qnx
4
die ene seconde die eeuwig leek
een plek voor rituelen peter verhelst en maud bekaert 20 maart tot en met 19 mei 2013 Eerste verdieping boven postkantoor, Markt Brugge
Helmut Stallaerts I Göricke, 2008 I Oil, ink on animal bone I 25 x 25cm
www.qnx.be
qnx – een plek voor rituelen Onder de vleugels van Brugge Plus vzw werken schrijver en regisseur Peter Verhelst en letterbeeldhouwster Maud Bekaert drie jaar lang samen met kunstenaars uit diverse disciplines. Drie keer per jaar, telkens op een rituele dag, zullen zij een qnx-plek openstellen in Brugge. In 2015 komen al die plekken samen in een overzichtstentoonstelling. qnx staat voor equinox, het tijdstip waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat, waardoor de dag even lang is als de nacht. Al sinds de antieke tijden zijn zowel de equinoxen als de zonnewende bijzondere, rituele dagen. qnx, moet een plek zijn waar kan worden gedacht of niet gedacht. Een plek waar de bezoeker uitgenodigd wordt tot traag kijken. Omdat er, in onze verwarrende, luide en snelle tijden, te weinig stilte is en te weinig tijd om te kijken. Met Peter Verhelst heeft Brugge een veel gelauwerd en internationaal geapprecieerd kunstenaar in huis. Bovendien is hij, in combinatie met Maud Bekaert, erg multidisciplinair ingesteld: poëzie, theater, beeldende kunst, muziek zijn diverse disciplines waarin ze thuis zijn. Ze beschikken bovendien over een zeer uitgebreid netwerk van Vlaamse en internationale kunstenaars. Het is met die kunstenaars dat ze willen samenwerken om in Brugge kunst te creëren. Het gaat telkens over multidisciplinaire projecten, kleinschalig maar van grote kwaliteit, toegankelijk voor een breed publiek maar met diepgang en gelaagdheid. Dit verhoogt de uitstraling van Brugge als creatieve stad die ruimte biedt voor hedendaagse kunstenaars.”, aldus Annick Lambrecht, schepen van evenementen.
qnx 4 – die ene seconde die eeuwig leek In qnx 1 werden beelden ingesmeerd met de as van wensbriefjes, vermengd met de tranen van druppelende stenen. In qnx 2 weende een beeld van Johan Tahon een meer vol. In qnx 3 vormden werken van Cristina Iglesias, Lili Dujourie, Dirk Braeckman en Maud Bekaert een kijkroute in het Concertgebouw. Voor qnx 4 palmen Maud Bekaert en Peter Verhelst de eerste verdieping boven het postkantoor op de Markt in en werken samen met volgende kunstenaars: Helmut Stallaerts is een van onze belangrijkste jonge kunstenaars. In elk werk voel je een nauwelijks onder woorden te brengen ‘kracht’ opzetten die je tegelijk met Unheimlichkeit en met een op hol slaande verbeelding opzadelt. Het aangename probleem bij de werken van Stallaerts: hoe benoem je die weloverwogen, sterke beelden? Hoe krijg je er macht over? Die ene flits waarop dat lukt: die ene seconde die eeuwig leek. De werken van Mitja Tušek (tegelijk abstract en figuratief) laten in eerste instantie de materie zien waarmee ze werden geschilderd. In tweede instantie: is het een beeld dat vervaagt of is het zich aan het ontwikkelen? Bij elk werk probeert de toeschouwer zijn blik scherp te stellen. En woorden te vinden voor wat hij ziet en voelt. Een selectie werken van het Groeningemuseum wordt tussen de werken van Stallaerts en Tušek geweven. Geert Praet (Antiek & Interieur) ontwerpt een kamer voor een denkritueel. In deze kamer kan de bezoeker zich onderdompelen in boeken en muziek, geselecteerd door de kunstenaars.
