Protestantse Gemeente Sint-Michielsgestel - Schijndel c.a

Protestantse Gemeente Sint-Michielsgestel - Schijndel c.a. Nummer 6 - november 2013 Kerkdiensten

Iedere zondagmorgen om 10.00 uur in het kerkgebouw aan de Schijndelseweg 1 te St. Michielsgestel.

Predikant:

Ds Marieke den Hartog, Hortensiastraat 10, 5271GV SintMichielsgestel. Tel: 073-8517478. E-mail: Maandag is haar vrije dag. Email: [email protected]

Voorzitter kerkenraad:

Mevr T. J. Admiraal, Litserstraat 50 5275BW Den Dungen. Tel 0735941169, [email protected]

Algemeen scribaat:

Mevr. N. Donselaar, Verhoevenlaan 50, 5481 KH Schijndel, tel. 5430770. E-mail: [email protected]

Kerkelijk bureau:

Mevr I. Bakker, de Meerkoet 6, 5271LM Sint-Michielsgestel tel 073 5514095. E-mail: [email protected]

College van Kerkrentmeesters:

Voorzitter: RT Voogt, Laurierstraat 38a, 5271 KK Sint-Michielsgestel, tel. 073 – 5516497, 27 E-mail: : [email protected] Corr. adres: secr. Mevr. M. Dollevoet- de Groot, Jupiter 2, 5482 XD Schijndel, tel: 6112944. Penningmeester: Dhr A. G. Ross, Leliestraat 29, 5482 ML Schijndel. tel. 073 5479678 E-mail: [email protected]. , NL53 INGB 0009 0654 62 t.n.v. College van Kerkrentmeesters Protestantse Gemeente St.Michielsgestel-Schijndel.

Pastoraat:

Informatie: Mary Hermans,Engelse tuin 41,.5272 CA St.Michielsgestel : Tel. 06-82070256, E-mail: [email protected]

Kerkinactie/Diaconie:

Informatie: Mevr. A. te Dorsthorst, Rijf 11, 5291 NW Gemonde, tel. 5519340 NL92 RABO 0133 6117 28 t.n.v. Diaconie Protestantse Gemeente St.Michielsgestel-Schijndel c.a. E-mail: [email protected]

Crèche, kinderdienst en Jeugdkapel:

Peter Keukelaar, van Tuijllaan 50 5481 RB Schijndel . , tel 5480520 E-mail:[email protected] Zie ook de informatie bij het rooster van de kerkdiensten.

Gemeentecentrum:

Petrus Dondersplein 13, St.Michielsgestel, tel: 55.132.21

Koster en informatie bandopname kerkdienst: Vervoer nodig :

J. A. J. van Tilborg, Laurierstraat, 22 5271KK Sint-Michielsgestel, tel: 073-5514995. E-mail: [email protected] Adrie te Dorsthorst 073 5519340

Redactie kerkblad:

Mevr. S. Barten, Fresiahof 1, 5482 RA Schijndel, tel: 5479315. Dhr. L. Steinhart, Mgr. Hermuslaan 67, 5271NP St Michielsgestel, tel: 5513429 E-mail: [email protected] Vrijwillig abonnement: € 15,00 per jaar. NL53 INGB 0009 0654 62 t.n.v. College van kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente St.Michielsgestel-Schijndel.

Nieuwsbrief Website

E-mail: [email protected] www.pkn-sint-michielsgestel.nl

1

Lof van het onkruid Godlof dat onkruid niet vergaat, Het nestelt zich in spleet en steen, breekt door beton en asfalt heen, bevolkt de voegen van de straat. Achter de stoomwals valt weer zaad: de berenklauw grijpt om zich heen. En waar een bom zijn trechter slaat is straks de distel algemeen. Als hebzucht alles heeft geslecht straalt het klein hoefblad op de vaalt en wordt door brandnetels vertaald: ’gij die miljoenen hebt ontrecht: zij komen - uw berekening faalt’ Het onkruid wint het laatst gevecht ( Bram Grandia)

2

KERKDIENSTEN De kerkdiensten worden begonnen en afgesloten samen met de kinderen. Tijdens de dienst is er voor kinderen vanaf 3 jaar t/m groep 8 van de basisschool kindernevendienst. De bestemmingen van de diaconale collectes staan, voorzien van een toelichting, in dit kerkblad bij de kopij van Kerkinactie/Diaconie. Zondag 3 november, 10.00 uur. Dhr. P. Flach uit Nuenen. Zondag 10 november, 10.00 uur. Ds. D. Strasser uit Nuenen.

Koffie drinken na de dienst. Zondag 17 november, 10.00 uur. Dhr. J. L. Leeflang uit Veenendaal. Zondag 24 november, 10.00 uur. Mevr. Ds. M. den Hartog. Laatste zondag kerkelijk jaar. Koffie drinken na de dienst. Zondag 1 december, 10.00 uur. Dhr. Joop Lankhaar uit Wijk en Aalburg. 1e advent. Zondag 8 december, 10.00 uur. Mevr. Ds. M. den Hartog. 2e advent. Maaltijd van de Heer / Koffie drinken na de dienst. Wereldwinkel. Zondag 15 december, 10.00 uur. Prof. Dr. J. Reinders uit Amsterdam. 3e advent.

OPPASDIENST Voor kinderen van 0 tot en met 2 jaar is er oppasdienst op verzoek. Wilt u gebruikmaken van de oppasdienst, geef dat dan voor vrijdag 19.00 uur door aan Janneke Verhagen, telefoonnummer 073-6148714.

3

ACTIVITEITENAGENDA pagina 1 november

Wandelen en bezinnen.

17

2 november

Verkoopdag actie nieuwe stoelen.

14

6 november

Workshop herfststuk maken.

15

9 november

Workshop Indische rijsttafel.

15

10 november Sing-in nieuwe Liedboek.

8

12 november Koffieochtend.

16

19 november Gesprekskring Nieuw Beekvliet. 10.00uur-11.15uur. 23 november Workshop snoeien van struiken en/of fruitbomen.

15

24 november Concert Frans van der Sommen met liederen van Alexandra Tinne om 13.00 uur.

21

29 november Wandelen en bezinnen.

17

30 november Workshop creaties maken van chocola.

15

30 november Interkerkelijke mannendag Eindhoven.

23

8 december

Sing-in nieuwe Liedboek.

8

9 december

Lezing door Carel ter Linden.

25

10 december Vrouwencontactavond

16

10 december Oecumenisch programma Abdij van Berne.

9

22 december Kinderkerstfeest

12

DATA’S VOOR DE NIEUWE AGENDA. 2 februari 2014 en 11 mei 2014 Concerten van Frank Wakelkamp. Om 12.15uur in onze kerk.

4

VAN DE REDACTIE INLEVEREN KOPIJ Het eerstvolgende kerkblad verschijnt in de week van 9 december. Hiervoor kunt u uw kopij uiterlijk 3 december inleveren op onderstaand e-mail-adres:

[email protected]

Ook kunt u uw kopij inleveren bij: Simone Barten, Fresiahof 1, 5482 RA Schijndel, tel: 5479315. Leo Steinhart, Mgr. Hermuslaan 67, 5271NP St Michielsgestel, tel: 5513429

VAN DE PREDIKANT Als de bladeren van de (levens)boom vallen.... Hebt u dat ook, dat u een beetje melancholiek wordt als de bladeren weer van de bomen vallen? We worden dan geconfronteerd met de vergankelijkheid van het leven: wat ging die prachtige zomer toch weer snel voorbij... wat gaat het leven toch snel voorbij...de bomen lijken af te sterven als de bladeren vallen. En toch dragen die bomen ook vrucht: kijk maar naar de beukennootjes, de kastanjes, de eikeltjes, de walnoten en de hazelnoten. De herfst verwijst niet alleen naar dood en vergankelijkheid, maar ook naar nieuw leven. De herfst in het nieuwe en ook in een oud liedboek Ik hoor van vele kanten positieve reacties op het nieuwe liedboek. Veel mensen zijn enthousiast over de best gemakkelijk mee te zingen nieuwe liederen. Ook viel het velen van u al op, dat er niet alleen liederen, maar ook prachtige gedichten, gebeden en ander meditatieve teksten in opgenomen zijn. Het leent zich er dus toe om ook tussendoor, thuis, eens even stil te staan bij zo'n tekst en te kijken wat die met je doet. Zo kwam ik op p.1194 de volgende prachtige tekst van Rainer Maria Rilke tegen:

