PVS. Sectie D: Gebouwen

BOEKHOUDHANDLEIDING NMBS GROEP

Materiële vaste activa Hoofdstuk 10 15/02/2011 - PVS

Sectie D: Gebouwen


Materiële vaste activa Hoofdstuk 10 15/02/2011 - PVS Inhoudstafel

Sectie D: Gebouwen _____________________________________________________________ 1 1

Toepasselijke IFRS normen ____________________________________________________ 1 1.1

Referenties ____________________________________________________________________ 1

1.2

Toepassingsgebied van IAS 16 Materiële vaste activa _________________________________ 1

1.2.1 1.2.2 1.2.3

1.3

IFRS 5 Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten ________________ 1 IAS 40 Vastgoedbeleggingen __________________________________________________________ 1 IAS 17 Leaseovereenkomsten __________________________________________________________ 2

Toepassingsgebied van IAS 23 Financieringskosten ___________________________________ 2

2

Overzichtsschema van deze sectie _______________________________________________ 3

3

Definities ___________________________________________________________________ 5

4

Definitie van de categorie gebouwen _____________________________________________ 6

5

Opnamecriteria ______________________________________________________________ 7 5.1

Algemene IFRS regels ___________________________________________________________ 7

5.2

Opnamecriteria bij eerste aanschaffing _____________________________________________ 8

5.3

Opnamecriteria na eerste aanschaffing ____________________________________________ 11

5.4

Lijst van de investeringswerken en exploitatiewerken ________________________________ 14

5.4.1 5.4.2

6

Investeringswerken _________________________________________________________________ 14 Exploitatiewerken __________________________________________________________________ 15

Waardering bij eerste opname _________________________________________________ 17 6.1

Algemeen _____________________________________________________________________ 17

6.2

Soorten activiteiten ____________________________________________________________ 18

6.3

Soorten kosten ________________________________________________________________ 19

6.3.1 Directe kosten _____________________________________________________________________ 6.3.2 Overige werkingskosten _____________________________________________________________ 6.3.3 Financieringskosten ________________________________________________________________ 6.3.3.1 Opnamecriteria __________________________________________________________________ 6.3.3.2 Financieringskosten op te nemen in de kostprijs van een materieel vast actief _________________ 6.3.3.3 Begin van de activering ___________________________________________________________ 6.3.3.4 Opschorting van de activering ______________________________________________________ 6.3.3.5 Beëindiging van de activering _______________________________________________________ 6.3.3.6 Voorbeeld – specifieke leningen _____________________________________________________ 6.3.3.7 Voorbeeld – algemene leningen _____________________________________________________ 6.3.4 Personeelskosten: uurtarief ___________________________________________________________ 6.3.4.1 Algemeen ______________________________________________________________________ 6.3.5 Gebruik van gesubsidieerde vaste activa ________________________________________________ 6.3.6 Kosten van sanering of ontmanteling ___________________________________________________

19 20 21 21 21 22 22 22 23 24 25 25 25 25

6.4

Onderbenutting van de productiecapaciteit ________________________________________ 26

6.5

Werkelijke kosten en standaardkosten ____________________________________________ 26

6.5.1 6.5.2

Werkelijke kosten __________________________________________________________________ 26 Standaardkosten ___________________________________________________________________ 26

6.6

Gebouwen aangehouden in het kader van een financiële lease _________________________ 27

6.7

Uitgestelde betaling ____________________________________________________________ 28

6.8

Door ruil verkregen gebouwen ___________________________________________________ 28


Materiële vaste activa Hoofdstuk 10 15/02/2011 - PVS

6.9

Gebouwen verkregen door inbreng in natura _______________________________________ 29

6.10

Verwerving van gebouwen als onderdeel van een bedrijfscombinatie _________________ 29

6.11

Gebouwen waarvoor een kapitaalsubsidie werd verkregen __________________________ 29

6.12

Tegemoetkomingen __________________________________________________________ 31

7

Waardering na eerste opname _________________________________________________ 32 7.1

Kostprijsmodel ________________________________________________________________ 32

7.2

Herwaarderen van gebouwen is niet toegestaan _____________________________________ 32

8

Afschrijvingen en componentenbenadering ______________________________________ 33 8.1

Afschrijvingsmethode __________________________________________________________ 33

8.2

Af te schrijven bedrag __________________________________________________________ 33

8.3

Gebruiksduren en componentenbenadering ________________________________________ 34

8.3.1 Afschrijvingsduren en componenten van gebouwen _______________________________________ 8.3.1.1 Stationsgebouwen ________________________________________________________________ 8.3.1.2 Administratieve gebouwen _________________________________________________________ 8.3.1.3 Industriële gebouwen _____________________________________________________________ 8.3.1.3.1 Definitie ____________________________________________________________________ 8.3.1.3.2 Industriële gebouwen type 1: schoendoos __________________________________________ 8.3.1.3.3 industriële gebouwen type 2: magazijn met burelen ___________________________________ 8.3.1.3.4 Industriële gebouwen type 3: woonachtig __________________________________________ 8.3.1.3.5 industriële gebouwen type 4: overige ______________________________________________ 8.3.1.4 Woningen, ondergrondse parking en parking flatgebouw _________________________________ 8.3.2 Gebouwen aangehouden in het kader van een financiële lease ________________________________ 8.3.3 Inrichting van gehuurde gebouwen en gebouwen gehouden in een financiële lease _______________ 8.3.4 Ontmanteling van een gebouw op gehuurde terreinen ______________________________________

8.4

Aanvang en einde van afschrijvingen______________________________________________ 42

8.4.1 8.4.2

8.5

9

34 34 38 39 39 39 39 39 39 40 40 41 42

Aanvang van afschrijvingen __________________________________________________________ 42 Einde van afschrijvingen _____________________________________________________________ 43

Herziening van gebruiksduren ___________________________________________________ 44

Bijzondere waardeverminderingsverliezen _______________________________________ 45

10 10.1

11 11.1

Niet langer in de balans opnemen ____________________________________________ 47 Buiten gebruik gestelde gebouwen ______________________________________________ 48

Samenvatting van de verschillen tussen IFRS en de Belgische boekhoudregels ________ 49 Ontmantelingskosten en kosten van herstel _______________________________________ 49


Materiële vaste activa Hoofdstuk 10

Sectie D 15/02/2011 - PVS

Pagina 1

1 Toepasselijke IFRS normen 1.1 Referenties 1

IAS 16 - Materiële vaste activa . 2 IAS 23 - Financieringskosten . De boekhoudkundige verwerking van overheidssubsidies wordt behandeld in IAS 20 Administratieve verwerking van overheidssubsidies en informatieverschaffing over overheidssteun. Deze norm wordt in detail besproken in hoofdstuk 22 Overheidssubsidies. Het gedeelte met betrekking tot de kapitaalsubsidies wordt op summiere wijze in huidige sectie besproken onder titel 6.11 Gebouwen waarvoor een kapitaalsubsidie werd verkregen. IAS 36 Bijzondere waardevermindering van activa moet worden toegepast bij de boekhoudkundige verwerking van vaste activa die een bijzonder waardeverminderingsverlies hebben ondergaan. Deze norm wordt in detail besproken in hoofdstuk 13 Bijzonder waardeverminderingsverlies. In huidige sectie worden de bijzondere waardeverminderingsverliezen op gebouwen op summiere wijze behandeld in titel 9 Bijzondere waardeverminderingsverliezen.

1.2 Toepassingsgebied van IAS 16 Materiële vaste activa IAS 16 is van toepassing op materiële vaste activa, behalve indien een andere norm verplicht of toestaat een verschillende boekhoudkundige verwerking toe te passen.

1.2.1

IFRS 5 Vaste activa bedrijfsactiviteiten

aangehouden

voor

verkoop

en

beëindigde

IAS 16 is niet van toepassing op materiële vaste activa die geclassificeerd zijn als materiële vaste activa aangehouden voor verkoop. De boekhoudkundige verwerking met betrekking tot materiële vaste activa aangehouden voor verkoop wordt bepaald door IFRS 5 Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten. De NMBS groep moet een materieel vast actief (of een groep materiële vaste activa) dat wordt afgestoten classificeren als aangehouden voor verkoop indien de boekwaarde ervan hoofdzakelijk zal worden gerealiseerd in een verkooptransactie en niet door het voortgezette gebruik ervan. De boekhoudkundige behandeling van deze materiële vaste activa wordt besproken in hoofdstuk 14 Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten.

1.2.2

IAS 40 Vastgoedbeleggingen

IAS 40 moet worden toegepast bij de boekhoudkundige verwerking van vastgoedbeleggingen. Een vastgoedbelegging is een onroerend goed (grond of een gebouw, of deel van een gebouw, of beide) dat door de juridische eigenaar of economische eigenaar (Vb.: de huurder op grond van een financiële lease) wordt aangehouden om huuropbrengsten, een waardestijging of beide te realiseren, en niet voor gebruik in de productie of de levering van goederen of diensten of voor bestuurlijke doeleinden, of voor verkoop in het kader van de normale bedrijfsvoering. Het toepassingsgebied van IAS 40, het onderscheid tussen materiële vaste activa en vastgoedbeleggingen alsmede de boekhoudkundige verwerking met betrekking tot vastgoedbeleggingen wordt beschreven in hoofdstuk 11 Vastgoedbeleggingen. 1 2

Deze versie omvat de wijzigingen tot 17 januari 2008. Deze versie omvat de wijzigingen tot 17 januari 2008.



1.2.3


Pagina 2

IAS 17 Leaseovereenkomsten

Een leaseovereenkomst is een overeenkomst waarbij de leasinggever in ruil voor een betaling of een reeks betalingen het gebruiksrecht van een actief voor een overeengekomen periode overdraagt aan de leasingnemer. IAS 17 moet worden toegepast bij de boekhoudkundige verwerking van leaseovereenkomsten en van de materiële vaste activa waaraan een leaseovereenkomst verbonden is. Een aantal van de aspecten van de boekhoudkundige verwerking van materiële vaste activa aangehouden in het kader van financiële leases volgen echter de regels vastgelegd in IAS 16 Materiële vaste activa. De boekhoudkundige verwerking met betrekking tot leaseovereenkomsten wordt in detail besproken in hoofdstuk 12 Leaseovereenkomsten. In deze sectie worden de gebouwen aangehouden in het kader van financiële leases, summier behandeld in titel 6.6 Gebouwen aangehouden in het kader van een financiële lease en titel 8.3.2 Gebouwen aangehouden in het kader van een financiële lease.

1.3 Toepassingsgebied van IAS 23 Financieringskosten IAS 23 is van toepassing op financieringskosten en wordt in dit hoofdstuk besproken in titel 6.3.3 Financieringskosten. Naast materiële vaste activa kan IAS 23 ook van toepassing zijn op immateriële activa (besproken in hoofdstuk 9 Immateriële activa), voorraden (besproken in hoofdstuk 16 Voorraden), onderhanden projecten (besproken in hoofdstuk 17 Onderhanden projecten) en vastgoedbeleggingen (besproken in hoofdstuk 11 Vastgoedbeleggingen).




Pagina 3

2 Overzichtsschema van deze sectie Het onderstaande schema geeft een overzicht weer van de belangrijkste zaken die besproken worden in deze sectie. Het schema is dus niet exhaustief maar dient om de gebruiker gemakkelijker wegwijs te maken in deze sectie. Als de NMBS groep uitgaven doet, die al dan niet in aanmerking komen om als een materieel vast actief te worden opgenomen, dient onderzocht te worden of er aan de definitie van materiële vaste activa en aan de opnamecriteria van materiële vaste activa is voldaan. In deze sectie wordt er een onderscheid gemaakt tussen: 



Uitgaven bij eerste aanschaffing: dit zijn aankopen bij derden of kosten gemaakt door de NMBS groep die betrekking hebben op mogelijke activa die voorheen niet tot de NMBS groep behoorden (Vb.: de aankoop van een tweedehands administratief gebouw, de bouw van een nieuw station). De opnamecriteria betreffende deze uitgaven worden besproken in titel 5.2 Opnamecriteria bij eerste aanschaffing; of Uitgaven na eerste aanschaffing: dit zijn alle uitgaven met betrekking tot materiële vaste activa na hun eerste aanschaffing (Vb.: herstellingen van een dak, onderhoud van een gebouw, vervanging van het sanitair van een bestaand station). De opnamecriteria betreffende deze uitgaven worden besproken in titel 5.3 Opnamecriteria na eerste aanschaffing.

