Maastricht herdenkt de groote oorlog
——
1914 - 2014 ——
provinciaal dagblad
Compleet cultureel WO1-programma van Centre Céramique, Theater AAN het Vrijthof, Lumière Cinema, Musica Sacra MAASTRICHT, Natuurhistorisch Museum en Studium Generale i.s.m. VVV/Maastricht Marketing
73 jaargang
eerste blad.
nr.
265
nr. 06
nr. 03
De Eerste Wereldoorlog. Het is dit jaar precies honderd jaar geleden dat deze globale catastrofe uitbrak. Speciaal voor de herdenking bundelen zes culturele instellingensamen met VVV/ Maastricht Marketing hun krachten om u te trakteren op een gevarieerd programma: van theater tot muziek, van tentoonstellingen tot workshops, lezingen en cursussen. Er is voor ieder wat wils. Serieus, bombastisch, informatief, ontspannend, boeiend en aangrijpend Maar toch altijd met een diepere ondertoon, mooi verwoord door George Santayana:
Tentoonstelling
Onmogelijke neutraliteit Zuid-Limburg tijdens de Eerste Wereldoorlog —tentoonstelling over Zuid-Limburg tijdens WO1 De Eerste Wereldoorlog: honderd jaar geleden. Onze buren verwijzen nog steeds naar de Grote Oorlog, The Great War, le Grande Guerre. Nederland bleef dan wel neutraal, maar wat betekende deze oorlog voor Maastricht en omgeving? Het lijkt alsof aan onze kant van de grens het dagelijkse leven gewoon verder ging, maar vlak over de grens vallen de eerste oorlogsdagen al tientallen dodelijke slachtoffers bij vuurgevechten en duizenden Belgische ontheemden vluchten naar Nederland. De tentoonstelling gaat in op veel verhalen over Zuid-Limburg tijdens de oorlog en toont tientallen objecten en foto’s uit deze turbulente jaren. (Een coproductie met Regionaal Historisch Centrum Limburg).
01 juli - 19 oktober
LUMIèRE CINEMA —Speciaal voor 100 jaar Grote Oorlog programmeert hét filmhuis van Maastricht vijf iconische voorstellingen, op bijzondere locaties en bijzondere muzikale begeleiding! MUSICA SACRA MAASTRICHT —Musica Sacra Maastricht, sprankelend kunstenfestival bij uitstek, vindt plaats van 18 tot en met 21 september 2014 op vele historische locaties van de stad. Een festival vol muziek, dans, theater, performance, film en beeldende kunst, samengebracht rond het centrale thema ‘ontzagwekkend’: als mens staan we versteld en zijn gefascineerd door wat we waarnemen en eventueel begrijpen van de natuur om ons heen. We moeten toegeven dat niet wij de dienst uitmaken, maar dat de krachten waaraan
—Lezing door Jos Notermans. Jos Notermans van Stichting Menno van Coehoorn heeft enkele verhalen uitgediept die zich afspelen in en rond Maastricht tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zo komt prins Hendrik al in augustus 1914 naar onze stad om een gesneuvelde Duitse graaf te bezoeken. Diezelfde maand is er een volksoploop op het Vrijthof als daar zo’n twintig Belgische lansiers opduiken. En dan zijn er de verhalen over het Rode Kruis, dat gewonde soldaten en burgers van verschillende partijen opvangt in Maastricht. Nederland is neutraal en in Maastricht wordt geen slag geleverd. Maar om nu te zeggen dat er niets gebeurde ...
Dinsdag 2 september
Gratis / Locatie: hal/fotogalerij / Centre Céramique
19.30 - 20.30 uur / Deelname €4 (€3 voor bibliotheekleden, korting alleen in voorverkoop). Aanmelden via
[email protected] of 043-3505600 —————————
“Those who cannot remember the past are condemned to repeat it”. CENTRE CÉRAMIQUE EN NATUURHISTORISCH MUSEUM —Centre Céramique pakt uit met de tentoonstelling Onmogelijke neutraliteit - ZuidLimburg tijdens de Eerste Wereldoorlog en het Natuurhistorisch Museum richt zich, hoe kan het ook anders, op de dieren in al het oorlogsgeweld in de mini-expositie Helden en lastpakken – dieren in de Eerste Wereldoorlog. Ook staan er verschillende rondleidingen, cursussen, lezingen en workshops voor u op het programma.
De Eerste Wereldoorlog: verhalen uit Maastricht
— CENTRE CÉRAMIQUE
we onderhevig zijn ons op ontzagwekkende manier overstijgen. Ontzagwekkend is het besef dat we die krachten - natuurrampen, ziekte en dood, maar ook oorlogen – misschien wel kunnen herleiden, maar niet beheersen. Vanuit dit besef richt Musica Sacra Maastricht de blik op de herdenking van de Groote Oorlog, met zes bijzondere projecten (muziek, film, theater en beeldende kunst). STUDIUM GENERALE —Studium Generale belicht de Eerste Wereldoorlog in en om Limburg in de vorm van diverse lezingen en collegereeksen. Een variërend aanbod van de oorlog in Eijsden en Maastricht tot de invloed van het geweld op bekende kunstenaars uit die periode, begeleid door bekende auteurs en docenten. THEATER AAN HET VRIJTHOF —2014 is het herdenkingsjaar van de Eerste Wereldoorlog, De Groote Oorlog. Deze ‘oercatastrofe’ en ‘erfzonde’ van de 20e eeuw, traumatisch en van een ongekende gruwel, daagde een aantal markante theatermakers uit tot het creëren van indringende voorstellingen. Theater aan het Vrijthof presenteert drie beklijvende producties in oktober en november.