5

Herfst De blaren vallen, vallen als van ver, als welkten in de hemel verre tuinen; ze vallen met ontkennende gebaren. En in de nachten valt de zware aarde uit alle sterren in de eenzaamheid. Wij allen vallen. Deze hand zal vallen, En kijk je naar de andere: het is in alle. Maar Eén is er. Hij vangt dit vallen oneindig teder in zijn handen op. Meneer Hilgeman liet me een heel oud en hem dierbaar liedboek uit zijn jeugd zien: 'Ons Lied. Een nieuwe bundel voor de zondagschool.' Helaas staat er geen jaartal van uitgave in, maar het aardige is, dat ook hier allerlei gedichten tussen de liederen afgedrukt staan, waaronder ook meerdere over de verschillende seizoenen. Op p.49 vinden we het volgende Herfstliedje: (1) Met zijn vlugge wieken Snelt de zomer voort, En het lied van scheiden Wordt alom gehoord.

(3) Maar de vruchten lachen Achter 't gelend blad: Ja, de herfst mocht treuren Als hij ons niet had.

(2) Wat er bloeit gaat dorren, 't rits'lend loof vertelt: Aan het schoone leven Is een perk gesteld.

(4) Doch wij blijven over; Storm en dood ten spijt Leeft in ons de bloesem Tot in eeuwigheid.

In dit gedicht hebben de vruchten het laatste woord en dat is mooi. In de vrucht schuilt de toekomst: de bloesem van het nieuwe seizoen. De bomen, die schijnbaar afsterven in de herfst wanneer zij hun bladeren verliezen, komen het volgend voorjaar weer tot leven. Nogmaals: het levensboompaneel Dankzij uw vorige predikant, ds. Gert-Jan de Bruin, konden we in onze kerk het glazen levensboompaneel laten plaatsen, dat een liturgische functie heeft bij de doop van onze kinderen en bij het herdenken van onze overledenen. De levensboom is een oeroud symbool dat in vele religies een plaats heeft. De mythische boom des levens zoals hij in Genesis 3 beschreven wordt, geeft aan degenen die van zijn vruchten eten eeuwig leven. Door zijn ongehoorzaamheid mag de mens daar niet van blijven eten en wordt hij uit de Hof van Eden verdreven. Cherubs met vlammende zwaarden moeten de weg naar de levensboom bewaken en ervoor zorgen dat de mens er niet meer van eet. Dat kunt u nalezen in Gen.3,22-24. 6

Later is in de Joodse traditie de Tora de levensboom geworden: wie leeft volgens de voorschriften van de Tora, zal alsnog aandeel aan het eeuwigheidsleven kunnen verkrijgen! Dit wordt duidelijk op het moment dat de Torarollen na de voorlezing op sjabbat en feestdagen in de synagoge terug in de heilige arke worden geplaatst. Op dat moment zingt de gemeente een aantal Schriftverzen die zo met elkaar gecombineerd worden dat duidelijk is, dat de Tora voor het volk Israel niets minder dan een levensboom is: 'Een goede les heb ik jullie gegeven: mijn Tora- verlaat haar niet' (Spreuken 4,2) 'Een boom des levens is zij voor wie zich eraan vasthouden en gelukkig zijn zij die erop steunen (Spreuken 3,18). Haar wegen zijn aangenaam en haar paden vol vrede (Spreuken 3,17). Doe ons Eeuwige omkeren tot U, dan zullen wij ons omkeren. Vernieuw onze dagen als vanouds (Klaagliederen 5,22) Het staat in mijn geheugen gegrift hoe Akiva Ernst Simon, een emeritus hoogleraar pedagogiek en vroegere vriend van de grote Martin Buber in Jeruzalem juist deze woorden altijd mee zong alsof ze alleen voor hem bedoeld waren. Het was duidelijk dat dit moment van de dienst voor hem het hoogtepunt was. Alsof hij bedoelde: de Torarollen zijn terug geplaatst. Nu is het aan ons om deze woorden en opdrachten van vrede en gerechtigheid gestalte te geven in ons leven, in deze samenleving! Kruis als levensboom In de christelijke traditie is ook het kruis van Christus vaak als levensboom uitgebeeld en beschouwd. Immers: het kruishout waaraan de Zoon van God moest sterven is voor ons als een ingang tot het eeuwige leven, tot een levensboom geworden. Denk aan het bekende lied van Willem Barnard, dat als lied 547 ook weer in het nieuwe Liedboek is opgenomen: Met de boom des levens wegend op zijn rug droeg de Here Jezus Gode goede vrucht. Kyrie eleison, wees met ons begaan, doe ons weer verrijzen uit de dood vandaan. In de dienst van 13 oktober jl. waarin ds. Gert-Jan de Bruin voorging heb ik daarom op verzoek van de kerkenraad en de liturgiecommissie nogmaals aandacht besteed aan dit paneel, dat we indirect aan hem te danken hebben!

7

Persoonlijke terugblik op peuter- en kleuterviering Wat waren ze lief, die kleuters en peuters met hun zachte schapenoortjes, die op 7 oktober jl. het verhaal van het zwarte schaapje Yep meespeelden: heerlijk dansen, maar ook lekker uitrusten en het avontuur in door door een donkere kloof heen te kruipen. Spannend! De aanwezige ouders en grootouders konden er Psalm 23 in ontdekken, in de versie van een aanstekelijk getekend prentenboek. Fijn om te doen, fijn om erbij te zijn en te zien hoe enthousiast de kinderen mee gaan in het verhaal van de schaapjes en hun herder. Fijn ook dat we nu twee nieuwe moeders hebben gevonden die deze diensten met Annet en mij gaan organiseren: Nieska Vermeer en Brenda Hanff-Voogt. Van harte welkom! Nellie Keukelaar, die sinds het begin in 2010 een drijvende kracht was achter de organisatie, gaat ermee ophouden. Nellie, heel hartelijk dank voor je inzet! Persoonlijke terugblik op de stoelenactie Ik vond het fascinerend te zien hoeveel 'reuring' er mogelijk was rond de aanschaf van de nieuwe stoelen voor onze kerk. Van happen en trappen, via een heus nazomerfeest voor jong en oud tot een creatieve markt en een concert die nog in het verschiet liggen. Fantastisch, wat vooral Annet en Berend achter de schermen allemaal hebben uitgedacht en gedaan en hoe aanstekelijk hun acties zijn! Inmiddels hebben we allemaal kunnen proefzitten en onze mening mogen geven. Daaruit is een heel verantwoorde keuze gemaakt. Ook de kleuren zijn inmiddels uitgezocht en ik weet wel zeker dat onze kerk een geheel eigentijdse uitstraling zal krijgen! Als alles meezit, zullen we met kerst voor het eerst op de nieuwe stoelen kunnen zitten en zal de ruimte voor veel meer activiteitengeschikt zijn dan tot nu toe. Ik ben zeer benieuwd! 10 november: tweede sing-in nieuwe Liedboek Om aan het nieuwe Liedboek te wennen is het nodig er veel uit te zingen. Tijdens de sing-ins willen we ook liederen die bijvoorbeeld thuis aan tafel gezongen kunnen worden oefenen, evenals bijvoorbeeld gezongen versies van het Onze Vader. Ook geeft het nieuwe Liedboek een grotere variatie aan responsoria (liturgische antwoorden bij bijvoorbeeld het Heer Ontferm U, de voorbeden, de zegen) enzovoorts. We hebben nu besloten de sing-ins te organiseren steeds nadat er koffiedrinken is geweest, dus op een tweede of vierde zondag van de maand, steeds om ongeveer 11.30 uur. De bijeenkomsten duren niet langer dan maximaal drie kwartier tot een uur. We hopen dat uw enthousiasme voor de nieuwe liederen hierdoor nog meer toeneemt! Volgende data: 8 december, 26 januari en 9 maart. Iedereen van harte welkom! 8