Eens bepaald dat de NMBS groep te maken heeft met een materieel vast actief (dus uitgaven die voldoen aan de definitie en de opnamecriteria van een materieel vast actief), dient de NMBS groep de kost van dat materieel vast actief te bepalen. Dit wordt besproken in titel 6 Waardering bij eerste opname. Nadat het materieel vast actief is opgenomen, dient de NMBS groep dit te waarderen volgens de regels uitgelegd in titel 7 Waardering na eerste opname, titel 8 Afschrijvingen en componentenbenadering en titel 9 Bijzondere waardeverminderingsverliezen. Tot slot wordt in titel 10 Niet langer in de balans opnemen besproken wanneer een materieel vast actief uit de balans van de NMBS groep dient geboekt te worden of niet langer als een materieel vast actief beschouwd wordt en naar een andere rubriek in de balans dient te worden overgeboekt.




Pagina 4



3


Pagina 5

Definities

IAS 16 Materiële vaste activa en IAS 23 Financieringskosten definiëren de volgende begrippen: Materiële vaste activa zijn activa die materieel van aard zijn: a) Die worden aangehouden door de NMBS groep voor gebruik voor bestuurlijke doeleinden of in de productie of levering van goederen of diensten, of voor verhuur aan derden; en b) Waarvan men verwacht dat ze langer dan één jaar zullen worden gebruikt. Opmerking: verhuurde terreinen en gebouwen zijn vastgoedbeleggingen die in hoofdstuk 11 Vastgoedbeleggingen worden besproken. De boekwaarde is het bedrag waarvoor een actief opgenomen wordt, na aftrek van geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen. De kostprijs is het bedrag van betaalde geldmiddelen of de reële waarde van een andere vergoeding die wordt gegeven om een actief te verwerven op het ogenblik dat het wordt verworven of gebouwd. Afschrijving is de systematische allocatie van het af te schrijven bedrag van een materieel vast actief over zijn gebruiksduur. Het af te schrijven bedrag is de kostprijs van een actief of een ander kostprijsvervangend bedrag verminderd met zijn restwaarde. De restwaarde van een materieel vast actief is het bedrag dat de NMBS groep naar verwachting momenteel voor het actief zou ontvangen bij vervreemding, na aftrek van de verwachte kosten van vervreemding, indien het actief reeds de verwachte ouderdom zou hebben en in de staat zou verkeren die aan het einde van zijn gebruiksduur wordt verwacht. De gebruiksduur is de periode gedurende welke een actief naar verwachting voor de NMBS groep beschikbaar is voor gebruik. Een bijzonder waardeverminderingsverlies is het bedrag waarmee de boekwaarde van een actief zijn realiseerbare waarde overschrijdt. De realiseerbare waarde van een actief is de hoogste waarde van de reële waarde minus verkoopkosten en zijn bedrijfswaarde. Financieringskosten zijn rente en andere kosten die de NMBS groep maakt in verband met het lenen van middelen. In het kader van de financieringskosten: een in aanmerking komend materieel vast actief is een actief waarvan de constructie of aanschaffing langer dan één jaar duurt voor het klaar is voor het beoogde gebruik of voor verkoop.



4


Pagina 6

Definitie van de categorie gebouwen

De verschillende categorieën van materiële vaste activa worden besproken in titel 4 Categorieën van sectie B Boekhoudregels: algemene principes en bestaan uit: terreinen, gebouwen, spoorweginfrastructuur, rollend spoorwegmaterieel, installaties en diverse uitrustingen en materiële vaste activa in aanbouw (inclusief vooruitbetalingen). Een overzicht van de activa en de categorie waartoe ze behoren kan gevonden worden in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren. Onder gebouwen wordt verstaan elke constructie waarin personeel, stoffen, installaties, werktuigen, inrichtingen van de NMBS groep, of hun goederen zijn ondergebracht, of waarvoor een handelsconcessie kan worden afgesloten, of die door een derde kan worden gehuurd. Een gebouw omvat zowel de fundering, muren als inrichtingen die ervan deel uitmaken door bestemming. De categorie gebouwen bestaat uit:       

stationsgebouwen; administratieve gebouwen; industriële gebouwen; woningen; ondergrondse parkings; parking flatgebouw; inrichting gehuurde gebouwen;

Voor een verdere beschrijving van deze activa verwijzen we naar titel 8.3.1. Afschrijvingsduren en componenten van gebouwen. Zoals besproken in sectie I Boekhoudplan en consolidatiepakket worden de buiten gebruik gestelde gebouwen, alsook de gebouwen aangehouden als leasingnemer in het kader van een financiële lease, respectievelijk op de rekeningen 260x en 25xx geboekt. Deze activa worden echter in de geconsolideerde IFRS jaarrekening van de NMBS groep opgenomen onder de categorie “Gebouwen”. Gebouwen in aanbouw (geboekt op rekeningen 270x) behoren daarentegen tot een afzonderlijke categorie van materiële vaste activa in de geconsolideerde IFRS jaarrekening (zelfde verwerking als in de enkelvoudige statutaire jaarrekening). De vooruitbetalingen (geboekt op een 271x rekening) worden gerapporteerd in de geconsolideerde IFRS jaarrekening onder de categorie “Materiële vaste activa in aanbouw” (zelfde verwerking als in de enkelvoudige statutaire jaarrekening).



5

Opnamecriteria

5.1

Algemene IFRS regels


Pagina 7

Bij het boekhoudkundig verwerken van uitgaven dient bepaald te worden of deze uitgaven al dan niet aan de definitie en de opnamecriteria van materiële vaste activa voldoen. Materiële vaste activa zijn activa die materieel van aard zijn: a) Die worden aangehouden door de NMBS groep voor gebruik voor bestuurlijke doeleinden of in de productie of levering van goederen of diensten, of voor verhuur aan derden; b) Waarvan men verwacht dat ze langer dan één jaar zullen worden gebruikt. Een uitgave wordt opgenomen als materieel vast actief indien alle volgende voorwaarden vervuld zijn:   

De NMBS groep heeft zeggenschap over het materieel vast actief; en Het is waarschijnlijk dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief naar de NMBS groep zullen vloeien; en De kost van het actief kan betrouwbaar worden bepaald.

De dagelijkse onderhoudskosten van een materieel vast actief worden niet opgenomen in de boekwaarde van het actief. Deze kosten worden in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer zij gemaakt worden. De dagelijkse onderhoudskosten zijn voornamelijk de kosten van arbeid en hulpgoederen, waartoe ook de kosten van kleine onderdelen mogen worden gerekend. Het oogmerk van deze uitgaven wordt vaak omschreven als zijnde „de reparatie en het onderhoud‟ van het materieel vast actief. Componentenbenadering: een materieel vast actief bestaande uit substantiële (sub)componenten met een gebruiksduur verschillend van de gebruiksduur van het hoofdactief moet boekhoudkundig worden toegerekend aan zijn verschillende componenten, teneinde deze te kunnen afschrijven over hun specifieke gebruiksduur (= componentenbenadering). Het is mogelijk dat (een deel van) een (sub)component van een materieel vast actief moet worden vervangen of vernieuwd. Vervangingen of vernieuwingen van (een deel van) een (sub)component worden opgenomen als investering, d.w.z. toegevoegd aan de boekwaarde van een materieel vast actief indien aan de opnamecriteria wordt voldaan. De boekwaarde van deze vervangen of vernieuwde (sub)componenten wordt niet langer in de balans opgenomen, overeenkomstig de bepalingen inzake het niet langer in de balans opnemen. Latere uitgaven die geen vervanging of vernieuwing van (een deel van) een (sub)component zijn (Vb.: uitbreidingen of toevoegingen), moeten geactiveerd worden enkel en alleen indien ze voldoen aan de opnamecriteria van een materieel vast actief (zeggenschap over het materieel vast actief, toekomstige economische voordelen, mogelijkheid om de kost betrouwbaar te bepalen). Alle andere toekomstige uitgaven aan materiële vaste activa moeten erkend worden als een kost in de winst- en verliesrekening in de periode waarin ze worden opgelopen. Hierna worden er algemene praktische richtlijnen gegeven in welke gevallen uitgaven met betrekking tot gebouwen al dan niet opgenomen worden als materiële vaste activa.



5.2


Pagina 8

Opnamecriteria bij eerste aanschaffing

Een uitgave bij eerste aanschaffing heeft betrekking op aanschaffingen bij derden of kosten gemaakt door de NMBS groep die betrekking hebben op mogelijke activa die voorheen niet tot de NMBS groep behoorden. Opdat een uitgave bij eerste aanschaffing wordt beschouwd als een investering, dit wil zeggen als materieel vast actief wordt opgenomen, dienen alle volgende voorwaarden vervuld te zijn: 1) De uitgave is boven de activeringsdrempel. De activeringsdrempel bedraagt € 1.000 en geldt niet voor Pc‟s, laptops, computerschermen en fietsen. Deze dienen geactiveerd te worden, ongeacht hun aanschaffingswaarde. De stukken met een aanschaffingswaarde onder de activeringsdrempel van € 1.000 dienen toch te worden geactiveerd indien ze deel uitmaken van een materieel vast actief (met een aanschaffingswaarde van meer dan € 1.000) gezien men het materieel vast actief in zijn geheel moet bekijken; en 2) De uitgave betreft een gebouw opgenomen in de lijst van materiële vaste activa van de NMBS groep. Dit wordt besproken in titel 4 Definitie van de categorie gebouwen waarbij verwezen wordt naar bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren. In deze bijlage wordt een overzicht gegeven van het soort van materiële posten die bij de NMBS groep in aanmerking komen om opgenomen te worden als gebouwen. Indien de uitgave geen betrekking heeft op een actief opgenomen in deze lijst, dan dient de vraag te worden gesteld aan de Beslissingscel Procedures en regels of het soort uitgave voldoet aan de definitie en opnamecriteria van materiële vaste activa; en 3) De uitgave heeft geen betrekking op exploitatiewerken. De werken die als investeringswerken worden beschouwd en diegene die als exploitatiewerken worden beschouwd zijn opgenomen in de lijst van de investeringswerken en exploitatiewerken zie Titel 5.4 Lijst van de investeringswerken en exploitatiewerken van deze sectie; 4) De uitgave voldoet in het beginstadium aan de opnamecriteria van materiële vaste activa.




Pagina 9

Opnamecriteria van materiële vaste activa:   

De NMBS groep heeft zeggenschap over het materieel vast actief; en Het is waarschijnlijk dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief naar de NMBS groep zullen vloeien; en De kost van het actief kan betrouwbaar worden bepaald.

Materiële vaste activa worden opgenomen wanneer er overdracht is van belangrijke risico‟s en economische voordelen verbonden aan deze activa. In de meeste gevallen is dit wanneer de wettelijke eigendom wordt overgedragen naar de NMBS groep. Op het ogenblik dat het verkoopscompromis ondertekend wordt, dient er een analyse gemaakt te worden geval per geval teneinde na te gaan of de belangrijke risico’s en economische voordelen verbonden aan de aangekochte gebouwen werden overgedragen aan de koper of niet. Belangrijke risico‟s en economische voordelen worden geacht ten laatste te worden overgedragen aan de koper bij ondertekening van de notariële akte. Voor de aankoopprojecten of aankopen die door het Directie Comité dienen goedgekeurd te worden, zijn de opnamecriteria van materiële vaste activa voldaan vanaf het moment van goedkeuring van het “Speciale lastenboek” door het intern bevoegd orgaan. Voor alle andere aankoopprojecten of aankopen worden enkel de bedragen aangerekend door derden (buiten de legale entiteit) opgenomen in de kostprijs van de materiële vaste activa. De opnamecriteria met betrekking tot bouwprojecten worden geacht te zijn vervuld vanaf de datum van goedkeuring van de algemene plannen door het intern bevoegd orgaan. Voor de bouwprojecten waarbij een beroep wordt gedaan op één of meer studiebureaus binnen de NMBS groep, dienen deze studiebureaus het moment van afgrenzing alsook de kosten die gefactureerd worden vóór dat moment van afgrenzing, op de facturen te vermelden. Indien een uitgave niet voldoet aan alle bovenstaande criteria, dient deze uitgave opgenomen te worden als kost (= exploitatie) of desgevallend als voorraad. Eventuele vooruitbetalingen aan leveranciers op aankopen van gebouwen dienen te worden geboekt als “Vooruitbetalingen op materiële vaste activa” op rekening “271x” en worden in de geconsolideerde IFRS jaarrekening van de NMBS groep opgenomen onder de rubriek “Materiële vaste activa in aanbouw”. De opname van uitgaven als materiële vaste activa eindigt als alle investeringsactiviteiten die nodig zijn om het gebouw voor te bereiden op zijn beoogde gebruik of verkoop, voltooid (of quasi voltooid) zijn. Voorbeeld 1 Indien aan een administratief gebouw alleen nog maar onbelangrijke activiteiten dienen te worden uitgevoerd om aan de specifieke behoeften van de bouwheer te voldoen, dan is het administratief gebouw substantieel volledig voltooid en worden verdere kosten niet meer geactiveerd als materiële vaste activa.


