PUB verbindt mensen
Beleidsvisie 2015 -2018
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
Inhoudsopgave
1.
HET PUB BEWEEGT........................................................................................................................................................................................................................................................................................ 4
1.1 AANLEIDING............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 4 1.2 LEESWIJZER............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. 5 2.
WAAR STAAT HET PUB VOOR?........................................................................................................................................................................................................................................................ 6
2.1 NIEUWE WEGEN, NIEUWE KANSEN......................................................................................................................................................................................................................................... 6 2.2 MISSIE............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7 2.3 VISIE..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7 2.4 DOELGROEP............................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 8 2.5 DOELSTELLINGEN........................................................................................................................................................................................................................................................................................... 8 2.6 WERKWIJZE............................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 9 3. ORGANISATIE.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................10 3.1 DEELNEMERS EN ACTIVITEITEN................................................................................................................................................................................................................................................10 3.2 VRIJWILLIGERS..................................................................................................................................................................................................................................................................................................13 3.3 PERSONEEL...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................13 3.4 BESTUUR...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................13 3.5 KWALITEIT EN VEILIGHEID..................................................................................................................................................................................................................................................................14 3.6 PR EN COMMUNICATIE..........................................................................................................................................................................................................................................................................14 3.7 FINANCIËN...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................14
BIJLAGE 1 SAMENWERKING.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................16 1.1 SAMENWERKING BINNEN BOSA VERBAND..............................................................................................................................................................................................................16 1.2 SAMENWERKING MET ANDERE PARTNERS/INSTELLINGEN...............................................................................................................................................................16 1.3 GEMEENTE EN ZORGVERZEKERAAR.................................................................................................................................................................................................................................17
colofon © PUB okt 2015 productie: btz vorm en regie foto’s: Henk Stuiver
BIJLAGE 2 HET PUB DOOR DE JAREN HEEN............................................................................................................................................................................................................................................................18
3
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
1. Het PUB beweegt 1.1 Aanleiding Sinds de oprichting op 30 september 1998 organiseert de Stichting Pastoraal Uitzendbureau (het PUB) dagbestedingsactiviteiten voor mensen uit de regio ’s-Hertogenbosch die te maken hebben met meervoudige problemen. In oktober 2009 heeft het PUB met een symposium met het thema “Vertrouwen geven is vertrouwen ontvangen” haar ruim 10 jarig bestaan gevierd. In deze bijeenkomst is aan de aanwezigen gevraagd hoe geoordeeld wordt over de activiteiten van het PUB en op welke punten het PUB zich zou kunnen verbeteren. Naast de grote waardering die door de deelnemers werd uitgesproken dat het PUB zich beter zou moet profileren naar de gemeente, naar maatschappelijke instellingen waarmee het PUB samenwerkt en naar de Bossche samenleving. De afgelopen jaren heeft het bestuur de nodige energie gestoken in pogingen om met SOS Rommelmarkt en De Zelfkrant tot een fusie te komen. Deze gesprekken hebben helaas niet tot een fusie geleid. Wel hebben de besturen van het PUB en Spoor 073 (de rechtsopvolger van SOS Rommelmarkt en De Zelfkrant) afspraken gemaakt over vormen van samenwerking. De gezamenlijke huisvesting van Spoor 073 en het PUB aan de Ridderspoorstraat biedt volop mogelijkheden voor samenwerking.
“Al is de tunnel nog zo donker, aan het einde is er licht.”
n
wi
Ed
4
De inspanningen én gevolgen van de fusieonderhandelingen hebben ertoe geleid dat PUB tot de zomer 2014 niet aan zichtbaarheid heeft gewerkt, dat bij PUB 1 fte - de plek van de overleden coördinator Jan Beuckens – is verschoven, uitgaande van de fusie, naar Spoor073. Er is ook wisseling van personeel geweest door het pensioen van de coördinator van de fietsenwerkplaats. Hierdoor is de aandacht van het PUB sinds het symposium erg intern gericht geweest. Dat heeft er toe geleid dat het PUB zich onvoldoende heeft gemanifesteerd in het maatschappelijke veld. Sinds de zomer 2014 zijn er initatieven daarin verandering te brengen. Het bestuur, medewerkers en vrijwilligers van het PUB hebben zich in 2014 nadrukkelijk bezonnen op hun taken, werkwijze en positie in de Bossche samenleving. De verhuizing naar de Ridderspoorstraat markeert een nieuwe start van het PUB. De kracht van het PUB is om op basis van een duidelijke missie en visie op te komen voor een doelgroep die niet of nauwelijks bediend wordt door andere organisaties of instellingen.
Geen aandacht besteden aan deze doelgroep leidt tot grote risico’s voor deze mensen zelf alsook voor de Bossche samenleving. Het bieden van structuur en continuïteit aan deelnemers uit deze doelgroep is zeer belangrijk. Het beste voor deze doelgroep zou zijn als dagbesteding gedurende 5 dagen of misschien wel 7 dagen in de week gegarandeerd zou zijn. Momenteel is dat met de huidige groep vrijwilligers en 1,5 fte professionele kracht niet haalbaar. Daarnaast is er onvoldoende financiële zekerheid en zijn er te beperkte middelen om investeringen voor de toekomst te doen.
het geen beroep mogen doen op maatschappelijke opvang brengt hen bij PUB. Het is nodig om naar meerjaren-afspraken toe te werken, omdat recentelijk de bekostiging van dagbesteding, begeleiding en jeugdzorg is overgeheveld van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en Jeugdwet en omdat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de WMO. Hierdoor liggen mogelijkheden voor een ruimer en gevarieerder aanbod van activiteiten in het verschiet in relatie tot de groep mensen die geen makkelijk zicht heeft op deelname aan betaalde arbeid, aan vanzelfsprekend zelfstandig wonen, aan leven in een sociaal netwerk waar deze mensen moeite hebben zich te verbinden. Aanvullend inzicht in de mogelijkheden van de deelnemers aan het PUB is eind 2014 in de Bosch Kathedraal aan het licht gekomen. Hierin hebben deelnemers van het PUB laten zien dat er meer individuele aandacht mag zijn om (i) te zien en te waarderen wie zij zijn en (ii) te ervaren dat er bij een aantal deelnemers potentie is om stapjes te kunnen zetten in onze maatschappij. Al deze ontwikkelingen zijn aanleiding voor het bestuur geweest om in 2014 de eigen missie, visie en doelstellingen tegen het licht te houden. Dit is nodig om het PUB te kunnen door ontwikkelen naar een organisatie die een maatschappelijk belangrijke betekenis kan hebben.
In deze beleidsvisie wordt uitgewerkt waar het PUB zich de komende jaren op wil richten. Dit zal worden geconcretiseerd in een activiteitenplan en in de benodigde middelen voor het PUB, neergelegd in een meerjarenbegroting, zodat een verdere professionalisering gerealiseerd kan worden. Tevens biedt deze beleidsvisie aanknopingspunten om met partners zoals financiers (gemeente, zorgverzekeraars en sponsors) en andere maatschappelijk relevante organisaties goede gesprekken aan te kunnen gaan over de toegevoegde waarde van het PUB en afspraken te kunnen maken over een toekomstbestendig en levensvatbaar PUB.
1.2 Leeswijzer In deze beleidsvisie wordt in hoofdstuk 2 uitgelegd waar het PUB voor staat in de uitwerking van de missie en visie. Dit vormt de aanleiding van waaruit de doelstellingen zijn gepresenteerd waar het PUB de komende jaren aan wil gaan werken en voor wie het PUB de activiteiten ontwikkelt en aanbiedt. Daarnaast zal dat niet kunnen zonder het aangaan van verbindingen. Niet alleen met de deelnemers, maar juist ook met netwerkpartners, om zo optimaal te kunnen anticiperen op de behoeften van de deelnemers. Hoofdstuk 3 laat zien wie het PUB is en hoe de organisatie vorm heeft gekregen. In de bijlagen wordt (1) uiting gegeven aan de primaire netwerkpartners en (2) inzicht gegeven in hoe het PUB zich door de jaren heen heeft ontwikkeld.