24 november: Laatste zondag kerkelijk jaar: gedachtenis van de overledenen 'Aan het schoone leven is een perk gesteld' zei het gedicht uit het boek van meneer Hilgeman in het tweede couplet. Het is dus geen toeval dat wij juist in dit seizoen van het afsterven van de natuur stilstaan bij de dood van onze geliefden. Dit doen wij op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, vlak voor wij met de Advent weer een nieuwe cyclus van feesten en van het leesrooster beginnen. Dit jaar zal dat zijn op zondag 24 november. Officieel ronden we de lezingen uit het Evangelie naar Lucas (het zogenaamde C-jaar) dan af en gaan we beginnen met het Evangelie naar Matteüs in het A-jaar. Zoals het er nu uitziet zullen we deze dag twee gemeenteleden gedenken: Harrie van Heyst uit Den Dungen (overleden op 27 mei jl.) en Jan Hoogvliet uit Schijndel (overleden op 19 augustus**). De lezingen zijn dan uit II Koningen 2,1-15a en Matteüs 5,1-10.Het verhaal van de hemelvaart van de profeet Elia zal ook in een versie voor kinderen gelezen worden. De cantorij zingt. 10 december in de Abdij van Berne: aandacht voor de mensenrechten De nieuwe abt van de Norbertijnen, Denis Hendrickx, stelde in het regionaal oecumenisch overleg voor om dit jaar niet rond Allerheiligen/Allerzielen en Hervormingsdag maar op de Dag van de Mensenrechten een oecumenisch programma te verzorgen. We willen dan de indrukwekkende film 'Illégal' bekijken en daarover met elkaar in gesprek gaan. Aangezien de film zo'n twee uur duurt, zal het programma om 19.45u. beginnen nadat we om 19.30u met koffie en thee verwelkomd zijn. Dan is er na afloop nog tijd om over de film met elkaar in gesprek te gaan. Denis Hendrickx wil uit zijn voormalige woonplaats Tilburg enkele vrijwilligers van VLOT (Vluchtelingenopvang Tilburg) uitnodigen om hun ervaringen met ons te delen. Op deze avond zijn dus met name de leden van de Abdijgemeenschap en van de omringende protestantse gemeenten (Uden/Veghel, Heeswijk-Dinther, Berlicum/Rosmalen en SMG/Schijndel) van harte uitgenodigd. Wie deze avond mee wil rijden naar de Abdij kan zich per e-mail of telefoon opgeven bij Marieke(adresgegevens: zie p.2) 19 januari 2014: gezamenlijke zondagsviering bij de Zusters van Liefde in Schijndel Het duurt nog even, maar we melden het tijdig, zodat u er vast aan kunt wennen: op zondag 19 januari 2014 zal er geen zondagse eredienst zijn in onze eigen kerk aan de Schijndelseweg. Het is dan weer de jaarlijkse Week van Gebed voor de eenheid van de christenen. Die willen we gestalte te geven met een gezamenlijke zondagsviering, die we uiteraard ook met elkaar gaan voorbereiden. Wie hierover mee wil denken, kan zich melden bij Marieke. De voorbereidende bijeenkomst zal waarschijnlijk op een avond in november plaatsvinden. Ook een delegatie uit de liturgiecommissie zal hieraan deelnemen.

9

Pastoralia We leven mee met onze contactpersoon Ad Schoondermark, bij wie in september lymfeklierkanker (Non-Hodgkin) werd geconstateerd. Hij ondergaat op dit moment een serie zware chemokuren (iedere drie weken één) die de ziekte daadwerkelijk zou moeten kunnen bestrijden. Ad zei: 'ik maak er geen geheim van, maar we gaan er ook geen drama van maken.' We wensen Ad veel sterkte in deze moeilijke tijd. Hij woont: van Beverwijkstraat 3, 5481 RW Schijndel. Ons gemeentelid Elise van der Heijden-Potkamp trouwde in mei 2010 met John van der Heijden, aan de Lidwinastraat 86, 5481 NV in Schijndel. Zij had op dat moment al een hersentumor, die er nu toe geleid heeft dat zij is opgenomen in een verpleeghuis in Eindhoven. Elise zal niet meer beter worden. We wensen haar en haar echtgenoot John heel veel sterkte en Gods kracht toe in deze zware periode van hun leven. Zowel mevrouw Betsy van Beek als de heer Hilgeman zijn inmiddels weer thuis na een ziekenhuisopname. Welkom thuis! Mevrouw van Beek woont aan De Beemden 92, 5271 BJ SMG, de heer Hilgeman aan de Regent van den Heuvelstraat 2, 5272 BL, SMG. De voorzitter van onze kerkenraad, mevrouw Doreen Admiraal-Hilgeman, is opnieuw thuis met burn-out verschijnselen. Ook haar wensen we veel kracht en rust toe om te herstellen! Haar adres: Litserstraat 50, 5275 BW, Den Dungen.

KERKENRAAD In de laatste kerkenraadsvergadering van 9 oktober jl. Is besloten om te onderzoeken of, en hoe het gebruik van sociale media een rol binnen onze gemeente kan spelen. Kunnen we de mogelijkheden die de sociale media ons bieden, gebruiken om intern en extern beter te communiceren? Op een andere plaats in het kerkblad wordt gevraagd naar uw /jullie activiteiten op facebook, twitter e.d. en deze kenbaar te maken aan Carla van Cerrevink. Op 28 september is het regionaal college voor behandeling beheerszaken (rcbb) bij onze gemeente op bezoek geweest. Het betrof een kennismakingsbezoek. Als gemeente hebben wij veel met het rcbb te maken. Het rcbb beoordeelt onze begrotingen en jaarrekeningen, geeft advies over het beheer van onze gebouwen en begraafplaats en ziet toe op vermogensrechtelijke aangelegenheden. Wat betreft de nieuwbouw: hier wordt gestadig aan gewerkt. De projectontwikkelaar is optimistisch, want er is een potentiële gegadigde voor de koop van het gemeentecentrum en er is ook belangstelling voor de koop van de nieuw te bouwen huizen. De bouwcommissie olv frans van vuuren en peter van dis is samen met de projectontwikkelaar op uiterst zorgvuldige wijze bezig om de nieuwbouw in goede banen te leiden. Doreen admiraal heeft opnieuw last van burn-out verschijnselen waardoor ze haar werk, maar ook het kerkenwerk, zoals het voorzitterschap van de kerkenraad op moet schorten. Wij wensen haar heel veel sterkte en beterschap toe. De overige leden van de kerkenraad buigen zich momenteel over de vraag hoe we Doreens taken over kunnen nemen. U hoort daar meer over. Al als er zaken zijn die in de kerkenraad moeten worden besproken, dan kunt u die bij mij kenbaar maken. Nyncke Donselaar, scriba 10

KERKINACTIE / DIACONIE Opbrengsten collectes 25-aug 1-sep 8-sep 15-sep 22-sep 29-sep 6-okt 13-okt

Schoner geproduceerd voedsel, Bolivia Theologische Hogeschool Ricatla, Mozambique Pastoraal Uitzendburo Den Bosch Jeugdwerk: aan de slag met hart en ziel Act for peace vredeswerk Jan Vink stichting Israëlzondag Werelddiakonaat: Meer voedselzekerheid en vrede in Noord-Uganda

€ 81,56 € 126,54 € 57,49 € 79,81 € 69,00 € 72,50 € 59,65 € 107,81

In de afgelopen weken hebben wij in de diensten gecollecteerd voor verschillende doelen. In bovenstaand overzicht vindt u per doel de bedragen die wij als gemeente bijeen gebracht hebben. Hartelijk dank voor uw bijdrage.

COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS MUTATIES OKTOBER Overleden: 10 oktober 2013. Mw. G. Felter - de Groot. De Beemden 1, Sint Michielsgestel. Verhuisd: Mevr. F.G. Luiten, Berliozhof 5, Schijndel naar ’s-Hertogenbosch. Ingekomen: Fam. Vos Vestdijkstraat 25 St. Michielsgestel, ingekomen uit Waalwijk.