Hoofdstuk 10

Materiële vaste activa Sectie D 15/02/2011 - PVS

De praktische richtlijnen kunnen als volgt schematisch worden voorgesteld:

Pagina 10



5.3


Pagina 11

Opnamecriteria na eerste aanschaffing

Latere uitgaven (na eerste aanschaffing) zijn alle uitgaven met betrekking tot materiële vaste activa, na hun eerste aanschaffing. Uitgaven na eerste aanschaffing van een materieel vast actief kunnen betrekking hebben op:  

uitbreidingen of toevoegingen, enerzijds; onderhoud of herstellingen, alsook vervangingen of vernieuwingen van een deel of delen van reeds voorheen opgenomen materiële vaste activa, anderzijds.

De gemaakte kosten na eerste aanschaffing hebben onder andere ook vaak betrekking op activiteiten van onderhoud of herstellingen van bestaande gebouwen. Als algemene regel geldt dat de kosten van onderhoud en herstellingen die de waarde van de gebouwen enkel handhaven en niet doen toenemen, niet geactiveerd worden. Latere uitgaven (na eerste aanschaffing) (Vb.: uitbreidingen of toevoegingen, vervangingen of vernieuwingen) worden opgenomen als materiële vaste activa:



Indien de volgende voorwaarden vervuld zijn: 3

1) Het gaat om een vervanging of vernieuwing van een aanzienlijk deel van een (sub)component of om een toevoeging of uitbreiding; en 2) De uitgave heeft geen betrekking op exploitatiewerken. De werken die als investeringswerken worden beschouwd en diegene die als exploitatiewerken worden beschouwd zijn opgenomen in de lijst van de investeringswerken en exploitatiewerken zie Titel 5.4 Lijst van de investeringswerken en exploitatiewerken van deze sectie; 3) De uitgave voldoet in het beginstadium aan de opnamecriteria van materiële vaste activa; 

3

Of indien de uitgave opgelegd wordt ten gevolge van bepaalde reglementaire beperkingen.

Een aanzienlijk deel kan bijvoorbeeld de vervanging van alle ramen op één van de gevels van een gebouw zijn of de vervanging van één van de 3 daken van een gebouw.




Pagina 12

Voorbeeld 2: vervanging In augustus 2009 wordt 70% van de oppervlakte van het dak (vastgesteld door technici) van station X vervangen. Dit is een vervanging van een aanzienlijk deel van de subcomponent dak van station X. Boekwaarde subcomponent dak per eind augustus: Uit te boeken bedrag (70%) naar aanleiding van de vervanging: Te activeren bedrag naar aanleiding van de vervanging: Boekwaarde subcomponent dak na vervangingswerken dak:

€ 949.970 € 664.979 (-) € 881.517 (+) € 1.166.508

Uitboeking van 70% van de subcomponent dak De vervanging van 70% van de oppervlakte van het dak van station X is eind augustus 2009 afgerond. Bij de afsluiting eind augustus 2009 wordt bijgevolg 70% van de subcomponent dak uitgeboekt. De herberekende (bruto) aanschaffingswaarde van de subcomponent dak bedraagt € 1.416.105. Hiervan dient 70% (= € 991.274) uitgeboekt te worden. De geaccumuleerde afschrijvingen op het ogenblik van de vervanging bedragen € 466.135. Hiervan dient 70% (€ 326.295) uitgeboekt te worden. Een netto bedrag van € 664.979 van de subcomponent dak (= € 991.274 – € 326.295) wordt uitgeboekt. Activering naar aanleiding van de vervanging van het dak De vervangingswerken zijn volledig afgerond eind augustus 2009. Er wordt voor een bedrag van € 881.517 gefactureerd voor de uitgevoerde vervanging van 70% van de oppervlakte van het dak. Dit bedrag wordt geactiveerd en toegevoegd aan de subcomponent dak. Eind augustus 2009 bedraagt de nieuwe boekwaarde van de subcomponent dak € 1.166.508 (= € 949.970 € 664.979 + € 881.517). Voorbeeld 3: herstel van een dak Door een storm op 3 februari 2009 is er schade aan het dak van station X. Uiteindelijk blijkt dat 2% van de oppervlakte van het dak (vastgesteld door technici) van het station dient hersteld te worden. De totale uitgaven die gemaakt worden om het dak in zijn oorspronkelijke staat te herstellen, bedragen € 25.186. De uitgaven gemaakt met het oog op het herstel van de subcomponent dak komen niet voor activering in aanmerking, aangezien het hier geen aanzienlijk deel van de subcomponent dak betreft. De door de storm veroorzaakte schade en het bijhorende herstel hebben bijgevolg geen impact op de boekwaarde van de subcomponent dak. De herstellingskosten worden opgenomen in kosten in de winst- en verliesrekening.


Hoofdstuk 10

Materiële vaste activa Sectie D 15/02/2011 - PVS

De algemene praktische richtlijnen kunnen als volgt schematisch worden voorgesteld:

Pagina 13




5.4

Lijst van de investeringswerken en exploitatiewerken

5.4.1

Investeringswerken

Pagina 14

Dienen als investeringswerken te worden aanzien:           

  

   

constructie, aankoop, omvorming, vervanging, modernisering, vernieuwing of uitbreiding voornoemde gebouwen en installaties; restauratie gebouwen (inbegrepen wegens historische of culturele redenen); inrichting gehuurd gebouw (uitzonderlijk actief "Inrichting van gehuurde gebouwen"); inrichting toegangshellingen voor andersvalide; herinrichting bestaande gebouwen; de vernieuwing van de dakbedekking, samen met de isolatie en alle omkaderende werken; aanpassingen om bestemming of gebruik gebouw te wijzigen; vervangen zonnewering, zowel aan binnenzijde als aan buitenzijde gebouw, inbegrepen gordijnen en overgordijnen; de aanpassing, hernieuwing of vervanging van daken, schouwen, gevels, gootbedekking en rolluiken; vervanging van een aanzienlijk deel van ramen, deuren en poorten; vervanging, hernieuwing of aanpassing stookinstallaties, zelfs zonder rendementsverhoging, hierin zijn begrepen: o voorraad- of stookketels; o pompen voor verwarming en verluchting; o vervangen gewone kranen door thermostatische kranen; o vervangen soort verwarming door een andere; aanpassingen installaties om te voldoen aan bepaalde wettelijke en reglementaire bepalingen; studiekosten vanaf het definitieve projectplan (op ogenblik dat definitieve bouw vaststaat en er geen wijzigingen meer zijn); de werken uitgevoerd naar aanleiding van een investeringswerk en die hiermee ontegensprekelijk zijn verbonden: o de slopingen indien deze niet al in het gesloopte activa opgenomen werden; o het weghalen van de aanwezige installaties; o het aanleggen van voorlopige installaties; o de voorafgaande werken en het installeren van een werf; o de opkuis na de sluiting van een werf; o de kosten die verbonden zijn aan de aankoop van gebouwen; o de aansluitingen op het openbaar vervoer- en/of distributienet; o het oprichten van funderingen met de bedoeling gebouwen op te trekken; o de keuring van elektrische installaties bij de ingebruikname ervan; o het herschilderen van een aanzienlijk deel van de gebouwen naar aanleiding van een investeringswerk; o het bekleden van een aanzienlijk deel van vloeren en muren naar aanleiding van een investeringswerk; o het opmaken en aanpassen van detailplans, opmetingen (het al dan niet als investering aanzien van deze activiteiten is afhankelijk van het tijdschema); o het opstellen van lastenkohieren (het al dan niet als investering aanzien van deze activiteiten is afhankelijk van het tijdschema); o het vervoer in dienst; alle isolatiewerken; kosten voor registratie, alsook eventuele andere aankoopkosten; voegen muren, eventuele zandstralen inbegrepen; eerste aanschaffing van gordijnen en overgordijnen;



 


Pagina 15

werken die leiden tot een verhoging van de veiligheid, inclusief de kosten van toezicht; alle werken die een gevolg zijn van een brand- en energieaudit in de bestaande seinhuizen.

Dienen in mindering van de aanschaffingswaarde van de investering te worden opgenomen: 

5.4.2

opbrengsten uit activiteiten die een noodzakelijk verband houden met de ontwikkeling van een materieel vast actief.

Exploitatiewerken

Worden als exploitatiewerken beschouwd en worden dus niet opgenomen als materiële vaste activa:         

      

     

de kosten van de voorbereiding verbonden aan de werking van sommige machines voor de opbouw, de modernisering, de vernieuwing of de vergroting van gebouwen en installaties; het onderhoud en de herstelling aan gebouwen en aan de installaties in deze gebouwen of eraan bevestigd; het eigenaaronderhoud en contractuele verplichtingen betreffende concessies en verhuurde gebouwen; de kosten voor de verwarming, de verluchting en de acclimatisatie van gebouwen; de kosten verbonden aan het opvolgen van de wetgeving; de kosten van studie om de haalbaarheid van bepaalde aanpassingen en/of wijzigingen door te voeren; het herschilderen van gebouwen niet gebonden aan een investeringswerk; de kosten voor het reinigen van gebouwen: vloeren, vensters, plafonds,…; kosten verbonden aan het opmaken, opmeten, aanpassen, vertalen, archiveren van masterplannen, globale plannen, principeplannen, technische specificaties en algemene reglementen betreffende de exploitatie, inclusief de assistentie voor het in praktijk brengen van de reglementering (Het al dan niet als investering aanzien van deze activiteiten is afhankelijk van het tijdschema); de kosten voor de onroerende voorheffing; de kosten voor gordijnen en overgordijnen na de eerste aanschaffing; kosten verbonden aan het beheer van de veiligheid en van de procedures, inclusief de procedures m.b.t. de kwaliteit; het uitvoeren van een brand- en energieaudit in de bestaande seinhuizen; kosten verbonden aan het beheer en up-to-date houden of parametriseren van databanken; kosten verbonden aan het onderhouden van de relaties met andere instellingen of organismen; kosten verbonden aan het administratieve bureau of projectmanagement (inclusief de sturing van de projecten) op niveau van de centrale directie, behalve de dienst I-TN.3 – Sturing van investeringsprojecten; kosten verbonden aan de archivering en het up-to-date houden van normen en technische specificaties; kosten verbonden aan de opleiding en de opmaak van de documentatie voor de professionele opleiding; ongediertebestrijding; ontstoppen van riolen en goten; kosten voor desinfectie; kosten voor de verlichting van de gebouwen.




Pagina 16

Worden als opbrengst beschouwd en dus niet in mindering van de aanschaffingswaarde van de investering opgenomen: 

Opbrengsten uit activiteiten die niet noodzakelijk verband houden met de ontwikkeling van een materieel vast actief. Deze incidentele bedrijfsactiviteiten kunnen vóór of tijdens de vervaardiging of ontwikkelingsactiviteiten plaatsgrijpen. Omdat incidentele bedrijfsactiviteiten niet noodzakelijk zijn om het actief naar de locatie en in de staat te brengen die nodig is om te kunnen functioneren op de door het management beoogde wijze, worden de opbrengsten en daaraan gerelateerde kosten in de winst- en verliesrekening opgenomen. Bijvoorbeeld: opbrengsten gegenereerd door een bouwterrein als parkeerterrein te gebruiken tot de bouw van start gaat.




6

Waardering bij eerste opname

6.1

Algemeen

Pagina 17

Een gebouw moet bij eerste opname tegen kostprijs worden gewaardeerd. De kostprijs van een gebouw omvat: a) De aankoopprijs, met inbegrip van notariskosten, registratierechten, kosten van onteigening en nietrestitueerbare omzetbelasting, na aftrek van handels- en andere kortingen; b) De rechtstreeks toerekenbare kosten om het actief op de locatie en in de staat te krijgen die noodzakelijk is om te functioneren op de door het management beoogde wijze; c) Kosten van ontmanteling en herstel: de contante waarde van de geschatte kosten van ontmanteling en verwijdering van het actief of het herstel van het terrein waar het actief zich bevindt indien er een verplichting bestaat deze kosten op te lopen en indien de kosten betrekking hebben op de aankoop of de vervaardiging van het actief en niet op zijn exploitatie. In de praktijk dienen kosten opgenomen te worden in de kostprijs van de gebouwen indien aan beide volgende voorwaarden voldaan is:  

De kosten hebben betrekking op activiteiten die niet zijn uitgesloten (zie titel 6.2 Soorten activiteiten, voor een omschrijving van de activiteiten); en De kosten stemmen overeen met bepaalde gedefinieerde soorten kosten (de definitie van de soorten kosten wordt weergegeven in titel 6.3 Soorten kosten).