En dat terwijl het aantal deelnemers in 2015 structureel hoog is. De wijzigingen van beleid om mensen meer zelfstandig te laten functioneren, doen zich voelen: de drempel tot instroom in reguliere instellingen is hoger. Het gebruik van intramurale steun is beperkt en ook korter van duur, de steun in een zelfstandige woonomgeving is (nog) niet op sterkte. Dat brengt mensen naar het PUB, sommigen die na jaren opnieuw op het PUB aangewezen zijn. Er zijn ook meer vluchtelingen die zich melden. En een groter aantal Oost Europese mannen die in Nederland gewerkt hebben, dat werk stopt – door verschillende redenen – en zij willen of kunnen niet terug. Overmatig drankgebruik, weinig geld en
5
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
2. Waar staat het PUB voor? 2.1 Nieuwe wegen, nieuwe kansen De kracht van het PUB is om op basis van een duidelijke missie en visie op te komen voor een doelgroep die niet of nauwelijks past in het dominante verhaal van de participatiesamenleving waarin je – gerechtvaardigd – gebruik maakt van je eigen kracht. Ondanks – en soms dankzij – het bestaan van vele instanties, regelingen en een vangnet, zijn er mensen die kopje onder gaan. Scheiding en andere vormen van verlies, werkloosheid, psychische problemen, beschadiging in de jeugd: het zijn vaak geen zelfgekozen ervaringen en niet iedereen heeft de mogelijkheden in zich om dat wat ons kan overkomen te hanteren zonder daar aan onderdoor te gaan. Velen van ons kijken weg van deze donkere kanten van het leven. Sterker nog: Deelnemers én vrijwilligers van het PUB maken dagelijks mee dat ze een etiket op geplakt krijgen: gebrandmerkt als uitschot, niet welkom in de meest gastvrije stad van Nederland. Als PUB zien wij dit als angst van mensen die bang zijn dat de pijn van het leven hun raakt. Wij veroordelen deze angst niet, wij oordelen ook niet over onthechte mensen, ook niet als zij verslaafd zijn of in het verleden in de fout gegaan zijn. Wel stelt het PUB zich actief op om er te zijn voor mensen en zien wij een rol voor het PUB in het ontwikkelen van nieuwe vormen van steun aan kwetsbare mensen: dat geldt het PUB zelf, dat geldt de ontwikkeling van Buurtman/Buurtvrouw (BB), en dat geldt voor het aanvullend ontwikkelen van steun om informele netwerken van mensen in kwetsbare situaties te versterken. Ontmoeting en aandacht om mensen te zien en te waarderen zoals ze zijn is de basis van deze doorontwikkeling. Wij zien het PUB als complementair aan het organiseren van sociale wijkteams vanuit formele steun aan mensen. Het is ook nog eens zo dat géén aandacht besteden aan deze kwetsbare mensen, leidt tot grote risico’s voor de desbetreffende mensen zelf alsook voor de Bossche samenleving. Het bieden van structuur en continuïteit aan deelnemers is belangrijk en vormt de basis van het PUB, wat uitgewerkt is in de ‘presentiebenadering’ van Andries Baart (zie 2.6). Het beste voor deze onthechte mensen is, als dagbesteding gedurende 5 dagen in de week gegarandeerd zou
6
zijn. Dat is nu financieel niet haalbaar. Het is wel een ambitie die het bestuur van het PUB uitspreekt en het PUB wil daarmee meer activiteiten onder de noemer PUB+ gaan creëren. Dat doen wij tegen de achtergrond van de politieke en maatschappelijke wens om de informele zorg voor elkaar te versterken. In een samenleving die zoekt naar nieuwe manieren om relaties tussen mensen onderling, relaties tussen kwetsbare mensen en professionals en relaties tussen bewoners en professionals enerzijds en de overheid anderzijds vernieuwend vorm te geven, is het PUB van toegevoegde waarde. Ten eerste omdat het PUB heel lang ervaring heeft in het vooral informeel versterken van sociale netwerken van kwetsbare mensen, ten tweede omdat het PUB hierbij anderen van dienst kan zijn. Het organiseren van steun aan kwetsbare mensen in ’s-Hertogenbosch door het versterken van informele netwerken benoemt het PUB als organisatieontwikkelperspectief. Naast de basis van het PUB, het bieden van activiteiten volgens de beschreven presentiebenadering, wil het PUB verder gaan met het verkennen en verzilveren van de kansen voor de deelnemers op maatschappelijke participatie. De wijze waarop het PUB mensen ziet en waardeert, onderbouwen wij met behulp van de visie van Machteld Huber, waarin zij een nieuwe definitie geeft over gezondheid, namelijk Positieve Gezondheid. De definitie gaat uit van het vermogen van mensen om zich aan te passen en een eigen regie te
Figuur 1. Webdiagram van de zes dimensies van Positieve Gezondheid. Door te werken aan meerdere dimensies zal de gezondheid toenemen (zoals van start tot 3 maand is weergegeven)
n
voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. In de uitwerking hiervan worden zes samenhangende levensgebieden (figuur 1) benoemd die bijdragen aan de kwaliteit van het bestaan, gezondheid. Als er met 1 of meer van deze gebieden iets aan de hand is, kunnen de andere gebieden aangesproken blijven worden. Een verslaafde is meer dan een verslaafde, een mens met psychiatrische stoornis is meer dan dat. Gezondheid is meer dan het ontbreken van ziekte. Het netwerk rond mensen kan vanuit deze levensgebieden worden versterkt en/of aangesproken. Deze visie geeft een bredere invulling dan de huidige presentiebenadering. De presentiebenadering richt zich vooral op het dagelijks functioneren en deels op sociaal-maatschappelijk participeren, een goede stap om mensen weer enige eigenwaarde te geven. Met de visie van Positieve gezondheid wil het bestuur van het PUB een volgende (bredere) stap zetten in het ondersteunen van de deelnemers. Nieuwe wegen vanuit oude beweegreden Het bestuur van het PUB heeft eind april 2014 een notitie Plan van aanpak en begroting 2014-2015 vastgesteld en aan de gemeente voorgelegd. Genoemd Plan van aanpak is op 1 mei 2014 met toenmalig wethouder Snijders besproken. In dat overleg heeft wethouder de toegevoegde waarde van de werkwijze en activiteiten van het PUB voor de doelgroep opnieuw erkend en aangegeven dat het voortbestaan van het PUB door de gemeente wordt gegarandeerd. Het PUB dient dan binnen het budgettair kader te werken en het registratiesysteem dient transparant te zijn. Het PUB wil meer. Wij zien onszelf van toegevoegde waarde in het door ontwikkelen van steun aan kwetsbare mensen, juist door het versterken van het informele netwerk. Dat past prima bij gemeentelijke ontwikkelingen om zorg dichtbij te realiseren, o.a. via sociale wijkteams.