11

KINDERDIENST EN JEUGD Hallo jongens en meisjes, Schoenendoosactie Ook dit jaar doet de Kindernevendienst weer mee met de schoenendoosactie van Actie4Kids. Actie4Kids komt in actie voor arme kinderen door een schoenendoos voor hen te versieren en die te vullen met schoolspullen, toiletartikelen en speelgoed. Die schoenendozen gaan naar kinderen die in moeilijke omstandigheden leven, bijvoorbeeld in weeshuizen of in sloppenwijken of in vluchtelingenkampen. Elk jaar wordt gekeken in welke landen de nood het hoogst is. De schoenendozen gaan dit jaar naar Armenië, Roemenië, Sierra Leone, Togo, Costa Rica en India.

Iedereen kan meedoen aan de schoenendoosactie. In de actiefolder staat precies wat je moet doen. Je kunt de folder downloaden via de website van Actie4Kids: www.actie4kids.org Op die website vind je niet alleen informatie over de schoenendoosactie, maar ook verhalen en kleurplaten. De versierde en gevulde schoenendozen kunnen op zondag 3 november en op zondag 10 november worden ingeleverd in de kerk. Ook kunnen ze tot 10 november worden afgegeven bij Evelien Ross, Leliestraat 29 in Schijndel of bij Janneke Verhagen, Wilgenstraat 1 in Sint-Michielsgestel. Post naar onze sponsorkinderen in India Wist je dat onze kerstkaarten naar Ashish en Rutuja al onderweg zijn naar India? Ze zullen het vast leuk vinden om een kaart te krijgen. Toen een van de andere sponsorkinderen van World Vision vorig jaar haar kaart kreeg, zei ze: ‘Het maakt me blij dat mijn vrienden uit Nederland aan me denken. Ik voel me heel speciaal.’ Kinderkerstfeest En nu we toch al een beetje in kerstsfeer komen… Zondag 22 december vieren we het kinderkerstfeest. We beginnen rond 11.15 uur, meteen na de kerkdienst. Groetjes, Anja, Corine, Evelien, Janneke, Nellie en Simone 12

LITURGISCHEKANTTEKENING Psalmmijmeringen Psalm 32 “Een slecht mens heeft veel leed te verduren, maar wie op de Heer vertrouwt wordt met liefde omringd.” Er zijn van die wetten in mensenland die vaak door de ervaring worden bevestigd, hoewel we ook meemaken dat er afwijkingen van die wetten zijn. “De uitzondering bevestigt de regel” zeggen we dan. Zo zijn er mensen die veel leed te verduren hebben, ook al zijn ze niet ‘slecht’ (in deze psalmentaal), en zijn er lui die anderen het leven zuur maken terwijl ze het zelf goed hebben. De mensenwereld is te complex om in simpele wetten te vangen. Maar laten we ons nu focussen op de regel. We kennen die ook in andere varianten. ‘Wie zaait zal oogsten’, of wat subtieler uitgedrukt: ‘Zoals je zaait, zo zul je oogsten.’ ‘Wie goed doet, goed ontmoet.’ ‘Wie kaatst kan de bal verwachten.’ Volkswijsheid gestold in vaste uitdrukkingen, spreekwoordelijke wijsheid. Wie een stralend gezicht ziet, gaat zelf stralen. Wie nors doet, norsheid ontmoet. Wie denkt dat hij in alles een individu is, is blind voor dit soort wetten. De mens is door en door afhankelijk van zijn omgeving, en kan zelf maar in beperkte mate de toon zetten. Mensen vertonen in hoge mate kameleontisch gedrag, we passen ons aan onze omgeving aan. We zijn sfeergevoelige kuddedieren. Dat speelt zich op heel elementair psychologisch niveau af, miljoenen jaren evolutie doen daar niets aan af. Ook als we ons op rationeel niveau gedragen, laat deze wet van de kuddementaliteit zich gelden. Onze ratio is tot op zekere hoogte gevernist gevoel. Al mogen we een animal rationale zijn, het dier in ons is sterker dan de ratio. Dat is niks om ons voor te schamen, het getuigt hooguit van lef om het te erkennen en het waakt voor te hooggestemde verwachtingen. Dieren zijn ook niet zomaar of sléchts dieren, ze zijn stuk voor stuk wonderen der natuur, prachtige schepselen Gods, juwelen van Gods scheppingsmacht. Ze worden in hun gedrag niet alleen door primaire driften bepaald als het bevredigen van hun behoeftes aan eten, drinken, een rustplek en sex. Ze verzorgen hun jongen met liefde en genegenheid, beschermen ze tegen een boze buitenwereld en koesteren onderlinge genegenheid. Een bioloog kan dan zeggen dat hun gedrag gericht is op instandhouding van de soort, dat doet niets af aan gevoelens van liefde bij dieren op hun eigen niveau. Hoe complexer de levensvormen, hoe meer bewustzijn, hoe groter de wereld waarin de exemplaren van de soort leven. De natuur kent geen grote demarcaties tussen de verschillende soorten, er is slechts sprake van geleidelijke overgangen. Met inderdaad de mens als de vooralsnog hoogste levensvorm, met het meeste bewustzijn, de grootste wereld (die tot aan de sterren en theorieën over het ontstaan ervan reikt) en het grootste vermogen om in die grote wereld in te grijpen en die naar eigen hand te zetten. De mens kortweg als kroon van de schepping, maar tot in zijn haarvaten nog verbonden aan de meer elementaire levensvormen met de driften en instincten die daarbij horen. Het menselijke vermogen van de liefde kan gekoppeld aan zijn ratio een bijzondere gestalte verkrijgen. Vanuit het inzicht dat iedere mens het verdient om zijn bestaan tot geluk te kunnen ontplooien. Zoals Thomas Jefferson het in de 13

Declaration of Independence van de Verenigde Staten van Amerika (1776) formuleerde: We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty, and the Pursuit of Happiness (We houden deze waarheden voor vanzelfsprekend, dat alle mensen als gelijken zijn geschapen, dat ze door hun Schepper met bepaalde onvervreemdbare rechten begiftigd zijn Hieronder vallen leven, vrijheid en het streven naar geluk). Het komt erop neer rekening te houden met je medemensen en ieder het hare of zijne te geven. De meest vergaande variant hiervan is de aansporing van Jezus om zelfs je vijanden lief te hebben. Dit lijkt nogal tegennatuurlijk te zijn, maar het past helemaal bij de onbaatzuchtige natuur van God zelf: zelveloze overvloeiende onbegrensde liefde. Omdat het tot de natuur van God hoort om mens te worden, en tot de natuur van de mens om het geluk te zoeken, dat hij –zo de psalmist- bij God vindt, is de liefde voor de vijand uiteindelijk niet tegennatuurlijk. De grootte van de menselijke wereld is dan in zekere zin maximaal geworden, de beperkte reikwijdte van zijn liefde is vervallen. In zo’n mens is de schepping tot voleinding gekomen, met zoveel levenskracht dat hij zijn omgeving meetrekt in zijn enthousiasme. Wie met God leeft, leeft met liefde en wordt met liefde omringd. Eugène de Groot

NIEUWE STOELEN VOOR DE KERK. UITNODIGING. Voor de verkoopdag van eigen producten voor de nieuwe stoelen voor onze kerk. Zaterdag 2 november a.s. van 11.00 tot 16.00 uur. De band Risiko treedt op van 13.30 tot `14.00 uur. De veiling is om 12.00 uur en 15.00 uur. Zie voor de veilingstukken www.pkn-sintmichielsgestel.nl Familie, buren, vrienden, iedereen is welkom. De organisatie