Kosten worden slechts als gebouwen geactiveerd indien voldaan is aan de opnamecriteria van materiële vaste activa, zoals omschreven in titel 5 Opnamecriteria.



6.2


Pagina 18

Soorten activiteiten

Er zijn activiteiten waarvan de kosten (zie titel 6.3 Soorten kosten) niet worden opgenomen in de kostprijs van een materieel vast actief, ongeacht op welk niveau ze worden uitgevoerd binnen de NMBS groep (= uitgesloten activiteiten). Er zijn activiteiten waarvan de kosten niet worden opgenomen in de kostprijs van een materieel vast actief indien deze op de niveaus “Vennootschappen” of “Directies” worden uitgevoerd. De kost van deze activiteiten wordt wel opgenomen indien deze op het niveau “Operationele diensten” worden uitgevoerd. De activiteiten die worden uitgesloten ongeacht op welk niveau ze worden uitgevoerd: o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o

interne beheersorganen; communicatie; public relations en externe relaties; corporate affairs; participaties en opvolging van de filialen; internationale zaken; juridische zaken niet verbonden met de fase van ontwikkeling van een investering; change office; strategie en investeringspolitiek; drukkerij/copyshop; beheerscontrole (behalve ondersteuning aan de beheerders van investeringsprojecten); facilitaire diensten; interne post; controle en beheer van leasingcontracten van terreinen en gebouwen; interne controle / interne audit; opleiding; wettelijke controle niet-verbonden met het uitwerken van investeringen; bureautica, meubilair, kantoorbenodigdheden, kleding, autovervoersdienst; dienstenactiviteiten die exclusief werken op de exploitatie; beheer van klanten ICTRA; opslag; financiën en algemene boekhouding.

De activiteiten die worden uitgesloten indien ze worden uitgevoerd op het niveau “Vennootschappen” en “Directies”: o o o o o o o

directie en hun secretariaat; veiligheid; leefmilieu; logistiek; human resources / personeelsorganisatie; lokale IT; kwaliteit.

De niveaus “Vennootschappen”, “Directies” en “Operationele diensten” zijn als volgt gedefinieerd: 

Niveau “Vennootschappen”: Het niveau “Vennootschappen” bestaat uit de algemene diensten van de 3 vennootschappen NMBS Holding, NMBS en Infrabel.




Pagina 19



Niveau “Directies”: Het niveau “Directies” bestaat uit alle diensten van de volgende directies binnen de 3 vennootschappen die geen operationele diensten zijn: o Stations bij NMBS Holding; o NMBS Technics bij de NMBS; o Infrastructuur, Netwerk en Toegang tot het Netwerk bij Infrabel.



Niveau “Operationele diensten”: Het niveau “Operationele diensten” bestaat uit: o alle zones bij Stations; o alle zones en alle werkplaatsen bij Infrabel; o alle werkplaatsen bij NMBS; o soortgelijke operationele diensten die zich op het niveau van de “Vennootschappen” of de “Directies” bevinden. In de huidige situatie: Signaletica bij NMBS, Network device solution, Business solution, Access as a service, Infra as a service en Standard solution van ICTRA bij de NMBS Holding.

6.3

Soorten kosten

De soorten kosten die zijn op te nemen in de kost van de materiële vaste activa van de niet-uitgesloten activiteiten, zijn als volgt:  

De “Directe kosten” die uitgevoerd worden op alle niveaus (de definitie van de “Directe kosten” wordt gegeven in titel 6.3.1 Directe kosten); en De “Overige werkingskosten” enkel uitgevoerd op het niveau van de “Operationele diensten” (de definitie van de “Overige werkingskosten” wordt gegeven in titel 6.3.2 Overige werkingskosten).

6.3.1

Directe kosten

De “Directe kosten” van een niet-uitgesloten activiteit zijn als volgt gedefinieerd: 



  



Kosten van aangekochte materiële vaste activa gefactureerd door derden (vennootschappen van de NMBS groep worden als derden beschouwd), gebaseerd op aankoopfacturen, en bijkomende kosten zoals invoerrechten en niet-aftrekbare belastingen; Kosten van diensten geleverd en gefactureerd door derden (vennootschappen van de NMBS groep worden als derden beschouwd) die direct gebruikt worden bij de niet-uitgesloten activiteiten (vervoerskosten, kosten van externe advocaten of architecten, kosten van studiebureaus van de NMBS groep, enz.); Verbruik van aangekochte en geproduceerde voorraden die direct voor de niet-uitgesloten activiteiten gebruikt worden; Kosten van het personeel dat direct niet-uitgesloten activiteiten uitvoert en dat direct punt op nietuitgesloten activiteiten (zie titel 6.3.4 Personeelskosten: uurtarief); Kosten van het personeel dat direct niet-uitgesloten activiteiten uitvoert en dat niet direct punt op nietuitgesloten activiteiten, op voorwaarde dat de gehanteerde verdeelsleutels aan de economische werkelijkheid worden getoetst, ten minste jaarlijks en ten tijde van elke gebeurtenis die op een aanzienlijke wijze het niveau van de niet-uitgesloten activiteiten zou kunnen wijzigen (Vb.: bij een budgettaire herziening); Kosten van de machines die direct worden gebruikt bij niet-uitgesloten activiteiten: o de afschrijvingen van niet-gesubsidieerde machines die direct worden gebruikt (zie titel 6.3.5 Gebruik van gesubsidieerde vaste activa); o de kosten van het personeel dat de machines, die direct worden gebruikt, onderhoudt, van de materialen die hiervoor verbruikt worden, kosten van het onderhoud van die machines dat door externe leveranciers wordt uitgevoerd en gefactureerd; o de kosten van energie verbruikt door de machines, die direct worden gebruikt, bij de vervaardiging van materiële vaste activa;








Pagina 20

Financieringskosten die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de verwerving of vervaardiging van een materieel vast actief voor dat deel dat niet gesubsidieerd is door de overheid en dat noodzakelijkerwijs pas na één jaar klaar is voor zijn beoogde gebruik (zie titel 6.3.3 Financieringskosten); De contante waarde van de geschatte kosten van ontmanteling en verwijdering van het materieel vast actief of het herstel van het terrein waarop het actief zich bevindt moet opgenomen worden in de kostprijs indien er een verplichting bestaat deze kosten op te lopen en indien de kosten betrekking hebben op de aankoop of de vervaardiging van het actief en niet op zijn exploitatie. De voorwaarden waaraan moet voldaan worden om een voorziening te boeken en de omstandigheden waarin de kost wordt opgenomen als onderdeel van de kostprijs van het materieel vast actief, wordt in detail omschreven in hoofdstuk 24 Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijke activa. De opname van deze kost als onderdeel van de kostprijs van een materieel vast actief is niet toegelaten volgens de Belgische boekhoudregels. Dit betreft een verschil tussen IFRS en de Belgische boekhoudregels en is opgenomen in titel 11 Samenvatting van de verschillen tussen IFRS en de Belgische boekhoudregels.

6.3.2

Overige werkingskosten

De “Overige werkingskosten” van een niet-uitgesloten activiteit omvatten de volgende soorten kosten: 



 



Kosten van de afschrijvingen (indien niet-gesubsidieerd) en huur van administratieve gebouwen, productiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct worden gebruikt bij de vervaardiging of aankoop van gebouwen; Kosten van onderhoud (kosten van eigen onderhoudspersoneel, kosten van onderhoud gefactureerd door derden, kosten van huur van materieel en vaste activa gebruikt tijdens het onderhoud, afschrijvingen van materieel en vaste activa die niet gesubsidieerd zijn en gebruikt tijdens het onderhoud, kosten van energie, enz.) van administratieve gebouwen, productiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct worden gebruikt bij de vervaardiging of aankoop van gebouwen; Kosten van energie verbruikt door administratieve gebouwen, productiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct worden gebruikt bij de vervaardiging of aankoop van gebouwen; Overige kosten (Vb.: niet-aftrekbare belastingen, enz.) m.b.t. administratieve gebouwen, productiehallen en machines, materieel en installaties die niet direct worden gebruikt bij de vervaardiging of aankoop van gebouwen; Kosten van het personeel (secretariaat, supervisors, enz.) dat het overige personeel ondersteunt en superviseert, die op hun beurt direct niet-uitgesloten activiteiten uitvoeren.

Opmerking: De kosten van activiteiten die uitgevoerd worden door de “Directies”, waarvan men normaal verwacht dat ze geen activiteiten uitvoeren die verbonden zijn met de aankoop of productie van een materieel vast actief, kunnen niet inbegrepen worden in de kostprijs. Indien, bij uitzondering op deze regel, deze “Directies” toch activiteiten zouden uitvoeren die verbonden zijn met de aankoop of productie van een materieel vast actief, worden de “kosten” verbonden met deze activiteiten slechts inbegrepen in de kostprijs van de materiële vaste activa indien deze gebaseerd zijn op het directe punten van de werknemers. In deze gevallen gaat het namelijk niet om “uitgesloten activiteiten”.



6.3.3


Pagina 21

Financieringskosten

6.3.3.1 Opnamecriteria De financieringskosten zijn de rente en andere kosten gemaakt door de NMBS groep in verband met het lenen van middelen. Een in aanmerking komend materieel vast actief is een actief waarvan de constructie of aanschaffing langer dan één jaar duurt voor het klaar is voor het beoogde gebruik of voor verkoop. De financieringskosten die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de verwerving, bouw of vervaardiging van een in aanmerking komend actief zijn financieringskosten die zouden zijn vermeden indien er geen uitgaven voor het in aanmerking komende actief waren. De NMBS groep neemt de financieringskosten die rechtstreeks toe te rekenen zijn aan de verwerving, bouw of vervaardiging van een in aanmerking komend actief op in de kostprijs van het materieel vast actief.

6.3.3.2 Financieringskosten op te nemen in de kostprijs van een materieel vast actief Een onderscheid dient gemaakt te worden tussen een specifieke lening en een niet-specifieke lening. Als de NMBS groep middelen leent met het specifieke doel om een bepaald in aanmerking komend actief te verwerven, kunnen de financieringskosten die rechtstreeks verband houden met dat in aanmerking komende actief op eenvoudige wijze worden geïdentificeerd. In zoverre middelen in het algemeen worden geleend en worden aangewend om een in aanmerking komend actief te verwerven, dient het bedrag van de financieringskosten dat in aanmerking komt voor activering te worden bepaald door een activeringspercentage toe te passen op de uitgaven voor dat actief. Specifieke lening: De te activeren financieringskosten zijn in dit geval de effectieve financieringskosten op de specifieke lening verminderd met enige beleggingsinkomsten uit de tijdelijke belegging van die lening. Niet-specifieke lening: Het activeringspercentage dient gelijk te zijn aan het gewogen gemiddelde van de financieringskosten die van toepassing zijn op de leningen van de NMBS groep die uitstaan tijdens de maand, met uitsluiting van leningen die specifiek zijn aangegaan met het oog op de verwerving van een in aanmerking komend actief. Het activeringspercentage zal maandelijks worden toegepast op de boekwaarde van het actief, met inbegrip van reeds geactiveerde financieringskosten. Dit activeringspercentage zal maandelijks worden medegedeeld door de NMBS Holding. Het bedrag van de financieringskosten dat tijdens een periode is geactiveerd, mag niet hoger liggen dan het bedrag van de financieringskosten dat tijdens die periode is uitgegeven. Bovendien kunnen geen financieringskosten worden geactiveerd, met betrekking tot de verwerving, bouw of vervaardiging van een materieel vast actief, voor het gedeelte van het materieel vast actief waarvoor kapitaalsubsidies ontvangen worden.




