Protesten Port-au-Prince, Haïti

Protesten Port-au-Prince, Haïti 9 april 2008

Port-au-Prince (Haïti), 9 april 2008 (Foto Reuters)

Mondiale oorzaken en gevolgen van de voedselcrisis Lia van Wesenbeeck Centre for World Food Studies (SOW-VU)

Overzicht 1. Inleiding 2. Achtergronden van de voedselcrisis 3. Gevolgen 4. Misverstanden 5. Vooruitzichten

1. Inleiding: perspectief Relatie kredietcrisis en voedselcrisis Inflatie, teruggang economische groei

hypotheekcrisis (andere oorzaken)

Energieprijzen (olie)

kredietcrisis Kunstmest, transport biobrandstoffen

“vlucht” in grondstoffen

(andere oorzaken)

voedselcrisis

2. Achtergronden van de voedselcrisis: vraagkant •

Stedelijke middenklassen zijn de nieuwe vleesconsumenten

–

Stijgend aandeel Chinese bevolking treedt snelstijgende fase in

• •

– –

•

Vooral door migratie naar de steden Ook door stijging inkomen

Stedelingen in India aan het begin van snelstijgende fase Rijke landen vrijwel geheel in verzadigde fase

Vraag naar vees leidt tot toenemende import veevoer in Azië:

– –

4-6 veevoercalorieen nodig per calorie vlees In Azie vooral vraag naar kip- en varkensvlees

•

–

Eten anders dan herkauwers geen gras

Minder mogelijkheden traditionele veeteelt (uit afval) in steden

2. Achtergronden, vraagkant (II) •

Vraag naar biobrandstoffen

•

Stijgende vraag voedsel en vezels door bevolkingsgroei

•

Vraag vanuit chemische industrie (ter vervanging van petrochemie)

– Beperking importafhankelijkheid en CO2 emissies – via subsidies op verwerking (VS, EU) en verplichte bijmenging aan de pomp (EU) – in feite geen effectief middel, en vooral met effect dat landbouwprijzen omhoog gaan

2. Achtergronden, aanbodkant

• Slechte oogsten Australië, 2006, 2007 – Belangrijk vanwege tijdstip van oogst (zuidelijk halfrond!)

• Verminderde oppervlakte braaklegging in VS en EU • Exportbeperkingen

2. Achtergronden: niet-landbouw • Energieprijzen: – transportkosten, – kosten levensonderhoud/inflatie

• Zwakke dollar: – voedselprijzen hoger in dollars

• Kredietcrisis: – Onrust op financiële markten leidt tot kuddegedrag bij handelaren • bij rust varen zij op externe signalen, bij onrust kijken ze naar elkaar • eerst naar dan weer weg uit grondstoffen (o.a. voedsel) • omdat termijnmarkten te onrustig zijn

3. Gevolgen: consumenten • Grootste verliezers zijn de armen in de steden – Kopen vrijwel al hun voedsel op de markt – Geven een groot deel van hun inkomen uit aan voedsel (67-83% voor Afrika tegen 10-15% voor OECD landen)

• Maar vergeet niet de “stillere” armen op het platteland! – Voor een groot gedeelte ook netto kopers

• Gevolgen: – Minder maaltijden per dag – Slechter dieet

• Voor consumenten in rijke landen zijn gevolgen zeer beperkt: – Inflatie hier gevolg van energieprijzen – Ook hogere prijzen van voedsel in winkels hier voornamelijk door verpakking en transport!

3. Gevolgen: producenten • Producenten in ontwikkelingslanden zien weinig van stijgende prijzen: – Hoge transportkosten en handelsbeleid schermen binnenland af – Tussenhandel vangt marges af – Voorbeeld: in Ghana 50% stijging van producentenprijzen tegen 100% voor consumentenprijzen – Sterke stijging kosten van inputs (kunstmest, brandstof) doet stijging voedselprijzen teniet

• Ontwikkelde landen – Producenten zien niet altijd hogere prijzen: graanhandelaren Monsanto, Archer Daniels Midland en Cargill hebben record winsten gemaakt in 2007 – Bijmengingsverplichting voor biobrandstoffen isoleert productie van prijs op wereldmarkt voor voedsel – Ook hier: hogere kosten van productie

4. Misverstanden a. Voedselcrisis in Afrika is gevolg van te lage productie in Afrika. Dit komt vooral door te weinig gebruik van kunstmest en tekort aan landbouwkundige kennis b. Biobrandstoffen zijn een gevaar voor voedselzekerheid in Afrika, omdat voedsel wordt verdrongen door “brandstofgewassen”

4.a Een beeld bijstellen • Directe data over honger via gewichten van vrouwen en kinderen laat positiever beeld van Afrika zien

West Afrika Zuidelijk Afrika Oost Afrika Centraal Afrika

4.a Afrika’s handicaps (I) Oude gronden: weinig sedimenten of vulcanische gebieden % gronden met restrictie

• • •

Locatie-specifieke problemen: tekort aan micro-nutrienten Industrialisatioe vraagt om hoge bevolkingsdichtheid Alleen Nijldelta, Ethiopië en de vulcanische regios van Rwanda en Burundi kunnen grote bevolkingsdichtheid aan