14

NIEUWE STOELEN De keuze voor de stoelen is deze maand gemaakt. Het wordt de Thonet S360. De zitting wordt bekleed, er komen drie verschillende kleuren die aansluiten bij de kleuren in de ramen. Op een paar na krijgen alle stoelen armleuningen. De acties om deze mooie, maar dure stoelen te kunnen betalen zijn nu in volle gang. Op zaterdag 2 november is de veiling van prachtige kunst en andere zelfgemaakte producten. Op de website kunt u alvast een voorproefje nemen. Ook worden er enkele diensten geveild waaronder de huur van een zomerhuisje bij Rhenen van een zekere G. J. de Bruin uit Amstelveen. Ook gaan deze maand de eerste workshops van start, daar zijn heel interessante en unieke onderwerpen bij! U kunt daarover elders in dit blad en op de website lezen. Verder loopt de actie "Kerk op Marktplaats" nog steeds succesvol door. De teller staat al boven de €500. U kunt daar nog steeds aan mee doen, maar dan is er wel haast geboden, want de actie stopt aan het eind van het jaar en de praktijk leert dat er toch wel twee maanden nodig zijn om iets te verkopen. Dus heeft u nog iets moois dat u kunt aanbieden, bel dan snel Arie Bakker, 5514095. Op de website kan alles gevold worden. Inmiddels zijn er ook al drie hele en twee halve kerkbanken verkocht, dus aarzel niet te lang en bel Annet, 5517971 als u er ook een wilt. Heeft u aan deze acties niet deel kunnen nemen, dan kunt u nog altijd helpen middels de girokaart die één dezer dagen bij u in de bus valt. In januari is er dan een feestelijk slotconcert om de hele operatie af te sluiten en de nieuwe stoelen 'in te zitten'. WORKSHOPS Wie wil er nu niet creatief zijn met chocolade, een rijsttafel kunnen maken, een mooi herfststuk op zijn tafel hebben staan, leren snoeien van struiken en fruitbomen of een natuurwandeling met een gids maken? Dat willen we natuurlijk allemaal en dat kan! Vanaf nu worden er op verschillende data workshops georganiseerd en u/jullie kunnen daar aan deelnemen. De kosten houden we zo laag mogelijk, zodat we zoveel mogelijk geld ophalen voor de aanschaf van de nieuwe stoelen voor de kerk. Woensdagavond 6 november beginnen we met de workshops. Onder leiding van Greet Oudshoorn creëert uw een prachtig herfststuk voor in huis of in de tuin. Kosten € 15.00 p.p. 15

Op zaterdag 9 november zal bij de familie Donselaar gezamenlijk een Indische rijsttafel gemaakt en natuurlijk vervolgens opgegeten worden. Kosten €30.00 pp. inclusief recepten. Zaterdag 23 november zal Herman Leppink gedurende een uur uitleg geven over het snoeien van struiken en/of fruitbomen. Kosten € 5.00 pp. Mag u tuin als voorbeeld dienen, laat het ons weten! December feestmaand. Daar horen lekkernijen bij! Volg de workshop van chocoladeliefhebber Dennis Verhoeven en leer zelf leuke, maar simpele creaties te maken van chocola. Op zaterdag 30 november vanaf 10.00u bent u van harte welkom op de Ruwenberg. Kosten €20.00 pp. Familie, vrienden en buren zijn natuurlijk ook welkom bij de workshops. Aanmelden kunt u bij Janneke Alkema, tel: 073-5430650 of per email [email protected] Nog niet alle data zijn bekend, dus houdt de website en de nieuwsbrief in de gaten voor nieuwe aanbiedingen of als u persoonlijk op de hoogte gehouden wil worden, laat mij dat weten.

GEMEENTELEVEN VROUWEN CONTACTAVOND DINSDAG 10 DECEMBER Op 10 december is er om 20.00uur in het gemeentecentrum weer een avond waarop we met elkaar weer iets leuks gaan maken in de kerstsfeer. De avond is voor vrouwen die het leuk vinden om creatief bezig te zijn, maar vooral voor de gezelligheid en het contact met anderen. Na het nuttigen van een kopje koffie of thee, gaan we aan het werk. Het zou fijn zijn als u een lijmpistool mee brengt, als u die hebt . De intekenlijst hangt vanaf half november in de hal van de kerk. Tot 10 december, de voorbereidingscommissie KOFFIEOCHTEND De koffie-ochtend is deze maand op dinsdag 12 november. Zet het vast in uw agenda dan kunt u in de nieuwsbrief lezen wat we die ochtend gaan doen. Zoals altijd is iedereen uitgenodigd. We beginnen om 10.30 uur bij de kerk. Informatie bij Ineke Kerkhoff, tel 5530960.

16

WANDELEN EN BEZINNEN 20 SEPTEMBER 2013 Deze wandeling- met bezinning vooraf- was de eerste na de zomerperiode. Op het ontvangstadres waren we met 10 deelnemers, en we gingen met 9 wandelaars op pad naar het natuurgebied De Kampina. De volgende wandeling is op vrijdag 1 november en daarna op 29 november vanuit Sint-Michielsgestel. Het ontvangstadres op 1/11 is bij Elly de Jongste, Pastoor Mandersstraat 61a, Lennisheuvel. Aanvang 9.30 uur. Als u mee wilt doen kunt u zich opgeven bij Joop van den Bovenkamp. tel 073 5514281. Dit kan tot uiterlijk 2 dagen van tevoren.

De toepasselijke teksten bij onderstaande bezinning staan in Mattheüs 6:23-34. Dit Schriftgedeelte gaat over: Licht hebben in je ogen. Geen twee heren dienen. Niet bezorgd zijn. Het zien van de wereld met een blik van liefde en de realiteit van het leven. De inleidster van de bezinning (Angelique Otten) vroeg zich af hoe het toch komt dat er norse (oudere) mensen zijn, met een sombere en donkere blik in de ogen, terwijl anderen ondanks beperkingen en moeilijkheden toch twinkelende lichtjes in de ogen hebben. Fragment afkomstig uit; Niets en zo zij het. (blz. 164-170) Oriana Fallaci. Dit fragment is uit een dagboek van een Vietcongstrijder, die in een extreem zware oorlogssituatie in staat bleef de wereld te “schouwen”, te zien met de blik van de liefde. Het fragment is bedoeld ter bemoediging en een illustratie van het “Zijn”. Een zijn waarin lijden noch dood de Liefde van God in ons vermag te doven. Hij begint met om zich heen te kijken, daarna denkt hij aan zijn geliefde, om te eindigen in zijn omstandigheden en realiteit in het hier en nu.

17

Tuyet Lan, mijn liefste, Rivieren en bergen houden ons gescheiden en toch lijkt het me dat ik je zie bij elke wegkruising, achter elke struik, elke boom. Een zwaluw vliegt in de richting van ons dorp. Ik heb hem verzocht je mijn liefde over te brengen en je te vragen geduldig op mij te wachten. Zoals jij lijdt, lijdt ook Zuid-Vietnam. Zijn snikken stijgen op uit elk rijstveld, uit elke kokospalm, uit elk kanaal. Ach konden we ook hier maar bij elkaar zijn. Het is hier mooi, weet je. Het profiel van de bergen is mooi, het gloeien van de wouden is mooi, en het fladderen van de vogels, en het ritselen van de bladeren. Ik zou de abrikozenbomen en de bamboebosjes en de bloembladeren van de orchideeën willen schilderen. Voor jou. Maar ’s-avonds valt over alles een sinistere stilte en wat betoverend was wordt afschuwelijk. Ik geloof het niet, Tuyet Lan. Het is niet waar, Tuyet Lan. Ze zijn mij komen vertellen dat je omgekomen bent net als mijn moeder. Door een bombardement. Ik geloof het niet. Dit is te erg. Het moet een vergissing zijn. Tuyet Lan. Je leeft. Tuyet Lan, en we zullen elkaar terug zien. En we zullen weer langs de oevers van het Meer van de Zwaan lopen, waar altijd een briesje waait. Dat briesje waar je zo van houdt. En dat je haar in de war maakt. En we zullen elkaar in de ogen kijken, Tuyet Lan, met jouw hand in mijn handen, Tuyet Lan en wij zullen elkaar nooit meer verlaten. Er zal geen afscheid meer zijn bij de rivier Tuyet Lan. Ik ben aan het dromen. Je bent dood Tuyet Lan. We zullen elkaar terug zien, ja maar in een andere wereld; als die bestaat. Wanneer ook ik dood zal zijn. Want nu kan mij niets nog schelen, Tuyet Lan. Ze hebben mij gevraagd om op patrouille te gaan en ik ga. Om te sterven…. Het bovengenoemde veroorzaakte heel wat gedachten en opmerkingen. Te veel om op te noemen. Ik wil er toch enkele vermelden. Vind je dit verhaal een bemoediging? ▪ Als je bezorgd bent kun je de schoonheid -die er altijd is- niet zien. De strijder is onbezorgd. ▪Het is genade om uiteindelijk toch weer met liefdevolle ogen te kunnen kijken en schoonheid te zien. ▪Er kan extra energie uit de omgeving (natuur)worden gehaald en/of uit God. ▪Ook Etty Hillesum slaagde er in om tijdens de tweede wereldoorlog in barre omstandigheden in het concentratiekamp Westerbork met liefde te kijken naar haar medemensen en naar de bezetter. Ze ontvluchtte haar lot niet en bleef in een afhankelijk zijn. Ze had de dingen eerst doorvorst tot op hun naakte realiteit. ▪Als je tot stilte kunt komen door meditatie is contact met het goddelijke mogelijk en vloeit negatieve energie weg. ▪Ieder mens draag iets van Godskennis in zich ook al is hij of zij zich dat niet bewust. Verslag Joop van den Bovenkamp