©RHCL
Spionnen, de dodendraad en vluchtelingen op zolder
—Rondleiding door de tentoonstelling en wandeling Emile Ramakers, historicus en een van de samenstellers van de tentoonstelling, is de gids. Hij vertelt verhalen over Belgische ontheemden, liefdewerk, smokkelarij en spionage tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin Nederland weliswaar neutraal was, maar die toch niet ongemerkt aan onze grensprovincie voorbijging. Na de koffie neemt Emile Ramakers u mee op een wandeling langs schijnbaar onzichtbare sporen van de Eerste Wereldoorlog.
Zaterdag 12 juli en 16 augustus
15.00 - 16.30 uur / €5,50 (€4,50 voor bibliotheekleden, korting alleen in voorverkoop). Deelnameprijs is inclusief koffie bij Coffeelovers Avenue / Reserveren via klantenservice@ maastricht.nl of 043-3505600
Speciale aanbiedingen zie ——
1914 - 2014 ——
Hoogvliegers en andere soldaten —Kinderworkshop rond tentoonstelling Eerste Wereldoorlog (8-12 jaar) De Eerste Wereldoorlog is gelukkig héél lang geleden (om precies te zijn, honderd jaar). Deze workshop wordt gegeven voor alle kinderen die weliswaar heel vredelievend, maar toch enorm geboeid zijn door het onderwerp oorlog. Maar de workshop is er ook voor alle jonge geschiedenisfreaks. Eerst kijken we rond in de tentoonstelling, daarna gaan we met Michiel Wamelinck van Kumulus een (stunt)vliegtuigje maken. Want de Eerste Wereldoorlog was de eerste oorlog waarin vliegtuigen werden ingezet.
Vrijdag 22 augustus
14.30 - 16.00 uur / Deelname €5 (€4 voor bibliotheekleden, korting alleen in voorverkoop) Aanmelden via
[email protected] of 043-3505600
De Eerste Wereldoorlog verteld in drie avonden
historische inleiding door Eugène Rosier In drie avonden een inleiding over deze dramatische, maar ook fascinerende oorlog. Docent is Eugène Rosier, amateurhistoricus en een van de Eerste Wereldoorlogspecialisten van Limburg. In die hoedanigheid is hij ook als docent verbonden aan Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog (SSEW).
Di 9 sept / 19.00 - 20.30 uur:
Een wereldoorlog: hoe en waarom Rondleiding door de tentoonstelling en wandeling Sjoerd Aarts, cultuurwetenschapper en een van de samenstellers van de tentoonstelling, is de gids. Hij geeft een rondleiding door de tentoonstelling en staat vooral stil bij het internationale en militaire verhaal. Hij gaat met u in gesprek over vragen als: waarom brak de Eerste Wereldoorlog uit? Is het mogelijk, voor ons nu, om de situatie van toen en de drijfveren van politieke en militaire bevelhebbers te begrijpen? Na de koffie neemt Sjoerd u mee op een wandeling langs schijnbaar onzichtbare sporen van oorlog in de stad Maastricht.
Zondag 21 september
15.00 - 16.30 uur / Deelname €5,50 (€4,50 voor bibliotheekleden, korting alleen in voorverkoop). Deelnameprijs is incl. koffie bij Coffeelovers Avenue. Reserveren via klantenservice@ maastricht.nl of 043-3505600 —————————
De Eerste Wereldoorlog in Maastricht en omgeving
Een klein Nederlands dorp aan de rand van de Groote Oorlog Lezing van Paul van der Steen over zijn nieuwste boek: Schampschot. Het neutrale Nederland weet buiten de Eerste Wereldoorlog te blijven. Maar in de grensstreek slaat de strijd volledig uit het lood. Paul van der Steen dook voor het boek ‘Schampschot. Een klein Nederlands dorp aan de rand van de Groote Oorlog’ in de historie van Eijsden tussen 1914 en 1918. Hij vond talloze verhalen over vluchtelingen, smokkelarij, de elektrische draad en meer. Paul van der Steen is journalist en historicus. Hij schrijft onder meer voor NRC Handelsblad, Trouw, de Limburgse kranten, Historisch Nieuwsblad en Zuiderlucht.
Dinsdag 30 september
19.30 - 20.30 uur / Deelname €4 (€3 voor bibliotheekleden, korting alleen in voorverkoop). Aanmelden via klantenservice@ maastricht.nl of 043-3505600 —————————
‘1914-1918. Moeilijke jaren voor de beide Limburgen. Maastricht, Belgische frontstad op neutraal gebied’
Lezing door Kevin Amendt en Jo Morreau van Stichting Oud Sint Pieter Een lezing met veel aandacht voor de invloed van deze oorlog op het dagelijks leven in Maastricht en Sint Pieter, en de grensdorpen in het bijzonder. Kevin en Jo vertellen over de elektrische draad, Belgische vluchtelingen en humanitaire hulp. Maar ook over de schaarste van levensmiddelen en smokkelarij via de gangenstelsels van de Sint-Pietersberg.