Het PUB kan in aanvulling op de wijkteams putten uit: 1. de expertise van het werken met hele kwetsbare doelgroepen 2. de expertise van het buurtgerichte Buurtman/Buurtvrouw project. Het PUB is in 2015 en 2016 bestuurlijk verantwoordelijk voor beide werksoorten en wil de verbinding tussen beide vormen van werken verder doordenken en in de praktijk ontwikkelen. Het werken met vrijwilligers blijft daarin cruciaal.
lia Ly
“As there is sunrise in every tear you cry”
2.2 Missie Het leven van mensen in de doelgroep, de deelnemers, is vaak geen succesverhaal. Velen zijn onthecht van familie, vrienden, werk en zelfstandig wonen. Het PUB ziet en waardeert mensen zoals zij zijn, biedt mensen de mogelijkheid te kunnen ‘zijn’ en schept daartoe gelegenheid via ontmoeting en activiteit. Het PUB biedt een plek én mensen om te verbinden, te werken aan een vertrouwensband. Dat biedt kansen om te ontdekken dat sociaal isolement kan worden voorkomen, doorbroken of beëindigd. Indien een deelnemer het vermogen en de wil heeft om een stap te zetten op weg naar participatie, zal het PUB samen met netwerkpartners zich inspannen dit mede mogelijk te maken. Met deze ambities die het PUB nastreeft is het noodzakelijk de missie aan te scherpen: Het PUB (vrijwilligers, medewerkers en bestuur) maakt zich sterk om mensen in kwetsbare situaties in de gemeente ’sHertogenbosch die ernstig in de knel zijn gekomen een plek te bieden die laagdrempelig is en een rustpunt kan zijn. Onthechte mensen krijgen de kans op verbinding, met als basis de verbinding met zichzelf.
2.3 Visie Het PUB zorgt ervoor dat de deelnemers (onthechte mensen) een mate van hechting gaan ervaren, een plek waar men graag wil zijn of naar toe komt. Hoe doen we dat? Herkenning en erkenning van eigenwaarde is de basis van zingevende dagbesteding; Het PUB biedt een plek om te zijn met de gelegenheid tot ontmoeting; Het PUB biedt gelegenheid tot betekenisvolle ervaring, voldoening door activiteit; Als de kans zich voordoet, stimuleren en steunen wij mensen om een stap te zetten;
7
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
Als mensen terugvallen, dan wel geen stap voorwaarts zetten, laat het PUB hen niet vallen; Het netwerk van mensen die op de verschillende leefgebieden steun kunnen bieden, worden door PUB actief verbonden aan de deelnemers, waarbij deelnemers zelf een grote rol spelen ook als dat niet tot stappen leidt. Medewerkers en vrijwilligers dragen bij aan het opbouwen van een goede vertrouwensrelatie met en soms tussen de deelnemers. Er worden ook creatieve vormen bedacht om andere deelnemers te betrekken. Wederkerigheid is het uitgangspunt. Er is geen meetlat om aan te voldoen, behalve basaal respect voor elkaar. Wij geloven in de veerkracht van de deelnemers en het eigen vermogen daarmee om te gaan door in te zoomen op de verschillende leefdomeinen, deze te verbinden en zo de kwaliteit van leven te bevorderen. Het werken met vrijwilligers is een bewuste keuze, wij bieden vrijwilligers actieve steun omdat er van hen verwacht wordt dat zij zich, in contact met mensen in kwetsbare situaties, inzetten vanuit de persoonlijke betrokkenheid. Dit kan het PUB niet alleen, er zal intensiever met andere partners samengewerkt ‘moeten’ worden om een netwerk te vormen, waarin er in gezamenlijkheid en integraal naar de mensen gekeken wordt en waar mogelijk ondersteuning wordt geboden, naar gelang de eigen behoefte en het ontbreken van zelfredzaamheid.
“Als ik mee doe met het veeg-project, wordt er met vooroordelen gekeken. Daarom is het belangrijk ons verhaal te delen.”
h
dit
Ju
2.4 Doelgroep De doelgroep, waarop het PUB zich richt, bestaat uit mensen aan de onderkant van de samenleving. Het betreft dak- en thuislozen, mensen met een verslavings- en of psychiatrische problematiek. Ook mensen die in een sociaal isolement terecht zijn gekomen, asielzoekers (met of zonder status), onthechte mensen en mensen die licht verstandelijk
8
beperkt zijn kunnen tot de doelgroep behoren. Bij de meeste deelnemers is sprake van dubbeldiagnostiek (psychiatrie en verslavingsproblematiek). Voor alle deelnemers aan de activiteiten van het PUB geldt dat zij ver van de arbeidsmarkt (betaald werk) staan. De achtergrond van de deelnemers is heel verschillend en dat vraagt een zorgvuldige aanpak om ieder persoonlijk tot haar of zijn recht te laten komen. De basis die het PUB biedt met de inloop en dagbestedingsactiviteiten is er voor alle deelnemers. Maar er zijn meer mogelijkheden op individuele basis. Er zijn deelnemers die meer veerkracht vertonen dan anderen. Voor deze deelnemers zou een individuele begeleiding meer inzicht in de eigen vermogens kunnen geven. Inzicht wat hen helpt kleine (en soms grote) stappen te kunnen zetten in het leven. En de verbinding met - informele – steun op diverse gebieden, niet door wel via het PUB, kan preciezer vormkrijgen.
2.5 Doelstellingen Het PUB wil de komende jaren onderstaande doelstellingen realiseren om goed vorm te kunnen geven aan de missie en de visie waaraan zij zich verbonden voelt en heeft. De doelstellingen zullen drieledig worden opgedeeld. Ten eerste doelstellingen t.a.v. de doelgroep, de deelnemers van het PUB. Vervolgens zullen de doelstellingen zich richten op de interne organisatie en tenslotte op de externe relaties. Deelnemers Gedurende deze beleidsperiode: 1. Benaderen medewerkers en vrijwilligers de deelnemers van het PUB op een persoonsgerichte wijze. De aangeboden activiteiten zijn gericht op de hele persoon en sluiten aan bij de behoeften van de individuele deelnemer; 2. Biedt het PUB middels de presentiebenadering een duidelijke basis voor de deelnemers. Met deze benadering is er een plek voor iedereen; 3. Werkt het PUB met deelnemers die behoefte hebben om naast het ‘zijn’ zich ook te willen ontwikkelen, de domeinen van Positieve Gezondheid uit. Hierbij kunnen inzichten ontstaan waar met een deelnemer aan de slag gegaan kan worden. Veerkracht en eigen regie zullen hierin besproken worden. Betrekt het PUB de deelnemers meer bij invulling en uitvoering van activiteiten; 4. Bouwt het PUB aan de hechtingsplek die het PUB wil zijn. Interne organisatie Gedurende deze beleidsperiode: 5. Zal het PUB nadrukkelijk de deelnemers betrekken bij de activiteiten en het verder ontwikkelingen van de organisatie van het PUB;
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
6. Zullen het bestuur en de medewerkers het vrijwilligersbeleid tot uitvoering brengen, waardoor er een goede verbinding met de vrijwilligers ontstaat en het aantal vrijwilligers zal groeien; 7. Zal het bestuur van het PUB de organisatie verder professionaliseren, door o.a. een heldere toekomstvisie te presenteren, een gedegen P&C cyclus op te zetten en heldere afspraken met medewerkers en vrijwilligers te maken; 8. Zal een veilige omgeving gecreëerd worden waarin deelnemers zich kunnen hechten; 9. Zal het PUB meerdere activiteiten gaan ontwikkelen en aanbieden aan de deelnemers. Dit zal plaatsvinden op basis van een behoeftepeiling; 10. Zal het PUB minimaal 5 dagen in de week activiteiten aanbieden; 11. Zal het PUB de activiteiten aan de Ridderspoorstraat, Boschveld en Buurtman/Buurtvrouw meer met elkaar gaan verbinden; 12. Zal het PUB toewerken naar een financieel gezonde organisatie met een meerjarenbegroting. Inzicht in kostenontwikkeling en kostprijzen zullen helderheid verschaffen in de financiële waarde van de activiteiten. 13.Zal in Boschveld ontmoeting en contact met bewoners de rode draad zijn. Vanuit deze contacten zullen activiteiten met en door buurtbewoners ontplooid worden, denk daarbij aan de fietswerkplaats als olievlek. 14. Zal in Boschveld de evaluatie van Buurtman/Buurtvrouw plaatsvinden. Indien de evaluatie positief is, zal gezocht worden naar middelen om het project te continueren. Externe relaties Gedurende deze beleidsperiode: 15. Zal het PUB noodzakelijke netwerken vormen met verschillende organisaties in de uitvoering van de activiteiten en het vormgeven van Positieve Gezondheid; 16. Zal het PUB een sterkere samenwerking met de gemeente ’s-Hertogenbosch opbouwen met als kernactiviteit het ondersteunen van mensen in kwetsbare situaties; 17. Zal het PUB innovatie bewerkstelligen samen met Novadic, de GGZ en hostels door adequate ondersteuning van mensen in kwetsbare situaties; 18. Zal het PUB een relatie met zorgverzekeraars (o.a. VGZ/ CZ) aangaan om op een juiste wijze - en indien nodig zorg en preventie te kunnen vormgeven en beschikbaar stellen aan de deelnemers; 19. Zal het PUB een samenwerking aangaan met het onderwijs om kennis toe te voegen aan de organisatie, door middel van de inzet van stagiaires. 20. Zal het PUB middels jaarverslagen, nieuwsbrieven en de website de ontwikkelingen, activiteiten en de voortgang