18

FACEBOOK? Het gebruik van de sociale media heeft een grote vlucht genomen. In Nederland zijn al bijna 4,5 miljoen mensen actief op Facebook. De kerkenraad vraagt zich dan ook af of het niet tijd wordt dat wij dit medium gaan inzetten om elkaar en de buitenwereld te ontmoeten en te informeren. Echter, we hebben geen idee hoeveel mensen in onze kring hier al mee bezig zijn. Daarom willen iedereen die actief is op Facebook (of Hyves, Twitter, Instagram, enz.) vragen om dat aan ons mee te delen. Ook als u van plan bent om dit in de nabije toekomst te gaan doen of wanneer u dit een goede aanleiding vindt om er mee te beginnen (wellicht kunnen we tegen die tijd een traininkje organiseren). U kunt ons dit laten weten door een mailtje te sturen aan Carla van Gerrevink, [email protected] Natuurlijk helpt u ons ook door tegelijk uw mening hierover te geven of ons te voorzien van tips. We zijn heel benieuwd naar uw reacties en in begin december laten we u weten wat er uit is gekomen en hoe we verder denken te gaan.

VANG HET DUURZAME ZONLICHT Eigenlijk is het jammer dat van de enorme hoeveelheid energie die de zon uitstraalt maar zo weinig wordt gebruikt. De diversiteit aan leven op aarde is mede mogelijk door het licht en de warmte van de zon. Toch gaat de meeste zonnekracht aan de aarde voorbij en verdwijnt in de ruimte. Van de energie die de aarde bereikt vangen we tegenwoordig een klein beetje op met de zonnepanelen die overal op aarde worden geplaatst. Deze panelen zetten zonlicht (dus niét de warmte) om in elektriciteit voor onze woningen. Hieronder leest u wat de ervaringen zijn van twee van onze gemeenteleden, die al enige tijd geleden zonnepanelen op hun dak hebben geplaatst. 19

Energieleverancier Joop In maart 2012 heb ik offerte aangevraagd voor het leveren en plaatsen van zonnepanelen. Ik wilde ons jaarverbruik (1300 kW) aan elektriciteit volledig afdekken met zonne-energie. Van belang was het beschikbare dakoppervlak, de dakhelling en de ligging van de woning ten opzichte van de zon. Zonnepanelen op een plat dak kan ook. Voor ons verbruik (een tweepersoons huishouden) waren 6 panelen voldoende met een totaal oppervlak van 10 m2 gericht op het Zuidwesten. De offerteaanvraag, de opdracht tot levering en het plaatsen vergde slechts 8 dagen. De montageploeg van drie man was in vijf kwartier klaar. De omvormer die de geleverde gelijkstroom van de panelen omzet in 220 volt wisselstroom werd op zolder geïnstalleerd. Sindsdien komt de stroom terecht in ons huisnet voor gebruik. Wat over is wordt teruggeleverd aan het openbare net. Uit de jaarafrekening van Essent blijkt dat ik nagenoeg evenveel verbruik als teruglever. Dit betekent dat mijn installatie voldoet aan de verwachtingen. Energieneutraal. Elke twee maanden krijg ik een mailtje met een overzicht van wat ik teruglever. In de meterkast zit een slimme meter voor gas en elektra die op afstand kan worden uitgelezen. De prijs voor geleverde en onttrokken elektriciteit aan het net, inclusief belastingen, wordt tegen elkaar weggestreept. Salderen heet dat. Energieleverancier Guido In 2008 zijn wij de weg naar zonnepanelen ingeslagen. De weg zat vol met bureaucratische hobbels, maar een jaar na de beschikking om te bouwen begonnen de nieuwe stroommeters in de meterkast de zonneopbrengst te meten en de teruglevering aan het net te registreren. Jaarlijks krijgen we naast de gebruikelijke energienota ook nog een creditnota van onze ‘leverancier’ Greenchoice. Destijds waren de panelen nog duur (€ 800,- per stuk), maar er was sprake van een aantal subsidiepotten. Het Ministerie sponsorde de volledige aanschaf over 15 jaar uitgesmeerd (SDE-subsidie), de gemeente kwam via het Vlagheidefonds met nog eens ¼ van het bedrag op de proppen en via de provincie (‘Brabant Bespaart’ en ‘Meer Met Minder’) kregen we de financiële mogelijkheid om in dit verband onze spouwmuur te isoleren. Ook is ons huis hierdoor van energielabel E naar label C gegaan, een beste prestatie voor een huisje uit 1968. Onze 20 zonnepanelen zijn verdeeld over twee systemen. De eerste 10 liggen op ons schuine dak op het zuidwesten, de andere 10 staan in bakken op ons platte dak op het zuiden. Samen produceren ze per jaar 3 Megawatt (3000 kW), ca. tweederde van ons huishoudelijk stroomverbruik. Door deelname aan een windmolenproject in Groningen zijn we sinds kort ook energieneutraal geworden. De terugverdientijd van de panelen is berekend op 11 jaar, dus we zijn al over de helft. En verder worden we blij van elk zonnestraaltje, iedere dag van het jaar.

20

Hoe nu verder? De prijs van zonnesystemen blijft dalen en we zien steeds meer daken met panelen. In Duitsland is al een groot aantal complete dorpen belegd met panelen. Alleen het kerkdak ontspringt daar nog de zonnendans. De concurrentie bij leveranciers blijft groot en de terugverdientijd van panelen wordt steeds korter. Terugverdienen na 5 jaar is al mogelijk. Ondanks dat het maken van panelen enigszins milieubelastend is, is het opwekken van duurzame energie een goede zaak. Er zijn daarom steeds meer commerciële of particuliere initiatieven. Onzekerheden zijn er ook: de overheid wil nog wel eens ingrijpen met “aanpassingen van de spelregels tijdens de wedstrijd”. De hoeveelheid geplaatste zonnepanelen zal zeker toenemen. Mocht u willen overgaan op duurzame energie laat u dan informeren door enthousiaste zonnegenieters. De zon gaat nog 5 miljard jaar mee, dus voorlopig geldt het motto: “Voor niks gaat de zon op”.

ALEXANDRINE TINNE. Een vrouwenleven in zes liederen. In de morgen van 2 augustus 1869 eindigde het avontuurlijke leven van de Haagse ontdekkingsreizigster Alexandrine Tinne, nog geen 34 jaar oud, ergens in de Lybische woestijn, wanneer haar kamp wordt overvallen door roofzuchtige Touareg. Gedreven door innerlijke onrust en een enorme drang om de witte plekken op de kaart te doorvorsen, bracht ze kostbare expedities op de been waarmee ze in het voetspoor trad van bekende negentiende-eeuwse ontdekkingsreizigers in Afrika. Daarbij werd ze niet gehinderd door gebrek aan fondsen omdat ze kon beschikken over het enorme vermogen, dat haar vader had nagelaten. Haar leven en reizen zijn boeiend beschreven in het boekje van J.G. Kikkert: “Hoever we komen weet ik niet” Dat boekje was aanleiding voor Elize Broeren om zes taferelen uit dit boekje in dichtvorm te gieten. Door onze cantor Frans van der Sommen zijn deze gedichten op muziek gezet, eerst voor 4-stemmig vrouwenkoor, en later voor 2-stemmig vrouwenkoor begeleid door strijktrio. 21

Deze liederen zullen op 24 november ten gehore worden gebracht door acht zangeressen en een strijktrio onder leiding van de componist. Voorafgaand aan de uitvoering zal dominé Marieke den Hartog een inleiding houden over haar relatie tot Alexandrine Tinne en zal aan de hand van een aantal beelden kort worden ingegaan op haar leven en reizen. Ter dekking van de kosten zal na de uitvoering een vrijwillige bijdrage worden gevraagd. De uitvoering vindt plaats in de kerk van de protestantse gemeente van SintMichielsgestel – Schijndel c.a. Schijndelseweg 1 te St. Michielsgestel. Zondagmiddag 24 november aanvang 13:00u.

