst wordt. gingsinstallatie gedeeltelijk en vervolis het afval terug te nemen. Het kan gens volledig wordt gesloten. gens volledig wordt gesloten. echter wenselijk of mogelijk zijn het afval te terug te nemen gedurende een periode waarvan de duur moet worden bepaald. 18. Welke zijn de voor- en nadelen De optie mag geen buitensporige Voordeel: de toekomstige generaties Voordeel: de toekomstige generaties Voordeel: de toekomstige generaties Voordeel: de toekomstige generaties Voordelen: Voordeel: de toekomstige generaties van deze optie voor de lasten opleggen aan de toekomstige kunnen beslissen over de te kiezen kunnen een beheeroptie kiezen die moeten zich niet meer actief bezigmoeten zich niet meer actief bezig- de verbruikte brandstof zal energie moeten zichniet meer actief bezighoutoekomstige generaties? generaties (intergenerationele billijk- optie. hun past, rekening houdend houden met het beheer van het radio- houden met het beheer van het radio- produceren via recyclage van de den met het beheer vanhet radioactieheid). met de technologische evolutie. actieve afval (de veiligheid wordt in- actieve afval (de veiligheid wordt inactiniden, ve afval (de veiligheid wordt intrinsiek trinsiek verzekerd door het systeem). trinsiek verzekerd door het systeem). - de toekomstige generaties kunnen verzekerd door het systeem). beslissen over de optie die gekozen moet worden voor het beheer van het ultieme afval. Nadelen: Nadelen: Nadelen: Nadelen: Nadelen: Nadelen: - het probleem van het afval wordt - onzekerheden omtrent het voortdu- - weinig flexibiliteit na sluiting van de - weinig flexibiliteit na sluiting van de - het probleem van het bestaande en - weinig flexibiliteit na sluiting van deovergedragen zonder aanzet tot op- ren van de financierings-mechanisbergingsinstallatie, de toekomstige bergingsinstallatie, de toekomstige toekomstige ultieme afval wordt bergingsinstallatie, de toekomstige lossing; men; generaties kunnen niet meer (of generaties kunnen niet meer (of overgedragen aan de toekomstige generaties kunnenniet meer (of zeer - financiële onzekerheden (de kost- verplichting om een eeuwigdurend zeer moeilijk) ‘terugkeren’; zeer moeilijk) ‘terugkeren’; generaties; moeilijk) ‘terugkeren’; prijs van het beheer van het afval actief beheer te verzekeren, hetgeen - moeilijkheid om de restenergie van - moeilijkheid om de restenergie van - onzekerheden omtrent de planning - moeilijkheid om de restenergie van kan niet worden geraamd); onzekerheid meebrengt omtrent de de verbruikte brandstof te terug te de verbruikte brandstof te terug te voor de uitvoering van de geavande verbruiktebrandstof te terug te - onzekerheden omtrent de veiligheid langetermijnveiligheid (de veiligheid nemen (indien deze als afval wordt nemen (indien deze als afval wordt ceerde nucleaire technologieën; nemen (indien deze als afvalwordt op lange termijn (de veiligheid steunt steunt namelijk op het voortduren beschouwd en geborgen); beschouwd en geborgen); - financiële onzekerheden (aangezien beschouwd en geborgen); op acties die door de toekomstige van de acties die door de toekomsti- - mogelijke risico’s, verbonden aan de - mogelijke risico’s, verbonden aan de de kostprijs van het beheer van het - mogelijke risico’s, verbonden aan de generaties moeten worden onderno- ge generaties moeten worden onaanwezigheid van een site met aanwezigheid van een site met afval niet kan worden geraamd). aanwezigheid van een site met men); dernomen); radioactief afval in de ondergrond, radioactief afval in de ondergrond, radioactief afval in de onder- de toekomstige generaties hebben - de toekomstige generaties hebben worden overgedragen aan de toeworden overgedragen aan de toegrond,worden overgedragen aan de de verantwoordelijkheid/verplichting de verantwoordelijkheid/verplichting komstige generaties. komstige generaties. toekomstigegeneraties. om te handelen en de overdracht om te handelen en overdracht van van de kennis en de middelen te de kennis en middelen te verzekeverzekeren. ren.

Radioactief afval Cat. B & C - De eerste beslissingen

Recommend Documents