van projecten rapporteren aan de Bossche Gemeenschap
2.6 Werkwijze Het PUB werkt volgens de zogenaamde presentiebenadering en biedt dagbesteding aan. Daarom spreken we van ingebedde presentie. Dagbesteding is het middel om in contact te komen. Er is aandacht voor het werk en de voldoening daaruit, maar evenzeer voor de ontmoeting. In het navolgende wordt eerst ingegaan op presentie en daarna op dagbesteding. De presentiemethode is ontwikkeld in het werk van buurtpastores. Kenmerken hiervan zijn: aansluiten bij de leefwereld van de deelnemers (vaak een wereld van uitsluiting, onthechting en achterstelling). De aansluiting vraagt om zich in de wereld van de doelgroep in te leven en het eigen referentiekader niet als zaligmakend te zien. Begeleiders nemen de tijd om aandacht te geven aan en te luisteren naar de deelnemers. Ze staan open voor tweerichtingsverkeer in het besef dat contact zich verdiept als partijen elkaar iets te bieden hebben. De rollen van begeleiders en deelnemers kunnen ook omdraaien. Dan worden deelnemers met hun vermogen de gevers en de begeleiders met hun onvermogen de ontvangers. In wederkerigheid ontstaat gemeenschap en creëren we gezamenlijk een veilige plek met een goede sfeer, waar eenieder zich gezien en gewaardeerd voelt. De activiteiten van de dagbesteding sluiten zoveel mogelijk aan bij de mogelijkheden en de kracht van de deelnemers, op basis van eigen keus en zonder dwang. Het werk biedt regelmaat en structuur als tegenwicht aan de chaotische krachten individueel of in de leefwereld van de deelnemer. Afhankelijk van de mogelijkheden van deelnemers worden taken en verantwoordelijkheden overgedragen, wat meehelpt de eigenwaarde te versterken en de regie over het eigen leven te nemen. Op basis van deze beleidsvisie zal aanvullend op de presentiemethode een uitwerking gaan plaatsvinden van de visie van Positieve Gezondheid als werkwijze voor het PUB. Dit zal vooral met netwerkpartners worden gedaan, waarin ieders rol, ook die van het PUB, zal worden uitgewerkt.
9
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
3. Organisatie Vanaf de start van het PUB in 1998 zijn er dagbestedingsactiviteiten georganiseerd. De volgende activiteiten/projecten kunnen worden onderscheiden: a) Groenactiviteit: hierbij werken de deelnemers in de bossen onder begeleiding van een coördinator en vrijwilligers; b) Fietswerkplaats: in de fietsenwerkplaats werken de deelnemers aan het repareren en opknappen van fietsen onder deskundige begeleiding; c) Straatveegactiviteit: bij het straatveegproject werken de deelnemers in de publieke ruimte en maken straten en buurten schoon; d) Activiteiten in Boschveld bewegen: vanaf april 2011 is in de wijk Boschveld in samenwerking met Divers een fietsreparatie werkplaats geopend. De werkplaats is bedoeld voor bewoners in Boschveld. Inmiddels heeft ook wijkopbouwwerk in dit project onderdak gevonden; e) Project Buurtman/Buurtvrouw in de wijk Boschveld. Hierbij worden mensen in de wijk Boschveld op straat of thuis benaderd om er achter te komen of hulp gewenst is, zonder dat er meteen andere (professionele) organisaties ingeschakeld worden.
“Je kunt jezelf zijn en dat gaf mij de ruimte om mijn problemen onder ogen te zien. In vallen en opstaan zit de kracht van doorgaan.”
ick
tr Pa
Voor de drie eerst genoemde activiteiten kent het PUB op dit moment een grote groep (bijna 200) deelnemers. Deze activiteiten worden door verschillende vrijwilligers en twee coördinatoren begeleid. Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de activiteiten die in het PUB worden uitgevoerd. Door het samenbrengen van het PUB (a t/m c) met de activiteiten in Boschveld, waaronder Buurtman/Buurtvrouw en de versterking van de informele netwerken onder de vlag
10
van het PUB, worden belangrijke initiatieven bijeen gebracht die samen de mensen op weg kunnen helpen naar een mogelijk volgende stap op de ladder van hun eigen bestaan, voorzichtige stapjes in het herontdekken van maatschappelijke waarde. Organisatorisch houden wij dat ook gescheiden. Het gaat om doelgroepgericht werk en om buurtgericht werk. De rode draad is steun aan kwetsbare mensen vanuit de presentiebenadering: mensen zien en waarderen wie ze zijn. Wat het PUB toevoegt, is een ontwikkelactiviteit die het PUB en BB als werkplaatsen gebruikt om naar de toekomst toe nieuwe vormen van steun te ontwikkelen, gericht op uitvoering door vrijwilligers met professionele begeleiding op afstand.
3.1 Deelnemers en activiteiten Het aantal deelnemers aan de drie activiteiten is de afgelopen jaren geleidelijk gestegen van 53 in 2005, 103 in 2010 tot 150 in 2014. Op weekbasis zijn gemiddeld 50 deelnemers aanwezig. Voor de drie activiteiten genoemd onder a, b en c in het voorgaande geldt dat de deelnemers samenkomen in onze huisvesting aan de Ridderspoorstraat en daar de dag beginnen met koffie en gesprekken met de vrijwilligers/begeleiders. Ook aan het eind van de dag komen deelnemers en vrijwilligers samen in ons pand aan de Ridderspoorstraat. In het navolgende wordt kort ingegaan op de huidige drie activiteiten. De groenactiviteiten Hierbij werken de deelnemers in de bossen onder begeleiding van een coördinator en vrijwilligers. Het werk wordt onder andere in opdracht van Brabants Landschap gedaan. De laatste jaren in het Sterrenbos en de Heinis. Het werk omvat het omzagen van bomen, wat verwerkt wordt tot haardhout, het aanleggen van houtwallen en verwijderen van afval uit de bossen. Dit werk wordt vooral in de winter gedaan vanwege het broedseizoen. In de zomer wordt veel werk verricht in een schuur die ons door de gemeente ter beschikking is gesteld. Het kloven van gezaagd hout is dan een belangrijke activiteit. Op dit terrein worden door het PUB de vele knotwilgen geknot. Daarnaast werkt het PUB ook voor particulieren, vaak op verzoek van de hulpverlening. Denk daarbij aan tuinen opknappen, afval opruimen en soms een verhuizing. De activiteit is drie dagen in de week operationeel. De fietsenwerkplaats In de fietsenwerkplaats werken deelnemers aan het repareren en opknappen van fietsen onder deskundige begeleiding. De fietsen worden verkocht voor een redelijke prijs
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
aan voornamelijk minder draagkrachtigen. Deze groep laat vaak hun fiets bij ons tegen kostprijs gemaakt worden. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van tweedehands materiaal. Vaak worden mensen met een kleine beurs naar het PUB verwezen door de hulpverlening waarbij ook de mogelijkheid bestaat om samen met onze deelnemers hun fiets op te knappen. Opmerkelijk is dat veel van onze deelnemers zich voor deze activiteit aanmelden. Waarschijnlijk omdat deze activiteit in een besloten en rustige ruimte uitgevoerd wordt in een redelijke anonimiteit. De fietsenwerkplaats is vier dagen in de week open.