Lezing Geert Verbeet Historicus Geert Verbeet geeft een lezing over bovenstaand boek. Het gaat over de solidariteit tussen de beide Limburgen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daarbij is het ene Limburg in oorlog en het andere neutraal. Geert Verbeet gaat deze avond dieper in op liefdadigheid, smokkelaars, maar ook op spionage en verzet. In dit verzet, zo concludeert Verbeet in zijn boek, heeft Nederlands-Limburg een belangrijke rol gespeeld.
Woensdag 24 september
Dinsdag 14 oktober
20.15 - 21.15 uur / Gratis lezing, aanmelden niet nodig. Na afloop is een donatie voor Stichting Oud Sint Pieter welkom / locatie is Buurtcentrum Sint Pieter, Pastoor Kribsweg 16a
19.30 - 20.30 uur / Deelname €4 (€3 voor bibliotheekleden, korting alleen in voorverkoop). Aanmelden via klantenservice@ maastricht.nl of 043-3505600
Het Begin
De politieke en sociale verhoudingen in Europa rond de eeuwwisseling en de aanloop naar de crisis van juli 1914.
Di 23 sept / 19.00 - 20.30 uur:
De Strijd
C U R S U S S E N Verhalen over de Eerste Wereldoorlog
literaire cursussen rond de Eerste Wereldoorlog
—Twee weken na de opening van de tentoonstelling in Centre Céramique (29 juni) start een korte zomerleesclub met de Eerste Wereldoorlog als thema. De leiding is in handen van Margriet Eilering. Ze heeft Nederlands gestudeerd in Groningen en werkte onder meer als docente aan het Jeanne d’Arc College in Maastricht en in het volwassenenonderwijs. Ook is ze enkele jaren bestuurslid geweest van de VLAM (Vereniging Literaire Activiteiten Maastricht). Margriet leidt al vele jaren leeskringen in Zuid-Limburg. Behalve de korte zomerleesclub begeleidt ze dit najaar ook de literaire cursus die de Eerste Wereldoorlog als onderwerp heeft. U kunt beide cursussen volgen.
Zomerlezen over de Eerste Wereldoorlog met Margriet Eilering Dinsdag 15 juli (18.45 - 20.30 uur) Stefan Hertmans, ‘Oorlog en terpentijn’ (2013) Dinsdag 12 augustus (18.45 - 20.30 uur) Erich Maria Remarque, ‘Van het westelijk front geen nieuws’ (1929)
Verhalen over de Eerste Wereldoorlog
literatuurcursus Margriet Eilering Ook de literatuurcursus in het najaar staat in het teken van de Eerste Wereldoorlog. Neerlandica Margriet Eilering heeft voor deze cursus de volgende boeken op het programma staan. Vrijdag 19 september (14.45 - 17.15 uur) Louis-Ferdinand Céline, ‘Reis naar het einde van de nacht’ (1932) Vrijdag 17 oktober (14.45 - 17.15 uur) Pat Barker, ‘Niemandsland’ (1991) Vrijdag 14 november (14.45 - 17.15 uur) Dalton Trumbo, ‘Stiltewoorden/Johnny got his gun’ (1939) Vrijdag 19 december (14.45 - 17.15 uur) Isaak Babel. Interessante anekdotes uit ‘Rode ruiterij’ (1926), ‘Verhalen uit Odessa’ (1925) en ‘Verhalen’ (1913) Kosten korte zomercursus: €35,(€30,- voor bibliotheekleden, incl. koffie of thee) Kosten najaarsliteratuurcursus: €60,(€55,- voor bibliotheekleden, incl. koffie of thee) Passe-partout: €80,(€75,- voor bibliotheekleden, incl. koffie of thee)
De Eerste Wereldoorlog kent veel nieuwigheden in de strijd: het gebruik van gifgas en de eerste tanks, maar het is ook de eerste keer dat vliegtuigen worden ingezet.
Di 7 okt / 19.00 - 20.30 uur:
De Afloop
In deze laatste cursusavond wordt ingegaan op de afloop van de oorlog en de gevolgen daarvan voor het neutrale Nederland en Limburg.
————————— Aanmelden via
[email protected] of 043-3505600. Aanmelden korte zomercursus vóór 10 juli. Aanmelden literatuurcursus najaar vóór 16 september.
Kosten: €45,- (€40,- voor bibliotheekleden, incl. koffie of thee. Korting alleen in voorverkoop). Aanmelden via
[email protected] of 043-3505600.
—————————
——
1914 - 2014 ——
nr. 04
nr. 05
— MUSICA SACRA MAASTRICHT
— Lumière Cinema
Kaarten zijn verkrijgbaar vanaf 14 juni 2014 via www.musicasacramaastricht.nl (24 uur per dag, 7 dagen per week) of bij de UITbalie van Theater aan het Vrijthof (di t/m za 12.00-18.00u, telefonisch vanaf 13.00u, +31 (0)43 350 5555. De UITbalie is gesloten van 14 juli t/m 18 augustus.
bodies renewed | bleeding afresh) —frontaal: krijtwit de dode gezichten. bloedrood de tong uit de mond. taal kogelbaant zich een weg door doolhof, loopgraven, aardewerk. moddergevecht stopt niet, stopt nooit, krijgt een soundtrack in het aanraken, luister. het zwart-wit van toetsen, van noten, woorden op papier, als muziek in de oren; de stilte, het wit tussen de schoten, tussen pijnschreeuw en laatste adem. Studenten Toneelacademie en Conservatorium Maastricht proberen een grote, nooit afgelopen oorlog te benaderen, te vangen.