praktisch qnx 4 – 20 maart (lente-equinox) tot en met 19 mei 2013. Open op donderdag, vrijdag, zaterdag en zondag van 15u tot 19u. Eerste verdieping boven het postkantoor op de Markt, ingang via Breidelstraat 3, Brugge. Toegang is gratis. www.qnx.be
Ondertussen werden er al drie qnx-plekken geopend in Brugge: qnx 1 – Huis van de druppelende stenen, qnx 2 – Meer van tranen en qnx 3 – Tegen het vergeten
Ondertussen werden werden er er al al twee twee QNX-plekken QNX-plekken geopend geopend dit dit jaar jaar in in Brugge: Brugge: QNX QNX 11 – Ondertussen – huis huis van van de de druppelende druppelende stenen stenen
qnx 1 – huis van de druppelende stenen op – meer meer van van tranen tranen op op 20 20 juni juni (dag (dag van van de de zonnewende). zonnewende). op 20 20 maart maart (dag (dag van van de de lente-equinox) lente-equinox) en en QNX QNX 22 – 20 maart tot 12 mei 2012 – ‘Brandstraatje’, Stadhuis, Burg QNX QNX 11 -- huis huis van van de de druppelende druppelende stenen stenen
Tussen hettotstadhuis en de–Heilige Bloedkapel op de Burg in Brugge is een brandstraatje dat altijd door een 20 20 maart maart tot 12 12 mei mei 2012 2012 – ‘Brandstraatje’ ‘Brandstraatje’ –– Stadhuis, Stadhuis, Burg Burg
poort afgesloten is. Aan de ene kant werd de poort opengezet, aan de andere kant werd de doorgang
dichtgemaakt met en een wand, zodat een soort kapel ontstond. Aan het plafond hingen grote, witte stenen Tussen de Tussen het het stadhuis stadhuis en de Heilige Heilige Bloedkapel Bloedkapel op op de de Burg Burg in in Brugge Brugge is is een een brandstraatje brandstraatje dat dat altijd altijd door door een een poort poort afafontworpen door Maud Bekaert. Op de grond stonden vuurschalen. Op een tafeltje lag een beeld van Johan gesloten is. Aan de ene kant werd de poort opengezet, aan de andere kant werd de doorgang dichtgemaakt met een gesloten is. Aan de ene kant werd de poort opengezet, aan de andere kant werd de doorgang dichtgemaakt met een Tahon.zodat De ruimte waskapel met kaarsen wand, een ontstond. Aan wand, zodat een soort soort kapel ontstond.verlicht. Aan het het plafond plafond hingen hingen grote, grote, witte witte stenen stenen ontworpen ontworpen door door Maud Maud Bekaert. Bekaert. Op de grond stonden vuurschalen. Op een tafeltje lag een beeld van Johan Tahon. De ruimte was met kaarsen Op de grond stonden vuurschalen. Op een tafeltje lag een beeld van Johan Tahon. De ruimte was met kaarsen verlicht. verlicht.
Bij het binnenkomen kregen de mensen een wensbriefje. Na het schrijven van hun wens konden ze dat papier binnenkomen verbranden in een van de vuurschalen. Zodra het het brandend papiertje in de konden vuurschaaldat viel, hoorde Bij Bij het het binnenkomen kregen kregen de de mensen mensen een een wensbriefje. wensbriefje. Na Na het schrijven schrijven van van hun hun wens wens konden ze ze dat papier papier ververje een stem een litanie fluisteren en begonnen de hangende stenen te huilen. De tranen werden schalen branden in in een een van van de de vuurschalen. vuurschalen. Zodra Zodra het het brandend brandend papiertje papiertje in in de de vuurschaal vuurschaal viel, viel, hoorde hoorde je je een een stem stemineen een litanie branden litanie opgevangen. De as van verbrande wensbriefjes entranen de tranen werden dooropgevangen. een acteur De vermengd. fluisteren en begonnen begonnen de de hangende stenen te huilen. huilen. De De tranen werden in schalen schalen opgevangen. De as van van de de Dat verfluisteren en de hangende stenen te werden in as vermengsel werd met een penseel aangebracht op het beeld van Tahon. brande wensbriefjes wensbriefjes en en de de tranen tranen werden werden door door een een acteur acteur vermengd. vermengd. Dat Dat mengsel mengsel werd werd met met een een penseel penseel aangebracht aangebracht brande op op het het beeld beeld van van Tahon. Tahon.
