Talent-ontwikkeling: Sport-klimaat e n de trainer-coach
World Cup Hockey 2014 (Den Haag)
RTO-sportcongre s Alkmaar
AZ - stadion
Vrijdag 20 novemb er 2015
Dr. Jacques H.A. van Rossum Stichting Human Qual ity & Performance, Amsterdam Stichting Positief Coachen, Nieuwegein Bewegingswetenschappe n, VU, Amsterdam (1974-2012)
Overzicht Topsport en sportklimaat Twee princi pes In de alledaagse sportpraktijk Amerikaans onderzoek Sportklimaa t: ‘tool’/’quick scan’ Samenvatte nd & conclusies UCLA basketball: de verzameling van de coach...
‘New school’ Talent Development
2011 •
Rasmus Ankersen :
The High Perfor mance Anthropologist
• 228 pp • 17 Chapters • Intro • Part 1 The Gold Mines
• Part 2 Gold Mine Concepts
• Epilogue
1
Talent-ontwikkeling
Talent-ontwikkeling
We often cling to the idea that success is a simple function of individual merit and that the world in which we grow up doesn’t matter at all. The Gold Mines teach us the opposite lesson: that if we are to explain how elite performers are formed it is no good only looking inwards for individual character traits, special psychological profiles and motivation. We also have to examine the environments in which top performers have their origins.
Talent-ontwikkeling
2011
2012
The Five Gold Mine Concepts
(2011)
(1985) As the American psychologist Benjamin Bloom concluded in his studies of a wide range of top-performing people: “Virtually all of them benefited from supportive environments during their development. We looked for exceptional children, but what we found were exceptional environments.”
Talent-ont wikkeling Speci al environments Supportive environments
Excep tional environments
Talent-ontwikkeling Special environments Supportive environments Exceptional environments
Twee voorbeelden: een succesvolle periode in Californië... een speciale omgeving in Australië...
2
Coach Wooden
Eerste voorbeeld
• van 1948 tot 1975 in totaal 620 wedstrijden: 473 gewonnen (= 80,8%) • in periode 1964-1975: 10 maal NCAA-kampioen ‘winning streak’: 88
While other coaches also stressed some of those principles, I differed greatly from them in what I didn’t stress; namely, I never talked about winning or beating an opponent. (…) My job, and the team’s job, was to get us as close to being as good as we could get. The final score would be a byproduct of that effort.
Tweede voorbeeld
The motivation to learn comes from focusing on reaching your own potential
Success is the peace of mind which is a direct result of self-satisfaction in knowing that you have made the effort to become the best of
Charlesworth: een Australische trainer-coach
3
Mannen: Australië (2009-2014) WK 2010, OS 2012, WK 2014 (goud,brons,goud) 21 wedstrijden w: 1 7
g: 2
v: 2
95-21
Ric Charlesworth: cijfers...
30 wedstrijden w: 26 g: 3
v:1
102-24
Sport-psychologie Onderscheid tussen t wee aspecten van sport-prestatie-motiv atie: (taak-gericht; task-orientation; progressie-oriëntatie)
21 wedstrijden w: 17 g: 2 v: 2
95-21 (ego-gericht; ego-orientation; superioriteitsoriëntatie)
Charlesworth: “i nnovative coaching philosophies” interview in NRC Handelsblad, 7 maart 2002
“Athletes learn m
it een voorsprong’ is een van uw
ost by doin g, and with good coaching becomes one of continuous learning and growth. This, too, is the essence of an evertheir experience
growing organisati on that rem ains at the cutting edge of innovatio n and improvement.
“It will kill you in the end. Het betekent ook dat je als speler of als coach in feite al bezig bent met de uitslag, terwijl de wedstrijd nog aan de gang is . Dat is vragen om problemen.”
Such organisation
s know that learning and training find that th e outcomes look after themselves if they foc us on the practices and processes of being the b est they can be.” never end. They
Ric Charleswo rth (2002), Sta ying at the top (p. 5)
4
Overzicht
Kernprincipes Van resultaatgericht naar taakgericht
Topsport en sportklimaat Twee princi pes In de alledaagse sportpraktijk Amerikaans onderzoek Sportklimaa t: ‘tool’/’quick scan’ Samenvatte nd & conclusies
Kernprincipes
Michael Phelps (V.S., zwemmen) • 30 juni 1985 (Baltimore) • Olympische Spelen: – 2000 – 2004 (6 - 0 - 2) – 2008 (8 - 0 - 0) – 2012 (4 - 2 - 0)
Van resultaatgericht naar taakgericht Van negatief naar positief
wen en plezier!