los bij iedereen. In april 2010 werd de fietsenreparatiewerkplaats aan de Kelvinstraat geopend en kon de betrokkenheid van het PUB met de wijk Boschveld verder uitgebouwd worden. Door het contact met de kinderen groeide ook het contact met de volwassenen, die steeds vaker aanwezig waren bij de fietsreparatieplaats. Zij konden nu dus in hun eigen wijk aan de slag en de belangstelling nam wekelijks toe. Ook hier zag je dat de mensen zich thuis gingen voelen door de wijze van benadering, de presentiebenadering. Doordat de deelnemers zich thuis voelden, een luisterend
De straatveegactiviteit Bij de straatveegactiviteit (vuil prikken) werken de deelnemers in de publieke ruimte. Zij maken bepaalde routes schoon hetgeen samen met de WeenerXL is afgesproken. Er wordt in kleine groepen gelopen. Een gedeelte van de binnenstad valt daaronder en ook de Onderwijsboulevard. Sommige deelnemers kiezen er voor om hun eigen route te lopen. Veel van deze deelnemers zijn al langdurig bij het PUB bekend. Deze activiteit is drie dagen in de week operationeel. De fietsenwerkplaats en de straatveegactiviteit trekken de meeste deelnemers. Deelnemers kunnen nu op basis van de afspraken met de gemeente ’s-Hertogenbosch gemiddeld drie dagen per week werken in een van de drie activiteiten. Wanneer het aantal dagen per week zou worden uitgebreid naar vier of vijf dagen, zou ook het aantal deelnemers kunnen worden uitgebreid. Via de hostels zouden deelnemers geworven kunnen worden. Het bestuur wil een uitbreiding van het aantal dagdelen dat deelnemers terecht kunnen en een uitbreiding van de variëteit van activiteiten. Daartoe wordt samenwerking aangegaan met de stadsmoestuin, met T.O.M., met kunstenaars met wie een betekenisvol maakproces opgezet wordt dat ook een podium biedt (Winterparadijs, Bosch Parade) om de vaak onzichtbare deelnemers van het PUB zichtbaar te maken. Activiteiten Boschveld en Buurtman/Buurtvrouw De Fietswerkplaats en Buurtman/Buurtvrouw zijn twee loten die op de PUB-stam zijn geënt. De Fietswerkplaats is een ankerpunt in de wijk Boschveld waar mensen ontmoeting en activiteit treffen. Vanaf 2008 werd met kinderen uit Boschveld gewerkt in de fietswerkplaats van het PUB. De ontmoeting tussen kinderen en deelnemers van het PUB maakte iets
oor vonden en eventueel geholpen werden met kleine problemen, ontstond er een mond tot mond reclame die de aanloop van deelnemers steeds groter maakte. Vooral vrouwen meldden zich veelvuldig aan. Dit leidde tot aanpassing van het programma, namelijk het geven van taalles, het fietsen leren inclusief verkeersles en het maken en of herstellen van kleding. De fietsenreparatieplaats is een ankerpunt in de wijk geworden met vele raakvlakken met andere organisaties in de wijk. Dat leidde tot het nadenken over nieuwe vormen van presentie in de wijk. Toen de initiatiefgroep van het project Buurtman/Buurtvrouw bij het PUB wilde aanhaken, heeft het bestuur van het PUB daar positief op gereageerd. Ook deze aanpak blijkt te beantwoorden aan behoeften van bewoners van de wijk Boschveld. De aanpak is die van contact leggen. Dat kan zijn op straat, soms ook gericht door huis-aanhuis aan te bellen. Vanuit dit contact wordt ervaren hoe bewoners verder vorm willen geven aan dit contact. Soms leidt het tot een vervolgcontact waarin aandacht centraal staat. Soms ook komen concrete vragen, problemen en/of kansen voorbij. Dan wordt verwezen naar die (professionele) steun die nodig is, altijd alleen met toestemming van de betrokkene. Soms ook vindt verbinding met andere activiteit in de wijk plaats, zoals de Fietswerkplaats, de repairstraat, de
11
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
wereldkeuken enzovoorts. Regelmatig worden deelnemers ook vrijwilliger. Mensen zien als mensen, leidt ook hier tot toegenomen eigen waarde. Mensen gaan zichzelf ook weer als mensen zien in verbinding met anderen. Omdat dit project sterk afwijkend is van onze lopende projecten heeft het PUB het eerste jaar alleen het formele werkgeverschap uitgeoefend. In 2014 is Divers formeel werkgever geweest en vanaf 2015 heeft het PUB volledige bestuurlijke verantwoordelijkheid genomen voor het project Buurtman/Buurtvrouw. De presentiebeoefenaar leidt een zwervend bestaan, werkt vanaf de stoep, tamelijk onbeschermd dus. De daarbij aansluitende basisbeweging is: naar de ander toe in plaats van omgekeerd. De presentiebeoefenaar is ongehaast en houdt zich vrijelijk op in het leefmilieu van de betrokkenen, is gemakkelijk aan te klampen. Het ritme van werken is afgestemd op het leefritme van de anderen: soms is dat traag, soms buiten loket-uren, soms razendsnel en urgent, soms repetitief en zoekend, vaak instabiel en redelijk onvoorspelbaar. De presentiebenadering is een leefwereldbenadering; steeds wordt geprobeerd de afstand tussen professional en bewoner te overbruggen. Een bureaucratische omgang met problemen en mensen is de presentiebenadering vreemd. In de presentiebenadering staat niet het (zorg/hulp)aanbod centraal, maar het verlangen van degene die behoeftig is. Voor- waarde is dat een aandachtige relatie wordt aangegaan gericht op nabijheid en erkenning van de ander. De presentiebenadering onderscheidt zich van de interventiebenadering, waarin de oplossing van gesignaleerde problemen centraal staat. Veel problemen laten zich echter niet - en zeker niet makkelijk of dadelijk - oplossen. In de theorie van de presentie wordt juist het tragische en het noodlottige doordacht en wordt onderzocht wat troost vermag. De presentiebenadering is op te vatten als een alternatieve vorm van professionaliteit. Een vorm waarin niet het sociaal-technische en het bedrijfsmatige produceren overheerst, maar waarin ruimte is voor existentieel beraad, voor sturing op basis van reflectie, voor nabijheid, voor wederkerige dialoog. Voor het bestuur van het PUB is er een sterke verbinding tussen de drie verschillende werksoorten, dagbesteding, Buurtman/Buurtvrouw en de Fietswerkplaats. Het hart van het werk ligt in de wederkerige relaties (1) tussen beroepskrachten en vrijwilligers én de deelnemers. Het gaat om mensen zien zoals ze zijn (2). Voorop staat niet een
12
rendement na te streven, voorop staat gemeenschap te zijn (3). Het werk kenmerkt zich door wat onder een geuzenaam wel aanmodderen (4) wordt genoemd. Met de poten in de modder fundamenteel aansluiten en verbinden (5) met mensen die ‘op afstand staan’. Die afstand is niet alleen een afstand tot de arbeidsmarkt van betaalde banen. Dat is wel de dominante meetlat waar aan de waarde van mensen wordt afgemeten. De afstand betreft ook de gezondheidszorg, de culturele activiteiten, de consumptiemaatschappij die zich in zo vele vormen meester maakt van het dagelijks leven. De nabijheid (6) - presentie – in de drie werksoorten is ook een pleidooi voor recht-doen aan mensen (7). Dat schuurt op de professionele wereld die snel resultaat vraagt, waar mislukken afgerekend wordt. Het bestuur van het PUB wil de drie ‘werkvloeren’ verbinden. Daartoe zetten wij in 2015-2016 concrete stappen: 1. verbinding van activiteiten tussen dagbesteding vanuit de Ridderspoorstraat met die in Boschveld en vice versa. Dat biedt ook kans de expertise van vrijwilligers te verbinden en te delen. 2. contact benutten tot verbinding met ondersteuning van andere professionals in gezondheid, in verbeteren van regie op je alledaagse leven, van zingeving, van meedoen soms ook in andere vormen van (betaalde) arbeid. 3. verbinding aan formele vormen van gespecialiseerde steun vanuit Novadic Kentron, GGZ en Maatschappelijke Opvang, waarbij onze voorkeur uitgaat naar een verschuiving van deze zorg naar present-zijn op de drie werkvloeren zoals het PUB die kent. Voor de gemeente is het van belang dat deze verbindingen tot stand komen. Door de presentiebenadering ontstaat er binnen het PUB een gemeenschapsopbouw die is gestoeld
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
op onderling vertrouwen en respect waardoor de mensen uit de zogenaamde ‘bijzondere groepen’ binnen de WMO weer structuur en eigenwaarde ontdekken wat hun helpt bij het zich staande houden in deze maatschappij. Deze gemeenschapsopbouw wordt door de werkvloeren Fietswerkplaats, dagbesteding en Buurtman/Buurtvrouw ondersteund en verder uit gebouwd. Dat vraagt continuïteit, voldoende tijd van beroepskrachten en erkenning van de toegevoegde waarde van deze benadering.