Pagina 22

6.3.3.3 Begin van de activering De activering van financieringskosten als onderdeel van de kostprijs van een in aanmerking komend actief dient aan te vangen op de aanvangsdatum. De aanvangsdatum voor activering is de datum waarop de NMBS groep voor het eerst voldoet aan elk van de volgende voorwaarden: a) ze doet uitgaven voor het actief; b) ze maakt financieringskosten; en c) ze onderneemt activiteiten die nodig zijn om het actief voor te bereiden op zijn beoogde gebruik. Bijgevolg kunnen gemaakte financieringskosten specifiek voor de vervaardiging van een materieel vast actief niet gekapitaliseerd worden vóór de aanvang van de werken die noodzakelijk zijn om het actief klaar te maken voor het door management beoogde gebruik. De activiteiten die nodig zijn om het actief voor te bereiden op zijn beoogde gebruik, omvatten meer dan de fysieke bouw van het actief. Ze omvatten het technische en administratieve werk vóór de aanvang van de eigenlijke bouw, zoals activiteiten in verband met het verkrijgen van vergunningen vóór de aanvang van de eigenlijke bouw. Dergelijke activiteiten omvatten echter niet het houden van een actief indien er geen vervaardiging of ontwikkeling plaatsvindt die de toestand van het actief verandert.

6.3.3.4 Opschorting van de activering De activering van financieringskosten dient te worden opgeschort tijdens lange perioden waarin de actieve ontwikkeling wordt onderbroken. Financieringskosten kunnen worden gemaakt tijdens een lange periode waarin de activiteiten die nodig zijn om een actief voor te bereiden op zijn beoogde gebruik worden onderbroken. Dergelijke kosten zijn kosten voor het houden van gedeeltelijk voltooide activa en komen niet voor activering in aanmerking. De activering van financieringskosten wordt normaliter echter niet opgeschort tijdens een periode waarin omvangrijke technische en/of administratieve werkzaamheden worden uitgevoerd. De activering van financieringskosten wordt evenmin opgeschort als een tijdelijk uitstel een noodzakelijk onderdeel vormt van het proces om een actief klaar te maken voor zijn beoogde gebruik.

6.3.3.5 Beëindiging van de activering De activering van financieringskosten dient te worden beëindigd als vrijwel alle activiteiten zijn voltooid (of quasi voltooid) die nodig zijn om het in aanmerking komende actief voor te bereiden op zijn beoogde gebruik. Een actief is gewoonlijk klaar voor zijn beoogde gebruik als de eigenlijke bouw van het actief is voltooid, zelfs indien er nog administratieve routinewerkzaamheden moeten worden afgehandeld. Indien er slechts kleine wijzigingen overblijven, zoals de inrichting van een gebouw volgens de aanwijzingen van de koper of de gebruiker, vormt dit een aanwijzing dat vrijwel alle activiteiten zijn voltooid.




Pagina 23

6.3.3.6 Voorbeeld – specifieke leningen

Voorbeeld 4 De NMBS groep heeft € 1.000.000 geleend specifiek voor de financiering van de bouw (die langer dan 1 jaar zal duren) van een niet-gesubsidieerd administratief gebouw. De lening wordt aangegaan op 1 februari en de NMBS groep betaalt tijdens het jaar een jaarlijkse interest van 6% tot 1 november. Dan wordt de jaarlijkse interest verhoogd tot 7%. De eerste uitgaven met betrekking tot de vervaardiging van het gebouw na goedkeuring van de algemene plannen gebeuren op 1 september en gaan zonder onderbreking ook nog verder na het jaareinde op 31 december. De NMBS groep loopt direct toerekenbare kosten op van € 100.000 op 1 september en van telkens € 250.000 op 1 oktober, 1 november en 1 december. Elke maand worden de fondsen van de lening, min de kosten die worden verwacht voor de vervaardiging van het gebouw, herbelegd aan een interest van 2,5% per jaar. Tijdens het boekjaar eindigend op 31 december heeft de NMBS groep een interestkost opgelopen op de lening van € 1.000.000 voor een totaal van € 56.666 en verdient de NMBS groep een interest op het geherinvesteerde deel van de lening van € 18.955. Om didactische redenen wordt abstractie gemaakt van de roerende voorheffing die wordt ingehouden op de ontvangen intresten. Berekening van de interestkost: De interestkost wordt als volgt berekend: Maand Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totale interestkost

Lening €0 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000

Interestvoet

Interestkost / 6% 6% 6% 6% 6% 6% 6% 6% 6% 7% 7%

€0 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.000 € 5.833 € 5.833 € 56.666




Pagina 24

Berekening van de opbrengst ten gevolge van de herbelegging: Het bedrag met betrekking tot het herbelegde deel wordt als volgt berekend: Maand Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totale opbrengst

Herbelegging

Interestvoet

€0 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 1.000.000 € 900.000 € 650.000 € 400.000 € 150.000

Opbrengst / 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5%

€0 € 2.083 € 2.083 € 2.083 € 2.083 € 2.083 € 2.083 € 2.083 € 1.875 € 1.354 € 833 € 312 € 18.955

Berekening van de op te nemen financieringskosten: De interest betaald gedurende de periode van de vervaardiging is als volgt: Interest te betalen voor september aan 6% Interest te betalen voor oktober aan 6% Interest te betalen voor november aan 7% Interest te betalen voor december aan 7% Totaal te betalen interest gedurende de periode van constructie

€ 5.000 € 5.000 € 5.833 € 5.833 € 21.666

De interest ontvangen gedurende de periode van de vervaardiging is als volgt: Interest ontvangen op herbelegging van de fondsen (€ 900.000) in september Interest ontvangen op herbelegging van de fondsen (€ 650.000) in oktober Interest ontvangen op herbelegging van de fondsen (€ 400.000) in november Interest ontvangen op herbelegging van de fondsen (€ 150.000) in december Totaal te ontvangen interest gedurende de periode van constructie

€ 1.875 € 1.354 € 833 € 312 € 4.374

De netto initiële kosten bedragen bijgevolg € 17.292 (= € 21.666 – € 4.374). Indien een lening specifiek werd aangegaan voor het verkrijgen van een in aanmerking komend actief, zijn de kosten die mogen gekapitaliseerd worden de werkelijke kosten gedurende de periode van de vervaardiging verminderd met investeringsinkomsten op het tijdelijk herbeleggen van het leningfonds. Het bedrag van financieringskosten dat in de kostprijs van het gebouw wordt opgenomen bedraagt € 17.292, zijnde de interest betaald van 1 september tot en met 31 december voor een bedrag van € 21.666, verminderd met de interest ontvangen van 1 september tot 31 december voor een bedrag van € 4.374. De betaalde en ontvangen interesten met betrekking tot de periode 1 februari tot 31 augustus kunnen niet geactiveerd worden, aangezien deze niet direct toerekenbaar zijn aan het actief (omdat er in die periode geen uitgaven gerelateerd aan het actief opgelopen worden door de NMBS groep).

6.3.3.7 Voorbeeld – algemene leningen In sectie J Boekingen en voorbeelden van dit hoofdstuk wordt een voorbeeld gegeven van een materieel vast actief gefinancierd door algemene leningen.



6.3.4


Pagina 25

Personeelskosten: uurtarief

6.3.4.1 Algemeen Zoals besproken in titel 6.3 Soorten kosten, worden in sommige gevallen personeelskosten opgenomen in de kostprijs van gebouwen. Het uurtarief van het personeel, waarvan de kost wordt opgenomen in de kostprijs van materiële vaste activa, wordt als volgt berekend: “Personeelskosten” / “Aantal aanwezige uren”. Het uurtarief wordt verder besproken in hoofdstuk 23 Personeelsbeloningen van deze boekhoudhandleiding.

6.3.5

Gebruik van gesubsidieerde vaste activa

De afschrijvingskosten van gesubsidieerde vaste activa (materiële vaste activa en immateriële activa) die gebruikt worden bij de aankoop of vervaardiging van gebouwen mogen niet worden opgenomen in de kostprijs van deze gebouwen. Deze afschrijvingen dienen te worden geboekt in de winst- en verliesrekening.

6.3.6

Kosten van sanering of ontmanteling

Indien een verplichting tot sanering of ontmanteling voldoet aan de opnamecriteria van voorzieningen onder IAS 37 Voorzieningen en indien de verplichting verbonden is aan de aanschaffing of vervaardiging van een gebouw, dient de contante waarde van de geschatte kosten voor deze sanering of ontmanteling opgenomen te worden in de kostprijs van het gebouw. De tegenpost van deze verhoging van de boekwaarde van het gebouw is een voorziening. Indien verontreiniging ontstaat ten gevolge van het gebruik van het gebouw bij de productie van voorraden of bij het leveren van diensten (Vb.: door productie in de werkplaatsen of onderhoud van treinen), dienen de saneringskosten opgenomen te worden naar gelang het gebruik en de beschadiging van de sites in de winst- en verliesrekening of in de kostprijs van de geproduceerde voorraden. De tegenpost is ook een voorziening. Een voorziening dient te worden opgenomen indien er aan 3 opnamecriteria is voldaan:   

Een entiteit heeft een bestaande verplichting (in rechte afdwingbare of feitelijke) ten gevolge van een gebeurtenis in het verleden; Het is waarschijnlijk dat een uitstroom van middelen, die economische voordelen in zich bergen, vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen (>50%); Het bedrag van de verplichting kan op betrouwbare wijze worden geschat (in extreem zeldzame gevallen kan er geen betrouwbare schatting worden gemaakt).




Pagina 26

Voorbeeld 5 De NMBS groep richt een gebouw op een grond op waarvan zij het gebruiksrecht heeft voor 30 jaar. Na 30 jaar dient de grond in zijn oorspronkelijke staat teruggegeven te worden aan de eigenaar. De contante waarde van de kosten voor afbraak van het gebouw wordt geraamd op € 100.000. Deze kost wordt opgenomen in de kostprijs van het gebouw indien aan de opnamecriteria van IAS 37 Voorzieningen is voldaan.

6.4

Onderbenutting van de productiecapaciteit

In het geval van tijdelijke of structurele onderbenutting van het personeel en van het productieapparaat, dient de kost van deze onderbenutting als last in de winst- en verliesrekening geboekt te worden en dus niet opgenomen te worden in de kostprijs van de gebouwen.

6.5

Werkelijke kosten en standaardkosten

De elementen van de kostprijs van de materiële vaste activa worden opgenomen op basis van de werkelijke kosten, of op basis van de standaard kosten, naargelang de elementen van deze kostprijs. We maken het onderscheid in titels 6.5.1 Werkelijke kosten en 6.5.2 Standaardkosten.

6.5.1

Werkelijke kosten

De volgende elementen van de kostprijs van de materiële vaste activa worden opgenomen op basis van de werkelijke kosten:    

de hoeveelheden van de materiële vaste activa en voorraden die direct verbruikt worden bij de nietuitgesloten activiteiten; de prijzen voor het directe verbruik van de aangekochte voorraden en de materiële vaste activa voor het deel van de kosten gefactureerd door derden; de hoeveelheden van manuren (voor het personeel dat direct op investeringen punt) en machine-uren (die direct gebruikt worden bij niet-uitgesloten activiteiten); de kosten van diensten geleverd en gefactureerd door derden (vennootschappen buiten de legale entiteit) die direct gebruikt worden bij de niet-uitgesloten activiteiten.

6.5.2

Standaardkosten

De methode van de standaardkost kan gehanteerd worden voor de bepaling van de volgende elementen van de kostprijs van de materiële vaste activa, indien deze resultaten geeft die dicht bij de werkelijke kosten liggen: 

   

de standaardkostprijs voor het deel van de intern opgelopen kosten (Vb.: behandelingskosten, intern transport en kosten van aankoopdiensten) van de aangekochte voorraden en de aangekochte materiële vaste activa die direct verbruikt en gebruikt worden; de gewogen gemiddelde standaardkostprijs voor het verbruik van alle geproduceerde voorraden; het standaarduurtarief voor alle manuren en machine-uren; de standaard hoeveelheden voor alle manuren van het personeel dat niet direct punt op de specifieke niet-uitgesloten activiteiten; de standaardkostprijs voor de overige werkingskosten.