4.a Afrika’s handicaps Klimaat: woestijnen en regenwouden



Vochtige warmte leidt tot ziektes van mensen en dieren



Hoge vochtigheidsgraad maakt oogsten, opslaan en transport moeilijk



Grondbewerking moeilijk in erg droge en erg natte omstandigheden

4.a Samenvattend • Productieverhoging vereist ruimtelijk specifieke kennis over bodems: “doorsnee” kunstmest niet effectief! • Investeren in productieverhoging leidt tot lokale prijscrisis voor boeren als afzetkanalen niet worden verbeterd • In gebruik nemen van nieuwe gebieden kan niet totdat ziektes onder controle zijn (malaria, veeziektes)

4.b Biobrandstoffen en Afrika • •

Door hoge energieprijzen terugkeer naar gebruik “generatie 0” biobrandstoffen Grote aanslag op het milieu en slecht voor gezondheid – Hout (kap van bossen), koemest

•

•

Generatie “1” biobrandstoffen kunnen verlichting bieden (Jatropha op kleine schaal) Grootschalige projecten wel potentieel schadelijk: – In gebruik nemen van marginale gronden (veel inputs nodig) – Eigendomsrechten van nieuwe landbouwgronden nog niet goed verdeeld

5. Vooruitzichten • Op korte termijn, tot eind 2009: – Prijsontwikkeling tot voorjaar 2009 niet schokkend – Eerst dalende prijzen doordat kredietcrisis leidt tot economische teruggang – dan mogelijk weer prijsstijging door biobrandstof

• Op middellange termijn, tot 2020: – stijgende vraag naar veevoer zet rustig door – besluitvorming over biobrandstof in EU en VS bepalend

Tot slot •

Wereldvoedselvoorziening anno 2008: – Plantaardig voedsel is er genoeg voor de mens – Maar vraag naar vlees/veevoer komt er bovenop – Vermogen van natuur om daarnaast biobrandstof te leveren is beperkt

•

Huidige grondstoffenschaarste is blijvend – Hoge energieprijs legt druk op de natuur, ook zonder moderne biobrandstof – Elk lid van de wereldgemeenschap eist zijn deel op

•

Zowel rijk als arm zien zich daarmee voor ernstige problemen geplaatst – Rijk heeft Arm nodig als leverancier van arbeid en grondstoffen – en omgekeerd heeft Arm rijk nodig als werkgever, investeerder en brenger van technologie

•

Daarbij kunnen zij zich de loodzware defensielast nauwelijks veroorloven – laat staan oorlogen om grondstoffen en/of ideologie

•

Kortom, er is een wereld te delen…

Food Prices and How it impacts on small-holder farmers in S.A

Done by: Nomsa Ngwenya Organic Farmer, Limpopo SA For: World Food Day, 2008

Format     

Introduction Experiences of high food prices and how farmers deal with it Influence of high fertilizers, seeds and fuel prices How these affect small-holder farmers and how they handle it. Conclusion

Introduction  Food is no longer a cheap commodity that it

once was.  Food prices have more than doubled in the last 3 years, but salaries among Africans have remained the same  Fuel and fertilizer prices shot up by 70% and 100% respectively  Seed prices up by 30%

Introduction  Food is no longer a cheap commodity

that it used to be.

Experiences of high prices  Some become indifferent, make it feel like they would

wakeup and find this gone.  Some create their family livelihood by planting and sell some and keep some.  Some practice more sustainable food production methods to take advantage of niche markets (organics/Bio)

Preparing beans to keep

Using more environmentally friendly methods of production

High fertilizer and fuel prices  Small-holder farmers in SA, used to buy

fertilizers from about 13.85 to 25.77 per 50kg bag Now ranges from 30.80 to 58 Euros per bag  Diesel, for land preparation and irrigation; was 0.62/L in 2007 Now 085/L

How the rise affect farmers  Reduce their farming size  Move into nutrient cycling methods (organics or Bio)  Move into other farming enterprises, like chicken farming  Form market driven co-operatives, (growing in groups, in

order to have guaranteed prices, ease to supply)

Examples of nutrient cycling practices: 1. Collecting farm waste

2. Collected waste cycled, making compost

Farmers taking the market driven route  They organize each and form

cooperative (increasing their buying power)  They look for niche markets and produce according to requirements and regulation

Conclusion  There are high input prices, leading to food

shortage  Some farmers use these high input prices as a way to embark on right production strategies  Making them more environmental friendly

THANK YOU FOR HEARING ME OUT

THANK FOR LISTENING Contacts: Office: +27(0)15 295 8014 Mobile: +27(0)72 072 5384 Email: [email protected]

The impact of high global food prices on people living in African cities like Cape By Selina L. Mudavanhu

My background is journalism and I work for a non-governmental organisation called the Southern African Media and Gender Institute (Cape Town). One of our main funding partners is HIVOS which we have closely worked with for several years on projects to empower women to challenge gender based violence. We also work

When you do a Google search for pictures of Cape Town- South Africa, twenty of nearly five million pictures come up. From the pictures, Cape Town is depicted as a wealthy, beautiful, and luxurious tourist destination.