3.2 Vrijwilligers In 2014 zijn bijeenkomsten belegd voor vrijwilligers, professionals en bestuur om informatie uit te wisselen, elkaar te enthousiasmeren en nieuwe initiatieven te bespreken. Inmiddels heeft het bestuur een scholingstraject voor vrijwilligers vastgesteld dat loopt van september 2014 tot eind 2015. Deze scholingsbijeenkomsten worden belegd om de vrijwilligers optimaal toe te rusten. Een aantal bijeenkomsten is gericht op verdieping en inspiratie opdoen. Daarnaast is er ook ruimte voor ontmoeting en ontspanning via onder meer een rondvaart met de Kring Vrienden. Dit scholingsprogramma zal ook buiten het PUB kenbaar gemaakt worden met het oogmerk om vrijwilligers te werven. Werving van vrijwilligers zal in 2015 extra aandacht krijgen. Functieprofielen zijn opgesteld waardoor het mogelijk is om gericht vrijwilligers aan te trekken voor bepaalde functies/ werkzaamheden (bijvoorbeeld gastvrouw). Vrijwilligers zijn onmisbaar in de werkwijze en presentiebenadering die het PUB voorstaat voor zijn deelnemers.
3.3 Personeel Het PUB heeft de kosten van professionele begeleiding in 2014 gesteld op 1 algemeen coördinator en 4 begeleiders (één in de Ridderspoorstraat en drie in Boschveld). Het bestuur zal in 2015 de inzet van de beschikbare professionals via functioneringsgesprekken en bijscholing ondersteunen en optimaliseren. Professionele begeleiding is zeer noodzakelijk om de dagbestedingsactiviteiten goed te laten verlopen en voldoende aandacht aan deelnemers en vrijwilligers te kunnen geven. Het bestuur zal in 2015 onderzoeken of uitbreiding van deze minimale professionele begeleiding mogelijk is om verantwoord vorm te geven aan activiteiten en begeleiding, ook gezien het toenemende aantal mensen dat buiten de formele zorg een weg dient te vinden.
3.4 Bestuur Om aan alle veranderingen goed vorm te kunnen geven is een goed bestuur nodig, met bestuursleden die expertise hebben op de verschillende portefeuilles. Aan de hand van deze beleidsnotitie wordt zichtbaar welke portefeuilles er in het bestuur noodzakelijk zijn, deze zullen later in 2015 worden uitgewerkt. In 2014 heeft er al een versterking (en verjonging) van het bestuur plaatsgevonden. Zo is eind 2014 afscheid genomen van Jos van der Meijden en voor de zomer van 2015 van Henk Raadschelders en Jacques Jochems.
rt
Ba
“Groot is wereld en klein zijn de voeten, die gaan waar geen wegen gaan, overal heen.”
De samenstelling van het huidige bestuur (zomer 2015) is als volgt: Bart Eigeman (voorzitter) Betsy Wisselink (secretaris) Hans Schuurmans (financiën) Corné van Asten (beleidsontwikkeling, BOSA, zorg, begeleidingscommissie BB) Dineke van Dal (juridische zaken en personeelszaken) Karel van Duijvenbooden (PR en communicatie) Een rooster van aftreden is vastgesteld zodat vernieuwing en continuïteit van bestuur zijn gegarandeerd. Tevens is binnen het bestuur een taakverdeling afgesproken. Het bestuur heeft de PR werkgroep die vanwege de werkzaamheden rond het fusieproces op de achtergrond was geraakt nieuw leven ingeblazen. De werkgroep zal in 2015 de website actualiseren, nieuwsbrieven ontwikkelen voor de achterban en de activiteiten van het PUB profileren in de Bossche samenleving. Via deze activiteiten kan de zichtbaarheid van de deelnemers en van het PUB worden vergroot.
13
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
Het bestuur van het PUB participeert actief in het overleg van BOSA –partners. Het bestuur en de algemeen coördinator zullen in 2015 regelmatig overleg voeren met bestuurlijke en ambtelijke vertegenwoordigers van de gemeente om volstrekt transparant te zijn over de voortgang van dit plan van aanpak alsmede over de financiën.
3.5 Kwaliteit en Veiligheid Het PUB zal in deze periode van de beleidsnotitie vorm geven aan kwaliteit en veiligheid binnen de activiteiten die gedaan worden voor de deelnemers, vrijwilligers en het personeel.
3.6 PR en Communicatie Het PUB zal in deze periode van de beleidsnotitie vorm geven aan het beleid t.a.v. PR en communicatie, zowel intern in de eigen stichting, als extern naar de netwerkpartners en breder maatschappelijk belang.
3.7 Financiën Naast de gemeentelijke subsidie is het PUB afhankelijk van andere inkomsten, zoals giften, schenkingen en donaties, die incidenteel van karakter zijn. Dat vormt een aanzienlijk risico voor de continuïteit van het werk en maakt profilering zeer noodzakelijk. Het PUB is bereid de inhoudelijke opbrengst actief met de gemeente te delen en zo bij te dragen aan de innovatie en doorontwikkeling van steun aan kwetsbare mensen. Deze beleidsnota heeft vooral tot doel partners zoals netwerkorganisaties en de gemeente inzicht te geven in de visie en de richting van het PUB en hen te overtuigen van de waarde van voortzetting van het werk van het PUB.
14
15
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
Bijlage 1 Samenwerking 1.1 Samenwerking binnen BOSA verband Zoals eerder is opgemerkt hebben in 2006 diverse organisaties die zich met dagbestedingsactiviteiten bezighouden zich verenigd in het samenwerkingsverband Bondgenoten in Sociale Activering. Het betreft de volgende organisaties: Spoor073 (SOS Rommelmarkt en De Zelfkrant) Vincentiusvereniging Opis Jong Aktief Voedselbank Kledingbank Werkcarroussel Resto Van Harte Stichting Pastoraal Uitzendbureau (PUB). Missie, doelgroep, doelen en werkwijze zijn voor de organisaties verenigd in de BOSA in grote lijnen gelijk. Elke organisatie geeft specifieke accenten. Bundeling van krachten en samenwerking binnen BOSA-verband liggen voor de hand uit een oogpunt van effectiviteit en efficiency, waarbij de eigenheid en identiteit van elke organisatie niet behoeven te worden aangetast. Samenwerking kan op verschillende terreinen.