Pagina 27

Bij de toepassing van de methode van de standaardkostprijs dient men als volgt tewerk te gaan: 

  



De methode van de standaardkostprijs is gebaseerd op een totale geschatte capaciteit, die voor de aanvang van het boekjaar bepaald wordt voor het boekjaar en die over de 12 maanden van dat boekjaar verdeeld wordt, rekening houdend met de verwachte elementen zoals seizoensgebondenheid, vakantieperiodes, groot onderhoud, ziekteverlof, enz.; De standaardkostprijs wordt bepaald rekening houdend met de maandelijkse geschatte capaciteit en de maandelijkse gebudgetteerde kosten; Elke maand wordt een gedocumenteerde variantieanalyse uitgevoerd tussen de werkelijke kosten en de standaardkosten van de gelopen periode van het lopende boekjaar; De resultaten van een dergelijke maandelijkse analyse dienen, in voorkomend geval, te leiden tot een aanpassing van de standaardkostprijs beginnende vanaf de volgende maand (= prospectieve aanpassing) van zodra de verschillen tussen de werkelijke kostprijs en de standaardkostprijs van de gelopen periode van het lopende boekjaar hoger zijn dan: o 2% van de werkelijke waarden van de uurtarieven van het personeel; o 5% van de werkelijke waarde van de andere elementen van de opgenomen kosten; Indien de verschillen van de gelopen periode van het lopende boekjaar de hierboven vermelde limieten overschrijden maar er geen aanpassing aan de standaardkostprijzen wordt uitgevoerd, dan dient deze beslissing schriftelijk gemotiveerd te worden.

6.6

Gebouwen aangehouden in het kader van een financiële lease

De leasingnemer dient een gebouw aangehouden in het kader van een financiële lease op te nemen voor een bedrag gelijk aan de reële waarde van dat gebouw, of indien lager, voor het bedrag van de contante waarde van de minimum leasebetalingen bepaald bij de aanvang van de leaseovereenkomst. De bepaling van het op te nemen bedrag wordt omschreven in hoofdstuk 12 Leaseovereenkomsten. Desgevallend dienen tevens de initiële directe kosten opgelopen door de leasingnemer te worden toegevoegd aan de geactiveerde waarde van de materiële vaste activa. De overige elementen van de kostprijs worden besproken in titel 6 Waardering bij eerste opname. Specifieke regel voor de NMBS Holding, Infrabel en NMBS: Leaseovereenkomsten tussen entiteiten van de NMBS groep, die volgens de Belgische boekhoudregels operationele leaseovereenkomsten zijn, maar die volgens IFRS financiële leaseovereenkomsten zijn, worden in de enkelvoudige statutaire jaarrekening niet herwerkt. Een uitzondering zijn de activa die het onderwerp zijn van een alternatieve financiering. Voor het geval van een lease van een gebouw met een terrein verwijzen we naar hoofdstuk 12 Leaseovereenkomsten, titel 3.2.5 Leaseovereenkomsten voor terreinen en gebouwen.



6.7


Pagina 28

Uitgestelde betaling

Een betaling wordt beschouwd als een uitgestelde betaling wanneer de NMBS groep een leverancier betaalt buiten de gebruikelijke betaaltermijn van de leverancier of indien het betalingsuitstel een interest genereert die lager is dan de marktinterest. De materiële vaste activa aangekocht met uitstel van betaling worden gewaardeerd aan de contante prijs van de betaling. Indien de betaling later plaatsvindt dan op basis van de normale krediettermijn wordt het verschil tussen het equivalent van de contante prijs op het moment van de opname en het door de NMBS groep betaalde bedrag opgenomen als financiële kost gedurende de periode van uitgestelde betaling. Tenzij het wordt geactiveerd volgens de activeringsmethode opgenomen onder titel 6.3.3 Financieringskosten. De waardering van het materieel vast actief aan de contante prijs van de betaling en het boeken van een financiële kost voor het verschil tussen het equivalent van de contante prijs op het moment van de opname en het betaalde bedrag worden enkel toegepast voor betalingen vanaf € 100.000 en waarvan het betalingsuitstel meer dan één jaar bedraagt.

Voorbeeld 6 Een gebouw is aangekocht begin juli van het jaar N voor een bedrag van € 100.000 (nominaal bedrag) en de betaling zal plaatsvinden eind januari van het jaar N+2. Deze betaling is uitgesteld omdat ze de gewoonlijke betalingstermijn overschrijdt. De verdisconteringsvoet bedraagt 6% per jaar (zoals bepaald door de NMBS Holding). Het aangekochte gebouw heeft een contante prijs die gelijk is aan: -19/12 € 100.000 x (1+6%) = € 91.187 Het verschil tussen de contante prijs en het nominaal bedrag, wordt pro rata temporis over de periode van juli jaar N tot januari jaar N+2 opgenomen als een financiële kost.

6.8

Door ruil verkregen gebouwen

Het verkrijgen van gebouwen door ruil komt zelden voor binnen de NMBS groep. Eén of meer gebouwen kunnen worden verworven in ruil voor niet-monetaire activa of een combinatie van monetaire en niet-monetaire activa. De kostprijs van een door ruil verkregen gebouw wordt bepaald op basis van zijn reële waarde tenzij (a) de ruiltransactie niet op commerciële realiteit gebaseerd is, of (b) de reële waarde van het ontvangen actief en het opgegeven actief niet betrouwbaar kunnen worden bepaald. Indien het verworven actief niet tegen reële waarde wordt gewaardeerd, is de kost gelijk aan de boekwaarde van het opgegeven actief. Een ruiltransactie vormt een commerciële realiteit indien: a) de samenstelling (het risico, tijdstip en bedrag) van de kasstromen van het ontvangen actief verschilt van de samenstelling van de kasstromen van het overgedragen actief; of b) de entiteitgebonden waarde van het gedeelte van de bedrijfsactiviteiten van de NMBS groep dat door de transactie is beïnvloed, verandert als gevolg van de ruil; en c) het verschil onder (a) of (b) belangrijk is met betrekking tot de reële waarde van de geruilde activa.




Pagina 29

De reële waarde van een actief waarvoor vergelijkbare markttransacties ontbreken kan betrouwbaar worden bepaald indien (a) ten aanzien van dat actief geen sprake is van aanzienlijk uiteenlopende redelijke schattingen van de reële waarde of (b) de waarschijnlijkheid van de verschillende schattingen binnen de bandbreedte van schattingen redelijkerwijze kan worden ingeschat en kan worden gebruikt voor het schatten van de reële waarde. Indien de NMBS groep de reële waarde van het opgegeven actief betrouwbaar kan bepalen, dan wordt de reële waarde van het opgegeven actief gebruikt om de kostprijs van het ontvangen actief te bepalen, tenzij de reële waarde van het ontvangen actief duidelijker vaststaat.

6.9

Gebouwen verkregen door inbreng in natura

Wanneer de NMBS groep gebouwen verwerft door een inbreng in natura (in ruil voor aandelenkapitaal), dan wordt dit gebouw opgenomen voor zijn inbrengprijs. De inbrengprijs is de tussen de partijen overeengekomen waarde met uitsluiting van de kosten verbonden aan de inbreng. Deze kosten worden opgenomen in kosten in de winst- en verliesrekening.

6.10

Verwerving van bedrijfscombinatie

gebouwen

als

onderdeel

van

een

Gebouwen verworven als onderdeel van een bedrijfscombinatie (Vb.: een aankoop van vennootschappen) worden gewaardeerd aan hun reële waarde. De boekhoudkundige verwerking van bedrijfscombinaties wordt verder in detail besproken in hoofdstuk 41 Bedrijfscombinaties.

6.11

Gebouwen waarvoor een kapitaalsubsidie werd verkregen

Voor de vervaardiging en verwerving van gebouwen kan de NMBS groep vaak kapitaalsubsidies van de overheid verwerven. Omdat de behandeling van de kapitaalsubsidies sterk verbonden is met de activa waarop ze betrekking hebben, worden deze hier kort besproken. Het in mindering brengen van kapitaalsubsidies van de kostprijs van de betrokken materiële vaste activa is mogelijk onder IFRS. Deze verwerkingswijze is echter niet toegelaten volgens de waarderingsregels van de NMBS groep. Binnen de NMBS groep dienen de kapitaalsubsidies ontvangen van de overheid opgenomen te worden als schuld (onder de over te dragen opbrengsten) op de passiefzijde van de balans. De kapitaalsubsidies dienen in de winst- en verliesrekening (onder de bedrijfsopbrengsten) opgenomen te worden aan hetzelfde ritme als de afschrijvingen van de materiële vaste activa waarop ze betrekking hebben. Volgens de Belgische boekhoudregels worden de kapitaalsubsidies opgenomen in het eigen vermogen op de balans, exclusief eraan gerelateerde uitgestelde belastingen. Het is mogelijk om een bijzonder waardeverminderingsverlies te boeken op een individueel gebouw als gevolg van een indicatie van verlies van waarde van het individuele gebouw (vb. ten gevolge van opgelopen schade) ongeacht het feit of dit gebouw al dan niet (deels) gesubsidieerd is. Er kunnen geen bijzondere waardeverminderingsverliezen geboekt worden op gebouwen in het kader van een test op bijzondere waardeverminderingsverliezen van een CGU indien de gebouwen waaraan een bijzonder waardeverminderingsverlies zou toegewezen worden, deel uitmaken van een volledig gesubsidieerde CGU (cash generating unit = kasstroomgenererende eenheid). Indien er bijzondere waardeverminderingsverliezen worden vastgesteld met betrekking tot CGU’s die gedeeltelijk gesubsidieerd zijn, dienen deze proportioneel aan alle activa (en de daaraan verbonden kapitaalsubsidies) te worden toegewezen.




Pagina 30

De kapitaalsubsidies alsook de exploitatiesubsidies worden verder besproken in hoofdstuk 22 Overheidssubsidies.



6.12


Pagina 31

Tegemoetkomingen

De tegemoetkomingen ontvangen van derde partijen, andere dan de overheid, en die substantieel ook als subsidie kunnen aangemerkt worden, volgen dezelfde boekhoudkundige verwerking als de overheidssubsidies.




7

Waardering na eerste opname

7.1

Kostprijsmodel

Pagina 32

Na eerste opname dient het kostprijsmodel toegepast te worden voor alle gebouwen. Dit houdt in dat de gebouwen geboekt worden tegen de kostprijs verminderd met de geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingverliezen.

7.2

Herwaarderen van gebouwen is niet toegestaan

De herwaardering van materiële vaste activa is mogelijk onder IFRS. Dergelijke herwaardering is echter niet toegelaten volgens de waarderingsregels van de NMBS groep. Een uitzondering zijn de herwaarderingen volgens de Belgische boekhoudregels voor 1/1/2009 die worden beschouwd als veronderstelde kostprijs volgens de IFRS regels indien deze dicht bij de reële waarde aanleunden op het moment van herwaardering.




Pagina 33

8

Afschrijvingen en componentenbenadering

8.1

Afschrijvingsmethode

Alle gebouwen van de NMBS groep worden afgeschreven volgens de lineaire afschrijvingsmethode.

8.2

Af te schrijven bedrag

Het af te schrijven bedrag is de kostprijs van een gebouw of een ander kostprijsvervangend bedrag verminderd met zijn restwaarde. De NMBS groep stelt de restwaarde op nul voor alle gebouwen. De afschrijvingskosten van een gebouw worden bij de NMBS groep volgens de lineaire methode over de gebruiksduur als kost opgenomen in de winst- en verliesrekening, behalve indien ze worden opgenomen in de kostprijs van een ander actief. Niet in nieuwstaat aangekochte gebouwen worden niet afgeschreven over de standaard gebruiksduur maar over de gebruiksduur sinds de eerste ingebruikname. Voor de definitie en de samenstelling van de kostprijs verwijzen we naar titel 6 Waardering bij eerste opname.



8.3


Pagina 34

Gebruiksduren en componentenbenadering

De gebruiksduur voor de gebouwen van de NMBS groep is de periode gedurende dewelke een gebouw naar verwachting voor de NMBS groep beschikbaar is voor gebruik op de door management beoogde wijze. De gebruiksduur houdt rekening met het verwachte gebruik door de NMBS groep, de verwachte fysieke slijtage die afhangt van operationele factoren zoals het onderhoudsprogramma, de technische en economische veroudering en juridische of soortgelijke beperkingen (zoals de periode van leaseovereenkomsten). Volgens de componentenbenadering die de NMBS groep toepast moet ieder onderdeel van een gebouw met een substantiële kost in relatie tot de totale kost van het gebouw geïdentificeerd worden als een afzonderlijk actief (= component) en afgeschreven worden over zijn specifieke gebruiksduur. Bij vervanging van een (sub)component van een gebouw worden de volgende boekhoudkundige verwerkingen uitgevoerd: 



De kosten van de vervanging worden geactiveerd als materiële vaste activa en afgeschreven over de normale gebruiksduur, gelimiteerd tot de resterende gebruiksduur van het hoofdactief (zoals bepaald in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten en gebruiksduren). Voor een omschrijving van de te activeren kosten verwijzen we naar titel 6 Waardering bij eerste opname; De kostprijs, de geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen van de vervangen (sub)component dienen te worden uitgeboekt.

