Quick-wins (Crisis- en herstelwet) en het bestemmingsplan CONCEPT Supplement 2014-1 Leergang Op dezelfde leest
Met medewer king van: M. Br aakensiek, S.G.M. Engber s, E.M. Hendr iksen, M. de Jager , A.J. Meeuwissen en P.J. Woudstr a
Den Haag, mei 2014
Ontwer p logo (leest): BügelHajema Adviseur s bv, Assen
Deze uitgave is een publicatie van het Platfor m31, platfor m voor pr ofessionals in de r uimtelijke ontwikkeling van stad, land en r egio. Koningin Julianaplein 10 2595 AA Den Haag tel. 070 302 84 84 fax. 070 361 74 22 e-mailinfo@platfor m31.nl www www.platfor m31.nl Deze uitgave is mogelijk gemaakt door : BügelHajema Adviseur s BV, Assen Antea Gr oup NV, Heer enveen Pouder oyen Compagnons BV, Nijmegen Rho adviseur s BV, Oenkerk © 2014, Platfor m31
Alle r echten voor behouden. Aan deelnemer s van de leer gang is toegestaan voor eigen gebr uik delen uit de tekst op te nemen in bestemmingsp lannen. V oor zover het maken van kopieën uit deze uitgave ver der is toegestaan op gr ond van artikel 16b Auteur swet 1912 jº het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en ar tikel 17 Auteur swet 1912, dient men de daar voor wettelijke verschuldigde ver goedingen te voldoen aan de Stichting Repror echt (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het over nemen van een of meer gedeelten uit deze uitgave in bloemlezingen, r eader s en ander e compilatiewer ken (ar tikel 16 Auteurswet 1912) dient u zich te richten tot Platfor m31, Postbus 30833, 2500 GV Den Haag.
Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Aanleiding tot het onder werp 1.1.1 Quick-wins nog niet in wer king 1.2.1 Pr ocedur e 1.1.3 Planning 1.1.4 Inhoud 1.2 Doel 1.3 Focus 1.4 Leeswijzer
5 5 5 5 6 6 7 7 8
2 W ettelijk kader 2.1 Inleiding 2.2 Gr ondslag ontwerp-bQw 2.3 Kor te toelichting op de nieuwe tekstvoor stellen 2.3.1 Aanpassing ar tikel 2.12 en ar tikel 2.23 ev Wabo 2.3.2 V ervallen van wettelijke eisen bij tijdelijke vergunningen 2.3.3 Tijdelijke vergunde bouwwerken ar tikel 5.16 Bor en Bouwbesluit 2012 2.3.4 V erruiming planologische afwijkingsmogelijkheden ex ar tikel 4 bijlage II Bor 2.3.5 Luchtkwaliteitstoets 2.3.6 M.e.r.-verplichtingen 2.3.7 Omgevingsver gunningsvr ij bouwen ex artikel 2 onderdeel 3 bijlage II Bor 2.3.8 Mantelzor g ex ar tikel 1, 2 onderdeel 3 b2 en 5 lid 1 bijlage II Bor 2.3.9 Over gangsr echt ex artikel 8 bijlage II Bor 2.3.10 Aanpassingen Besluit r uimtelijke ordening (Bro)
10 10 10 11 12 14 15 16 17 18 18 22 23 23
3 De Quick-w ins inhoudelijk 3.1 Inleiding 3.2 Tijdelijk ver gunnen 3.2.1 Inleiding 3.2.2 Geen maximum wettelijke termijn 3.2.3 V oor waarden aan tijdelijke omgevingsvergunning 3.2.4 Ter ugbr engen in de oude toestand/legale toestand 3.3 V erruiming planologische afwijkingsmogelijkheden 3.3.1 Gebr uik bouwwer ken binnen de bebouwde kom 3.3.2 Gebr uik bouwwer ken buiten de bebouwde kom 3.3.3 Toename aantal woningen 3.3.4 Bouwen ten behoeve van een gebr uiksafwijking 3.3.5 Evenementen en het bestemmingsplan 3.3.6 Onderzoeks-/toetsverplichtingen van artikel 4 bijlage II Bor 3.4 Omgevingsver gunningsvr ij bouwen 3.4.1 Tolpoortjesdiscussie 3.4.2 Definities 3.4.3 V olledig vergunningsvr ij bouwen (ar tikel 2 onder deel 3 Bijlage II Bor)
25 25 25 25 26 27 27 29 29 30 30 30 31 32 35 36 36 39
3.5 Mantelzor g 3.6 Aanpassingen Besluit r uimtelijke ordening (Bro) 3.6.1 Ar tikel 3.1.1a Bro houdbaar heidsdatum gegevens en onderzoeken 3.6.2 Ar tikel 3.2.1, lid 2 sub a Bro voor waardelijke verplichting 3.6.3 Ar tikel 5.1.1 Bro over gangsr echt beheersver ordening
42 44 44 44 45
4 De bestemmingsplanpraktijk na het ontwerp-bQw 4.1 Inleiding 4.2 Tijdelijk gebr uik in het bestemmingsplan/exploitatieplan 4.3 V erruiming planologische gebr uiksmogelijkheden 4.4 Omgevingsver gunningsvr ij bouwen en het bestemmingsplan
47 47 47 48 53