Luxurious apartments in Clifton- Cape Town

Bantry Bay-Cape Town

Victoria and Alfred (V&A) Waterfront-Cape Town

The back of Lion’s Head- Cape Town

A view of Table Mountain

sourced from:www.mushroombusiness.com

Cape Town, the tourist destination

Sourced from: www.travelinstyle.com

Camps Bay Beach- Cape Town

These pictures do represent some parts of Cape Town with spectacular views of the city and the ocean, and welcoming beaches.This is only part of the reality as they exclude images of the majority of people. This presentation will focus on the low income earners and the unemployed because the increases have worsened their living standards. The minimum wage at a large food

Although the food prices have globally gone down, in South Africa, the prices are still high. It is also important to point out that while some increase have been a result of global food prices, others have been artificial. Food manufactures and the retailers have increased the prices of basic food stuffs in some cases in collusion with one another.

Dec 07- Dec 08 and Jan 07 –Jan 08 White sugar (2,5kgs) 5% Rice (2kgs) 6% Beef chunk (1kg) 9% Bread rolls white (1 dozen) 13% Samp (Crushed maize- 1kg)

This situation brings both social and economic changes in the lives of people. Buying smaller quantities Previously most people could afford to regularly buy 2l bottle of juice, now they have to reduce the amount spent on juice and buy more basic commodities. Sometimes they look for lower quality drinks that cost less.

Less diversity in the food Previously, people could afford to eat different types of meats for example, now, they are forced to buy what is affordable. For example, a 2kg packet of chicken pieces costing €2 is preferred to beef costing €3 per kilogramme. In addition, to the lower prices of chicken pieces, one piece can be divided into three smaller pieces, thus ensuring more meals out of the packet.

Cheaper substitutes Sometimes variety is brought about through eating cheaper protein substitutes like beans. A loaf of bread costs at least 61c, so some families buy rice in bulk and cook it and mix it with tomato soup for breakfast. In the long run, this might have negative consequences on health as

Compromising of social relations There is an African saying that states that any form of social relation are strengthened through sharing and eating together communally. This value is however under threat because when it comes to selecting, survival of the immediate family will obviously take precedence over

Change in shopping practices One slightly positive result of the food price increases is that people become more careful with their shopping- people look for food stuffs that are on sale rather than getting into the shop and just buying. The down side is of course is it takes much more time and energy to do.

Doing more than one job In order to make ends meet, some people look for part time and weekend jobs. Although, this is good, this disrupts the social and family life.

Dependency increases The people who currently get social grants from government increase their dependency on government to continue providing the grants. Some domestic workers working in Sea Point mentioned that since the food prices have gown up, they depend on their employers to assist them by purchasing basic food stuffs in addition to receiving their salaries. People living in informal settlements depend more on the churches and

Demonstrations The Congress of South African Trade Unions (COSATU) organised in July demonstrations to voice their concern over the rising living costs. Cosatu slams bread price increase (Mail and Guardian- 14 July 2008)

Possible Outcomes  Increase in the number of people who need food assistance Increase in the crime levels  Women and children becoming more vulnerable to crimes like trafficking (illegal movement of people under false impression of getting a better life elsewhere) Change in culture and lifestyle of people Malnutrition and health problems More demonstrations

Contact details

Selina L. Mudavanhu Southern African Media and Gender Institute 4th Floor Dumbarton House 1 Church Street 8001 Cape Town South Africa Mobile:+27(0) 73 2978603 Tel: +27(0)21 4240653

Thank You

Pauze

Investeer in ontwikkelingsprojecten •

Erik Nijland

LAAT UW STEM HOREN  Tel

eens tot tien..  Urgentie is hoog  Wat zou u vertellen?

De burger aan het woord 

 

Basis van democratie en daadkracht Zichtbaar blijven Juiste politieke beslissingen nodig

Voorbeeld 1: Burgers naar de Verenigde Naties Gelijkwaardige rol  Agenderen  Delen ervaringen wereldwijd  Lobby 

Voorbeeld 2: Vrouwenorganisaties Even voorstellen: Miriam en Joke  De motor voor verandering  Nederland 1 miljoen vrouwen verenigd 

Waar en hoe? 



 

Sluit bondgenootschappen binnen uw organisatie, bij politieke partijen of de vakbond Agendeer duurzaam voedsel inkoopbeleid van de sportvereniging, het bedrijf en de school waar uw kinderen op zitten Organiseer een informatieavond in kerk of moskee Verspreid uw visie via kranten, bladen en internet

Voorbeeld 3: Millenniumdoelen in Nederland 



De tijd tot 31-12-2015: 2631 dagen en 6 uren



Lokaal bijdragen aan oplossen honger en armoede Zichtbaarheid en inbreng burgers Druk op landelijke politiek

Actielijst  Het

heeft effect  U weet meer  Bondgenoten  Laat u inspireren

Laat uw stem horen op: www.een.nl  www.nederlandsevrouwenraad.nl  www.dewereldvandevn.nl  www.csd-women.blogspot.com  www.millenniumgemeenten.nl 