RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT
Behorend bij registratienummer Uiterlijk behandelen in de raadsvergadering van de gemeente Purmerend d.d. 24 september 2009
Datum: 4 augustus 2009
Behandeld door: Eric Kaarsemaker
Afdeling/Team: Raadsgriffie
Onderwerp: Stemhulp gemeenteraadsverkiezingen 2010
In te vullen door BS: commissie: AZ d.d. 17 september 2009
raadsvergadering d.d. 24 september 2009
teammanager datum paraaf
afdelingsmanager
gemeentesecretaris
Agendanummer: Nr.: Registratienr: Onderwerp: Stemhulp gemeenteraadsverkiezingen 2010 Purmerend, 4 augustus 2009
Aan de gemeenteraad,
Inleiding en probleemstelling Ter ondersteuning van de kiezers bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 en om de kiezersopkomst te bevorderen kan de raad besluiten om al dan niet een online stemhulp aan te schaffen. In de vergadering van de commissie algemene zaken van 25 juni 2009 zijn de offertes van StemWijzer en Kieskompas besproken. In het onderhavige passeren nogmaals kort de belangrijkste kenmerken de revue, alsmede de uitkomsten van de discussie van 25 juni.
Oplossingsrichtingen In tabel 1 wordt een beknopt overzicht gegeven van de belangrijkste kenmerken van StemWijzer en Kieskompas. Tabel 1. Kenmerken van StemWijzer en Kieskompas StemWijzer
Kieskompas
Aanbieder
Instituut voor Publiek en Politiek
Kieskompas BV
Hoe werkt het?
• 25-30 stellingen waarmee politieke partijen zich onderscheiden • 3 antwoordcategorieën: oneens, neutraal of eens • deelnemer kan aan stellingen extra gewicht geven • aan eind vergelijking van stemgedrag deelnemer met dat van partijen (standpunten worden letterlijk naast elkaar gezet, dus zonder schema's)
• 30 stellingvragen over de kern van de meest belangrijke lokale politieke vraagstukken • deelnemers kunnen aangeven in hoeverre ze het met de stellingen (on)eens zijn middels vijfpuntsschalen • deelnemer kan mate van belangrijkheid per stelling aangegeven • positionering in overzichtelijk politiek spectrum temidden van alle deelnemende politieke partijen
Verschil met vorige keren
• deelnemers kunnen bij elke stelling toelichting van politieke partijen bekijken • minder nadruk op partij waarmee meeste overeenkomsten bestaan, maar vergelijking van eigen standpunten met die van partijen • achteraf geen overzicht van verstrekte adviezen meer beschikbaar
N.v.t.
Meeropties
• korte promotiefilmpjes door lijsttrekkers • "stellingenwiki" (suggesties voor stellingen van partijen en burgers) • voorkeurstemhulp voor bepaald kandidaatraadslid via vergelijking met persoonlijke profielen van kandidaat-raadsleden
N.v.t.
blz. 2 van 5
Nr.: Registratienr: Onderwerp: Stemhulp gemeenteraadsverkiezingen 2010
Eisen waaraan politieke partijen moeten voldoen
• tijdig aanleveren (concept)verkiezingsprogramma • tijdige autorisatie groslijst met stellingen
• tijdig aanleveren (concept)verkiezingsprogramma
Samenwerking
• workshop IPP met de politieke partijen, georganiseerd door gemeente • IPP verzorgt inhoud en redactie StemWijzer, en biedt beperkte ondersteuning bij lokale promotie en publiciteit
• stellingen worden ontwikkeld in interactief proces met alle betrokken politieke partijen • plaatsing van partijen op de stellingen vindt plaats aan de hand van analyse verkiezingsprogramma's en in overleg met partijen
Al met al bieden StemWijzer en Kieskompas een zeer vergelijkbare dienst. De meest in het oog springende verschillen zijn de iets genuanceerdere beantwoording van de stellingvragen door middel van vijfpuntsschalen in het Kieskompas, het gebruik van schema's als eindresultaat van het invullen van het Kieskompas, en de meeropties die beschikbaar zijn bij de StemWijzer. Daarnaast beweert Kieskompas een betrouwbaardere weergave te geven van de positie van politieke partijen ten aanzien van bepaalde vraagstukken. Hiervoor wordt het argument aangedragen dat Kieskompas zelf een analyse van alle verkiezingsprogramma's doet waarna politieke partijen alleen schriftelijk wijzigingen kunnen aanbrengen in het geval ze het met de uitkomst van de analyse van hun eigen verkiezingsprogramma oneens zijn. Dit sluit echter nog steeds niet uit dat bepaalde politieke partijen hun relatieve positie ten opzichte van andere partijen zodanig trachten te beïnvloeden dat zij voor burgers in een gunstiger daglicht komen te staan.