5 Studiemiddag en conclusie 5.1 V erslag van de studiemiddag 5.2 Aanpassingen van het supplement
54 54 54
1 Inleiding 1.1 Aanleiding tot het onderwerp De wer kgr oep van het bestemmingsplannetwer k Op dezelfde leest (ODL) van Platfor m31 heeft er voor gekozen om het eer ste supplement van 2014 te wijden aan het Ontwerp-besluit tot wijziging van het Besluit omgevingsrecht en diverse andere algemene maatregelen van bestuur in verband met het permanent maken van de Crisis en herstelwet en het aanbrengen van enkele verbeteringen op het terrein van het omgevingsrecht, dat is gepubliceerd in de Staatscour ant van 31 oktober 2013. Omdat dit voor stel een belangr ijke her ziening van het omgevingsr echt in zich dr aagt en er in het voor stel vele AMvB’s worden aangepast op nogal juridische en daardoor niet voor ieder een over zichtelijke wijze, heeft de wer kgr oep gemeend om in het supplement een handzaam overzicht te geven van alle voor genomen aanpassingen en consequenties daarvan. Het voor liggende voor stel is een uitvloeisel van de wet die wel bekend staat als de wet Per manent maken Crisis- en her stelwet, Stb 2013, 144, (hier na pChw).1 Doelstelling vanuit de pChw in r elatie tot het nu voor liggend voorstel is (vr ij ver taald) om met beper kte aanpassing van de bestaande wetgeving belemmer ingen in het omgevingsr echt weg te nemen die vanuit het oogpunt van r echtszeker heid of beleid niet noodzakelijk zijn. In feite wordt hiermee al voor uit gelopen op de ver nieuwingen van een toekomstige Omgevingswet. De op de Omgevingswet voor uitlopende herzieningen van wet- en r egelgeving worden ook wel ‘Quick-wins’ genoemd. V oor het gemak wordt bovengenoemd voor stel in dit supplement daar om vanaf nu ontwerp-bQw genoemd.
5
Middels het ontwer p-bQw wor den, naast ander e AMvB’s, met name het Besluit r uimtelijke ordening (Br o), bijlage II van het Besluit omgevingsrecht (Bor, bII), het Besluit algemene r egels r uimtelijke ordening (Barr o) en het Bouwbesluit 2012 (Bb) her zien.
1.1.1 Quick-wins nog niet in werking Het voor liggende voor stel betr eft ‘slechts’ een ontwer p-bQw. Ten tijde van het schrijven van dit supplement kan nog niet met 100% zeker heid worden gezegd dat het ontwerp-bQw als zodanig ook in wer king zal tr eden. Omdat de pChw wel is vastgesteld is echter duidelijk dat er op niet al te lange ter mijn een in ieder geval gelijkend ontwerp in wer king zal gaan tr eden.
1.2.1 Procedure Zoals aangegeven, is het ontwer p-bQw is gepubliceer d in de Staatscour ant van 31 oktober 2013. Het ontwerp-bQw is aan de Eer ste Kamer aangeboden. Op 28 november 2013 is er een aantal Kamer vr agen gesteld door vaste Kamercommissies van de
_________ 1
Deze wet is deels reeds behandeld in het supplement 2013-1 (Nu al eenvoudig beter en het bestemmingsplan).
/
Eer ste Kamer over het ontwerp-bQw. Bij br ief van 8 april 2014 zijn de gestelde Kamer vragen door de minister van Infr astructuur en Milieu beantwoord. Mogelijke aanpassingen zullen zoveel mogelijk gezamenlijk en in over eenstemming met de betr okken par tijen in het ontwerp-bQw worden ver wer kt. V oor st wordt voor gesteld de aanpassingen ambtelijk te bespr eken met de V NG, de ver eniging Bouw- en woningtoezicht Neder land en de Feder atie Ruimtelijke kwaliteit. Bij br ief van 8 april 2014 is aangegeven dat over eenstemming is ber eikt. Na aanpassing zal het ontwerp-bQw voor advies aan de Afdeling adviser ing van de Raad van State worden toegezonden. De Afdeling adviser ing stuur t een vastgesteld advies naar het Minister ie Infrastr uctuur en Milieu. De minister kan zijn reactie geven in het 'Nader r appor t' aan de Koning. Daar na wordt het ontwerp-bQw ondertekend door de Koning en bekendgemaakt. Pas dan zijn alle stukken (ontwer p-bQw, advies van de Raad van State en Nader r appor t van de minister) openbaar en voor ieder een toegankelijk.