In onderstaand overzicht worden verschillende mogelijkheden onderscheiden: Elkaar informeren over activiteiten en werkwijze; Communicatie en overleg met de gemeente; Communicatie en overleg met andere (welzijn en zorg) organisaties; Mogelijkheden van gezamenlijke huisvesting onderzoeken. Niet al deze punten kunnen op korte termijn worden gerealiseerd. Een gefaseerde aanpak ligt voor de hand.
1.2 S amenwerking met andere partners/instellingen Het PUB heeft incidenteel contacten met grote professionele organisaties zoals Juvans, Novadic-Kentron, het Centrum voor Trajecten en Bemoeizorg en SMO (en binnen deze instelling met name met het inloopschip). Tijdens het symposium “Vertrouwen geven, is vertrouwen ontvangen” is zowel door vertegenwoordigers van de gemeente als door vertegenwoordigers van deze grote instellingen uitgesproken dat de informatie uitwisseling tussen instellingen die zich bezighouden met dezelfde doelgroep verbeterd zou
moeten worden en dat de grote instellingen meer initiatieven zouden moeten nemen voor samenwerking met relatief kleine organisaties zoals het PUB. Het PUB heeft meermalen geconstateerd dat de informatie uitwisseling rond cliënten van grote instellingen richting PUB zeer gebrekkig is en heeft de instellingen hierop aangesproken.
“De film van mijn leven is nog niet klaar.”
o
Nic
16
De besturen van Spoor 073 en het PUB hebben het fusieproces in een open gesprek geëvalueerd en vervolgens nadrukkelijk uitgesproken intensief te willen samenwerken. Met de opening van onze gezamenlijke huisvesting aan de Ridderspoorstraat 2 op 20 september 2014 kan deze samenwerking concreet worden uitgewerkt. Op de werkvloer vinden medewerkers van beide instellingen elkaar gemakkelijk in deze nieuwe huisvesting. Het bestuur van het PUB heeft via het projectvoorstel Bosch Kathedraal samenwerking gezocht met het TOM project (Traject op maat, inzet jongeren). Deze samenwerking wordt door beide partijen als heel positief ervaren en zal in 2015 verder worden uitgewerkt.
Het PUB zal met onderwijsinstellingen als Avans afspraken maken over uitwisseling rond het thema presentiebenadering (bijvoorbeeld studenten de mogelijkheid bieden om praktijkervaring op te doen). Het PUB zal met name via de persoon van de algemeen coördinator contacten leggen en onderhouden met externe partijen die voor de deelnemers van belang zijn (onder meer GGZ, Verslavingszorg, MEE, Sociale Dienst, Juvans, Straatpastoraat en PKN). Het PUB zal in 2015 zowel op bestuurlijk niveau als op het niveau van de algemeen coördinator samenwerking zoeken met andere partijen die passen bij de in dit plan van aanpak geschetste ontwikkelingen van het PUB.
1.3 Gemeente en Zorgverzekeraar De gemeente ’s-Hertogenbosch en in toenemende mate ook de zorgverzekeraar zijn belangrijke financiële partners van het PUB, waardoor activiteiten kunnen worden aangeboden en ruimte gecreëerd kan worden om nieuwe activiteiten te ontwikkelen voor een groeiende doelgroep. Vooral het verder vormgeven van Positieve Gezondheid, wat tevens door Zorgverzekeraar VGZ expliciet wordt uitgedragen, biedt kansen voor de deelnemers van het PUB. Met deze samenwerkingspartners zal het PUB de komende jaren bouwen aan een verankering voor dagactiviteiten van onze doelgroep, het bieden van de plek waar deze deelnemers kunnen ‘zijn’.
17
PUB VERBINDT MENSEN BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB
Bijlage 2
en de nieuwsbrief van het PUB. In oktober 2010 is een uitgebreide en kleurige nieuwsbrief verschenen met artikelen en foto’s over het PUB. Met ingang van 1 maart 2010 heeft het bestuur Jos Antonis benoemd als coördinator voor het groenproject.
Het PUB door de jaren heen Begin 1998-2003 Het PUB is ontstaan uit een initiatief van Jan Molmans (de straatpastor), Jos van der Meijden (voormalig voorzitter van het PUB) en Ron van Gijn (politieman). In de eerste jaren was er een handvol deelnemers. De drijvende krachten van het groenproject waren Wim de Bekker en Cees Mosch. Het fietsproject onder leiding van Willy de Rooij, een gepensioneerd fietsmaker, verhuisde al spoedig naar Vindingrijk. Op 30 september 1998 werd de Stichting Pastoraal Uitzendbureau opgericht en werd een bestuur geformeerd. Eind 2000 slaagde het bestuur erin om een subsidie van de gemeente ‘s-Hertogenbosch te verwerven voor hersteltrajecten, zoals dat toen heette. Dat heeft het bestuur de mogelijkheid gegeven om vanaf december 2000 een betaalde coördinator aan te stellen, te weten Jan Beuckens. Tot dan toe coördineerde Jan Molmans de activiteiten naast zijn werk op straat. Het contact met het straatpastoraat is door alle jaren heen blijven bestaan. In deze beginperiode zijn er naast Jan Beuckens 4 vrijwilligers. Vanaf 2001 is het aantal deelnemers gestaag opgelopen. In de begintijd kwamen deelnemers aan de PUB projecten binnen via de straatpastor en waren ze afkomstig van het Inloopschip en de verslavingszorginstelling Novadic. In 2003 is in samenwerking met de gemeente ’s-Hertogenbosch het straatveegproject als derde project van start gegaan.
In 2008 is het PUB verhuisd naar de Buitendijk. Van Stichting Aanzet, een van de BOSA partners die zich genoodzaakt ziet haar activiteiten te beëindigen, is het administratieproject overgenomen. Een doorstart van dit project is mislukt, omdat deze activiteit toch meer op het terrein van re-integratie bleek te liggen dan van dagbesteding. Dat vroeg andere kwaliteiten dan waarover het PUB op dat moment kon beschikken. Omdat de organisatie geleidelijk aan was gegroeid, voelde het bestuur van het PUB de behoefte zich te bezinnen op de organisatiestructuur. In 2009 werd de hulp ingeroepen van een extern adviseur van de Sesamacademie. Deze adviseur heeft gesprekken gevoerd met alle geledingen binnen de organisatie en heeft vervolgens een advies uitgebracht. Dit advies en een beleidsnotitie van het bestuur zijn besproken in diverse vergaderingen met de vrijwilligers. Het bestuur besloot tot uitbreiding van de professionele ondersteuning. Vanuit het bestuur is in 2009 ook actief deelgenomen aan een aantal van de voorlichtingsavonden van de gemeente met betrekking tot de voorgenomen vestiging van hostels voor verslaafden om zorg te dragen voor een genuanceerd beeld van de betreffende doelgroep. Op initiatief van vrijwilliger Ton Joore is in 2009 het Dromedaris kinderfietsproject ontwikkeld en binnen het PUB uitgevoerd. Kinderen in de leeftijd van 10-12 jaar uit de wijk Boschveld leren van PUB deelnemers op de fietswerkplaats wekelijks hoe een fiets gerepareerd kan worden.