Herinnert u zich nog aan Carina die ons afgelopen April iets over haar werk in Mali vertelde en zo prachtig heeft gezongen … Bijgaand een stukje uit haar nieuwsbrief van september 2013 NIEUWSBRIEF SEPTEMBER 2013 VAN CARINA IN MALI Lieve familie, gemeenteleden, vrienden en supporters, Wat ben ik dankbaar dat ik kan schrijven dat de verkiezingen voor een nieuwe president in Mali in rust en vrede verlopen zijn. Het was de eerste democratische verkiezing sinds het leger begin vorig jaar naar de macht greep. De deelnemende politici sloegen elkaar niet met negatieve retoriek om de oren en voerden 'goed campagne'. Ook waren er geen demonstraties en opstootjes in Bamako. Er is duidelijk vooruitgang in het land, dat blijkt ook uit deze verkiezingen. Er is een nieuwe president, IBK wordt hij kortweg genoemd, en hij is bezig met het benoemen van zijn ministers. De situatie in het land blijft echter 'fragiel'. Bert Koenders uit Nederland is hier enkele maanden geleden als hoofd van een VN - missie aangesteld. Om de stabiliteit te handhaven moet zijn VN missie voor het einde van het jaar zo'n 12.000 manschappen tellen: een aantal dat nog niet is gehaald. Verschillende vluchtelingen uit het noorden hopen deze weken terug te keren naar hun woonplaats. Drie van de vier huishoudens in Noord -Mali zijn afhankelijk van voedselhulp. De veestapel is uitgedund en de boeren hebben geen zaaigoed en bemesting meer. Volgens de verschillende hulporganisaties hebben 1,3 miljoen mensen hulp nodig.  Bid voor wijsheid en eerlijkheid voor de nieuwe president en zijn ministers.  Bid voor de VN - missie o.l.v. van Bert Koenders.  Bid voor hen die zich inzetten voor de voedselhulp in het noorden. Bid dat de hulp aankomt bij hen die het ’t hardst nodig hebben !

22

Eindelijk is het zover, ook de christenvluchtelingen uit het noorden staan te popelen om terug te keren naar hun woonplaatsen. Op donderdag 12 september werd er een officiële dankdienst georganiseerd voor hen met vele genodigden. Was mooi om samen met de vluchtelingen en verschillende hooggeplaatste persoonlijkheden terug te kijken op 18 maanden vreugde en verdriet. Het hoofd van de katholieke kerk in Mali, dhr. Jean Zerbo was ook aanwezig en sprak krachtige woorden van hoop en vertrouwen. Ik dacht dat dit ook mijn afscheid van hen was, al had ik nog wel gepland om op mijn gewone maandagmiddag nog 1 keer langs te gaan om de kinderen melk te geven en de vrouwen te huggen en voor hen te bidden. Op zondag de 22ste kreeg ik een telefoontje of ik de volgende dag ergens anders kon komen dan onze normale ontmoetingsplaats. Op die bewuste maandag 23 september werd ik opnieuw in het zonnetje gezet door de vele vluchtelingenvrouwen van wie ik het afgelopen jaar ben gaan houden. Ze hadden me niets verteld en het raakte me diep om als enige blanke en genodigde aanwezig te zijn op hun emotionele afscheidsfeest. In deze laatste week van september vertrekken de eerste 14 families naar Timboektoe. Vele anderen moeten wachten, daar er op dit moment geen financiële middelen zijn voor hun terugkeer…. Meer op haar blog http://carinainmali.blogspot.nl/2013/08/op-kamp-in-mana.html

VARIA INTERKERKELIJKE MANNENDAG EINDHOVEN – ZATERDAG 30 NOVEMBER Zingen, bidden, luisteren, elkaar ontmoeten en bemoedigen tijdens de Interkerkelijke Mannendag Eindhoven! Hoe staan wij mannen in het leven als het tegen zit? Wat als je je baan kwijt raakt of je huwelijk niet lekker loopt, je financiële zorgen steeds meer stress veroorzaken? Situaties die je zomaar ineens kunnen overvallen. Dan kan het ineens als een hartverscheurende schreeuw naar boven komen: ‘GOD! Waarom?’ en vraag je je af: wie is God voor mij en hoe kan ik Hem ervaren in mijn dagelijkse leven? Sprekers zijn Henk Binnendijk en Otto de Bruijne. Zij gaan met ons op onderzoek uit. Een zoektocht naar antwoorden op jouw vragen en handvatten voor meer weerbaarheid en evenwicht in je leven. Op zoek naar God! Gospelgroep LichterLaaie verzorgt deze dag de muzikale optredens. De mannendag start om half tien en wordt gehouden in de Morgensterkerk aan de Mercuriuslaan 1b in Eindhoven. De zaal is open vanaf half negen en het programma duurt tot 3 uur. Voor de lunch wordt gezorgd. Zaterdag 30 november dus. Een dag waarop mannen uit verschillende kerken en groepen elkaar ontmoeten en in gesprek gaan. Een dag voor jou, zorg dat je er bij bent! Aanmelden kan via www.xpunt.info. We vragen een bijdrage van 10 euro persoon. Je kunt ons ook volgen via www.facebook.com/interkerkelijkemannendageindhoven . 23

MARCEL POORTHUIS Hamer op de rots. Artikelen over teksten en hun uitleg in jodendom en christendom. isbn 9064952027 DE DOOD: ZEGEN OF VLOEK? Ik heb altijd moeite gehad en getwijfeld aan de uitspraak opgetekend in Gen.1:31: En God zag al wat Hij gemaakt had en zie het was zeer goed (Hebreeuws: Wehine,tov me’od) In het vierde artikel in de hier boven genoemde bundel van Marcel Poorthuis, kwam ik een bevestiging van die twijfel tegen. Daar staat, dat Rabbi Meir(2e eeuw na Christus) zegt een andere versie van deze woorden te hebben: Wehine,tov mot: en zie de dood is goed. Is de dood goed? Misschien als begrenzing van een zich eindeloos voortslepend leven? Tov in het Hebreeuws betekent: inzetbaar, bruikbaar. We zien het nog in het bargoens:'En dat we toffe jongens zijn,dat willen we weten'. Dan zou je zeggen: gebruik ook deze uitspraak en neem hem mee als commentaar op het scheppingsverhaal. Of paste dat niet in de toenmalige denkwereld? Zonder de dood zou het leven zich moeizaam kunnen ontplooien. De noodzaak om elk moment te proberen om je leven te beteren en te vernieuwen verdwijnt,want als het leven eindeloos is kan alles altijd nog hersteld worden. 'Vandaag nog' wordt 'morgen misschien'. Passiviteit en berusting krijgen hun kans. De tijd zou zijn kostbaarheid verliezen, de eenmaligheid van elk moment,zijn unieke karakter. Alleen door de dood kan het leven zich vernieuwen. Is de dood volgens de bijbel een zegen of een vloek? Of kunnen we het verhaal op beide manieren lezen? De dood lijkt in Genesis 3 ieder geval een straf voor de overtreding van Adam en niet als iets dat van meet af aan tot de bestemming van de mens behoort. De dood is het gevolg van de vervreemding tussen mens en God. De dood is geen zegen maar een vloek, die na Adam alle sterfelingen treft. Dit wordt ook in het christendom de overheersende interpretatie van Genesis 3. Maar ik vind het bijzonder verfrissend dat er daarnaast ook andere interpretaties mogelijk zijn, zoals die van Rabbi Meir, die strijdig is met deze algemeen bekende. En toch wordt hij er niet om in de ban gedaan! De Talmoed en de hele rabbijnse literatuur staan vol met andere, soms onderling strijdige interpretaties, die desondanks een bepaalde basis in de bijbeltekst hebben. Een volgende keer hoop ik daarvan nog enkele andere voorbeelden te geven. L.Steinhart St.Michielsgestel 24