1.1.3 Planning De ver wachting is dat het ontwerp-bQw in het najaar van 2014 (mogelijk in delen) in wer king zal tr eden.
6
Het is de wer kgroep in de pr aktijk gebleken dat al enige tijd naar de inwerkingtr eding van een aantal her zieningen wordt uitgekeken. Dit betr eft met name verr uiming van het omgevingsvergunningsvr ij bouwen en de verruiming van de mogelijkheid om tijdelijke vergunningen te ver lenen. De behoefte aan de juiste infor matie over dit voor stel, al is het maar om af te wegen of hier op gewacht kan worden of dat nu, onder huidige r echt, toch maar moet worden gestart met (vergunnings)pr ocedur e, is daar mee een feit. Kennis en een goede voor ber eiding op dit voor stel is een voor waarde om er voor te zorgen dat de over gang snel en soepel kan ver lopen. Het supplement hoopt daar een bijdrage in te lever en.
1.1.4 Inhoud Het ontwerp-bQw zor gt voor belangrijke ver nieuwingen in het r uimtelijk omgevingsr echt. Met name op het gebied van het omgevingsvergunningsvrij bouwen en de mogelijkheid om af te wijken van het bestemmingsplan via de zogenoemde ‘kruimellijst’, wor den r uime mogelijkheden gecr eëerd. Daar naast wor dt de nodige r uimte gegeven voor het bouwen en gebr uik van bouwwer ken voor mantelzor g. De verruimde mogelijkheden hebben gevolgen voor de r ol van het bestemmingsplan en de r uimtelijke juridische praktijk. Daar naast worden ook enkele ander e voor de jur idische pr aktijk inter essante voorstellen gedaan in het bovengenoemde voorstel. Het supplement zal op hoofdlijnen ingaan op de inhoud van de voor stellen en de gevolgen hiervan zullen nader toegelicht. V oor ts zal worden ingegaan op de gevolgen van deze ver ander ingen voor het functioner en van het bestemmingsplan/toekomstig omgevingsplan en de omgevingsvergunningver lening. Het supplement geeft naast een toelichting op de ver ander ingen ook een doorkijk naar de dagelijkse praktijk met betr ekking tot het maken van plannen, het voer en van pr ocedur es en de handhaving.
/
Het supplement zal eind mei 2014 wor den uitgegeven. Op 3 juni 2014 is er een studiemiddag waarin het supplement wor dt toegelicht, er pr aktijkcases worden behandeld en u alle gelegenheid kr ijgt om vr agen te stellen. Het Minister ie van Infrastr uctuur en Milieu zal hierbij ook ver tegenwoordigd zijn. De laatste stand van zaken met betr ekking tot de voor hangpr ocedur e van de AMvB zal daarbij ook wor den behandeld. Waar mogelijk zullen de wijzigingen in het voor stel die naar aanleiding van advies van de Raad van State en de voor hangpr ocedur e voor de Tweede Kamer nog worden meegenomen in de definitieve uitgave die eind juni 2014 ver schijnt.
1.2 Doel Het 1. 2. 3.
doel van dit supplement is kor t gezegd: inzicht te geven in de wijzigingen van de wetgeving op basis van het ontwer p-bQw; de inhoud en het effect van die wijzigingen in beeld te br engen; de gevolgen voor de pr aktijk van het opstellen van een bestemmingsplan/omgevingsplan in beeld te br engen. Daar naast zal ook wor den bekeken of het mogelijk is om nu al in de pr aktijk in te spelen op het ontwer p-bQw. Dit bijvoorbeeld door een bouwaanvr aag kor t uit te stellen of juist door te anticiper en. Bij goede beschouwing van de Nota van toelichting blijkt over igens dat een aantal her zieningen meer zijn bedoeld om de bestaande r echtspraktijk te benadr ukken/ver duidelijken en te voor komen dat de r egels ver keerd worden geïnter pr eteer d. Hierbij is dan ook geen spr ake van wer kelijke ver nieuwingen.