Voor voorbeelden verwijzen we naar Sectie J Boekingen en voorbeelden. Voor alle op 1 januari 2009 bestaande gebouwen van de NMBS groep met componenten, werd de kostprijs gesplitst over de verschillende componenten, aan de hand van een technische studie. Voor de toevoegingen aan of vervangingen van deze gebouwen, alsook voor alle nieuwe aanschaffingen van gebouwen met componenten na deze datum, dient de opsplitsing in componenten te worden uitgevoerd aan de hand van een staat opgemaakt door de technici.

8.3.1

Afschrijvingsduren en componenten van gebouwen

8.3.1.1 Stationsgebouwen Een stationsgebouw omvat alles wat zich onder het identificatienummer van een station bevindt. Het identificatienummer vormt het verband tussen de inventaris bijgehouden aan de hand van de beheerssoftware van de afdeling “Patrimonium” van de NMBS Holding en de boekhoudkundige inventaris. Het betreft enkel het reizigersgebouw. Andere gebouwen, installaties, parkeerterreinen of terreinen grenzend aan een reizigersgebouw die niet onder het identificatienummer van het reizigersgebouw vallen, maken geen deel uit van het reizigersgebouw. De gebruiksduur van andere gebouwen, zoals administratieve gebouwen en industriële gebouwen, wordt behandeld in titel 8.3.1.2 Administratieve gebouwen en titel 8.3.1.3 Industriële gebouwen.




Pagina 35

Alle stations worden onderverdeeld in 4 componenten, die op hun beurt worden onderverdeeld in subcomponenten:

Component 1 en zijn subcomponenten bestaan uit de volgende elementen:






Pagina 36





Pagina 37




Pagina 38

8.3.1.2 Administratieve gebouwen Administratieve gebouwen zijn kantoorgebouwen die gebruikt worden voor administratieve doeleinden met inbegrip van parkings die zich in of onder het gebouw bevinden. Alle administratieve gebouwen hebben dezelfde componenten en subcomponenten, met dezelfde gebruiksduren:




Pagina 39

8.3.1.3 Industriële gebouwen 8.3.1.3.1 Definitie De verschillende types van industriële gebouwen worden in de hiernavolgende titels besproken:    

gebouwen type 1: schoendoos; gebouwen type 2: magazijn met burelen; gebouwen type 3: woonachtig; gebouwen type 4: overige.

8.3.1.3.2 Industriële gebouwen type 1: schoendoos Tot de gebouwen van het type 1 “schoendoos” behoren:    

de pure magazijnen (zonder burelen); de ondertractiestations; de hoogspanningsposten; de sectionneerposten.

De pure magazijnen (zonder burelen) bestaan uit een skelet in beton of staalstructuur met wandpanelen en een dak. Tot de component “dak” behoort enkel het dak, de ramen en deuren dienen opgenomen te worden onder de component “technieken”. Voorbeelden zijn garages en goederenloodsen. De componenten waaruit de gebouwen type 1: schoendoos zijn samengesteld en hun gebruiksduren worden verder uitgewerkt in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren.

8.3.1.3.3 industriële gebouwen type 2: magazijn met burelen De gebouwen van type 2 zijn de magazijnen met burelen. De componenten waaruit de gebouwen type 2: magazijnen met burelen zijn samengesteld en hun gebruiksduren worden verder uitgewerkt in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren.

8.3.1.3.4 Industriële gebouwen type 3: woonachtig Onder de gebouwen type 3 “woonachtig” behoren:  

dienstgebouwen; seinhuizen.

De componenten waaruit de gebouwen type 3: woonachtig zijn samengesteld en hun gebruiksduren worden verder uitgewerkt in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren.

8.3.1.3.5 industriële gebouwen type 4: overige De gebouwen type 4 omvatten onder andere luifels, schuilhuisjes, overdekte fietsstallingen, enz. De component waaruit de gebouwen type 4: overige zijn samengesteld en hun gebruiksduur worden verder uitgewerkt in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren.




Pagina 40

8.3.1.4 Woningen, ondergrondse parking en parking flatgebouw De componenten waaruit de woningen, ondergrondse parking en parking flatgebouw zijn samengesteld en hun gebruiksduren worden verder uitgewerkt in bijlage 10.1 Overzichtstabel activa, componenten, gebruiksduren.

8.3.2

Gebouwen aangehouden in het kader van een financiële lease

De gebouwen verkregen in het kader van een financiële lease worden afgeschreven volgens de regels van toepassing op de gebouwen in eigendom. Indien het echter niet redelijk zeker is dat de leasingnemer aan het eind van de leaseperiode (voor de bepaling van de leaseperiode zie hoofdstuk 12 Leaseovereenkomsten) de eigendom zal verkrijgen, moet het gebouw worden afgeschreven over de leaseperiode indien deze laatste korter is dan de afschrijvingsduur van de soortgelijke gebouwen in eigendom. Er dient ook rekening gehouden te worden met de contante waarde van eventuele kosten van ontmanteling en verwijdering van het gebouw indien er hiervoor een verplichting bestaat op balansdatum. Voorbeeld 7 De NMBS groep verkrijgt een woning als leasingnemer in een financiële lease voor een leaseperiode van 20 jaar. Ze heeft geen goedkope aankoopoptie op het einde van de leaseperiode en is niet redelijk zeker dat ze de eigendom zal verkrijgen na 20 jaar. Dit type gebouw in eigendom wordt afgeschreven over 3 componenten (ruwbouw: 50 jaar, dakwerk en schrijnwerkerij: 20 jaar, technische installatie: 15 jaar). Omdat de NMBS groep niet redelijk zeker is dat ze de eigendom zal verkrijgen na 20 jaar, zal ze het geleasde gebouw afschrijven over 20 jaar voor component 1 en 2, en 15 jaar voor component 3.



8.3.3


Pagina 41

Inrichting van gehuurde gebouwen en gebouwen gehouden in een financiële lease

Bij het inrichten van gehuurde gebouwen en gebouwen gehouden in een financiële lease waarbij de leasingnemer niet redelijk zeker is dat hij aan het einde van de leaseperiode de eigendom zal verkrijgen, dient de inrichting afgeschreven te worden over:  

De gebruiksduur van de (sub)component waarop de inrichting betrekking heeft; of De resterende looptijd van de leaseovereenkomst, indien korter.

Er dient ook rekening gehouden te worden met de contante waarde van eventuele kosten van ontmanteling van het gebouw indien er hiervoor een verplichting bestaat op balansdatum. Voorbeeld 8 Er wordt een administratief gebouw gehuurd (operationele lease) door de NMBS groep voor een periode van 9 jaar. De huurovereenkomst gaat in op 1 januari 200X tot 31 december 200X+8. In februari 200X+1 vervangt de NMBS groep alle ramen van het gehuurde administratief gebouw. Per 28 februari 200X+1 zijn de ramen na de aanzienlijke vervangingswerken gebruiksklaar. De ramen zijn een element van de subcomponent schrijnwerkerij van de administratieve gebouwen, die over 30 jaar afgeschreven worden indien het administratief gebouw in eigendom is. De resterende huurperiode (van 1 maart 200X+1 tot 31 december 200X+8) is korter dan de gebruiksduur van 30 jaar voor een soortgelijke vervanging aan een administratief gebouw in eigendom. Bijgevolg dienen deze ramen over de resterende leaseperiode te worden afgeschreven (94 maanden). Op het einde van het huurcontract, op 31 december 200X+8, is de vervanging van de ramen volledig afgeschreven. Indien in de praktijk op 31 december 200X+8 beslist wordt om het huurcontract te verlengen, heeft dit geen impact op de maandelijkse afschrijvingen, gezien de boekwaarde van de ramen op het einde van de initiële huurovereenkomst al nul bedraagt. Voorbeeld 9 Er wordt een ondergrondse parking gehuurd door de NMBS groep voor een periode van 15 jaar. Het huurcontract gaat in op 1 september 200X. Per 31 maart 200X+2 zijn de aanpassingswerken aan de technische installatie van de ondergrondse parking voltooid. Behandeling bij de huurder: De technische installatie is een component van een ondergrondse parking en dient over 10 jaar afgeschreven te worden indien de ondergrondse parking in eigendom is. Gezien de ondergrondse parking hier echter gehuurd wordt voor 15 jaar, dient dit ook in overweging genomen te worden bij de bepaling van de maandelijkse afschrijvingslast. De afschrijvingsduur wordt bepaald als zijnde de kortste periode van:  

de resterende looptijd van het huurcontract (161 maanden tot 31 augustus 200X+15); en de IFRS gebruiksduur van de (sub)component waarop de werken betrekking hebben indien het actief in eigendom zou zijn (120 maanden tot 31 maart 200X+12).

De technische installatie zal dus over een periode van 120 maanden worden afgeschreven. Op 31 maart 200X+12 zijn de aanpassingswerken aan de technische installatie van de ondergrondse parking volledig afgeschreven. Het huurcontract van de ondergrondse parking loopt echter verder tot 31 augustus 200X+15.



8.3.4


Pagina 42

Ontmanteling van een gebouw op gehuurde terreinen

Indien de NMBS groep een gebouw optrekt op een gehuurd terrein kan er eventueel de verplichting zijn om dit terrein op het einde van het huurcontract te herstellen in zijn oorspronkelijke staat. De contante waarde van de kosten voor ontmanteling van een gebouw op een gehuurd terrein dient geactiveerd te worden bij de aanschaffing tegenover het aanleggen van een provisie (indien de opnamecriteria van IAS 37 Voorzieningen voldaan zijn). De geactiveerde kosten zullen afgeschreven worden via de winst- en verliesrekening over de termijn van het huurcontract.

8.4

Aanvang en einde van afschrijvingen

8.4.1

Aanvang van afschrijvingen

De afschrijving van een gebouw vangt aan wanneer het gereed is voor gebruik, dat wil zeggen wanneer het gebouw op de locatie en in de staat is die noodzakelijk is om te functioneren op de door het management beoogde wijze. Het kan dus voorkomen dat een gebouw al dient afgeschreven te worden omdat het al gebruiksklaar is, hoewel het nog niet effectief in gebruik is. In bepaalde gevallen is het gegrond de bovenstaande regels toe te passen voor bepaalde delen van een project (toe te passen van geval tot geval). In de praktijk, stemt de aanvang van de afschrijvingen overeen met: 



Voor de bouwprojecten: op de datum van de voorlopige oplevering van de laatste belangrijke opdracht van het project (of van een deel van het project). Met uitzondering van de nieuwe stations, waar de afschrijvingen niet beginnen voor de homologatie van de sporen; Voor de aankopen van administratieve en industriële gebouwen: bij de “overhandiging van de sleutels” voorzien in de akte voor de werken of een deel van de werken.

Voorbeeld 10 De NMBS groep laat een magazijn met aanpalende burelen (industriële gebouwen type 2) bouwen door een aannemer. Op 30 januari 2010 is het magazijn afgewerkt en kan het gebruikt worden om goederen op te slaan. De aanpalende burelen zijn nog niet klaar voor gebruik op 30 januari 2010 omdat de technische installaties nog niet zijn afgewerkt. Deze zijn gebruiksklaar op 15 april 2010. De werken in aanbouw worden overgeboekt van materiële vaste activa in aanbouw naar de definitieve materiële vaste activa (industriële gebouwen type 2) op 30 januari 2010 voor wat het gedeelte van het magazijn betreft, en wordt afgeschreven vanaf 1 februari 2010 (600 maanden voor de ruwbouw: 1 februari 2060, 240 maanden voor het dak: 1 februari 2030, en 180 maanden voor de technieken: 1 februari 2025). De materiële vaste activa met betrekking tot de burelen worden pas overgeboekt naar de definitieve categorie van materiële vaste activa (industriële gebouwen type 2) op 15 april 2010 en worden afgeschreven vanaf 1 mei 2010 over de resterende gebruiksduur (600 maanden voor de ruwbouw: 1 mei 2060, 240 maanden voor het dak: 1 mei 2030, en 180 maanden voor de technieken: 1 mei 2025).