Vrijdag 19 september
Gratis / 20.00 – 21.15 Toneelacademie
Zaterdag 20 september
Gratis / 15.00 – 16.15 Toneelacademie
Zaterdag 20 september
Gratis / 20.00 – 21.15 Toneelacademie
Reserveren www.toneelacademie.nl of via
[email protected] of 043-3466690. ——————————
Finnissy – Remembrance Day wereldpremière)
—Solisten van Brussels Philharmonic, Vocaal ensemble EXAUDI & Jan Michiels (piano) o.l.v. Ed Spanjaard / Harry Bennett, bariton De Engelse componist Michael Finnissy componeerde Remembrance Day voor dit eerste WO1herdenkingsjaar. Gedichten van War Poet Henry Lamont Simpson, die zes weken voor de vrede sneuvelde op 21-jarige leeftijd, gaan een dialoog aan met de proloog van Goethes Faust over de oorlogszucht van de mens, met hymnen van Petrus Abelardus over martelaarschap. Finnissy citeert muziek uit die tijd: volksmuziek, salonmuziek, mars en ragtime.
Musica Sacra Maastricht i.s.m. Lumière Cinema
Maudite soit la guerre La Belgique Martyre Unieke voorstellingen op een unieke locatie —Twee Belgische films over de Eerste Wereldoorlog onder begeleiding van livemuziek. Dat is het recept van een bijzondere filmavond in de Sint Janskerk. Te zien zijn Maudite soit la guerre (1913) waarin regisseur Alfred Machin zowat alle verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog al voorspeld, live begeleid op orgel. Na een korte pauze begeleidt het gerenommeerde Hermes ensemble de film La Belgique Martyre (1919). Dit is de enige film geproduceerd vóór het Verdrag van Versailles waarin het leed van België en zijn bevolking duidelijk wordt geïllustreerd. Deze voorstelling vindt plaats in het kader van Musica Sacra.
— Theater aan het Vrijthof
2014 is het herdenkingsjaar van de Eerste Wereldoorlog, De Groote Oorlog. Deze ’oercatastrofe’ en ’erfzonde’ van de 20e eeuw, traumatisch en van een ongekende gruwel, daagde een aantal markante theatermakers uit tot het creeren van indringende voorstellingen.
Erna 2014 markeert voor Maastricht zowel het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, 100 jaar geleden, als de beëindiging, 70 jaar geleden, van de Tweede Wereldoorlog. Daarmee verwijst dit jaar naar een cruciaal tijdperk van transformatie op wereldniveau. Over deze aarzelende geboorte van een nieuw wereldperspectief, na een periode van wedijver, strijd, geweld en ongekende verwoesting, organiseren de Stichtingen Maastrichtse Componisten en Maastricht in Dialoog een veelzijdige voorstelling van muziek, woord en beeld, in een regie van Mine Stemkens.
Theater aan het Vrijthof presenteert drie beklijvende producties in oktober en november.
Zondag 21 september 2014
17.15 uur / €12 / Dominicanenkerk www.musicasacramaastricht.nl of Uitbalie via 043-3505555
FRONT © Armin Smalovic
——————————
[14/14]
installatie Ijzer, technologie, oorlog. Hoe de mensheid ineens massaal dood en verderf kon veroorzaken alsof het een natuurramp was. [14/14] is een samenwerking tussen studenten van de Academie Beeldende Kunsten Maastricht (afdeling Visuele Communicatie) en Universidad Europea de Madrid. Doorlopend te zien in het Theater aan het Vrijthof tijdens Musica Sacra Maastricht. Er is ook een presentatie van de installatie door de makers op vrijdag 19 september om 13.00 uur.
18 t/m 21 september 2014
Gratis / Theater aan het Vrijthof
Zaterdag 20 september
Above us all Eigenzinnige reflectie op de dood in 3D —Als de van oorsprong Aborigine moeder van de elfjarige Shay overlijdt, besluit haar vader Australië te verlaten en met zijn kinderen terug te keren naar zijn vaderland België. In Ypres, een klein stadje omringd door sporen van de Eerste Wereldoorlog, probeert Shay haar moeders dood te begrijpen. En hoewel Shay’s voorouders geloven dat haar moeders geest een plek inneemt tussen de sterren, geeft haar vader – die astronoom is – een heel andere betekenis aan de kosmos. Regisseur Eugenie Jansen (Maastricht, 1965) is bij de voorstelling aanwezig om vragen van het publiek te beantwoorden.
Woensdag 17 september
22.00 uur / €12 /Sint Janskerk www.musicasacramaastricht.nl of Uitbalie via 043-3505555
14.00 uur / Lumière Cinema www.lumiere.nl of 043-3214080
——————————
——————————
The Great War
All quiet on the western front
—Vlaams Radio Koor o.l.v. Bart van Reyn / Hubert Parry, Songs of Farewell / Herbert Howells, Blessed are the dead / Max Reger, O Tod wie bitter bist du / Maurice Ravel, Trois beaux oiseau du Paradis1914. De Eerste Wereldoorlog breekt uit en sleurt heel Europa, Rusland en de VS mee in een bloedig conflict dat de kaart van Europa voor altijd zal hertekenen. In dit programma weerklinkt zowel Engels, Duits en Frans koormuziek. Centraal staan de aangrijpende Songs of Farewell (19161918), hét meesterwerk (en muzikale testament) van de Engelse componist Hubert Parry – tijdens de oorlog voorzitter van de commisssie Music in Wartime.