Periode 2004-2010 In 2005 waren er 53 deelnemers aan de PUB projecten. In 2006 hebben diverse organisaties die zich met dagbestedingsactiviteiten bezighouden zich verenigd in het samenwerkingsverband Bondgenoten in Sociale Activering (BOSA). De voorzitter van het PUB, Jos van der Meijden, is vanaf het begin een van de trekkers van dit samenwerkingsverband. De BOSA heeft de gemeente weten te overtuigen dat de activiteit ontmoeting in de dagbesteding gehonoreerd dient te worden met een subsidie. In juli 2007 heeft het bestuur Willem van Engelen aangesteld als coördinator van het fietsproject. In 2007 heeft het PUB het pand aan de Ridderspoorstraat moeten verlaten, omdat Vindingrijk als hoofdhuurder de huur opzegt. Het PUB kan gelukkig tijdelijk terecht in De Kleine Beurs, de kringloop van Stichting Aanzet in Rosmalen.
Op 1 oktober 2009 heeft het PUB het tienjarig bestaan gevierd met een symposium “Vertrouwen geven, is vertrouwen ontvangen” in de Verkadefabriek. Voor dit symposium is een videopresentatie gemaakt over de deelnemers aan de projecten die hun mening geven over de dagbestedingsactiviteiten. Tijdens deze druk bezochte en zeer geslaagde bijeenkomst hebben de aanwezigen veel waardering uitgesproken voor het werk van het PUB en het PUB opgeroepen zich nadrukkelijker te profileren in de Bossche samenleving. Het PUB heeft in 2010 invulling gegeven aan deze oproep en een PR-commissie gevormd, die actief aan de slag is gegaan. Zo is een mobiele tentoonstelling met foto’s van de PUB werkzaamheden gemaakt die ingezet is om vrijwilligers te werven. Deze fototentoonstelling is op 19 juni 2010 uitvoerig belicht in het Brabants Dagblad. Daarnaast heeft de commissie zich bezig gehouden met het logo, de website
18
BELEIDSVISIE 2015 - 2018 PUB PUB VERBINDT MENSEN
2013-heden Van 2012 tot maart 2014 zijn er intensieve fusiebesprekingen geweest tussen PUB eb SOS-Rommelmarkt en De Zelfkrant. De laatste 2 zijn gefuseerd tot Spoor073, PUB is in de fusie niet meegegaan. Er waren te grote cultuurverschillen. Er wordt wel intensiever samengewerkt. De afspraak tussen besturen is regelmatig uit te wisselen rondom het doorontwikkelen van steun aan mensen in kwetsbare situaties, naast het praktische overleg over het pand. Toen duidelijk was dat de fusie niet doorging, heeft het bestuur Bart Eigeman gevraagd mee te bouwen aan een nieuwe toekomst. Dat heeft geleid tot: een plan van aanpak waarin stapsgewijs de versterking van het PUB is opgepakt. Stap 1 was herbronnen vanuit de missie van het PUB. Stap 2 was het contact met de gemeente: erkenning van de eigenwijze van werken en de noodzaak daartoe voor een bijzondere groep deelnemers. Daar hoort ook bij dat PUB financiën en administratie van deelnemers op orde heeft. Stap 2 is uitgevoerd door de nieuwe penningmeester Hans Schuurmans samen met vrijwilligers Gino en Eef. De administratie van deelnemers is volledig inzichtelijk en de geldstromen ook. Stap 3 was het vernieuwen van bestuur. Dat is inmiddels volledig vernieuwd, er is afscheid genomen van trouwe mensen: Jos van der Meijden, Henk Raadschelders, Jacques Jochems. Op 23 oktober 2014 is Marcel Kersten, tot het laatst van zijn leven actief voor het PUB, overleden. Stap 4 het versterken van medewerkers, dat heeft er toe geleid dat de coördinator (tijdelijk) van 32 naar 36 uur gaat en er een nieuwe begeleider in de persoon van Leo Schellekens is aangesteld. Stap 5: met bestuur en medewerkers in afstemming met vrijwilligers is een meerjarenplan opgesteld. Stap 6: de werving van vrijwilligers is actief ter hand genomen. Stap 7: samenwerking met andere dan de traditionele partners is projectmatig vormgegeven. Met T.O.M.-jongeren en kathedralenbouwers is een creatief project uitgevoerd waarbij het leven van 8 PUB-deelnemers in beeld is gebracht. De 8 vensterramen zijn op het Bossche Winterparadijs tentoongesteld en toegelicht door voornamelijk de deelnemers zelf. Dit heeft zichtbaarheid van het PUB gegeven en ook bij deelnemers nieuwe energie losgemaakt. Het bestuur heeft op basis van deze ervaring besloten tot een 4e vorm van dagbesteding: creativiteit. Deze dagdelen staan onder begeleiding van kunstenaar Marianne van Heeswijk. Stap 8 is het in- en uitvoeren van een planmatige sponsoring.
Met het vaststellen van het meerjarenplan, komen andere stappen die nodig zijn in het reguliere werk. Een grote uitdaging is de verbinding tussen de werkvloeren PUB en Boschveld, waar zowel de Fietswerkplaats als Buurtman/Buurtvrouw worden uitgevoerd. De rode draad wordt gevormd door de presentiebenadering. Gecombineerd met Positieve Gezondheid, is dat een ontwikkeling van steun aan mensen in kwetsbare situaties door versterking van informele steun die zeer actueel is. Op 20 september 2014 is de open dag: Wethouder Snijders opent het nieuwe pand van Spoor073 en PUB samen aan de Ridderspoorstraat. De zichtbaarheid op het Bossche Winterparadijs leidt tot vragen. Zo presenteert het PUB zich op 4 april op Paaszaterdag bij Vuur op de Parade, waar kerken van diverse denominaties een viering houden. Op 17 juni is er een symposium: Wat verbindt ons? Het symposium is een afscheid van de voorzitter en medeoprichter Jos van der Meijden. Het PUB llaat met het symposium ook de vitaliteit zien richting de toekomst: Coördinator Jos Antonis spreekt over de kern van het werk. “Aanmodderen” in een tijd dat ieder mens langs de meetlat van ‘loonwaarde’ gelegd wordt. Machteld Huber legt Positieve Gezondheid uit in relatie tot deelnemers van het PUB: mensen zijn altijd meer dan hun problemen. Wethouder Paul Kagie onderstreept het belang van het PUB als informele werkwijze en ziet ook toekomst in de kanteling van organisaties naar mensen. Er zijn 125 bezoekers in de Verkadefabriek, deelnemers, (oud)bestuursleden, gemeenteraadsleden en ambtenaren en vooral ook heel veel vrijwilligers en professionals van andere organisaties die werken met mensen in kwetsbare situaties. In 2014 is het werkgeverschap van Buurtman/Buurtvrouw door de gemeente verschoven van PUB naar Divers. Met ingang van 1 januari 2015 is dat werkgeverschap weer terug bij PUB-bestuur. Inhoudelijk raakt het werk en voor het PUB bestuur is juist de verbinding een onderdeel van de uitbouw van de toegevoegde waarde van het PUB. In 2015 is het aantal deelnemers onveranderd hoog. Een bevestiging dat een planmatige aanpak, gericht op permanente versterking en ontwikkeling van het werk van het PUB nodig is. Mensen zonder gezicht gezicht blijven geven. In ons gastvrij ’s-Hertogenbosch is plek voor ieder mens.
19
“Dat ben ik zelf, denk je dan Zo’n gebrandschilderd raam Kijk je van buiten tegen me aan Dan ben ik donker en somber Maak ik anderen soms bang Neemt iemand de moeite Eens een kijkje aan de andere kant Te nemen, dan is daar alles anders Heb ik licht en kleur te bieden” Ab Bartholet
Ridderspoorstraat 2 5212 XP ’s-Hertogenbosch www.dagbestedingpub.nl Rekeningnummer: IBAN NL26 INGB 0005306616. Het PUB heeft de ANBI-status.