Pagina 43

Voorbeeld 11 Er wordt een nieuwe spoorlijn aangelegd tussen station A en station B, waarbij beide stations al in gebruik zijn en waarlangs verschillende spoorlijnen passeren. Station A en station B zijn onderling echter nog niet met elkaar verbonden via een spoorlijn. Op de nieuwe spoorlijn tussen station A en station B wordt een nieuw station X gebouwd. Na afloop van de geplande werken, zal de nieuwe situatie er als volgt uitzien: Station A

Station X

Station B

De bouw van station X vangt aan in april 200X en wordt afgerond op 30 oktober 200X+1. De aanleg van de nieuwe spoorlijn vangt aan in maart 200X+1 en wordt beëindigd op 31 januari 200X+2. Hoewel de bouw van station X op 30 oktober 200X+1 reeds af is, wordt er nog niet gestart met de afschrijving van het station. Het station is immers nog niet gereed voor gebruik op de door management beoogde wijze omdat de nieuw aangelegde spoorlijn tussen station A en station B nog niet klaar is voor gebruik op die datum (nog niet gehomologeerd). Op 31 januari 200X+2 wordt de nieuwe spoorlijn tussen station A en station B officieel gehomologeerd en kan deze ook in gebruik genomen worden. Vanaf 31 januari 200X+2 vangt de afschrijving van het station X en van de spoorlijn tussen station A en station B aan, ook al wordt deze, wegens een beslissing van het management op dat ogenblik, nog niet gebruikt.

8.4.2

Einde van afschrijvingen

De afschrijvingen van gebouwen houden uitsluitend op wanneer het actief wordt uitgeboekt uit de balans. We verwijzen naar titel 10 Niet langer in de balans opnemen. De afschrijvingen zullen niet ophouden omdat een actief buiten gebruik buitengebruikstelling kan echter wel een indicator zijn van een waardeverminderingsverlies op dat materieel vast actief.

wordt gesteld. De mogelijk bijzonder

Afschrijvingen dienen ook verder te gaan, zelfs wanneer een actief dat wordt aangehouden aan kostprijs min geaccumuleerde afschrijvingen een reële waarde heeft die hoger is dan de boekwaarde. Onderhoud en herstellingen veranderen niets aan de nood om het actief af te schrijven. Zoals besproken in hoofdstuk 14 Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten kan in uitzonderlijke gevallen een actief terug worden overgeboekt van de rubriek vaste activa aangehouden voor verkoop naar de rubriek materiële vaste activa. Voor de waardering en de afschrijvingen van dergelijke activa verwijzen we naar hoofdstuk 14 Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten titel 5.6 Wijzigingen in een plan tot verkoop.



8.5


Pagina 44

Herziening van gebruiksduren

Aan het einde van elk boekjaar, of vaker indien dit gerechtvaardigd is, dient men zich de vraag te stellen of de gebruiksduren van de (componenten van de) gebouwen moeten herzien worden, ten aanzien van de evolutie van de technische en economische situatie. De herziening van de gebruiksduur van een (component van een) gebouw wordt prospectief verwerkt. De bestaande boekwaarde (= kostprijs min geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen) wordt afgeschreven over de resterende gebruiksduur van een (component van een) gebouw vanaf het moment van de herziening van de gebruiksduur. Bij een verkorting van de gebruiksduur, wordt de boekwaarde gespreid over de geschatte herziene resterende gebruiksduur. Niet eerder geboekte afschrijvingen worden nooit geboekt (geen inhaalbeweging) tenzij in geval van laattijdige overboekingen van materiële vaste activa in aanbouw naar de definitieve rekening van het materieel vast actief (zie voorbeeld 10 sectie J Boekingen en voorbeelden). Een verkorting van de gebruiksduur is niet te verwarren met een bijzonder waardeverminderingsverlies dat ontstaat indien de boekwaarde groter is dan de realiseerbare waarde. We verwijzen naar hoofdstuk 13 Bijzonder waardeverminderingsverlies. Voorbeeld 12: verkorting van de gebruiksduur De NMBS groep heeft een gebouw type 4 aangekocht op 1 januari 2020 voor € 150.000 en het actief heeft op dat moment een geschatte gebruiksduur van 15 jaar en een restwaarde nul. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen € 10.000. Op 1 januari 2024, wanneer de boekwaarde van het actief € 110.000 bedraagt, wordt de geschatte gebruiksduur herzien en wordt de resterende gebruiksduur geschat op 6 jaar, te rekenen vanaf 1 januari 2024. De totale gebruiksduur wordt aldus geschat op 10 jaar in plaats van 15 jaar. De NMBS groep dient de jaarlijkse afschrijvingen aan te passen om de boekwaarde (€ 110.000) over de resterende 6 jaar af te schrijven. Bijgevolg, dient de NMBS groep voor de volgende 6 jaar jaarlijkse afschrijvingen van € 18.333 te boeken. Bij de verlenging van de gebruiksduur, wordt de boekwaarde gespreid over de geschatte, herziene resterende gebruiksduur. Eerder geboekte afschrijvingen worden nooit teruggenomen. Voorbeeld 13: verlenging van de gebruiksduur De NMBS groep heeft een actief aangekocht op 1 januari 2030 voor € 200.000. De geschatte gebruiksduur op dat ogenblik is 10 jaar en de restwaarde is nul. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen € 20.000. Op 1 januari 2034, wanneer de boekwaarde van het actief € 120.000 bedraagt, wordt de geschatte gebruiksduur herzien en wordt de resterende gebruiksduur geschat op 11 jaar, te rekenen vanaf 1 januari 2034. De totale gebruiksduur wordt aldus geschat op 15 jaar in plaats van 10 jaar. De NMBS groep dient de jaarlijkse afschrijvingen aan te passen om de boekwaarde (€ 120.000) over de resterende 11 jaar af te schrijven. Bijgevolg, dient de NMBS groep voor de volgende 11 jaar jaarlijkse afschrijvingen van € 10.909 te boeken.



9


Pagina 45

Bijzondere waardeverminderingsverliezen

Een bijzonder waardeverminderingsverlies dient geboekt te worden indien de boekwaarde van een materieel vast actief zijn realiseerbare waarde overschrijdt. We verwijzen naar hoofdstuk 13 Bijzonder waardeverminderingsverlies voor verdere uitleg hierover. Onder toepassing van de Belgische boekhoudregels, stemt het boeken van een bijzonder waardeverminderingsverlies op een gebouw overeen met het boeken van een uitzonderlijke afschrijving. Het is mogelijk om een bijzonder waardeverminderingsverlies te boeken op een individueel gebouw als gevolg van een indicatie van verlies van waarde van het individuele gebouw (vb. ten gevolge van opgelopen schade) ongeacht het feit of dit gebouw al dan niet (deels) gesubsidieerd is. Er kunnen geen bijzondere waardeverminderingsverliezen geboekt worden op gebouwen in het kader van een test op bijzondere waardeverminderingsverliezen van een CGU indien de gebouwen waaraan een bijzonder waardeverminderingsverlies zou toegewezen worden, deel uitmaken van een volledig gesubsidieerde CGU (cash generating unit = kasstroomgenererende eenheid). Indien er bijzondere waardeverminderingsverliezen worden vastgesteld met betrekking tot CGU’s die gedeeltelijk gesubsidieerd zijn, dienen deze proportioneel aan alle activa (en de daaraan verbonden kapitaalsubsidies) te worden toegewezen. Na de opname van een bijzonder waardeverminderingverlies wordt de afschrijvingslast aangepast om de herziene boekwaarde systematisch over de resterende gebruiksduur te spreiden. Indien het bijzonder waardeverminderingsverlies niet langer nodig is, wordt dit teruggenomen in de winst- en verliesrekening, maximaal tot aan het bedrag van de brutowaarde min de “normale” geaccumuleerde afschrijvingen.




Pagina 46

Voorbeeld 14 De NMBS groep heeft een industrieel gebouw type 1 (“schoendoos”) aangekocht op 1 januari 2010 met een kostprijs van € 100.000. Het actief wordt toegerekend aan zijn 3 componenten en over hun respectievelijke gebruiksduren afgeschreven: ruwbouw aan 50 jaar (voor € 50.000), dak aan 15 jaar (voor € 30.000) en Technieken aan 15 jaar (voor € 20.000). Het industrieel gebouw type 1 heeft een resterende boekwaarde van € 30.000 op 1 januari 2030 (dat is de ruwbouw voor de resterende 30 jaar, de andere componenten zijn al volledig afgeschreven en nog niet vervangen). Er wordt op 1 januari 2030 een bijzonder waardeverminderingsverlies van € 25.000 geboekt om de boekwaarde van € 30.000 tot de realiseerbare waarde van € 5.000 te brengen. De jaarlijkse afschrijvingslast bedraagt € 167 vanaf 1 januari 2030, om aldus de boekwaarde van € 5.000 per 1 januari 2030 te spreiden over de resterende gebruiksduur van 30 jaar.



10


Pagina 47

Niet langer in de balans opnemen

Een gebouw wordt niet langer opgenomen in de balans als materieel vast actief in de volgende gevallen:   



Vervreemding: verkoop, schenking, ruil tegen een ander materieel vast actief, inbreng, overdracht in het kader van een financiële lease; Vervanging door een andere (sub)component (of een deel van de component) (zie titel 8.3 Gebruiksduren en componentenbenadering); Overboeking naar vastgoedbeleggingen: gebouwen die voldoen aan de criteria van vastgoedbeleggingen, worden niet langer als materiële vaste activa maar als vastgoedbeleggingen in de balans opgenomen (zie hoofdstuk 11 Vastgoedbeleggingen); Overboeking naar vaste activa aangehouden voor verkoop: gebouwen die voldoen aan de criteria van vaste activa aangehouden voor verkoop, worden niet langer als materiële vaste activa maar als vaste activa aangehouden voor verkoop in de balans opgenomen (zie hoofdstuk 14 Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten). Een uitzondering zijn de gebouwen die binnen de 12 maanden nadat aan de voorwaarden van IFRS 5 voldaan wordt, zullen verkocht worden aan of ingebracht worden in een entiteit van de consolidatiekring (ongeacht volgens welke consolidatiemethode deze entiteit in de consolidatie werd opgenomen). Deze gebouwen dienen niet opgenomen te worden als materiële vaste activa aangehouden voor verkoop, maar blijven in de balans opgenomen als gebouwen.

Wanneer een gebouw niet langer opgenomen wordt in de balans, wordt de kostprijs en de overeenstemmende geaccumuleerde afschrijvingen en de eventuele geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen uitgeboekt. De winst of het verlies dat voortvloeit uit de vervreemding van een gebouw zal worden bepaald als zijnde het verschil tussen de netto-opbrengst bij vervreemding en de boekwaarde van het gebouw (kostprijs min de geaccumuleerde afschrijvingen en de eventuele geaccumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen), en dient in de winst- en verliesrekening te worden opgenomen.




Pagina 48

Indien de NMBS groep de kost van de vervanging van een (deel van een) component van een gebouw opneemt in de boekwaarde van het actief, dan neemt zij de boekwaarde van de vervangen component of deel van een component niet langer in de balans op. Indien het voor de NMBS groep praktisch niet haalbaar is om de boekwaarde van de vervangen component of deel van een component te bepalen, mag zij de kost van de vervanging gebruiken als indicatie van de kostprijs van het vervangen gedeelte op het moment van zijn aanschaffing of zijn vervaardiging (Vb.: aan de hand van een index zoals ondermeer de ABEX). Voor een bespreking van materiële vaste activa die het onderwerp uitmaken van een “sale en leaseback” of “sale en rentback” transactie verwijzen we naar hoofdstuk 12 Leaseovereenkomsten.

10.1

Buiten gebruik gestelde gebouwen

Gebouwen die niet meer voor bedrijfsdoeleinden worden gebruikt, dienen te worden overgeboekt naar de rekeningen “260XX Buiten gebruik gestelde materiële vaste activa”. Deze materiële vaste activa worden in de geconsolideerde IFRS jaarrekening opgenomen onder de categorie ”gebouwen”. Bovendien dient er te worden nagegaan of er een bijzonder waardeverminderingsverlies dient geboekt te worden.




Pagina 49

11 Samenvatting van de verschillen tussen IFRS en de Belgische boekhoudregels 11.1

Ontmantelingskosten en kosten van herstel

Onder IFRS wordt de contante waarde van de geschatte kosten van ontmanteling en verwijdering van het materieel vast actief of het herstel van het terrein waar het materieel vast actief zich bevindt opgenomen in de kostprijs indien er een verplichting bestaat deze kosten op te lopen en indien de kosten betrekking hebben op de aankoop of vervaardiging van het actief en niet op zijn exploitatie. Volgens de Belgische boekhoudregels is dit niet toegelaten en dienen deze uitgaven te worden opgenomen in de kosten in de winst- en verliesrekening.

PVS. Sectie D: Gebouwen

Recommend Documents