Zondag 21 september 2014
12.30 uur / €12 / Stadhuis www.musicasacramaastricht.nl of Uitbalie via 043-3505555
De filmklassieker over de Eerste Wereldoorlog —All quiet on the western front was in 1930 meteen een hit en kreeg een Oscar voor beste film en beste regie. De film is gebaseerd op het boek van Erich Maria Remarques ‘Im Westen Nichts Neues’. Deze antioorlogsroman werd aanvankelijk door uitgevers geweigerd en werd na publicatie een bestseller. In de tijd van de nazi’s werden zowel het boek als de film verboden in Duitsland. De inleiding wordt verzorgd door Georgi Verbeeck, hoogleraar Duitse geschiedenis aan de Universiteit Maastricht en de KU Leuven. 14.00 uur / Lumière Cinema www.lumiere.nl of 043-3214080
20.00 uur / €20 Theater aan het Vrijthof www.musicasacramaastricht.nl of Uitbalie via 043-3505555
Iconische film uit de periode van de stille films, met live muziek —7th Heaven is de beroemdste film van regisseur Frank Borzage, een van de grootste Amerikaanse regisseurs aller tijden uit de periode van de stille film. De film won meerdere Oscars en is gebaseerd op een succesvolle Broadwayshow uit 1922. 7th Heaven is een romantisch drama waarin twee geliefden uit elkaar worden gedreven door de Eerste Wereldoorlog. De film wordt live voorzien van muziek door componist Kevin Toma: samples, soundscapes en beats vloeien samen met live pianospel, in een compositie die Toma schreef in opdracht van het Filmfestival Gent.
Zondag 5 oktober
Zondag 28 september
Zaterdag 20 september 2014
Filmconcert 7th Heaven
14.00 uur / Lumière Cinema www.lumiere.nl of 043-3214080
un long dimanche de f iancailles Geliefden verscheurd door de ellende van De Grote Oorlog
—De Eerste Wereldoorlog loopt ten einde als Mathilde hoort dat haar verloofde Manech veroordeeld is geworden vanwege desertie. De krijgsraad dwong hem naar de eerste vuurlinie te gaan om daar in de strijd gedood te worden. Mathilde weigert te geloven dat haar geliefde is gesneuveld en begint een lange, moeilijke zoektocht. Met elke stap die ze dichterbij Manech komt krijgt ze nieuwe, hartverscheurende informatie over de laatste uren van haar geliefde. Een ontroerend drama van de regisseur van Amelie Poulain, met opnieuw Audrey Tautou in een prachtige hoofdrol.
Gavrilo Princip © Sofie Knijff
Gavrilo Princip Theater met een hart voor historie
DeKleineOorlog
FRONT
IJzersterke productie van theatergroep SKaGeN
Requiem voor een oorlog door NTGent & Thalia Theater Hamburg
—Valentijn Dhaenens belicht in deze monoloog die kant van de oorlog, beleefd door de kleine man, diegene die de daad bij het woord moet voegen en die moet leven in het kielzog van de mens als oorlogvoerend wezen. In een veldhospitaal achter de linies bezinnen diverse karakters zich over de gebeurtenissen. ‘Ijzersterk, sober én dankzij het spel en het filmwerk verrassend vormgegeven theater over de ontembare honger van de mens naar leven in en desnoods sterven voor vrijheid.’ (Els Van Steenberghe in Focus Knack)
Dinsdag 4 november
20.30 uur / €14 / AINSI Reserveren: +31(0)43-3505555 of www.theateraanhetvrijthof.nl www.skagen.be
Dinsdag 28 oktober
20.00 uur / €18 / Theater aan het Vrijthof, Papyruszaal Reserveren: +31(0)43-3505555 of www.theateraanhetvrijthof.nl www.dewarmewinkel.nl
Zondag 2 november
——
1914 - 2014 ——
DeKleineOorlog
——
‘FRONT, een requiem voor een oorlog zonder helden, is een meesterwerk dat je stevig door elkaar rammelt. Het is ook theater dat geen troost of verlichting biedt. Aan het slot past, zoals bij de Matthäus-Passion in Nederlandse kerken, alleen verbijstering en stilte.’ (***** - De Standaard)
Maandag 24 november
20.00 uur (inleiding 19.00 uur) €25 / Theater aan het Vrijthof, Papyruszaal Reserveren: +31(0)43-3505555 of www.theateraanhetvrijthof.nl www.ntgent.be
—Theatergroep De Warme Winkel gaat terug naar 28 juni 1914. Gavrilo Princip pleegt met vijf vrienden een aanslag op de Habsburgse kroonprins Franz Ferdinand in Sarajevo. Pistolen haperen, granaten ontploffen niet óf net te laat: de aanslag lijkt mislukt. Maar het laatste wat Franz Ferdinand zal zien is een klein mannetje met smalle schouders en een dun snorretje...De Warme Winkel neemt het publiek graag mee op een zoektocht doorheen het onderwerp. Op een speelse en geestige wijze zal de essentie en schoonheid van een zware strijd voor het voetlicht worden gebracht.