De installatie was van 20 maart tot 12 mei gratis te bezichtigen in het ‘Brandstraatje’ (poort naast de hoofdingang van het op de in Brugge dinsdag,indonderdag, vrijdag(poort en zaterdag 12u tot 15u. De installatie wasstadhuis) van 20 maart totBurg 12 mei gratis te op bezichtigen het ‘Brandstraatje’ naast devan hoofdingang van De installatie was van 20 maart tot 12 mei gratis te bezichtigen in het ‘Brandstraatje’ (poort naast de hoofdingang van het stadhuis) op in Brugge op donderdag, vrijdag het stadhuis) op de de Burg Burg in 3.000 Bruggemensen op dinsdag, dinsdag, donderdag, vrijdag en en zaterdag zaterdag van van 12u 12u tot tot 15u. 15u. In totaal bezochten zo’n de qnx 1- installatie. In totaal bezochten zo’n 3.000 mensen de qnx 1 - installatie. In totaal bezochten zo’n 3.000 mensen de qnx 1- installatie.
qnx 2 - meer van tranen qnx 2 vanvan tranen qnx 2 meer – meer tranen
20 juni tot 19 augustus Poertoren, Begijnenvest (vlakbij Minnewater) 20 juni juni tot tot 19 19 augustus augustus––- Poertoren, Poertoren, Begijnenvest Begijnenvest (vlakbij (vlakbij Minnewater) Minnewater) 20 Op ging QNX2 open. Aan het werd Poertoren onder gezet en Tahon Op 20 juni 2012 ging QNX2 open. Aan Aan het Minnewater Minnewater werd de dewerd Poertoren onder water water gezet en maakte maakte Johan Tahon Op 20 20juni juni2012 2012 ging qnx 2 open. het Minnewater de Poertoren onder water gezet Johan en maakte er een ‘bewegend beeld’. De toeschouwer kwam de Poertoren binnen, daalde de trap af en ging op de stapstenen er een ‘bewegend beeld’. De toeschouwer kwam de Poertorenkwam binnen, de trap af en daalde ging opde de trap stapstenen Johan Tahon er een ‘bewegend beeld’. De toeschouwer de daalde Poertoren binnen, af en tot bij het Na minuten stilte het beeld zich voorover tot het het gezicht van tot bijop hetdebeeld. beeld. Na enkele enkele stilte boog boog het gipsen gipsen beeldstilte zich traag traag tot beeld het voor voor hettraag gezicht van de de ging stapstenen tot minuten bij het beeld. Na enkele minuten boog voorover het gipsen zich voorover toeschouwers hing, het beeld vulde zich met water en huilde zich weer leeg. toeschouwers hing, het beeld vulde zich met water en huilde zich weer leeg.
tot het voor het gezicht van de toeschouwers hing, het beeld vulde zich met water en huilde zich weer leeg.
Daarna hoorde jejeeen een gedicht vanvan Peter Verhelst. Na een een stilte richtte het beeld beeld zich weer op.weer op. Daarna gedicht van Peter Verhelst. Na het weer op. Daarnahoorde hoordeje een gedicht Peter Verhelst. Nastilte een richtte stilte richtte hetzich beeld zich
qnx 3 – tegen het vergeten 1 november tot 30 december 2012 – Concertgebouw Brugge, ’t Zand 34 In qnx 3 vormden werken van Cristina Iglesias, Lili Dujourie, Dirk Braeckman en Maud Bekaert een kijkroute in het Concertgebouw. Dirk Braeckman nodigde met zijn werk de bezoeker uit om op een sensuele manier zelf een betekenis te zoeken over wat er niet meer is, over wat er net gebeurd is. Lili Dujourie haar oeuvre is consequent, sensueel en intelligent. Het videowerk ‘Hommage à… I’ liet als een beweeglijk schilderij, allerlei lichaamsposes uit de kunstgeschiedenis zien. Cristina Iglesias is een toonaangevende, Spaanse kunstenares. Het kunstwerk ‘Pozo IV’ had niet alleen met herhaling te maken, maar ook met tijd. Op het eerste zicht leken de granieten structuren in een donkere ruimte in het Concertgebouw stil en onheilspellend. Van aan de buitenkant was er niets te merken. Alleen de Pozo (Spaans voor waterbronnen) was aanwezig. Naarmate je dichterbij kwam en de zachte geluiden van bewegend water hoorde, voelde je je meer op je gemak en wilde je er meer over weten. De Spaanse artiest, Cristina Iglesias, speelde met elementen van zichtbaarheid en onzichtbaarheid, afstand en detail. Maud Bekaert liet twee werken in leisteen zien: een zwarte kubus en vingerafdrukken, als sporen van wie ons heeft aangeraakt. Van Peter Verhelst waren twee lamento’s te horen. Till-Holger Borchert, conservator van het Groeningemuseum, koos een werk uit de collectie van het Groeningemuseum, ‘Noli me tangere’ (Raak me niet aan), een kopie naar een werk van Peter Paul Rubens. Elk werk uit het parcours van qnx 3 nodigde uit om aangeraakt te worden. Wat om voor de hand liggende redenen onmogelijk was. En net deze onmogelijkheid tot aanraking was het hart van de werken: het ‘verdriet’, veroorzaakt door de onmogelijkheid maakt tegelijk het verlangen groter. qnx 3 heet ‘Tegen het vergeten’. Opdat we al die aanrakingen, al die schoonheid, al die woorden en beelden niet zouden vergeten. Het werk “Memory Box” (zwarte leistenen kubus) van Maud Bekaert is nog steeds te zien in het Concertgebouw op de Publieksfoyer niveau balkon 2.