Meetbare doelstellingen 1. Belangstelling voor Purmerendse gemeentepolitiek bevorderen; 2. Kennis en begrip onder Purmerenders stimuleren van waar verschillende politieke partijen lokaal voor staan; 3. Opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen vergroten.
Financiële consequenties In tabel 2 wordt een beknopt overzicht gegeven van de kosten van StemWijzer en Kieskompas. Tabel 2. Kosten van StemWijzer en Kieskompas1 StemWijzer Kieskompas Basisbedrag € 8.250,- 2 € 9.000,- 3 Per deelnemende partij € 250,N.v.t. Optie: promotiefilmpjes Minimaal € 1.500,N.v.t. Optie: Stellingenwiki4 gratis N.v.t. Optie: Voorkeurstemhulp WieKiesJij (€ 70,- per zetel) € 2.450,N.v.t. 1 Alle bedragen zijn exclusief BTW. 2 Voor StemWijzer geldt: vóór 1 augustus 2009 € 1.000,- korting; vanaf 1 januari 2010 € 1.000,- duurder. Basisbedrag is inclusief kosten voor "projectleiding, redactie, landelijke publiciteit, programmering, vormgeving, hosting en online support." 3 Inclusief alle "wetenschappelijke en technische werkzaamheden." 4 De gemeente moet zelf toezicht houden op het verloop hiervan.
blz. 3 van 5
Nr.: Registratienr: Onderwerp: Stemhulp gemeenteraadsverkiezingen 2010 Monitoring/evaluatie Een evaluatie ligt voor de hand indien daadwerkelijk wordt besloten om StemWijzer of Kieskompas in te zetten. Een evaluatie zal de beraadslagingen over het gebruik van een stemhulp bij een volgende verkiezingsronde vergemakkelijken. De evaluatie kan bijvoorbeeld een uitwisseling van eigen ervaringen behelzen. Het kan ook wat verder gaan door onderzoek onder de bevolking, bijvoorbeeld met behulp van het internetpanel.
Voorstel Bij de meningsvormende bespreking tijdens de vergadering van de commissie algemene zaken van 25 juni jl. is gebleken dat de partijen een wisselende ervaring hebben met het gebruik van StemWijzer bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen in 2006. CDA, PvdA, GroenLinks en Stadspartij zetten vraagtekens bij de betrouwbaarheid van StemWijzer en gaven aan een lichte voorkeur te hebben voor Kieskompas. D66 gaf aan een voorkeur te hebben voor StemWijzer vanwege de veronderstelde grotere bekendheid. Leefbaar Purmerend gaf ook aan een stemhulp een goed hulpmiddel te vinden, maar zou de verdere uitwerking graag aan de griffie overlaten. Wel vond het dat het Kieskompas professioneler oogt. VVD en SP gaven tenslotte aan helemaal niets voor de aanschaf van een stemhulp te voelen vanwege een vermeende geringe toegevoegde waarde van beide stemhulpen, slechte ervaringen in het verleden en de weinig rooskleurige financiële situatie in Purmerend. In totaal zijn er drie opties: StemWijzer, Kieskompas of geen stemhulp. Aangezien een meerderheid van de partijen vóór het gebruik van een stemhulp lijkt te zijn, waarbij een lichte voorkeur bestaat voor Kieskompas, wordt voorgesteld om het Kieskompas aan te schaffen en daartoe € 9.000,- (ex BTW) beschikbaar te stellen.
Deze zaak is besproken in de commissie algemene zaken d.d. 17 september 2009.
Het presidium, de griffier,
de voorzitter,
Bijlage: ontwerpraadsbesluit
blz. 4 van 5
Nr.: Registratienr: Onderwerp: Stemhulp gemeenteraadsverkiezingen 2010
De raad van de gemeente Purmerend, gelezen het voorstel van het presidium d.d. 4 augustus 2009,
B E S L U I T:
1. Tot aanschaf van het Kieskompas; en 2. Daartoe € 9.000,- (ex BTW) beschikbaar te stellen.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 24 september 2009 de griffier, de voorzitter,
blz. 5 van 5