14.00 uur / Lumière Cinema www.lumiere.nl of 043-3214080
—In de theatervoorstelling FRONT, geregisseerd door Luk Perceval, krijgen de onfortuinlijke manschappen van 1914-1918 opnieuw een menselijk gezicht door een suggestieve polyfonie. Meer bepaald de geluiden van de stellingoorlog in de IJzervlakte waar de twee frontlinies in oktober 1914 tot stilstand kwamen.
1914 - 2014 ——
nr. 06
nr. 07
— STUDIUM GENERALE
Het Studium Generale van de Universiteit Maastricht belicht in de maanden september-november de Eerste Wereldoorlog in en om Limburg in de vorm van lezingen en een collegereeks. Deze zijn voor iedereen gratis toegankelijk (alleen voor de collegereeks vragen we een bijdrage). Meer informatie op www.maastrichtuniversity.nl/studiumgenerale. Op zaterdag 13 september van 19.00 tot 23.00 uur tijdens het PAS: de avond van kunst en kennis kunt u hier reeds een voorproefje op krijgen. Op deze avond vinden enkele korte lezingen plaats over de Eerste Wereldoorlog - naast vele lezingen over andere thema’s. Meer informatie over de exacte aanvangstijden en locaties: www.pasmaastricht.nl Sophie de Schaepdrijver
lezingen
Schampschot Eijsden, dorp aan de rand van de Groote Oorlog —Lezing door Paul van der Steen, journalist, historicus, Maastricht In augustus 1914 scheerde een enorme Duitse legermacht langs Eijsden en schond er zelfs de Nederlandse neutraliteit. Dichter bij Nederland kwam de Eerste Wereldoorlog niet. Veel Belgische buurdorpen brandden. In november 1918 vroeg de Duitse keizer Wilhelm II in Eijsden asiel aan in Nederland. Journalist/historicus Paul van der Steen schreef er zijn meest recente werk over: Schampschot. Een klein Nederlands dorp aan de rand van de Groote Oorlog. Van der Steen laat hierin zien hoe diep de internationale strijd in de jaren tussen 1914 en 1918 wortelde in de grensstreek van een neutrale mogendheid.
Zaterdag 13 september
19.00 - 23.00 uur / Gratis Meer informatie over de exacte aanvangstijden en locaties: www.pasmaastricht.nl ——————————
Belgisch Limburg in de Eerste Wereldoorlog
—————————
Kunst en cultuur rond de Eerste Wereldoorlog
How Europe Went to War in 1914
collegereeks door Ko van Dun, kunstdocent De verwachtingen waren hoog, de tegenstellingen groot en de gevolgen desastreus. Pendelend tussen euforie en pessimisme komt de wereld in het begin van de twintigste eeuw heftig in beweging. Kunstenaars als Kirchner, De Chirico en Malevich doen er op indringende wijze verslag van. In deze collegereeks plaatsen we de cultuur van de vroege twintigste eeuw in perspectief. Moderniteit komt in beeld als een existentieel drama.
Donderdag 18, 25 september en 2, 9 oktober
Zuid-Limburg en de Eerste Wereldoorlog —Lezing door drs. Jac van den Boogard, (kunst)historicus, Sociaal Historisch Centrum Limburg, Maastricht Van den Boogard staat stil bij de wijze waarop de bevolking van Zuid-Limburg als front- en grensregio werd geconfronteerd met de Eerste Wereldoorlog: de opvang van Belgisch vluchtelingen in Maastricht, spionage, de met elektriciteitsdraden bewaakte grens, de levendige smokkel tussen Nederlands- en Belgisch Limburg en de tewerkstelling van gevluchte Belgische soldaten in de kolenmijnen in de mijnstreek.
—————————
19.30 - 21.30 uur / Studenten UM €8 / Medewerkers UM en studenten buiten UM €20 / Overigen €40 / KD-zaal, Studenten Service Centrum, Bonnefantenstraat 2 / Inschrijven:
[email protected] —————————
The Great War Why “Little Belgium” Matters Stefan Hertmans
Zaterdag 13 september
19.00 - 23.00 uur / Gratis Meer informatie over de exacte aanvangstijden en locaties: www.pasmaastricht.nl —————————
The Beginning of the War in 1914 in Aachen
—Lezing door Dr. Phil. Rüdiger Haude, docent Cultuurwetenschappen, RWTH, Aachen Hoe beleefden de inwoners van Aken het begin van de Eerste Wereldoorlog? Was de stad vol van —Lezing door drs. Jos Heckens, nationalisten met een blind enthousiasme voor leraar geschiedenis aan het Koninklijk de oorlog? Of was de stemming er een van angst Atheneum van Overpelt, België en scepticisme? Wat betekende het om het geAl bevonden de grote slagvelden zich elders, bied te zijn waar de troepen zich verzamelden toch leed Belgisch Limburg zeer onder de Duitse om neutraal België binnen te vallen? Haude duikt bezetting. Henckens bespreekt in deze lezing: met u in de geschiedenis van Aken tijdens WO1. het dagelijks leven voor de bevolking, de grens, Deze lezing wordt gehouden in het Duits. smokkel en vlucht van jongemannen als militaire vrijwilligers, de strenge straffen voor daden van verzet, de beperkte collaboratie met de Duitsers, 19.00 - 23.00 uur / Gratis het activisme, het einde van de oorlog en de teMeer informatie over de exacte rugtrekking van de Duitse troepen onder mee via aanvangstijden en locaties: Maaseik en Nederlands Limburg en de ramp in www.pasmaastricht.nl Hamont (november 1918).