curatoren qnx Maud Bekaert (1976) is letterbeeldhouwster. Ze was curator van WOR(L)DS, een artistiek uitwisselingsproject tussen Zuid-Afrikaanse ontwerpers en Belgische letterbeeldhouwers dat resulteerde in een stenenroute tussen Brugge en Zeebrugge in de zomer van 2008. Sinds 2007 geeft ze workshops letterbeeldhouwen in de Zuidafrikaanse sloppenwijk Khayelitsha en begin 2009 startte ze een collectief dat jongeren uit Khayelitsha als letterbeeldhouwer tewerkstelt. Samen met Peter Verhelst was ze in 2009 gastcurator op het hedendaags kunstenfestival ‘Watou- verzamelde verhalen#1’, waar ze samenwerkte met Johan Tahon, Brody Neuenschwander en Jan Op de Beeck. Maud Bekaert woont en werkt in Brugge en stelde tentoon in België en Japan. Peter Verhelst (1962) is een van de meest gelauwerde auteurs van zijn generatie. Hij is dichter, romanschrijver, auteur van theaterteksten en van jeugdboeken. Zijn roman Tongkat kreeg de Gouden Uil, de jonge Gouden Uil, de Bordewijkprijs en de Vlaamse Cultuurpijs. Voor Memoires van een Luipaard ontving hij de Gouden Uil Publieksprijs. Voor zijn dichtbundel Nieuwe Sterrenbeelden kreeg hij zowel de Herman de Coninckprijs als de Jan Campertprijs. Zijn theaterstuk AARS! werd onderscheiden met de Taalunie Toneelschrijfprijs. Zijn jeugdboek Het Geheim van de Keel van de Nachtegaal kreeg de belangrijkste prijzen in Vlaanderen en Nederland: zowel de Gouden Uil, de Woutertje Pieterse Prijs als de Gouden Griffel. Peter Verhelst is als regisseur verbonden aan NTGent, waar hij een productie per jaar schrijft en regisseert. Hij is mentor aan het KASK in Gent. Hij werkt geregeld samen met choreograaf Wim Vandekeybus en met verscheidene regisseurs: Luk Perceval, Ivo Van Hove, Eric Joris, Franz Marijnen.
organisatie qnx qnx is een project van Brugge Plus vzw. Brugge Plus werd opgericht na Brugge 2002, Culturele Hoofdstad van Europa. Het hele jaar door organiseert de vzw cultuur-toeristische evenementen die zowel Bruggelingen als bezoekers van de stad aanspreken. Dit gaat van grootschalige culturele projecten zoals het stadsfestival Brugge Centraal tot buurtgerichte projecten zoals Uitwijken.
meer info Peter Verhelst – gsm 0478 38 23 73 Maud Bekaert – gsm 0475 26 95 58 Griet De Prest – Brugge Plus – gsm 0474 473 464
www.qnx.be
biografie mitja tušek Mitja Tusek (1961) werd in Slovenië geboren, studeerde in Genève en zakte met tal van Zwitserse kunstenaars zoals Marie José Burki en Robert Suermondt af naar Brussel waar ze nog altijd met plezier leven en werken. Mitja Tusek stelde tentoon in de toenmalige toonaangevende galerie Bruges la Morte in Brugge waar Johan Vansteenkiste jarenlang inhoudelijk programmeerde en werd ook door Jan Hoet in 1992 geselecteerd voor Documenta 9 in Kassel. In de mooie paviljoenen van architect Paul Robbrecht hing zijn werk in Kassel onder meer in de nabijheid van Gerhard Richter en van Richard Artschwager.
solotentoonstellingen (selectie) 1986
– Objets photographiques, Galerija Ars, Maribor (cat.) – Von Bildern, Kunsthalle Bern (cat.)