LEZING DOOR CAREL TER LINDEN Op maandag 9 december vertelt ds.Carel ter Linden over zijn nieuwste boek: “wat doe ik hier in GODSNAAM?” Hij is te beluisteren op twee momenten: ‘s middags tussen 14.00u en 16.00u.;’s avonds tussen 19.30u en 21.30u. Beide lezingen vinden plaats in de Wederkomstkerk; Rijnstraat 20; 5215 EK ’s-Hertogenbosch. NEERSLAG VAN EEN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING Meestal vraagt men aan een predikant niet wat hij zelf gelooft, al kan dat in zijn preken en gebeden wel doorklinken. Uitgever De Arbeiderspers vroeg Carel ter Linden op deze vraag in te gaan. ‘Wat gelooft u zelf, of wat gelooft u niet (meer)? Wat zou u aan uw kinderen kunnen en willen doorgeven?’ Hij gaf aan dit verzoek gehoor met het schrijven van een nieuw boek. Hij schetst daarin de geest van een nieuwe tijd waarin het geloof veel minder dan vroeger gedijen kan. Hij bekent ook zelf geen verbinding meer te kunnen leggen tussen de God die in de bijbel aan het Woord is en die de mens de weg wijst hoe te handelen, en het hele proces van de evolutie met al zijn schoonheid maar ook met zijn bittere en wrede kanten (natuurrampen, ziekten). De gedachte aan een schepper, uit wiens hand dit alles is voortgekomen is hem vreemd geworden. In zijn ogen is ‘God’ een gééstelijke werkelijkheid, wier stem hoorbaar wordt in het optreden van de profeten van Israël tot en met Jezus, als een appèl tot humaniteit te midden van een raadselachtige en soms vijandige wereld. Zijn boek ‘Wat doe ik hier in GODSNAAM?’ is in juni van dit jaar verschenen. U bent van harte uitgenodigd voor één van deze lezingen. Entree: 7,50 euro

25

WIJ ZOEKEN ZORGVRIJWILLIGERS VOOR ONZE DIACONALE VAKANTIES ROND KERST EN OUD & NIEUW.

Vanwege de feestdagen kenmerken deze weken zich elk jaar weer door hun bijzondere sfeer, warmte en gezelligheid. Om aan de vraag van onze gasten te kunnen voldoen, zijn we hard op zoek naar verpleegkundigen met en zonder BIG, verzorgende IG en verzorgenden niveau 2 en 3 die bereid en beschikbaar zijn om in de weken rond Kerst en Oud & Nieuw mee te werken in Het F.D. Roosevelthuis in Doorn en De Werelt in Lunteren. Geef niet alleen onze gasten maar ook jezelf een mooie ervaring en meld je aan! Wij heten je van harte welkom. Voor informatie en aanmelding, bel of mail met Ria Hertog, coördinator zorg, tel. 0318 – 486610, [email protected] of kijk op www.hetvakantiebureau.nl. Hetvakantiebureau.nl, Westhofflaan 2, 6741 KH, Lunteren. Hetvakantiebureau.nl is onderdeel van de Protestants Stichting Diaconaal Vakantiewerk en deze stichting is nauw gelieerd aan de Protestantse Kerk in Nederland. DE POËZIE VAN DE ‘OVERKANT’ In de maand november gedenken we hen die ons voorgingen. Huub Oosterhuis vraagt in een lied: ..waar onze doden zijn, verkoold, verwaaid, vragen wij u, hebt gij hen nog gezien? Over ‘waar’ onze doden (al of niet) zijn, wordt in de kerken verschillend gedacht en weinig gesproken. Hoe ga je daarmee om in de liturgie, welke ruimte biedt die voor deze verschillen? Daarover gaan deze kanttekeningen voor oktober en november. Bij het ouder worden dragen wij veel gestorvenen in onze herinnering met ons mee en het is onvermijdelijk dat we in deze herfsttijd ook onze eigen dood bedenken. Wie een geliefde verloor, wil het definitieve niet aanvaarden. Wij zouden het verlies koste wat kost willen bezweren. Zo’n bezwering is het gedicht De gestorvene, dat Ida Gerhardt schreef bij de dood van haar levensgezel Maria van der Zeyde: Zeven maal om de aarde te gaan, als het zou moeten op handen en voeten; zeven maal om die ene te groeten die daar lachend te wachten zou staan. Zeven maal om de aarde te gaan. Zeven maal over de zeeën te gaan, schraal in de kleren, wat zou het mij deren, kon uit de dood ik die éne doen keren. Zeven maal over de zeeën te gaan zeven maal, om met zijn tweeën te staan.

26

Het gedicht herinnert aan de muren van Jericho: zeven maal om Jericho en de zevende dag zevenmaal. Toen donderden de muren van Jericho in elkaar. Maar bij ons valt er geen grafsteen en de lachende geliefde, zij staat er niet. Waar blijven we als we sterven?Die vraag heeft de mensheid altijd bezig gehouden en misschien is dat wel de bron van religie. Mensen maken zich daar voorstellingen van: hemel en hel, reïncarnatie, lichamelijke opstanding, Plato’s onsterfelijke ziel, de doodsrivier (Stynx) met zijn veerman – kortom ‘een overkant’. Bij de begrafenis van de dichter Nijhoff schrijft Ida Gerhardt: Gedenk nu de aarde opengaat het kind dat leefde in zijn gelaat en dat de lei heeft volgeschreven. God alleen wist dat het nadién de grote nieuwe brug wou zien. De engelen gaven vrijgeleide. Hij is reeds aan de overzijde. Ze zinspeelt dan op twee gedichten van Nijhoff. Als kind maakte hij eens een wak in het kroos en zag toen in de zwarte spiegelgrond een kind: Het stond aan zijn schrijftafel te schrijven op een lei. Het woord onder de griffel herkende ik, was van mij. Later schreef hij zijn bekende gedicht: Ik ging naar Bommel om de brug te zien. Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden die elkaar vroeger schenen te vermijden, worden weer buren. Op het dek van een langsvarend schip staat een vrouw en zingt, zoals zijn moeder, psalmen. Slaat het beeld van de ‘overzijde’ ergens op? Hierover spreken in de kerk is hachelijk en daarom wordt dat ook veelal vermeden. Want al spoedig treft men iemand in het hart die zich in haar verdriet aan zo’n beeld als feitelijkheid vastklampt en er troost uit put. Toch moeten we serieus nemen dat zeer veel christenen in onze dagen op die vraag ontkennend antwoorden. Kun je dan nog christen zijn en is daarmee het verhaal uit? Geloven rond sterven en dood:Jan de Jongh

27

GEDICHT BIJ DE LAATSTE ZONDAG VAN HET KERKELIJKE JAAR Jij ging mij voor… Jouw naam zal hier straks klinkenhooggedragen langs gewelven in dit grijsdoorlichte uur. Jouw naam, die ik zo vaak herhaal en uitspel in mijn wakend dromen. Jouw naam, die straks met andere namen zich zal weven tot een stille taal. Mijn God, ik stamel woorden, woorden over namen geschreven in de palm van Uw hand, Woorden over Leven, waar de dood niet tegen is bestand , woorden over… Ik hoor de namen noemen, één voor één, een lange rijde stem vervaagt, Ik hoor één enkele naam, Uw eigen naam En plots weet ik; zij en wij onze namen, aller namen zijn voor eeuwig lichtend in Uw naam omvat… Bij dit vergezicht in mijn verdriet, U dankend, God, heradem ik… Oeke Kruythof

28