Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad
Gemeente Albrandswaard 7 april 2014 Erik Wijnstok
Agenda • Rollen in de gemeente • Kadersstellen • Financiële verordening 212 • Begroting en paragrafen
• Controleren • Controleverordening 213 • De jaarrekening
Rollen
Dualisme = scheiding van taken
Taken gemeenteraad
planvorming
Kaders stellen
Toezicht houden
Besturen en beheersen
uitvoering Verantwoording afleggen verantwoording
Taken college
Rollen Houdt toezicht
Provincie
Accountant
Gemeenteraad
Gemeenteraad Lokale rekenkamer
stelt kaders
controleert
College van burgemeester en wethouders Voert uit
Verantwoordt
Rollen raad en college Gemeenteraad kaderstellen
College/ ambtenaren Uitvoeren
Gemeenteraad controleren
Jaarrekening
Verordeningen
Accountant
Paragrafen Begroting
Paragrafen
Uitvoeren Beleid
Tussentijdse rapportages
Verantwoording afleggen
Lokale rekenkamer
Beleidsnota’s Beleidsevaluaties Beleidsregels
Recht van enquête
Kaders stellen: financiële verordening
Artikel 212 Gemeentewet: financiële verordening
Uitgangspunten:
Waarborgen:
• Financiële beleid
• Rechtmatigheid
• Financiële beheer
• Verantwoording
• Inrichting financiële organisatie
• Controle
Financiële functie
• Financiële beleid
• Doeltreffendheid
• Financiële beheer
• Doelmatigheid
• Inrichting financiële organisatie
• Rechtmatigheid
Verordeningen
Onderwerp
212 Financiële verordening
213 Controleverordening 213A Verordening doeltreffendheids- en doelmatigheidsonderzoeken door het college
182 Lokale rekenkamer
Doeltreffendheid Doelmatigheid Rechtmatigheid
Getrouwe beeld Rechtmatigheid
Doeltreffendheid Doelmatigheid
Doeltreffendheid Doelmatigheid Rechtmatigheid
160 Organisatieverordening
Betreffende
Wie
- Financiële beleid - Financiële beheer - Inrichting financiële organisatie
Raad
- Financiële beheer - Inrichting financiële organisatie
Raad
Beleid en Beheer
Raad
Beleid en Beheer
Raad
College
Verordening ex artikel 212 Gemeentewet - uitgangspunten financieel beleid - regels voor financieel beheer - inrichting financiële organisatie
Verordening ex artikel 213 Gemeentewet externe controle: - financiële beheer - inrichting van de financiële organisatie
Inrichting planning &control intrumenten
Aanpak accountantscontrole
Verordening ex artikel 213A Gemeentewet collegeonderzoeken: - doelmatigheid - doeltreffendheid
Plan van aanpak college
Lokale rekenkamer Artikel 81a t/m 81o Gemeentewet.
Inrichting lokale Rekenkamer
Aanpak rechtmatigheidscontrole
planning- & controlcyclus bestuurlijke besluitvorming raads/college programma
plannen voorjaarsnota
budgetteren
interne beheersing
strategisch plan Beleidsbegroting meerjaren begroting Programmaplan paragrafen
Product raming
Afdelingsplannen afdeling
projecten
uitvoeren
uitvoeren
meten bestuursrapportage
Verantwoorden
voorjaar
najaar
rapportages jaarverslag & rekening
marap
prorap
Begrotingsindicatoren
W at gaan we ervoor doen? W at mag het kosten
W at willen we bereiken?
doel
beleid
haalbare marges (wat kunnen we?)
politieke preferenties (wat willen we?)
effect
op welke wijze gaan we het doel realiseren?
meetbaarheid
meetmethode operationalisatie
vertreksituatie
beschikbare middelen
inspanningen
producten
beinvloedbaarheid
Geld en tijd-indicatoren Productie-indicatoren
Activiteiten-indicatoren Productie-indicatoren
Effect-indicatoren
Algemene tips begroting voor een goede begroting (13 suggesties) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
13
Langjarige raadsagenda met thema’s Consistentie tussen de begroting, jaarrekening, tussenrapportages, raadsvoorstellen etc. Beleidsnota’s aansluiten op de begroting Focus aanbrengen in de begroting Kengetallen gericht opstellen (meer met minder) Meerjarige projecten inbedden in de begroting Minder tekst, wel concrete doelstellingen, activiteiten Budgetrecht goed borgen (grondexploitaties, bedrijfsvoering, investeringen) Duidelijk aangeven wat beïnvloedbaar is door de gemeenteraad Extra paragrafen? Meer en concrete kaderstelling in de paragrafen Afstemming in de regio (planning & control, verbonden partijen) Kaders, wet- en regelgeving in begroting melden
Vernieuwende begroting / sturen op hoofddoelen:
14
Controleren
Wie controleert wat?
De ‘controle-toren’ Wie
onderzoeksdoel
waarvan?