1987
– Centre d’art contemporain, Genève
1989
– l’Ecole de Nîmes, Nîmes (cat.)
1990
– Galerie Froment & Putman, Paris (cat.) – Shedhalle, Zürich (cat.)
1991
– Galerie Bruges la morte, Bruges – Galerie Nelson, Lyon
1992
– Galerie Paul Andriesse, Amsterdam – Moderna Galerija, Ljubljana (cat.)
1993
– Quelconque, Fundatio Joan Mirò, Barcelone – Galerie Nelson, Paris – Galerie Bruges la morte, Bruges
1994
– Galerie Bob van Orsouw, Zürich
1995
– Somehow, Anyhow, L’Aquarium, Ecole des Beaux-Arts de Valenciennes – Galerie Nelson, Paris – Galerie Paul Andriesse, Amsterdam
1996
– Laura Carpenter Fine Art, Santa Fe
1998
– No doubt, Galerie Xavier Hufkens, Bruxelles – Museum of Modern Art, Oxford
2000
– New Paintings, Kohn Turner Gallery – Los Angeles – Galerie Nelson, Paris
2006
– Galerie Nelson, Paris
2008
– Bare (In the future even the past will be better),LLS387, Antwerpen
2010
– Pantalone, bkSM CC Strombeek, CC Mechelen
2011
– Great Balls of Fire, Etablissements d’en Face Projects, Bruxelles – Success/Failure, Galerie Bernard Ceysson Luxembourg
2013
– In Calvin’s Words, Galerie Bernard Ceysson, Genève
groepstentoonstellingen (selectie) 1988 1989
– Quand voir c’est faire, Salle Crosnier, Genève (cat.) – Centre d’art contemporain, Genève (cat.) – 7 Künstler aus den Schweiz-Siebdrucke, Edition Artelier, Forum Stadtpark, Graz (cat.) – Burki, Lanz, Tusek, Voïta, Le Confort moderne, Poitiers (cat.) – Figures, FRAC Rhône-Alpes, Lyon (cat.) – Schlier, Tusek, FRAC Poitou-Charentes, Angoulême (cat.)
1990
– De Pictura, Galerie Bruges la morte, Bruges (cat.)
1992
– Documenta IX, Kassel (cat.)
1993
– The Sublime Void, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Anvers (cat.)
1994
– et passim , Kunsthalle Bern (cat.)
1995
– Pittura/Immedia, Neue Galerie, Graz (cat.) – Pittura/Immedia, Kunsthalle, Budapest – Collection fin XX° 1983-1995, douze ans d’acquisition d’art contemporain en Poitou-Charentes, Musée Sainte-Croix, le Confort moderne, Hôtel de Région, Poitiers – Color and Structure, Galerie Lelong, New York – Kohn Turner Gallery, Los Angeles
1996
– The Event Horizon, The Irish Museum of Modern Art, Dublin (cat.)