Zaterdag 13 september
Zaterdag 13 september
Lezing door prof. Sophie De Schaepdrijver, buitengewoon hoogleraar Geschiedenis, Pennsylvania State University In het mondiale conflict dat de Eerste Wereldoorlog was, speelde België zowel een marginale als centrale rol. Marginaal omdat het bijna volledig door het Duitse leger werd bezet en als zodanig zelf geen rol van betekenis speelde. Centraal omdat het precies deze bezetting was die België in het hart van het conflict plaatste. In deze lezing analyseert Sophie De Schaepdrijver hoe België WOI beleefde en legt ze uit waarom deze analyse leidt tot een beter algemeen begrip van de Eerste Wereldoorlog.
Maandag 6 oktober
20.00 uur / Gratis Auditorium Minderbroedersberg 4-6 Deze lezing wordt gehouden in het Engels.
— NAtuurhistorisch museum maastricht
Helden en lastpakken
dieren in de Eerste Wereldoorlog
TansLezing door prof. Christopher Clark, professor moderne Europese geschiedenis, University of Cambridge In deze lezing gaat Christopher Clark terug naar het begin van de Eerste Wereldoorlog. Op zondag 28 juni 1914 arriveerden Franz Ferdinand en zijn vrouw in Sarajevo. Zevenendertig dagen later was het Europese continent in oorlog. Clark schetst hoe een mengeling van regionale en Europese spanningen, plotselinge veranderingen in de internationale verhoudingen en snelle interacties tussen de grootmachten, leidde tot de complexe crisis die ten grondslag lag aan de oorlog. De Tanslezing wordt elk jaar georganiseerd ter nagedachtenis van dr. J. Tans (1912-1993), grondlegger van de Universiteit Maastricht.
Mini-expositie —In de Eerste Wereldoorlog hielpen verschillende dieren mee. Zij werden op talloze manieren ingezet in de strijd tegen de vijand. Honden en paarden om mensen en goederen te verplaatsen terwijl postduiven werkten als boodschapper: met een kokertje aan de poot, gevuld met de boodschap vlogen zij over het front. Andere dieren werkten dan weer tegen: in de loopgraven en op de slagvelden hadden de ratten een bijzonder goed leven, er was voedsel in overvloed. Ook voor luizen en vlooien waren het gouden tijden. Helden en lastpakken: broederlijk bijeen in de mini-expositie!
1 oktober 2014 tot en met 4 januari 2015
Natuurhistorisch Museum Maastricht / €6, toegangsprijs museum www.nhmmaastricht.nl
Woensdag 12 november
20.00 uur / Gratis Collegezaal, Tongersestraat 53 Deze lezing wordt gehouden in het Engels. —————————
Oorlog en Terpentijn Lezing door Stefan Hertmans, schrijver Vlak voor zijn dood gaf de grootvader van Stefan Hertmans zijn kleinzoon een paar volgeschreven oude cahiers. Toen Hertmans na jaren de schriften opende, vond hij onvermoede geheimen. Het leven van zijn grootvader bleek getekend door armoedige kinderjaren in Gent, gruwelijke ervaringen als frontsoldaat in de Eerste Wereldoorlog en een jonggestorven grote liefde. Aan de hand van zijn boek Oorlog en Terpentijn zal hij vanavond het persoonlijke verhaal achter de Eerste Wereldoorlog vertellen. Oorlog en Terpentijn werd bekroond met de Cultuurprijs van de Vlaamse Gemeenschap 2014 en de prijs van de lezersjury Gouden Boekenuil 2014.
Donderdag 20 november 20.00 uur / Gratis Aula Minderbroedersberg 4-6 —————————
De Eerste “massa“ Wereldoorlog Lezing door prof. L. De Vos, emeritus hoogleraar Belgisch Buitenlands Beleid, KU Leuven & hoogleraar Krijgsgeschiedenis, Koninklijke Militaire School. Luc De Vos begint met een korte analyse van de oorzaken van de Eerste Wereldoorlog. Hierna gaat hij dieper in op de oorlog zelf: het SchlieffenMoltke plan, de soorten legers en de essentie van de IJzerslag en de onderwaterzetting. Vervolgens de doorbraak, waarbij de situatie bij Ieper, Verdun en de Somme aan de orde komt. Hij eindigt met de inzet van de tank, de aankomst van de Amerikanen en het breken van de moraal van de Duitsers. Tot slot komt het verdrag van Versailles aan bod en wordt de eindbalans opgemaakt.