Michael Phelps
Van negatief naar positief
As a 15year-old h e set a new American record at an out-oftown meet. On his return to Baltimore, his dedicated mother, Debbi e, prepares a grand party for him, with balloons, strea mers, and yard signs commemorating his remarkable fea t. Michael’s new record is to be celebrated in s tyle. But the party never really takes off. A few hours before Michael gets home his coach, Bob Bowman, comes by and when he sees what’s cooking, he takes down all the streamers, pops the balloons and pulls down theplacards. And he throws it all into the trash, while D ebbie gapes in amazement: ‘Why are you doing that? Don’t you realise that he must be celebrated when he wins?’ she exclaims. A while later, afte r she has calmed down, Bob Bowman explains to herwhy he played party killer: ‘This is a journey of a thousand steps. If we celebrate now, like this, that leave s us nowhere to go’. Bowman once called this episode a defining moment in Michael’s care er.
•
Dus: 18 maal goud
•
22 maal Olympische medaille
•
sinds 13 aug 2008 (toen hij zijn 10e gouden medaille haalde) de succesvolste Olympi ër ooit
Mark Hyman (2009;
146 pp)
Debbie Phelps, de moeder van Michae l, heeft ook twee doch ters, allebei ouder dan Michael: Hilary (de oudste) en Whitney. Whitney is 5 jaar ou der dan Michael. (pp 52 - 57)
(The Gold Mine Effect, 2011, pp. 193-194)
5
Mark Hyman (2009;
146 pp)
Mark Hyman (2009;
146 pp)
Mark Hyman (2009;
146 pp)
•
Mark Hyman (2009;
146 pp)
Overzicht
Een sport-klimaat...
Topsport en sportklimaat Twee princi pes In de alledaagse sportpraktijk Amerikaans onderzoek Sportklima at: ‘tool’/’quick scan’ Samenvatte nd & conclusies
6
Een voorbeeld uit een tekstboek..
Tenniskids (KNLTB)
Dave, downhill skiër
met dank aan Mike Barrell (Engelse tennisbond, LTA)
Hoe worden sporters voorbereid op de topsport-loopbaan?
>>>>
7
5) Goals: More than just the score. In: The Sport Psych Handbook “Table 2 can be taken to represent the value system typical of adolescent athletes in England” (p. 318)
Een wereld-topper was ‘t even kwijt …
Kortom: winnen, daar moet je eigenlijk niet mee bezig zijn Dat geldt voor:
Het Parool, 23-11-2009
Overzicht Topsport en sportklimaat Twee princi pes In de alledaagse sportpraktijk Amerikaans onderzoek Sportklima at: ‘tool’/’quick scan’ Samenvatte nd & conclusies
Sportklimaat... • Het ‘performance climate’ – resultaat-gericht
• Het ‘mastery climate’ – taak-gericht Joan L. Duda (1993) Carole Ames (1992) Perceived Motivational Climate in Sport Questionnaire (PMCSQ; PMCSQ-2)
8
De coach bepaalt het leer- /prestatie-klimaat
Sport-klimaat en succe s... Superioriteit (Performance) resultaat-gericht
Progressie (Mastery) taak-gericht
succes =
succes =
- beter zijn dan anderen
- je uiterste best doen
- prestaties met zo weinig mogelijk ins panning
- persoonlijke verbetering
Resultaat-gericht of taak-gericht denken
Uitgangspunt
de trainer-coach regisseert het leer- of prestatieklimaat
University of Washington(Seattle)
Sportwetenschap pers Frank Smoll & Ronald Smith
(University of Washington, Seattle)
9
Smoll & Smith: samenvatte nd
Het denkraam van nooit verliest -
Smoll & Smith: uitgangspunten
de trainer- coach die
Winnen is niet zalig makend Verliezen is niet hetzelfde als fal en Succes is niet hetzelfde als winne n Succes kan behaald worden in het streven naar de overwinnin g
Succes is gekoppeld aan INZET en INSPANNING (‘Effort’) brochure met Do’s en Don’t’s
Nederlandse brochure
(20 pagina’s)
De relatie tussen coach en jeugdspelers De werkelijke betekenis van winnen
- reageren op goed spel - reageren op fouten - reageren op wangedrag -
goed leerklimaat creëren
De coach als rolmodel Het belang van bewustzijn Het verkrijgen van respect van je sporters
Overzicht Topsport en sportklimaat Twee princi pes In de alledaagse sportpraktijk Amerikaans onderzoek Sportklima at: ‘tool’/’quick scan’ Samenvatte nd & conclusies
Omgang met ouders
Sportklimaat...