1997
– Abstraction/Abstractions, Géométries provisoires, Musée d’Art Moderne, Saint-Etienne (cat.) – Radicaal-Beeld, Stedelijk Museum, Schiedam – Heaven, PS1, New York
1999
– A Quiet Storm : Painting in Abstraction, Kohn Turner Gallery, Los Angeles
2001
– Michael Kohn Gallery, Los Angeles – Remember Camembert, FRAC Poitou-Charentes, Angoulême
– L’effet Larsen, processus de résonnance dans l’art contemporain, Centrum für Gegenwartskunst, Linz & Casino Luxembourg, Luxembourg (cat.) – Peintures, Galerie du Cloître, Ecole des Beaux-Arts, Rennes
2002 2005
– Contrée, FRAC Poitou-Charentes, Angoulême
2007
– 25th Anniversary, Galerie Nelson, Paris – Géométries variables, Galerie de Multiples, Paris – Multiples, La lettre volée, Bruxelles – Curating the library, Singel International Kunstcampus, Anvers
2008
– Fantasy, MUKHA, Anwerpen
2009
– Jeugdzonde. Over opus één en opus min één, LLS 387 Ruitme voor actuele Kunst, vzw, Antwerpen
2012
– La ligne passée: Abstractions, Galerie Bernard Ceysson, Luxembourg
2013
– Cadavre Exquis. A Figure of Painting, LLS 387, Antwerpen – QNX4, Bruges – Le Pont, MAC, Marseille
biografie helmut stallaerts Born 1982 in Brussels, Belgium 2000 – 2004 Academy of Sint-Lucas MFA (Painting), Brussels, Belgium 2004 – 2005 Düsseldorf Academy of Fine Arts (Painting -Helmut Federle), Düsseldorf, Germany Lives and works in Brussels, Belgium
solotentoonstellingen (selectie) 2004
– In Memory of The Dead And Things That Will Never Happen, OneTwenty Gallery, Gent Belgium
2005
– Eschaton -The Knowledge Of The Last Things, OneTwenty Gallery, Gent, Belgium
2006
– Großes K – Sing mit, Einzelpräsentation / solo presentation Johnen Galerie, Art Forum Berlin, Germany
2007
– 1 + 1 = 3, Johnen Galerie, Berlin, Germany – Pan - Optic, Galerie Johnen + Schöttle, Köln, Germany
2008
– Helmut Stallaerts, BE-PART, Platform voor actuele kunst, Waregem, Belgium – Helmut Stallaerts, I Remember Nothing, IBID Projects, London, UK
2009
– Play, Sint-lukasgalerie, Brussels Belgium – Stage, Baronian_Francey, Brussels Belgium
2011
– A Great Void, Johnen Galerie, Berlin, Germany
2012
– The Bubble Blower, Baronian_Francey, Brussels, Belgium
groepstentoonstellingen (selectie) 2005
– Artuatuca Art Heritage Festival, Tongeren, Belgium – Sint-Lukasgalerie, Brussels, Belgium
2006
– In den Alpen, Kunsthaus Zürich, Switzerland – Freestate, Oud Militair Hospitaal, Oostende, Belgium – Dark Dreams II, (with Tilman Hornig, Marcin, Lukasiewicz, Victor Man) Galerie Johnen + Schöttle, Köln, Germany – Family Viewing, MAMA, London, UK
2007
– El Hilo Conductor / The Leading Thread, CAB Centro de Arte Caja de Burgos, Burgos, Spain – Pushing the canvas, CCM Cultuurcentrum Mechelen, Belgium – Family Viewing, curated by Jemima Brown in cooperation with MAMA, Rotterdam, Netherlands
2009
– Work Now, Z33 Centrum voor actuele kunst en vormgeving, Hasselt, Belgium – When the mood strikes... Collection Wilfried and Yannicke Cooreman, Museum Dhondt - D’haenesn Deurle Belgium – Saën und Jäten, Städtische galerie Ravensburg-Columbus art foundation, Ravensburg, Germany – Group show, Ibid projects, London, UK – The Last Session, De Brakke Grond, Amsterdam, Netherlands
2010
– Ensor Hareng Saur, Smak, Gent, Belgium – Private Public Paintings, Mu.Zee, Oostende, Belgium – Lebenslust und Totentanz- Kunsthalle Krems, Austria – Susan and Michael Hort Collection, New York, USA – Be a Star, Play a Model- Cultureelcentrum, Knokke –Heist; Belgium – Saën und Jäten- Städtische galerie Wolfsburg, Germany – Saën und Jäten-Städtische galerie Bietigheim-Bissingen, Germany
2011
– Mémoires du futur, La collection Olbricht, La Maison Rouge, Paris, France – Zaaien en Wieden, Cobra Museum, Amstelveen, Netherlands – Utopie-vervreemding, Sint-lukasgalerie, Brussels Belgium – Family Plot, Baronian_Francey, Brussels, Belgium
2012
– Eorum Sanai, Arario gallery, Seoul, Korea – Struggle(s)- Maison Particulière, Brussels, Belgium
2013
– Ein Vages Gefühl des unbehagens: Thomas Helbig, Victor Man, Helmut Stallaerts, Museum Dhondt- Dhaenens, Deurle, Belgium – Cadavre Exquis, LLS 387 ruimte voor actuele kunst, Antwerpen, Belgium – Cultural Freedom in Europe, European and Social Committee, Goethe-Institut, Brussels, Belgium – Jeune Peinture, Bozar, Brussels, Belgium – Kortrijk kunstparkours, Broelmuseum, Kortrijk, Belgium – QNX4 – The single second that seemed to last forever, Brugge, Belgium