Donderdag 27 november 20.00 uur / Gratis Aula Minderbroedersberg 4-6
19.00 - 23.00 uur / Gratis Meer informatie over de exacte aanvangstijden en locaties: www.pasmaastricht.nl
——
1914 - 2014 ——
——
1914 - 2014 ——
nr. 08
A —Dinsdag 1 juli – 19 oktober
Tentoonstelling: Onmogelijke Neutraliteit / Zuid-Limburg tijdens de Eerste Wereldoorlog
g
e
n
d
a
—Zaterdag 13 september
Lezing: The Beginning of the War in 1914 in Aachen
Woensdag 24 september — Lezing: De Eerste Wereldoorlog in Maastricht en omgeving
Studium Generale / Studenten Service Centrum
Centre Céramique
Centre Céramique
Donderdag 25 september — Collegereeks: Kunst en cultuur rond de Eerste Wereldoorlog
—Woensdag 17 september
Film: Above us all
—Zaterdag 12 juli
Rondleiding/wandeling: Spionnen, de dodendraad en vluchtelingen op zolder Centre Céramique
Lumière Cinema
Studium Generale / Studenten Service Centrum
—18 t/m 21 september
[14/14]
Theater aan het Vrijthof / Musica Sacra Maastricht
—Dinsdag 15 juli en dinsdag 12 augustus
Zondag 28 september — Film: All quiet on the western front Lumière Cinema
Centre Céramique
Dinsdag 30 september — Lezing: Schampschot
—Zaterdag 16 augustus
Studium Generale / Studenten Service Centrum
Centre Céramique
—Vrijdag 19 en Zaterdag 20 september
Woensdag 1 oktober – 4 januari 2015 — Tentoonstelling: Helden en lastpakken - dieren in de Eerste Wereldoorlog
Rondleiding/wandeling: Spionnen, de dodendraad en vluchtelingen op zolder
bodies renewed | bleeding afresh)
Centre Céramique
Toneelacademie / Musica Sacra Maastricht
—Vrijdag 22 augustus
Vrijdag 19 september, 17 oktober, — 14 november en 19 december
Kinderworkshop: Hoogvliegers en andere soldaten Centre Céramique
Lezing: De Eerste Wereldoorlog: verhalen uit Maastricht
—Dinsdag 9, 23 september en 7 oktober
Historische inleiding: De Eerste Wereldoorlog verteld in drie avonden
Lumière Cinema
—Dinsdag 4 november
Theater: DeKleineOorlog AINSI
—Donderdag 20 november
Collegereeks: Oorlog en Terpentijn Studium Generale / Studenten Service Centrum
Maandag 24 november — Theater: Front Theater aan het Vrijthof
Najaar literatuurcursus
—Donderdag 2 oktober
Centre Céramique
Collegereeks: Kunst en cultuur rond de Eerste Wereldoorlog Studium Generale / Studenten Service Centrum
—Donderdag 27 november
Collegereeks: De Eerste “massa“Wereldoorlog Studium Generale / Studenten Service Centrum
Zondag 5 oktober — Filmconcert: 7th Heaven
Sint Janskerk / Musica Sacra Maastricht
Centre Céramique
Zondag 2 november — Film: Un long dimanche de fiancailles
Studium Generale / Studenten Service Centrum
Natuurhistorisch Museum Maastricht
Zaterdag 20 september — Filmconcert: Maudite soit la guerre, La Belgique Martyre
—Dinsdag 2 september
Theater aan het Vrijthof
Woensdag 12 november — Collegereeks: How Europe went to war in 1914
Donderdag 18 september — Collegereeks: Kunst en cultuur rond de Eerste Wereldoorlog
Cursus: Zomerlezen
Dinsdag 28 oktober — Theater: Gavrilo Princip
Lumière Cinema
Zaterdag 20 september — Concert: Michael Finnissy Remembrance Day
—Maandag 6 oktober
Theater aan het Vrijthof / Musica Sacra Maastricht
Centre Céramique
Collegereeks: The Great War Studium Generale / Studenten Service Centrum
Zaterdag 13 september — Lezing: Schampschot. Eijsden, dorp aan de rand van de Groote Oorlog Studium Generale / Studenten Service Centrum
Zondag 21 september — Concert: The Great War
Donderdag 9 oktober — Collegereeks: Kunst en cultuur rond de Eerste Wereldoorlog
—Zondag 21 september
Studium Generale / Studenten Service Centrum
Centre Céramique
Dinsdag 14 oktober — Lezing: Maastricht, Belgische frontstad op neutraal gebied
Stadhuis / Musica Sacra Maastricht
Rondleiding/wandeling: Een wereldoorlog: hoe en waarom?
—Zaterdag 13 september
Lezing: Belgisch Limburg in de Eerste Wereldoorlog Studium Generale / Studenten Service Centrum
Zondag 21 september — Concert: Erna
Centre Céramique
Dominicanenkerk / Musica Sacra Maastricht
EEN CENTRE CÉRAMIQUE
Plein 1992, 6221 KV Maastricht 043-3505600
[email protected] www.centreceramique.nl
LUMIÈRE CINEMA
Bogaardenstraat 40-B, 6211 SP Maastricht 043-3214080 www.lumiere.nl
SAMENWERKING MUSICA SACRA MAASTRICHT
Vrijthof 47, 6211 LE Maastricht 043-3505555
[email protected] www.musicasacramaastricht.nl
——
TUSSEN
STUDIUM GENERALE
Bonnenfantenstraat 2 (kamer C1.11), 6211 KL Maastricht, 043-3885307
[email protected] www.sg.unimaas.nl
1914 - 2014 ——
THEATER AAN HET VRIJTHOF
Vrijthof 47, 6201 LE Maastricht 043-3505555
[email protected] www.theateraanhetvrijthof.nl
Natuurhistorisch museum Maastricht De Bosquetplein 6-7, 6211 KJ Maastricht, 043-3505490
[email protected] www.nhmmaastricht.nl
Ontwerp: Ontwerpbureau B2B