Sportklimaat vaststellen: Een ‘quick scan’ Twee rijtjes van ‘elementen’
Een handig hulpmiddel voor de trainer-coach in de praktijk: de ‘quick scan’
10
Het sportklimaat: s porters ov er hun coach
Het sportklimaa t: sporters over hun coach
positief
afstandelijk
gericht op l ater inspirerend
gepassioneerd beschermend voorbeeld (ideaalbeeld)
• 4 jeugd-teams • A-1, B-1
motiverend ondersteune nd
onduidelijk
• jongens, meisjes
erg kritisch
• teamsport
ontspannen
hard,compromisloos ‘t is nooit goed, nooit goed genoeg
autoritair
• 23 elementen
gericht op s portplezier compliment eus streng
• 4 jeugd-teams • A-1, B-1 • jongens, meis jes • teamsport • 23 elementen
saai op discipline gericht gericht op ‘t winnen
aandacht vo or mij als sporter aandacht vo or mij als persoon
van wedstr’n
% (n=51)
• • • • •
positief motiverend ondersteunend ontspannen
56,9 54,9 49,0 47,1
gericht op sportplezier
47,1
• • •
complimenteus streng aandacht voor mij als sporter
45,1 43,1
•
gericht op winnen van wedstrijd
41,2
41,2
….. (vul zel f in)
Het sportklimaat: sporters ov er hun coach percentage
•
positief
•
motiverend
•
ondersteun nd e
• •
ontspannen portplezier gericht op s eus
•
complimen t or mij als sporter streng innen van wedst rijd aandacht vo gericht op w
• • •
Het sportklimaat: sporters ov er hun coach percentage
team1 (n=14)
team2 (n=14)
team3 (n=11)
team4 (n=12)
positief motiverend
7,1 0,0
85,7 78,6
100,0 90,9
41,7 58,3
•
ondersteunend
0,0
78,6
81,8
41,7
• •
ontspannen gericht op sportplezier
14,3 0,0
71,4 57,1
63,6 81,8
41,7 58,3
•
compliment eus streng aandacht voor mij als sporte gericht op innen van wedst rijd
7,1
64,3
81,8
33,3
85,7 0,0
42,9 57,1
0,0 81,8
33,3 33,3
team1 (n=14)
team2 (n=14)
team3 (n=11)
team4 (n=12)
7,1 0,0
85,7 78,6
100,0 90,9
41,7 58,3
• •
0,0 14,3 0,0
78,6 71,4 57,1
81,8 63,6 81,8
41,7 41,7 58,3
7,1 85,7
64,3 42,9
81,8 0,0
33,3 33,3
0,0 28,6
57,1 50,0
81,8 18,2
33,3 66,7
====
d is dan toch die coach van team1? Wat voor ieman
Overzicht Topsport en sportklimaat Twee princi pes In de alledaagse sportpraktijk Amerikaans onderzoek Sportklima at: ‘tool’/’quick scan’ Samenvatte nd & conclusies
• • •
50,0
18,2
66,7
0,0 7,1
0,0 0,0
0,0 8,3
• •
saai 57,1 ‘t is nooit goed, nooit goed g enoeg 57,1 erg kritisch 50,0 onduidelijk 42,9
28,6
35,7 14,3
0,0 0,0
25,0 0,0
• •
afstandelijk gepassioneerd
42,9 0,0
0,0 42,9
0,0 54,5
8,3 41,7
•
aandacht voor mij als persoo n
0,0
42,9
81,8
25,0
====
• •
Samenvattend Topsport en sportklimaat: taak-gericht Twee principes: proces & positief In de alledaagse sportpraktijk: topsport & ‘gewone’ sport Amerikaans onderzoek: Coaches Die Nooit Verliezen Sportklimaat: ‘quick scan’: handig!
11
Web site vernieuwd: Conclusies Het sportklimaat doet er toe: taak-gericht Ben attent: laat ‘t je niet overvallen Zorg dat je aan het klimaat ‘werkt’ (context!) Af en toe een ‘quick scan’ (?!) Verder lezen: www.coachesdienooitverliezen.nl Verder lezen: NOC*NSF-boek
2012
Conclusies Het sportklimaat doet er toe: taak-gericht Ben attent: laat ‘t je niet overvallen Zorg dat je aan het klimaat ‘werkt’ (context!) Af en toe een ‘quick scan’ (?!) Verder lezen: www.coachesdienooitverliezen.nl Verder lezen: NOC*NSF-boek
12