Rekenkamer Doeltreffendheid Doelmatigheid Rechtmatigheid
Beleid en Beheer
Getrouwheid Financiële rechtmatigheid
Jaarrekening
College
Doeltreffendheid Doelmatigheid
Beleid en Beheer
Ambtelijke organisatie AO/IC Audits INK-model
Doeltreffendheid Doelmatigheid Rechtmatigheid
Dagelijkse uitvoering
Gemeenteraad
Recht van enquête en onderzoek Accountant
Zelfcontrole ambtenaren
Controleren: controleverordening art. 213 Gemeentewet
Accountant?
Uw gemeenteraad bepaalt:
• Afspraken over accountantscontrole: –
Wat: - specifieke posten, processen, onderdelen en onderwerpen - deelverantwoordingen (SW-Bedrijven, Bijstandsverlening, Openbaar onderwijs)
–
Wanneer
–
Hoe: - Rapportagetolerantie - Rapportering - Overleg - Eventuele aanvullende werkzaamheden
• Kaderstelling rechtmatigheid
Uw raad bepaalt: Accountantscontrole
Onderwerpen Keuze gemeenteraad:
WAT
WANNEER
1. Specifieke posten, processen, onderdelen, producten 2. Deelverantwoordingen 10. Overige opdrachten
Keuze gemeenteraad: 3. Frequentie interimcontroles
Keuze gemeenteraad:
HOE
4. Tolerantie 1% 9. Kaders rechtmatigheid
Keuze gemeenteraad:
COMMUNICATIE
5. 6. 7. 8.
Rapporteringstolerantie Interimrapport Inrichtingseisen rapporten Accountant en uw raad
Controle en advies?! Wat verwacht u?
Accountant geeft alleen een verklaring?
of Accountant is sparringpartner en vult adviesrol in? Voordeel inzet adviesrol: - Effectief en doelmatig gebruik van aanwezige kennis en kunde
Wat niet: - ‘Eigen werk’ controleren - Beslissingen nemen (interimmanagement, implementatie financieel pakket)
Invloed samengevat 1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 23
Financiële verordening art. 212 Gemeentewet Perspectief nota (kadernota) Begroting Tussenrapportages Jaarstukken Beleidsnota’s en paragrafen (in begroting en jaarrekening) - Financiële positie (balanssturing, EMU-saldo, schuldpositie) - Reserves en voorzieningen - Risicomanagement en weerstandsvermogen - Grondexploitaties - Belastingverordeningen - Treasury - Verbonden partijen - Subsidies - Waardering en afschrijving - Onderhoud kapitaalgoederen - Gemeentelijk rioleringsplan - Kostprijzen en tarieven - Inkoop en aanbesteding - Budgetspelregels - Bedrijfsvoering Controleverordening art. 213 Gemeentewet Rekenkamer(functie) Raadsbesluiten Investeringskredieten
Eigenheid gemeenten 1. Openbare begroting 2. Exploitatie primair 3. Activa met maatschappelijk nut 4. Middelen derden met bestedingsplicht
Specifieke karakter gemeentelijke verslaggeving
Gemeente • Begroting is taakstellend en autorisatie • Maatschappelijke doelstellingen: nadruk op exploitatie • Investeren: niet alleen economisch maar ook maatschappelijk nut. • Geen volledige vrijheid besteding inkomsten
25
Bedrijfsleven • Begroting vooral voornemens, onderbouwing kostprijs • Doelstelling vermogensmaximalisatie: nadruk op de balans • Investeren: terugverdienen • Vrijheid besteding inkomsten
© 2014 Deloitte The Netherlands
Openbare begroting • Autorisatie
→ Raad machtigt College op programmaniveau
• Allocatie
→ Wat vindt Raad belangrijkste
• Controlerende functie (jaarrekening versus begroting) Vergelijkende cijfers begroting voor en na wijziging Toelichting werkelijkheid met begroting na wijziging
• Goed inzicht in financiële positie • Toets rechtmatigheid
Exploitatie primair
Gemeenten
Bedrijven
Exploitatie
Doel
Middel
Vermogen
Middel
Doel
Exploitatie primair Rekening baten en lasten Hoofdfunctie lasten
baten
0 t/m 9
x Saldo van baten en lasten (970)
y x -y
Resultaatbestemming: Mutaties in reserves (980)
z
Exploitatieresultaat (990)
x-y-z
Eigen vermogen 31/12 -/- 01/01 = resultaat voor bestemming
De Raad bepaalt
• Afschrijvingsmethode Verordening 212 • Afschrijvingen Nota inzake • Beleid inzake activa met maatschappelijk nut
activeringsbeleid
FOR CLIENTS
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries and territories, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte’s more than 200,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the “Deloitte network”) is, by means of this communication, rendering professional advice or services. No entity in the Deloitte network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication. .
© 2014 Deloitte The Netherlands