7
Uiter aard is het niet het doel van het voor liggende supplement om de Nota van toelichting op het ontwer p-bQw Quick-wins nog eens dunnetjes over te doen. De Nota van toelichting is weliswaar zeer br uikbaar, maar heeft als doelstelling om de wetgever inzicht te ver schaffen in de achtergr onden en meer waarde van het voor stel. Het supplement pr obeer t degenen die er in de praktijk mee moeten wer ken nog verder te helpen en ook kr itische kanttekeningen te plaatsen. Uiter aard zal de Nota van toelichting zeker worden aangehaald en er zal ook uit worden geput, met het doel om de lezer in dit supplement een zo volledig mogelijk inzicht voor de pr aktijk te geven. In het supplement zal een aantal onder wer pen die r aken aan het ontwerp-bQw nader worden uitgediept. Dit vanwege de actuele vr aag naar een helder e r egeling in het bestemmings-/ omgevingsplan of r uimtelijk beleid van gemeenten.
1.3 Focus De leer gang Op Dezelfde Leest heeft het bestemmingsplan als primair onder wer p, met in het ver lengde daarvan ander e jur idisch-planologische instr umenten, zoals de omgevingsvergunning voor afwijken van het bestemmingsplan. Hoewel bijna alle aanpassingen uit het ontwerp-bQw betr ekking hebben op de r uimtelijke r egelgeving, zal de focus met name liggen op de hoofdonder werpen omgevingsver gunningsvrij bouwen en de buitenplanse afwijkingsmogelijkheden (bijlage II Bor, artikel 4), alsmede de onder werpen
/
mantelzor g en tijdelijk afwijken van het bestemmingsplan. De diepgang ten aanzien van de aanpassingen van het Besluit exter ne veiligheid inr ichtingen (Bevi) en buisleidingen(Bevb) en het Besluit milieueffectr appor tage (Bmer) blijven beperkt, omdat de aanpassingen van het ontwerp-bQw op deze punten slechts afgeleide aanpassingen zijn vanwege de eer der genoemde hoofdonder wer pen.
1.4 Leeswijzer
8
Na dit inleidende hoofdstuk geeft hoofdstuk 2 kort een overzicht van de wettelijke kader s van het ontwer p-bQw, voor zien van een jur idische toelichting op de te behandelen onder wer pen. In hoofdstuk 3 worden alle r uimtelijk r elevante onder werpen uit het ontwer pbQw inhoudelijk objectief beschouwd. Dit over eenkomstig de systematiek genoemd in par agraaf 1.2. In tegenstelling tot hoofdstuk 2 dat een jur idisch weergave van de wetwijziging geeft waar bij ook alle ar tikelen uit de wet zijn opgenomen, is er getr acht om in hoofdstuk 3 juist een inhoudelijke weer gave te geven van de ver ander ingen zonder daarbij te veel wetgeving aan te halen. Hoofdstuk 3 zou daar mee ook voor niet-jur isten goed leesbaar moeten zijn. In dat kader wordt dan bijvoorbeeld ook af en toe ver wezen naar de zogenaamde ‘kr uimellijst’, waar mee dan ar tikel 4 van bijlage II Bor wordt bedoeld. In hoofdstuk 4 zijn de algemene principes die af te leiden zijn uit de eer der e hoofdstukken verder uitgewer kt in een aantal aanbevelingen. Hoofdstuk 4 betr eft dan ook een inhoudelijk subjectieve beschouwing. Tot slot biedt hoofdstuk 5 een ver slag van de studiemiddag en conclusies (ger eser veerd). (Veel) gebruikte afkortingen in ditsupplement: ABRS : Afdeling Bestuursr echtspr aak van de Raad van State AMvB : Algemene Maatr egel van Bestuur Awb : Algemene wet bestuur sr echt Barr o : Besluit algemene r egels r uimtelijke ordening Bb : Bouwbesluit 2012 Bblb : Besluit bouwver gunningsvrije en lichtvergunningplichtige bouwwer ken BChw : Besluit uitvoer ing Crisis- en her stelwet Bevi : Besluit exter ne veiligheid inrichtingen Bevb : Besluit exter ne veiligheid buisleidingen Bmer : Besluit milieueffectr apportage Bor : Besluit omgevingsr echt Bor BII: Besluit omgevingsr echt, bijlage II Br o : Besluit r uimtelijke ordening bQw : besluit Quick-wins (volledige titel zie eer ste alinea Hoofdstuk 1) Chw : Crisis- en her stelwet Mer: : Milieueffectrapport(age) Mor : Regeling omgevingsr echt pChw : wet van 28 maart 2013 tot wijziging van de Crisis- en her stelwet en diverse ander e wetten in ver band met het per manent maken van de Cr isis- en her stelwet en het
/
aanbr engen van enkele verbeter ingen op het terr ein van het omgevingsr echt (Stb. 2013, 144) pr ojectafwijking(sbesluit): een afwijking op gr ond van artikel 2.12, lid 1, sub a onder 3 Wabo Wabo : Wet algemene bepalingen omgevingsr echt Wm : Wet milieubeheer Wr o : Wet r uimtelijke or dening Ww : Woningwet
9
/
